Smart Homes Magazine november 2014

v a k m a g a z i n e v o o r d o m o t i c a & s l i m w o n e n

Nummer 8/ 2014Prijs: € 12,95

Veranderende WMOde stand van zaken

InterviewsAlexander van de KerkhofLambert van Nistelrooij

Partnerbezoekit Building / M-Pro

Even voorstellenFlorian von Behr

ReportageHet slimste huis Alkmaar

TestiRobot Scooba 450

Update de BeUrs domotica & slim Wonen

WWW.BEURSDOMOTICAENSLIMWONEN.NL

19 en 20 november 2014 | Evoluon Eindhoven

SMART HOMES EXPERIENCEBEURS DOMOTICA & SLIM WONEN

NEGENDE EDITIE · INSPIRATIEAWARD · WORKSHOPS · SYMPOSIA · PRESENTATIES · SMART HOMES AWARD · NOVITEITENROUTE

Smart HomeS magazine - september 2014 3

nUmmer 8 - September 2014

smart homes magazine inhoud

30

06

32

17

36

De Beurs Domotica & slim Wonen 2014 6

VeranDeringen in De Wmo 8

Project i-stay@home 12

introDuctie nest laBs 17

interVieW alexanDer Van De KerKhof 20

Victoryahome, een uP-Date 29

interVieW lamBert Van nistelrooij 30

PartnerBezoeK in het 32 haVengeBouW te amsterDam

eVen Voorstellen: florian Von Behr 36

oPening het slimste huis in alKmaar 38

test iroBot scooBa 450 40

en verder:

agenDa 4

smart homes: meer Dan technieK 11

nieuWs 14

nieuWe Partners 24

corien Van Berlo: “het iDeale huis?” 26

nieuWs 28

Beurs

1 t/m 3 oktober 2014

HealtHCareLocatie: Brussels Expo

Meer informatie: www.health-care.be

Beurs


Solar event 2014Locatie: Brabanthallen Den Bosch

Meer informatie: www.solarevent.nl

Beurs


energie 2014Locatie: Brabanthallen Den Bosch

Meer informatie: www.energievakbeurs.nl

Beurs


eigen HuiS verbouwen + inriCHtenLocatie: Jaarbeurs Utrecht

Meer informatie:

www.realiseerjedroomhuis.nl/beurs


DutCH DeSign weekLocatie: Eindhoven

Meer informatie: www.ddw.nl

Congres

22 t/m 23 Oktober 2014

worlD HealtH & DeSign ForumLocatie: Eindhoven

Meer informatie: http://www.whdf2014.com

Partnerdag

29 oktober 2014

PartnerDag voor leDen van De Smart HomeS PartnerCommunityLocatie:

Innovatie Centrum Duurzaam Bouwen

Meer informatie: [email protected]

Congres

4 november 2104

DuurzaamHeiDSCongreSLocatie: Congrescentrum 1931 te Den Bosch.

Meer informatie:

www.sustainability-congres.nl

Beurs

4 t/m 6 november 2014

euroPean utility weekLocatie: Amsterdam

Meer informatie:

www.european-utility-week.com

Congres

13 november 2104

Duurzaam gebouwD CongreSLocatie: MECC Maastricht

Meer informatie:

www.duurzaamgebouwdcongres.nl

Beurs

19 en 20 november 2014

beurS DomotiCa & Slim wonenLocatie: Evoluon Eindhoven

Meer informatie:

www.beursdomoticaenslimwonen.nl

Congres

21 november 2014

evenement Hier oPgewektLocatie: Den Haag

Meer informatie: www.hieropgewekt.nl

symPosium


verklizan innovation DayLocatie: Essen, Duitsland

Meer informatie: www.verklizan.com

Beurs


liever tHuiSLocatie: Beursgebouw Eindhoven

Meer informatie: lieverthuisbeurs.info

Congres

10 DeCember 2014Technologie en Zorgonderwijs

Locatie: Brabanthallen Den Bosch

Meer informatie:

www.innovatiesindezorg.eu

2015

Beurs

6 t/m 9 januari 2015

CeSLocatie: Las Vegas

Meer informatie: www.cesweb.org

Beurs

5 t/m 8 februari 2015

nationale gezonDHeiD beurSLocatie: Jaarbeurs Utrecht

Meer informatie:www.denationalegezond-

heidsbeurs.nl

Beurs


week van De bouwLocatie: Jaarbeurs Utrecht

Meer informatie: www.weekvandebouw.nl

Beurs


integrateD SyStemS euroPeLocatie: Amsterdam RAI

Meer informatie: www.iseurope.org

Beurs

26 februari t/m 8 maart 2015

batibouwLocatie: Brussels Expo

Meer informatie: www.batibouw.be

Beurs

18 t/m 20 maart 2015

zorg & iCtLocatie: Jaarbeurs Utrecht

Meer informatie: www.zorg-en-ict.nl

Smart HomeS magazine - agenDa

4 smart Homes magazine - september 2014

NUMMER 8 -sEptEMbER 2014

smart homes magazine redactioneelv a k m a g a z i n e v o o r d o m o t i c a & s l i m w o n e n

Nummer 8/ 2014Prijs: € 12,95

Veranderende WMOde stand van zaken

InterviewsAlexander van de KerkhofLambert van Nistelrooij

Partnerbezoekit Building / M-Pro

Even voorstellenFlorian von Behr

ReportageHet slimste huis Alkmaar

TestiRobot Scooba 450

Update de BeUrs domotica & slim Wonen

Innoveren, van dit woord

worden ondernemers bij

voorbaat al moe. Het klinkt

namelijk nogal beladen. Ter-

wijl innoveren niets anders

betekent dan met nieuwe

dingen bezig zijn. Nieuwe

dingen doen is gewoon vre-

selijk leuk en het geeft je

als persoon, maar zeker ook

als bedrijf ongelofelijk veel

energie.

Dat innovatie steeds vaker

uit onverwachte, niet sector-

gerelateerde hoek komt, moge duidelijk zijn. Dit betekent dat je de concur-

rentie van morgen niet moet verwachten vanuit een sector-gerelateerde

aanbieder, maar eerder vanuit de zijde van een inventieve – vanuit zijn eigen

inspiratie werkende – scholier of student die probeert hoe iets anders, sim-

peler en tevens goedkoper kan.

Op een effectieve manier kennis verzamelen en deze delen met je eigen or-

ganisatie, maar ook het lef hebben om dit met externe partijen te doen geeft

een voorsprong. Wat kun je tegen samenwerking hebben als dit de weg is

om je werk sneller, beter, makkelijker en vooral ook nog eens goedkoper te

maken? Door het delen van kennis niet langer als een bedreiging maar juist

als een kans te zien, kunnen we gezamenlijk grote stappen voorwaarts zetten.

Het tijdperk ‘ik’ maakt in rap tempo plaats voor de ‘wij’ maatschappij. Heel

belangrijk daarbij is dat dit delen door alle moderne technologieën in be-

paalde mate word gefaciliteerd, terwijl internet zorgt voor de bereikbaar-

heid ervan. De deeleconomie kan en zal zich snel ontwikkelen. Bedrijven die

er op inspringen schieten als paddenstoelen uit de grond en hun platformen

groeien sterk. Deeleconomie, is geen trend meer, het is een transitie.

Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst, is een veel gehoorde uitspraak, maar

durf het ook uit te proberen! Nodig als ervaren ondernemer de nieuwe gene-

ratie uit en spar er eens mee. Laat deze generatie vertellen hoe zij tegen be-

staande technieken aan kijken, maar bovenal probeer te luisteren naar hoe

zij zaken benaderen, zien en gebruiken.

Vermenigvuldigen wordt alleen mogelijk door op allerlei vlakken zaken met

elkaar te delen. Geloof, vertrouwen en een kritische blik, maar bovenal de

wil tot samenwerking spelen een belangrijke rol in onze gezamenlijke weg

naar succes.

Nico Roos

Relatiemanager

smart Homes Magazine

ISSN: 2211-8659

zesde jaargang, nummer 8

smart Homes Magazine is het vakmagazine voorDomotica & slim Wonen.

UitgeverSmart HomesKenniscentrum Domotica & Slim WonenTorenallee 205617 BC EindhovenT: +31(0)88 3100 400I: [email protected]: www.smart-homes.nlTwitter @SmartHomesNL

Verschijningsfrequentie 4x per jaar

HoofdredacteurTheo Wubboltstelefoon +31(0)6-2244 [email protected]

RedactieLonneke Lepelaars, Wil Rijnen, Yvonne van der Ven, Maud Vogelaar

LeveringsvoorwaardenOvereenkomstig regelen advertentiewezen

VormgevingHarry Gijsbers BNO, Hilversum

© Copyright 2014Het auteursrecht op de redactionele inhoud van dit vakmagazine wordt voorbehouden.Vermenigvuldiging en/of openbaarmaking van het blad of gedeelten daarvan op welke wijze dan ook zonder schriftelijke toestemming van de directie is verboden. Alhoewel de inhoud van dit vakmagazine met uiterste zorgvuldigheid wordt samengesteld, is de directie niet aansprakelijk voor eventuele (zet)fouten en/of schade die daarvan direct of indirect het gevolg zou kunnen zijn.

sMaRt HoMEs MagaziNE - september 2014 5

SympoSiumTijdens de eerste beursdag op 19 november wordt een speciaal symposium georganiseerd. In de kamerbrief “e-health en zorgverbetering” van 2 juli j.l. hebben Edith Schippers en Martin van Rijn ambities geformuleerd op gebied van E-health. Gedurende dit symposium staat de vraag centraal hoe we gezamenlijk invulling kun-nen geven aan de ambities in deze kamerbrief. Yvonne van der Ven, marketing manager Smart Homes: “WMO is hot topic. Dankzij de brief van het ministerie VWS moeten we met elkaar de aandacht vestigen op de kansen van domotica en e-health. Vanaf 1 januari 2015 krijgen gemeenten de verantwoordelijkheid. Afwach-ten is geen optie meer, mensen moeten anticiperen en afvragen welke voorzieningen ze kunnen treffen.

Een slim huis betekent heerlijk comfortabel wonen en wordt nuttig als je ondersteuning nodig hebt. ” Interessante sprekers zullen zich richten op de sociale en technologische innovaties in de zorg. Zo is Martin van Rijn (VWS) uitgenodigd om de ambities van VWS te belichten en Hans de Jong (Philips) richt zich in zijn presentatie op de visie van het bedrijfsleven. Het sym-posium vindt plaats van 13.00 - 19.00 uur en is gratis te bezoeken. Aanmelden is mogelijk vanaf 1 oktober via www.beusrdomoticaenslimwonen.nl

inSpiration award – wat valt er bij u te beleven?Smart Homes daagt standhouders uit om hun stand zo inspirerend mogelijk in te richten. In 2013 speelde Ascom het beste in op de beleving van de bezoeker met

smart homes magazine

IMPulS AAn DOMOTIcA & E-HEAlTH

Beurs Domo tica & slim Wonen



TIJDEnS DE nEGEnDE EDITIE VAn DE BEuRS DOMOTIcA & SlIM WOnEn, OP 19 En 20 nOVEMBER, STAAT DE BElEVInG

cEnTRAAl. OfWEl ZIEn, HOREn, MERkEn, VOElEn MAAR VOORAl ERVAREn WAT DE ROl VAn TEcHnIEk In DE WOOn-

OMGEVInG kAn BETEkEnEn. DE BEuRS BIEDT EEn cOMPlEET PROGRAMMA MET MEER DAn HOnDERD STAnDHOu-

DERS, EEn InSPIREREnD SYMPOSIuM, VElE WORkSHOPS, MATcH-MAkInG EVEnTS En MEER DAn VIJfTIG lEZInGEn.

6 Smart HomeS magazine - september 2014





een échte zorgkamer. Wat zijn de voordelen van de inzet van techniek, bijvoorbeeld bij een val? Ascom liet het zien en ging naar huis met de inspiration award 2013. Inspireer beursgenoten en laat bezoekers domotica beleven en maak kans op de Inspiration Award 2014

Smart HomeS awardnaast de Inspiration Award kunt u ook dit jaar weer in aanmerking komen voor de Smart Homes Award. Dien uw project en maak kans op een nominatie! We mogen met overtuiging stellen dat nederland binnen Europa koploper is in het toepassen van Domotica en Slim Wo-nen. Daarom is het van groot belang dat gerealiseerde projecten de aandacht krijgen die ze verdienen. Het begrip Domotica is breed en beslaat vele toepas-singen. Die diversiteit zien we dan ook graag terug bij de ingediende projecten. Aandachtsgebieden zijn bijvoorbeeld energie, AV, communicatie, zorg en vei-ligheid. Maar ook concrete oplossingen zoals omge-vingsbesturing, serious gaming, personenalarmering robotica enzovoorts behoren tot mogelijke projectkan-didaten. Tevens wordt er naar innovatie gekeken. Dit kan plaatsvinden op tal van manieren: integratie tussen

systemen, het bundelen van diensten en platformen, benutten van technologie in het zorgproces, inspelen op weten regelgeving enzovoorts. Een vakkundige jury beoordeelt en selecteert de inge-zonden projecten. Tijdens de Beurs Domotica & Slim Wonen wordt de uiteindelijke winnaar bekend gemaakt en bekroond met de Smart Homes Award 2014.

bezoek de beurSIedereen wil comfortabel wonen, voor ieder een andere invulling; heerlijke luxe, zelfstandig blijven wonen of je huis energieneutraal maken. Op de beurs kunt u ervaren wat de rol van techniek in de woonomgeving kan betekenen. De beleving van het product is minstens zo belangrijk als de techniek!

