LOJERAT OLIMPIKE

Lojerat Olimpike VeroreOlimpiada verore apo Lojrat olimpike verore (nga qyteti grek: Olympia) është një manifestim i garave të ndryshme sportive që mbahej çdo katër vjet në Greqinë e lashtë sikurse mbahet edhe në kohën moderne. Për shumë autorë të lashtësisë ditët e mbajtjes së Olimpiadës kanë shërbyer si data referuese të shpjegimit të ngjarjeve të ndryshme. Në kohët moderne ky manifestim si traditë nga lashtësia mbahet me disa ndryshime dhe në të marrin pjesë atletë e sportistë nga të gjitha vendet e botës.Simboli Olimpik modern me pesë rrathët me ngjyra të ndryshme ashtu sikurse edhe flamuri olimpik u propozua nga Pjer de Kubertin në vitin 1914. Pesë rrathët e ndërthurur përfaqësojnë pesë kontinentet e jetuar nga njerëzit në rruzullin tokësor (kontinenti Amerikan konsiderohet si një i vetëm). Ndërthurrja e rrathëve është shenjë e përgjithshmërisë së Lojrave olimpike ku atletët e mbarë botës mblidhen sëbashku.

Rrjedhja HistorikeNdër fituesit më të mëdhenj të tyre në lashtësi mbahet mend emri i Koroibos. Ai ka qenë edhe fituesi i tyre i parë më 776 para erës së re. Me kalimin e kohës lojërat morën një zhvillim të gjerë, duke u prëhapur edhe në vendet e tjera. Në to filluan të merrnin pjesë edhe barbarët e gladiatorët. Barbari i parë që fitoi një titull ishte Tiberio. Në vitin 393 e.r me urdhër të perandorit romak Teodozio, dyert e stadiumeve olipmike u mbyllën përgjithmonë.[1]

Ato nuk do hapeshin më kurrë deri në vitin 1986, ku do të riktheheshin në vendlindjen e tyre Athinë dhe do quheshin Lojerat Olimpike Moderne. Atë vit u vendos që Lojërat të mbaheshin një herë në katër vjet. Tani pas 112 vjetësh është Pekini që do të presë Lojërat Olimpike të 2008-ës.Athinë 1896Më 1896 më në fund pas shumë kohësh Lojërat Olimpike ngrejnë siparin në Athinë. Më 6 Prill 1896, Lojërat rifilluan pas 1496 vjetësh. Gjatë këtyre Lojërave morën pjesë 300 atletë (197 ishin grekë). Shetet pjesëmarrëse ishin 13 dhe ato vinin nga tre kontinente. U konkurua në: atletikë, çiklizëm, skermë, mundje e lirë, not, peshëngritje, tenis dhe qitje. Kampioni i parë i Lojërve Olimpike ishte studenti amerikan Xhejms Konolli në trehapësh me 13.71 metra.Paris 1900Nderi për të pritur Lojërat e dyta Olimpike i takoi kryeqyetit francez Paris. Lojërat Olimpike të këtij viti mbahen mend si ato më të gjata. Ato filluan më 20 maj dhe përfunduan më 28 tetor. Atletët që morën pjesë gjatë këtyre Lojërave ishin 1200 dhe mbizotëronin francezët. Sundimi i atletëve amerikanë në këto Lojëra qe i padiskutueshëm.Sent Luis 1904Sent Luis ishte qyteti i parë jovevropian që organizoi Lojërat Olimpike. Ato filluan më 1 korrik dhe përfunduar në 23 nëntor. Numri i pjesëmarrësve 600 atletë dhe shtetet pjesëmarësse 11. Triumfuesi i këtyre Lojërave ishte Arki Han, i cili fitoi tri gara (60 100 200 metërsh).Fituesi i maratonës amerikane Fred Lorc u skualifikua pasi kishte bërë një pjesë të mirë të të garën me makinë.Londër 1908Më 1908 Lojërat rikthehen sërish në kontinentin e vjetër. Morën pjesë 22 shtet dhe 2000 atletë. Hapja e tyre zyrtare u bë në prani të familjes mbretërore britanike. Amerikanët të udhëhequr nga vrapuesi i garave të mesme Mel Shepard dominuan përsëri në garat e Atletikës. Në këto Lojëra për herë të parë u përfshi edhe sporti i futbollit.Stokholm 1912Lojërat Olimpike të Stokholmit u hapën më 5 korrik dhe u mbyllën, më 22 korrik. Vendet pjesëmarrëse ishin 28 dhe atletët që i përfaqësonin 2500. Protagonistët e këtyre Lojërave ishin: atleti amerikan Ralf Kreig (100 dhe 200 metra), finlandezi Kolehmainen, dhe indiano amerikani Torpë. Një ngjarje tjetër dramatike që do të mbebet përgjithmonë në historinë e Lojërave Olimpike është ajo e portugezit Francisko Lazaro 21 vjeç: si pasojë e të nxehtit të madh atij i ra të fikët dhe vdiq pas pak minutash.

