52
IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej Sprawozdanie Zespołu Koordynacyjnego ŚBC za lata 2007-2010 Katowice, 17 czerwca 2010 r.

IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Embed Size (px)

DESCRIPTION

Sprawozdanie Zespołu Koordynacyjnego Śląskiej Biblioteki Cyfrowej za lata 2007-2010 podczas IV Zebrania Uczestników ŚBC 17 czerwca 2010

Citation preview

Page 1: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

IV Zebranie UczestnikówŚląskiej Biblioteki Cyfrowej

Sprawozdanie Zespołu Koordynacyjnego ŚBC za lata 2007-2010

Katowice, 17 czerwca 2010 r.

Page 2: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Cz. 1. Stan obecny i kierunki rozwoju ŚBC

Remigiusz Lis

Page 3: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

ŚBC dzisiaj

• 44 Uczestników,• 23 biblioteki publiczne, 10 uczelni państwowych, 6

uczelni niepaństwowych,  placówka oświatowa, stowarzyszenie, jednostka org. samorządu, samorządowa (niebiblioteczna) instytucja kultury, archiwum,

• woj. śląskie i opolskie,• ok. 18300 publikacji,• 4 (z)realizowane projekty na łączną kwotę blisko 10 mln

zł + włączony niezależny projekt Książnicy Cieszyńskiej 227 071 euro,

•  zasób ŚBC widoczny via: Europeana, DART-Europe, Virtuelle Fachbibliothek Osteuropa

Page 4: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Statystyki odwiedzin

Page 5: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Statystyki odwiedzin

Page 6: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Charakterystyka ŚBC

Wirtualna organizacja o klastrowej charakterystyce ekonomicznej i fraktalnej dynamice działania

i rozwoju (nowi uczestnicy, pozyskiwanie zasobu)

autonomia podmiotów, ustanowienie wsparcia i jego łatwy transfer, minimalny próg wejścia, "trampolina" do finansów (i kariery ;) !), ciągłość operacyjna i projektowe skoki innowacyjne, kooperacja

zewnętrzna

Page 7: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Wkład ŚBC w polski system bibliotek cyfrowych i nie tylko

Co ŚBC dała światu? ;-)

• model organizacyjny (klaster wsparcia, fraktale)• innowacyjne rozwiązania (SPD, projekty)• tłumaczenia interfejsu (niemiecki, czeski, francuski),• propozycje rozwiązań mechanizmu koordynacji digitalizacji,• propozycje usprawnień interfejsu (nawigacja,

listy wyszukiwawcze),• pomysły na lepsze metadane (znaczny udział w twórczej

destrukcji polskiej normy Dublin Core)• pomysły na lepszy OCR,• komunikacja środowiskowa (forum B 2.0),• promocja inicjatyw digitalnych i publikatorstwo,• materiał do badań naukowych i edukacji.

Page 8: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Współpraca cluster-to-cluster

bibliotekarze-programiścibibliotekarze-użytkownicy(forum Biblioteka 2.0)

bibliotekarze-programiści(dLibra forum)

ŚBC

FBC

wewnętrzne forum ŚBC

SPD - zasób, wsparcie,e-włączenie

BC

BC

BC

Page 9: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Strategie dalszego rozwoju ŚBC(sprawdzone)

Kooperacja (inside-outside)

Innowacyjność

Komplementarność rozwoju (projekty)

Ciągłe wsparcie Uczestników

Page 10: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Kilka spostrzeżeń

Koordynacja jako sprawdzony mechanizm zarządzania złożonymi inicjatywami m. in. bibliotekarskimi

Uniwersalność i portability modelu ŚBC (np. na działalność instrukcyjno-metodyczną, współkatologowanie, rozległe

systemy informacyjne)

Ciągłe kształtowanie BC - modelowanie

Lean digital librarianship - dobre na deficytowe czasy

Page 11: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Cz. 2. Integracja z zewnętrznymi serwisami i organizacjami

Monika Jędralska

Page 12: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Europejska Biblioteka Cyfrowa - Europeana

• Zainicjowana w 2005 r. przez Komisję Europejską• Finansowana w ramach programu eContent Plus• Zarządzana przez EDL Foundation z siedzibą przy

Bibliotece Narodowej Holandii• Uruchomiona 20 listopada 2008 r.

www.europeana.eu

Page 13: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Europejska Biblioteka Cyfrowa - Europeana

