1

Phaàn 2 Cô sôû haï taàng kyõ thuaät Cuûa Thöông maïi ñieän töû

2

Caùc thaønh phaàn chuû yeáu cuûa haï taàng kyõ thuaät

3

Caùc thaønh phaàn chuû yeáu cuûa haï taàng kyõ thuaät-

Phaàn cöùng

Neàn phaàn cöùng hoaøn chænh coäng theâm phaàn meàm thích hôïp laø caùc thaønh phaàn cô sôû haï taàng chuû yeáu cho thöông maïi ñieän töû.

Dung löôïng löu tröõ vaø khaû naêng tính toaùn Tuyø thuoäc vaøo phaàn meàm söû duïng vaø khoái löôïng giao dòch phaûi xöû lyù

Gôûi trang Web leân maùy chuû (Web hosting) Töï gôûi leân maùy chuû, hoaëc nhôø coâng ty trung gian

4

Caùc thaønh phaàn chuû yeáu cuûa haï taàng kyõ thuaät cho thöông maïi ñieän töû

Phaàn meàm cho maùy chuû

Ngoaøi heä ñieàu haønh cho maùy chuû, moãi Web site coøn caàn phaàn meàm ñeå thöïc hieän caùc dòch vuï cô baûn nhö baûo ñaûm an ninh vaø nhaän daïng, truy xuaát vaø gôûi thoâng tin cuûa trang Web, theo doõi trang Web, phaùt trieån trang Web. Hai phaàn meàm thoâng duïng nhaát laø Apache HTTP Server vaø Microsoft Internet Information Server.

5

Caùc thaønh phaàn chuû yeáu cuûa haï taàng kyõ thuaät cho thöông maïi ñieän töû

Phaàn meàm cho maùy chuû – Baûo maät vaø nhaän daïng Baûo maät vaø nhaän daïng laø caùc dòch vuï chuû

yeáu treân maùy chuû maïng noäi boä nhaèm xaùc minh nhaân vieân cuûa toå chöùc khi nhöõng ngöôøi naày truy caäp maùy chuû töø Internet.

Thaåm quyeàn truy caäp caên cöù vaøo user name hoaëc URL. Web server hoã trôï tieán trình maõ hoaù thoâng tin ñeå baûo maät trong khi chuyeån thoâng tin qua Internet.

Web site cuõng phaûi choáng ñöôïc caùc taán coâng coù haïi ví duï nhö taán coâng töø choái dòch vuï (denial-of-service). Cervalis laø coâng ty chuyeân baûo veä caùc coâng ty khoûi kieåu taán coâng naày.

6

Caùc thaønh phaàn chuû yeáu cuûa haï taàng kyõ thuaät cho thöông maïi ñieän töû

Phaàn meàm cho maùy chuû – Truy xuaát vaø gôûi trang Web Muïc ñích cô baûn cuûa Web server laø ñeå xöû lyù

vaø ñaùp öùng caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng ñöôïc gôûi ñeán baèng giao thöùc http

Ñoái vôùi trang Web tænh(noäi dung coá ñònh) khi nhaän ñöôïc yeâu caàu, chöông trình treân Web server tìm vaø naïp trang Web thích hôïp roài theâm noäi dung theo yeâu caàu naày. Ñoái vôùi caùc trang Web ñoäng, thì treân server coù chöùa caùc chöông trình truy xuaát keát quaû töø caùc chöông trình xöû lyù phuï roài gôûi caùc trang naày ñeán khaùch haøng.

7

Caùc thaønh phaàn chuû yeáu cuûa haï taàng kyõ thuaät cho thöông maïi ñieän töû

Phaàn meàm cho maùy chuû – Theo doõi trang Web

Web server thu thaäp thoâng tin cuûa khaùch

vieáng trang Web nhö : ñòa chæ cuûa khaùch, töø khoaù naøo, vaø trang tìm kieám naøo ñöôïc duøng ñeå tìm thoâng tin, trình duyeät Web cuûa khaùch vieáng trang trong thôøi gian bao laâu, ngaøy giôø vieáng trang...

Caùc döõ lieäu thu thaäp ñöôïc töø khaùch haøng ñöôïc löu vaøo Web log file (taäp tin soå ghi Web) ñeå söû duïng veà sau.

8

Caùc thaønh phaàn chuû yeáu cuûa haï taàng kyõ thuaät cho thöông maïi ñieän töû

Phaàn meàm cho maùy chuû – Phaùt trieån trang Web

Coâng cuï phaùt trieån Web

bao goàm caùc tính naêng

nhö chöông trình soaïn thaûo

HTML/visual Web page, caùc

boä phaùt trieån phaàn

meàm bao goàm caùc coâng

cuï vieát maõ chöông trình

(code) cho caùc ngoân ngöõ

nhö Java, Visual Basic, vaø

tung Web leân maïng …

9

Caùc thaønh phaàn chuû yeáu cuûa haï taàng kyõ thuaät cho thöông maïi ñieän töû

Phaàn meàm cho maùy chuû – Xaây döïng trang Web Phaàn meàm xaây döïng trang Web duøng caùc chöông

trình soaïn thaûo Web tænh vaø web ñoäng.

Trang Web tænh (Static web pages) chöùa caùc thoâng tin khoâng ñoåi ví duï nhö trang Web noùi veà lòch söû cuûa coâng ty. Hay hình aûnh ban laõnh ñaïo coâng ty.

