Nauczanie Inteligencji w grze (taktyka). Radosław Bella

Na podstawie książki „Developing the complete tactical player”

Robert R. Horn, Ph. D. Robert C. Leather

Radosław Bella

NAUCZANIE KOMPLETNEGO ZAWODNIKA

POD WZGLĘDEM TAKTYCZNYM

OPRACOWAŁ: RADOSŁAW BELLA

OD AUTORA:

Treści, teksty oraz zdjęcia zawarte w tej prezentacji nie są mojego autorstwa,

lecz są jedynie prywatnymi notatkami, zrobionymi na podstawie książki

„Developing the complete tactical player” oraz innych artykułów powiązanych z

bieżącą tematyką.


PUNKTY PREZENTACJI:

1. Z-zmiana: Przygotowanie do rewolucji,

2. Fundamenty do nauczania inteligencji w grze.

3. Model rozwoju inteligencji w grze.


Z-ZMIANA: PRZYGOTOWANIE DO

REWOLUCJI

PUNKT PIERWSZY


Z-ZMIANA: PRZYGOTOWANIE DO REWOLUCJI


1. Zorientowany na ucznia:

Nauczyciel (pasywny) ; Uczeń (aktywny)

2. Jakość powtarzanego materiału.

3. Nauczanie przez odkrywanie.

4. Zbiera informacje.

1. Zorientowany na nauczyciela:

Nauczyciel (aktywny) ; Uczeń (pasywny)

2. Ilość powtarzanego materiału.

3. Uczeń słucha oraz zapisuje

informacje.

PROCES NAUCZANIA NA PRZEŁOMIE

TYSIĄCLECIA:

PASYWNY MODEL NAUCZANIA

1900 - 2014

AKTYWNY MODEL NAUCZANIA

2015 < obecnie


KLUCZOWE CZYNNIKI AKTYWNEGO MODELU

NAUCZANIA

1. Nauka jest związana ze zbieraniem informacji oraz zrozumieniem, a nie z zapamiętywaniem i powtarzaniem nauczanego materiału.

2. Uczenie się nowych rzeczy staje się łatwiejsze na podstawie naszej aktualnej/przeszłej wiedzy (progresja, stopniowanie trudności).

3. Głębsze zrozumienie sprawia, że zapamiętujemy oraz aplikujemy nową wiedzę łatwiej.

4. Wiedza ma wpływ na rozwój, szczególnie jeżeli wiedza jest uporządkowana.

5. By wiedzieć „co” robić i „jak” robić, potrzebujemy wiedzy oraz zrozumienia siebie.

6. Proces nauczania powinien być procesem aktywnym, nigdy pasywnym.

7. Uczeń powinien w pewien sposób kontrolować własny proces nauczania.

8. Uczeń powinien być świadomym procesu nauczania!


„Daj uczniowi rybę to będzie miał co jeść przez resztę dnia. Naucz

go łowić to będzie miał co jeść przez całe życie”

Nauczanie piłki nożnej odbywa się na boisku (sala lekcyjna), jak to w

nauczaniu, chodzi o odblokowanie potencjału zawodnika lub drużyny.

Im bardziej aktywny i zaangażowany będzie uczeń w proces nauczania, tym

lepiej będzie chłonął nowe informacje.


FUNDAMENTY DO NAUCZANIA

INTELIGENCJI W GRZE

PUNKT DRUGI


CZYM JEST INTELIGENCJA W GRZE?

DLACZEGO JEST WAŻNA?

IG =

WIEDZA JEST FUNDAMENTEM INTELIGENCJI W GRZE


CZYNNIKI KTÓRE WPŁYWAJĄ NA TO, CZY

ZAWODNIK JEST INTELIGENTNY:

1. POSIADA WIEDZĘ I ROZUMIENIE TAKTYCZNE OPARTE NA GRZE.

2. ROZPOZNAJE WZORCE GRY.

3. PRZEWIDUJE PRZYSZŁE WYDARZENIA ZANIM ONE NASTĄPIĄ.

4. CIĄGLE MONITORUJE WYDARZENIA ORAZ PRZESTRZEŃ DOOKOŁA.

Obserwuje: przestrzeń, partnerów, piłkę, przeciwników (4 elementy gry). Zawodnik który jest

świadomy przestrzeni dookoła, jest lepszym zawodnikiem pod względem technicznym. Wie

jak i gdzie przyjąć piłkę (mniej strat piłki).

