Rittal, Themadag Het praktijkgericht samenstellen van besturingskasten voor de Ex zones

Themadag

Het praktijkgericht samen-

stellen van besturingskasten

voor de Ex zones

Najaar 2014

1

KASTSYSTEMEN STROOMVERDELING KLIMATISERING IT-INFRASTRUCTUUR SOFTWARE & SERVICE

Rittal – The System.Faster – better – everywhere.

“Het praktijkgericht samenstellen van besturingskasten voor de Ex zones”


Marco Casciaroli / Technical Sales Engineer / 2014

2



Uitnodiging

Aanmelding seminars en themadagen via www.rittal.nl

Aanmelding voor ontvangst overzicht seminars en

themadagen via [email protected]

Datum/plaats:8 Oktober 2014 in Waalre

Tijdstip: 10.00-16.00 uur

1/101

3


Agenda

Het praktijkgericht samenstellen van besturingskasten voor de Ex zones.

Agenda:

10.00 uur Opening Rittal & Bartec. Marco Casciaroli

Marinus Cornet

10.10 uur Introductie Explosieveiligheid. Karel Neleman

11.10 uur Pauze.

11.25 uur Exe, i en d kabeldoorvoeren. Stefan de Jong

12.05 uur Introductie Atex. Marinus Cornet

12.30 uur Lunch.

13.15 uur Vervolg Introductie Atex. Marinus Cornet

13.45 uur Atex Behuizingen. Stefan de Jong

14.15 uur Pauze.

14.35 uur Praktijk Cases. Allen

16.00 uur Afsluiting. Marco Casciaroli


4


Rittal – Het Systeem.wereldwijd

• 13 productievestigingen

• 63 dochterondernemingen

• 40 vertegenwoordigingen

TS 8 – wereldwijde standaard

in 8 productievestigingen

Service-Hub's – van hieruit worden de omliggende

dochterondernemingen bevoorraad


2/101

5


- Opgericht in 1978

- 230 werknemers in de Benelux

- Dienstverlener voor Rittal, Phoenix Contact

en Eplan:

* Logistiek, Finance, HRM, QM en IT

- Marketing en Sales activiteiten

verantwoordelijkheid individuele divisie’s


NL NL NL

6


Kastsystemen

Lessenaarsystemen

Speciale wensen

Draagarmsystemen

Wand-/vloerkasten

Bedieningsbehuizingen

Compacte behuizingen

Electronic Packaging Systems

Kastsystemen


3/101

7


Stroomverdeling

RiLine60Ri4Power

Lastscheiders


Engineerings Software

8


Klimatisering

Ventilatoren en roosters Koelaggregaten

Vloeistofkoeling IE

Vloeistofkoelsystemen

Vloeistofkoeling IT

Verwarmingen Systeemtoebehoren


Software

4/101

9


IT- Infrastructuur


10


De schaalbare IT-oplossing voor nu en in de toekomst


5/101

11


INT

ER

FA

CE

Anal

og


12



- Software solutions

- Proces consultancy

- Training

- Service & support

6/101

BARTEC Bedrijfspresentatie

safety for people, the environment, plant and machinery

BARTEC Corporate Mission

Reinhold Barlian heeft BARTEC opgericht in Bad Mergentheim in 1975.

Nu zijn er wereldwijd ruim 1.400 medewerkers betrokken bij Safety Technology engezamenlijk zorgen zij voor een omzet van ca. 300 miljoen Euro.BARTEC is 100% eigendom van de Engelse investeringmaatschappij

BARTEC beschermt mensen en de omgeving door de veiligheid van componenten, systemen en productiefaciliteiten.

200

450

>1400

1985 1995 2013

7/101

BARTEC NEDERLAND b.v.

BARTEC NL is de oudste dochter van de BARTEC groep sinds 1978 en heeft 33 werknemers in dienst.

Wat kunnen wij voor u betekenen:

Contol & Connection Equipment, levering en productie van explosieveilige componenten en systemen Heattracing (verkoop, engineering en montage) Explosieveilige Automatiseringstechniek Industriële meetapparatuur (vocht & infrarood) Tankauto vloeistofmeetsystemen (brandstof, bier & melk) Know-how, verkoop en engineering ervaring van het gehele BARTEC portfolio zoals ook Ex motoren.

ISO 9001: 2008,

VCA*, ATEX en IECEx

gecertificeerd

Control and Connection Equipment

Ex componenten

Complete range aan Ex-proof componenten zoals o.a:

klemmenkasten, werkschakelaars, flitslichten,

wartels, doorvoeren, motoren etc.

8/101

Automation Technology

Visualisering, Ex proof HMI Remote I/O

Mobile Computing

World-Wide Motorola

Ex-proof telefoons

Visualisering, Ex proof computers

Heat Tracing Technology

BARTEC is de grootste Europese producent van zelfbegrenzendeverwarmingskabels. Vorstbescherming, temperatuurcompensatie ofopwarmen middels verwarmingskabels van de gehele proces installatievan leidingwerk tot tanks is onze kracht.

BARTEC ontwerpt, produceert, levert en installeert heat-tracing

componenten en systemen.

BARTEC heeft world-wide zeer veel ervaring met lump-sum en turn

key projecten.

Detail engineering

Site infrastructure

Project management

Heat-tracing installatie

Schakelpanelen

Voedingskabels

Installatie

As-built documentatie

9/101

BARTEC NEDERLAND b.v.

Boelewerf 25

2987 VD RIDDERKERK

www.bartec.nl

BARTEC: uw partner in explosieveiligheid!

10/101

http://www.bartec.nl/

Praktijkgericht samenstellen

van besturingskasten

voor de Ex zone

Introductie Explosieveiligheid

Karel Neleman

Explosiegevaar

Voor een explosie zijn minstens 3 elementen nodig:

(Branddriehoek)

Neem één element weg en het is veilig! Bewuste of onbewuste

gevarenbronnen

11/101

Hoe explosies voorkomen?

Primaire explosieveiligheid:

voorkomen (met inwendige overdruk of inertisering)

Secundaire explosieveiligheid:

verhinderen (d.m.v. beschermingswijzen tegen ontsteking (BTO))

Tertiaire explosieveiligheid:

beperken van gevolgen (d.m.v. drukontlasting met breekplaten)

Zone indeling voor gas of damp

Zones worden bepaald door de kans dat er een

gevaarlijk gebied ontstaat (volgens de norm):

Zone 2: geringe kans (normaal bedrijf; onwaarschijnlijk, zelden & kort)

Zone 1: mogelijkheid (normaal bedrijf; te verwachten),

Zone 0 : grote waarschijnlijkheid (voortdurend / gedurende lange tijd) van

een explosiegevaarlijke atmosfeer

12/101

Zone indeling voor gas of damp

Waarbij de Nederlandse praktijkrichtlijn NPR 7910 als

gedachtebepaling aanvult:

Zone wordt bepaald door klasse van de gevarenbron

Zone 2 : secundaire gevarenbron; minder dan 0.1% van bedrijfsduur

Zone 1 : primaire gevarenbron; 0.1% tot 10% van de bedrijfsduur

Zone 0 : continue gevarenbron; meer dan 10% van de bedrijfsduur

èn de ventilatieomstandigheden in de omgeving van de gevarenbron

Geen ventilatie? één stap zwaarder dan klasse van gevarenbron

Zone indeling voor stof

Vergelijkbare indeling als bij gas echter;

Zone 22 : geringe kans

(normaal bedrijf; onwaarschijnlijk, zelden & kort)

Zone 21 : mogelijkheid

(normaal bedrijf; te verwachten),

Zone 20 : grote waarschijnlijkheid

(voortdurend of gedurende lange periode)

van een explosiegevaarlijke atmosfeer

13/101

http://www.redler.nl/images/nen.gif

http://www.redler.nl/images/nen.gif

Begripsvorming

Voordat we de explosieveiligheid nader beschouwen:

Materieelgroep

Gasgroep

Stofgroep

Ontsteekenergie

Ontsteek- & smeultemperatuur

Temperatuurklasse

Max. oppervlakte temperatuur

Omgevingstemperatuur

IP afdichtingsgraad

Materieel- en gasgroepen

Materieelgroep I : ondergrondse mijnbouw installaties

Materieelgroep II : alle overige bovengrondse installaties

Voor gassen bestaat er een gasgroep indeling:

I (methaan)

IIA (bijv. propaan)

IIB (bijv. ethyleen)

IIC (bijv. waterstof)

14/101

Stofgroepen

Voor stofexplosieveiligheid is er een stofgroep indeling:

IIIA : Fibers & Flyers

IIIB : niet geleidend stof

IIIC : geleidend stof

Max. oppervlakte temperatuur

De maximaal toelaatbare oppervlakte temperatuur:

Gas explosieveilig materieel: temperatuurklasse T1 tot T6

Stof explosieveilig materieel: absolute temperatuurwaarde

T1 : 450°C

T2 : 300°C Praktische invulling:

T3 : 200°C Stel: de area classificatie vraagt T4, dan

T4 : 135°C wordt het gevaarlijk bij materieel wat

T5 : 100°C warmer kan worden dan 135°C.

T6 : 85°C Dus toepassen: T4, T5 of T6 materieel

15/101

Explosiegrenzen

arm

mengsel

evenwichtig

mengsel

rijk

mengsel

Explosiedruk

LEL(lower explosion level)

UEL(upper explosion level)

Pmax.

Volume %

Ideaal mengsel (ontsteekgevoelig)

Explosiebereik is afhankelijk van het soort brandbare mengsel

MOE

Ontsteekenergie

Ontsteekenergie & Ontsteektemperatuur

Verschillende begrippen maar beide belangrijk!

Voorbeelden:

waterstof, IIC, T1

Ontsteektemperatuur: 560°C

Min. Ontsteekenergie: 20 µJoule

acetaldehyde, IIA, T4

Ontsteektemperatuur: 140°C

Min. Ontsteekenergie: 370 µJoule

16/101

Beschermingswijzen tegen ontsteking (BTO)

De meest voorkomende beschermingswijzen zijn

volgens de EN-IEC 60079 serie normen:

Ex d

Ex p

Ex e

Ex i

Ex m

Ex q

Ex n

Drukvast omhulsel

Pressurized, inwendige overdruk

Erhöhte Sicherheit, verhoogde veiligheid

Intrinsieke veiligheid

Moulded, ingegoten materieel

Quartz, poedervulling

Non incendive, niet ontstekend, alleen voor zone 2!

Drukvast omhulsel “d“

Aandacht voor:

min. spleetlengte, max. spleetwijdte

max. warmte dissipatie

max. aantal (tolerantie) schroefdraadboringen

vlamdoofweg niet lakken

VERBODEN om ZELF gaten te boren/tappen

Energie verlies

Interne explosie

Principe werking van de vlamdoofweg

17/101

http://www.cenelec.org/

http://www.cenelec.org/



Methodes:

1) Inkapseling van de gehele behuizing

Toepassing: Ex d kasten voor installatie

van gewoon industrieel schakelmateriaal

2) Inkapseling van het component

Toepassing: Ex d modulen voor installatie in Ex e kasten

18/101

Inwendige overdruk “p“ (pressurized)

Binnendringen van omringende atmosfeer wordt voorkomen door een

inwendige overdruk met schone droge instrument lucht òf inert gas.

Door het ‘purgen’ spoelen treedt er verdunning op!

Zone 1 Zone 2

Verhoogde veiligheid “e“ (erhöhte Sicherheit)

Beschermingsmethode alleen toepasbaar bij normaal niet vonkend

materieel. De klemming van de elektrische verbinding is verhoogd veilig,

door een trilvaste aansluiting. Mogelijk hoge temperaturen zijn vastgelegd in

de temperatuurklasse van het materieel.

19/101

Verhoogde veiligheid “e“ (erhöhte Sicherheit)

Vernieuwde strengere eisen:

Afdichting ondergaat verouderingstest

Rijgklem ondergaat trektest op de ader ! VERBODEN !

Bescherming tegen het indringen

van stof en water, min. IP54

Slagvastheid van

tenminste 7 Nm

Bedrading/klem

Luchtwegen

Kruipwegen

Temperatuur beperking Bescherming tegen

elektrostatische lading

Bescherming

tegen het losraken

van de bedrading

Intrinsieke veiligheid “i“ (intrinsic safe)

Beschermingsmethode waarbij de energie in stroomkringen kwadratisch

begrensd wordt door spanning- & stroombegrenzing

E = ½ x C x U² E = ½ x L x I²

U begrensd met zenerdiode

I begrensd met weerstand

BELANGRIJK: scheiding!

Zone 2: Ex ic (hier wordt geen rekening gehouden met fouten)

Zone 1: Ex ib (1 fout moet de veilige situatie handhaven)

Zone 0: Ex ia (2 fouten moeten de veilige situatie handhaven)

20/101

Intrinsieke veiligheid “i“ (intrinsic safe)

Beschermingsmethode waarbij elektrisch vonkend of heet wordend

materieel compleet ingegoten wordt in een kunststof hars.

veroudering, slagvastheid, etc.)

niet hygroscopisch

holle ruimten beperkt toegestaan

dikte van de “potting” in norm vastgelegd

Ingegoten materieel “m“ (moulded)

21/101

http://www.directindustry.de/prod/jaksa/ex-geschutzte-magnetspulen-fur-magnetventile-14848-431876.html

http://www.directindustry.de/prod/jaksa/ex-geschutzte-magnetspulen-fur-magnetventile-14848-431876.html

Zandkapseling “q“ (quartz)

Behuizing gevuld met fijnkorrelig vulmiddel waarin mogelijk optredende

vonken of vlambogen de omringende explosiegevaarlijke omgeving niet

kunnen ontsteken.

Niet-ontstekend “n“ (non-incendive)

Beschermingswijze uitsluitend voor zone 2 materieel.

vereenvoudigde uitvoeringen van bestaande beschermingswijzen

fabrikant neemt hierbij juridisch eigen verantwoordelijkheid

Subvarianten: ’eenvoudige’ variant van

Ex nA (non Arcing) Ex e

Ex nC (closed construction) Ex d of Ex m

Ex nL Ex ic (limited energy) Ex ia, Ex ib

Ex nP Ex pz (pressurization) Ex px, Ex py

Ex nR (restricted breathing)

Hier zien velen door de bomen het bos niet meer!