Trang Web ñoäng chöùa caùc thoâng tin thöôøng xuyeân thay ñoåi nhaèm ñaùp öùng caùc yeâu caàu cuûa khaùch haøng, ví duï nhö caùc yeâu caàu veà caùc saûn phaåm coù theå cung caáp ñöôïc cho khaùch haøng, khi khaùch haøng cung caáp maõ saûn phaåm thì cô sôû döõ lieäu toàn kho ñöôïc truy xuaát, sau ñoù trang Web ñoäng ñöôïc taïo ra töø thoâng tin naày vaø gôûi ñeán khaùch haøng

10

Phaàn meàm E-Phaàn meàm E-CommerceCommerceKhi xaây döïng moät maùy chuû trung

taâm (host server), ngoaøi phaàn cöùng, heä ñieàu haønh, phaàn meàm cho Web server, ta coøn phaûi caøi ñaët phaàn meàm e-commerce.

Phaàn meàm e-commerce phaûi thöïc hieän naêm chöùc naêng chính:

Quaûn lyù catalog (baûng lieät keâ nhoùm CSDL)

Caáu hình saûn phaåm (product configuration)

Coù tieän ích xe ñaåy haøng (shopping cart facilities)

Xöû lyù giao dòch e-commerce

Phaân tích döõ lieäu löu thoâng treân web

11

Phaàn meàm e-commerce Choïn phaàn meàm e-commerce nhö theá naøo ?•Khi choïn mua vaø caøi ñaët phaàn meàm e-commerce phaûi tuyø vaøo loaïi hình e-commerce laø B2B vaø B2C.

•Chaúng haïn nhö caùc giao dòch B2b khoâng chöùa caùc pheùp tính veà thueá. Phaàn meàm B2B phaûi keát hôïp chaët cheû vôùi döõ lieäu ñieän töû trao ñoåi giöõa caùc ñoái taùc kinh doanh nhö: leänh ñaët haøng, chæ daãn veà vaän chuyeån haøng, laäp hoaù ñôn.

•Phaàn meàm B2C phaûi quaûn lyù ñöôïc caùc pheùp tính thueá baùn haøng phöùc taïp tuyø vaøo luaät thueá cuûa töøng ñòa phöông.

12

Phaàn meàm e-commerce

•Chöùc naêng quaûn lyù Catalog•Phaàn meàm quaûn lyù danh muïc taäp hôïp caùc daïng döõ lieäu khaùc nhau cuûa saûn phaåm veà daïng chuaån ñeå deã daøng löu tröõ, truy caäp, caäp nhaät giaù caû vaø caùc thay ñoåi khaùc

•Chöùc naêng Caáu hình saûn phaåm•Khi khaùch haøng mua moät saûn phaåm coù nhieàu thaønh phaàn töï choïn thì hoï seõ caàn söï trôï giuùp. Phaàn meàm caáu hình saûn phaåm treân Web giuùp xaây döïng neân moät saûn phaåm theo nhu caàu khaùch haøng tröïc tuyeán.

•Ví duï nhö phaàn meàm giuùp khaùch haøng cuûa haõng maùy tính Dell töï laép raùp maùy tính theo yeâu caàu.

13

Phaàn meàm e-commerce - Chöùc naêng xe ñaåy haøng (Shopping cart)

•Khaùch mua haøng duøng chöùc naêng xe ñaåy haøng ñieän töû ñeå choïn mua caùc maët haøng ñöôïc trình baøy treân trang Web (hay ngöng choïn mua) chæ baèng caùch kích chuoät, giaù caû, soá hieäu moùn haøng … ñöôïc löu tröõ töï ñoäng, sau cuøng khi khaùch quyeát ñònh mua (cuõng baèng caùch kích chuoät) thì giao dòch seõ ñöôïc thöïc hieän.

14

Phaàn meàm e-commerce - Chöùc naêng xe ñaåy haøng (Shopping cart)

Trang Web thöông maïi ñieän töû www.amazon.com

15

Tieán trình xöû lyù giao dòch e-commerce

Phaàn meàm xöû lyù giao dòch e-commerce keát noái vaø giuùp truyeàn thoâng giöõa caùc ñoái taùc söû duïng e-commerce baát keå laø caùc ñoái taùc naày söû duïng cô sôû haï taàng kyõ thuaät naøo.

•Hoaït ñoäng xöû lyù cô baûn duøng döõ lieäu trong caùc xe ñaåy haøng ñieän töû ñeå tính tieàn giaûm gía (neáu coù), thueá, vaø phí vaän chuyeån ñeå coù ñöôïc giaù baùn.

Phaân tích döõ lieäu thu thaäp ñöôïc treân Web •Phaàn meàm phaân tích döõ lieäu thu thaäp ñöôïc

treân Web thu döõ lieäu khaùch haøng töø caùc taäp tin ghi soå (Web log file) vaø bieán caùc döõ lieäu naày thaønh caùc thoâng tin höõu duïng ñeå naâng cao hieäu naêng trang Web

•

16

Maïng vaø kyõ thuaät chuyeån maïch goùi (Network and Packet Switching)

Muoán vaän haønh ñöôïc heä thoáng e-commerce, chuùng ta caàn phaûi ñaùp öùng ñöôïc moät soá yeâu caàu veà kyõ thuaät, vì caùc hoaït ñoäng e-commerce tuyø thuoäc vaøo söï baûo maät khi truyeàn döõ lieäu qua maïng, duø cho ñaây laø maïng Internet, extranet, hay VANs (value-aded networks)…Taát caû caùc maïng naày ñeàu ñaët neàn taûng treân coâng ngheä chuyeån maïch goùi (packet switching) thoâng qua boä ñònh tuyeán (router) ñeå giuùp chuyeån caùc goùi thoâng tin ñeán ñuùng nôi caàn ñeán nhanh nhaát vaø kinh teá nhaát.

17

Heä thoáng thanh toaùn ñieän töû- Electronic payment systems

•Heä thoáng thanh toaùn ñieän töû laø thaønh phaàn chuû yeáu trong cô sôû haï taàng thöông maïi ñieän töû.

