169
Егор Гайдар Власть и собственность СМУТЫ и ИНСТИТУТЫ ГОСУДАРСТВО и ЭВОЛЮЦИЯ Санкт-Петербург 2009

Егор Гайдар. Власть и собственность.СМУТЫ и ИНСТИТУТЫ.ГОСУДАРСТВО и ЭВОЛЮЦИЯ

Embed Size (px)

Citation preview

  • 1. -2009

2. 330.101.2 65.01+65.02 14 - . , . , , , . , , . . . 14 : . - 19911992 , . .: , 2009. 336 . , - . ISBN 978-5-87857-155-5 , , . , . - , - . . , - , , . . , , 19911992 , - , - . : . 1992 . - . . , 1992 - , . , . , , , . - , . . . , 15 , , - . - , - , , , . 1990- , . , , 65.01+65.02 . , , - , . - . . ., 2009 , , , 2009 , 3 3. . - , . - . - , 15 , . - , , . : ? , , , ? , , - , ? , - , ? ? , , ? - ? , . . - , , - . , . , . . . : www.iet.ru . . 4. - , - , , - , . , , . . . , - - . - , , , , - , , . , , , , . , , . -, , , , , , . , , . : - . . - , . , - . , - , . 1. , , , - . , , , 2. 1 North D. C. Institutions, Institutional Change and Economic Performance. Cambridge: Cambridge University Press, 1990; North D.C. Institutional Change and Economic Growth // The Journal of Economic History. Vol. 31. Issue 1. March 1971; North D. C. Economic Performance Through Time // The American Economic Review. Vol. 84 (3), 1994. 2 Gustafsson B. Some Theoretical Problems of Institutional Economic History // Scandinavian Economic History Review. Vol. XLVI (02). 1998. P. 531.7 5. . - , , , . . , - - . . - . . , . , , , . . , - . , - , - . 19171918 , - , ,: .[] , , , 3. - - . . - . , , , XVII , 6. , . - , , , , - , . - , - , 4., - , . . , - , , . , 5. , , - 3 , . , - . .: . ., . . - , . . .: , 2001. . 16. , - 4 , - , , 1917 : - , , , . , : ! , - , - , , . ! , , . , - [] , , , , - . - , , . .: Taine H. A. The French . , , . [] Revolution, Vol. 3. 2001. P. 3. 5 , , , , , 1994. . 300. , , - XVII . .: . . , . , . .: , 1991. , , , , , - revolt, distemper uprising. 6 . .: . . . . 4. .: . 1918. . . 380. 8 9 6. . : ! - , - , , , : , , , , : ! [] , - , , - ; ; , , - , ; - , - - , , - ; - 7., , , ; , , ; . , - -. . , , - , , , -, , - . - - - 1990- : . , , - (, ), , - , , - , - , 9. , , . - , , , , : 8., ? , -, , , , , , , 10. , , - 1991 , . - , - , - , - , , - , . , , ? . 7 9 . . .3. . 5. -, 1952. : ldn-knigi.narod. / . . . . ru.: , 1996. . 73, 132, 133. 8 10 Reddaway P., Glinski D. The Tragedy of Russias Reforms. Market Bolshevism Against . ? ( - Democracy. Washington, D.C.: United States Institute of Peace Press, 2001. P. 281, 282. ) // . 1999. 7. . 28. 1011 7. . , , , , - . , , - : , , - , , - (, ) , , , . , , - . -, 12. . , , - , - , , , . - . . XVII . 200319171921 . - : . . - - , . . - , . , . , , - , , . - , . , , , , . 22 - , . 1991 , . - 28 1 1917 . : , , - . , , - . [] - , . , - , , . 1991 , , , . , . [] 4 . 12 - 40% 11. 2003 , , -. : Arnoldy B. In Vanguard of Peaceful Occupation. Civil-affairs Troops HaveBeen Sent to Iraq in Their Biggest Callup since World War II // Christian Science Moni- , . tor. 2003. April 8; Kaplow L. War in The Gulf: The Iraqi People: Iraqi Police, Doctors, . Engineers Eager to Roll up Sleeves // The Atlanta Journal - Constitution. 2003. April 13. ., .: Slackman M., . Perry T. U.S. Moves to End Chaos in Baghdad // Los Angeles Times. 2003. April 13;Otis J. Iraqis Find Job of Stilling Chaos Being Left to Them // Houston Chronicle. 2003. 11.: New York Times. 20 April 2003. April 17. 1213 8. . , , - , , , , , - . - , 1962 . , . , , , - 19911993 . , - , . , , . - , , - - , . . , 19171921 . 1980- 1990- . , 2030 , . . 19801990 . - - . , . , , - , . , , , , . , , , - . , , , , , - , . - , - . . , , , . 1000 , - . , , 14 9. I. . 1. - . - -, , , -, . - , I , . , - . . , -, . , , . , . , . - - , XVIIIXIX . . . , , . - . . - - . . -, , . - . , , .17 10. . I. . , - , , . 2. . - - , . , . XVXVI . - . - , - , ., , , - XVII , . - , . , - , . . , - , . , 1. . - , , - . - , , . , - , , - , , , , . . , - . , . , - . - . XVII , . - 1 : , . - , . .: Webber C., Wildavsky A. A History of Taxation and Expenditure in the Western World. N.Y.: Simon and Schuster, 1986. , P. 76. - . - . .: Maity S.K. The Imperial Guptas and their Times. (cir. AD 300550). Munshiram . Manoharlal Publishers Pvt. Ltd., 1975. . - : , : , , - , . . , , . 2 . - - . . XVII - . ; ; . . .: , 1994. . 783; - . .: .. . (XIII - . . XVII : . . XVIII .). .: , , 1965. . 35..: , . . 1913. . 4. 1819 11. . I. . , - , . , , , , , . , . . . , . , , . - . , - , . : . , , XVI . - . . , , , - , . : - , . - . , - , , , . . . - - . - , , , . , . , -: , , , . . , , , 3. , , . , . , . . . 3 , , , , . - . , . . - , , , . . , . .: - . . 15841613 . .: , 1907. , . 39. , - , , - , , , . - , , . , ( zagon , ), . - , . .: . . - XVIXVII . ., 1899. . 382. 20 21 12. . I. . , 6. , - . . , , , , , . - , . , - 4. . . XVII , - , , , - , . - . , , . - , . . , , , - , - - , . , . 5. , . -*** , . - , . . - , , - . 4 . , . - : , , . .: . . XVII . .: , , 1966. . 252, 253. . 5 . . ? , , . - . , , , , - , , , , . , . : ! ! ! , . , ! [] , - , , , , , , , - : , , , , ; . , 6 , , . , - , : . , , , - - , . , . , . , - , , , ; - . , , - , . .: .. XVII . . .: . . . .: , 1994. . 284, 153. XVII . .: , , 1966. . 177. 2223 13. . I. . . - 2. , , . . , . XIXII -, . , , , -, , , . , - . . , - , . . , , - . XVIII - . - - , , 7. , - . . - , . , . , . - , , - . , . XVIIXVIII , , 8. , - . XVII 7 Kuznets S. Modern Economic Growth. Rate, Structure, and Spread. New Haven; L.: Yale University Press, 1966. 8 , XVII () - , . .: Aylmer G.E. Rebellion or Revolution? England 16401660. Oxford: Oxford University Press, 1986. P. 195.25 14. . I. . - 1642 2,5 , - , - . 9. , , .. , , , , . , - . . . , 13. , 10, , , - I, , - , . , - , 14. 15 - 13 XVII . -Acts and Ordinances of the Interregnum 16421660, cover the period when Charles was absent from Westminster / Eds. Firth C.H., Rait R. S. L., Pub. by H.M. Stationery Off., 11. . , -Printed by Wyman and Sons, 1911. P. 418; The Statutes of the Realm... From original , , records, etc. (11011713) / Luders A., Edlyn Tomlins Sir T., France J., Tauton W.E., Raithby J. (eds.). L., 1810. P. 598603. . -14 - . , - . - , - . [] , 1645 ., , . , - . [] . - , 12. - (30 1649 .). - . . , . 9 56 . . [] , , , - .: Davies G. The Early Stuarts 1603 , 1660. Oxford: The Clarendon Press, 1937. P. 30. , 13 (16461659 .). 10 . . / . . . . .: , - , 1997. XVI . . 