22/101

Bescherming door behuizing “IP“ “tD“ “t“

Door middel van een behuizing met voldoende gegarandeerde IP afdichting

een stofexplosieveilige situatie creëren.

>= IP5x : voor zone 22 (alleen voor IIIA en IIIB niet-geleidend stof)

>= IP6x : voor zone 21 (en zone 22 voor IIIC bij geleidende stoffen)

uiteraard mèt een max. oppervlakte temperatuur in T…°C

Voorbeelden van markering:

IP 65 T95°C (installed base)

Ex tD A21 IP65 T95°C

Ex tb IIIC T95°C (‘state of the art’)

Selectie van elektrisch materieel

De volgende basis informatie is cruciaal:

Zone indeling

Gas- of Stofgroep

Temperatuurklasse (Gas) òf

max. Oppervlaktetemperatuur (Dust)

Omgevingstemperatuurbereik

(standaard -20°C tot +40°C)

Geschiktheid m.b.t. externe invloeden

(denk aan: UV licht, vocht, corrosie etc.)

23/101

Normen Richtlijn

EN 60079 serie

EN 61241 serie

Zone

ATEX 95

Categorie

EN 60079 serie

nieuwste edities

EPL

0 1G Ga

1 2G Gb

2 3G Gc

20 1D Da

21 2D Db

22 3D Dc

Een klein beetje vooruitlopend op de volgende presentatie:

Selectie van gasexplosieveilig materieel

Zone Minimale beschermingswijze

0 Intrinsiek veilig iaIngegoten materieel ma

1 Drukvast omhulsel dVerhoogde veiligheid eIntrinsieke veiligheid ibIngegoten materieel m of mbInwendige overdruk p, px of pyZandgevuld q

2 Intrinsiek veilig ic / voorheen: energie beperkt nLIngegoten materieel mcNiet vonkend nAIngekapseld materieel nCBeperkt ademend nRInwendige overdruk pz / voorheen: nP

24/101

Selectie van stofexplosieveilig materieel

Zone Minimale beschermingswijze

20 Intrinsiek veilig iaD of iaIngegoten materieel maD of maBescherming door behuizing tD A20 of ta

21 Intrinsieke veiligheid ibD of ibIngegoten materieel mbD of mbInwendige overdruk pD of pBescherming door behuizing tD A21 of tb

22 Intrinsieke veiligheid iD of icIngegoten materieel mD of mcInwendige overdruk pD of pBescherming door behuizing tD A22 of tc


Selectie van juiste max. oppervlaktetemperatuur Tmax

Twee belangrijke aspecten die beide moeten gelden:

Tmax = smeultemperatuur (stoflaag tot 5 mm) – 75K

èn

Tmax = 2/3 x ontsteektemperatuur (stofwolk)

25/101


Relatie tussen stofsoort, ontsteek- en smeul(glim)temperatuur:

Stofsoort Ontsteek temperatuur

Twolk [°C]

Stofwolk

Grens temperatuur

Tmax = 2/3 Twolk [°C]

Stofwolk

Glim temperatuur

T5mm [°C]

Stof laag

Grens temperatuur

Tmax = T5mm– 75K [°C]

Stof laag

Zaagsel 400 267 300 225

Kurk 470 313 300 225

Graan 420 280 290 215

Cacoa 580 387 460 385

Tabak 450 300 300 225

Zwavel 280 187 280 205

Bruinkool 380 254 225 150

Max. toegelaten oppervlaktetemperatuur

(laagste waarde op rij is bepalend)

Vragen?

[email protected]

26/101

1


Rittal – The System.Faster – better – worldwide.



Stefan de Jong / Account Manager / 2014

2



NL NL NL

27/101

3


Kabelwartels volgens “ Hazardous Areas”


4


Kabelwartels schroefdraaduitvoeringen


28/101

5


Kabelwartels schroefdraaduitvoeringen


6


Kabelwartels bescherming tegen aanrakingsgevaar

en stof volgens EN 60 529 / 10.91


29/101

7


Cijfer Omschrijving

0 Niet beschermd

1 Beschermd tegen voorwerpen > 50 mm Ø

2 Beschermd tegen voorwerpen > 12,5 mm Ø

3 Beschermd tegen voorwerpen > 2,5 mm Ø

4 Beschermd tegen voorwerpen > 1 mm Ø

5 Beschermd tegen stof

6 Stofdicht bij een onderdruk van 20 mbar

Bescherming tegen aanrakingsgevaar en

stof volgens EN 60 529 / 10.91

www.rittal.nl


8


Stoftest IP 5X of 6X


30/101

9


Stoftest IP 6X


Stofdicht bij een

onderdruk van

20 mbar

10


Cijfer Omschrijving

0 Niet beschermd

1 Beschermd tegen waterdruppels

2 Beschermd tegen waterdruppels < 15°

3 Beschermd tegen sproeiwater

4 Beschermd tegen spatwater

5 Beschermd tegen waterstralen 12.5 l/min

6 Beschermd tegen krachtige waterstralen 100

l/min

7 Beschermd tegen tijdelijk onderdompelen

8 Beschermd tegen langdurig onderdompelen

Bescherming tegen water EN 60 529 / 10.91


www.rittal.nl

31/101

11


Vochttest IP X6

IP X6 test 100 l/min

film


13


Kabelwartels Exe en Exi kunststof


32/101

D:/atex/IP Test.wmv

D:/atex/IP Test.wmv

14


Kabelwartels Exe en Exi metaal


15


Kabelwartels Exe in de EMC uitvoering


33/101

16


Waarom EMC-kabelinvoer ? (Volgens technicaI report IEC 61 000-5-2 / 360° contactering)

360 graden contactering

Getwiste draad

Behuizing

Contactering afscherming


NPR-IEC/TR 61000-5-2 geeft aanbevelingen voor de aarding en bekabeling van elektrische en elektronische systemen en installaties om EMC tewaarborgen. Deze aanbevelingen zijn bestemd voor zowel installateurs als ontwerpers en gebruikers. Fabrikanten van gevoelige apparatuur ofjuist sterk stralende toestellen en systemen kunnen deze richtlijn echter ook toepassen.