•Kyõ thuaät TMÑT hieän ñaïi döïa vaøo vieäc nhaän daïng khaùch haøng vaø maõ hoaù thoâng tin ñeå baûo veä caùc giao dòch kinh doanh.•Coù nhieàu caùch thanh toaùn ñieän töû:

Tieàn ñieän töû (electronic cash) Ví ñieän töû (electronic wallets) Theû thoâng minh (smart card) Theû nôï (debit card)...

18

Heä thoáng thanh toaùn ñieän töû- Electronic payment systems

•Ñeå nhaän daïng khaùch haøng, doanh nghieäp söû duïng caùc kyõ thuaät chöùng thöïc(authentication)ñeå xaùc ñònh khaùch haøng

•Chöùng chæ soá (digital certificate)

•Laø moät taäp tin ñöôïc ñính keøm vaøo thö ñieän töû hoaëc ñính keøm vaøo döõ lieäu nhuùng trong trang Web.

•Nhaø cung caáp chöùng chæ soá (CA - certificate authority)•Laø moät toå chöùc uyû thaùc trung gian hoaëc laø coâng ty phaùt haønh chöùng chæ soá. CA coù nhieäm vuï baûo ñaûm cho caù nhaân hoaëc toå chöùc baèng caùch caáp caùc chöùng chæ soá duy nhaát. Caùc chöùng chæ soá taïo ra moät chuoãi tin caäy trong suoát quaù trình giao dòch, xaùc nhaän caû ngöôøi mua laãn nhaø cung caáp.

•

19

Heä thoáng thanh toaùn ñieän töû- Taàng giao dieän an toaøn (Secure socket layer)•Moïi khaùch haøng mua saém treân maïng ñeàu sôï bò aên caép thoâng tin veà soá theû tín duïng vaø döõ lieäu ngaân haøng. Ñeå giuùp ngaên ngöøa ñieàu naày, ngöôøi ta duøng giao thöùc truyeàn thoâng SSL (secure socket layer) ñeå baûo veä caùc döõ lieäu nhaïy caûm.

•SSL là giao thöùc Web dùng ñeå thieát laäp söï baûo maät giưa máy chu và maùy khách

– SSL hoïat ñoäng treân taàng TCP cuûa giao thöùc OSI , vaø treân giao thöùc khaùc nhö Telnet vaø HTTP .

– SSL chöùa giao thöùc “baét tay ”(a hanhdshake stage) , baûo maät cho server (vaø maùy khaùch neáu caàn) , xaùc ñònh maõ hoùa , thuaät toaùn maõ hoùa , vaø chuyeån ñoåi khoùa

20

Ñeå baûo ñaûm an toaøn, haõy nhìn goùc traùi beân döôùi trình duyeät tröôùc khi gôùi soá theû tín duïng cho ngöôøi baùn haøng e-commerce

21

Heä thoáng thanh toaùn ñieän töû- Tieàn ñieän töû (Electronic Cash)

•Tieàn ñieän töû laø tieàn ñöôïc ñöa vaøo maùy tính, löu tröõ, söû duïng treân maùy tính vaø ñöôïc duøng nhö tieàn maët trong moïi giao dòch e-commerce.

•Muoán duøng tieàn ñieän töû, khaùch haøng phaûi môû taøi khoaûn taïi ngaân haøng vaø ñöa ra caùc ñaëc tröng nhaän daïng. Sau ñoù, muoán duøng tieàn ñieän töû, khaùch haøng truy caäp vaøo ngaân haøng qua Internet vaø chöùng minh nhaän daïng thoâng qua caùc chöùng thöïc soá (digital certificate) ñöôïc cung caáp bôûi caùc coâng ty chöùng thöïc (certification authority). Sau khi kieåm tra nhaân daïng cuûa khaùch haøng, ngaân haøng caáp soá tieàn theo yeâu caàu vaø khaáu truø vaøo taøi khoaûn cuûa khaùch haøng. Tieàn ñieän töû ñöôïc chöùa trong ví ñieän töû (electronic wallet) naèm trong oå cöùng maùy tính cuûa khaùch haøn, hay trong theû thoâng minh (smart card).

22

Heä thoáng thanh toaùn ñieän töû- Tieàn ñieän töû (Electronic Cash)

Coù hai loaïi tieàn ñieän töû•Tieàn ñieän töû ñöôïc nhaän daïng (identified electronic

cash)

• Coù chöùa thoâng tin cuûa ngöôøi ruùt tieàn, do ñoù ngaân haøng bieát ñöôïc ai, hay toå chöùc naøo ruùt, bao nhieâu tieàn vaø mua haøng ôû ñaâu.

•Tieàn naëc danh (anonymous electronic cash)

Hoaït ñoäng gioáng nhö tieàn giaáy, khi bò ruùt ra khoûi taøi khoaûn thì khoâng coù phöông thöùc naøo theo doõi ñöôïc.

Moät soá coâng ty cung caáp cô cheá tieàn ñieän töû : VeriSign, Mondex, InternetCash, vaø Visa Cash

23

Heä thoáng thanh toaùn ñieän töû- Ví ñieän töû (Electronic Wallets)

Khaùch mua haøng tröïc tuyeán thöôøng khoâng thích cöù phaûi laäp ñi laäp laïi vieäc nhaäp caùc thoâng tin veà ñòa chæ gôûi haøng, vaø chi traû moãi laàn mua saém tröïc tuyeán. Ví ñieän töû löu tröõ caùc thoâng tin cuûa theû tín duïng, tieàn ñieän töû, thoâng tin xaùc nhaän quyeàn sôû höõu, vaø ñòa chæ cuûa sôû höõu chuû. Sau ñoù ví ñieän töû cung caáp nhöõng thoâng tin naày cho boä phaän tính tieàn cuûa trang web e-commerce.

