Upload
packed-vzw
View
81
Download
2
Embed Size (px)
DESCRIPTION
In bibliotheken, archieven en musea is een goede registratie van de collectie een absolute voorwaarde voor professioneel collectiebeheer en ontsluiting van de collectie voor het publiek. Maar hoe zorgt u ervoor dat deze registratie efficiënt wordt gepland en uitgevoerd? En welke metadatastandaarden moet u respecteren om vindbaarheid en uitwisselbaarheid te optimaliseren? En welke hulpmiddelen zijn hiervoor beschikbaar? Tijdens deze introductie worden de CEST-richtlijnen voor het beschrijven van erfgoedcollecties nader toegelicht.
Citation preview
CEST-RICHTLIJNENINVENTARISEREN
Bert Lemmens & Henk Vanstappen
(PACKED vzw)
INHOUD
• business case van registreren• standaarden?• tools?
WAAROM REGISTREREN?
• collectie vindbaar maken• collectie beheren• data hergebruiken & uitwisselen • data publiceren
Pieter Brueghel de Oude
Pieter Brueghel I
Pieter Bruegel, 1525-ca 1569
Bruegel, Pieter, 1525?-1569
Bruegel, Pieter de Oudere
Bruegel, Pieter, l'ancien
Bruegel, Pieter, d.ä.
Brueghel, Pieter, o Velho
Брейгель, Питер, ок.
, האב, פיטר לBrueghel, Pieter the Elder, 1528-1569
Breughel, Pieter, the Elder
DATASTANDAARDEN
• datastructuur: welke gegevens?• data value: welke waarden?• data content: hoe noteren?
DATA STRUCTUUR STANDAARDEN
Een datastructuurstandaard (schema) legt een groep beschrijvingselementen vast, waarmee een bepaald objecttype wordt beschreven.
DATA STRUCTUUR STANDAARDEN
Een datastructuurstandaard (schema) legt een groep beschrijvingselementen vast, waarmee een bepaald objecttype wordt beschreven.
Een beschrijvingselement bevat informatie over een bepaald aspect van een objectbeschrijving.
DATA STRUCTURE STANDAARDEN
• generiek: Dublin Core• collecties: Cometa, DC-CAP, RSLP• archieven: EAD, ISAD(G)• museumobjecten: CDWA, Spectrum,
LIDO• bibliotheek: MARC, ISBD• digitale collecties: METS, MPEG-DIDL
DATA SRUCTURE STANDAARDEN
• leerobjecten: IEEE LOM• film: EN 15907• personen: FOAF, MADS• concepten: SKOS• locaties: KLM, WGS84
DUBLIN CORE METADATA SCHEMAelement betekenis
title titel
creator vervaardiger
subject onderwerp
description beschrijving
publisher uitgever
contributor andere bijdrager
date datum
type objecttype
format vorm of afmeting
identifier unieke code
source bron
language taal van het object
relation gerelateerde bron
coverage plaats of tijd
rights rechten
CDWA LITE
TERMINOLOGIE IN XSD (MODS XML)
TERMINOLOGIE IN SKOS (RDF)
CROSSWALK
DATA METADATA CROSSWALK
Een crosswalk legt bepaalt hoe elementen van verschillende schema’s zich tot elkaar verhouden.
METADATA CROSSWALKS
• brug tussen Silos of the LAMs• vaak op basis van Dublin Core• soms deel van standaard• twee richtingen
DATA VALUE STANDAARDEN
Een data value standaard legt vast welke waarden binnen een beschrijvingselement kunnen worden gebruikt.
DATA VALUE STANDAARDEN 1
• generiek: Wikipedia, wikidata, dbpedia, freebase
• personen & organisaties: ULAN, RKDArtists, ODIS, ISIL, viaf.org
• concepten: AAT, Iconclass, LCSH
DATA VALUE STANDAARDEN
• locaties: TGN, Geonames, ISO 3166, CRAB
• talen: ISO 639-x• museumobjecten: CONA• rechten: CreativeCommons
AAT
ODIS
VIAF
VIAF
Links:
http://viaf.org/
http://viaf.org/viaf/95761864/
http://viaf.org/viaf/95761864/rdf.xml
http://viaf.org/viaf/95761864/viaf.xml
http://viaf.org/viaf/95761864/marc21.xml
http://viaf.org/viaf/95761864/justlinks.json
Queries:
http://viaf.org/viaf/search?query=cql.any+%3D+”Brueghel, Pieter”&httpAccept=application/rss%2bxml
DOMEINEN & IDENTIFIERS
domein identifierJansens JanISBN 978 0 5862 0747 5AAT 300033618Wordnet paintingviaf.org 95761864wikipedia.org Pieter_Bruegel_the_Elderdbpedia.org Pieter_Bruegel_the_Eldergeonames.org 2800867
PERSISTENTE URLS
base url identifierhttp://viaf.org/viaf/ 95761864/http://wikipedia.org/ Pieter_Bruegel_the_Elder/http://dbpedia.org/page/
Pieter_Bruegel_the_Elder/
http://geonames.org/ 2800867/
DATA VALUE STANDAARDEN: GEBRUIK
• identifier (unieke code, bv. URI)• bron (de standaard zelf, bv. VIAF)• waarde (string, bv. naam)• extra elementen (enrichment, bv. datum)
DATA CONTENT STANDAARDEN
Een data content standaard legt vast hoe een waarde binnen een beschrijvingselement wordt genoteerd.
DATA CONTENT STANDAARDEN
• publicaties: AACR2, RDA, VLACC• archiefcollecties: DACS• museumobjecten: CCO, MovE Invulboek• datum & tijd: ISO 8601 (YYYY-MM-DD)
MOVE INVULBOEK
GETTY DATE RULES
DATAPROFIELEN
• ook: application profile• standaarddatastructuur
+ elementen uit andere schema’s+ standaardterminologie+ beschrijvingsregels
• terugwaarts compatibel• onmisbaar
DATAPROFIELEN
TOOLS: REGISTRATIESOFTWARE
• open technologie• open architectuur: modulair• ondersteuning standaarden• logging en gebruikersbeheer• user community
TOOLS: DATACLEANING
• spreadsheet: sorteren, filteren, …• Erfgoedstats• Open Refine