47

Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

Embed Size (px)

DESCRIPTION

In bibliotheken, archieven en musea is een goede registratie van de collectie een absolute voorwaarde voor professioneel collectiebeheer en ontsluiting van de collectie voor het publiek. Maar hoe zorgt u ervoor dat deze registratie efficiënt wordt gepland en uitgevoerd? En welke metadatastandaarden moet u respecteren om vindbaarheid en uitwisselbaarheid te optimaliseren? En welke hulpmiddelen zijn hiervoor beschikbaar? Tijdens deze introductie worden de CEST-richtlijnen voor het beschrijven van erfgoedcollecties nader toegelicht.

Citation preview

Page 1: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren
Page 2: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

CEST-RICHTLIJNENINVENTARISEREN

Bert Lemmens & Henk Vanstappen

(PACKED vzw)

Page 3: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

INHOUD

• business case van registreren• standaarden?• tools?

Page 4: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren
Page 5: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

WAAROM REGISTREREN?

• collectie vindbaar maken• collectie beheren• data hergebruiken & uitwisselen • data publiceren

Page 6: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren
Page 7: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

Pieter Brueghel de Oude

Pieter Brueghel I

Pieter Bruegel, 1525-ca 1569

Bruegel, Pieter, 1525?-1569

Bruegel, Pieter de Oudere

Bruegel, Pieter, l'ancien

Bruegel, Pieter, d.ä.

Brueghel, Pieter, o Velho

Брейгель, Питер, ок.

, האב, פיטר לBrueghel, Pieter the Elder, 1528-1569

Breughel, Pieter, the Elder

Page 8: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren
Page 9: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DATASTANDAARDEN

• datastructuur: welke gegevens?• data value: welke waarden?• data content: hoe noteren?

Page 11: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DATA STRUCTUUR STANDAARDEN

Een datastructuurstandaard (schema) legt een groep beschrijvingselementen vast, waarmee een bepaald objecttype wordt beschreven.

Page 12: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DATA STRUCTUUR STANDAARDEN

Een datastructuurstandaard (schema) legt een groep beschrijvingselementen vast, waarmee een bepaald objecttype wordt beschreven.

Een beschrijvingselement bevat informatie over een bepaald aspect van een objectbeschrijving.

Page 13: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DATA STRUCTURE STANDAARDEN

• generiek: Dublin Core• collecties: Cometa, DC-CAP, RSLP• archieven: EAD, ISAD(G)• museumobjecten: CDWA, Spectrum,

LIDO• bibliotheek: MARC, ISBD• digitale collecties: METS, MPEG-DIDL

Page 14: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DATA SRUCTURE STANDAARDEN

• leerobjecten: IEEE LOM• film: EN 15907• personen: FOAF, MADS• concepten: SKOS• locaties: KLM, WGS84

Page 15: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren
Page 16: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DUBLIN CORE METADATA SCHEMAelement betekenis

title titel

creator vervaardiger

subject onderwerp

description beschrijving

publisher uitgever

contributor andere bijdrager

date datum

type objecttype

format vorm of afmeting

identifier unieke code

source bron

language taal van het object

relation gerelateerde bron

coverage plaats of tijd

rights rechten

Page 17: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren
Page 18: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren
Page 19: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

CDWA LITE

Page 20: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

TERMINOLOGIE IN XSD (MODS XML)

Page 21: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

TERMINOLOGIE IN SKOS (RDF)

Page 22: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

CROSSWALK

Page 23: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DATA METADATA CROSSWALK

Een crosswalk legt bepaalt hoe elementen van verschillende schema’s zich tot elkaar verhouden.

Page 24: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

METADATA CROSSWALKS

• brug tussen Silos of the LAMs• vaak op basis van Dublin Core• soms deel van standaard• twee richtingen

Page 25: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren
Page 26: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren
Page 27: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DATA VALUE STANDAARDEN

Een data value standaard legt vast welke waarden binnen een beschrijvingselement kunnen worden gebruikt.

Page 28: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DATA VALUE STANDAARDEN 1

• generiek: Wikipedia, wikidata, dbpedia, freebase

• personen & organisaties: ULAN, RKDArtists, ODIS, ISIL, viaf.org

• concepten: AAT, Iconclass, LCSH

Page 29: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DATA VALUE STANDAARDEN

• locaties: TGN, Geonames, ISO 3166, CRAB

• talen: ISO 639-x• museumobjecten: CONA• rechten: CreativeCommons

Page 30: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

AAT

Page 31: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

ODIS

Page 32: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

VIAF

Page 34: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DOMEINEN & IDENTIFIERS

domein identifierJansens JanISBN 978 0 5862 0747 5AAT 300033618Wordnet paintingviaf.org 95761864wikipedia.org Pieter_Bruegel_the_Elderdbpedia.org Pieter_Bruegel_the_Eldergeonames.org 2800867

Page 35: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

PERSISTENTE URLS

base url identifierhttp://viaf.org/viaf/ 95761864/http://wikipedia.org/ Pieter_Bruegel_the_Elder/http://dbpedia.org/page/

Pieter_Bruegel_the_Elder/

http://geonames.org/ 2800867/

Page 36: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DATA VALUE STANDAARDEN: GEBRUIK

• identifier (unieke code, bv. URI)• bron (de standaard zelf, bv. VIAF)• waarde (string, bv. naam)• extra elementen (enrichment, bv. datum)

Page 37: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DATA CONTENT STANDAARDEN

Een data content standaard legt vast hoe een waarde binnen een beschrijvingselement wordt genoteerd.

Page 38: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DATA CONTENT STANDAARDEN

• publicaties: AACR2, RDA, VLACC• archiefcollecties: DACS• museumobjecten: CCO, MovE Invulboek• datum & tijd: ISO 8601 (YYYY-MM-DD)

Page 39: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

MOVE INVULBOEK

Page 40: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

GETTY DATE RULES

Page 41: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

DATAPROFIELEN

• ook: application profile• standaarddatastructuur

+ elementen uit andere schema’s+ standaardterminologie+ beschrijvingsregels

• terugwaarts compatibel• onmisbaar

Page 43: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren
Page 44: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

TOOLS: REGISTRATIESOFTWARE

• open technologie• open architectuur: modulair• ondersteuning standaarden• logging en gebruikersbeheer• user community

Page 45: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren

TOOLS: DATACLEANING

• spreadsheet: sorteren, filteren, …• Erfgoedstats• Open Refine

Page 46: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren
Page 47: Module 2 | CEST-richtlijnen voor beheerders van digitale collecties | Registreren