Khi khaùch haøng kích chuoät vaøo muïc haøng hoaù ñeå mua haøng, khaùch haøng kích chuoät tieáp vaøo ví ñieän töû ñeå ñaët haøng , nhôø ñoù vieäc mua haøng tröïc tuyeán seõ nhanh choùng vaø tieän lôïi hôn.

Household International laø nhaø cung caáp dòch vuï taøi chính, theû tín duïng, saûn phaåm baûo hieåm haøng ñaàu ñaõ giôùi thieäu ví ñieän töû taïi www.GMcard.com

24

Heä thoáng thanh toaùn ñieän töû- Ví ñieän töû (Electronic Wallets)

25

Theû thoâng minh, theû tín duïng, theû naïp, theû nôï (Smart, Credit, Charge and Debit cards)•Khaùch mua haøng tröïc tuyeán phaàn lôùn duøng theû tín duïng hay theû naïp ñeå traû tieàn.

•Theû tín duïng (credit card ) nhö Visa hay Master Card coù ñònh tröôùc thôøi haïn söû duïng döïa treân giôùi haïn cuûa ngöôøi duøng, moãi thaùng ngöôøi duøng coù theå traû moät phaàn cuûa khoaûn nôï hay toaøn boä khoaûn tieàn coøn laïi .

26

Theû thoâng minh, theû tín duïng, theû naïp, theû nôï (Smart, Credit, Charge and Debit cards)•Theû nôï (Debit card)•Theû nôï troâng gioáng nhö theû tín duïng hay theû ATM nhöng noù hoaït ñoäng nhö tieàn maët hay ngaân phieáu.

•Theû nôï theo phöông thöùc “mua lieàn traû lieàn”. Theû nôï chæ cho pheùp baïn söû duïng khi baïn coù taøi khoaûn trong ngaân haøng. Khi baïn söû duïng theû nôï, tieàn seõ ñöôïc khaáu tröø ngay vaøo taøi khoaûn cuûa baïn.

27

Theû thoâng minh, theû tín duïng, theû naïp, theû nôï (Smart, Credit, Charge and Debit cards)•Theû naïp (Charge cards)•Theû naïp (nhö American Express) khoâng coù kyø haïn, toaøn boä soá tieàn naïp vaøo theû chæ heát haïn khi naøo baïn mua heát tieàn trong theû.

28

Theû thoâng minh, theû tín duïng, theû naïp, theû nôï (Smart, Credit, Charge and Debit cards)•Theû thoâng minh (Smart cards)•Theû thoâng minh coù kích thöôùc gioáng nhö theû tín duïng, beân trong coù ñaët moät con chíp nhoû cung caáp boä nhôù vaø coù khaû naêng xöû lyù. Theû thoâng minh coù theå chöùa thoâng tin taøi chính, döõ lieäu veà söùc khoeû, soá theû tín duïng…

29

Theû thoâng minh, theû tín duïng, theû naïp, theû nôï (Smart, Credit, Charge and Debit cards)•Theû thoâng minh (Smart cards)•Baïn coù theå söû duïng maùy ñoïc theû gaén vaøo maùy tính caù nhaân giao dòch tröïc tuyeán vôùi theû American Express .

•Khi baïn muoán mua haøng tröïc tuyeán , baïn vaøo trong Web cuûa nhaø cung caáp , cho theû vaøo maùy ñoïc , goõ password , vaø hoaøn taát .

30

Caùc moái ñe doaï ñoái vôùi thöông

maïi ñieän töû

Phaàn 3

Raéc roái trong thöông maïi ñieän töû

Söï ñaùnh caép sôû höõu trí tueä

Söï gian laän Xaâm phaïm thoâng tin

caù nhaân khaùch haøng

31

Caùc raéc roái trong thöông maïi ñieän Caùc raéc roái trong thöông maïi ñieän töûtöû Cuõng gioáng nhö baát kyø söï thay ñoåi, caûi Cuõng gioáng nhö baát kyø söï thay ñoåi, caûi

caùch lôùn naøo khaùc, nhaø cung caáp dòch caùch lôùn naøo khaùc, nhaø cung caáp dòch vuï phaûi baûo ñaûm cho caùc giao dòch trong vuï phaûi baûo ñaûm cho caùc giao dòch trong thöông maïi ñieän töû ñöôïc an toaøn vaø thöông maïi ñieän töû ñöôïc an toaøn vaø khaùch haøng phaûi ñöôïc baûo veä.khaùch haøng phaûi ñöôïc baûo veä.

Nhieàu vaán ñeà quan troïng ñe doaï ñeán söï Nhieàu vaán ñeà quan troïng ñe doaï ñeán söï phaùt trieån cuûa thöông maïi ñieän töûù. phaùt trieån cuûa thöông maïi ñieän töûù. Phaàn tieáp theo seõ toùm löôïc moät soá söï Phaàn tieáp theo seõ toùm löôïc moät soá söï ñe doaï vaø giôùi thieäu moät vaøi yù töôûng ñe doaï vaø giôùi thieäu moät vaøi yù töôûng thöïc tieãn ñeå laøm giaûm caùc moái ñe doaïthöïc tieãn ñeå laøm giaûm caùc moái ñe doaï naày.naày.

32

Caùc raéc roái trong thöông maïi ñieän Caùc raéc roái trong thöông maïi ñieän töûtöû Nhö ñaõ noùi, caùc toå chöùc duøng coâng ngheä Nhö ñaõ noùi, caùc toå chöùc duøng coâng ngheä

nhaän daïng ñeå xaùc ñònh khaùch haøng tröôùc khi nhaän daïng ñeå xaùc ñònh khaùch haøng tröôùc khi cho pheùp truy caäp thoâng tin hoaëc sôû höõu.cho pheùp truy caäp thoâng tin hoaëc sôû höõu.

