NASYONALISMO AT IMPERYALISMO SA ASYA

Aralin 20: Unang Yugto Ng Imperyalismong Kanluranin

Tatlong Unang Ruta ng Kalakalan

Hilagang Ruta Peking/Beijing-Central Asia-

Constantinople Gitnang Ruta India- Persian Gulf- Antioch,

Aleppo,Damascus Timog na ruta Indian Ocean- Red Sea- Egypt

Pagsasara ng Rutang Pangkalakalan

Noong ika-14 hanggang ika-15 siglo, sinalakay ng mga Seljuk Turk [mga mandirigmang muslim] ang Mediterranean Sea at dahil dito isinara ng mga Turk ang Kalakalan sa Asya

Monopolyo ng mga Italian

Ang Italy lamang ang pinahintulutan ng mga Turk na mangalakal sa Asya.

Ito ay marahil sa relihiyon. Ang mga Europeo ay mga kristyano at ang mga Turk ay Muslim kung kaya’t hindi lahat ng mga kanluranin ay pinayagang mangalakal sa Asya

Mataas ang ipinatong na presyo ng mga Italyano sa produkto ng Asya dahil alam nilang lubos na kinasasabikan ito ng mga Kanluranin

Mga pagbabago sa paglalayag

Compass- ito ay nagtuturo sa direksyong patutunguhan ng barko

Astrolabe – ginagamit para malaman ang latitude o layo ng barko pahilaga o patimog mula sa equator

Mathematics

Bagong Ruta Patungo sa Asya

Pinangungunahan ito nina

Prinsipe Henry Bartholomeu Dias Vasco De Gama

Merkantilismo

Paniniwalang ang ekonomiya ay maaring maging instrument ng pagpapataas ng pambansang kapangyarihan

Ang yaman ng isang bansa ay nasa dami ng likas na yaman nito.

Aralin 21: Ikalawang Yugto ng Imperyalismong Kanluranin

Industriyalisasyon

Kapitalismo- prinsipyong pang ekonomiya na naghari sa pandaigdigang pamilihan

White Man’s Burden

Pinaniniwalaan ng mga kanluranin na ang mga asyano ay hindi sibilisado at dahil dito ay obligasyon nilang “turuan” at gawing “sibilisado” ang mga ito batay sa kanilang pananaw

Ito ay sinabi ni Rudyard Kipling

Rebelyong Sepoy

Sepoy- mga sundalong Indian Ang mga sepoy ay nagrebelde dahil nalaman nilang ang

cartridge na ginagamit sa kanilang mga baril ay galing sa mga hayop. Ito ay taliwas sa kanilang relihiyon. Para sa mga muslim, naniniwala sila na dapat ay malinis ang pagpatay sa mga hayop. At para naman sa mga Hindu, pinaniniwalaan nilang ang mga hayop ay ang reinkarnasyon ng kanilang mga ninuno.

Ito ay nagdaan para buwagin ang English East India Company at pinalitan ito ng Secretary of State for India na pinamumunuan ng viceroy.

Ito ay nagbibigay ng LAHAT ng kapangyarihan sa hari ng England

Ang Burma, na nakuha rin ng England, ang inaasahan ng English para ipagtanggol ang India

Digmaang Anglo-Burmese

Paglusob ng Burma sa Assam, Arakan at Manipur na itituturing ng England bilang panimulang panghihimasok sa India.

Kasunduang Yandabo—inilipat ang Burma English East India Company; bayad-pinsala at tanggapin ang isang British Resident sa palasy ng hari

Ginawa na lamang na lalawigan ng India ang Burma

Digmaang Opyo

1839- ginawang pagsira ng mga opisyal ng adwana ng Canton sa opyo na nais ipagbili ng mga English

Natalo ang China sapagkat wala siyang hukbong tulad ng sa England Treaty of Nanking- August 29, 1842 Limang daungan para sa kalakal ng kanluranin Hong Kong sa England Bayad-pinsala Katamtaman na buwis sa kalakal ng kanluranin 1856- sumali ang France sa digmaan dahil sa nagging pagtrato ng