Meer informatie: www.beursdomoticaenslimwonen.nl of [email protected]



smart homes magazinemaud Vogelaar

Veranderende WMO, Wie is aan zet?

Wat vindt de markt? de zorg verandert, Waar vroeger alles voor ons

geregeld Werd, staan We er in nederland vanaf 2015 als co-schipper aan

het roer als het gaat om onze zorgbehoefte. de verantWoordelijkheid

Wordt verschoven van centrale overheid naar gemeentes.

Wat betekent dat voor het bedrijfsleven?


Veranderende WMO, Wie is aan zet?

joop van rumpt, vieplus: “hier liggen kansen, langer thuis wonen en meer eigen regie zie ik als positieve ontwikkelingen. maar wij kijken met meerdere ogen naar deze verandering. de onze-

kerheid bij zorginstellingen neemt toe door verschillen in aanpak per gemeente. dat maakt het ingewikkeld en vertraagt het besluitvormingsproces. die wildgroei zie ik niet als positief. maar er zijn ook gemeenten die verder kijken dan gebruikelijk en open staan voor vernieuwing. gemeenten die een totaalbeeld nastre-ven van zorg en welzijn. als er meer rekening wordt gehouden met het welzijn van ouderen – een gezonde geest in een gezond lichaam – neemt de zorgbehoefte af. er zijn al een aantal initiatieven zichtbaar, waarbij gemeenten aan de slag gaan en het plaatje breder trekken, dàt is een groeikans voor bedrijven.”dat zo lang mogelijk thuis blijven wonen een kans is, dat is logisch. jan brouwers, liza group: “gemeentes worden verantwoordelijk voor een belangrijk deel van de ondersteuning van mensen. elkaar ontmoeten blijft hierdoor langer mogelijk.” van rumpt omschreef het al, er zal sprake zijn van verschil per regio. en of dat nou positief is? annemieke van dorland, abb: “mensen nemen het heft in eigen handen en de lijntjes naar de overheid worden korter. dat is voor ons en anderen een prachtige kans om dichter bij de eindgebruiker zelf te komen en zo beter aan wensen te voldoen. maar het selectieve karakter, dat het per gemeente anders kan zijn, dat is bedreigend. zowel voor het bedrijfsleven als voor de eindgebruiker.”

Is er nu al een trendbreuk merkbaar?

“het is nogal een verandering die mensen meemaken, eerst ging je naar een loket waar alles in één keer ge-regeld werd en nu sta je er alleen voor. dat heeft tijd nodig”, vertelt van dorland. maar die doorloop kan nog wel eens sneller gaan dan we denken, zegt brouwers: “de wens om regie over eigen welzijn te hebben, die is er altijd al geweest. ook ouderen kunnen zaken nog goed beredeneren en overzien en willen zelf beslissen over het wat, waar, hoe en wanneer.” consumenten nemen meer initiatief, vooral de jongere pensionados maar dat geldt niet voor alle doelgroepen. “in de regel gaat

het om de vijfenzeventigplusser, deze doelgroep heeft weinig tot geen ervaring met computers en internet. actief deelnemen aan de trendbreuk is dan simpelweg moeilijk. initiatief wordt hier genomen door zorgin-stellingen en ook is er meer begeleiding van families”, aldus van rumpt.

Kansen moet je grijpen, maar hoe speel je als bedrijf

in op veranderingen?

hoe je het beste inspeelt op veranderingen, daar lijkt ie-dereen mee bezig. maar het is uiteindelijk de gebruiker die beslist. “soms zijn veranderingen helemaal niet ge-wenst, wat je al doet is dan goed. maar het is belangrijk om ontwikkelingen op de voet te volgen en áltijd mee te blijven denken. dat maakt de techniek interessant en blijf je als bedrijf midden in het veld staan.”, vertelt brouwers. de nieuwe regeling maakt het volgens het drietal makkelijker om de stap richting klant en ge-meente te zetten. van rumpt ziet de verandering juist als een grote kans, temeer omdat vieplus de gebruikers en hun mantelzorgers al als doelgroep heeft en er al een aantal functies al in het systeem zijn ingebouwd die de trends in de maatschappij ondersteunen. “de scheiding van wonen en zorg bijvoorbeeld, die nu samen gaat komen, betekent dat de infrastructuur betaalbaar moet zijn en dat het systeem in de consumentenomgeving

voor de kwetsbaarste doelgroep, ouderen zonder ervaring met computers of internet, maakt vieplus softwaretoepassingen, draaiend op aanraakschermen. zonder harde schijf, maar gebruik makend van Usb sticks is het systeem stabiel, eenvoudig te beheren en niet vatbaar voor virussen. ouderen worden niet door externe factoren verrast, geen dubbelklicks of verwarrende swipes. het programma is webgebaseerd en opgebouwd uit verschillende functionaliteiten. om te beginnen beeld-beeldcommunicatie waaronder ook alarmering met beeldondersteuning. verder domotica zoals het scherm gebruiken als interface of het triggeren van zorgscenario’s door bewegingsmelders. tevens biedt het systeem ontspanning. spelletjes doen, foto’s en filmpjes bekijken maar ook het volgen van kerkdiensten. tenslotte ondersteunt vieplus service en zorgconcep-ten, bijvoorbeeld een ondersteuning voor maaltijddiensten, bloedrukmetingen en het doorgeven van data is mogelijk. vieplus levert voornamelijk via bedrijven. met een breed aanbod van producten en services in de zorg.

Joop van rumpt (ViePlus)


beheerd en bestuurd kan worden.” de gebruiker staat steeds centraler: “je zit nu aan tafel met de beslisser, zo ontstaan er domoticasystemen die dichterbij de wens van de gebruiker komen. Wat zorgt voor makkelijker aanpasbare woningen, wat de zelfredzaamheid ver-groot,” aldus van dorland.

Maar wiens verantwoordelijkheid is het om de eerste

stap te zetten?

van dorland: “je kunt niet spreken over één verant-woordelijke partij. de overheid heeft de stap gezet door de invoering van deze wet maar zij kan nog veel meer betekenen op het gebied van regelgeving en financiering. zorginstellingen moeten op hun beurt pakketten aanpassen en de rol innemen van facilitair-manager van zorg en kennis. het worden hulppakketten op maat. de taak van het bedrijfsleven in deze is het zorgen voor slimme begrijpbare oplossingen. maar de consument zelf heeft ook een rol, wat meer verdiepen in wat er allemaal al kan bijvoorbeeld, dat kan geen kwaad.” brouwers ziet vooral een rol voor de bedrijven liggen: “niemand komt je contacten of werk brengen. het blijft gunnen en je moet de kans krijgen om te laten zien op welke manier je mensen van dienst kunt zijn en met welke kwaliteit.” maar, afhankelijk van de doelgroep, ligt er ook een stuk verantwoordelijkheid bij de gebruiker zelf. “de een kan zelf prima keuzes maken terwijl een ander ondersteuning nodig heeft. die laatste doelgroep daar moet je niet enkel een apparaat, maar vooral ook een service bij plaatsen. het bedrijfsleven zet de eerste stap en er ligt nog een belangrijke rol voor de overheid. door bepaalde standaarden te promoten, worden toepassingen betaalbaarder. maar daarvoor is samenwerking nodig met het bedrijfsleven en kennis-centra zoals smart homes”, aldus van rumpt.

liza group is een landelijk opererende organisatie die zich toelegt op beveiliging, service, onderhoud thuiswerkplekken, triple play en huisinstallaties, Wifi en voip, zorg en domotica. liza group werkt voor dienstverleners en komt daardoor rechtstreeks bij de consument, welke het bedrijf ook zelf weet te vinden. naast producten, zet liza group zich ook in op dienstverlening en het opleiden van jonge technische mensen.

abb is een wereldwijde speler en biedt oplossingen voor de gehele elektro-technische branche. van robots tot schakelmateriaal en domotica. abb is één van de oprichters van het knX-systeem dat met name toegepast wordt in (luxe) woningbouw en utiliteit (kantoorpanden, zorginstellingen et cetera). om dichter naar de gewone consument te kruipen introduceert abb op dit moment een nieuw huisbesturingssysteem: busch-free@home. daarmee krijgt de eindge-bruiker de regie in handen terwijl het wel veilig geïnstalleerd wordt door een elektrotechnisch installateur. een woning die makkelijk aangepast kan worden aan de wensen van de bewoners zorgt voor comfort en de zelfredzaamheid van mensen. huisbesturing was nog nooit zo gemakkelijk.abb heeft de krachten gebundeld in vier verschillende divisies: power products & power systems, discrete automation and motion, low voltage products en process automation.

Jan Brouwers (Liza group)

“NiemaNd komt je coNtacteN of werk breNgeN.”


In dit nummer aandacht voor: Human-techno-

logy interaction

Het ontwerpen en ontwikkelen van technologie op

zo’n manier dat het perfect aansluit bij de behoef-

ten, wensen en mogelijkheden van de gebruikers. Dat

is waar mens-techniek-interactie voor staat – een multi-

disciplinair vakgebied dat zich bevindt op het kruispunt

van design, cognitieve psychologie en technologie.

Door middel van de zogenaamde user-centred-design

visie – stel de gebruikers centraal en betrek hen vanaf

het begin en gedurende het volledige traject bij de ont-

wikkeling – worden nieuwe technologieën, hardware,

software en diensten bedacht, ontworpen, ontwik-

keld en getest. Dit ontwerpen en ontwikkelen is geen

lineair proces, maar vindt plaats in iteraties, waarbij

na de testfase wederom gestart wordt met een (her)

designfase, een tweede ontwikkelfase, enzovoorts, om

zo na een aantal herhalingen tot een prachtig product

of dienst te komen.

De kracht van mens-techniek-interactie zit in het goed

doorlopen van deze iteraties – soms snel, soms zeer

diepgaand – door middel van allerlei technieken. Denk

bijvoorbeeld aan het bouwen van simpele prototypen

en het doen van snelle maar zeer bruikbare evaluaties

waarin gebruikers in een vroeg stadium al kunnen

ervaren wat een product of dienst gaat doen en hoe

het eruit gaat zien. Door observaties of zogenaamde

Wizard-of-Oz-tests met prototypen kan er snel veel

geleerd worden en kan een product of dienst weer

aangepast worden om nog beter aan te sluiten bij de

beleving en wensen van de gebruikers.

Een flink aantal medewerkers van Smart Homes heb-

ben een achtergrond in mens-techniek-interactie en

gebruiken deze kennis en expertise in vele innova-

tieprojecten. Zij fungeren hierin als intermediair en

denken mee met zowel de eindgebruiker als met de

techneut. Bijvoorbeeld bij het ontwerpen en ontwik-

kelen van nieuwe e-Health diensten, serious games om

energie te besparen, of zorgrobots voor mensen met

beginnende dementie. Door middel van user-centred-

design en de vele gebruikersevaluaties zorgt Smart

Homes dat deze nieuwe diensten perfect aansluiten

bij de mens.

smart homes magazinemaud Vogelaar

Smart HOmES: mEEr Dan tEcHnIEkSmart HOmES IS mEEr Dan allEEn lEukE mEnSEn. DOOr DE grOtE DIvErSItEIt In acHtErgrOnDEn

vOrmEn DE mEDEWErkErS van Smart HOmES EEn DynamIScH tEam. JuISt DEZE SamEnHang van aan-

WEZIgE kEnnIS IS Wat Er tOE DOEt. Wat DE vErScHIllEnDE SpEcIalISmEn ZIJn En HOE DEZE WOrDEn

IngEZEt lEESt u In Smart HOmES magaZInE!


Sporten, reizen, sociale media en gamen op de

iPad. Ouderen zijn steeds vitaler, en willen zo

lang mogelijk thuis (blijven) wonen. Door de

vergrijzing is er in heel Europa een groeiende

behoefte aan geschikte woningen voor ouderen. Mi-

nister Edith Schippers en staatssecretaris Martin van

Rijn formuleerden onlangs in een brief aan de Tweede

Kamer een aantal harde doelstellingen om de inzet van

domotica en eHealth in Nederland te stimuleren.

iCt-toepaSSingen

In heel Europa leven mensen al maar langer. Ook in

Nederland zal het aantal 75-plussers tegen 2040 verdub-

belen tot 2.6 miljoen. Zolang ouderen gezond blijven,

kunnen zij zelfstandig blijven wonen met relatief weinig

zorg. Maar wanneer gezondheidsklachten de kop op

steken, zijn extra zorg en een aangepaste woonomge-

ving nodig. Om aan deze vraag te voldoen, moeten er

volgens de Rijksoverheid tot 2021 jaarlijks zo’n 44.000

smart homes magazineWil rijnen

Ik blIjf thuIs…

MET bEHulP vaN NaTIONalE EN EuROPESE SubSIDIE-PROgRaMMa’S IS DE afgElOPEN jaREN vEEl ONDER-

ZOEK EN ONTwIKKElINg gEDaaN OP HET vlaK vaN TEcHNOlOgIE vOOR laNgER ZElfSTaNDIg wONEN.