11Burke E., Paine T. Reections on the Revolution in France and The Rights of Man. . .: N.Y.: Dolphin Books, 1961. XVII . I / . . . , . . . .: 12 - - , 1954. . 121, 372, 374, 392. , 40 c. 16 c. , XVII c.: Marriott J. A. R. The Crisis of 12 c. , . English Liberty: A History of the Stuart Monarchy and the Puritan Revolution. Westport: , , -Greenwood Press, 1970. P. 341342. 15 , 331 c. . .. .: .: Brinton C. The Anatomy of . . 8 . . 4. Revolution. N.Y.: Vintage Books, 1965. P. 4; Pettee G.S. The Process of Revolution. (XVIIXVIII ) .: , 1994. . 32. N.Y.: Harper. Pollard, Sidney. P. 3. 26 27 15. . I. . . , - , , , - . . XVIIIXIX - , . - . , , XIX - - . . : !. - 18301840 - - . . , , , - , . , - : . - . , - . . , , - , - . , , - , : - . , 16. , XIX - , . . . - , - , - . , -, . , , , - , . , . , - , - . , - 17. . -17 , . -, , . , , , - ; - , . 16 Cooke J.E. (ed.). The Federalist. Middletown: Wesleyan University Press, 1961; (29 1773 .) , - , , .: Webber C., . , Wildavsky A. A History of Taxation and Expenditure in the Western World. N.Y.: Simon . .: . . / . and Schuster, 1986. P. 367, 368. . . . .: , 1997. . 55. - 2829 16. . I. . . , - - , . - , , . - , , - , - , . 1789 , . - , , - . . , , - - 20. . -, . . - . , , . . , 21. , . - , - . - , , 18. , , , - 1780- - , , . . . - : , . , , , - , - . , . : , - . . - . , - . , , , 1789 . . - . . 1788 . , . , . - . . - . - 20 - 19. c.: Brinton C. TheAnatomy of Revolution. N.Y.: Vintage Books, 1965. P. 252. , XVI T.1789 :. Cobban A. A. , , , , , History of Modern France. Vol. I. Old Regime and Revolution 17151799. L.: Penguin , , , -Books, 1990. P. 149. XVII .: .: Taine H.A. The French Revolution. Vol. 3. Book IV. Chapter II.Cattermole Rev.R. Illustrated History, The Great Civil War of the Times of Charles I And Food and Provisions. 1878. : http://nalanda.nitc.ac.in/resources/english/ Cromwell. L.: Henry G. Bohn, 1857. P. 70, 71.21 etext-project/history/frenchrev3_taine/ 18Roberts J. The Counter-Revolution in France 17871830. L.: Macmillan, 1990. . 2. . . - 19Cobban A. A History of Modern France. Vol. I. Old Regime and Revolution 17151799. . .: Hampson N. The First L.: Penguin Books, 1990. P. 138, 139.European Revolution 17761815. L.: Thames and Hudson, 1970. P. 89. 30 31 17. . I. . . - . . . , - . 1791 , . - . - - - . , . 23. , - , , . , . , - - , - . . . 17901791 , . - . , . - . . , - , . . , -- , , . - . . , , , 24. - , 1780- , - , , - . . - 17911792 - - . 1792 , , . , , , - . , . , - . - . - . . , -. , , 15 50% , . 8 11 1793 - 22. , - . , , - 23 .: Cobb R.C. The Police and the People. French Popular Protest 17891820. Oxford: The Clarendon Press, 1970. P. 260263. 2224 Hampson N. A Social History of the French Revolution. L.; N.Y.: Routledge, 1963. P.Aftalion F. The French Revolution. An Economic Interpretation. Cambridge, N.Y.: 126.Cambridge University Press, 1990. P. 123. 3233 18. . I. . . 4 1793 - - . . . 29 1793 . . . 26 1793 , - 1793 . , - 23 . . , . , , . . 9 1793 1794 - , 15 1793 - - , 11 . 28. 250 - . , . , . , - 25. , , - . , , , . . , . . . - , . , - - . 26. -, - . , , , , . 29. , , 1794 - 27. . - . . . , , , , . . . , . 17941795 . 1796 - . - 25 . , -Aftalion F. The French Revolution. An Economic Interpretation. Cambridge, N.Y.: Cambridge University Press, 1990. P. 129, 135147. 26 , . -28 , - Taine H.A. The French Revolution. Vol.3. Book IV. Chapter II. Food and Provisions. . .: Hampson N. The First European Revolution 17761815. L.: Thames 1878. : http://nalanda.nitc.ac.in/resources/english/etext-project/history/ and Hudson, 1970. P. 99. frenchrev3_taine/ 27 29Cobb R. C. The Police and the People. French Popular Protest 17891820. Oxford: The .: Cobb R. C. The Police and the People. French Popular Protest Clarendon Press, 1970. P. 260. 17891820. Oxford: The Clarendon Press, 1970. P. 93. 3435 19. . I. . 30 , . , - - . . 1790- , , . , , - , , - . , , , , , . , , . 31., , . . , , , XVI. - : , , . , - 32. - , . . XVIII , -30 - 1810 . .: Sargent T. J., Velde F. R. Macroeconomic Features of the French Revolution // The Journal of Political Economy. Vol. 103(3). March 1995. P. 494. 31 , , , , - ; , , ; , , - , .: . . - / . . . . .: , 1997. . 161165. 32 , , - . , , . . , , , - . .: Dickinson G.L. Revolution and Reaction in Modern France. L.: George Allen & Unwin LTD, 1927. P. 61, 62. 36 20. . I. . 3. - , . , . , - . - , , . , - 1830, 1848 1871 . , . , - XVII , . , - , , - ( ), , . , . . - , - , - . . : , . , , - , , , - , -, , . , . , . , - , , - , . , - , , , - .. 33, . , , - , - . , , - - . . , , , - , , . , . 19051907 , - , , - - , , , , . 33 , , , .: . - / . . ., . . . . . ; . .. . . .: , 1990. . 605, 606. 38 39 21. . I. . - . . - , , . , , , - . , , . . , , . , , -, , . - - . - . , - , , . , . . - . , - , , , . , , . , , . - - - , , , . - , . : , . , - , . , , , , , - . - . , , - , . , , . , , - , , -, . . , - -, . , . , , - , , . . , . , . . , , - , - , . , , . . - . - - . -: , , . . ? . - . , 4041 22. . I. . . , - . , . , - , . - . VII 34. . - - , , - . . , , , - , - , . , . - - - . , , - . , - , -, . . , . , - . , . - , - , . , . , , . - . , - - . , . - . - , : , . , - , . . , -. , - , . - , . , , . - - - , . . , , , , , . - , . , - , . . , , . 34 . : , - / . . . .: - - . - , 1936. 42 43 23. . I. . . , , , - . , . . . - . . . , , , , , , . - , - . - , - . . , - - . . - . , - - , . . , , . . , , : . , - , . , . - , , . . - , , , . -, . , : . , . . , . , , . , , - , - . -, ; - , . , ; . - . , , - , , , , . , . - , . , 19111949 . , , . , . 44 45 24. II. : 19171922 , XVIII . , 1861 , II . - : , , -. -, , , , - , , - , . , - , : , , , -. . : , , , , - , 1. , , . , , - . 1917 , .1 .. . . . . 5-. . 30. .: - -, 1969.. 328.47 25. . II. : 1. : !, !4. - , : , 23 , -, , . , , . - . , , , , , - , , 2. , . , , , - . . 1917 , 3. , . , , - . - 1917 . . , - , , , - . , 2 . . . , , - 1915 . - - . , , : 450 , , , , - , , 116. .: B. C. . (19141917). .: , 1967. . 132133. .: . . 3 . . 1. . 19051917. .: , 2005. . 327. , 5. 3 . . : , - . 26 - , , , , , , - , , , , , . - . , , . 1848 . 6. , , , , - . .: . . . -4 // , - . 2002. 9. . 61. . . : ? 1917 . , - - , , - , , , . , - . .: . . 3 . . 2. . . 19171918. .: , 2005. . 69.5 , , . . // . ? 22 . . 3. .: : , 1991. . 250.6 . . . . . .19051907 19171922. .: . .: , 2007. . 16., 1997. . 29 48 49 26. . II. : , - 7. , , . , - . , , 19051907 . - ? , ? - : , 11. . 