CHÚC MỪNG GIÁNG SINHMERRY CHRISTMAS

Nguồn: InternetNhạc: Joy to the World – theme by Handel – arranged by Watts

Thực hiện PPS: Trần Lê Túy Phượng

Theo sư liêu, cach đây hơn 2000 năm vao môt đêm đông lanh leo, Chua Jesus đa đươc sinh trong môt mang co nơi canh đông cô quanh. Nguyên do la ba Maria du săp tơi ngay sinh nhưng vi co lênh kiêm tra dân sô cua chinh quyên La Ma, nên phai rơi thanh phô đang ơ la Nazareth vê quê hương tân Bethlehem, vi vây đa sinh Chua giưa đông. Tuy nhiên mai tơi năm 350 sau TL, nhân loai mơi thông nhât đươc 25-12 la ngay lê giang sinh chung, tuy răng môi nươc môi đia phương đêu co nhưng tuc lê khac biêt, theo tâp quan phong tuc riêng cua ho.Xưa nay, nhiêu ngươi hay lân lôn vê nguôn gôc cua cac danh tư liên quan tơi ngay lê Giang sinh như Noel hay Christmas. Trươc hêt "Noel" la Phap ngư, thoat thai tư tiêng La Tinh "Natalis" chư không phai la tiêng Do Thai cô. Sư lâm lân trên, phân lơn la do ban gôc cua Kinh Thanh trong phân Cưu Ươc, hoan toan đươc viêt băng chư Do Thai Cô. Vê sau mơi đươc dich ra tiêng Hy Lap va La Tinh. Theo gôc chư "Natalis dies" cua latin, co nghia la ngay sinh nhât hay sư ra đơi. Vê sau đê tiên gon, cac nha ngôn ngư hoc đa bo bơt chư "Dies", ma noi tăt la "Natalis", đê chi ngay sinh. Hinh thưc noi tăt nay, chinh la nguôn gôc (Etymon) cua danh tư "Noel" ma ta dung tơi ngay nay. Đây la luât biên đôi ngư âm cua văn pham La Tinh, dung hoan chuyên cac tiêng gôc sang Phap ngư ngay xưa, chăng han như Natalis - Nael - Noel.. Tư tiêng gôc co nghia chung la "Sinh Nhât", dân dân ngươi ta viêt hoa chư Noel, đông thơi bo thêm hai châm trên đâu chư E, môt hinh thưc phu nhân chư e nay không thê kêt hơp vơi chư O đưng trươc, đê trơ thanh môt Nhi Trung Âm (Diphtongne), như cac chư thông thương khac. Dung y cua ngươi xưa la vây. Tư đo chư Noel trên đâu co hai châm viêt hoa, chi dung đê chi ngay sinh cua Chua Jesus ma thôi.

Riêng chư Christmas cung la môt tiêng Anh cô, đươc kêt hơp bơi hai thanh tô: Christ chi Chua Jesus, con "Mas", qua biên thê cua chư Mass cô, co nghia la Lê cua Nha Thơ hay Lê Hôi. Hinh thưc cua Mas (mass), môt thư tiêng Anh cô, cung co gôc tư chư Latin la Missa vơi nghia "Lê nha thơ". Trong tiêng Phap cung co chư " Messe", đươc Viêt hoa thanh " Misa", cung co nghia la Lê Nha Thơ. Cuôi cung la vân đê biên dang tư chư " Christmas " sang " Xmas ".Như ta biêt, danh tư Christ tuy la tiêng Anh nhưng co tư nguyên la tiêng La Tinh " Christus " ma ra. Nhưng chư La Tinh nay lai đươc mươn tư tiêng Hy Lap " Khrislos ", co nghia la Ngươi đươc xưc dâu thanh, chi Chua Jesus. Do cac quy luât phưc tap chuyên ngư cac chư cai, giưa hai ngôn ngư trên, nên mơi co biên thê tư Christmas sang Xmas, nhưng khi đoc, vân la Christmas chư không bao giơ la Xmas.