OM ORDE TE ScHEPPEN IN DE wIlDgROEI vaN KlEINScHalIgE PIlOT-PROjEcTEN EN INNOvaTIEvE STaRT-

uP bEDRIjvEN, wERKT SMaRT HOMES bINNEN HET INTERREg PROjEcT I-STay@HOME MEE aaN EEN caTalO-

guS DIE ‘bEST PRacTIcES’ SaMEN bRENgT.


woningen bijkomen die geschikt zijn voor ouderen,

zoals bijvoorbeeld nultredenwoningen of woningen

waar zorg op afroep beschikbaar is. bovendien wordt

het makkelijker om mantelzorgwoningen bij senioren-

woningen te plaatsen. wijkverpleging en mantelzorg zijn

een interessante oplossing, maar er komen ook steeds

meer IcT-toepassingen op de markt die de kwaliteit van

leven en wonen verbeteren. bijvoorbeeld een televisie

die een bejaarde met dementie vertelt dat het tijd is om

medicijnen in te nemen.

teCHnologiSCHe mindSet

Dienstenplatformen, smartphone apps, slimme pleisters

om vitale functies te meten en zorgrobots: de wereld

van zorgtechnologie staat niet stil. Ondanks de opkomst

van nieuwe technologieën, laat de brede toepassing op

zich wachten. Nederland heeft nochtans een gunstige

uitgangspositie, en zou dankzij haar technologische

mindset en snelle internetverbindingen een voortrek-

kersrol kunnen spelen op dit gebied. Het Ministerie van

volksgezondheid, welzijn en Sport lijkt nu in te zien dat

procesinnovatie en opschaling pas op gang zal komen

bij meer prikkels en regie vanuit de overheid. In hun brief

schrijven Schippers en van Rijn dat binnen vijf jaar 80%

van de chronisch zieken direct toegang moet hebben tot

bepaalde medische gegevens, dat chronisch zieken en

kwetsbare ouderen zelfstandig thuismetingen moeten

kunnen uitvoeren, en dat iedereen die zorg en onder-

steuning thuis ontvangt – desgewenst – 24uur per dag

beeldschermzorg moet kunnen ontvangen.

Het kabinet streeft ernaar steeds meer zorg thuis aan te

bieden. Mensen die vroeger vanwege lichte zorg naar

zorginstellingen gingen, kunnen thuis blijven wonen

en daar zorg krijgen. Om dit mogelijk te maken, wil het

kabinet dat gemeenten en woningcorporaties samen-

werken om de vraag van senioren in kaart te brengen

en de mogelijkheden te onderzoeken.

i-Stay@Home

Het jaar 2012 stond voor de Europese unie in het te-

ken van “Actief ouder worden en solidariteit tussen de

generaties”. In het kader van dit thema is vanuit het

Europees fonds voor Regionale Ontwikkeling een In-

terreg-subsidie toegekend aan het I-stay@home project,

om te onderzoeken hoe IcT ouderen of mensen met

een beperking kan helpen om het hoofd te bieden aan

toekomstige uitdagingen als gezondheidszorg, langer

zelfstandig wonen, veiligheid, sociale participatie en

financiële zekerheid. Naast twee universiteiten en vier

technische organisaties die onderzoek doen naar langer

zelfstandig wonen, zijn ook negen woningbouwcorpora-

ties betrokken in het project. Om zich te onderscheiden

van de concurrentie zijn ook zij geïnteresseerd om wo-

ningen aan te bieden die geschikt zijn voor ouderen. In

Nederland werken Stichting woningbeheer betuwe en

de woonplaats mee.

In het eerste projectjaar is

een inventarisatie gemaakt

van ondersteunende IcT in

Europa. Meer dan honderd

leveranciers van domotica

en eHealth producten heb-

ben enthousiast deelgeno-

men aan het project. alle

systemen worden gepre-

senteerd in een online catalogus die beschikbaar is in

vier talen. Deze catalogus is een handige tool die van

meerwaarde kan zijn voor vragende partijen als woning-

corporaties, zorgorganisaties en particulieren, maar ook

voor aanbieders. Zij kunnen zelf hun producten toevoe-

gen aan de wikipedia-catalogus, en dus vindbaar zijn

voor een grote groep Europeanen. bedoeling is uiteraard

om deze bibliotheek grote naamsbekendheid te geven

waardoor leveranciers niet willen ontbreken. Op deze

manier ontstaat een levend en up-to-date overzicht van

interessante technologische oplossingen.

Experts en eindgebruikers vergeleken de verschillende

systemen op het vlak van toegevoegde waarde en ge-

bruiksgemak, betrouwbaarheid en maturiteit, kosten

en ethiek. Op basis hiervan zijn uit alle deelnemende

producten ‘best practices’ geselecteerd. In het voorjaar

van 2014 werden zeventien best-practice producten

geïnstalleerd in honderdtachtig testwoningen in Ne-

derland, belgië, frankrijk, Duitsland en het verenigd

Koninkrijk. De gekozen producten moeten het comfort

en de veiligheid van bewoners verhogen door het ge-

bruik van bijvoorbeeld een cookerguard, alarmsyste-

men, zorg-op-afstand, lichtsturing en het automatisch

uitschakelen van energieverslindende apparatuur op

het moment dat deze niet gebruikt wordt. alle systemen

zijn gekoppeld aan het I-stay@home IcT-platform; een

gebruiksvriendelijk dienstenplatform dat tevens func-

tionaliteit aanbiedt voor beeldbellen, agendabeheer en

internetradio. gedurende een jaar zullen de bewoners de

technologie gebruiken en hun ervaringen rapporteren.

Het projectteam zal de gebruiksvriendelijkheid en de

efficiëntie van het platform evalueren, en de impact op

de kwaliteit van leven onderzoeken.

Interesse?

Ben je op zoek naar technologie om je leven mak-

kelijker en aangenamer te maken? Of wil je als

leverancier je eigen producten toevoegen aan de

I-stay@home-catalogus, neem dan zeker eens een

kijkje in de Wiki: http://wiki.i-stay-home.eu

I-stay@home – ICT solutions for an ageing society

EU funding by INTERREG IV B North West Europe

(NWE) 2012-2015

www.i-stay-home.eu


smart homes magazine nieUWs

Bosch Healthcare en de Eurocom Group zijn een intensievere samenwerking aangegaan op het gebied van personenalarmering. Hierdoor kun-nen de HTS personenalarm toestellen van Bosch aangesloten worden op het cloud platform CQ-Net Live van de Eurocom Group. Zowel toestellen die op dit moment al in de markt staan als nieuwe modellen kunnen hiervoor ingezet worden. Dit biedt mantelzorgers en professionele zorgverle-ners de mogelijkheid om op een efficiënte manier samen te werken.

alarmeringsoproep Een alarmeringsoproep van een Bosch per-sonenalarmtoestel wordt door middel van de cloud verstuurd naar de CQ-Mobile app op de smartphone. Met deze app kan eenvoudig het alarm aangenomen en afgehandeld worden. Daarnaast kan via de app aangeven worden wie er beschikbaar is voor alarmafhandeling, deze status is inzichtelijk voor iedere betrokkene. De

Eurocom Group hanteert hierbij als eerste partij in de markt een ‘pay per use’ prijsmodel die het ook voor kleine zorgorganisaties en ZZP’ers mo-gelijk maakt over te stappen naar deze effectieve manier van alarmering.

Samenwerking niet onverwacht Bosch Healthcare en de Eurocom Group werken al geruime tijd samen in de intramurale zorg-markt. De huidige ontwikkelingen spelen in op de actuele overheidsbeslissingen om ouderen langer thuis te laten wonen. Bosch Healthcare heeft haar portfolio voor thuisalarmering voor-zien van moderne internet mogelijkheden terwijl de Eurocom Group een cloud platform heeft ontwikkeld om zorgprofessionals en mantelzor-gers professionele hulpmiddelen te geven om te kunnen samenwerken.

BoSCH HEaLTHCarE EN EuroCoM GrouP

Mr DoMoTiCa EN MyDoMoTiCaPer 9 september is KnX integrator myDo-motica overgenomen door mr Domotica. mr Domotica voorheen gespecialiseerd in high-end systeemintegratie met voorname-lijk amerikaanse merken, versterkt hiermee haar positie op de europese markt.

Directeur Mike Metz: “De toenemende vraag van vooral installatiebedrijven, op zoek naar totaaloplossingen op een KNX platform waarbij volledige ontzorging plaatsvindt, op het gebied van verlichting, klimaat, audiovisueel en beveili-ging, heeft ons doen besluiten deze techniek in huis te halen. onze slagkracht om concurrerend een hoogstaande, probleemloos werkende KNX installatie te ontwerpen en realiseren is met de overname een feit. We zijn helemaal klaar voor de toekomst en gelijk op het niveau waar wij als bedrijf willen opereren.”

De samenwerking tussen MyDomotica en Mr Domotica bleek de laatste jaren zo succesvol dat de genomen stap voor de hand lag. De directeur van MyDomotica, Paul Ploeger zal vanuit zijn grote expertise op het gebied van integratie van multidisciplinaire systemen deze afdeling bin-nen Mr Domotica managen en blijft voor de be-staande klanten van MyDomotica het vertrouwde

aanspreekpunt. Paul Ploeger, vanuit zijn nieuwe rol als manager KNX en Programmering: “Dezeovername bezegelt de succesvolle samenwer-king van de laatste twee jaar. Het team wat er nu staat is optimaal toegerust om in nagenoeg elke klantbehoefte te voorzien.”

Mr domotica is een Europees opererende sys-teemintegrator van voornamelijk residentiele

domotica-installaties. Met hun leverkracht van high-end merken worden jaarlijks vele installa-teurs en bedrijven bediend vanuit de showroom in Nootdorp. De centrale ligging tussen de drie grootste steden en de vliegvelden maakt dat Mr Domotica snel kan inspelen op de toenemende wens naar domotica-installaties.www.mr-domotica.nl


Busch-free@home maakt van een huis een intelligente omgeving. Jaloezieën, licht, ver-warming en deurcommunicatie, zijn met één druk op de knop te bedienen. Favoriete instel-lingen zijn te kiezen met een slimme schake-laar op de wand of (op afstand) met tablet of smartphone. intuïtief, praktisch, comfortabel en energie-efficiënt. zo beschikken gebruikers over de vele voordelen van domotica tegen geringe meerkosten ten opzichte van een con-ventionele elektrische installatie.

Plezier in eenvoudGebruikers kunnen vanaf iedere plek, in huis of waar dan ook ter wereld, de sfeer en situatie in huis naar hun persoonlijke wensen aanpassen. De bediening is gebruiksvriendelijk en voor ie-dereen te begrijpen. Een lichtscène start met één druk op de knop. Bewoners hebben altijd de keuze om programma’s te gebruiken of om

er volledige vrijheid bestaat voor het centraal of decentraal plaatsen van de actoren. Zo ont-staat een overzichtelijk en betrouwbaar systeem. Door het combineren van verschillende func-ties ontstaan zeer persoonlijke en uitgebreide programma’s. Bovendien is het System access Point – de centrale van Busch-free@home – te verbinden met verschillende sensoren die de aangesloten functies regelen.

Dubbel eenvoudig, bij inbedrijf nemen en configuratieDe kennismaking met het systeem gaat stap voor stap via een handige wizard. Voor minder ervaren domotica-installateurs biedt Busch-free@home ook een korte online-cursus gericht op het snel leren begrijpen en toepassen van het systeem. Configuratie en bediening van Busch-free@home zijn dankzij de gratis app voor android en ioS eenvoudig en snel. En dat geldt ook voor de in bedrijf neming. Bovendien kunnen installateur en bewoner de instellingen met iedere computer of tablet zelf aanpassen.

Voor meer informatie

www.BUSCH-JAEGER.nl/freeathome.

BuSCH-frEE@HoME®

MiNor DoMoTiCaDe afdeling Electrical Engineering van de Ho-geschool utrecht is op 1 september 2014 van start gegaan met een minor domotica. Veertig studenten gaan zich komend half jaar fulltime bezighouden met woningen gebouwauto-matisering. Het aantal aanmeldingen was zo

functies individueel te schakelen. Bovendien zijn persoonlijke wensen gemakkelijk programmeer-baar in het systeem.

eenvoudige installatieBusch-free@home is ook voor de installateur een intuïtief en gebruiksvriendelijk systeem. De basis is de 2-draads bustechniek, waarbij

het Busch-free@homePanel met 7’’ scherm voert alle

functies van Busch-free@home® uit en is als wandpa-

neel zeer eenvoudig in gebruik.

Configuratie en bediening van Busch-free@home®

zijn dankzij de gratis app voor android en ios een-

voudig en snel.

het system

icon

verenigt

de vele

functies van

Busch-free@

home®.

groot dat dit jaar een aantal studenten moest worden teleurgesteld. Een belangrijk deel van de opleiding is gebaseerd op de internationale automatiseringsstandaard KNX.De studenten zijn afkomstig uit de opleidingen Bouwkunde, iCT, Technische informatica, indus-

triële automatisering, Werktuigbouw, Electrical Engineering (Elektrotechniek) en algemene operationele Techniek.