27 , 26 : , . , 8. 40 . . , - . . 27 1917 : . . , - - , , . , . , , , - , - 9. - . 26 ,12. 10. - 26 27 . -, . . . - , - , - , 7 . . 2729. . 8 . . - , , . - : 20 - . , . .: , . . . . 19051907 19171922. .: , 1997. . 95. . , 9 , . , . , - , , , - 12 . , - -, , , . , , , , . .: . . 3 . . 1. . 19051917. .: , 2005 . 378. 1011 . , , (), . . . 19141917 . - , . . . . ,: -, 1962. . 121. 12 , , , - 1917 . ( - . , - ) // - . .: . . 2 . / . . . . . . .2 (21) / . .. . .-.: -, 1927. .: , 1999. . 452. . 8. 5051 27. . II. : , - . . . , , . : , , 1, . , - , - , , , - , - , , - . , , - . , , . , . , , . , , , , , 1: 13. . 24 , 26 27 - , , 1917 , , - . , - , . , , , - . . . - . : . . , , .: ! , , , ; . , ; , - 14. , , - , . , . 15. . - - . -. , , , 27 ,- - , , - 1918 . . - , , 13 . // . . . . , : - , 1934. . 163, 165, 170. - , - , . . . , . 1917 : . - , ., .: . // . 22 . . 4. .: ; , 15 1991. . 35. . . .3. . 4. -, 1952. : ldn-knigi.narod. 14 . . . .: , 2001. . 7. ru 52 53 28. . II. : , , . , , - , , : , . 20. , . , , - , . 16. : -31 1917 1917- , , - 1918 . - , . : 17. - , - . , , , , . - - . 18. 1917 ., :. 1918 . : , - - , . : 1- , , 4- - . - . . -, . , , . , , 21. , . , , 1917 ., , , 19. : , , , - , 22. : , , , - . . , , . , , , , , , . : , -20 . // 16 . . . .: , 1991. . 69. . .1. . 1918 . .: - 17 . . . ., 1965. . 406407. , 1923. . 14. 18 21 . . . 1918 // . . . . . .: , . 2. ., 1977; : YMCA-Press, 1979. . 44.2000. . 106, 110. 19 22 . // . . 1. . . 1917 . (, , - . 1918 . .: , 1923., ) // . 1971. . 88. . 76, 77; . . . 9. : 3 . . 3. . 5, 6, 7. .: , 1992. . 299. 54 55 29. . II. : , , - , . , . . , 23. - . -, , 26. - , , - . - 800 . - 19171918 , , , . . - . 24. - , - . , , , 27. - . , , - 25. 1918 , , , , - 28. - 23 . - , , 1917 . - . , . . - , , , . . , , , -26 , , , , 1917 . - , - : , , ?. .: . . , 39 , // : / , , , . . . . .: , 1991. . 124. , . , 24 . . . : La Renaissance, 1953. , , 23 ; . 209210. : - , . . , 39 - 1- . .: . . . .: , , 2001. . 642. : . . , . .: . . . .: 1917 . - , 2000. . 108109. 3- . , 1918 . , - , . , - , 1918 . , , . .: . // . , . , , 22 . . 4. .: : , 1991.27 , - . . . 1 . , : -, 1961. . 29, 35.28 , . , 19 1915 .: . . . .: , 2001. . . 631. - 25 . . , - : -, 1961. . 325. . .: . . 2031. . 2. . 44. . 19. 5657 30. . II. : , - , - , . , . , , - . . , . , , , - , - , , - , - - - 29. . , . , 1918 . . . , 25 : , - - . -, 32. , ; - 1918 . , , , . . . - , - , : . -, . - , , 30. : , . , , . - , . , - 33. . , , 2 , , : , - - , , . 31. , : - , 34. : , - - 1917- 1918 . - 29 19171920 . 32 / . . . . . : - . . 29 1918 . // , 1962. . 86. . . . 1. - 30 - // . 1918 . .: , 1923. . 219, ., . . 19171918. .;.:223.33 , 1926. . 168. . . . . . 19181921. .: , 2004. . 31 . - . 29 1918 . // 80.34 . . . 1. - ., : . . . . . 19181921. .: - . 1918 . .: , 1923. . 211. , 2004. . 80. 58 59 31. . II. : 35 , . - . . , 19171922 . -, , , , - 19051907 . , , . . . - 36. . , . - - - 56,2%, 96,5%37. , , 38, - 1918 ., 39. 40-50 . 40. 35 , . .: - - - : . . . 1. .: , 1968. . 278. 36. , , , 1917 . , - . , , - . .: . . . 19051907 19171922. .: , 1997. . 299. 37 - 29 1917 . .: . . : - . . , 1957. . 278, 279. 38 .. // 19171920 . / . . . . . : - . . , 1962. . 43-44. 39- . . . .: , 1930. . 349; . . : -, 1961. . 358 381. 40 1916 3035 1000 . 1015 . .: . . : -, 1961. . 37. 60 32. . II. : 2. 44. , , , - . . 27 , - - , . . 1917 . . . . - 10 . 45. - , 41, . . 2325 - 46. , 42. 28 , , - , , , . - . , - , . , , . . : -, 43. - ; - . 27 ; - - ... , , . , . , , , , 1 2 , , . - , - , , , . - . 44 4 . - . . 3 . . 1. . 19051917..: , 2005. . 426, 427. 45 . . . .: , . -2000. . 5.46 , , , , , - 41 1917 . 3,5 . , . , , - - , - - . .: . . . .: , . , - , 1927. . 207. (, ), . , ., 42 . , -, , , - . , : ! , . , , . , , , , - , . . . , . . . , -, . .: . . . , 19141917 . -: -, 1962. . 86. . .: 43 .. . . 2. . : - . . // . 22 . . 1. ., 1921. C. 116..: : , 1991. . 39, 62. 62 63 33. . II. : - 3. , . - - 1917 1918 - . , . , . 1917 . - 1918 . , . - - . - . . , , . 22 1918 . - . . , , - .. : 27 , , - , - , , 47. , 1918 . , , - - , , - . . . . , , , , , , 1918 . , : , - -, . . , , , , . ... - - - , 48. - , - , , , , , 49. . -, , , , - . 1917- 1918 . . . - . , , , 47 . ., . . // . . . 19171999. . 1. , 2001. . 4. 48 . 1918. 20. . 11. . :49 . ., . . // . - . . 1917 // - . 19171999. . 1. , 2001. . 5. . 22 . . 6. .: , , 1991. . 66. 64 65 34. . II. : , , , - 50. . - . - , . , . 51. , , 1917 ., , : - , 52. - 1917 . 1918 . . . , , - , -. , , , , , - , , . . - , - , , ., 53. , - : 6 1917 . ( - ) , 11 . , , 12 1918 . , 22 , 24 - 54. - , 22 , 3 ., - - . . : . !, , : - , . - . 50 - , , - , : , , - . - , - , . . - , . .: . . . , . .: , 2001. . 61. 51. : , - 53 , . , , - 1918 // . 22 . . . 1. .: : , 1991. . 288. 54 . , , , . - ; , - - , . .: . . 3 . ; . 2. . 19171918. .: , 2005. . 92. 52 4- , , ; : , , . .: . . . .: , 1991. . . . . . .: - . 86. . : . . (19171921 .) // , 2000. . 42. . 22 . . 6. .: , , 1991. . 180. 6667 35. . II. : , : , 4. , , , , , - , . - 55. - ? : , . - : 25 - . , , - - . - . . - 56. : - 59. , : 19051907 . , , , -. 1917 . , 2530 . 57. 60. , - 1917 . - , ,. , -59 - 58. , - , 1905 . 100% - . , . .: . - 19051907 . .: , 1956. . 112; . . . 19051907 19171922. .: , 1997. . 205221. 60 . . . ., . - , [] . ; [] , [] [] [] []. . - 55 . . . .: , 1991. . 94. . , 56 . . 143. . .: . . - 57 . . 144. 19171921 ( 1917 1920). : , 1994. . 50. 58, - ( , , ) , - , . , - . , - , , , ( . ) - . , , . - . - . , ( , - ; , - , ). - , , . .: - , , . .: . . // . 22 . . 6. .: , . . ?.. - , 1991. . 150151. 1917 1921 . .: , 2003. . 71. 68 69 36. . II. : , . , , . . . 25 - 19171922 . , . - . - , - , , . , , - - 61. . . 1919 . : - , 1917 . , 205 , 558, 112262. , -, . - , 1918 . 1919 . - 63. , 65. , - 1- , - : ... , , - . -, , , , . 66. - . : , , - . , , , , . . - , - - 64. - . , . . , , , , . , . . - , , 61 . - . . . : - . 2001. . 179. 62 . . . . 2. . . 3-. .: , 1952. . 680. 63 . . . 19021922 . // 65 : . .;: - , . . 19171920. .: , 1996. . 16. 1980. . 2930. 64 66 . . . : - . . . ., . 2001. . 194195.1988. . 62. 70 71 37. . II. : 5. 67. 1919 . - - 68. - , , . . . - , . . . - . , - , . , 69. , 1917 ., - 70. - , . 19141916 . 21,6% , 1917 . - 65,5%71. . . , - 72. 69 . . (19141917). .: - , 1960. . 146. 70 . . 810 1917 . : , , , - . . , . . , , - . .: . . - (19171927 .). . .: , 1996. . 