Khaùch haøng caàn phaûi chaéc chaén veà tính hôïp Khaùch haøng caàn phaûi chaéc chaén veà tính hôïp phaùp cuûa trang web e-commerce vaø “doanh nghieäp phaùp cuûa trang web e-commerce vaø “doanh nghieäp ñieän töû” cuõng raát caàn söï xaùc nhaän phaùp nhaân ñieän töû” cuõng raát caàn söï xaùc nhaän phaùp nhaân cuûa khaùch mua haøng.cuûa khaùch mua haøng.

Moät soá caùc nhaø cung caáp dòch vuï taøi chính söû Moät soá caùc nhaø cung caáp dòch vuï taøi chính söû duïng kyõ thuaät sinh traéc hoïc (biometric) nhö nhaän duïng kyõ thuaät sinh traéc hoïc (biometric) nhö nhaän daïng daáu vaân tay, gioïng noùi... ñeå baûo ñaûm an daïng daáu vaân tay, gioïng noùi... ñeå baûo ñaûm an toaøn cho caû ngöôøi mua laãn ngöôøi baùn trong caùc toaøn cho caû ngöôøi mua laãn ngöôøi baùn trong caùc giao dòch tröïc tuyeán, nhöng hieän nay söû duïng giao dòch tröïc tuyeán, nhöng hieän nay söû duïng coâng ngheä sinh traéc hoïc chöa phoå thoâng do giaù coâng ngheä sinh traéc hoïc chöa phoå thoâng do giaù caû cao vaø coù söï trôû ngaïi trong vaán ñeà baûo veä caû cao vaø coù söï trôû ngaïi trong vaán ñeà baûo veä söï rieâng tö .söï rieâng tö .

33

AÊn caép sôû höõu trí tueä AÊn caép sôû höõu trí tueä

Luaät phaùp veà sôû höõu trí tueä trong caùc Luaät phaùp veà sôû höõu trí tueä trong caùc lænh vöïc aâm nhaïc, saùch, phaùt minh, lænh vöïc aâm nhaïc, saùch, phaùt minh, tranh veõ…)ñaõ taïo ra khu vöïc chieán tranh tranh veõ…)ñaõ taïo ra khu vöïc chieán tranh aûo trong thöông maïi ñieän töû. aûo trong thöông maïi ñieän töû.

Moãi naêm caùc doanh nghieäp Myõ tieâu Moãi naêm caùc doanh nghieäp Myõ tieâu toán nhieàu tæ ñoâ la vì nhaäp khaåu vaø toán nhieàu tæ ñoâ la vì nhaäp khaåu vaø baùn maët haøng giaû maïo, söï vi phaïm baûn baùn maët haøng giaû maïo, söï vi phaïm baûn quyeàn, thöông hieäu vaø baèng saùng cheá. quyeàn, thöông hieäu vaø baèng saùng cheá.

34

Löøa gaït trong e-commerce Löøa gaït trong e-commerce

Löøa ñaûo tröïc tuyeán goàm ñuû moïi loaïi ngöôøiLöøa ñaûo tröïc tuyeán goàm ñuû moïi loaïi ngöôøi

Baùn ñaáu giaù gian laän tröïc tuyeánBaùn ñaáu giaù gian laän tröïc tuyeán (On-line Auction (On-line Auction Fraud)Fraud)

Nhöõng cuoäc baùn ñaáu giaù tröïc tuyeán ñem laïi doanh thu Nhöõng cuoäc baùn ñaáu giaù tröïc tuyeán ñem laïi doanh thu khoaûng moät tæ USD trong naêm gaàn ñaây vaø ñoù cuõng khoaûng moät tæ USD trong naêm gaàn ñaây vaø ñoù cuõng laø hoaït ñoäng coù nhieàu söï löøa ñaûo tröïc tuyeán nhaát laø hoaït ñoäng coù nhieàu söï löøa ñaûo tröïc tuyeán nhaát (theo National Consumers League). (theo National Consumers League).

Phaàn ñoâng nhöõng keû löøa ñaûo naøy ñeán töø hoaït ñoäng Phaàn ñoâng nhöõng keû löøa ñaûo naøy ñeán töø hoaït ñoäng baùn ñaáu giaù tröïc tieáp giöõa ngöôøi vaø ngöôøi. Treân baùn ñaáu giaù tröïc tieáp giöõa ngöôøi vaø ngöôøi. Treân nhöõng trang naøy, ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn quyeát ñònh nhöõng trang naøy, ngöôøi mua vaø ngöôøi baùn quyeát ñònh chi tieát cuûa vieäc chi traû vaø phaân phoái, trang ñaáu giaù chi tieát cuûa vieäc chi traû vaø phaân phoái, trang ñaáu giaù khoâng baûo ñaûm gì caû. khoâng baûo ñaûm gì caû.

Haõy tham gia trang ñaáu giaù treân maïng nhö eBay Haõy tham gia trang ñaáu giaù treân maïng nhö eBay (www.eBay.com) ñeå chaéc chaén haøng hoaù ñöôïc giao (www.eBay.com) ñeå chaéc chaén haøng hoaù ñöôïc giao nhaän vaø chaát löôïng saûn phaåm tuyø thuoäc vaøo söï ra nhaän vaø chaát löôïng saûn phaåm tuyø thuoäc vaøo söï ra giaù. Ñieàu naøy giuùp ngöôøi mua traùnh ñöôïc raát nhieàu giaù. Ñieàu naøy giuùp ngöôøi mua traùnh ñöôïc raát nhieàu raéc roái. raéc roái.