Na de lancering van de EM6250, EM6250HD en EM6270 Easy Pro View iP Camera’s, presenteert Eminent nu het nieuwste model in deze lijn: de EM6260 Easy Pro View outdoor HD iP Camera. De EM6260 is geschikt voor buiten (iP66) en bedien je met de gratis Easy Pro View app. features zoals dual-lens technologie, high-power infrarood led’s, micro SD-kaart slot, microfoon en vijf seconden pre-recording maken deze iP Camera uniek. Bo-vendien zijn er geen abonnementskosten.

gemakkelijke installatie: binnen drie stappen klaar voor gebruik De EM6260 outdoor HD iP Camera installeer je in drie stappen. Sluit de camera aan in je netwerk, download de gratis app en vul iD en wachtwoord in. De P2P technologie zorgt ervoor dat je de ca-mera overal kunt benaderen. Moeilijke routerinstel-lingen behoren tot de verleden tijd. De stroom-toevoer en dataverbinding gaan samen over één

EMiNENT

kabeltje. Dit handige kabelsysteem zorgt ervoor dat je maar één klein gaatje hoeft te boren voor de kabeldoorvoer.

geschikt voor buiten door waterbestendige behuizing (iP66) De waterbestendige behuizing (iP66) zorgt er-voor dat je de EM6260 iP Camera buiten kunt gebruiken. Beveilig de voordeur, achterdeur of zelfs je tuin.

Duidelijk beeld door HD sensor en dual-lens technologie De twee aparte lenzen en HD sensoren van de EM6260 zorgen voor duidelijk beeld, zowel voor overdag en voor ‘s nachts. De camera schakelt automatisch tussen de lenzen. Deze dual-lens technologie zorgt samen met de HD sensoren en de high-power infrarood led’s voor duidelijk beeld.

altijd up-to-date door push notificaties, mi-crofoon, en pre-recording Bij een alarmmelding ontvang je direct een melding op je tablet en smartphone. De gratis Easy Pro View app toont dan de beelden. Door de vijfseconden pre-recording bekijk je ook de beelden voorafgaand aan de alarmmelding. Zo heb je het moment van de alarmmelding én de gebeurtenis ervoor in beeld. Met de inge-bouwde microfoon kun je ook meeluisteren wat er allemaal in de buurt van de camera gebeurt. adviesprijs € 225.

DraaDLooS ViDEo iNTErCoM SySTEEM

Panasonic heeft een nieuw video-intercomsys-teem geïntroduceerd, dat gebruik maakt van draadloze communicatietechnieken voor huis-bewaking. De handsets zijn voorzien van een fullcolor display en kunnen eenvoudig meege-nomen worden. Door de handsets kunnen ge-bruikers overal bezoekers te woord staan, nadat ze aangebeld hebben. Dankzij de brede kijkhoek biedt het systeem een goed zicht op de persoon of personen die aan de deur staan. De draadloze camera’s zijn voorzien van een sensor die ook op warmte reageert.Zowel de camera’s als de extra handsets worden draadloos aan het systeem gekoppeld. Mocht er meer draadloos bereik nodig zijn, dan kunnen er tevens range extenders worden aangesloten. Daarnaast heeft de bedrade monitor een inge-bouwde opname functie, zodat iedereen die voor de deur staat en aanbelt zal worden opgenomen.Voor meer informatie http://business.

panasonic.nl/professional-camera/

node/70172

Harman international industries, incorpo-rated (nYSe: Har), de premium in infotain-ment audiogroep, heeft een overeenkomst getekend met de Duchossois group, inc voor de aankoop van amX LLC. amX is de toon-aangevende leverancier van besturing en automatisering systemen en audio en video switching en distributie oplossingen voor de zakelijke markt.

“HarMaN is de leider in slimme aansluitmoge-lijkheden. onze visie is om ons bereik uit te brei-den buiten de auto naar de zakelijke markt, waar we al een aanzienlijke audio aanwezigheid heb-ben”, zegt Dinesh C. Paliwal, voorzitter, president en CEo van HarMaN. “aMX is de wereldwijde technologische leider in de zakelijke markt met besturing en automatisering van audio en video

switching en distributie. Met de toevoeging van aMX krijgt HarMaN een unieke positie om te voorzien in complete audio, video, verlichting en automatisering oplossingen voor onze klanten wereldwijd.” Voor meer informatie, bezoek www.harman.com.aMX is opgericht in 1982 en heeft haar hoofd-kantoor in richardson, Texas. aMX hardware en eigen software-oplossingen vereenvoudigen van de manier waarop mensen omgaan met technologie en zijn geïmplementeerd over heel de wereld in een verscheidenheid van onderne-mingen en locaties zoals vergaderzalen, hotels, klaslokalen, netwerk- en commandocentra, en-tertainment locaties en Broadcast facilities. aMX bied werk aan meer dan 600 mensen over haar activiteiten in 19 locaties wereldwijd, waarvan het Nederlands kantoor is gevestigd in Zevenaar. Voor meer informatie,

bezoek www.amx.com.

oVErNaME VaN aMX Door HarMaN iNTErNaTioNaL


meer dan 3.000 professionals in bouw-, elek-tro- en interieurbranche hebben van 15 t/m 17 september een bezoek gebracht aan de vakda-gen van De Woonindustrie in nieuwegein. Het Free!-event viel hiermee samen. Vijf topmerken – miele, Bang & olufsen, audi, Busch-Jaeger en aBB – toonden de laatste ontwikkelingen in domotica en lifestyle. Centraal stond hierbij ‘connectivity’: oplossingen en producten die met elkaar verbonden zijn en de gebruiker maximaal gemak en vrijheid opleveren.

Connected inspiratiein het recent vernieuwde complex De Woonin-dustrie was een paviljoen opgebouwd waar aBB en Busch-Jaeger met de partners hun noviteiten presenteerden. Miele presenteerde het Miele@home-systeem waarbij innovatieve technologie het mogelijk maakt dat Miele-apparaten met elkaar kunnen communiceren. in de Experience Box van Bang & olufsen konden bezoekers de synergie ervaren tussen Bang & olufsen en domotica voor een ultieme thuisbeleving, of in de exclusieve audi voor een echte soundbeleving voor onderweg.De Woonindustrie stond voorheen bekend als het Home Trade Center, maar kreeg dit jaar een nieuwe naam en stijlvolle upgrade. De officiële opening vond plaats op 15 september.

nieuw: Busch-free@homeBusch-Jaeger introduceerde het nieuwe huisbe-sturingssysteem Busch-free@home. Dit nieuwe domoticasysteem voor het middensegment in de markt, maakt van een huis een intelligente

omgeving. Jaloezieën, licht, verwarming en zelfs deurcommunicatie zijn met één druk op de knop te bedienen. favoriete instellingen zijn te kiezen met een slimme schakelaar op de wand of (op afstand) met tablet of smartphone. intuïtief, praktisch, comfortabel en energie-efficiënt. Zo beschikken gebruikers over de vele voordelen van domotica tegen geringe meerkosten ten opzichte van een conventionele elektrische installatie.

Sterk uitgebreid: Living Space experienceDe Living Space Experience is in de zomer van

2014 sterk uitgebreid en heeft nu een oppervlakte van 320 m². Bezoekers kunnen nu ook domotica-oplossingen zelf ervaren voor utiliteit, hotel en de zorg. Toenemende bezuinigingen in de ge-zondheidszorg dwingen veel ouderen om langer thuis te blijven wonen. Busch-Jaeger speelt hier op in en laat onder andere een zorgkamer zien met alle mogelijke toepassingen op dit gebied, zoals een koppeling met een zorgoproepsysteem, bewegingssensoren, sociale alarmering en aan- en afwezigheidschakelaars. Dit alles werkt door mid-del van KNX-sensoren en -bedieningselementen.

Dining & networkingSpeciaal voor architecten, (elektro-)adviseurs en projectontwikkelaars was er op 16 september het Dining & Networking avondprogramma vóór het frEE!-paviljoen in De Woonindustrie. Tijdens presentaties, discussies en een diner werden ervaringen uitgewisseld tussen circa 40 collega-vakgenoten.

in het Free!-paviljoen konden

bezoekers de nieuwste producten

bekijken en proberen.

frEE! GET CoNNECTED EVENT

Vóór het Free!-paviljoen vond het Dining & networ-

king avond-programma plaats op 16 september.

Nest werd in 2011 opgericht door Tony

Fadell, ex-Apple, waar Matt Rogers, even-

eens afkomstig van voornoemde firma,

zich spoedig als hoofd van de ontwikke-

ling toe zou voegen. Het bedrijf startte met zestien

man, letterlijk in een garage, en met financiële onder-

steuning van onder andere… Google (begin dit jaar

werd Nest geheel door Google overgenomen). En om

de toehoorders maar meteen de wind uit de zeilen te

nemen, verklaarde Lionel Paillet dat Nest je privacy

serieus neemt. “Nest maakt producten en heeft geen

enkel ander belang. Google verkoopt advertenties,

dat is een andere tak van sport. Nest zal gegevens die

worden verkregen uit het gebruik van onze producten

beveiligen en niet aan derden ter beschikking stellen.

Dit is in de overnameovereenkomst opgenomen. Daar

kun je van op aan, maar we zijn ons heel bewust dat

we het vertrouwen hierin moeten verdienen.”

Producten

Het product portfolio is overzichtelijk: Nest Protect:

Smoke + Carbon Monoxide Alarm, Nest Learning

Thermostat en de Nest Stand. De eerste bevat sen-

soren, zoals de naam al aangeeft, voor rook en kool-

monoxide, maar bevat ook een bewegingsmelder.

“Maar, Nest Protect doet meer dan alleen maar een

schel alarm laten horen wanneer er gevaar dreigt in

het huis. Nest Protect praat tegen je en vertelt je wat

het probleem is en waar het probleem is. Het stuurt

zelfs, via de Nest-app, een bericht aan je telefoon

wanneer er iets niet in orde is. Het weet wanneer er

een klein beetje rook is en wanneer er veel rook is. Het

weet wanneer het koolmonoxideniveau gevaarlijke

waarden aanneemt, een gevaar dat je niet kunt zien of

ruiken. Zodra Nest Protect een probleem detecteert,

krijg je een waarschuwing, zodat je het probleem

kunt verhelpen of het huis kunt verlaten. ’s Nachts

verlicht het witte licht van Nest Protect’s Lichtpad je

weg door het donker, wanneer je er onderdoor loopt”,

aldus Lionel Guicherd-Callin, hoofd productmarketing

voor Nest Europa.

nest Learning thermostat

Volgens IVEM, het Centrum voor Energie- en Milieu-

wetenschappen, wordt meer dan 65 procent van de

gemiddelde Nederlandse energierekening besteed

aan verwarming, hetgeen neerkomt op € 1.152 per

jaar (bron: IVEM, Center for Energy and Environmental

Studies). Nest heeft onlangs een onderzoek afgerond

naar de potentiële energiebesparing die mogelijk is

smart homes magazine Verslagtheo wubboLts

introductie nest thermostaat

OP 24 SEPTEMbER 2014 wERDEN DE PRODuCTEN VAN NEST LAbS, DE NEST LEARNING THERMOSTAT EN HET NEST

PROTECT: SMOkE + CARbON MONOxIDE ALARM AAN DE VERZAMELDE PERS IN ONS LAND GEPRESENTEERD. SMART

HOMES MAGAZINE HAD DE kEy-NOTE VAN MEDEOPRICHTER MATT ROGERS, DIE bEGIN VAN DE MAAND wERD GE-

HOuDEN TIjDENS DE IFA IN bERLIjN AL bIjGEwOOND, MAAR DEZE VORMDE SLECHTS EEN INLEIDING OP DEZE bIjEEN-

kOMST. ZIjN PRIkkELENDE uITSPRAAk “THE HOME SHOuLD DO MORE FOR yOu, THAN yOu DO FOR IT”, wERD NOG

EENS HERHAALD DOOR LIONEL PAILLET, GENERAL MANAGER EuROPE.

18 smart homes magazine - september 2014

smart homes magazine - september 2014 19

met de Nest Thermostat. Dit onderzoek is gebaseerd

op simulaties van het energieverbruik van verschil-

lende huizen. Van verwarmingsschema’s met een

constante temperatuur van 20°C tot schema’s waarbij

de temperatuur veel terugvalt gedurende twee sig-

nificante periodes per dag en tijdens de vakantiepe-

riode (dit is vergelijkbaar met een programmeerbare

thermostaat of timer). uit dit onderzoek blijkt dat

de besparing voor Nederlandse klanten van de Nest

Learning Thermostat tussen de 13 en 29 procent kan

liggen. Hoe hoog de besparing op de energierekening

is, en daarmee het financieel voordeel, is afhankelijk

van het huis van de gebruiker, het klimaat en welke

Nest Thermostat functies er worden gebruikt.

Als derde product biedt Nest de Stand aan. Deze kan

worden gebruikt als er een draadloze verbinding met

de CV-ketel gemaakt moet worden. Overigens: de

Nest learning Thermostat is geschikt voor gebruik

met bijna alle centrale verwarmingssystemen en ver-

bindt je hem met het web, dan is de Nest-app gratis

beschikbaar voor Android (via Google Play) en iOS

(via Apple’s App Store) apparaten. Een webversie is

beschikbaar op home.nest.com.

Nest-producten zijn tot nog meer in staat als ze sa-

menwerken. wanneer bijvoorbeeld het Nest Protect

koolmonoxidealarm afgaat en er is een actieve wifi-

verbinding beschikbaar, dan kan de Nest Thermo-

stat automatisch de gas- of olieboiler afsluiten – een

veelvoorkomende bron van koolmonoxidelekken.

bovendien verbeteren de sensoren van Nest Protect

de Auto-Afwezig functie van de Nest Thermostat.