59. 6771 (. ) . . 478. . 1. . 12. . 43. . : . . - . . . . 2. . . 3-. .: . .: , 1988. . 4748., 1952. . 681. 6872 . . 19171920. .: , . . 19141924. .;.: - 1980. . 30. , 1924. . 7679; . . 72 73 38. . II. : , , , - 74 . - . , . , , . 73. , 19091913 . 75% , - . - . - 6%, 1%, - . 2%. . - : 15% . , . , , . . , - 1913 . 11 . , - . , , . , , , . 1915 . , . , , - . . - , , . - . . - : , , , , , - , , . . . , - . , , , - 19141915 . . 305 ., 19151916 . 502 ., 19161917 . , -540 .75 - . , 1916 . - , . , , . , . -, 76. - - . . . -74 . . . (19141924). . .: , 1956. . 103.75 : , 1924. . . 105. 73 76 . . // . 22 . . 6. .:29 1916 , , 1991. . 156. - , , .: . . . 19171922. .: . .: . . , 1998. . 181199.., 1917. . 133. 74 75 39. . II. : , , , . , , - 21 , 506,5 . , , - 450,1 , , . , 321,2 77. , 79. , - , . . - . -. . , - , . , , , . - , . - . 1917 , - , . . : - - 80. . , , . , . : - . - , , , , , . . , . . -: ... - . , . - . : - - , , - . , - , , - , ... . , - , , - , , , , . , 1918-19 . .: . . , : 1919. . .79 , - , 78. . - . .: .. 351. . 1. . 67. . 37. 77 1 (32), ., 1917. . 78 . , . - 25 1917 . ( , ) - , , - . . . , . .: 1917. 24 . 251. . 3.80 . . 14859, 22 1917. 7677 40. . II. : . 6. 81. . - , - . 1917 . , , 1 - . , . - , . . 82. , , . - . , : , : !?83. -, 84. 1917 . . 1917 . , , - . - , . . - 1 . , - , - , -, , , . . - , -. 1918 . . - (. . 1). . , - 81 , - . . ., 1918. . 9. . 82 . . // . - . - 19171922 . / . . . . .: , 1972. . 40. 83 84- . . . . 3. .: - . , 1963. . . . . . . 5-. . 31. .: - -, . 184.1969. . 4. 7879 41. . II. : . . , , . 85. . 19171918 . - . . , . 1917 . - 86. - 12% 21,6% ; 38% 50% , 50% 23,4% . (14,7%). 30%, 25%87. , , . 1917 . , . 1. , . , 19161918 ., , , -: . . . , , . .: -, 1922. . 130. , : . -C , , - 85 . . // . . . , 1917 . - 19171922 / . . . . .: , 1972. . 16. , 86 - : - 71,6 (931,6 ), 28,4 . 1916 - . 21 1917 . 400 , 194 , , , . 1917 . , - , , . .: . . . , ,(19171920). .: , 1971. . 4, 5. 87 , , . ., . . . 18961996. .: - , 1997. . 6. 80 81 42. . II. : . , , , 85% - 88. . . , - , : , . - , - . - , , 92. , , - , , , . . - . - , , 89. , , . , - 93. , : - 1917 1918 . 94. - -, , 90. , . : 1918 . . - , , , , . , 92 , 21 1918 . - . , , , . .. . , - - , 1918 . . .: . . . 50 91. (19171920). .: , 1971. . 6667. . 1918 . 93 ( ) : , - . 2- 1918 . - , , , - 1.162.000.000 . . . . - . . .: -, 1922. . 6566. 94 , - 1918 . 120 . , 88 . // (19171927): . , " . : , 1927. . 30...." .: . . . - 89- . . - // - : . 2001. . 201. V 1918 . 1964. 4. . 5. . . : , , - 90 . . // . , , 19171922 . / . , , , . . . . .: , 1972. . 26. , : , , , 91 . . // . - , . .: - , , 19171922 . / . . . . .: , 1972. . 42.. . ., 1918. . 142. 82 83 43. . II. : 95 . - , - , - - . , - . , , . - . , , , - - - . - . . - , . - , , . . - , - , . . , - 96. , - , - . . - ., , . - . - . , 1918 . - . - , - , , - . - . , , , - . , , - , - 1918 . , , , - , . -. , , - , . - . , , . : , -, - , : , , . , , 95 . (. ). , // 96 . . .: . . . . -: - , 1953. -, 1922. . 65.. 356, 357. 8485 44. . II. : 97 , . 98. . - : , , , 99. , -, , 101. , , . - , - , . - - : , - , , , . . . , - , - . . . , , , - , , , 100. . , - 97 . 2550%. . , , . , , , .: . . - // X . .: - , , 102. , , 1928. . 34. , - 98 ? - , , . . . , 1917 . - . . .: . (19181921 .). . .: , , - . . . , 1925. . 116, 117. 99 , . , . 1918 . - ? - , - - ? , , . .: . - - 191819 . .: , !. .: . . . , 1919. . V. . ., 1918. . 361. . - - . .: - . - . . . . . . 5-. . 50. .: - -, 1962. . 85. , - , , . .: . . . - - . .: . : : . 20- (19171920). .: , 1971. . 67.101 American Association for the Advancement of Slavic . (. ). , // Studies. 1988. . . 1. . . .: 100 2 -, 1922. . 68.102 . . . 19051907 19171922. .: , , , 1997. . 278. 86 87 45. . : , , - , . . 1918 . , - , , - . , - , , , , - . - 103. , , . , . 104. - 1918 . , . . - , . 1918 . . 2. . - , . 738 . 105. : . 19181921 50 . (. . 2).. : , 1987, . 39. 103 . - 191819 . .: 1918 . . .. , 1919. . 6,7. 104 27 : , , , : . , , , , - . . , , , , , . , , - . , , . , . . 8 1918 .: - , , , - ... . , ; - . , - , , - , , . , , , - , , , , 106. , , . .: . . . . . . 5-. . 36. .: - -106 -, 1969. . 448449. (. ). . 1943. . 1. . 296. . 46. . : . . 105 . 19181921 . - . : - , 1987. . 39. 19171921. .: , 1973. . 54. 8889 46. . II. : : . - ., 31- : - . , , , , 30% , -. 11 : , . . , , - -: , ... . 26 : - 30- : - , , , ; 111. , ... - - , 107. . - ,. , , , , , , - 112. - , , -, - , , , , -, . 108. 150 - , , . . 50 109. , . - . , - 1918 . , - ( 1 1941 . 400 , . 200 110). , , , 113. , 111 . . . . , 9 1918 . // . : , ,. 1. . 1918 . .: - , , 1923. . 74. 112 1918 . , -. .: . 1918. 20 . 29 (243). . 1. - - 12 - 60%. .: . . - 19181921 . : , 1987. . 28. 113 . , , : . : . . . 107 (. ). . 130. . 2. . 705. . 225, 243, 314. . : , . . - . . . : - . 19171921. .: , 1973. . 55. . . , . 108 . 1918. 23. . 32. : 5000 109 . . 3 . . 2. . 1917 . ... .-, ... - 1918. .: , 2005. . 509. - 110 : - . . - . 2 . . I. .: , 1944. . 119. , 9091 47. . II. : 1918 . , , 114. , , , 115. . - 116. - , 117. , - . , , , . , - , . , , . 3. 1916 ., , - 1916/1917 1920/1921 , 1918/1919 - : . . 118. . .: -, 1922. . 132. , 1917/1918 / , (. . 3). 119. , . .: . . ( - . . . ). : - , 1920. . 4., , 114 ., .: - 15 1918 ., , - 17 1918 ., 120. - 6 1918 . // . 19171929. - : . . / . . . . . .:119 - , 2000. . 99103; 113114; 156 158. 1918 , . - 115 , , , . .: . 1918. 7001000 9 . 91 (115). . 3, 10 . 92(116). . 3. ; 116 . . : , -, , . .: , 2001. . 59. . .: . . 3 . 117 -. 3. . 19181924. .: , 2005. . 3738.120 1918 . // . 2003. 5. . 151171. . . 3 . . 3. . 19181924. 118 1 ..: , 2005. . 3738. 9293 48. . II. : , - . , - 124, , . - . , , - - .. . 125. , , , - - . , -, . , , 1918 . - , , , - , , , . . 1917 . , , . , 121, . - 29 1918 . , 126. - - . 1918 . . . 10 1918 . 5- - , . 29 1918 . - , - - 18 40 .. - 1918 . 1,5 122. 1918 . , , , - , , , , - - - , , 123. - . .: . . // . 22 . . 6. .: , , 121 -1991. . 109; Chamberlin W. H. Bolshevik Russia and Jacobin France // The Dial. Vol. 67. , . , , 1919, July 12. P. 1425.124 , - . , - , , 9/10 : - . , , , - . . .: , . // . .: . . . . . . 5-. . . 1. . 1918 . .: -. 36. .: - -, 1962. . 390391. . , , 1923. . 15. , , - 122 . . . .: - . .: . 1918. 9 . 112(327). , 1963. . 77.. 3. 123125 1918 .. - , . - . 19171921. .: , 1973. . 144.126 . . . . . . 5-. . 33. .: - -, . . . 1962. . 37. 