Naast een aantal theoretische achtergronden geeft de NPR vooral praktische aanwijzingen voor onder meer aardelektroden en aardingsnetten,het aanleggen van kabel(bundel)s en draden, onderlinge verbindingen, kabeltypen, kabelrekken en kabelgoten en de toepassing van ferrieten omstoringen tegen te gaan. Prijs € 227,80

http://www.nen.nl/NEN-Shop/Norm/NPRIECTR-61000522004-nl.htm

17




34/101



18


EMC-contramoer



21


Toebehoren Ex Kabelwartels


35/101

22


Hummel EXIOS Exe en Exd Kabelwartels

voor gearmeerde kabels

Gecertificeerd volgens de nieuwste IECEx- en

ATEX-normen

• Zone 1, Zone 2, Zone 20, Zone 21 en Zone 22

• Gasgroep IIA, IIB en IIC en apparatengroep III

Dubbele afdichting op buitenste en binnenste

kabelmantel

• Wapening van 0 mm – 2,5 mm

• 100% trekontlasting door twee aparte

klemelementen

• IP 68 - 5 bar volgens EN60529

• Temperatuurgebied -60 °C – +105 °C

• Halogeen- en fosforvrij


23


Explosiebeveiliging

• IECEx en ATEX conform de laatste standaards

• Beschermingswijzen Ex-d / Ex-e / Ex-ta

• Apparatengroepen II en III Gasgroepen IIA, IIB en IIC*

Stofgroepen IIIA, IIIB en IIIC*

• Zone Gas – zone 1,2

Stof – zone 20, 21, 22

• Apparaatbeveiligingsniveau (EPL) Gb Da

&


36/101

http://www.youtube.com/watch?v=KiK6gvkEeFk&list=PLF48D564972105949

http://www.youtube.com/watch?v=KiK6gvkEeFk&list=PLF48D564972105949

EXIOS.WMV

EXIOS.WMV

24


Toepassingsbereiken ATEX Gas

II 2 G Ex e II

II 2 G Ex d IICApparatengroep:

• I = mijnbouw

• II = overige Ex-

omgevingen

Apparatencategorie:

• 1 = continu, frequent optredend gevaar, zeer hoge veiligheid, zone 0

• 2 = van tijd tot tijd optredend gevaar, hoge veiligheid, zone 1

• 3 = zelden optredend gevaar, normale veiligheid, zone 2

Stofgroep:

G = gas (zone 0, zone 1, zone 2)

Beschermklasse:

•Ex e = verhoogde veiligheid

•Ex d = drukvaste inkapseling

Gasgroep:

• I = methaan (alleen apparatengroep I)

• IIA = bijv. propaan

• IIB = bijv. ethyleen

• IIC = bijv. hydrogeen (waterstof)

+

ontbrandbaarheid

neemt toe.

categorie 1 bevat bijv. ook de

categorieën 2+3.


25


Toepassingsbereiken ATEX stof

II 1D Ex ta IIICApparatengroep:

• I = mijnbouw

• II = overige Ex-

omgevingen

Apparatencategorie:

• 1 = continu, frequent optredend gevaar, zeer hoge veiligheid, zone 20

• 2 = van tijd tot tijd optredend gevaar, hoge veiligheid, zone 21

• 3 = zelden optredend gevaar, normale veiligheid, zone 22

Stofgroep:

D = stof zone 20, zone 21, zone 22) • IIIC = bijv. Brandbaar stof

categorie 1 bevat bijv. ook de

categorieën 2+3.

Eigen beschermklasse

(bescherming door behuizing)


37/101

27


Hummel EXIOS Compound/Barrier

Kabelwartels


28


Wanneer een Compound/Barrier wartel ?


Barrier (film start op 2.49 min)

38/101

http://www.youtube.com/watch?v=X1PkSIIykYo&list=PLF48D564972105949

http://www.youtube.com/watch?v=X1PkSIIykYo&list=PLF48D564972105949

NEN_EN_IEC_60079_14_2008_NL_Exd_kabelwartels.pdf

NEN_EN_IEC_60079_14_2008_NL_Exd_kabelwartels.pdf

29


Door juiste keuze en toepassing van

-materialen - plosies vermijden


30


Vragen?


39/101

31


Dank voor uw aandacht


- Volgende praktijkdagen :

- Kijk voor het actuele overzicht op

http://www.rittal.nl/service-support/seminars

Rittal : Stefan de Jong (06)51108353 [email protected]

Rittal: Theo Gerritzen (06)53391596 [email protected]

Bartec: Marinus Cornet (06)13389998 [email protected]

Bartec: Karel Neleman (06)53832479 [email protected]

40/101


Praktijkgericht samenstellen van besturingskasten

voor de Ex zone

„Wat mag ik, wat moet ik?“

Wet en regelgeving (ATEX)

Marinus Cornet

Wet- en regelgeving

ATmosphères EXplosibles

ATEX 95 (ATEX 114)

product richtlijn (CE)

voorheen ATEX 100

officieel 94/9/EC

verplichting voor fabrikant

beoogt het wegnemen van

handelsbelemmeringen en

veiligheid van producten

ATEX 137

sociale richtlijn

voorheen ATEX 118

officieel 1999/92/EC

verplichting voor werkgever

beoogt gezondheids- bescherming

en veiligheid van werknemers

41/101

94/9/EG: CE „Nieuwe aanpak“ richtlijn

Voor producten en systemen ‘op de markt brengen’

Vergelijkbaar met Machinerichtlijn, Speelgoedrichtlijn etc.

Wettelijke eis: voldoen aan de “Essentiële Gezondheids- en Veiligheidseisen” (ESHR) van de richtlijn

Normen zijn hulpmiddelen om aan te tonen dat aan de betreffende richtlijn wordt voldaan. (“Vermoeden van overeenstemming met de richtlijn”)

“Official Journal” bevat de normen waarmee juridisch het ‘vermoeden van overeenstemming’ aangetoond kan worden

Normcommissies zijn private partijen die vrijwilige afspraken maken. Overheid wijst normen aan in richtlijnen, besluiten en andere wetgeving.

CE-markering: paspoort tot de Europese markt

EG Verklaring van Overeenstemming!

Voorbeeld: poppenhuis

42/101

Voorbeeld: poppenhuis

Speelgoedrichtlijn 2009/48/EG (Ook voor eigen gebruik!)

Technisch Constructiedossier

CE markering

EG Verklaring van Overeenstemming

Gebruikershandleiding

Wat was nieuw met de komst van ATEX 95 in 2003?

Introductie van:

Product categorieën 1, 2 en 3

Niet alleen gas- maar ook stofexplosieveiligheid

Assessment niet alleen van elektrische,

maar ook van

niet-elektrische ontstekingsbronnen

43/101

Opvolger ATEX 95: ATEX 114

Officieel: 2014/34/EU

Gepubliceerd 29 maart 1014, van kracht vanaf 20 april 2016

Belangrijkste wijzigingen:

• Meer verantwoordelijkheid voor importeurs indien fabrikant ≠ EU

• Vermelding naam/adres importeur op produkt

• Strengere eisen en nieuwe accreditatie aangemelde instanties (NoBo)

• EG Verklaring van Overeenstemming -> EU Conformiteitsverklaring

• EG Typecertificaat -> EU Typecertificaat

• ATEX 95 certificaten blijven geldig -> bij update/aanpassing -> ATEX 114

1999/92/EC: minimumvoorschriften voor lidstaten

Lidstaten kunnen aanvullende eisen stellen

Derhalve kunnen grote verschillen bestaan in wet- en

regelgeving tussen lidstaten

Explosieveiligheidsdocument, w.o. zone-indeling

Installatie voorschriften (NEN-EN-IEC 60079-14)

Zone-indeling (NEN-EN-IEC 60079-10-1 en -2, in Nederland

NPR 7910-1 en NPR 7910-2)

Inspectie en onderhoud (NEN-EN-IEC 60079-17)

Geen wettelijke certificeringsplicht

Persoonscertificering IECEx: geen wettelijke basis

Reparatie en revisie (NEN-EN-IEC 60079-19): gebruiker kan

‘fabrikant’ worden -> ATEX 95!