5. SKUPIA UWAGĘ TYLKO NA ISTOTNYCH INFORMACJACH.

6. PODEJMUJE SKUTECZNE DECYZJE POD PRESJĄ CZASU OPARTE NA

PRZEANALIZOWANYCH INFORMACJACH;

Widzi rzeczy, których nie widzą inni.

„Dobry zawodnik wie gdzie jest piłka, najlepszy gdzie zaraz będzie”


WRODZONA CZY WYUCZONA? W jakim stopniu inteligencję w grze można wytrenować?


Naukowcy twierdzą, że 40-50% naszej ogólnej inteligencji zmienia się razem z naszym

rozwojem oraz nabywaniem doświadczeń. Liczba ta, jeśli chodzi o inteligencję w grze jest

większa, ponieważ jest ona rozwijana przeważnie przez doświadczenie.

Nie jest więc do końca prawdą, że dany zawodnik „naturalnie czuje i rozumie grę”. Oczywiście

są zawodnicy, którzy lepiej „widzą grę”, ale nadal te rozumienie przychodzi z doświadczenia!

Nasza natura zapewnia nam pewien potencjał do bycia inteligentnym w grze, doświadczenie

pomaga wypełnić ten potencjał.

CZY ZAWODNICY PO PROSTU NIE BĘDĄ SIĘ SAMI UCZYĆ

INTELIGENCJI W GRZE POPRZEZ MAŁE GRY, BEZ NASZEJ

INGERENCJI - SAMOKSZTAŁCENIE?


OCZYWIŚCIE ŻE TAK!!!

1. Trzeba jednak pamiętać, że zakres wiedzy jaki posiadają zawodnicy jest

ograniczony! Zawodnicy uczą się nowej wiedzy na podstawie wcześniej już

nabytej!

Sama gra może nie wystarczyć, dlatego bardzo ważną rolą trenera jest dawanie

odpowiednich wskazówek! (WIEDZA!!!)

2. Kolejny powód to fakt, iż istnieją znaczące różnice w inteligencji wśród

wszystkich zawodników!

WIEDZA TAKTYCZNA Jako podstawa inteligencji w grze


WIEDZA - ogół informacji, faktów, konceptów, zasad lub umiejętności wraz z

umiejętnością ich wykorzystywania.

Sprawia, że nasza uwaga staje się bardziej selektywna

Najskuteczniejsi ludzie w różnych dziedzinach życia posiadają selektywną uwagę.

Jest to ignorowanie zbędnych rzeczy i zwracanie uwagę na istotne (niezbędne)

informacje.

Zawodnicy muszą selekcjonować informacje by być skuteczni

Jest to nieodzowne w dzisiejszej piłce nożnej! Najnowsze badania wykazują, że jesteśmy

świadomi bardzo małej ilości informacji jakie do nas napływają (spośród ogromnej

liczby), zapamiętując jeszcze mniej…

PROWADZI PIŁKĘ

OBSERWUJE PRZESTRZEŃ

OBSERWUJE PARTNERÓW

OBSERWUJE PRZECIWNIKÓW

WIE GDZIE SIĘ AKTUALNIE ZNAJDUJE

PROWADZI PIŁKĘ

PODZIELNOŚĆ UWAGI problem podzielności uwagi u dziecka to aktualnie problem jego umiejętności.