35

Löøa gaït trong e-commerce – Löøa gaït trong e-commerce – Thö raùcThö raùc (Spam)(Spam)

Thö ñieän töû ñöôïc gôûi böøa baûi cho moät soá löôïng Thö ñieän töû ñöôïc gôûi böøa baûi cho moät soá löôïng nhieàu ngöôøi ñöôïc goïi laø spam.nhieàu ngöôøi ñöôïc goïi laø spam.

Spam cho pheùp nhöõng ngöôøi rao haøng treân maïng rao Spam cho pheùp nhöõng ngöôøi rao haøng treân maïng rao baùn nhöõng moùn haøng cuûa hoï nhanh choùng maø baùn nhöõng moùn haøng cuûa hoï nhanh choùng maø khoâng toán phí. Vaø nhöõng ñòa chæ email ñeå spam khoâng toán phí. Vaø nhöõng ñòa chæ email ñeå spam hieän nay ñöôïc chöùa trong moät snap, nhôø vaøo moät hieän nay ñöôïc chöùa trong moät snap, nhôø vaøo moät chöông trình goïi laø Harvester program- chöông trình naøy chöông trình goïi laø Harvester program- chöông trình naøy coù theå quan saùt nhieàu nhoùm söû duïng net vaø thu coù theå quan saùt nhieàu nhoùm söû duïng net vaø thu thaäp ñöôïc haøng ngaøn ñòa chæ email chæ trong moät thaäp ñöôïc haøng ngaøn ñòa chæ email chæ trong moät ngaøy. ngaøy.

Khoâng neân traû lôøi Spam, vieäc traû lôøi seõ chæ laø Khoâng neân traû lôøi Spam, vieäc traû lôøi seõ chæ laø xaùc minh cho nhöõng ai gôûi thö raùc vaøo hoäp thö cuûa xaùc minh cho nhöõng ai gôûi thö raùc vaøo hoäp thö cuûa baïn (goïi laø nhöõng Spammer) raèng ñòa chæ email cuûa baïn (goïi laø nhöõng Spammer) raèng ñòa chæ email cuûa baïn laø chính xaùc vaø ñang hoaït ñoäng. Haõy xoaù baïn laø chính xaùc vaø ñang hoaït ñoäng. Haõy xoaù nhöõng mail spam ñoù ñi, vaø duøng chöùc naêng nhöõng mail spam ñoù ñi, vaø duøng chöùc naêng Block Block sendersender ñeå caám ñòa chæ gôûi spam. ñeå caám ñòa chæ gôûi spam.

36

Löøa gaït trong e-commerce-Löøa gaït trong e-commerce- Baùn haøng ña Baùn haøng ña caápcaáp (Pyramid Scheme) (Pyramid Scheme)

Baùn haøng ña caáp, coøn Baùn haøng ña caáp, coøn goïi laø goïi laø Sô ñoà thaùpSô ñoà thaùp laøm laøm vieäc theo caùch nhaän vieäc theo caùch nhaän ngöôøi ñaàu tö môùi, ngöôøi ñaàu tö môùi, ñoùng tieàn vaøo ñeå ñoùng tieàn vaøo ñeå ñöôïc tham gia vaøo cô ñöôïc tham gia vaøo cô caáu baùn haøng naèm ôû caáu baùn haøng naèm ôû phaàn ñaùy thaùp. Ngöôøi phaàn ñaùy thaùp. Ngöôøi ñaàu tö môùi naày (treân ñaàu tö môùi naày (treân lyù thuyeát) trôû neân lyù thuyeát) trôû neân giaøu hôn baèng caùch giaøu hôn baèng caùch chieâu moä theâm nhieàu chieâu moä theâm nhieàu ngöôøi môùi hôn. Neáu ngöôøi môùi hôn. Neáu thình lình ngöôøi ôû phaàn thình lình ngöôøi ôû phaàn ñaùy thaùp tìm khoâng ñaùy thaùp tìm khoâng ñöôïc thaønh vieân môùi ñöôïc thaønh vieân môùi thì thaùp seõ suïp ñoå. thì thaùp seõ suïp ñoå.

Baùn haøng ña caáp thöôøng taäp trung vaøo caùc maët haøng nhö vitamin, theû tín duïng…

37

Löôøng gaït ñaàu tö – Investment Fraud

Hieäp hoäi The North American Securities Administrator Association ñaùnh giaù raèng treân 10 tæ ñoâla bò tieâu toán trong moät naêm vì ñaàu tö löøa ñaûo, chuû yeáu laø baùn ñaàu tö ma. Khoâng phaûi taát caû söï löøa ñaûo naøy ñeàu ñöôïc ñöa leân maïng. Moät soá ñaàu tö ma thöôøng ñöôïc rao baùn taïi Myõ nhö trang traïi chaên nuoâi löôn, nhaäp khaåu kim cöông, troàng caây coù möùc taêng tröôûng sieâu nhanh…

Haõy goïi cho Ban An Ninh sôû taïi ñeå chaéc chaén raèng nhöõng ngöôøi rao baùn naøy ñaõ ñaêng kí. Traùnh lieân laïc vôùi nhöõng ngöôøi moâi giôùi baùn haøng chöa ñaêng kí.

38

Löôøng gaït chöùng khoaùn – Stock Scams

Tröôùc khi coù Internet thì vieäc tung tin ñoàn veà chöùng khoaùn khoù lan roäng, nhöng ngaøy nay ai cuõng coù theå laøm ñöôïc ñieàu naày. Caùc phoøng chat laø nôi tung tin lyù töôûng cho caùc keû löøa ñaûo. Ngöôøi löøa ñaûo mua vaøo coå phieáu vôùi giaù thaáp, roài giao raéc tin ñoàn laø coù theå giuùp ñaåy giaù leân, sau ñoù baùn vôùi giaù cao moät caùch giaû taïo tröôùc khi giaù saøn bò rôùt.