44/101

Wanneer fabrikant/installateur?

94/9/EG = ‘producent van

apparaten en beveiligingssystemen

die bedoeld zijn voor gebruik op

plaatsen waar ontploffingsgevaar

kan heersen’

Installatie = installeren van

apparaten en beveiligingsystemen

die ieder voor zich zijn voorzien van

een CE/ATEX-markering volgens

94/9/EG-richtlijn en geleverd

worden met een EG VvO.

Relatie tussen ATEX 137 en ATEX 95

ATEX 137 ATEX 95

Zone (Gas) Categorie

0 1G

1 2G of 1G

2 3G, 2G of 1G

Zone (Stof) Categorie

20 1D

21 2D of 1D

22 3D, 2D of 1D

45/101

Normen Richtlijn

EN 60079 serie

ATEX 137

Zone

ATEX 95

Categorie

EN 60079 serie

nieuwste edities

EPL

0 1G Ga

1 2G Gb

2 3G Gc

20 1D Da

21 2D Db

22 3D Dc

Machinerichtlijn

+ =

46/101

ATEX

+ =

ATEX 95 + ATEX 95 = ATEX 137

uit „ATEX Guidelines“

47/101

Beoordelingsprocedures vlgs. 94/9/EG


48/101


ATEX notification voor categorie 1 en 2

Voorbeeld notification Rittal

49/101





50/101


Voorbeeld notification Bartec


Voorbeeld notification Bartec

51/101

EG Typecertificaat, component (U-certificaat)

Rittal U-certificaat PTB 02 ATEX 1082U

m.b.t. KEL-behuizingen

EG Typecertificaat, component (U-certificaat)

Rittal U-certificaat PTB 02 ATEX 1082U

m.b.t. KEL-behuizingen

52/101

Let op dat u alleen compleet gecertificeerd materieel installeert !

Dus geen component (herkenbaar aan een ‘U’ certificaat),

maar alleen equipment herkenbaar aan:

CE markering èn Temperatuurklasse

in ieder geval géén ‘U’ achter het certificaat nummer

eventueel wel met ‘X’ achter het certificaat nummer

ONTHOUD:

‘U’ certificaat = onvolledig DEEL- of COMPONENT certificaat

‘X’ certificaat = er gelden bijzondere voorwaarden voor veilig gebruik

In gebruik nemen van gecertificeerd materieel

In de tijd vòòr ATEX: Component

Equipment

Equipment of Component

53/101

Onder de ATEX richtlijn: Component

Equipment

Equipment of Component

Wet- en regelgeving fabrikant 94/9/EG (=ATEX 95)

Lege kast, RITTAL,

ATEX II 2G Ex e II

PTB 03 ATEX 1011U

Rijgklemmen, UK 2.5N

ATEX II 2G Ex e II

KEMA 06 ATEX 0119U

+ =

U-component + U-component = ATEX 95

54/101

EG Typecertificaat (systeem of apparaat)

Voorbeeld Rittal-certificaat


Voorbeeld Rittal-certificaat

55/101



56/101


Beoordelingsprocedures vlgs. 94/9/EG

57/101

Categorie 3

Vrijwillige certificering bij Notified Body: Typecertificaat (dus geen EG-Typecertificaat!)

Ten overvloedde: dit document vervangt dus niet de EG Verklaring van Overeenstemming! (In analogie met categorie 1 en 2)

Maersk: categorie 3 alleen met vrijwillige typecertificering van een NoBo.

Wettelijk: bij categorie 3 komt er geen NoBo aan te pas. Niet bij het produkt en ook geen kwaliteitscontrole.

Moeizame acceptatie van categorie 3 apparatuur buiten de EU.

Klemmenkast voor zone 2 (categorie 3G)

58/101

Klemmenkast voor zone 2 (categorie 3G)

JA, mits u zich maar realiseert dat u:

Fabrikant bent volgens ATEX 95 richtlijn!

Een technisch constructiedossier moet samenstellen.

Een EG Verklaring van Overeenstemming en gebruikershandleiding moet opstellen en meeleveren.

Het product overeenkomstig moet markeren:

Onduidelijke documenten categorie 3

59/101



60/101

Overzicht ATEX wet- en regelgeving

Productmarkering

0344 II 2G Ex d IIB T5

volgens richtlijn volgens norm

0344 = NoBo QA (Dekra v/h KEMA)

KEMA 08 ATEX 0123

61/101

Vragen?

[email protected]

62/101

1


Rittal – The System.Faster – better – worldwide.




2


• Invloeden op het goed functioneren:

• - Externe invloeden

Waarom elektrische toestellen in een kast?


63/101

3


Europese Richtlijnen

Richtlijnen: Bescherming van mens en milieu

• Machinerichtlijn 2006/42/EG

• Laagspanningsrichtlijn 2006/95/EG

• EMC richtlijn 2004/108/EG

• ATEX richtlijn

• 1999/92/EG (ATEX 137)

• 94/9/EG (ATEX 95)


4


Explosie booreiland Golf van Mexico

Explosie booreiland Golf van Mexico

Bij een explosie op een boorplatform in de

Golf van Mexico, voor de kust van de

Amerikaanse staat Louisiana, zijn zeker

zeven zwaargewonden gevallen. Elf of

twaalf mensen worden nog vermist. Naar

hen wordt met helikopters gezocht.

Op het moment van de explosie waren er

126 mensen op het booreiland aan het

werk. Een aantal van hen is lichtgewond

geraakt.

Het is nog onduidelijk wat de explosie en

de daaropvolgende brand heeft

veroorzaakt


64/101

http://www.youtube.com/watch?v=Goj7wnmMed0&feature=player_detailpage

http://www.youtube.com/watch?v=Goj7wnmMed0&feature=player_detailpage

5


Rittal Exe/i gecertificeerde kasten

• KL klemmenkasten roestvaststaal

• AE wandkasten roestvaststaal

• KS wandkasten kunststof

Levering als gecertificeerde

klemmenkast

- Samenstelling door Rittal bv

Levering als lege kast met

U certificaat

- Samenstelling door de

systeemleverancier


6


Rittal Exe/i gecertificeerde RVS - KL kasten

Materiaal:

Roestvaststaal 1.4301 (AISI 304) of

1.4404 (AISI 316L)

Oppervlak:

in één richting geschuurd,

korrel 240

Beschermklasse:

IP 66 volgens EN 60 529

Levering:

Behuizing, deksel met rondom

ingeschuimde PU/SIL-afdichting

M8 buitenaarde

Op aanvraag naadloos ingeschuimde

EMC dichting


65/101

7


Rittal Exe/i gecertificeerde RVS - AE kasten

Materiaal:

Roestvaststaal 1.4301 (AISI 304) of

1.4404 (AISI 316L)

Oppervlak:

in één richting geschuurd,

korrel 240

Beschermklasse:


Levering:

Behuizing, deksel met rondom

ingeschuimde PU/SIL-afdichting

Montageplaat , M8 buitenaarde

Op aanvraag naadloos ingeschuimde

EMC dichting, TS 8 opbouw mogelijk


8


Rittal Exe/i gecertificeerde kunststof - KS kasten

Materiaal:

Behuizing: glasvezelversterkt

polyester

Oppervlakteweerstand: < 109 Ω

Kleur:

RAL 9011

Beschermklasse:


Levering:

Behuizing, deur met rondom

ingeschuimde SIL-afdichting,

montageplaat, regenrand

Regenrand in diepte verstelbaar


66/101

9


Rittal certificaten Ex (gas/stof) klemmenkasten


10


Elektrische - data

Rated voltage

max. 1000 V

Rated current

max. 125 A

Protective conductor cross-section

max. 35 mm²

Permitted ambient temperature

–30° C to 80° C in conjunction with silicone or HF seal..


