LETRAS GALEGAS

2010

Uxío Novoneyra é considerado un dos poetas máis relevantes en linguagalega de todos os tempos, a súa obra aínda que enraizada na tradición e no popular, ten destacadas tonalidades vangardista nas que destaca o

lirismo da palabra

Uxío Novoneyra naceu o 19 de xaneiro de 1930 en Parada do Courel. Por parte de nai procedia dunhaestirpe de fidalgos rurais e por parte de pai, dunhafamilia de podentes labregos.

Uxío estudou o bacharelato en Lugo, onde fixo fraternal amizade co taménpoeta Manuel María. Xunto con el frecuentou o trato de intelectuais da xeración anterior, como Luís Pimentel, Ánxel Fole e Ramón Piñeiro.

Aos 19 anos trasladouse a Madrid onde empeza

a estudar na Facultade de Letras. Volta a Galicia

para facer o servizo militar onde coincide de

novo co seu amigo Manuel María

Estando en Santiago, enfermou dunhapleuresía que o tivo ás beiras da morte epola cal entre 1953 e 1962 viviu caserecluído no Courel

Nesta época traba amizadecon María Mariño. que era a muller do mestre da aldea. A relación entre o mozo poeta e aquelamuller de Noia foi unhadas grandes e frutíferasamizades literarias de Galicia.

En 1962 Uxío radicouse por un tempo en Madrid, onde traballou en programas de radio e televisión como comentador e recitador de poesía e participou nalgunhas actividades do grupo poético Brais Pinto.

En 1973 casa con ElvaRei coa que tivo tres fillos. De casados residiron entre o Courel e Lugo, ondeElva era enfermeira.

En 1983 trasládanse a vivir a Santiago ao ser Uxío elixido presidente da Asociación de Escritores en Lingua Galega.

Nestes anos composteláns, Novoneyraincrementou a súaactividade pública con ducias e ducias de intervencións e recitais.

A bibliografía de Novoneyraé moi complexa xa que algúns dos seus poemas máis célebres foronpublicados en revistas oupanfletos. Por outra banda, hai bastantes poemas que figuran en diversos libros seus.

Velaquí unha síntese da súaobra.

En 1955, Uxío Novoneyra publicou Os eidos, poemario con que comeza un ciclo poético que retomará con Os eidos 2 (1974).

Son poemas que teñen como esencial a lembranza da terra,o enxebre na tradición cultural galega e os os vales e as montañasnatais, en comuñón co mundo físico.

En 1979 publica Poemas caligráficos, textos moivinculados á vangardapictórica organizada arredor do grupo BraisPinto

FIANDEIRA namoradaque fías detralo lumecos ollos postos nas chamasroxiñas brancas i azules.

Fiandeiriña que fíasnas noites do longo invernoas liñas máis delgadiñasco fío do pensamento.

Cai a neve quedo fórariba dos teitos caladamentres ti fías e soñasnunha cousiña lonxana...

FIANDEIRIÑA delgadasempre metida a fiarsempre a fiar e soñarpara logo non ser nada.

-Para logo non ser nadaeso inda está por vere pois cas frebas do liñoó torcelas de camiñoalgo se ha de prender.

-Algo se ha de prenderi afé que tiñas razón que eu estábache mirandosin deñar que encantenóníbame indo namorando.

En 1987 sae á luz Mullerpara lonxe, lote de poemas paixonais e amorosos.

Do Courel a Compostela 1956-1986, poemas políticos acompañados dunhaantoloxía crítica.

Inclúe entre os seuspoemas os coñecidosVietnam Canto e Letanía de Galicia.

Publicou tamén tres libros narrativos para nenos:

O cubil do xabarín (1990).

Gorgorín e Cabezón (1992).

Ilda, o lobo, o corzo e o xabarín (1997).

Uxío Novoneyra morreu en Santiago de Compostela o 30 de outubro de 1999, e foienterrado en Lugo no cemiterio de San Froilán.