Daarnaast maakt het Nest Developer Program het voor

Nest-apparatuur mogelijk om samen te werken met

de apparaten die we al dagelijks gebruiken, zowel

binnen als buitenshuis. works with Nest zorgt ervoor

dat alles van verlichting, huishoudelijke apparatuur,

fitness-apparaten tot auto’s veilig kan verbinden met

Nest-producten en waardoor het huis tot leven komt

doordat het veiliger, efficiënter en bewuster wordt.

by the way: Nest heeft een eigen API, application

programming interface, en zal in de nabije toekomst

met meer producten op de markt komen en te zijner

tijd communicatie met protocollen van derden kun-

nen samenwerken.

Prijs en beschikbaarheid

De Nest Learning Thermostat heeft een verkoop-

adviesprijs van € 219 (inclusief bTw). De optionele

Stand wordt apart verkocht voor € 35 (inclusief bTw).

Nest Protect: Smoke + Carbon Monoxide Alarm zal

beschikbaar zijn in twee verschillende versies – be-

draad (230V) en op batterijvoeding – en heeft een

aanbevolen verkoopprijs van € 109 (inclusief bTw).


“Alweer tweeëntwintig jaar geleden

organiseerden we, in 1993, de eerste

beurs. Het was toen ook het Jaar van

de Ouderen, waarvoor ik gevraagd was

als directeur van het Nationaal Comité voor ouderen,

waarmee we vijfendertighonderd activiteiten organi-

seerden door heel Nederland. Ook viel in dat jaar de

door Verenigde Naties uitgeroepen Dag van de Oude-

ren. De dag en het jaar in één, dat heeft gezorgd voor

de totstandkoming van de beurs. De eerste drie edities

vonden plaats in Den Haag, omdat er in het eerste jaar

geen enkele andere locatie beschikbaar was. Na drie

jaar was het tijd voor een grotere jas: Jaarbeurs Utrecht.

Inmiddels is de 50Plus Beurs een fenomeen waar vraag

en aanbod op interactieve wijze bij elkaar komen. In de

smart homes magazine interviewmaud Vogelaar

Domotica: De ultieme zelfkick!Domotica: De ultieme zelfkick!

Meer DAN HONDerDDUIzeND BezOekers, zesHONDerD exPOsANteN eN VIJftIgDUIzeND VIerkANte Me-

ter OPPerVlAkte: DAt Is De 50PlUs BeUrs, ’s werelDs grOOtste eVeNeMeNt VOOr seNIOreN. VAN 16

tOt eN Met 20 sePteMBer stOND JAArBeUrs UtreCHt VOlleDIg IN Het tekeN VAN De VIJftIgPlUsser.

NeDerlAND VergrIJst eN De weNs Is OM zO lANg MOgelIJk regIe te HOUDeN IN eIgeN leefOMgeVINg.

OOk Al Is zOrg NOg NIet NODIg, MeN wIl zICH wel gOeD VOOrBereIDeN! DAArOM stOND OOk DIt JAAr

sMArt HOMes OP De 50PlUs BeUrs OM zOwel De CONsUMeNt Als PrOfessIONAl te INfOrMereN OVer

Alle MOgelIJkHeDeN. MAAr wAt Is De ACHtergrOND eN wAt MAAkt De BeUrs NOU zO INteressANt?

sMArt HOMes MAgAzINe VrOeg Het AAN AlexANDer VAN De kerkHOf, DIreCteUr VAN De 50PlUs BeUrs.


Domotica: De ultieme zelfkick!Domotica: De ultieme zelfkick!

afgelopen twintig jaar hebben wij de markt als organi-

satie meegemaakt en vormgegeven. De doelgroep is

tastbaar gemaakt en veranderd. In de eerste jaren hing

er om ouderen het vooroordeel dat ze achter de gera-

niums zitten, met een rekje lopen en ’s avonds krullen

indraaien. Haal dan maar eens professionele jongens

op je beurs binnen. In het begin waren het kraampjes

gericht op dood en verderf, welke producten kun je

aan de zieken en ouderen slijten? Destijds stond de

Ptt met een telefoon voor doven en slechthorenden,

want ja, het ging om ouderen.

gelukkig is dat nu veranderd en zie je ook smartpho-

nes op de beurs. De doelgroep is technischer dan we

denken, ze begrijpen meer dan enkel die grote knop.

Met de beurs hebben we als het ware een suikerlaagje

aangebracht om die belangrijke pil die nodig is: in-

formatie. Need-to-know op een amuserende manier.

want hoe meer interesse, hoe meer aanbieders, hoe

beter de commerciële markt aantrekt. Vergeet niet

dat de vijftig plusser de meest ervaren consument

is, hij weet wat hij wil. De automarkt bijvoorbeeld is

bij uitstek een seniorenmarkt. Jongeren hebben nog

geen geld voor een nieuwe auto. De oudere gaat voor

comfort en veiligheid en heeft zich verdiept in wat hij

wil. en daar moet je je aanbod op inrichten. Niet met

gezinsauto’s komen maar met wat kleinere, luxere en

energiezuinige auto’s.

goed Voorbereid

Net als de beurs heeft ook de bezoeker een groei mee-

gemaakt. we hebben nu te maken met de kinderen van

de eerste generatie beursbezoekers. Deze zijn veran-

derd maar dat kan ook niet anders. kijk naar jezelf, je

ouders en grootouders. De vraag en het aanbod heeft

zich meer ontwikkeld. Vroeger waren ouderen al blij

met ‘iets’ speciaal voor hen. Nu zijn er uitgesproken

wensen en behoeften. De vijftigplusser van nu durft

geld uit te geven. Met kinderen hoeft geen rekening

meer gehouden te worden en er is veelal meer behoefte

aan comfort in het leven. wel is de doelgroep nog steeds

gevoelig voor de omgeving, bijvoorbeeld de mening

van de kinderen. Maar hij heeft zich goed voorbereid

op een eventuele aankoop. In de autobranche werd

in het begin de fout gemaakt enkel een knappe meid

in de stand neer te zetten. Maar de doelgroep stelt

inhoudelijke vragen. Á la minute moesten er dealers

uit de buurt komen om deze te beantwoorden. De

bezoeker wil alles weten, anders wordt er niet gekocht.

informeren

Met alle ontwikkelingen is het belangrijk om mee te

bewegen. Het flankerend ouderenbeleid waarbij ou-

deren langer thuis blijven wonen, heeft gezorgd voor

de intrede van domotica op de beurs. en bedrijven

zoals smart Homes natuurlijk, die ook al jaren bezig

zijn om het in de kijker te zetten en bewustwording te

creëren. zelf kwam ik al lang geleden in aanraking met

dit fenomeen, tijdens mijn baan bij het ouderenoplei-

dingscentrum. we leidden daar bijvoorbeeld mensen

op in de manier van benaderen van dementerenden.

en daarbij was toch een geweldig nieuw iets: domotica!

Maar tegenwoordig zijn alle nieuwe technologieën

‘hot’. zelf ben ik al een ‘ouwe…’ omdat ik nog cd’s koop

voor in de auto. Maar ga eens naar een mediazaak,

daar heb je al van alles: smart watches, armbanden, et

cetera. Mensen zijn meer dan ooit bewust bezig met

voeding, gezondheid en met het creëren van een fijne

leefomgeving. Het is de ultieme zelfkick om in je eigen

‘cocoon’ met technologieën comfortabel en veilig thuis

te wonen. woongenot verhogen is ontzettend interes-

sant voor de doelgroep.

Vroeger was het misschien eng en nieuw maar de hui-

dige bezoeker is gewend aan techniek, computers en

dergelijke. Je ziet ook steeds meer zeventig- en tach-

tigplussers met iPads en dat soort materiaal, terwijl de

eerste generatie bezoekers nog les kreeg in de telefoon

op nemen. Juist nieuwe technologie in de leefomgeving

maakt dat je eigen wensen in het leven kunt integreren

en ten koste van alles vermijden dat je afhankelijk wordt.

Het gaat voor de vijfenzeventigplusser niet enkel over

alleen thuis blijven wonen maar vooral om zelfstan-

digheid. we willen de bezoeker informeren van alles

wat er voor hen op de markt is, het is een afspiegeling


van aanbod en diensten voor de seniorenmarkt, een

amuserend informatieplatform.

intereSSant

Maar zo’n platform ontstaat niet zomaar ineens. In ’93

stelde de europese Commissie al dat er een vergrijzing

aankwam, daar moest iets mee gedaan worden. want

participeert de doelgroep wel genoeg in de maatschap-

pij? zetten we ze niet onbewust buitenspel? Het doel

van deze bewustwording was om de maatschappelijke

waarde van de ouderen te benadrukken. Daar werd

economisch en commercieel nog geen rekening mee

gehouden. reclames bijvoorbeeld, richtten zich alleen

op de doelgroep twintig tot vijfenveertig jaar. De ‘ou-

dere’ was commercieel gezien niet interessant. Hét vijf-

tigplusproduct bestaat echter niet. Als je íets verkoopt

dat interessant is voor ouderen, kom dan naar de beurs.

een schoen die lekker zit? Dat kan een product zijn voor

de doelgroep, terwijl je dezelfde schoen misschien ook

aan dertigers of misschien twintigers verkoopt. Je hoeft

niet bang te zijn voor een ‘ouwe lullen’ stempel door op

de 50Plus Beurs te staan, die tijd is al lang voor bij. toch

lijken sommige doelgroepen daar nog wel bang voor.

De sector mode en beauty bijvoorbeeld. er wordt ont-

zettend veel cosmetica verkocht onder de doelgroep.

Het is er allemaal maar het staat niet op de beurs. Dat

terwijl de markt enorm is. Voor iedere rimpel is een

crème, en die rimpels zijn op de beurs!

geitenwollen Sokken

eigenlijk is het juist een uitdaging om een product

te ontwikkelen dat voor meerdere doelgroepen in-

teressant is, dus ook voor de vijftigplussers. Dat ik in

aanraking kwam met deze doelgroep is puur toeval.

Na mijn studie (Nederlandse letterkunde & Commu-

nicatie) sloeg ik de Volkskrant open op zoek naar een

baan. Ik stuurde één sollicitatiebrief, dat was naar een

seniorenopleidingscentrum. Ik kon direct aan de slag.

Iets commercieels doen in de wereld van de senioren,

dat was mijn taak. Omdat commercie en senioren nog

niet samen gingen in die tijd, was ik een quasi snelle

jongen in de geiten-wollensokken-wereld. toen ik in

’93 gevraagd werd voor het Nationaal Comité voor

ouderen, ben ik voor mezelf begonnen. Ik had zoveel

werk en de beurs maakte duidelijk dat de vijftigplus

doelgroep weldegelijk commercieel benaderbaar is.

en belangrijker: dat een beurs een opzichzelfstaand

evenement is, niet afhankelijk van subsidies, dat was

het opleidingscentrum waar ik werkte wel. Daardoor

kon het op een gegeven moment ook de broek niet

meer ophouden. Het was mijn eerste en direct laatste

baan in loondienst.

a-merken

Inmiddels ben ik al jaren directeur van de 50Plus Beurs

maar ook van andere beurzen. zo hebben we De ge-

zondheidsbeurs overgenomen, deze krijgt dit jaar een

facelift. Het wordt dit jaar dubbel zo groot en we plak-

ken er een extra dag aan vast. Ook zijn er verschillende

thema’s zoals e-health en technologie aan toegevoegd.

Het gaat hier niet per definitie om ouderen. Het is één

nationaal platform voor achttien jaar en ouder. Dit

keer komen er meer A-merken, wat de beurs profes-

sioneler en aantrekkelijker maakt. we willen groeien

van de circa vijfendertigduizend bezoekers van nu,

naar zeventig- tot tachtigduizend. Van elkaar hebben

de beurzen geen concurrentie. Overigens ook niet zo

zeer van andere partijen. er zijn veel regionale of lokale

organisaties die evenementen organiseren, maar niets

is te vergelijken met de 50Plus Beurs.

Op al onze beurzen zie je een hoop verschillende stands,

maar als ik standhouders één tip mag geven: zorg voor

interactie! ga niet met een bakje koffie op een stoel

zitten wachten. De bezoeker komt voor informatie. Als

je in de stad op straat loopt, dan is het gek wanneer

iemand je een winkel binnen vraagt om je van infor-

matie te voorzien, op de beurs niet! Dat verwacht de

bezoeker. zorg dat je dat contactmoment hebt zodat de

bezoeker boordevol informatie en, hopelijk, aankopen

naar huis gaat.”

Hier had uw advertentie kunnen staan...

Voor advertentiemogelijkheden neem contact op met de redactie via [email protected]


Nieuwe ledeN partNercommuNity Smart HomeS Smart HomeS magaziNe

Fresh Idea Factory BV

heIjmans WonIngBouW, BouWt Voor Ieder zIjn eIgen thuIs

Fresh Idea Factory BV is een bedrijf dat frisse

ideeën omzet in mooie en gebruiksvriende-

lijke producten en concepten. de focus ligt op

het bevorderen van gezond gedrag, (zelf )zorg

en selfmanagement van patiënten. Persuasive

technology, die ook kan leiden tot betere en

slimmere zorg.

een mooi voorbeeld hiervan is obli, een

oplossing voor het stimuleren en herinneren

aan het voldoende drinken en het monito-

ren van de vochtinname over internet, door

mantelzorgers en professionele zorgverleners.