Cele: • Prezentowanie w ramach jednego portalu europejskiego

dziedzictwa kulturowego i naukowego• Utworzenie punktu dostępu do cyfrowych kopii zbiorów

zgromadzonych m.in. w bibliotekach, archiwach, muzeach i archiwach audiowizualnych

 Stan obecny: • Dostęp do informacji o przeszło 9 mln obiektów• Ponad 1000 instytucji z 27 państw członkowskich Unii

Europejskiej

Page 14: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Śląska Biblioteka Cyfrowa w Europeanie

• ŚBC od 2007 r. uczestniczy w Federacji Bibliotek Cyfrowych agregującej metadane z 54 polskich bibliotek cyfrowych

• Umożliwiło to udostępnienie Europeanie informacji o zasobach Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

 19.12.2009 r. 

  Zbiory ŚBC w sąsiedztwie dzieł z takich instytucji,

jak np. British Library, Luwr, Museum Orsay, czy Rijksmuseum w Amsterdamie

Page 15: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Projekt DART-Europe

• Zainicjowana w 2007 r. grupa bibliotek naukowych i konsorcjów bibliotecznych

• Agreguje informacje o przeszło 130 000 rozpraw doktorskich i habilitacyjnych

• 233 europejskich instytucji naukowych z 16 krajów      

www.dart-europe.eu

Page 16: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

ŚBC w DART-Europe

• 14 polskich bibliotek cyfrowych przekazuje za pośrednictwem FBC informacje o rozprawach pochodzących z 27 uczelni i 2 instytutów naukowych

• Przeszło 1000 polskich rozpraw doktorskich      • Od lutego 2010 r. - blisko 200 dysertacji pochodzących

ze Śląskiej Biblioteki Cyfrowej       

Page 17: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Projekt ViFaOst

Virtuelle Fachbibliothek Osteuropa - Wirtualna Biblioteka Europy Wschodniej

• Interdyscyplinarny portal oferujący społeczności akademickiej informacje na temat Europy Wschodniej

• Informacje naukowe na temat historii, języka, literatury, polityki i kultury wschodnich, południowo-wschodnich i środkowo-wschodnich regionów Europy

    

 www.vifaost.de

Page 18: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

ŚBC w Projekcie ViFaOst

• FBC od 14 maja 2010 r. przekazuje informacje o wszystkich agregowanych obiektach do ViFaOst

    • Zasób ŚBC w całości dostępny jest w serwisie• Współistnieje on z naukowymi zasobami bibliotek

cyfrowych, katalogów, abstraktowych baz danych i czasopism elektronicznych z wielu regionów Europy

Page 19: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Projekt Access IT

• Wsparcie procesu cyfryzacji zasobów bibliotek i muzeów w Grecji, Turcji i Serbii

• Wdrożenie rozwiązań umożliwiających przyłączenie zasobów z w/w krajów do Europeany

• Finansowany ze środków programu Culture 2007-2013    

www.access-it.ogr       

Page 20: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

ŚBC a Projekt Access IT

• Głównym partnerem techniczno-merytorycznym projektu jest Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe

• Prowadzi ono działalność instruktażową i szkoleniową w projekcie

   •  W jej ramach odbyła się wizyta przedstawicieli Grecji,

Turcji i Serbii w 3 polskich ośrodkach digitalizacyjnych• 27 kwietnia 2010 r. zaprezentowana została Śląska

Biblioteka Cyfrowa   

Page 21: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

KonsorcjumPolskie Biblioteki Cyfrowe

• Utworzone 28 maja 2008 r. przez 14 instytucji włączonych w budowanie polskich zasobów cyfrowych

 Główne cele:• Koordynacja prac związanych z rozwojem krajowych

zasobów cyfrowych• Zapewnienie powszechnego i swobodnego dostępu do

istotnych z punktu widzenia nauki, edukacji i kultury zasobów cyfrowych poprzez rozwój sieci bibliotek cyfrowych, repozytoriów tworzących trwałą i niezawodną strukturę

       

Page 22: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

ŚBC w Konsorcjum PBC

Wśród 14 instytycji tworzących Konsorcjum 4 to Uczestnicy ŚBC:

• Biblioteka Śląska• BG WSB w Dąbrowie Górniczej• BG Uniwersytetu Opolskiego• Wyższa Szkoła Humanitas

 Przedstawiciele 2 Uczestników ŚBC biorą udział w pracach zespołów roboczych przy konsorcjum: • Zespołu ds. metadanych• Zespołu ds. synonimów

 