ZAWODNIK O MAŁYCH UMIEJĘTNOŚCIACH

ZAWODNIK O DUŻYCH UMIEJĘTNOŚCIACH


Po

zio

m s

kup

ien

ia u

wag

i

PODZIELNOŚĆ UWAGI STAJE SIĘ MOŻLIWA POPRZEZ

ZWIĘKSZENIE UMIEJĘTNOŚCI NIESIE ZA SOBĄ DWIE

KONSEKWENCJE:


1. Trenerzy powinni nauczyć młodych zawodników najpierw panowania nad

piłką, stosując trening czucia/kontroli nad piłką - nie po to, by byli dobrymi

dryblerami, ale po to, by w trakcie prowadzenia piłki mogli mieć podzielną

uwagę (zwracać uwagę nie tylko na piłkę).

2. Moment rozpoczęcia treningu podań piłki jest ściśle zależny od poziomu

podzielności uwagi zawodników!!! Innymi słowy zaczynamy naukę podań

wtedy, gdy zawodnicy są wystarczająco dobrzy, by prowadzić piłkę oraz mieć

jednocześnie podzielną uwagę (nie koncentrują się tylko na piłce)

WIEDZA POZWALA NA ROZPOZNAWANIE WZORCÓW GRY

ORAZ NA PRZEWIDYWANIE PRZYSZŁYCH WYDARZEŃ


KTÓRA Z DRUŻYN JEST AKTUALNIE W FAZIE OBRONY?

WSKAZÓWKI:


NIEBIESKA!!!

POLE KARNE

SZEROKIE USTAWIENIE

POZYCJA CIAŁA NIEBIESKICH

POZYCJA CIAŁA

BIAŁYCH LICZBA ZAWODNIKÓW

W SEKTORACH

WIEDZA POZWALA NA ROZPOZNAWANIE WZORCÓW GRY

ORAZ NA PRZEWIDYWANIE PRZYSZŁYCH WYDARZEŃ


KTÓRA Z DRUŻYN JEST AKTUALNIE W FAZIE OBRONY?

WNIOSEK?


Bez wiedzy o zasadach , specyfice, taktyce, wzorach gry jest bardzo ciężko rozpoznać

oraz wskazać niezbędne wskazówki by podjąć szybką decyzję!

WIEDZA SPRAWIA, ŻE PODEJMOWANIE DECYZJI STAJE SIĘ

SZYBSZE, ŁATWIEJSZE ORAZ BARDZIEJ SKUTECZNE


1. Podejmowanie decyzji jest oparte na obserwacji oraz na wyborze najlepszych

rozwiązań do konkretnej sytuacji.

2. Zawodnicy rozpoznając sytuację taktyczną w której się znajdują, mogą przewidywać

trafniej skutki danej sytuacji (prawdopodobieństwo sytuacji).

3. Istnieje spore prawdopodobieństwo, że im szybciej dany zawodnik przewidzi dane

wydarzenie (to co się zaraz stanie), tym wcześniej jego mózg będzie inicjował

odpowiedni ruch (wzorzec) na sytuację która zaraz zajdzie.

„A po chwili, gra zwalnia” – specyficzna wiedza przyspiesza czas reakcji

WIEDZA MOŻE BYĆ PRZENOSZONA Z JEDNEJ SYTUACJI DO

DRUGIEJ,

sprawia, że uczenie się nowych rzeczy staje się łatwiejsze


PRZENOSZENIE WIEDZY!!!

Cecha A Cecha B Cecha C

Uczenie się na podstawie przenoszenia

wiedzy. Kolejność uczenia zaplanowana

na podstawie posiadanej już wiedzy. W

tym przykładzie łatwiej nauczymy się

cechy B ponieważ umiemy cechę A.

Umiejętność Umiejętność

taktyczna A taktyczna B

Nauczanie wiedzy taktycznej również

musi być przenoszone, z jednego

konceptu do drugiego. Jeżeli zawodnik

nie rozumie szerokiego ustawienia w

ataku, ciężko będzie mu się nauczyć

zmieniać stronę gry

transfer transfer

transfer

WIEDZA MOŻE BYĆ PRZENOSZONA Z JEDNEJ SYTUACJI DO

DRUGIEJ,

sprawia, że uczenie się nowych rzeczy staje się łatwiejsze


PRZENOSZENIE WIEDZY!!!

