Upload
slaska-biblioteka-cyfrowa
View
1.522
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Sprawozdanie Zespołu Koordynacyjnego Śląskiej Biblioteki Cyfrowej za lata 2007-2010 podczas IV Zebrania Uczestników ŚBC 17 czerwca 2010
Citation preview
IV Zebranie UczestnikówŚląskiej Biblioteki Cyfrowej
Sprawozdanie Zespołu Koordynacyjnego ŚBC za lata 2007-2010
Katowice, 17 czerwca 2010 r.
Cz. 1. Stan obecny i kierunki rozwoju ŚBC
Remigiusz Lis
ŚBC dzisiaj
• 44 Uczestników,• 23 biblioteki publiczne, 10 uczelni państwowych, 6
uczelni niepaństwowych, placówka oświatowa, stowarzyszenie, jednostka org. samorządu, samorządowa (niebiblioteczna) instytucja kultury, archiwum,
• woj. śląskie i opolskie,• ok. 18300 publikacji,• 4 (z)realizowane projekty na łączną kwotę blisko 10 mln
zł + włączony niezależny projekt Książnicy Cieszyńskiej 227 071 euro,
• zasób ŚBC widoczny via: Europeana, DART-Europe, Virtuelle Fachbibliothek Osteuropa
Statystyki odwiedzin
Statystyki odwiedzin
Charakterystyka ŚBC
Wirtualna organizacja o klastrowej charakterystyce ekonomicznej i fraktalnej dynamice działania
i rozwoju (nowi uczestnicy, pozyskiwanie zasobu)
autonomia podmiotów, ustanowienie wsparcia i jego łatwy transfer, minimalny próg wejścia, "trampolina" do finansów (i kariery ;) !), ciągłość operacyjna i projektowe skoki innowacyjne, kooperacja
zewnętrzna
Wkład ŚBC w polski system bibliotek cyfrowych i nie tylko
Co ŚBC dała światu? ;-)
• model organizacyjny (klaster wsparcia, fraktale)• innowacyjne rozwiązania (SPD, projekty)• tłumaczenia interfejsu (niemiecki, czeski, francuski),• propozycje rozwiązań mechanizmu koordynacji digitalizacji,• propozycje usprawnień interfejsu (nawigacja,
listy wyszukiwawcze),• pomysły na lepsze metadane (znaczny udział w twórczej
destrukcji polskiej normy Dublin Core)• pomysły na lepszy OCR,• komunikacja środowiskowa (forum B 2.0),• promocja inicjatyw digitalnych i publikatorstwo,• materiał do badań naukowych i edukacji.
Współpraca cluster-to-cluster
bibliotekarze-programiścibibliotekarze-użytkownicy(forum Biblioteka 2.0)
bibliotekarze-programiści(dLibra forum)
ŚBC
FBC
wewnętrzne forum ŚBC
SPD - zasób, wsparcie,e-włączenie
BC
BC
BC
Strategie dalszego rozwoju ŚBC(sprawdzone)
Kooperacja (inside-outside)
Innowacyjność
Komplementarność rozwoju (projekty)
Ciągłe wsparcie Uczestników
Kilka spostrzeżeń
Koordynacja jako sprawdzony mechanizm zarządzania złożonymi inicjatywami m. in. bibliotekarskimi
Uniwersalność i portability modelu ŚBC (np. na działalność instrukcyjno-metodyczną, współkatologowanie, rozległe
systemy informacyjne)
Ciągłe kształtowanie BC - modelowanie
Lean digital librarianship - dobre na deficytowe czasy
Cz. 2. Integracja z zewnętrznymi serwisami i organizacjami
Monika Jędralska
Europejska Biblioteka Cyfrowa - Europeana
• Zainicjowana w 2005 r. przez Komisję Europejską• Finansowana w ramach programu eContent Plus• Zarządzana przez EDL Foundation z siedzibą przy
Bibliotece Narodowej Holandii• Uruchomiona 20 listopada 2008 r.