67/101

11


Specificaties van de klemmen


12




68/101

Datablad UT 4.pdf

Datablad UT 4.pdf

schroevendraaier 1.pdf

schroevendraaier 1.pdf

13


Maximum aantal kabel invoeringen


14


Lucht- en kruipwegen


69/101

15


Maximum aantal klemmen


16


Minimum afstand tussen de klemmenstroken


70/101

17


Type plaatje gecertificeerde klemmenkasten


18


Lege Ex behuizing II 2G Exe II

Samenstelling door systeemleverancier


71/101

19


Rittal TS 8 Ex p-serie - voor zone 1 of 2

TS 8 kasten geschikt voor overdruk

- Combinatie van de TS 8 Ex p-kast en een

overdruksysteem van “BARTEC”

- Door een permanente overdruk wordt het

binnendringen van mogelijk

explosiegevaarlijke omgevingslucht

voorkomen.

- TS 8 is het vertrouwd systeemplatform in

combinatie met de systeemtoebehoren

- Geringe lekkage.

- Certificering door overdrukleverancier

Exp


20


AE Ex p wandkasten lekverliezen

AE wandkasten

op Exp basis

Lekverliezen Rittal AE wandkastenAE 1060 2,2 mbar 0,14 l/min

8,7 mbar 0,77 l/min

24,0 mbar Geen vervorming

AE 1076 2,2 mbar 0,55 l/min

8,5 mbar 1,90 l/min


AE 1019 (2 overlappende deuren) 2,0 mbar 4,60 l/min

5,0 mbar 57,00 l/min

AE 1017 2,0 mbar 0,45 l/min

5,0 mbar 15,00 l/min

AE 1017* 2,0 mbar 0,55 l/min

5,0 mbar 1,00 l/min

8,0 mbar 1,50 l/min


AE 1017* deur boven en onder van een extra knevelgreep voorzien

AE 1017* deur boven en onder

van een extra knevelgreep

voorzien


72/101

21


Exp

TS8 Ex p lekverliezen


23


Inbouw - luchtwaterwisselaar

DCP met vloeistofkoeler met

FO of ruimte

temperatuurregeling

Exp

FO

Ruimte temperatuurregeling

Exp

FO – Frequentieomvormer

Vloeistofkoeling in Ex omgevingen


73/101

Rooktest.avi

Rooktest.avi

24


Vragen?


74/101

1


Rittal – The System.Faster – better – everywhere.




2


Case 1: Wijzigingen aan een categorie 2G gecertificeerde klemmenkast

Vraag: mag je zelf het aantal kabelwartels van de

gecertificeerde klemmenkast uitbreiden?

Antwoord: ja, mits..

- Wisselen van blindstoppen naar wartels

- Extra sparingen door de fabrikant aanbrengen

- Extra sparingen mag u zelf doen in overleg

en met toestemming van de fabrikant

montagehandleiding klemmenkast.


75/101

Montagehandleiding KEL 940x600.pdf

3




Maximaal aantal wartelboringen is vastgelegd i.v.m. slagvastheid behuizing.

4



Vraag: mag je zelf het aantal kabelwartels van de


Oplossing:

- Wartels monteren is een installatiehandeling

- Kast retour fabrikant en daar aan laten passen.

de fabrikant zal in het technisch constructie dossier

(TCD) de nieuwe situatie opnieuw vastleggen

- Als u het in overleg en met toestemming van de

fabrikant doet de nieuwe situatie vastleggen

door middel van tekening, afbeelding ed en deze

gegevens door de fabrikant op laten nemen in een

aangepast TCD,

- Wartels volgens montage-instructie fabrikant

monteren


76/101

5


Case 1:

Wijzigingen aan een categorie 2G gecertificeerde klemmenkast

Vraag: mag je zelf het aantal klemmen van de


Antwoord: ja, mits..

- Extra klemmen door de fabrikant aanbrengen

- Extra klemmen mag u zelf plaatsen in overleg

en met toestemming van de fabrikant

montagehandleiding fabrikant.


6


Case 1:


De nominaalstroom en aderdoorsnede is bepalend voor het maximaal aantal aansluitingen.


77/101

Montagehandleiding KEL 940x600.pdf

7


Case 1:


Vraag: mag je zelf het aantal klemmen van de


Oplossing:

Kast retour fabrikant en daar aan laten passen.

de fabrikant zal in het technisch constructie dossier

(TCD) de nieuwe situatie opnieuw vastleggen

- Als u het in overleg en met toestemming van de

fabrikant doet de nieuwe situatie vastleggen

door middel van tekening, afbeelding ed en deze

gegevens door de fabrikant op laten nemen in een

aangepast TCD,

- klemmen monteren volgens de montage-instructie


8


Case 1:


Vraag: mag je zelf doorverbindingen maken tussen

de gemonteerde klemmen van de gecertificeerde

klemmenkast?


78/101

9




10


Type plaatje gecertificeerde klemmenkasten


79/101

Datablad UT4 klem art 3044102.pdf

Datablad UT4 klem art 3044102.pdf

11


Beperking nominale spanning bij bruggen


12


Beperking nominale spanning bij bruggen

icm tussen- en eindschotten

ATP-UT D-UT 2.5-10

2 1

End holder Jumper Terminal Block Partition plate End plateCLIPFIX 35-5 FBS 2-6 UT 4 ATP-UT D-UT 2.5-10


80/101

13


Gecertificeerde klemmenkast

Vraag: mag je zelf doorverbindingen maken tussen

de gemonteerde klemmen van de gecertificeerde

klemmenkast?

Antwoord: nee, want het typeplaatje vermeld de

nominale spanning voor de gemonteerde klemmen.

Door de naderhand te plaatsen doorverbindingen

wordt de nominaal toelaatbare spanning

gereduceerd

Oplossing:

- Kast retour fabrikant en daar aan laten passen.

- Nieuw typeplaatje maken door de fabrikant

voor de nieuwe situatie

- Aanpassing van het technisch constructie dossier

door de fabrikant.


14


Vragen?