Page 23: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Cz. 3. Projekty i działania własne Uczestników

Agnieszka Koszowska

Page 24: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

realizacja: Miasto Katowice, Związek Górnośląski

dofinansowanie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego, działanie 4.1. Infrastruktura Kultury

cel: digitalizacja, tłumaczenie, opublikowanie w ŚBC starych kronik szkolnych, przechowywanych w 16 lokalizacjach (szkoły podstawowe, gimnazja, muzeum) – 29 ksiąg, łącznie 6 060 stron, wiek XIX i XX

Związek Górnośląski, Katowice

Projekt "Digitalizacja zasobów dziedzictwa kulturowego – kronik szkolnych"  

Page 25: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej
Page 26: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej
Page 27: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Książnica Beskidzka, Bielsko-Biała

Projekt „Cyfrowy Beskidzki Świat – digitalizacja najcenniejszych zbiorów, regionaliów”

realizacja: Książnica Beskidzka w Bielsku-Białej

dofinansowanie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego

cel: zabezpieczenie i digitalizacja zbiorów regionalnych (dokumentów życia społecznego, starodruków, tygodnika „Kronika Beskidzka”)

Page 28: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego

Projekt „Dostosowanie zasobu Śląskiej Biblioteki Cyfrowej (ŚBC) do rozszerzonego dostępu internetowego – RID”

realizacja: Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach

dofinansowanie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego, Priorytet II – Społeczeństwo informacyjne, Działanie 2.2 – Rozwój elektronicznych usług publicznych

cel: poprawa funkcjonalności ŚBC poprzez rozszerzony mirroring zasobu ŚBC, dostosowanie zasobu do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz digitalizacja zbiorów

Page 29: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Biblioteka Śląska

Projekt „Społeczna Pracownia Digitalizacji”

Page 30: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Zespół Mobilny SPD

Digitalizacja ksiąg cechowych Muzeum Miejskiego w Żywcu

realizacja: Biblioteka Śląska w Katowicach we współpracy z Muzeum Miejskim w Żywcu

cel: digitalizacja i publikacja w ŚBC ksiąg cechowych przechowywanych w Muzeum Miejskim w Żywcu

7 030 skanów51 publikacjiXVII – XX w.

Page 31: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Biblioteka Śląska

Projekt „Śląska Internetowa Biblioteka Zbiorów Zabytkowych”

realizacja: Biblioteka Śląska w Katowicach

dofinansowanie: Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007-2013, priorytet XI Kultura i dziedzictwo kulturowe

cel: poszerzenie dostępu do cennych dzieł piśmiennictwa o znaczeniu ponadregionalnym, który ze względów ochronnych jest ograniczony.Digitalizacja zbiorów tworzących Narodowy Zasób Biblioteczny (26 791 obiektów)

Page 32: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

http://sibzz.bs.katowice.pl/

Page 33: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Książnica Cieszyńska

Projekt „Ochrona i konserwacja cieszyńskiego dziedzictwa piśmienniczego”

realizacja: Książnica Cieszyńska, Archiwum Państwowe w Katowicach, Parafia Ewangelicko-Augsburska, Konwent Zakonu Bonifratrów, Muzeum Śląska Cieszyńskiego, 2010

dofinansowanie: Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego

cel: kompleksowe zabezpieczenie oraz wprowadzenie do obiegu naukowego i kulturalnego zbiorów pięciu cieszyńskich instytucji bibliotecznych i archiwalnych; digitalizacja rękopisów, starych druków i dawnej prasy cieszyńskiej (ok. 570 tys. stron)

Page 34: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej
Page 35: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

• dyskusje o digitalizacji i BC• propozycje czytelników• koordynacja digitalizacji w skali kraju   

Biblioteka 2.0http://forum.biblioteka20.pl/

Page 36: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej
Page 37: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

http://www.slideshare.net/SlaskaBC/presentations

Page 38: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej
Page 39: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Cz. 4.  Publikacje o Śląskiej Bibliotece Cyfrowej

Aneta Drabek

Page 40: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

                                 Publikacje o ŚBC

• Wirtualna Polska• Silesiakultura.pl• Biblioteka Analiz• Dziennik Internautów• Money.pl• Onet• wiara.pl• dobra-ksiazka.vort.pl• IDG.pl• Program Rozwoju Bibliotek

• silesia-region.pl• TVP Katowice• Ministerstwo Kultury i

Dziedzictwa Narodowego• Gospodarka śląska - śląski

portal gospodarczy• Forum gazeta.pl• Nauka - PAP • The Warsaw Voice

O Śląskiej Bibliotece Cyfrowej poczytać można na wielu stronach i portalach internetowych.