www.europeana.eu
Europejska Biblioteka Cyfrowa - Europeana
Cele: • Prezentowanie w ramach jednego portalu europejskiego
dziedzictwa kulturowego i naukowego• Utworzenie punktu dostępu do cyfrowych kopii zbiorów
zgromadzonych m.in. w bibliotekach, archiwach, muzeach i archiwach audiowizualnych
Stan obecny: • Dostęp do informacji o przeszło 9 mln obiektów• Ponad 1000 instytucji z 27 państw członkowskich Unii
Europejskiej
Śląska Biblioteka Cyfrowa w Europeanie
• ŚBC od 2007 r. uczestniczy w Federacji Bibliotek Cyfrowych agregującej metadane z 54 polskich bibliotek cyfrowych
• Umożliwiło to udostępnienie Europeanie informacji o zasobach Śląskiej Biblioteki Cyfrowej
19.12.2009 r.
Zbiory ŚBC w sąsiedztwie dzieł z takich instytucji,
jak np. British Library, Luwr, Museum Orsay, czy Rijksmuseum w Amsterdamie
Projekt DART-Europe
• Zainicjowana w 2007 r. grupa bibliotek naukowych i konsorcjów bibliotecznych
• Agreguje informacje o przeszło 130 000 rozpraw doktorskich i habilitacyjnych
• 233 europejskich instytucji naukowych z 16 krajów
www.dart-europe.eu
ŚBC w DART-Europe
• 14 polskich bibliotek cyfrowych przekazuje za pośrednictwem FBC informacje o rozprawach pochodzących z 27 uczelni i 2 instytutów naukowych
• Przeszło 1000 polskich rozpraw doktorskich • Od lutego 2010 r. - blisko 200 dysertacji pochodzących
ze Śląskiej Biblioteki Cyfrowej
Projekt ViFaOst
Virtuelle Fachbibliothek Osteuropa - Wirtualna Biblioteka Europy Wschodniej
• Interdyscyplinarny portal oferujący społeczności akademickiej informacje na temat Europy Wschodniej
• Informacje naukowe na temat historii, języka, literatury, polityki i kultury wschodnich, południowo-wschodnich i środkowo-wschodnich regionów Europy
www.vifaost.de
ŚBC w Projekcie ViFaOst
• FBC od 14 maja 2010 r. przekazuje informacje o wszystkich agregowanych obiektach do ViFaOst
• Zasób ŚBC w całości dostępny jest w serwisie• Współistnieje on z naukowymi zasobami bibliotek
cyfrowych, katalogów, abstraktowych baz danych i czasopism elektronicznych z wielu regionów Europy
Projekt Access IT
• Wsparcie procesu cyfryzacji zasobów bibliotek i muzeów w Grecji, Turcji i Serbii
• Wdrożenie rozwiązań umożliwiających przyłączenie zasobów z w/w krajów do Europeany
• Finansowany ze środków programu Culture 2007-2013
www.access-it.ogr
ŚBC a Projekt Access IT
• Głównym partnerem techniczno-merytorycznym projektu jest Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe
• Prowadzi ono działalność instruktażową i szkoleniową w projekcie
• W jej ramach odbyła się wizyta przedstawicieli Grecji,
Turcji i Serbii w 3 polskich ośrodkach digitalizacyjnych• 27 kwietnia 2010 r. zaprezentowana została Śląska
Biblioteka Cyfrowa
KonsorcjumPolskie Biblioteki Cyfrowe
• Utworzone 28 maja 2008 r. przez 14 instytucji włączonych w budowanie polskich zasobów cyfrowych
Główne cele:• Koordynacja prac związanych z rozwojem krajowych
zasobów cyfrowych• Zapewnienie powszechnego i swobodnego dostępu do
istotnych z punktu widzenia nauki, edukacji i kultury zasobów cyfrowych poprzez rozwój sieci bibliotek cyfrowych, repozytoriów tworzących trwałą i niezawodną strukturę
ŚBC w Konsorcjum PBC
Wśród 14 instytycji tworzących Konsorcjum 4 to Uczestnicy ŚBC:
• Biblioteka Śląska• BG WSB w Dąbrowie Górniczej• BG Uniwersytetu Opolskiego• Wyższa Szkoła Humanitas
Przedstawiciele 2 Uczestników ŚBC biorą udział w pracach zespołów roboczych przy konsorcjum: • Zespołu ds. metadanych• Zespołu ds. synonimów
Cz. 3. Projekty i działania własne Uczestników
Agnieszka Koszowska