81/101

Praktijkgericht samenstellen

van besturingskasten

voor de Ex zone

Case 2 – Besturingskast Categorie 3D

Karel Neleman

Categorie 3D besturingskast door firma DHZ

82/101

Categorie 3D besturingskast

Categorie 3 kunt u als gebruiker of installateur zelf doen,

zonder bemoeienis van een Notified Body.

De eisen zijn:

EG verklaring van overeenstemming opstellen,

handleiding voor het product verzorgen en

technisch constructie dossier samenstellen (t.b.v. bewijsvoering)

Voor stof bestaan er 4 mogelijke beschermingswijzen:

Ex i, Ex m, Ex p en Ex t

Meest voor de hand liggend: beschermingswijze Ex tc,

waarbij de ’c’ staat voor ‘level of protection’ voor EPL Dc (zone 22)

Wat komt er specifiek kijken bij Ex tc?

Beschermingswijze Ex tc biedt ‘bescherming door behuizing’

ofwel ‘tight’.

Ex tc vereist volgens productnorm EN 60079-31

een IP afdichting, als volgt:

Soort stof StofgroepIP afdichting

voor Ex tc

Niet geleidende stof IIIB IP5x

Geleidende stof IIIC IP6x

83/101

De eisen die in ieder geval gelden

Het is ook belangrijk u te realiseren dat:

naast de eisen voor Ex tc ook de algemene eisen gelden.

Een RITTAL KEL kast is ATEX gecertificeerd

als lege behuizing volgens:

EN 60079-0 : algemene bepalingen

EN 60079-7 : verhoogde veiligheid ‘e’

EN 60079-31 : bescherming door behuizing ‘tb’

en daarmee geschikt voor zone 1, 2, 21 of 22

Wat zijn de eisen aan de behuizing?

‘tb’ biedt een hoger veiligheidsniveau dan ‘tc’ en is daarmee

goed toepasbaar. Het voordeel van een gecertificeerde kast

kiezen is dat allerlei punten niet opnieuw aangetoond

behoeven te worden omdat het reeds gecertificeerd is.

Denk aan:

slagvastheid van de behuizing

anti-statische eigenschappen (i.g.v. kunststof kasten)

afdichting met siliconendichting (incl. vereiste verouderingstest)

Kies daarom een behuizing volgens EN 60079-0 en EN 60079-31.

84/101

Wat zijn de eisen aan de toebehoren?

Ook toebehoren zoals bedienings- en signaleringselementen en

kabelwartels moeten aan slagvastheid en IP eisen voldoen.

Gecertificeerde componenten kiezen is daarmee cruciaal.

Norm editie Markering op product

EN 61241-1: 2004 II 2D Ex tD A21 IP65

EN 60079-31: 2009 II 2D Ex tb IIIC

Merk op: bedienings- en signaleringselement = component;

kabelwartel = equipment, maar zonder T klasse!

Temperatuurhuishouding van de kast

Alle elektrische apparaten die ingebouwd worden zijn een bron van

warmte die gedissipeerd wordt.

Daarom is de temperatuurhuishouding van belang.

Uitgangspunten:

Afhankelijk van de keuze van het materieel en de locatie waar het

ingezet wordt kan er gekozen worden uit een

omgevingstemperatuurbereik:

standaard -20°C tot +40°C

afwijkend bijv. 0°C tot +40°C

uitgebreid bijv. -40°C tot +55°C

85/101

Warmtedissipatie en max. opp. temperatuur

U moet zich bewust zijn dat:

elke component het temp. bereik aan moet kunnen!

van elke inbouwcomponent de warmtedissipatie bekend moet zijn.

van de kast de max. toelaatbare warmtedissipatie bekend moet zijn!

Afhankelijk van bovengenoemde uitgangspunten kan de

max. oppervlakte temperatuur in relatie tot de dissipatie en

de omgevingstemperatuur bepaald worden.

(de maximaal beschikbare ∆T)

Klantenspecificatie besturingskast

Stel: areaclassificatie = zone 22, stofgroep IIIC (toner)

Tontsteek (stofwolk) = 420°C en Tsmeul (stoflaag) = 400°C.

Een hot-spot in de kast is geen probleem omdat bij Ex tc alleen de

oppervlakte temperatuur van de stofdichte kast van belang is. (in

tegenstelling tot Ex e)

Plaats mogelijk heet wordende componenten met voldoende vrije ruimte

installeren (met name afstand tot de wanden)

Max. oppervlakte temperatuur = Tmax =

2/3 * 420°C = 280°C en 400°C – 75K = 325°C

Laagste waarde is bepalend dus: 280°C

86/101

Klantenspecificatie

Stel:

Lijst met componenten

Alle getallen zijn ‘worst case’ bij 100% belasting en gelijktijdigheids factor 1.

Behuizing rekent met EPL Db dus mèt foutconditie.

Component Fabricaat Type Temperatuurbereik Dissipatie

Zekeringautomaat SCHNEIDER C60N2PC2 4.8W

Relais OMRON MY2 2.0W

Voeding SIEMENS 6EP1332-1SH43 8.7W

Besturing Logo SIEMENS 6ED1052-1HB00 0°C … +55°C 2.4W

Schakelversterker PHOENIX 2924087 -20°C … +60°C 1.0W

Noodstop relais PILZ PNOZ X5.1 -10°C … +55°C 2.0W

Klemmen/draden 0.5W

Drukknoppen 0.5W

Totaal 21.9W

Behuizing (Db) RITTAL KEL 9409.600 (T80°C bij +40°C) 22.4W

87/101

Bepalen van de juiste temperatuur

Rittal Therm

Layout opstelling van de inbouwonderdelen bepaalt kastgrootte.

Kies de kastopstelling, omgevingstemperatuur, max. toelaatbare temp. in

de kast en geef de totale max. warmtedissipatie op.

Controleer of de kast in staat is deze warmte met normale convectie af te

staan aan de omgeving.

Zo niet; dan grotere kast kiezen.

88/101

Markering op de kast

CE markering

Ex II 3D Ex tc IIIC T80°C

IP6x

Typenummer

Elektrische aansluitgegevens

Omgevingstemperatuurbereik

Productiejaar

Uniek fabricage nummer wat herleidbaar en traceerbaar moet zijn

Naam en adres fabrikant

Doe het zelf B.V. Prutserlaan 11, 1313 AZ Klussendam

Verplichte Documenten; de handleiding

Inhoud, minimale eisen:

Herhaling van de specifieke markering op het product

Instructies voor veilige installatie, inbedrijfstellen (afregeling), onderhoud en

zelfs ontmanteling

Details die het mogelijk maken een beslissing te nemen of het product veilig

toegepast kan worden onder de gestelde omstandigheden

Elektrische parameters, max. oppervlakte temperatuur en andere

grenswaarden

Waar nodig: speciale voorwaarden voor veilig gebruik

89/101

EG Verklaring van overeenstemming

Minimale eisen:

Naam & adres fabrikant

Beschrijving materieel

Type (en fabricage)nummer

Referentie naar de richtlijn

Referentie naar normen

Relevante beschermingswijze

Ondertekend door bevoegd persoon van

de fabrikant

Vragen?