Noi chung du cac chư Noel, Christmas, Xmas xuât phat tư đâu chăng nưa, thi tưu trung đêu co nghia chi ngay giang sinh cua Chua Jesus, ma theo truyên thuyêt nhăm ngay 25-12 năm 1 tai Bethleem, cach thanh phô Jerusalem cua Do Thai đô 9 km. Riêng chư Advento cua La Tinh, ma cac tin đô Thiên Chua giao quen goi la mua Ăt hay mua Vong, môt nghi thưc truyên thông, cung đươc cư hanh riêng biêt tuy theo tâp quan cua cac nha thơ. Theo đo qua thanh lê lâu đơi trươc môt thang lê sinh nhât, co tuc đăt bôn cây nên tương trưng cho sư trong lanh cua Thiên Chua soi sang nhân loai. Cung trong mua Vong, giao đô không hat kinh GLORIA cung như khi cư hanh thanh lê, cac linh muc va bôn cây nên mua vong đêu mang mau tim, la môt biêu tương cua sư sam hôi đôi vơi ngươi theo đao Ky Tô. Vê danh tư "Bibble" cua Hy Lap, thi kinh thanh co nghia la nhưng cuôn sach nho. Theo truyên thuyêt, thi kinh thanh đươc liên tuc viêt trong 1600 năm, khơi đâu tư năm 1513 trươc TL cho tơi năm 98 sau TL. Hiên nay con truyên đươc 66 cuôn, ma quyên đâu tiên la kinh "Sang Thê Ky". Kinh nay thuât lai câu chuyên mât vươn đia đang, do sư phan nghich cua ông Adam va ba Eva.

Con cuôn cuôi cung la kinh "Khai Huyên", trinh bay đia câu se trơ lai canh đia đang, qua sư chăm soc cua Chua. Thât ra câu chuyên vươn đia đang la am anh va nôi bức xuc cua nhân loai hơn 2000 năm qua, va ho cư mai miêt đi tim, tư nhưng ôc đao, rưng râm cho tơi miên nui đôi băng gia. Cuôi cung khăp cac nơi chôn đi qua, con ngươi lai mang thêm niêm nhơ muôn thu, khi cam nhân đươc sư lâm lân đa đanh mât coi thiên đang. Cho tơi thê ky thư 16 sau TL, vân chưa co ai thăc măc vê viêc liên quan tơi vươn Eden trong kinh Sang Thê Ky, trai lai ngươi ta cang ra sưc tô bôi thêm thăt câu chuyên cho phong phu diêm tinh. Nha tiên tri Ezechiep đa viêt " trong vươn đia đang ơ hai bên bơ dong thac, moc lên moi thư cây ăn qua không bao giơ heo ua vi năm thang đêu co thu hoach mơi..". Chinh nhưng lơi tiên tri đo, thuc đây con ngươi thưc hiên nhưng giâc mông đi tim thiên đang, trong nôi mơ hô lang mang cho tơi hôm nay chưa hê nao nung, du thưc tai vân la ao vong.

Trong 66 cuôn kinh thanh, 39 cuôn đâu tiên viêt băng tiêng Hebrew, môt phân nho khac dung chư Aram. Con 27 cuôn cuôi cung mơi dung chư Hy Lap. Năm 280 trươc TL, kinh thanh đươc dich toan bô ra chư Hy Lap goi la ban Septuagint. Sau cung lai đươc dich ra chư LaTinh. Ngay nay kinh thanh đươc dich ra 1700 thư tiêng, vơi sô ân ban hăng ty cuôn, lưu hanh khăp thê giơi. Tom lai kinh thanh có 31.102 câu, 1189 chương, chia thanh 66 tâp, chương ngăn nhât la chương thanh thi 117 va chương 119 dai nhât.

Riêng chư thâp đươc coi như môt biêu tương phong phu nhât cua con ngươi. Chinh truyên thông Thiên Chua Giao đa lam giau y nghia cua chư thâp. Trong cac tranh anh noi vê đao Ky Tô, chư thâp diên ta nhuc hinh cung như nôi thông khô cua đâng cưu thê. Hiên nay trên thê giơi co 4 loai thanh gia va môi thư mang riêng môt y nghia.