Inmiddels is de effectiviteit in een weten-

schappelijke validatiestudie aangetoond en

is obli klaar voor de markt (www.obli.info)

Vraaggestuurd en oplossingsgericht: de sa-

niet zomaar klakkeloos woningen bouwen,

maar luisteren naar de behoeftes van de be-

woner. Iedereen heeft zo zijn eigen wensen.

heijmans Woningbouw luistert naar die wen-

sen; of het nu gaat over de indeling van je

toekomstige woning, welke gevel je wel of

niet mooi vindt of het renoveren van je wo-

ning om een bepaald energielabel te halen.

daarnaast kijken we naar hoe je als corporatie,

belegger of ontwikkelaar je woningproject zo

aantrekkelijk mogelijk kan maken. Voor nu en

in de toekomst.

met slimme methodes en jarenlange erva-

ring bouwen we niet alleen woningen maar

ook zorgcentra en scholen. niet alleen nieuw,

maar ook oud of een combinatie ervan. ook

wanneer meerdere functies in een gebouw

samen komen draaien we onze hand niet om.

Levensduur

naast nieuwbouw richt heijmans Woning-

bouw zich op herstel, verbouw en renovatie

van woningen, zoals het verbeteren van ener-

gieprestaties van woningen, het renoveren

van galerijen van flatgebouwen om de veilig-

heid te kunnen blijven garanderen. onder-

houd en service krijgen hier een steeds groter

aandeel in, zo geven we garanties af voor

menwerking met zorgverleners en gebrui-

kers in een vroeg stadium van de product-

ontwikkeling staat garant voor producten die

langere periodes na (ver)bouw. een thuis voor

de langere termijn.

over Heijmans

heijmans is een beursgenoteerde onderne-

ming die de activiteiten op het gebied van

vastgoed, woningbouw, utiliteit, wegen en

civiel combineert. heijmans is actief in neder-

land, België en duitsland. door te sturen op

een integrale aanpak en kwaliteit van de uit-

voering bieden we toegevoegde waarde voor

onze klanten. heijmans realiseert integrale,

aansluiten bij behoeften in de zorg, en die

door patiënten begrepen en geaccepteerd

worden.

deze manier van werken krijgt ook gestalte

in Fieldlabs.

Fresh Idea Factory is betrokken bij een aantal

zogenaamde Living Labs en proeftuinen in

nederland en duitsland.

www.fresh-idea-factory.nl/

innovatieve projecten voor grote klanten als

bedrijven en overheden en woningen voor

beleggers en woonconsumenten. met ruim

7.400 medewerkers en in 2013 € 2,1 miljard

omzet, bouwen we aan de ruimtelijke con-

touren van morgen.

www.heijmans.nl


Nieuwe ledeN partNercommuNity Smart HomeS Smart HomeS magaziNe

LIVInd, het zorgInItIatIeF Van adésys BV

osram - LIcht dIgItaaL geregeLd

Livind is het zorginitiatief van adésys BV, fa-

brikant van elektronica, uit Wateringen. het

bedrijf bestaat sinds 1982 en omvat dertig

mensen. het deskundige engineeringsteam

van tien hBo/Wo ingenieurs is gespeciali-

seerd in elektronica en software-oplossingen.

Livind heeft ruim drie jaar gewerkt aan een

zorg-domotica systeem voor leefstijlmoni-

toring bij alleenstaande zorgcliënten. het

systeem wordt ingezet sinds juni 2013 en

heeft door de succesvolle projecten in noord

Limburg bij Vilans inmiddels de status van

bewezen technologie.

Leefstijlmonitoring ondersteunt het zorgpro-

ces waardoor kwetsbare ouderen langer zelf-

standig thuis kunnen blijven wonen. er wordt

gebruikt gemaakt van bewegingssensoren

(geen camera’s) waardoor de privacy van de

cliënt gewaarborgd blijft. het systeem volgt

Lichtbronnen, armaturen en verlichtings-

systemen van oSram vormen de basis voor

een prachtig zicht, zorgen voor veiligheid

en comfort en maken efficiënt gebruik van

energie mogelijk, met behoud van comfort

en dynamiek. al meer dan 100 jaar lang is

oSram ‘enthousiast over intelligent licht’.

een recent voorbeeld hiervan is LigHtiFY™,

een digitaal dimsysteem voor thuis en pro-

fessionele applicaties.

met LIghtIFy presenteerde osram tijdens

de beurs Light+Building 2014 voor het eerst

een lichtsysteem waarmee gebruikers een

breed scala van verlichtingsmogelijkheden

kunnen ontdekken, met behulp van een app

op een smartphone of tablet. LIghtIFy stelt

de gebruikers in staat om verschillende licht-

sferen in te stellen in huiskamers, werkka-

mers, balkons en tuinen. de scènes zijn vrij te

configureren en te sturen en kunnen flexibel

gewijzigd worden.

LIghtIFy kan eenvoudig worden geïntegreerd

in het bestaande WLan-netwerk. de LIghtIFy

componenten communiceren automatisch

met elkaar. de complete LIghtIFy serie van

het patroon van alle dag en signaleert indien

hierin afwijkingen optreden die mogelijk dui-

den op een zorgelijke situatie. ook de lange

termijn trends worden gevolgd waardoor een

langzaam veranderende situatie zichtbaar

wordt. het systeem is eenvoudig te bedie-

nen en uit te lezen via de nederlandse inter-

netpagina’s. zo kunnen zorgprofessionals en

Led lampen, Led strips en armaturen kunnen

onafhankelijk van de locatie worden bediend.

ook reeds geïnstalleerde lichtsystemen en

producten van andere fabrikanten die de

gangbare standaard zigBee lichtlink of de

standaard home automation ondersteunen,

kunnen eenvoudig in het systeem worden

geïntegreerd. als aanvulling biedt het LIgh-

tIFy systeem ook een interface voor de daLI

standaard.

Het LigHtiFY assortiment

Voor professionele toepassingen is er nu ook

LIghtIFy Pro. dit systeem is geschikt voor bij-

voorbeeld kantoren en openbare gebouwen.

In toepassingen als deze zijn de eisen namelijk

hoog als het gaat om intelligent gestuurde

apparatuur zoals lichtmanagement. om aan

deze eisen te voldoen, biedt LIghtIFy Pro

een diversiteit aan verlichtingsoplossingen

die gekenmerkt worden door een flexibele,

draadloze bediening en die eenvoudig kun-

nen worden geïntegreerd in een gebouw

of ruimtelijke planning. speciaal voor het

LIghtIFy Pro systeem is de draadloze druk-

knopkoppeling ontwikkeld. gebruikers kun-

nen hiermee zelf beslissen of de verlichting

via een mobiel apparaat met behulp van de

LIghtIFy Pro app geregeld wordt, of met een

standaard lichtschakelaar. het LIghtIFy Pro

portfolio omvat armaturen, stuureenheden,

sensoren en een drukknopkoppeling, en is

uit te breiden tot maximaal 100 armaturen en

controle componenten. osram biedt nu al zes

armaturen met geïntegreerde LIghtIFy Pro

functionaliteit voor toepassingen in kantoren

en openbare gebouwen.

www.osram.nl

mantelzorgers tijdig maatregelen nemen

ter verbetering van de situatie.

Livind Leefstijlmonitoring is bij uitstek het

middel om de extramuralisering in de zorg

verantwoord mogelijk te maken. thuiszorg

wordt steeds belangrijker maar moet met

steeds minder mensen worden gereali-

seerd. technische hulpmiddelen zoals leef-

stijlmonitoring worden hierdoor noodzaak

om de thuiszorg toch op niveau te houden.

www.adesys.nl


Al achtentwintig jaar woon ik in hetzelfde huis,

dat ‘maakt’ me geen doorsnee Nederlander.

Iets is er dus al ideaal aan mijn huis. Alleen de

ligging al, in een klein dorp op een heerlijke

rustige plek. Ook een aantal bouwkundige zaken die

een huis slim maken, is in dat van ons geregeld. Brede

deuren, geen drempels, veel glas op het zuiden voor

natuurlijke opwarming in de winter en weinig glas op

het noorden. Vloerverwarming, wat de temperatuur

van de verwarming laag houdt. Ook hebben we in de

loop der jaren isolerende maatregelen getroffen en

gebruiken we een zonneboiler. Inmiddels ben ik besmet

met het slimme virus maar is er in huis nog niet heel

veel veranderd. Nét een schilder wiens huis eigenlijk

dringend een beurt verdient. Maar wat wil ik eigenlijk

in mijn huis? Wat is voor mij ideaal?

tHuiS komen

Als ik met mijn handen vol boodschappen de auto

uitstap, zou ik graag – net als bij mijn auto – op een

knop willen drukken zodat de voordeur open gaat en de

verlichting aan, in ieder geval in de hal en keuken want

daar loop ik doorgaans als eerste naartoe. Boodschap-

pen op het aanrecht zetten, jas en schoenen uitdoen,

even zitten en met één knop de verlichting regelen in

plaats van de hele ronde te doen om alles aan te zet-

ten. Ook ideaal zou zijn als met het inschakelen van de

verlichting Radio Jazz FM aan zou gaan en hoorbaar is

via niet zichtbare speakers. Geen draden over de vloer,

heerlijk met stofzuigen. Helemaal fijn zou het zijn als het

eten voor ons gekookt wordt, maar van die toepassing

heb ik nog niet gehoord. En na het eten alles zelf in de

vaatwasser zetten. Of zou het té decadent zijn om daar

een oplossing voor te willen?

Terwijl ik me naar een andere ruimte verplaats, doet de

muziek dat in mijn ideale situatie ook. Ik ben creatief

en verlies mezelf graag in bezig zijn met keramiek.

Inmiddels zit ik tot mijn ellenbogen in de klei en dan

gaat de deurbel. De muziek staat hard waardoor ik de

bel niet hoor, dus het volume moet lager, zonde van

dat goede nummer. Wie staat er voor de deur? Maak

ik mijn handen wel of niet schoon? In mijn ‘droomhuis’

zie ik wie er aanbelt en laat ik ze op afstand binnen.

Of als het mooi weer is, dan ben ik graag in de tuin. En

wat als de bel dan gaat? Overal is wel een devies voor,

dat wil ik niet, ik wil het mee kunnen nemen. Dat kan

allemaal al met een smartphone. Maar voor mij is mijn

telefoon werk en mijn tablet ook. En verstand op nul

kan dan voor mij niet. Daarom laat ik deze graag onder

in mijn tas. Ik wil een alternatief, iets wat gewoon thuis

blijft als ik er niet ben voor als bijvoorbeeld een van de

kinderen thuis vertoeft, vrienden uitnodigt om bij te

kletsen en die bellen dan weer aan.

Of wat te denken van de was? Niet een machine met

tig programma’s die je steeds opnieuw in moet stellen

maar eentje die zelf het juiste programma gebruikt en

pas aangaat op het meest gunstige tariefmoment. Na-

tuurlijk geldt voor de droger en vaatwasser hetzelfde.

smart homes magazinecorien van berlo

Het Door De

iDeale bril van

Huis Corien van berlo

IN DE zOMERpERIODE Is HET RusTIG IN NEDERlAND. VAkANTIE HEB Ik (NOG) NIET GEHAD HET-

GEEN ME TIJD GEEFT OM EEN EN ANDER TE OVERDENkEN. BIJVOORBEElD, HOE zOu, MET AllEs

WAT ME BEkEND Is TEN AANzIEN VAN DE MOGElIJkHEDEN VAN DOMOTIcA EN slIM WONEN,

MIJN IDEAlE HuIs ERuIT zIEN?


Het Door De

iDeale bril van

Huis Corien van berlo

En dan, ’s avonds voor het naar bed gaan nog even al-

les controleren of alles uit is. Ook wij doen dat iedere

avond. stand-by apparatuur uit en de verlichting niet

te vergeten. Nu ben ik vaak alleen thuis met een man

die overal op de wereld keynotes geeft over domotica

en dan midden in de nacht, een vreemd geluid, is er

iemand binnen? Even controleren, ja echt dat doe ik.

Dan zou het fijn zijn als ik in één keer alle verlichting

aan kan schakelen, in en rondom het huis. Als er dan

iemand binnen zou zijn, schrikt die zich drie keer in de

rondte denk ik. Maar het is ook gewoon fijn om te zien

waar je loopt. Wanneer het een nachtelijk toiletbezoek

betreft, hoeft niet alles aan, maar wel wil ik zien waar ik

loop, en mijn bril, die zet ik hier doorgaans niet voor op.

En dan gaat de wekker, standaard te vroeg natuurlijk

en beland ik terug op aarde. langzaam wakker worden

alsof het zomer is met bijbehorend licht en een zacht

muziekje, dat heb ik gelukkig al.