94 95 49. . II. : . 127: - ; , - , , , 131. , , - - , . : , . - , , . . - , , 128. , - , , - . - 1917 . , . ( , , ); - , . - . 1917 . , - . 1918 . , -. , , . , - , , . , , - - . 1917 . - 132. - 1916 . 2,5 , , , . - 1918 . 4 129. , 1918 . - . , - , 130. . . , 127 - - . . .: Olson M. The Logic of Collective Action: Public Goods and the Theory 133, of Groups, Harvard University Press, 1965; Olson M. The Rise and Decline of Nations: 131 Economic Growth, Stagation, and Social Rigidities, Yale University Press, 1982. . . . - 128 . . - 19171918 . : - , 1967. . 37. 132 . 19171921. .: , 1973. . 51. . . // (1917 129 . . // . 1927). . : , 1927. 19171922 . / . 7476. 133 . . . . .: , 1972. . 94. . , - 130 , 1919 ., - , , 30 30 . , - . .: . , , 1918-1921 . : , 1987. . 46. , , 9697 50. . II. : 134 , . : . - , 1 . 11/2 , ( , - 135. ), , - , , . 136. .6 1918 . 139. - , , 50% - , - , - , 140. 137. 141. 1918 . - , , - , - , . . - 1918 . - , , - . - , 138. - . . , . . , : , , , : , . , . , - , - . .: . . . - , : (19171920).139 .: , 1971. . 98. . : . . . . . . 5-. . 50. .: . . - - -, 1965. . 176. . 19171921. .: , 1973. . 88. 134140 16 , -. . , . . . . 24 1918 . , , .: , - .: . . . - , (19171920). .: - , 1971. . 152. . , , 135 . . . . . . 5-. . 37. .: - -, , 5 1918 , 1963. . 32. .. , 136 . . - , - . 19171921. .: , 1973. . 104. . .: . . 137 , . 19171921. .: , 1973. , . . 128, 129, 131.141 , 2 1918 . : , , , , , - , - , , - . .: . 191819 . .: - . .: . . - . . , 1919. . 6. . 138 . . 2. .: /, 1964. . 169. 19171921. .: , 1973. . 130131. 9899 51. . II. : , . -15,52 7 143. , . , ; - , . , - ; , , 144. , 1919 . , - . , : - , , 145. (, ) - - ...142. - - . , . - , , , 143 . . 19181921 . - : , 1987. . 28. , -144 . - , , , - 1918 - . , , . . . , , - . - , , , , , 1917/1918 . , , , , - , - 1918 . . . , - . .: . 1918 . - . ( . . ). : . . , , 1920. . I, III. 145 () 04.09.1920 : - , , , , . , . . . .: . . . - - (19171920). .: , 1971. . 136, 137. . 1919 . , 1918 1919 . , , - , , - - . , - , , , , , . .: . 191920 . .: 142 . . . . -: - , .... , 1920. 1953. . 387. . 1314. 100101 52. . II. : . - 7. , , , 1917 . 1918 . , - 146. , , , . , . 1918 . , - , . - , , . , , , - . , , - - . - . , - . - 1917/1918 - (. . 4) - . 146 1918 . , , . , . - . .: . . . .: , 1988. . 177; . - . ( .. ). : , 1920. . 12. , - : -, - , , -, . 4. . 1920 ., 1916/1917 1920/1921 , , , . .: . . -: . - . .: , 1988. . 178. ( , . .: -, 1922. . 18. (. ). . 478. . 6. . 2010. . 99 ). 102103 53. . II. : 1919 . , , - -, - . 19191920 . 147. 148. , , - , - , . - . 1919 . - , 20 , 150. , , , , , - 1918 ., . . , , - , - , . , - 151. . , , - 149. , , , 152. , , - , ( 1919 1919 ), , - , - , . - 147 , , 153. , - , - , . , . , - . , , , , - , , 150 . . . , : . // - , 1918 , , , . . 2001. .: , 2002. . 490. 151 , - . . . .: , 1958. . 57, 58; , . . (19181920 .). .: - . .: . -, 1959. . 173. 152 . ( . . . . . . 5-. . 40. .: - -, . . ). : , 1920.1963. . 17. 153 . V. , , - 148 19181920 . : , , , . . - . . 40 . . ., .: . . - , . 19171921. .: , , 1973. . 21. . - 149 , - , 1919/1920 . , - . ., .: . . . - - - . .: . . // . (19171920). .: , 1971. . 143167. 22 . . 6. .: , , 1991. . 135. 104105 54. . II. : 154 . ? . - 155. . 1919 . 1916/1917 157. : [] . : [] , , . 1 , . 1920 . . . : - . , [] - - , [] . . , 156. . ... 158. . , . - , 19 : . . ! - , . - , - , . - - , 159. . , , . - , . . 1919 . - . - . , , - : - , , , ,. . . . - , , - , , - . . , , 154 , . , , , 160. . . . . (23 5 1919 .) // . 157 (19181921 .). . .: , , , . . . , 1925. . 508. - 1917 . , , . .: . . - . 19171921. .: , 1973. . 31.158 . . // .. . 17. . 84. . 23. . 12. . : . . : (19181921 .). .: . .: - . . . , 1925. . 633. , 2001. . 78. 155159 - . . 17. . 112. . 99. . 31. . : .. - , , : . .: - . .: . . - , 2001. . 78.160 // . 22 . . 6. .: , , 1991. 19171920 . . 132..: . ., . . , , . .: .-. 156 . . . . . 19181921. .: , 2004.; : . .-. -, 1997; . - . 484. . .: . ., 1922; .. 106107 55. . II. : , -, . 1920 . - . , , 58,5%162. . - . , 1918 - . 108 , - 1920/1921 327 . 1919 . 161. 212 244 . 1920 347 , . - 125 163. , - , , - . (. . 1).1919 . 30 , 164. 1 - , . 1913 87,4(. . 5). , -1916 79,2 , ,1920 62,3. , -1921 54,9 , 165.1922 49,2: . 19181921 . : , 1987. 162 - . . . : - , , 2001. . 288289. 163 . . . 19201930 . .: , 1958. . 33 164 . - . . . .: , 1919 . , , 1988. . 160. 165 , 35,7% , - . - : - . , , , . . . . - , , .- , , . . 2. : . , 1922; . . , , , , . . . .: . ., 1921. . , . 31, 49, 51. - , - 161 -, - , , . , , , 1 4 . .: . . .: . - . . 19171933 / . . .: , 2001. . : - . . , 1921. . 38.. 59 108109 56. . II. : 8. , . , . - , 167.- , , . , - , . , , : -, . 19191920 . . . . 5. -. - , - 19131920 ., % (1913 . 100) . , 1921 .: : . . 3 . . 2. , , , . 19171918. .: , 2005. . 472. , 168 - , - - . . - 1617 . , - 1920 . 7,6 ., 450 .167 300 .166. - , . 24 1921 . . -, . , , - , , , . .: . . . . . . 5-. . 42. .: - -, 1963. - . . 349. 1918 . , . - , -. , , , , . . . , . . . : . .: - 166 . . // . , 2001. . 77.168 19171922 . / . . . . . . 5-. . 43. .: - -, . . . . .: , 1972. . 94. 1963. . 24. 110111 57. . II. : , , 1922 . , - , - , , .. , . , , 19211922 . , - , , - , - , . - 169. 1922 ., - . , - , . 1922/1923 . , - 172. . - 1922 . , - . , 1921 . , , - . , - , . , - - . , . , , . - 1922 . , . , - , 170. , - . , , 19171921 ., 171. . . , - , . 169 Fisher H. H. Famine in Soviet Russia, 19191922. N.Y.: Macmillan, 1927; Serbyn R. , , The Famine of 19211923: A Model for 19321933? // Serbyn R., Krawchenko B. (eds.) Famine in Ukraine, 19321933. Edmonton: Canadian Institute of Ukrainian Studies,, . , University of Alberta, 1986., 1917 ., 170 . 1918 1932 . / . . . . . .: , 1998. . 73. . , - 171 : 1921 , , - : , , , . - . - , ** ***, - , , . . . - , , 19181932 . / . . . . . .: , 1998. . 73, 7576. 172 . . . . (- . - ). .: - - , 1924. , . 6. 112113 58. . II. : - 1917 . 1991 . - 19281929 . , , , , . . , 1789 . 1605 . , - . , ,. , 1991 .173. , , 300 -. - . , , . - . , , , , , - 174, , 175, . , , - . , 1917 . . - , , VII . 8 , . 6 . . 69 . 1991 ., 1917 ., , , , , - , , 19 1991 .173 . . . . .: , 2006. . 131205. 174, 1917 1920 . 51,5%, 44,5%. .: . . : - . . , 1921. . 48. 175 , 1917 . . - . 1914 1,55 . 1914 1917- 5 , , - , 6070% . .: . . // . 1918. 24 . 50 (265). . 1. 114 59. III. , - . C - . - III . XX , , - : , , , , - , - . 