Tsino sa mga misyonerong French Treaty of Tianjin 11 karagdagang daungan Legal ang kalakalang opyo Kinatawang diplomatiko ng mga Kanluranin Kristiyanong misyonero Extraterritoriality – ang kanluraning nagkasala sa China ay hindi sakop

ng hukuman ng China

Spheres of Influence

Ang mga ito ay rehiyon kung saan ang kanilang kapakanang pangekonomiya ay pinangingibabawan ng mga kanluranin

Open door- pinapayagan ang mga bansang may sphere of influence ang mga mangangalakal ng ibang bansa na mangalakal sa pantay na katayuan.

Commodore Matthew Perry

Pinadala sa Japan para hilingin ang pagbubukas ng kanilang bansa sa kalakalan ng banyaga. Binigyan niya ng iba’t ibang regalo ang pinuno ng Japan

Treaty of Kanagawa- dalawang daungan at mabuting pakikitungo sa mga nasiraan ng barko

Aralin 22: Ang mga Bansang Asyano na Hindi Nasakop ng mga Kanluranin

HARING BUDDHA YODFASUNDALOPINAGTANGGOL ANNG HANGGANAN NG THAILAND MULA SA MGA MANANAKOPBANGKOK BILANG KABISERAHARING MONGKUTMONGHENG BUDDHISTNAKAPAGARAL NG WIKA AT TEKNOLOHIYA NG IBANG BANSABINUKSAN ANG THAILAND SA BANYAGANG KALAKAL, SISTEMA NG PANANALAPI, PAGAARAL NG KASAYSAYANG AT WIKA NG BANYADAHARING CHUALALONGKORNPROGRAMANG MODERNISASYONINALIS ANG SISTEMANG PANGAALIPINPAGPAPAGAWA NG RILES NG TREN

Thailand

Korea

Isinara ang kaharian sa lahat ng impluwensyang banyaga

Haring Sejong Teknolohiya, astronomiya [constellation chart, water

gauge, sundial, water clock], agricultural na produksyon, edukasyon at serbisyo sibil

HERMIT KINGDOM Gojong o Daewongun Prince of the Great Court Pagkasunduin ang nagdidigmaang estado Imperyong Daehan- senyales sa mga Korean na sila ay

Malaya sa kabila ng lumalakas na agresyon ng Japan NEUTRALITY- walang pagliling sa panahon ng digmaan

Aralin 23: Epekto ng Imperyalismo at Kolonyalismo

Treaty of Wangshia- pagpapahintulot ng china na mga dumaong ang mga barkong pandigma ng mga Amerikano sa alinmang daungan; karapatan sa pagtatag ng simbahan sa mga lalawigan ng China

Treaty of Whampoa – pagpapadala ng France ng misyonero sa malalayong lalawigan ng interior ng China

1824- nagkasundo ang English at Dutch na paghatian ang mga teritoryo sa kapuluan ng Timog-Silangang Asya

Kanlurang Asya ang huling rehiyon na napasailalim sa mga Kanluranin

Aralin 24: Nasyonalismong Asyano

CHINAREBELYONG TAIPINGLABAN SA MGA MANCHU AT NAGHANGAD NA ITO’Y PABAGSAKINHUNG HSIU CH’UAN [O HONG XIUQUAN]- NAGHANGAD NA MAGING EMPERADOR NG TINATAWAG NIYANG T’AI P’ING O GREAT PEACEKRISTIYANISMOREBELYONG BOXERSUMUPORTA SA MGA MANCHU AT BUMABATIKOS SA MGA KANLURANINPALAYASIN ANG MGA NANGHIHIMASOK A MAPGSAMANTALANG KANLURANINBOXER HARMONY FISTS; GYMNASTIC EXERCISESUN YAT SEN AT CHIANG KAI SHEK –DEMOKRASYAMAO ZEDONG –KOMUNISMO; SINUPORTAHAN NG MASA