Ñeå traùnh ñieàu naày, ngöôøi ñaàu tö neân lieân laïc tröïc tieáp vôùi caùc coâng ty chöùng khoaùn, hoaëc caùc nhaø tö vaán taøi chính.

39

Xaâm phaïm quyeàn rieâng tö cuûa Xaâm phaïm quyeàn rieâng tö cuûa khaùchhaøngkhaùchhaøng((Invasion of consumer privacy)Invasion of consumer privacy)Khaùch haøng tröïc tuyeán raát deã bò sao cheùp thoâng Khaùch haøng tröïc tuyeán raát deã bò sao cheùp thoâng

tin hieän traïng tröïc tuyeán. Caùc trang Web quaûng tin hieän traïng tröïc tuyeán. Caùc trang Web quaûng caùo thöôøng söû duïng caùc thoâng tin naày cho muïc caùo thöôøng söû duïng caùc thoâng tin naày cho muïc ñích quaûng caùo.ñích quaûng caùo.

Caùc trang web maø baïn vieáng coù theå duøng caùc döõ Caùc trang web maø baïn vieáng coù theå duøng caùc döõ lieäu thu thaäp ñöôïc khi baïn vieáng trang vaø kích lieäu thu thaäp ñöôïc khi baïn vieáng trang vaø kích chuoät vaøo caùc ñeà muïc nhaèm muïc ñích phuïc vuï chuoät vaøo caùc ñeà muïc nhaèm muïc ñích phuïc vuï khaùch haøng toát hôn khi khaùch haøng quay laïi ôû khaùch haøng toát hôn khi khaùch haøng quay laïi ôû laàn keát tieáp.laàn keát tieáp.

Tuy nhieân, khaùch haøng lo ngaïi raèng thoâng tin caù Tuy nhieân, khaùch haøng lo ngaïi raèng thoâng tin caù nhaân cuûa mình bò tieát loä cho caùc nôi khaùc maø nhaân cuûa mình bò tieát loä cho caùc nôi khaùc maø minh khoâng bieát.minh khoâng bieát.

Moät soá nöôùc coù nhöõng boä luaät caám caùc nhaø Moät soá nöôùc coù nhöõng boä luaät caám caùc nhaø tieáp thò tröïc tuyeán thu thaäp vaø löu tröõ döõ lieäu tieáp thò tröïc tuyeán thu thaäp vaø löu tröõ döõ lieäu thoâng tin khaùch haøng. thoâng tin khaùch haøng.

40

Xaâm phaïm quyeàn rieâng tö cuûa Xaâm phaïm quyeàn rieâng tö cuûa khaùchhaøngkhaùchhaøng((Invasion of consumer privacy)- Invasion of consumer privacy)- Phoøng choángPhoøng choángKhaùch mua haøng hoaëc löôùt Web caàn thöïc Khaùch mua haøng hoaëc löôùt Web caàn thöïc

hieän:hieän:

Khoâng bao giôø phoå bieán thoâng tin caù Khoâng bao giôø phoå bieán thoâng tin caù nhaân, daëc bieät laø soá baûo hieåm xaõ hoäi.nhaân, daëc bieät laø soá baûo hieåm xaõ hoäi.

Tröôùc khi ñaêng kyù vôùi moät trang Web, Tröôùc khi ñaêng kyù vôùi moät trang Web, haõy kieåm tra chính saùch rieâng tö cuûa haõy kieåm tra chính saùch rieâng tö cuûa trang.trang.

Phaûi thaän troïng khi gôûi e-mail, gôûi thoâng Phaûi thaän troïng khi gôûi e-mail, gôûi thoâng baùo leân caùc nhoùm tin, vaø khi duøng baùo leân caùc nhoùm tin, vaø khi duøng phoøng chat.phoøng chat.

Caäp nhaät trình duyeät môùi nhaát.Caäp nhaät trình duyeät môùi nhaát.

41

Caùc ví duï veà quyeån rieâng tö treân caùc Caùc ví duï veà quyeån rieâng tö treân caùc trang webtrang web

Caùc trang web coù chính saùch privacy Caùc trang web coù chính saùch privacy ñieån hìnhñieån hình

www.yahoo.comwww.yahoo.com

www.amazone.comwww.amazone.com

Trang web kieåm tra chính saùch rieâng tö Trang web kieåm tra chính saùch rieâng tö cuûa caùc trang Web cuûa caùc trang Web

www.PrivacyBird.comwww.PrivacyBird.com

42

CHIEÁN LÖÔÏC ÑEÅ THÖÔNG MAÏI ÑIEÄN TÖÛ THAØNH COÂNG

Moät coâng ty caàn phaûi phaùt trieån trang Web hieäu quaû vaø caàn caân nhaéc moïi ruûi ro nhö ñaõ neâu. Caùc vaán ñeà caàn quan taâm ñeå coù ñöôïc trang web thöông maïi ñieän töû thaønh coâng :

Thieát keá trang Web ñaïi dieän coù hieäu quaû Xaây döïng Web Site Xaây döïng söï löu thoâng cho Web Site Baûo trì vaø naâng caáp trang Web Site

43

CHIEÁN LÖÔÏC ÑEÅ THÖÔNG MAÏI ÑIEÄN TÖÛ THAØNH COÂNGPhaùt trieån trang Web ñaïi dieän hieäu quaûMoät trang Web hieäu quaû, coù söùc haáp daãn vaø

ñaùp öùng ñöôïc nhu caàu cuûa khaùch haøng laø trang Web phaûi:

Chöùa ñöïng nhöõng thoâng tin chung cuûa moät toå chöùc.