18 1991 , -, , , , . 22 - , 28 1917 . 22 1991 ? - . , , , - ? , , , ? , ? .117 60. . III. 1. . , , , 22 1991 . , . - , . . . , , , , , . . . - , , . , . , , . 20 1991 , , - , , . 1. , . . - , - , , , . - . , . 22 , , , - . , , 19171922 . . - , , , - , - . 1917 . , , - , - , . . , , , - , - . , , , , , , , . , , -. . - 2728 . , . . , . , . - , . , - , . : 1991 - , . , , . . , . , . , . . , , , . - , , ,1 , , , - . . . . 2 . . . .: -, 2001. . 132, 133. 118119 61. . III. , , - . - , . , . . 1918 . , - , , - - . , , , . -, , , . , , ,, - 2. . , 24 1991 , , , . , - 27 , 30 - . , , , 3. - - : (- , ) . , . , - -, , . - 4. . , , - . II. , - 5. , - , , . , , - , , - . - . . 1991 . -, , . - . - , - 2 6. - , : 43 000 , . - . [] 5 - , ,Glaise-Horstenau E. The Collapse of the Austro-Hungarian Empire. L.; Toronto: , . .: . . -J.M. Dent and Sont Ltd, New York: E.P. Dutton and Co. Inc., 1930. P. 270, 280, 281, 312.6 . .: , 1991.. 178179. . : . . , , - 3 . . 3. . 19181924. .: , 2005. . 120., . . 3 . 26 2 1991. 202204, 207209. - 4 2 - (, , -, , , , - , , . , , ) - - , . - : - - - . : - , , . .: . - ... //, . - . 09.09.1991. 36. -, - 120 121 62. . III. , . - 7. . ? . - . - , , , 5 - . - . . 8 1991 . , , - . , . , - . - . 10 1991 9 - . , , , . 11 . , . - - . . . , , , , . , , , - ? ?10. , , , - - . , . 1992 : , 11. , ., . , - 1991 - . . . 1917 1918 8. 5 1991 . , - . . . .: . // . 211, - 04.09.1991. . , - 7 , . . - - . , - . , , , - 9 , , . 10 - , . - - , : , , - , . , , . . , , .... .: . , ... .: . - // . 248. 17.10.1991. // . 277. 21.11.1991. 8 11 . . 19901994 / . . . ., . - . .. http://www.memo.ru/hr/hotpoints/chechen/itogi/ITOG-TOC.HTM // . 15. 18.01.1992. 122 123 63. . III. , 2. . - , , 1991 . . . 14. , - , . , . , . - - , , . 12. , , , - , . . , - - , . 15. , -14 , , - , , . . , - , , , , . , , - , , , - . - , , , - . , , 13. . .: . . .: , , - , 2001. . 393; . : . : , - . . . .: -85, 1995. . 15 24 1991 . . . - . , ( - . ..): , , - , . 2- , , - , , -, - . , . . , , , , , , . - , , . . , , - , 12 , (). , . . (- . ..): , - - . . . , .: . // . 253. 23.10.1991. , . , 13 24 1991 . - , , , . - - , . - , . , - . .: . . 19901995. , 1996. , . . . 124 125 64. . III. , 1991 , 1991 . , - . . 26 1991 - . -( , ), - , - . - , . . , . . . - 1918 . . , . , 16. , . . -, . - , . . . - . , 17 , - , - . - . 17. - 20 - . : , , , , , , . 3 , - , , . . . - . : . - 3 . . 1991 - , -- . : , - , , , . , - . - ? , - , 73 , , , , , , . - , . . . - , , . , . . ...18. , 15- , . . . : . 16 -, . . .: - . : N+0 9-9 // . 02.09.1991. 35. 17 . 18 24 1991. . . -259. . 1. . 5386. 24.12.1991. . 54, 55, 59, 60. . // . 254. 24.10.1991. 126 127 65. . III. - 3. , : - , , - , , , , . , - . , . ? , - 19. . , , . . - , -, 20- 30- - . , , , , , . . - , 8 ,, . 21 21 -, : -1991 , , -. , , - . . 1917 . : 2 . . 16,3 11 , 1990 20. . 19 - , . 8 . - 1 . . ( ) 13 , - . , ( , ) . - . 30 6 , - 7, 8, 9 . - 10 . , , , , , , , . . . . 3,7 12,4 . , . .: . ( - ) . B. C. , . 18.03.1991 . . . 5446. . 163. . 560. . 16. 020 . . ( ) . . ( ) . . ( ). - . . 4802. 10.09.1991. . 112. 128 129 66. . III. : 9 . . . - - 31,0 . - 10.02.92 . 172,2 . 24. . , , , 3 , , - 21. , , . , , - , , - . - , : . 1991 1991 , - (. . 1). , 22. 1 . : , - . : , , % [] - 1991 19911991 252121 26 , 6 6 3 , , 566369 , 23. 1210 7 : -: . ., . ., . ., . . , - ( - 1991 .). . .: ,1991. . 5. . 1991 , - . , , , - , , 79% . , , - : , - 21 ? 1991 - 31 1991 . 4 , , - . 22 , . . . - - , . - . . . . 8.07.1991 . 1554-1 . 1991 . . . 527 . 7. . 9152. 19.12.1991. . 242. 23 24 () (). . . . 527 . 7. . . ( ) . . (. . 9136. 22.11.1991. . 91. - ). . . 5088. 27.11.1991. . 169. 130 131 67. . III. 2 ,: - 25. , % . , : - - , . , : - . - - 1991 ( 6417191917 . : - ) 6500 - - . - ( () , 400 ) - 443422 26. . 1991 : - , - - - - 54301640 . -, , - , . (-265618 20 . - ). : . ., . ., . ., . . . 1992 . 27. - ( : 260 1991 .). . .: ,1991. . 8. . , - 28. 1917 1991 . , 1917 , : . - , - ,25 . ., . ., . ., . . . - - - ( - 1991 .). . .: , 1991.. 5, 7, 8, 17, 48, 51, ,54. 26 , . . ( ) . . (. ). . . . 527 . 7. . 9134. 10.09.1991. . 239. 27, 1991 , , . . ( ) .. ( . ). . . 410 . 1. . 4818. 22.11.1991. - . 197198. 28 , . 9% . ( ) . . ( ) . . ( - . - ). . . 527 . 7. . 9134. 09.08.1991. . 320. 132 133 68. . III. , . , , , . - 1921 , . : , - , 1991 - , . , - , , -. : - , ? - , , , - . . 1991 - . , - -, , . , , - -, .. 1991 , - 1991 , , - 1992 , , . . , - . , - , , - , , 1992 30. 70- . , , - 1992 , - , , 1918-. , . , . - , , . , , 29. - , : , , . . , - , , 29 , - . - II 1991 . : 1991 . - . , 30 , - . - , , 29 . 1 - . .: . . - 4 4,3 ( . . - 17 ). .: . . ( ) - II - . . ( . ). . . 527. 1991 . 08.05.1991 . . . 2324. . 32. . 4005. . 102.. 7. . 9135. 25.11.1991. . 371. 134 135 69. . III. , - 1992 (. . 3). . , , , - . ( , , , - , , - , . ), , , , , - . , : - 3 . .: . , . ( ), % - , - . , - 1992 , , . 18,3 , 61,2 1991 , , 20,4 , . : : 199114 ( 2). , ,24.01.1992 20.02.1992. - . , , - . . - , 15 1991 : , - , , , . , . , 31.? , - , - ? . : , - . 19171921 , . , , , - . , , , , , . . , , , . , - 32. , 32 2 1992 . - , , ., , -.: . . . , , ( ..), . 07.01.1992 . . . ; , , , - 31 15 1991 . . . -259. . . 1. . 5383. 15.11.1991. . 1517..: . . ( . ) 136 137 70. . III. 5455%; - . , - 62%, 47%. , , - - , , - ( 6465% )34. . 4 , , . , 814 1992 - - : . : - , , - . , . , 25 19 4 2 . - 3412 8 5 : 49 36 310 , -: . . ( , , . , 8 . . . ) . . ( ). 140 , . . 15 193 . . 10026. . 5. . 695. 21.01.1992. . 2. . ( 96 . 177 . ), (25 . 151 .), - (140 . 164 .); . (59 . 109 .). [] , . - - , , - , , , -, , 148 ( 64 4 1 , 32 , , , - 12 10 ), 27 44 , 35. 50 57 , 92 . 70 . 33. 814 1992 - 2024 1992 . - , - - - , . . 5. 72% , 67%, , 34 . . ( ) . . ( ). . 1/27 08.01.1992 . . . . 10026. . 5. .. . . 695. 21.01.1992. . 2. 3335 . . ( ) - . . ( ) . . ( - ). .. ( ). . . . 10026. . 5. . . . 10026. . 5. . 695. 21.01.1992. . 1.. 695. 21.01.1992. . 3. 138 139 71. . III. 5(64%) , 36. , - - 29 1992 . , -- - - - . . - 26 46 40 , -2342 -11 - -, , 37. - 30 71029 - 1 71553 - 51 26 17 1 92541 17221324 -48 3 -25 58 1 -17: . . ( ) . . ( ). (- ). . . 10026. . 5. . 695. 28.01.1992. . 17. , , - , , ,36 . . ( ) - ( 67% 54%), ( . . ( - ). ( - ). . . 10026. . 5. 54% 36%), ( 55% 53%) -. 695. 28.01.1992. . 20.37 ( 62% 53%), ( 47% . . ( . -) . . ( ). (- 41%), ( 35% 22%). ). . . 10026.. 5. . 695. 