Silangang Asya

Japan Hindi sumangayon ang shogunato sa

pagtanggap ng kristiyanismo Sakoku- pagsara ng daungan Niyakap ng Japan ang impluwensiyang

kanluranin at sumailalim sa modernisasyon

Napatunayan nito na sila ay katapat din ng mga Kanluranin

Timog Asya

India Mahatma Gandhi- ahimsa Amritsar Massacre Indian National Congress- Alan

Hume; Muslim League- Mohamed Ali Jinnah

Kanlurang Asya Ottoman Empire- humadlang sa pagpasok ng kanluranin Isa isang nakamtan ng mga bansa dito ang kalayaan Holocaust- pagpatay ng mga Nazi sa mga Jews Timog Silangang Asya Pilipinas See gradeschool and first year notes Thailand- nakaligtas [see previous lesson] Malaysia at Burma- ibinigay ng England ang kalayaan Indonesia- binigay ng Dutch ang kalayaan Taiwan Nahati sa dalawa at nabalik mula pagkatapos ng digmaan Hilagang Asya Genghis Khan- namuno sa pagkakaisa ng mga Mongol Panmongolism- isang pangarap para sa lahat ng mga lahing

Mongol; isang matatag at nagkakaisang lahing Mongol

Aralin 25: Ang Asya at ang Dalawang Digmaang PandaigdigUnang Digmaang Pandaigdig

Agosto 1914DAHILAN: pagaalyansa ng mga bansang kanluranin at paguunahan sa teritoryo at iba pang interesCENTRAL POWERS: Germany, Austria, Hungary; ALLIES: France, England, RussiaNagsimula ang mobilisasyon ng mga sundalo mula sa Europa ng piñata si Archduke Franz Ferdinand ng SerbiaNatalo ang central powersIsinagawa ang pagpupulong sa Versailles, France upang wakasan na nang pormal ang digmaan.Hiningi ng Japan ang racial equalityMay Fourth Movement- malawakang kilos-protesta ng China laban sa mga dayuhanNew Culture Movement- itinakwil ang ConfucianismLeague of Nations- itinatag para maiwasan ang digmaan; Japan ang tanging asyanong bansa na kasaliNapasok ng mga kanluranin ang kanlurang AsyaNaisalba ang Saudi sa pamumuno ni Haring Ibn SaudBalfour Declaration- ang Palesting ay bubuksan para sa mga Jew o Israelite para maging kanilang tahanan o homeland.Nagkaroon ng arms race1929- bumagsak ang stock market sa United States at nag-umpisa ang Great DepressionDumami ang extremists at ultra-nasyonalismong samahan na naghahangad na mapalakas ang Japan

Ikalawang Digmaang Pandaigdig

1930- hidwaan sa pagitan ng China at Japan dahil sa ManchuriaPuppet state o tau-tauhang estado- kontrolado ng Japan at tinawag nila itong ManchukuoNasakop ng Japan ang Nanjing at pinatay nila ang libu-libong Tsino at gumawa sila ng gulo. Ito ay tinawag na Rape of NankingAXIS POWERS: Japan, Germany, Italy [Tripartite Pact]ALLIED POWERS: US, England, FranceLayunin ng JapanNew Order in AsiaBumuo ng Greater East Asia Company at paalisin ang mga KanluraninAng Asya ay para sa AsyanoNilusob ng Japan ang Pearl Harbor sa Hawaii noong Disyembre 7, 1941Idineklarang malaya ang Burma sa pamumuno ni Ba MawNatalo ang Japan ng pasabugin ang Hiroshima at Nagasaki sa pamamagitan ng bomba atomika noong Agosto 6 at 9, 1945

 

PRESENTED BY:

GROUP 1

BOYS:AQUE,KHENT LAURENCEGABIANA,JOMARIMADALI,JHON MICHAELPAGHARION,SIMON GABRIEL

GIRLS:BALICANTE,MARIFEDUCALANG,CARMINALAZARRA,DIANEMETRAN,ELENARAVILA,MARY JOY

Thank you for watching!!!