Chöùa ñöôïc nhöõng thoâng tin veà taøi chính ñeå cho ra quyeát ñònh ñaàu tö.

Bieát vò trí cuûa toå chöùc trong xaõ hoäi. Bieát ñöôïc caùc saûn phaåm hay dòch vuï maø

coâng ty baùn ra. Mua nhöõng saûn phaåm hoaëc dòch vuï maø coâng

ty chaøo haøng. Kieåm tra tình traïng cuûa moät ñôn ñaët haøng. Cho lôøi khuyeân hoaëc chæ daãn caùch söû duïng

höõu hieäu saûn phaåm.

44

CHIEÁN LÖÔÏC ÑEÅ THÖÔNG MAÏI ÑIEÄN TÖÛ THAØNH COÂNGPhaùt trieån trang Web ñaïi dieän hieäu quaû

Cho lôøi khuyeân hoaëc chæ daãn caùch söû duïng höõu hieäu saûn phaåm.

Ghi laïi nhöõng than phieàn cuûa khaùch haøng veà saûn phaåm.

Ghi laïi nhöõng than phieàn lieân quan ñeán vò trí xaõ hoäi cuûa toå chöùc.

Cung caáp chöùng thöïc saûn phaåm hoaëc nhöõng yù kieán cho saûn phaåm môùi hoaëc saûn phaåm caûi tieán.

Coù thoâng tin veà baûo haønh hoaëc dòch vuï vaø ñieàu leä söûa chöõa saûn phaåm.

Chöùa thoâng tin lieân laïc vôùi ngöôøi hoaëc vôùi caùc boä phaän trong toå chöùc.

45

CHIEÁN LÖÔÏC ÑEÅ THÖÔNG MAÏI ÑIEÄN TÖÛ THAØNH COÂNGXaây döïng Web SiteBaát keå laø coâng ty lôùn hay nhoû ñeàu coù theå thieát laäp moät Web site cho mình. Coù theå söû duïng dòch vuï cung caáp maùy chuû Web, hoaëc thoâng qua coâng ty trung gian ñeå thieát keá, xaây döïng, vaän haønh vaø baûo trì trang Web.

Dòch vuï cung caáp maùy chuû Web (Web site Hosting service)

Coâng ty coù theå cung caáp maùy chuû mieãn phí hoaëc thu phí raát ít ñeå baïn löu tröõ, nhöng ñeå cho khaùch mua haøng traû tieàn haøng hoaù baèng theû tín duïng ñöôïc, thì baïn caàn phaûi coù moät taøi khoaûn thöông maïi ñaëc bieät, neáu khoâng coù taøi khoaûn naày, thì baïn buoäc phaûi nhaän tieàn baèng ngaân phieáu.

46

CHIEÁN LÖÔÏC ÑEÅ THÖÔNG MAÏI ÑIEÄN TÖÛ THAØNH COÂNGXaây döïng Web SiteCöûa haøng trung gian (Storefront Brokers).

Moät caùch khaùc ñeå xaây döïng trang Web laø duøng cöûa haøng trung gian.

Cöûa haøng trung gian ñoùng vai troø trung gian giöõa Website baùn haøng cuûa baïn vôùi nhaø buoân tröïc tuyeán coù saûn phaåm thöïc söï vaø chuyeân baùn leû. Cöûa haøng trung gian töông töï nhö nhaø phaân phoái trong hoaït ñoäng baùn leû truyeàn thoáng, nhöng trong tröôøng hôïp naày khoâng coù söï di chuyeån cuûa saûn phaåm, chæ coù söï trao ñoåi döõ lieäu ñieän töû. Khaùch haøng ñaët haøng qua trang Web cuûa baïn, ñôn ñaët haøng ñöôïc xöû lyù qua giao dieän cuûa cöûa haøng trung gian, vaø nhaø buoân cung caáp saûn phaåm ñeán khaùch haøng

Taïo söï löu thoâng cho Web siteBuilding trafic to your Web site

Böôùc ñaàu tieân laø phaûi tìm vaø ñaêng kí moät teân mieàn. Teân mieàn caàn theå hieän ñöôïc ñoâi ñieàu veà ngaønh ngheà kinh doanh cuûa baïn.

Böôùc tieáp theo ñeå thu huùt khaùch haøng laø laøm cho Website coù giao dieän tìm kieám thaân thieän.

Baûo trì vaø caûi tieán Web Site

Kyõ thuaät Implicit personalization (caù nhaân hoùa ngaàm) löu döõ lieäu töø nhöõng thao taùc cuûa khaùch haøng treân trang Web nhö xem trang naøo, khoâng xem trang naøo.

Kyõ thuaät Explicit personalization (caù nhaân hoùa roõ raøng raønh maïch) söû duïng nhöõng thoâng tin do ngöôøi duøng cung caáp, nhö thoâng tin baûo haønh, nghieân cöùu, thoâng tin ñaêng kyù khaùch haøng, vaø nhöõng maãu ñöôïc khaùch haøng ñieàn tröïc tuyeán…

Ngöôøi vaän haønh Web site phaûi thöôøng xuyeân ñieàu khieån löu thoâng treân site vaø thôøi gian ñaùp öùng yeâu caàu cuûa khaùch haøng. Caù nhaân hoaù baèng caùch bieán ñoåi trang web theo muïc tieâu mua saém cuûa töøng caù nhaân seõ laøm cho khaùch haøng thöôøng xuyeân vieáng trang Web hôn.Coù hai kyõ thuaät caù nhaân hoaù ñeå laáy döõ lieäu khaùch haøng vaø taïo taäp tin nhaän daïng

Chúc các bạn một buổi nghe thuyết trình không buồn ngu !