4.02.1992. . 3335, 37. 140141 72. . III. 4. : [] - - . , - 1 . . 1990 - 1992 . - 40 (26 - , . ), . . 95 , (63 ), 187 - . , , 2,2 . 1920- 1930-[] . - 1980- - [] , - . . . . - 1985 1986 12 . 1991 1,7 . , , - .. : , - [] , , . : ( ) , , , .1985 . 14,0 1986 . 15,1 . 1988 - 1987 . 17,3 , -1988 . 41,5 : 1989 . 64,51986 1987 1988 1989 1990 1991 1990 . 94,010 . 1991 . ()570590 , 3,9 5,9 11,7 18,3 28,4 93,4, - 660 , 1,7 1990 . [] , - 130140 ( 28 . - , , ) [] , - . . 142143 73. . III. ( ) 25,7 , 1970 1980 1985 1990 1 . 4,5 . 1991 1 . . 496,4 -73 228 320 568865 , , - (, , 622,1 ( . . .). , ) - 45 6798 72 124 1 - 1991 . 1 1991 . 1 0,62 0,29 0,30 0,13 0,14 1991 . % ( .) (.) 1 1991 . . , - , , - . - - --[] - - 1 - - - 1986 1987 1988 1989 1990 1991 11 -- --1991 - - - - -1,4 3,1 6,2 10,4 19,0 69,1 - - ( .) % . 127,3 221,4 200,0 167,7 182,7 363,7 [] , - 1992 -216396,3 353993,0 282562,3 137596,7 66166,0 163,6 130,6 12 38. - - , - : - 227,6 (22% ) 115 , 58,1 (10%) , I 26,2 , II 27,6 14,1 , III 51,4 -(21%) 8,6 (15% ). , ( , 200 - - , 30,8 ), 23,3 . , 39. 38 . . ( ) . 39 . . . 4809. 18.11.1991. 1991 . .: . . 2426, 30. 16 1991. 144 145 74. . III. 5. , , . 1991 19171918 . , . - 19911993 XX 60%, . . - , - , . . , - , , - . , , 19911993 . . , - - . . . , , . , - , - , . ( ): . - - . , .. - , - . - , - . , . , - - , - . , - 1990 . . , , 1 . , - - , , , , 41. .19 1992 , . , - , - . , , , . , - - 40., , - 4041Dornbusch R. Post-communist Monetary Problems: Lessons From The End of the Austro- . (. ) . . ( Hungarian Empire. San Francisco, California: Press, Institute for Contemporary Studies, 1994. ). . . 5136. 20.10.1992. . 40. 146 147 75. . III. , 6. 300 . - . , . , , . , - , , - . , - , - . , - , -45. 1991 9 1992 - 284 . , - . 246,1 . (. . 6). , - 6 42. , . - 1991 . , :9 1992 . 2 9 , , -1992 . . - , -- - . - 284,1246,127,6 26,6 1992 - , - 161,4137,20,7 0,5 , - -82,6 77,526,6 21,4 . 245% 1992 : - 19% 1992 43. 10 1992 . 230 / 1992 112 1992 44. - . . . , , 45 1 1991 . 26 , 14,3 , 522 , 72 - , 211 . 11 - , , 42 . ? .: , 2007. . 158,159. , , , , . 43 - (http:// 10 . - stat.hse.ru/hse/index.html). 37 , , , 19 - 44 - . . . 10026. , . .: - . 5. . 507. 1992. . 949.1990 . .: . 17 1991. . 58. 148149 76. . III. 1992 - , . . - : , , - 10 , , . 85 , 100 . , : . . - 5000 , . . 3000 , - 2000 . . : 1000 , 500 -46. , , - , , - , , - , , , . - , , - . - , -, . . 1992 . . . , . . . : , , - . , . 22,5 ( 10 35 , - ) , 1991 , - 13,5 . 1992 1990- . - - . , - 4,2 . - 7,2 47. . . - . ( , , ), , , . . 1991 48. , 46 . . . . - , . -. 8.01.1992 . - . . . .1. 47 . . ( ) . . ( . ). - I 1992 . . . . 10084 . 1. . 5. 14.01.1992. . 76, 77.(), () 48 - . .: - : () 80 - 57 19.12.91. 150 151 77. . III. , 4. (- 1,2 1992 , . ) , - 5. ***** 4,2 , 1992 , 6. , - . - , - . , - () 19861991 - 2,0 . 1991 0,4 . ,7. (. . 7). 0,1 7 () *------------------------------------------------------------------------------------ 1.01.92 , . ** : 83,4- ****** 0,8 : ( )******* 33,71. , - - , - 70,5******** 5,9 ( ) :) 57,1* , -22,2** - 26.12.91 . *** . (): 24,9**** , (- 13,4). - ( - 11,5 ). ***** , .( . )***2,5****** . 4,6******* ( - 0,4 - 2,9).) ****13,4 : 1 1,795 . .2. , - 2,7******** - 0,7 (). 31.12.91***** .3. - 2,3 : .152153 78. . III. , . - , . -, , , - 50. , , , -, : , . , - , - . - 49. . , (. 2). 46- (- . 1991 , , 1517 1991 ) - , G-7 , , . . ? - , - , . . , - , , - , 28 1991 , , . - - . 1991 . . - , , - , 1918 . 1992 . , - . - , - : - 49 . , - , . . , , , . , - . [] , , - , 250 , . -. .: . // . 226. 21.09.1991; , , - , - . - 50 . .: ., . . - // . . 4 1991. 4 . 278. 22.11.1991. 61,34%. 154 155 79. . III. . , 19891991 - , , , . ,, , - , , - , , - . 19911992 51. . . , , - , . . . , , . : - . ? . . - 1991 : , - 23 . , III . . 2,7 . - 1 1991 .52. 1992 . - - , . (3,9 ) , (7,3 ), 18 . [] - 53. 51 . . - . 19.12.1991 . . . 2324. . 32. . 4006. . 110111. 52 . . ( ) . . (. , ). - 19911992 . . . 527 . 7. . 9151. 15.11.1991. . 181183. 53 . ( ) . . (. - ). . . 527 . 7. . 9135. 20.11.1991. . 354. 156 80. . III. 7. ? . 57. , - 1917 , . - . , - , . 54. , - , , -, . , - , ? . - . 30%58? , , . - , . 1991 - 1991 . , - 1992 : . - , - . : , ? . , 24 , , . . - . - , -, . . , . , 55. -, , , , . , 240 , 180. .: . , - // . 162. 9.07.1991 .57 . , -, 2 . ()56. - ( - - ) 150 . .: . . (. ) . . (. - 54 . ( 1917-) // . ). . . 4810. 27.11.1991. . 214221.58 1997. 10. . 31. , 55 // . 234. 01.10.1991. () . - 56 , , - 10,3% ( . . - 1991 14% ). 22,1% 15 . , , . ., 1,5% . , 1991 -. 30,9% .: Russian Economic Reform. Crossing , 200 , 150 , 200 Threshold of Structural Change. World Bank, 1992; . - . : 19851995 . .: , 1995. . 70. 158 159 81. . III. , - 1,52,0 . , 1 0,5 - . - . .62. , 59. . 1992 . - . , 8090%. 1991 , 63, 7 64. - . 1991 10% , , . , - . 46 10% . , - . , - , 60? , -. , : - - , ( ) 65. ( 78% ), 62 , , . . . ( ) .. ( ). 600 . . , . . 10084 . 1. . 34. 04.06.1992. . 134.63 1 1990 . - . .: 31 1990 . 4 1991 : - 1101 .64 - 1991 1195 . - 169,20 . 1 . .: 1993 . .: , 1994.65 : 1950 . ...61. . . VI : , , , - . . . . , , . , , - 59 ., . // - - . . .: , 2005. . 3667. 17 . , . . , , , . - , . , , , , 1989 8,9% , . , , , - ( , -, , - . .) 10,1 % . . , 60 15 . . 55% 1991 . 70% , , , - 1992 . .: . . ? // , 19 . , , 2008 . , , - 61 - . 04.09.1991 . . . 5446. . 163. . 1436. . 10. . . 160 161 82. . III. - - , , - , , : , (. 8). , - . - , - VI , , : , - , . - . , , , , . , . , 19 , 20 , 39,6 . . , . 66 . , - , - , . 20 , , . , . : 200 , ? , , , - . , 200 40 , ., , 66. . . 1721 - [] , 350 . ( ) - , 11 . , , , - 25 . ( 41 48), ( 29 36), - , , ( 65 67); ? 15 , - 11 . - , - ( , . , - 72 ) (74). [] - , . .: VI C . 621 1992 . - - . .1. .: , 1992. . 8789. . , .. . , 17 , VI - : , -21 , , , . , , 39 (1014 , , . , , 19 26), 17 (12), 26 (17), 28 (18)67. , , . 8 . 66 , , - . 621 1992 , 8 . . . . 1. .: , 1992. . 404.67 . .: VI . . ( ) . 621 1992 . -. . ( ) . . 1. .: , 1992, . 404. - . 17-1-16/45.25.02.92. . 3, 7. . . . 162 163 83. . III. 8 9 , ( ) 2,3 ( 3,2 ) 2,0 01.02.91 01.01.92 01.02.92 3,1 - 1,8 , . 2,2 543777 - 2,5 3,4 : 1,3 2,7 45 32 51 3,1 - 1,49 626 3,0 : . ( ). - 1,9 . 1992 . . . . 1,9 2,3 12 1992 : : . . . . 5 12 1992 . 1992 - , , . . , , . - 19171918 , . - . . , . () ( ) , , . - . - . , , , 68. . , - 12 1992 - . , ,19 , . 1992 , . - (.: . 9). , , , - 68. 1992 . . - ( 12.02.92 .). . . . ( - 14.02.1992 . . . . 