Ćwiczenie Gra

Jest to zdolność do przenoszenia

wyćwiczonych umiejętności w

ćwiczeniach do gry właściwej.

Ćwiczenia jednak, muszą być zbliżone

do środowiska gry (przeciwnik,

przestrzeń, partnerzy, presja czasu i

przestrzeni. Ćwiczenia te, nie mogą być

pozbawione wiedzy taktycznej.

Sport A Sport B

Umiejętności techniczne, motoryczne

oraz wiedza i umiejętności taktyczne

mogą być przenoszone również z

innych sportów. Dziecko, które gra w

więcej niż jedną grę zespołową ma

szansę przenosić wiedzę taktyczną z

innych sportów (pomysłów).

transfer

transfer

WNIOSKI:


Eksperci w danych dziedzinach (sport, muzyka, matematyka, szachy, inżynieria itd.)

posiadają ogromną wiedzę (na temat swojej dziedziny), która jest bardzo zorganizowana

oraz wykazują głębokie zrozumienie swojej dziedziny.

Wiedza ekspercka zorganizowana jest wokół koncepcji/konceptu.

Wiedza ekspercka jest możliwa do zastosowania w rzeczywistości.

Eksperci wiedzą i rozumieją, kiedy mogą daną wiedzę wykorzystać (w którym momencie).

Ekspert pobiera wiedzę ze swojej pamięci przy niewielkim wysiłku.

Ekspert jest w stanie przenosić wiedzę dostosowując się do całkiem nowych sytuacji.

Eksperci rozwiązują problemy, stosując zasady które mogą być zastosowane w danym

momencie.

Mamy tendencję do myślenia, że najlepsi zawodnicy po prostu lepiej widzą/czują grę. Oni jednak posiadają niezbędną

wiedzę, która jest elastyczna, uporządkowana i możliwa do zastosowania w każdym momencie (przenoszenie wiedzy).

To czyni ich lepszych od innych!

PYTANIA DO REFLEKSJI:


1. Czy moje ćwiczenia przekazują niezbędną wiedzę zawodnikom?

2. Czy moje ćwiczenia są zgodne z grą?

3. Czy moje ćwiczenia rozwijają wiedzę, bez konieczności mówienia o tym, czego się

uczymy?

4. Czy moje ćwiczenia pozwalają zawodnikom zastosować wiedzę później, w grze?

5. Czy moi zawodnicy potrafią wykorzystywać tą wiedzę w różnych sytuacjach?

6. Czy moi zawodnicy mają trudność z powiązaniem danego ćwiczenia z grą?

MODEL ROZWOJU INTELIGENCJI W GRZE


TRZY FAZY ROZWOJU INTELIGENCJI W GRZE (występują na każdym etapie szkolenia):

1. FAZA WPROWADZAJĄCA (The Pre-Tactical Phase )

Na każdym etapie w tym modelu, jest czas w którym trener powinien stopniowo wprowadzać nowy koncept/pomysł. Trenerzy stosują gry wprowadzające pod nowy element, poprzedzone demonstracją

2. FAZA UCZENIA SIĘ (Developmental focus)

Jest to okres, w którym trenerzy skupiają się tylko na wybranym elemencie. Wszystkie części treningu są ukierunkowane na nauczany element.

3. FAZA WZMACNIAJĄCA (Reinforcement)

Trenerzy kontynuują nauczanie danego elementu stosując trudniejsze (progresywne) ćwiczenia/gry. Trzeba pamiętać jednak, że wiedza taktyczna jest kumulatywna, gdzie nauczanie nowej wiedzy, zmusza nas do powtórzenia starego, nauczonego już materiału aby przenieść tą wiedze do nowo nauczanych konceptów.