DisiplinaKa disa displina të sportit të cilat janë zyrtarisht të njohura si pjesë e programit të lojrave olipike që mbahen në ditët tona. Kryesisht

këto disiplina për nga vështrimi artistik janë figurative, garuese dhe luftarake, ndërsa për nga këndëvështrimi ekiporë, mund të jenë

individuale, duele të dy atletëve apo të ekipeve. Futja dhe heqja e llojeve dhe disiplinave është e zakonshme në Lojrat Olipike në

përgjithësi. Në përmbledhjen e paraqitur në tabelen e më poshtme kjo dukuri është paraqitur, dhe për lehtësim shtatë nga 26 lloje të

sportit janë me më shumë disiplina e, këto, janë grupuar në një lloj ngjyre të përbashkët.

MitologjiaKëto festa te rinise e të bukurisë e murrën emrin e tyre nga qyteti antik i Olimpias, i vendosur në Peloponez, në bregun e lumit Alfeo dhe i dedikoheshin Zeusit të Olimpit. Sipas Pauzanit, banorët e Elides tregonin se në fillim lojërat i dedikoheshin Uranit dhe djalit të tij Zeusit, i cili kishte marrë pjesë në gara dhe duke i fituar ato, kishte fituar edhe të drejtën për të qenë zotërues i gjithësisë. Më pas, të gjitha perëndit tjera kishin marrë pjese në gara dhe kampioni i parë i shpallur në atë kohe ishte Apolloni. Sipas një legjende tjetër, të cituar po nga Pauzani ishte Herakliti ai që i emërtoi këto lojëra Olimpike,duke vendosur që ato të organizoheshin një here në pesë vite, pasi që pesë ishin vëllezërit e tij. Sanksionimi i lojërave dhe përcaktimi i sakte i vendit se ku do të organizoheshin ato, bë si rrjedhojë e marrëveshjes se mbretit të Spartës 'Likurgut' me atë të Pizes 'Kleostenit. Kjo marrëveshje u shkrua në një disk të bronztë (i quajtur disku i Ifitit) dhe është gjetur 1000 vjet më vonë nga Pauzani në një tempull të Olimpias.

Vendet ku eshte zhvilluar:Athine 1896Paris 1900Sent Luis 1904Londer 1908Skotholm 1912Anverse 1920Paris 1924Amsterdam 1928 Los Anxheles 1932Berlin 1936Londer 1948Helsinki 1952Melburn 1954Roma 1960Tokio 1964Meksike 1968Munih 1972Montreal 1976Moske 1980

Vendet ku jane zhvilluar:ATHINE 1896PARIS 1900SENT LUIS 1904LONDER 1908SKOTHOLM 1912ANVERSE 1920PARIS 1924AMSTERDAM 1928 LOS ANXHELES 1932BERLIN 1936LONDER 1948HELSINKI 1952MELBURN 1954ROMA 1960TOKIO 1964MEKSIKE 1968MUNIH 1972MONTREAL 1976MOSKE 1980

LOS ANXHELOS 1984 SEUL 1988BARCELONE 1992ATLANTA 1996SIDNEJ 2000ATHINE 2004PEKIN 2008LONDER 2012

PUNOI: ARGIDA SHABANI