[email protected]

90/101

Praktijkgericht samenstellen van besturingskasten

voor de Ex zone

Ex p overdrukkasten

Voorschriften en aandachtspunten

Marinus Cornet

Besturingskast Ex pz (zone 2)

91/101

Eisen overdrukkast

Lege Ex p gecertificeerde kast bestaat niet

Anti-statisch: plaatstaal of RVS

Bij kunststof behuizing: aantonen anti-statische

eigenschappen

Test volgens norm: 2 minuten 1,5 x maximale

druk -> geen zichtbare vervorming

In norm geen max. leakage rate, wel bepalen

Verstevigingsprofielen

Slechte kast: veel luchtverbruik, instabiele

overdruk

Overdruksysteem zone 2

Voorspoelfase: 5x

volume

Zone 2: enkelvoudige

drukmeting

In bedrijf: min. 0,5 mbar

(0,8 mbar)

92/101

Berekening voorspoeltijd

Daadwerkelijk optredende druk tijdens voorspoelfase (11 mbar)

Instelling P3 (9,5 mbar) en waarde voorspoeltijdberekening

Berekening dus op basis van 10.000 l/h

Berekening voorspoeltijd

Luchtflow volgens grafiek: 10.000 liter/uur

Volume behuizing: 800 x 2000 x 500 mm = 800 liter

Berekening voorspoeltijd:

Berekening gebaseerd op P3 = 9,5 mbar

Werkelijke druk zal minimaal +1,5 mbar meer moeten zijn

5 x 800

10000x 60 = 24 minuten

93/101

In bedrijf

Minimaal 0,5 mbar volgens norm, in praktijk +0,3 mbar (0,8

mbar)

P1: bij onderschreiding 0,8 mbar -> afschakelen en/of

alarm

Bij Bartec: P2-waarde (bijv. 3,0 mbar)

Digitaal ventiel: < 3,0 mbar: ‘bijplussen’

Min. druk tijdens voorspoelfase: P3 (b.v. 10 mbar)

Max. druk P4: afschakeling en alarm (b.v. 12 mbar)

Kast moet dus op P4 x 1,5 worden getest (b.v. 18 mbar)

Overdrukkast: automatisch in- en uitschakelen

Magneetschakelaar in Ex

d behuizing -> primaire

kant altijd spanning!

Alternatief ->

magneetschakelaar in

veilig gebied

veilig gebied

94/101

Overdrukkast in zone 2: niet verplicht tot automatisch

in- en uitschakelen (EN 60079-14)

Hoofdschakelaar ->

explosieveilig ->

primaire kant altijd

spanning.

Alarmering bij fout!

Automatisch afschakelen / alarmering

Is een installatietechnische aangelegenheid: voorgeschreven in NEN-

EN-IEC 60079-14 -> installatienorm!

Maakt dus geen deel uit van de beoordeling in het kader van de ATEX

95 maar valt onder de werkingssfeer van de ATEX 137!

Zo kan een 2G gemarkeerde Ex px kast in een zone 2 worden geplaatst

en kan volstaan worden met alleen een alarmering!

95/101

Bedieningscomponenten

Luchtdicht

Slagvastheidseis (EN 60079-0): min. 7

Nm

Praktisch: Ex componenten, bijv. ComEx

Operator Panels / Touchscreen: geschikt

voor de zone én geschikt voor

overdruktoepassing

Bartec: Siemens TP/OP (mits 3G)

Bartec: Siemens 3G panels ook voor

zone 1 (2G), na aanpassing

Warmtedissipatie / Temperatuursklasse

Bepalen dissipatie per component

In principe worst-case: max. dissipatie per component

Optioneel mag gelijktijdigheidsfactor worden bepaald

Totale dissipatie berekenen zonder overdruk (b.v. met Rittal

Therm)

In de praktijk niet snel problemen met temperatuursklasse

Praktisch: max. temperatuur in kast <-> componenten

Koeling:

1) Vanwege Tamb in kast <-> componenten

2) Vanwege temperatuursklasse -> bewaking en bij > T

afschakelen!

96/101

Omgevingstemperatuur (Tamb) en

temperatuursklasse (T)

Eventuele certificaten van gebruikte

componenten!

Voorbeeld: SILAS overdruksysteem: -20

tot +40 °C (T6)

Bedieningscomponenten ComEx: -55

tot +60 °C

Siemens panel: 0 tot +50 °C (T4)

Resultaat: 0 tot +40 °C (T4)

Verdere beperking: max. Tamb

componenten in kast in combinatie met

warmtedissipatie!

Omgevingstemperatuur (Tamb) en

temperatuursklasse (T)

Eventuele certificaten van gebruikte

componenten!

Voorbeeld: SILAS overdruksysteem: -20

tot +40 °C (T6)

Bedieningscomponenten ComEx: -55

tot +60 °C

Siemens panel: 0 tot +50 °C (T4)

Resultaat: 0 tot +40 °C (T4)

Verdere beperking: max. Tamb

componenten in kast in combinatie met

warmtedissipatie!

97/101

Als u zelf als ‚fabrikant‘ optreedt:

EG Verklaring van Overeenstemming opstellen en meeleveren

Hierin verklaart u dat de overdrukkast voldoet aan de ESHR van de

richtlijn. U doet dat door te verklaren dat de kast voldoet aan de

eisen van (min). de EN 60079-0 en EN 60079-2

U zult een TCD moeten opstellen waarin u dat kunt aantonen

U moet de kast moeten voorzien van de CE/ATEX markering met u

zelf als fabrikant

U zult een gebruikershandleiding mee moeten leveren

Waarschuwingstekstplaten, zie EN 60079-2








zelf als fabrikant



98/101








zelf als fabrikant



Technisch Constructiedossier (TCD):

Aantonen dat u voldoet aan de eisen uit de norm:

1) Behuizing

2) Overdruksysteem

3) Parametrering en instelling van het overdruksysteem

4) Evt. bedieningscomponenten in de deur

5) Berekening warmtedissipatie en bepaling T-klasse

6) Niet vergeten: evt. ‘bijbehorende apparatuur’ zoals Ex i scheidingsversterkers of barriers -> meenemen in markering!

Bijvoorbeeld: ATEX Ex II 3(1)G Ex pz [ia] IIC T4 Gc

99/101

Als u zelf als ‚fabrikant‘ optreedt (algemeen):

Zorg dat u kennis hebt van richtlijnen en bijbehorende ‘guides’

Een EG VvO opstellen en baseren op normen die u niet in huis heeft……?

Zorg dat u weet wat u doet

Zorg dat u weet wat u verklaart

Zorg dat u geen aapje wordt die een kunstje nadoet…

Vragen?

[email protected]

100/101

1


Dank voor uw aandacht !


- Handouts via mail

-Volgende praktijkdag : 25 November in Zevenaar

- Kijk voor het actuele overzicht op


Rittal : Stefan de Jong (06)51108353 [email protected]

Rittal: Theo Gerritzen (06)53391596 [email protected]

Rittal: Marco Casciaroli (0316)591660 [email protected]

Bartec: Marinus Cornet (06)13389998 [email protected]

Bartec: Karel Neleman (06)53832479 [email protected]

101/101