Na het ontbijt op weg naar de auto vraag ik me iedere

morgen af wat ik vergeten ben. En dat is meestal wel

iets. Radio nog aan, strijkijzer niet uitgezet, licht op de

badkamer. zo begint de ochtend voor velen. Waar ik

me misschien in onderscheid is dat ik niet de behoefte

heb terug te keren om alles te controleren en of uit te

schakelen. Mijn strijkijzer staat dus nog wel eens aan

als ik thuis kom, niet vaak maar het komt voor. En ik

weet het, dat hoeft allemaal niet. Iedere dag vertel ik

het aan wie het maar horen wil, maar daarmee is het

nog niet opgelost.

uiteraard kan er véél meer met domotica, maar ik

hoef mijn bad niet vol te laten lopen als ik onderweg

naar huis ben. Meer bewust ben ik me van het nut

van zorgalarmering en ‘tele-health’. Doe mij maar een

robot waardoor ik gezellig met een van de kinderen

kan skypen zonder daarvoor achter de computer te

kruipen. Maar nu, vandaag, zou ik een heel gelukkig

mens zijn als ik over de bovengenoemde functionali-

teiten zou beschikken. Dan wordt het genieten van ons

plekje in een leuk dorp onder de rook van Eindhoven

nog intenser!


Vereniging BodemenergienL heeft het initi-atief genomen om een gebruikersplatform Bodemenergie op te richten. zij wil met de oprichting van het gebruikersplatform de huidige en toekomstige eindgebruikers be-ter informeren en voorbereiden op het (laten) beheren van een bodemenergiesysteem. Dit moet leiden tot goed functionerende en voor de gebruiker betrouwbare bodemenergie-installaties.

Op dit moment zien we dat bodemenergiesys-temen niet altijd even optimaal functioneren. Oorzaken die daarbij naar voren komen zijn onder meer: inregelproblemen, onvoldoende monitoring of problemen met de bron. Gebrui-kers zijn echter gebaad bij een goed werkend bodemenergiesysteem waarbij de beloofde energiebesparing wordt gehaald en de ener-gierekening geen onaangename verrassingen geeft. Echter van een onwetende eindgebruiker kun

je niet verwachten dat hij de problemen die in de beheerfase naar boven komen de baas kan. Onder het motto van ‘een gewaarschuwde eind-gebruiker telt voor twee’ wil BodemenergieNL met het oprichten van het Gebruikersplatform bereiken dat dit soort teleurstellingen bij eind-gebruikers wordt voorkomen. Door ervarin-gen met elkaar te delen en van elkaar te leren, kunnen we kwalitatief betere systemen gaan realiseren.

Binnen het Gebruikersplatform kunnen de eindgebruikers van bodemenergiesystemen hun ervaringen en resultaten van projecten met elkaar delen. Daarnaast is het van belang dat de eindgebruikers toegang krijgen tot relevante informatie en kennis. Op die manier zijn ze be-ter geïnformeerd over het duurzaam beheer en onderhoud van de installaties. Om tot een verdere invulling van de activiteiten van het Gebruikersplatform te komen wordt op dit mo-ment een enquête gehouden onder een aantal

GEBruikErspLatfOrm BODEmENErGiE vaN start

in de afgelopen tien jaar heeft het my Home-systeem voor woningautomatisering van Bti-cino een evolutie gekend, niet alleen op ge-bied van producten, maar ook op het gebied van software. Wat ooit een basisbesturings-systeem was voor rolluiken en verlichting, is nu een domoticasysteem geworden voor alle functies binnen een huis.

Door het toenemend aantal producten groeide ook het aantal bijhorende softwareprogram-ma’s. via de nieuwe software my Home suite kan men zowel alle basiscomponenten (o.a. bedieningen en actuatoren), als alle geavan-ceerde toestellen (o.a. webserver en touchs-creens) eenvoudig configureren. men heeft dus niet langer verschillende software nodig voor de verschillende producten.

eenvoud in gebruikBij de ontwikkeling van my Home suite werd ‘eenvoud in gebruik’ hét sleutelbegrip. Na het aansluiten van alle toestellen scant my Home suite de volledige bus en creëert op die ma-nier een volledige databank met daarin alle

aanwezige apparaten. voortaan volstaat het om deze laatste te adresseren en de volledige configuratie terug te sturen naar alle toestel-len. alle omschrijvingen en adressen in de databank kunnen direct gebruikt worden voor het programmeren van een touchscreen.

Steeds up-to-dateDe my Home suite software en bijhorende

eindgebruikers van bodemenergiesystemen om hun wensen en behoeften in kaart te brengen.

projectleider Dick Westgeest presenteert de resultaten op de netwerkbijeenkomst, die op 25 november 2014 te Breda zal plaatsvinden. Heeft u als huidige of toekomstige gebruiker van een bodemenergiesysteem interesse om deze bijeenkomst bij te wonen, dan kunt u zich hiervoor aanmelden via de website: www.ge-bruikersplatformbodemenergie.nl

Voor meer informatie of voor deelname

aan de enquête kunt u contact opnemen

met de projectleider Gebruikersplatform

Bodemenergie: Dick Westgeest. Hij is te

bereiken op telefoonnummer: 06-47 067

057 of [email protected]

uNivErsELE prOGrammEErsOftWarE vOOr my HOmE suitE

instructies zijn gratis te downloaden via http://www.bticino.nl/domotica/my-home-suite-soft-ware. Enkele instructiefilms laten u zien, hoe u aan de slag kunt gaan met my Home suite. Na het installeren wordt de gebruiker via automa-tische notificatie op de hoogte gehouden van eventuele updates. Elk nieuw apparaat dat in de toekomst ontwikkeld wordt voor my Home, zal ook in my Home suite worden opgenomen.


Het doel van dit alles is het verbeteren van welzijn van mensen, zelfstandigheid, gezond-heid en veiligheid – niet alleen voor senio-ren maar ook voor hun familie en vrienden. Concreet betreft het twee functies: de ge-zondheid en veiligheid in de gaten houden en sociaal contact bevorderen. De diensten gebruiken juist de kracht van familie en vrienden en zorgen voor direct menselijk contact indien nodig. Daardoor zijn ze niet enkel afhankelijk van automatische functies. De smartphone-app geeft familie, vrienden en mantelzorgers een overzicht van het welzijn van de senior, bijvoorbeeld door het tonen van gemiste medicatie, verzoekjes voor een bezoek, of door te waarschuwen bij een val. Om virtueel op bezoek te gaan, kunnen vrienden en familie de Giraff-robot gebruiken om te kijken of alles in orde is, om de oudere ergens aan te herinneren of

gerust te stellen. tevens kunnen er, in geval van nood, ook professionele verzorgers bij betrokken worden.

in het afgelopen jaar rondden smart Homes ontwerpers en onderzoekers drie ontwerpfases af. De eerste fase bestond uit groepsdiscussies, met in totaal zeventig deelnemende senioren en familieleden. in de tweede fase, bestaande uit vijfentwintig individuele sessies door experts, senioren, familie en thuiszorgmedewerkers, zijn de eerste ontwerpen geëvalueerd. Gedurende deze ontwerpfases zijn alle opmerkingen en bevindingen verzameld over bijvoor-beeld geplande victoryaHome-diensten, ideeën voor nieuwe diensten, commentaar op de zorgrobot, ideeën over nieuwe en be-staande zorgprocessen en over het ontwerp voor de smartphone-app voor familie. in de

Projecten smart homes magazineVan De reDactie

smart HOmEs pLaatst EEN jaar LaNG vEErtiG rOBOts Bij mENsEN tHuisGrOtE uitrOL vaN E-HEaLtH-DiENstEN vOOr LaNGEr zELfstaNDiG WONENiN OktOBEr start smart HOmEs mEt DE uitrOL vaN HEt iNNOvatiEvE viCtOryaHOmE-systEEm EN DE DaarBij

BEHOrENDE DiENstEN. DE mOBiELE zOrGrOBOt EN sLimmE apparatEN zOaLs EEN BEWEGiNGssENsOr, vaLDE-

tECtOr, EEN autOmatisCHE piLLENDOOs éN EEN smartpHONE-app vOOr famiLiE EN vriENDEN WOrDt Bij vEEr-

tiG OuDErEN iN Huis GEïNstaLLEErD.


derde fase, in mei en juni vonden er korte tests plaats met bij mensen thuis.

met behulp van deze resultaten wordt vic-toryaHome verbeterd, worden de diensten aangepast, de functies vergemakkelijkt en de gebruikservaring geoptimaliseerd. Daarnaast wordt er hard gewerkt aan de eerste versie van het ondernemingsplan om het project in het voorjaar van 2016 voort te zetten, na de afloop van de testperiode. Dat is immers het doel van het project: diensten ontwikkelen die écht meerwaarde bieden en die blijven bestaan na afloop van de proefperiode.

Meer informatie:

www.smart-homes.nl


“In de jaren negentig maakte ik kennis met Ad,

hij bezocht als afgestudeerd gerontoloog

bijeenkomsten van de provincie Noord-

Brabant, georiënteerd op de komende

vergrijzing. Als gedeputeerde voor Zorg & Wonen in

Brabant bleef ik betrokken bij het adviesbureau van

smart homes magazinemaud vogelaar

ADVIES UIT BRUSSEL

Al jAreN houdt europArlemeNtArIër lAmBert vAN NIstelrooIj ZIch BeZIg met smArt homes. Als

voorZItter vAN de rAAd vAN AdvIes Is hIj NAuW BetrokkeN BIj de oNtWIkkelINg eN dAArNAAst eeN

ferveNt voorstANder vAN het geBruIk vAN domotIcA IN professIoNele geBIedeN. mAAr hoe Is dIe

sAmeNWerkINg tusseN vAN NIstelrooIj eN smArt homes tot stANd gekomeN?


Ad en later ook bij smart homes. de belangstelling van

de ouderenbonden groeide en er ontstonden nieuwe

kansen. daar sprongen we op in met een voorbeeld-

woning, waarna later de slimste Woning van Nederland

tot stand kwam, een blikvanger. corien van Berlo, de

vrouw van Ad, is zich in de praktijk met smart homes

gaan bezighouden.

smart homes is een relatief kleinere speler die heel

belangrijk is in de ontwikkeling en communicatie op het

gebied van domotica. Zo werd de partnercommunity

bij elkaar gebracht, voor mij ook een prachtige kans. Zo

bereik ik bedrijven waar ik helemaal geen contact mee

had. de raad van Advies, met mij als voorzitter, heeft

een terughoudende rol. We bespreken de koers van de

organisatie en geven signalen van de omgeving – zoals

woningbouw en bestuur – af. daarbij nemen we een

reflecterende rol in. het gaat om een goed evenwicht

in de initiatieven; het zijn van een internationale speler

is bijvoorbeeld belangrijk, maar belangrijker daarin is

de rol van de regio niet te vergeten.

In het europees parlement in Brussel speelt in de discus-

sies vooral robotica een grote rol. de diensten hulp-

verlening worden intelligenter. maar hoe introduceer je

dat? het moet ook voldoen aan ethische grenzen. Nu is

europa voornamelijk gefocust op Ict, maar ik houd me

ook bezig met energie en het management daarvan.

door deze integrale aanpak past smart homes prachtig

in het plaatje. Wat ik persoonlijk aan domotica heb?

Weinig, behalve wat op afstand bedienbare apparatuur.

maar een ‘domoticapaleis’, dat hebben wij thuis niet.

In andere rollen, zoals in de raad van toezicht van

prisma, een instelling voor gehandicaptenzorg, heb ik

het regelmatig over domotica. Waar ik het kan stimu-

leren, doe ik dat. de reacties worden steeds positiever.

In de zorg is minder personeel beschikbaar, maar er

moet wel hetzelfde werk gedaan worden. daar biedt

ondersteuning van domotica een uitkomst. maar té

veel technologie is niet de bedoeling, de warmte in de

zorgverlening moet gehandhaafd blijven.

technologie kan alleen slagen als anderen het belang

ervan ook ervaren. In het samenwerken met partners

is smart homes een goed voorbeeld. We laten de ge-

bruiker steeds meer aan het woord; zo weet je pas écht

waar behoefte aan is.

de raad van Advies handelt uit betrokkenheid bij deze

ontwikkeling. Na de tweede Wereldoorlog was één op

de vijf wereldbewoners europees, nu is dat nog maar

één op de zeven. ons bevolkingsaandeel in europa

neemt af; we moeten extra inzetten op hoogwaardige

ontwikkeling. productie en dienstverlening staan cen-

traal en op zo’n manier dat we onder dezelfde condities

toegang hebben tot andere handelsblokken.”

“In mIjn dagelIjks leven, In Brussel, speelt

nu vooral roBotIca een grote rol. Want

hoe je het ook Went of keert, de dIenst- en

hulpverlenIng Wordt IntellIgenter.”


Het Havengebouw, gebouwd begin zestiger

jaren, biedt onderdak aan diverse bedrijven

en instellingen. Voor de geïnteresseerden

verwijs ik gemakshalve naar de website

(www.havengebouw.nl) want op deze plaats is de

ontvangsthal en het restaurant op de eerste etage

van belang. Hier bevinden zich ook enkele kantoren

en vergaderruimtes die bedoeld zijn voor algemeen

gebruik, ontvangst van bezoekers en/of groepen be-

zoekers. Uiteraard ondersteund met een restaurant om

de inwendige mens te verzorgen.

Het contact tot dit bezoek werd gelegd door Roel van

Gestel, sales manager bij M-PRO, leverancier van een

groot aantal producten die toepassing hebben gevon-

den in het project dat door ItBuilding is uitgevoerd.

Aan het woord is Danny Hartsuiker, medeoprichter

van voornoemd bedrijf en als zodanig ook manager

domotica in onderhavig project.