MUSIMY PAMIĘTAĆ, ŻE WZMOCNIENIE ELEMENTÓW MUSI ODNOSIĆ SIĘ DO 3 LAT WSTECZ! Powtarzanie tych elementów jest konieczne, by nauczać nowych.



Wszystkie fazy, powinny być trenowane na pięciu etapach:

• Inteligencja w grze jednego zawodnika (Indiv. GI),

• Inteligencja w grze w małych grupach (Small group GI.),

• Inteligencja w grze w formacjach (Unitary GI.),

• Inteligencja w grze między formacjami (Whole System GI),

• Inteligencja w grze w elastycznym systemie (Flexible Systems GI.).





WIEK FAZY TAKTYCZNEGO ROZWOJU

5-9 lat Zawodnicy poddani nauczaniu przez odkrywanie. Dużo małych gier i sytuacji meczowych

(bez feedbacku trenera). 7-9 lat trener delikatnie wprowadza pierwsze koncepty

taktyczne. Skupienie się na 1szym obrońcy/atakującym (FAZA WPROWADZAJĄCA)

9-10 Rok w którym trener skupia się na indywidualnej inteligencji w grze. Skupienie się na

1szym obrońcy/atakującym (FAZA UCZENIA SIĘ). Przy końcu roku, trener delikatnie

wprowadza współpracę z 2gim obrońcą/atakującym (FAZA WPROWADZAJĄCA)

10-11 Etap na doskonalenie indywidualnej inteligencji w grze a nauczaniu inteligencji w

małych grupach (FAZA WPROWADZAJĄCA)

11-12 Rok w którym trener skupia się na inteligencji w grze w małych grupach (FAZA

UCZENIA SIĘ). Trener powtarza indywidualne zachowania inteligentnego zawodnika

(FAZA WZMACNIAJĄCA)

12-13 Etap doskonalenia inteligencji w grze w małych grupach delikatne wprowadzenie

inteligencji w formacjach (FAZA WPROWADZAJĄCA).



WIEK FAZY TAKTYCZNEGO ROZWOJU

13-14 lat Rok w którym trener skupia się na nauczaniu inteligencji w grze w formacjach (1, 2, 3

obrońca/atakujący) (FAZA UCZENIA SIĘ). Nauczanie zachowań w formacjach obrony,

pomocy, ataku. Wprowadzenie do nauczania inteligencji w grze między formacjami

(FAZA WPROWADZAJĄCA). Doskonalenie inteligencji w grze w małych grupach

(FAZA WZMACNIAJĄCA)

14-15 Jest to rok, w którym trener skupia się na nauczaniu inteligencji w grze między

formacjami. (FAZA NAUCZAJĄCA)

15-16 W tym roku, trener skupia się na inteligencji w ora między formacjami (łączenie wiedzy).

(FAZA WZMACNIAJĄCA) Trener delikatnie wprowadza koncepty taktyczne

elastycznego systemu gry (FAZA WPROWADZAJĄCA)

16-17 Jest to rok, w którym trener skupia się na nauczaniu całościowym systemu gry. System

powinien być na tyle elastyczny (nie ważny od ustawienia wyjściowego ponieważ jest ono

w układzie statycznym!) FAZA UCZENIA SIĘ.

17-18 Trener w dalszym ciągu naucza całościowego, elastycznego systemu gry. Eliminuje

błędy poprzez analizę i poprawę błędów które występują najczęściej w grze. Doskonalenie

współpracy między formacjami (FAZA WZMACNIAJĄCA)

18+ Dostosowanie konceptów taktycznych do naszego stylu

gry/przeciwnika/wyniku/sytuacji w meczu itd..

RADOSŁAW BELLA

Telefon: 509 715 018

E-mail: [email protected]

„Wszystko powinno zostać uproszczone tak

bardzo, jak to tylko możliwe… ale nie bardziej”

Albert Einstein

W razie pytań:


LITERATURA

Sports

Nauczanie Inteligencji w grze (taktyka). Radosław Bella