Thanh gia co hinh chư T, tương trưng cho con răn bi đong trên môt cây coc, noi vê sư tư vong. Thanh gia co môt thanh ngang, hiên đươc lưu dung khăp thê giơi, đo la thanh gia cua phuc âm, tương trưng cho 4 yêu tô căn ban cua con ngươi va sư banh trương cua đao Thiên Chua khăp 4 hương. Chân thanh gia chôn dươi đât la nên tang cua đao, nhanh trên la hy vong hương vê thiên chua, thanh ngang la tinh yêu vươn lên vơi ke thu, con bê dai noi vê sư bên chi. Loai thanh gia co hai thanh ngang, thanh trên co ghi dong chư cua Ponce Pilate "Jesus thanh Nazareth, vua Do Thai", con thanh dươi la chô tưa tay cua Chua trươc khi chêt. Thanh gia nay con đươc goi la Anjou hay Lorraine, môt biêu tương cua nươc Phap tư năm 1473. Trong thê chiên 2, lưc lương liên minh tư do khang chiên cua De Gaulle cung dung quân hiêu vơi mau đo, đôi nghich vơi quân Phap đa đâu hang Hitler, dung phu hiêu chư van ngươc mau đen. Cuôi cung la thanh gia co ba thanh ngang, tương trưng cho ky cương cua đao, tương xưng vơi ba vong mu cua Giao Hoang, Hông Y va Giam muc. Tư thê ky thư XV vê sau, theo luât cua Toa Thanh La Ma, chi co Giao Hoang đươc đeo thanh gia ba thanh ngang, Hông Y đeo thanh gia hai thanh ngang va Giam Muc trơ xuông đeo thanh gia môt thanh ngang. Tuy nhiên cung tuy theo đia phương, vơi giao hôi La Ma thi thanh gia gôm môt dai môt ngăn. Giao hôi Phương Đông co hai thanh băng nhau. Đăc biêt tin đô thiên chua giao vung Saint Andre, mang thanh gia hinh chư X. Tư thơi trung cô vê sau nhât la tai Âu Châu, lê Giang Sinh đươc tô chưc rât long trong va vi đai. Trong mua lê, khăp nơi đêu co lâp nhưng sân khâu lô thiên, đê cac đoan văn nghê cua giao hôi trinh diên cac tiêt muc cua thanh kinh. Nhơ vây,nghê thuât diên tuông, kich cua Âu Châu đươc phat huy va quang ba rông rai. Tinh thân Noel trên keo dai tơi cuôi thê ky XVIII mơi bi bai bo. Du vây tơi nay vân con nhiêu phong tuc xa xưa đươc châp nhân, như niêm tin răng trong đêm giang sinh, ma quy va cac phu thuy không thê nao ham hai đươc ai, vi đo la đêm binh an, hoan lac cua thê nhân.