164165 84. . III. ): , , 8. , , - , , , . 1991 : , - , ? , , , . . , , 69. , , . , 70. , , 1991 V . - - - , , - , , . . , , - . , 71.69 27 1989 . . . 90% . - 1990 . - 84% . 1991 . 57%. .: . . - - (19852000 .). .. . , 2005. . 18; ., . . 19852001. .: , 2001. . 20, 28.70 , , - , - , , . , - . .: . . - , 1991 . -: . . . .71 . ? .: , 2007. . 11, 12. 167 85. . III. - , 23,7 , , , . - : , . - 5 , 47,7 - . 1991 , - : . 34 - - , , 73. -, ?, . , - ., : , , - , , , . . 74. , - , , , - , - . [] 72. . , , , , , . , 75. , - , , . - , , , : , . , , - . . , - . - , , . , . . . 2 1992 , , , . , , , , . - . , - , , XX . , , - - , , , - . . , . VI 1992 , 70 , , , - , , . [] 4,8 -73 . 70. 09.04.1992. 74 . // . 09.04.1992. 7275 . : - ., . // - // . 14.01.1992. . 70. 09.04.1992. 168 169 86. . III. . , , , , - . - - . , - . , , - : 1992 , , 127,4 76. , - (. . 1, 2). . 2. 1992 , % : (www.gks.ru). 1992 . . 1. 1992 , % : (www.cbr.ru).76 1992 . 3331-1 17.07.1992 . 170171 87. . III. 9. 78. , 1991 . - . . , . - , - , . - . - . . , . , . - - , , . , - . , - . . , . . , , , . - , 1991 , - , .., - , ., , - , , - , . - , . - , . , . , . 1992 . , , 1992 , - , , , 77. - , . - , , . : , - . - . : - , , , - , , . . - - - . - , , 77, . , , , 1991 ., , - , V - 78 . .: . McFaul M. Russia's Unnished Revolution. Political Change from Gorbachev to Putin. : . ., 2001. Ithaca; London: Cornell University Press, 2001. P. 151. 172173 88. . III. - . , . - , . - , . 1991 , . - , 1992 , . . , . 17 1992 1991 : , , , 1992 , , - , - - 9% 80. , , - , 79. , - , . , - . , - , , , . 1992 1993 . . , - : . 1991 , . . 57,4% , . : - , - , . 1992 1993 . -, , , - , . 1917 . , . , . 1917 . . . , , -. - - . . - 1992 , . . , , , . , , - , - . , . - , , ,80 17 1992 . 79 15 1991 . . . -259. - . 1. . 5383. 15.11.1991. . 5. 1992 . 174 175 89. . III. : - , , 53,070,0 65,6 . , - . - , , - , - , , . - , - , 81. - , . . - 1993 , - 1992 ? , , . 49,532,937,1 - - . , 1993 , . - , . -? (. . 10)82. 67,280,378,9 10 - 25 1993 , % , - - ? 58,7 75,2 72,8 - - . .. . ? . . , , 81, . , -2. , - - , . , - . .: , , . 12 1993 . 4626-1. - ( VII 19911993 , . - ). , . 82 25 1993 . 90 http://www.hrights.ru/text/sob/Chapter11.htm 176177 90. . III. 1993 . , , . , . - . - - 200 , - 70 . 27 12 - . 83. , . . , - . , - , - . . - . , 1993 . , . , , , . , - , - , 1993 , - . , , . . . - , , . . - , , . , , , - . , - . , - . . - -. . - , : - , , - , . , - . , : . : . - ? ? , ? 1993 . , -21 - , . , . , , - . . , , 83 . ? .: , 2007. . 442. . - 178179 91. . III. - 3 , - , - - . , , , - , , . , , - . . . , , - , 1991 , - , . , - , -? , , : , . , - . . 2 - , . . , , . , , -, , . . , , - , - . , - . - . , , , , . . : , , , 3 , 16 , , , , -, ... , . - , . . - , . . , , . . , -, , - , . , . , , - . . , 3 4 1993 . . . - . , - , , , . - , 1991 . . 180 181 92. . 4 , - - , - . , 643 , 166, - 23, 5, 426, 23, 1, 308, - 101, - 175 . , - , 84. 4 . 5 , - , , , . . - . , , - , - , , . - , - . 1997 , 1998 1999 . , . 84 . ., . - 13 1999 . 182 93. . . - 1994 . . , , - , - . , ? ? : - , . , - . , , , , , - , , , , - . - , , . , - , - . , - , , , - . 185 94. . , - , . - - . , , , 1917 . , - ; ( ) - XX . , , . I , , - , . . . . . , - , , . - ... . , - . , , . , - , , , . 95. . I. 1 . - - 19871991 . - 1 21 , - , - 2. , - - , 19 . , . , - , . , . , , , , - , - (, - , . ) , . , , , , ( . ). - - , , - , 1990 , , , , , , - - . , , . XV - , - . , - , . , - . - ... , , , . , , , , , , - , - . ... , , , . , - . . - - , - , 2. . , - - XIX . . , ( ) - . 1 , , . .: . . ., 1991. . 7779. 2 ., . . 2- . . 25. . . . 354. 188 189 96. . I. , . - , - . , (- , ) , , . . . - -, - . , . , - , , , - , . , , - , .. , . , - . , - , - , . - , , . . , , , . , , , - , -, , - . , , - , . , . : , , - , , , , - , . . -, - . . , - , . . , . , - , , - . , . ( ), , , - 3 - , . -3 , . , , - : , , . 190191 97. . I. , . - - - . - . , , -, , . - , , , . . -, - . . , . - - , . . . - , - . - . , , . . , , - . - . . , , , - . , - , , , , , . . , , - . . , - - . , : - , , , - , , . - , , . , .. , . , . - , . , - , , . ., , - - . - . - . - , . , - , , . , - , . . 192 193 98. . I. , - 2 ( , , - ) . , , 1- .. . XIXXX , - - . . . - : , , - , - 4. XIX - . : - ( , - ). ? - , - , , - . , , , , , - , . , 5. 4 .. . T. I. M, 1993. . 17. 5 , . : : - ( . ..) , , - , (.. , , . ..) , - (). ( VI . ..) , , .195 99. . I. , 6 7, - , 8, . . , - , - , , . - () . , , . , , X , , , - , , , , - . , - , , . , . , , , , . , , - , . - , , - , - , , ( - . ) , , , - , , - , , - , . , - , - . , . X, XV . XIII - - , . IX . - , , , , - . - , . - . - , . 9. - , . . , 6 (722481 . ..) . . , -. 7 (220280), . (, ), 220 . . . , , 8 , , , , . - VII-XI .9 .. . ., 1980. . 395. 196197 100. . I. () - . 12, , - , , , - , , . , - . , . 10. - , - . : , , , .. , - , - . - , , - , - . ? , - . - - , . - - , . - , , , 11 , , . , . , , - . . .13. . - . , - XIII - , . . , - , - , , , - . , , . , , , - 14. 12 . , - - ( ), ( , , ).13 , .. // . ., 1955.14 . : , . , , , 10 (15881679), - , . , , , - .; ; 11 . XIXII . , - - 198199 101. . I. , 3 . - , XV , , . . . -, - . - , ? , ? -, ? - ? ( , .) , . , , , , , , . , , , , .. - , . , , , . , - , . ( ), , - , , ; , , . , , , ( . . - . , , . XVXVIII . . 2. ., 1988. . 610). 200 201 102. . I. , ( , , . - , ), . - , , - , XIX , , .. , - - , - - . ( : . ), - , - , , . - . , , , , , , . . , - . - , . - , . , . , - XVIXVII, XVIIXVIII ., , , , . - - , . - - , XX, - - . , - XVIIXVIII , -, , - . , - , - ( ), , , - - - . , , ( XIX - ... . , - ), .. , , , - , . - . , - , ( , . ), . XVIII-XIX , , - - . 202203 103. . I. .4 , , , - , . , , : ... . , , - , , - . - , , - 15. , , - , : , , , , . - , , 16. . , , - , , , . , . , , ! - . . , - - - 100 1848 1945 , , , , , , , , - , , , . , , . , - - . - , .. , , , - , , - , , 17. 17. , : - , , , - , , , . - , , : , , ; 15 ., . . 2- . . 4. . 429. , . ... ,16 ., . . 2- . . 4. . 480. , , 204 205 104. . , ) - , , - , - , ( ,. 18) , , . - - , . , , - , , , - , , - . - , , - . , , - , , , -, ( - - , ). ., - , , , - , - , , , . , , . . . , - - . . - , , . , - , ( - . , , , - . , , . , 18 , ( . . ., 1970. . 6263). . , . 206 207 105. . I. 5 . . - . - ? ( ) . , - , , , . -. , , - . . , , , - , . ( - . , - ) - (1936)20 , . , , . XIX - XX , . - . , ( - - ), . ( ) . - , . . . , , - , -