realizacja: Miasto Katowice, Związek Górnośląski
dofinansowanie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego, działanie 4.1. Infrastruktura Kultury
cel: digitalizacja, tłumaczenie, opublikowanie w ŚBC starych kronik szkolnych, przechowywanych w 16 lokalizacjach (szkoły podstawowe, gimnazja, muzeum) – 29 ksiąg, łącznie 6 060 stron, wiek XIX i XX
Związek Górnośląski, Katowice
Projekt "Digitalizacja zasobów dziedzictwa kulturowego – kronik szkolnych"
Książnica Beskidzka, Bielsko-Biała
Projekt „Cyfrowy Beskidzki Świat – digitalizacja najcenniejszych zbiorów, regionaliów”
realizacja: Książnica Beskidzka w Bielsku-Białej
dofinansowanie: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
cel: zabezpieczenie i digitalizacja zbiorów regionalnych (dokumentów życia społecznego, starodruków, tygodnika „Kronika Beskidzka”)
Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego
Projekt „Dostosowanie zasobu Śląskiej Biblioteki Cyfrowej (ŚBC) do rozszerzonego dostępu internetowego – RID”
realizacja: Biblioteka Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach
dofinansowanie: Regionalny Program Operacyjny Województwa Śląskiego, Priorytet II – Społeczeństwo informacyjne, Działanie 2.2 – Rozwój elektronicznych usług publicznych
cel: poprawa funkcjonalności ŚBC poprzez rozszerzony mirroring zasobu ŚBC, dostosowanie zasobu do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz digitalizacja zbiorów
Biblioteka Śląska
Projekt „Społeczna Pracownia Digitalizacji”
Zespół Mobilny SPD
Digitalizacja ksiąg cechowych Muzeum Miejskiego w Żywcu
realizacja: Biblioteka Śląska w Katowicach we współpracy z Muzeum Miejskim w Żywcu
cel: digitalizacja i publikacja w ŚBC ksiąg cechowych przechowywanych w Muzeum Miejskim w Żywcu
7 030 skanów51 publikacjiXVII – XX w.
Biblioteka Śląska
Projekt „Śląska Internetowa Biblioteka Zbiorów Zabytkowych”
realizacja: Biblioteka Śląska w Katowicach
dofinansowanie: Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko 2007-2013, priorytet XI Kultura i dziedzictwo kulturowe
cel: poszerzenie dostępu do cennych dzieł piśmiennictwa o znaczeniu ponadregionalnym, który ze względów ochronnych jest ograniczony.Digitalizacja zbiorów tworzących Narodowy Zasób Biblioteczny (26 791 obiektów)
http://sibzz.bs.katowice.pl/
Książnica Cieszyńska
Projekt „Ochrona i konserwacja cieszyńskiego dziedzictwa piśmienniczego”
realizacja: Książnica Cieszyńska, Archiwum Państwowe w Katowicach, Parafia Ewangelicko-Augsburska, Konwent Zakonu Bonifratrów, Muzeum Śląska Cieszyńskiego, 2010
dofinansowanie: Mechanizm Finansowy Europejskiego Obszaru Gospodarczego
cel: kompleksowe zabezpieczenie oraz wprowadzenie do obiegu naukowego i kulturalnego zbiorów pięciu cieszyńskich instytucji bibliotecznych i archiwalnych; digitalizacja rękopisów, starych druków i dawnej prasy cieszyńskiej (ok. 570 tys. stron)
• dyskusje o digitalizacji i BC• propozycje czytelników• koordynacja digitalizacji w skali kraju
Biblioteka 2.0http://forum.biblioteka20.pl/
http://www.slideshare.net/SlaskaBC/presentations
Cz. 4. Publikacje o Śląskiej Bibliotece Cyfrowej
Aneta Drabek
Publikacje o ŚBC
• Wirtualna Polska• Silesiakultura.pl• Biblioteka Analiz• Dziennik Internautów• Money.pl• Onet• wiara.pl• dobra-ksiazka.vort.pl• IDG.pl• Program Rozwoju Bibliotek
• silesia-region.pl• TVP Katowice• Ministerstwo Kultury i
Dziedzictwa Narodowego• Gospodarka śląska - śląski
portal gospodarczy• Forum gazeta.pl• Nauka - PAP • The Warsaw Voice
O Śląskiej Bibliotece Cyfrowej poczytać można na wielu stronach i portalach internetowych.