Ngoai ra nêu đêm Giang sinh nhăm vao mua trăng non, thi năm tơi dân chung lam ăn phat đat trung mua. Ngay Giang sinh găp năng rao thi ca năm tơi mưa thuân gio hoa. Trong đêm Giang sinh, nam nư ru nhau đi hai lôc non cua cac cây nguyêt quê, trương xuân, đao kim chương, chum gơi.. qua niêm tin lôc se mang tơi hanh phuc cho ho.Trong luc moi nha kê ca ke ngoai đao, đêu co tiêc tung rât vui ve. Tư sau đê nhi thê chiên, banh Buche de Noel đa trơ thanh môt thưc đơn quen thuôc, không thê thiêu trong bưa tiêc cua đêm giang sinh. Vê banh co hinh khuc cui, cung tư tâp tuc co tư thơi trung cô truyên lai, đê con chau nhơ lai thuơ xưa khăp Âu Châu, moi ngươi đêu phai dung cui đê đôt lo sươi trong dip sinh nhât Chua. Đây cung la thơi ky lanh nhât trong năm, nên moi người vưa đôt cui đê sươi, vưa ngôi quanh bêp lưa hông đê câu xin ơn trên ban phươc lanh. Ngoai ra con phai kê tơi mon Ga lôi hay Ga tây, đươc mang tư Tân Thê Giơi vê Tây Ban Nha tư thê ky thư XVI va theo thơi gian đa trơ thanh mon ăn quen thuôc hăng ngay nhưng cung la đăc san trong đêm sinh nhât Chua. Tuy cung thuôc Âu Châu nhưng nươc Nga vơi lanh thô rông nhât hoan câu, chay dai tư Âu sang A nên khi hâu co tinh cach đai luc. Mua đông ơ đây cung đăc biêt vơi nhưng lơp tuyêt trăng phu đây tư măt đât lên ca mai nha, con măt trơi thi như ngai ngu, lam cho canh vât khăp nơi buôn hiu quanh que. Trươc đây ngươi Nga theo Chinh thông giao va lich riêng cua minh, nên hăng năm đon giáng sinh vao ngay 6-7/1. Hiên Liên Bang Nga đa xai lich Gregorian, nên đon giang sinh cung như cac nươc khac.. Theo truyên thông, ngươi Nga co tuc kiêng cư ăn uông trươc đêm giang sinh, trong đo co rươu Vodka va đương bi câm tuyêt. Thơi gian nay, moi ngươi chi ăn banh Sochniki lam băng đâu, đươc chiên băng dâu thao môc va uông nươc lanh. Tơi 7 giơ tôi đêm giang sinh, khi ma khăp nươc Nga moi ngươi nhin thây môt ngôi sao nho xuât hiên trên bâu trơi xam đuc, lâp tưc moi ngươi câu nguyên. Sau đo quay quân bên bưa tiêc giang sinh sau ky ăn kiêng, ma ngươi Nga coi như môt biêu tương cua 40 năm, Moses đa dân dân Do Thai đi trong sa mac mit mu. Thơi ky nay, ngươi Nga nao cung đêu lam viêc tư thiên.

Tai Canada thơi tiêt cung lanh leo như bên Nga nhưng tuyêt co rơi cung chi la lât phât vưa đu răc môt vai lơp đa mong lên trên van vât, rôi dân tan ngay khi co anh năng măt trơi. Bơi vây khach du phương khi tơi đây găp mua giang sinh, bông thây minh vô tinh lac vao coi thân tiên, giưa rưng cây hăng xanh cua cac pho truyên cô tich, ma cac nghê si Âu My thương ca tung la Pine, holly, mitlatoe. Ơ đây đâu đâu cung tran ngâp hang hoa danh cho ngay giang sinh, tât ca đêu rang rơ dươi mau săc cua moi mau. Đêm giang sinh tai đây thât an binh, moi ngươi sau khi dư lê nha thơ vê, đêu quay quân bên ban tiêc vơi gia đinh, be ban, trong anh lưa bâp bung cua lo sươi va cac đen mau mơ ao tư cac canh thông nơi goc nha. Ai cung vui ve hanh phuc, nâng ly chuc tung lân nhau, măc cho ngoai trơi gia lanh căm căm va tuyêt rơi như mưa bui, nhưng vân co nhưng ke không nha hay lơ bươc lang thang.Thanh đia cua Thiên Chua giao la vương quôc Vatican, tuy lanh thô năm trong kinh đô Rome cua Y Đai Lơi nhưng tư năm 1929, đa đa đươc Musolini ky lệnh công nhân la môt quôc gia đôc lâp, bât kha xâm pham. Tai đây, tư đâu thê ky thư IV sau TL, toa thanh La Ma đa xây Đai giao đương ST. Peter giưa kinh thanh Rome va quang trương Thanh Phêrô, co sưc chưa hăng trăm ngan ngươi. Tât ca đêu uy nghi trang lê va vi đai, không nơi nao co thê sanh kip tư trươc tơi nay. Trong đêm giang sinh, ngươi Y cung như cac tin đô hanh hương ngoai quôc, đêu tu tâp vê đây. Lê hôi keo dai suôt đêm, moi ngươi vưa hanh lê, vưa vui mưng chuc tung, ăn uông, nhay mua ca hat. Đông thơi vơi nhiêu chương trinh ca nhac đươc diên ra khăp nơi tai Via, đôi Aventine, nha nguyên Sixtine, quang trương Campitelli.. vơi cac ban nhac trư danh bât hu cua Villa Lobos, Beethoven, Brahms, Ravel, Janacer va Stravinsky. Tai Hoa Ky, nhưng ngươi di dân Anh đâu tiên đa mang lê hội giang sinh vao đây va đươc tô chưc lân đâu vao năm 1686 tai Boston nhưng tơi năm 1856 mơi đươc quôc hôi công nhân la quôc lê. Tuy nhiên tât ca cac ky luc liên quan tơi lê giang sinh đêu phat hiên tai My, cung la nươc đưng đâu thê giơi sư dung canh thông trong mua lê.