Linki do ŚBC znaleźć można na prawie 12 tys. stron.

Page 41: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Publikacje o ŚBC

Wydarzenia związane z ŚBC znalazły oddźwięk w prasie codziennej: • Dziennik Zachodni• Gazeta Wyborcza• Rzeczpospolita• Dziennik• Wiadomości Zagłębia

 

Page 42: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

                Publikacje o ŚBC

                    Informacje na temat ŚBC ukazywały się w czasopismach ogólnych:

• Polityka• Gazeta Uniwersytecka UŚ

 w prasie branżowej: • Bibliotheca Nostra• Biuletyn EBIB• Bibliotekarz• Pionier Magazine

Page 43: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

                            Publikacje o ŚBC

        oraz na blogach:

• Biblioteka 2.0• Kultura 2.0• Techsoup for libraries• Makroskop • relis-blog• jmonika • malin.net.pl • glosa

Page 44: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Śląska Biblioteka Cyfrowa w portalach społecznościowych

Konto na Facebook'u i Naszej Klasie

Page 45: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

Śląska Biblioteka Cyfrowa w Wikipedii

 

Page 46: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

                        Publikacje o ŚBC

                    Informacje o ŚBC znalazły się również w książkach:• Marek Nahotko: Naukowe czasopisma elektroniczne,

Warszawa 2007.• Praktyczne aspekty automatyzacji bibliotek publicznych,

Warszawa,  2007. • Biblioteka otwarta : wczoraj i jutro Biblioteki Uniwersytetu

Śląskiego, red. M. Kycler, D. Pawelec, 2008.• Partnerzy bibliotek. Model komunikacji z otoczeniem, red.

I. Jurczak, E. Okularczyk, Toruń 2008.• Polskie Biblioteki Cyfrowe 2008, Poznań 2009.• Anna Wałek: Biblioteki Cyfrowe na platformie dLibra,

Warszawa 2009.

Page 47: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

            Konferencje i prezentacje

                W ciągu 3 lat Zespół Koordynacyjny ŚBC wielokrotnie uczestniczył w konferencjach, szkoleniach i warsztatach. W sumie było to kilkadziesiąt wystąpień i prezentacji na forum krajowym i międzynarodowym, w tym:• 6 prezentacji na konferencji Rektorów oraz kadry

zarządzającej bibliotek; • jedno wystąpienie na konferencji międzynarodowej; • 15 wystąpień na konferencjach krajowych, 

Page 48: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

• kilkanaście prezentacji dla studentów, bibliotekarzy,

licealistów, Uniwersytetu III Wieku, przedstawicieli bibliotek i instytucji rządowych z Grecji, Serbii i Turcji

• prezentacja dla uczestników międzynarodowej konferencji "Next Library" w Aarhus w Danii;

• liczne seminaria, szkolenia i warsztaty.

            Konferencje i prezentacje

Page 49: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

                Prezentacje

                 dr Arkadiusz Pulikowski z Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŚ wygłosił wykład (The process of digitalization: the case of Silesian Digital Library) dla studentów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej na Uniwersytecie Komeńskiego (Univerzita Komenského) w Bratysławie. 

Page 50: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

                                ŚBC jako część edukacji uniwersyteckiej

Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŚ włączył do zajęć specjalizacyjnych przedmiot „Digitalizacja”. W ramach tego przedmiotu (prowadzonego przez dra Arkadiusza Pulikowskiego) studenci poznają strukturę i założenia ŚBC, a także uczą się procesu digitalizacji.  Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest samodzielne zeskanowanie książki, graficzna obróbka plików, konwersja do formatu djvu i umieszczenie publikacji w ŚBC. Do tej pory studenci przygotowali 30 książek.

Page 51: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

            ŚBC jako część edukacji uniwersyteckiej

                    Książki umieszczone w ŚBC mają dodane odpowiednie informacje w atrybucie "Digitalizacja".

Page 52: IV Zebranie Uczestników Śląskiej Biblioteki Cyfrowej

 Dziękujemy za uwagę

Aneta Drabek - Biblioteka Uniwersytetu ŚląskiegoMonika Jędralska - Wyższa Szkoła HumanitasAgnieszka Koszowska - Biblioteka ŚląskaRemigiusz Lis - Biblioteka Śląska