Linki do ŚBC znaleźć można na prawie 12 tys. stron.
Publikacje o ŚBC
Wydarzenia związane z ŚBC znalazły oddźwięk w prasie codziennej: • Dziennik Zachodni• Gazeta Wyborcza• Rzeczpospolita• Dziennik• Wiadomości Zagłębia
Publikacje o ŚBC
Informacje na temat ŚBC ukazywały się w czasopismach ogólnych:
• Polityka• Gazeta Uniwersytecka UŚ
w prasie branżowej: • Bibliotheca Nostra• Biuletyn EBIB• Bibliotekarz• Pionier Magazine
Publikacje o ŚBC
oraz na blogach:
• Biblioteka 2.0• Kultura 2.0• Techsoup for libraries• Makroskop • relis-blog• jmonika • malin.net.pl • glosa
Śląska Biblioteka Cyfrowa w portalach społecznościowych
Konto na Facebook'u i Naszej Klasie
Śląska Biblioteka Cyfrowa w Wikipedii
Publikacje o ŚBC
Informacje o ŚBC znalazły się również w książkach:• Marek Nahotko: Naukowe czasopisma elektroniczne,
Warszawa 2007.• Praktyczne aspekty automatyzacji bibliotek publicznych,
Warszawa, 2007. • Biblioteka otwarta : wczoraj i jutro Biblioteki Uniwersytetu
Śląskiego, red. M. Kycler, D. Pawelec, 2008.• Partnerzy bibliotek. Model komunikacji z otoczeniem, red.
I. Jurczak, E. Okularczyk, Toruń 2008.• Polskie Biblioteki Cyfrowe 2008, Poznań 2009.• Anna Wałek: Biblioteki Cyfrowe na platformie dLibra,
Warszawa 2009.
Konferencje i prezentacje
W ciągu 3 lat Zespół Koordynacyjny ŚBC wielokrotnie uczestniczył w konferencjach, szkoleniach i warsztatach. W sumie było to kilkadziesiąt wystąpień i prezentacji na forum krajowym i międzynarodowym, w tym:• 6 prezentacji na konferencji Rektorów oraz kadry
zarządzającej bibliotek; • jedno wystąpienie na konferencji międzynarodowej; • 15 wystąpień na konferencjach krajowych,
• kilkanaście prezentacji dla studentów, bibliotekarzy,
licealistów, Uniwersytetu III Wieku, przedstawicieli bibliotek i instytucji rządowych z Grecji, Serbii i Turcji
• prezentacja dla uczestników międzynarodowej konferencji "Next Library" w Aarhus w Danii;
• liczne seminaria, szkolenia i warsztaty.
Konferencje i prezentacje
Prezentacje
dr Arkadiusz Pulikowski z Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŚ wygłosił wykład (The process of digitalization: the case of Silesian Digital Library) dla studentów bibliotekoznawstwa i informacji naukowej na Uniwersytecie Komeńskiego (Univerzita Komenského) w Bratysławie.
ŚBC jako część edukacji uniwersyteckiej
Instytut Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UŚ włączył do zajęć specjalizacyjnych przedmiot „Digitalizacja”. W ramach tego przedmiotu (prowadzonego przez dra Arkadiusza Pulikowskiego) studenci poznają strukturę i założenia ŚBC, a także uczą się procesu digitalizacji. Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest samodzielne zeskanowanie książki, graficzna obróbka plików, konwersja do formatu djvu i umieszczenie publikacji w ŚBC. Do tej pory studenci przygotowali 30 książek.
ŚBC jako część edukacji uniwersyteckiej
Książki umieszczone w ŚBC mają dodane odpowiednie informacje w atrybucie "Digitalizacja".
Dziękujemy za uwagę
Aneta Drabek - Biblioteka Uniwersytetu ŚląskiegoMonika Jędralska - Wyższa Szkoła HumanitasAgnieszka Koszowska - Biblioteka ŚląskaRemigiusz Lis - Biblioteka Śląska