Nưu Ươc chăng nhưng la trung tâm kinh tê sô 1 cua My, ma con la kho hang bach hoa không lô, đương phô cưa tiêm buôn ban suốt ngay đêm, vơi san phâm mơi, hang thơi trang va đô chơi tre con tran ngâp thi trương. Trong luc đo cac chương trinh hoa tâu, văn nghê danh cho mua Noel đươc trinh diên liên tuc, khăp cac trung tâm buôn ban Rockefeller, Radio Music Hall, Carnegie Hall.. Ơ đây đêm giang sinh cung như giao thưa, moi ngươi tu tâp tai cac nơi công công như đai lô Madison, đương sô 5, cac đai vu trương trong khach san Plaza, Rockerfeller, Waldorf, Astoria, Time Square.. dê ăn uông, nhâu nhet, khiêu vu ca hat suôt đêm.

Ơ Anh hâu hêt cac chuyên tau điên, tau điên ngâm, cac loai xe chuyên chơ công công đêu luôn đây nghet ngươi suôt ngay đêm 24/12, vi ai cung hôi ha vê đoan tu vơi gia đinh trong đêm giang sinh, môt lê hôi quan trong nhât trong năm hơn ca ngay têt dương lich. Theo tâp quan lâu đơi tai Anh thi ngay chu nhât trươc lê giang sinh, moi ngươi tu tâp tai cac nha thơ đê hat thanh ca. Trong luc đo co nhiêu ngươi đi hat dao trên đương phô cung như ơ nha quê, đê quyên tiên giup cho cac cơ quan tư thiên. Trong nha, ngoai phô nơi nao cung trang hoang cây giang sinh vơi nhưng goi qua tăng.

Ơ A Châu, Nhât la quôc gia tuy 90% theo Phât giao nhưng lai hương ưng nông nhiêt lê giang sinh. Vơi cac gia đinh theo đao Thiên Chua, bưa tiêc nưa đêm đươc tô chức rât long trong, ngoai mon ga tây nhôi thit, con co so va ngông, uông vơi rươu Sake hâm nong...

(Mường Giang)

Vương cung thánh đường Đền thánh Quốc gia Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội(Basilica of the National Shrine of the Immaculate Conception)

Bàn thờ chính

Bàn thờ chính

Vương cung thánh đường Đền thánh Quốc gia Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội(Basilica of the National Shrine of the Immaculate Conception)

Ban hợp xướng của Vương Cung Thánh Đường

Trần bàn thờ chính nhìn từ góc trái

Cửa chính vào Vương Cung Thánh Đường nhìn từ bàn thờ chính

Nội thất với các tranh khảm hoàn thành năm 2006

Bàn thờ chính

Nhà nguyện Đức Mẹ La Vang trong Vương Cung Thánh Đường

Nhà nguyện Đức Mẹ La Vang trong Vương Cung Thánh Đường

Hành lang bên phải Vương Cung Thánh Đường nhìn ra cổng chính

Góc trái phía sau bàn thờ chính

Tranh trên trần Vương Cung Thánh Đường

Nến cầu nguyện trong Vương Cung Thánh Đường dành cho tín hữu

Vương cung thánh đường Đền thánh Quốc gia Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội(Basilica of the National Shrine of the Immaculate Conception )

Wasnhing DC, USA

Vương cung thánh đường Đền thánh Quốc gia Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội(Basilica of the National Shrine of the Immaculate Conception )

Wasnhing DC, USA

CHÚC MỪNG GIÁNG SINHMERRY CHRISTMAS

Trần Lê Túy Phượng

Special thanks to all talented photographers whose great works appeared in this presentation