In het gesprek dat volgt op de voortreffelijke koffieron-

de in het restaurant steekt Danny Hartsuiker meteen van

wal: “Er moest hier echt wat gebeuren. Alles was zwaar

smart homes magazine Partnerbezoek/interview m-ProtHeo WubboltS

het havengebouw, een bezoek waardhet havengebouw, een bezoek waard

JE RIJDt ER zO VAAk lAnGs zOnDER HEt OP tE MERkEn, HEt VAlt nAUwElIJks OP Als JE UIt HEt CEn-

tRAAl stAtIOn lOOPt wAnt JE BlIk Is lOGIsCHERwIJs RICHtInG DAMRAk. tOCH Is HEt HAVEnGEBOUw

AAn DE DE RUytERkADE 7 In AMstERDAM EEn BEzOEk wAARD. En zElfs MEER DAn DAt, zO MOCHt lAtER

BlIJkEn…


het havengebouw, een bezoek waard

gedateerd en de verbouwing was eigenlijk al in gang

gezet. En zoals zo vaak komt ‘domotica’, wat een lastig

woord trouwens, te laat aan bod in de besprekingen. Bij

ItBuilding hadden we gelukkig veel ervaring opgedaan

met een groot project voor de gemeente Apeldoorn en

de kennis daar opgedaan kwam ons hier goed van pas.”

Om te vervolgen op de vraag hoe zo’n project als dit

dan bij hen terecht gekomen is, “Via een relatie kwam

de vraag of ik wist wat narrow-casting was en verstand

had van geluid. tsja, antwoordde ik, dat kan ik regelen.”

En zo komt ItBuilding aan tafel bij partijen als de op-

drachtgever, met fokkema architecten en uitvoerende

bedrijven. Van die laatste dient M-PRO uitdrukkelijk

vermeld, naast de leverancier van de verlichting en

bijbehorende regeltechniek tovèrli (www.toverli.nl).

In de filosofie van Danny Hartsuiker paste dan ook M-

PRO, gezien de ervaring op dit vlak met Control4 van

Roel van Gestel en Mario Clabots in het hele ‘partner

gebeuren’. “wordt je relatief laat in het project betrok-

ken, dan is het altijd lastig om de opdracht duidelijk te

krijgen. Veelal is het besef niet aanwezig over wat er mo-

gelijk is en hoe dit gerealiseerd dient te worden. kortom,

je moet dan de zorgen wegnemen en de partijen bij de

hand nemen. Ik geef even een voorbeeld: als je met de

directie om tafel zit, vraag je ze of alle beeldschermen

met de hand aan of uit gezet moeten worden. nee is

dan natuurlijk het antwoord. zij zien het beheer aspect

heel duidelijk. Vervolgens moet je de beheerder er bij

betrekken, want hij moet het uitvoeren!”

Maar ook de architect dient tevreden gehouden te

worden. zijn of haar wenspakket strookt niet altijd met

wat er standaard geleverd wordt. neem bijvoorbeeld

de kleur van de grilles van de luidsprekers. Roel van

Gestel: “In het leveringspakket van M-PRO hebben we


de luidsprekers Median 165C van Audica die in dit

project veelvuldig zijn toegepast. De grilles kunnen

we in elke gewenste (RAl-)kleur leveren. Dit zijn pla-

fondluidsprekers die je (haast) niet ziet…”

Danny Hartsuiker voegt daar nog aan toe: “ICt is het

belangrijkste onderdeel van de hele domotica. Op het

geheel bezien vallen de kosten enorm mee, zelfs in dit

project net geen tien procent, terwijl het ‘t ‘hart’ is van

het geheel.” later krijg ik dit ‘hart’ te zien in de patchkast

in het kantoor van de beheerder.”

tijdens het gesprek voegt Gert Jan Bout, financieel

directeur, zich aan tafel. “In het havengebouw werken

zo’n 900 mensen, waarvan overdag hier 600 aanwezig

zijn. Daarvoor moet je goede restaurantvoorzieningen

hebben. De inbreng van onze beheerder Ab – bijna

veertig jaar in dienst en kent het gebouw als geen

ander – was zeer belangrijk. De ‘klik’ met de architect

bijvoorbeeld was binnen een half uurtje gemaakt, ter-

wijl het hak- en breekwerk al begonnen was. zo’n goede

relatie is bijzonder belangrijk om het proces goed te

laten verlopen.” Danny Hartsuiker vult aan: “Gewoon

houtje-touwtje-taal helpt daarbij enorm!”

En zo is het maar net. Domotica is niet het bezigen van

duur taalgebruik en tonen van ingewikkelde schema’s

en tekeningen, nee het is

het ontzorgen van alle

technische uitdagingen

bij alle deelnemende

partijen en het op zetten

van goede en met name

duidelijke communicatie

tussen alle betrokkenen.

Doordat It Building hier

in de hoedanigheid van

Danny Hartsuiker, deze

brug geslagen heeft, is

er een enorme goede

samenwerking ontstaan

waarbij, de architecten,

elektriciens, It medewerkers, en M-PRO gedegen op

de hoogte waren van elkaars activiteiten.

Het resultaat is geweest dat er een enorme snelle door-

looptijd is gehaald ten aanzien van de realisatie, er

enorm meerwerk en verlies van uren is voorkomen en

dat de kwaliteit hierdoor op een enorm hoog niveau

is komen te staan. En de eindgebruiker kiest via smart-

phone, tablet of aanraakscherm zonder zorgen zijn of

haar wensen. Of dat nu slim presenteren, of narrowcas-

ting, of het bedienen van licht, beeld of geluid betreft.

Informatie: www.m-pro.be

geleverde apparatuur in dit project

systeem processoren: Control4

Audio distributie: Control4

Video distributie: leaf

Microfoon systeem: MiPro

Aanstuurmodules led verlichting: Control4 /

Philips Dynalite

Presentatie schermen: Panasonic

speaker systeem: Community Entasys/ Audica

Draadloos Media netwerk: Apple / HP

Digitale tV: UPC media

narrowcasting: tDM

Presentatie middelen: Clickshare / AppletV

ab knauff

Smart Homes

WAT DE MARKT ZEGT: “In 2050 is ieder huis zelfvoorzienend“

“Er is steeds meer domotica op de markt, maar je moet altijd de vraag stellen of een cliënt er daadwerkelijk baat

bij heeft!”

“Lichte dwang maakt innoveren kansrijk”“De meeste ouderen zijn best bereid

Voor een traditionele loodgieter of elektricien

“INSTALLATIEBRANCHE, INDUSTRIE EN

“Mensen vergeten nog wel eens iets, KNX niet”“We bestaan bij de gratie van de samenwerking”

Langer zelfstandig wonen kan alléén

nieuwe dingen te proberen”

ZORG SLAAN HANDEN INEEN”

met innovatieve tecniek” “Gebouwautomatisering gaat steeds meer richting systeeminteratie van E en W”

“Vrouwen hebben de controle”

is er over vijf jaar geen markt meer”

e-on magazine | Keijzer, Zorg in beweging | E&I |ICT Kort | Zorgvisie ICT | Nijhof, Zorg in beweging | K&S | E Totaal | -

“E-health moet visueler en interactiever”

“Daag de installateur maar uit“

“De energiebesparingsmarkt ligt open voor de installateur met visie”


smart homes magazine even voorstellenmaud Vogelaar

Florian von Behr

Veertien jaar geleden maakte Smart HomeS kenniS met Florian Von BeHr. alS arcHitect waS Hij

Betrokken Bij Het ontwerp Van de SlimSte woning Van nederland. door de jaren Heen HeeFt

Von BeHr kenniS gemaakt met de wereld die domotica Heet. inmiddelS werkt Hij Voor zicHzelF

onder de naam BeHr arcHitecten. grote geBouwen, ScHolen, appartementen, kantoorpanden

en woningBouwprojecten Staan allemaal op de reFerentielijSt maar momenteel Houdt de ar-

cHitect zicH Voornamelijk Bezig met Het ontwerp Van Villa’S. VanaF nu zal Von BeHr regelma-

tig zijn BeVindingen delen in een column in Smart HomeS magazine. reden om kenniS te maken!


allerlei grote projecten staan op de lijst van

Von Behr’s verdienste, maar toch die kleine

projecten trekken zijn aandacht. Het directe

contact, dat is wat het bijzonder maakt, ver-

telt de architect: “in grote opdrachten is er wel een idee

van wat de klant wil, vaak abstract en bedacht door een

ontwikkelaar. maar zit de bewoner daar ook echt op

te wachten? ik zoek graag samen met degenen voor

wie het pand bedoeld is naar integrale oplossingen

voor hun wensen. Het mag geen optelsom worden

van losse componenten, het moet allemaal kloppen:

mooi verweven, bouwkundig en installatietechnisch.”

WoningautomatiSering

domotica bij de bouw van een woning integreren is

prachtig en een goede infrastructuur is noodzakelijk.

maar bekendheid met het fenomeen lijkt er nog niet

te zijn. juist daar ziet Von Behr een mooie taak voor de

architect. “Het woord domotica komt niet vaak voor op

de eisenlijst van een toekomstig bewoner, enkel bij

mensen die zelf actief zijn in de installatiemarkt. wél

zijn ‘leken’ vaak op productniveau op zoek naar com-

fort. ik zie het als mijn taak om voorlichting en advies

te geven en er zo voor te zorgen dat de bewoner kiest

voor gebruiksvriendelijke, aantrekkelijke diensten en

producten. Vaak heeft een huis meerdere bewoners wat

verschillende eisen betekent.” nu worden woningen

vaak nog gebouwd met standaarden van decennia

geleden maar daar komt verandering in. “in de toekomst

zijn er zoveel functies in een woning verweven waar-

door een huis waarschijnlijk meer kan dan de bewoner

daadwerkelijk gebruikt. Het gewenningsproces, dat

duurt nog wel een tijdje”, aldus Von Behr.

dat domotica een steeds grotere rol speelt, dat is dui-

delijk. twintig jaar geleden lag de nadruk voornamelijk

op installatietechniek, ook in bouwkundige opleidin-

gen. kantoren stonden soms vol met grote installaties.

“al dat volume… soms was er een extra verdieping

voor nodig. dat vond ik jammer want het droeg veelal

niet bij aan de archi-

tectuur. liever inte-

greer ik installaties

bij het ontwerp al in

de gebouwen. er kan

zoveel tegenwoordig

en dat neem ik op in

de ontwerpuitgangs-

punten in plaats van

me ervan te distanti-

eren. me overal mee

bemoeien met als

doel volledige inte-

gratie van alles wat bij een bouwwerk komt kijken,

dat heb ik altijd al gedaan. Het exterieur, interieur,

installaties, domotica, het raakt elkaar allemaal en als

je niet oplet, zijn er dingen zichtbaar die je helemaal

niet wilt zien”, vertelt de architect.

Partnercommunity

Sinds een jaar is Von Behr lid van de Smart Homes part-

nercommunity. Het lijkt misschien een vreemde eend in

de bijt maar juist dat maakt het interessant: “Bij het for-

muleren van gebruikerswensen, kom ik uiteindelijk vaak

uit bij domotica. Veelal gerelateerd aan wonen. Het is

materie die je op veel plaatsen tegenkomt. Beveiliging,

toegang, klimaatbeheersing, entertainment, overal lijkt

wel een gadget voor te bestaan maar is het ook zinvol

of alleen voor de fun? als lid van de partnercommunity

ben ik op de hoogte van alle ontwikkelingen en kan

ik mijn klanten beter bedienen. Het is een welkome

verbreding van mijn netwerk. consumenten zijn zich

steeds bewuster en vinden sommige functionaliteiten

al vanzelfsprekend. Smartphones en de steeds slim-

mer wordende auto bijvoorbeeld, bieden een bepaald

verwachtingspatroon wat zich doorzet in woningbouw.

dan moet de infrastructuur die dit mogelijk maakt ook

in orde zijn. als je als architect niet op de hoogte bent,

sta je op voorhand al met 0-1 achter!”


De samenleving verandert snel en daarmee

ook onze manier van leven. Woningen zijn

echter veelal nog gebouwd volgens de nor-

men die vele decennia geleden golden. Met

alle veranderingen van deze tijd is er in de woning dus

een forse inhaalslag noodzakelijk. Levensloopbesten-

dig wonen is daarbij het sleutelwoord. Smart Homes

ziet techniek en ict als doel maar stelt de mens altijd

centraal.

Inmiddels is zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen

geen wens meer met een eis. Om zoveel mogelijk men-

sen kennis te laten maken met domotica en wat het

voor de zelfredzaamheid en eigen regie kan beteken,

is in Alkmaar een slimme woonomgeving ontwikkeld.

De slimme leefomgeving is dé plek waar veilig en ple-

zierig wonen, ict en techniek samen komen. Smart

Homes brengt systemen en randapparatuur samen

wat op een slimme manier één geheel vormt. In deze

demonstratiewoning wordt zorg gecombineerd met

ict, techniek en comfort. ICT en techniek maken niet

hard en zakelijk, het zorgt voor meer contact, tijd en

aandacht voor elkaar.

“Toepasbare thuistechnologie wordt in de toekomst

steeds belangrijker in ons leven. Vanuit de Wmo gezien,

die vanaf 1 januari 2015 de verantwoordelijkheid van

de gemeente wordt, is Het Slimste Huis Alkmaar een

prachtig project. We laten daadwerkelijk zien op welke

wijze en met welke technologische hulpmiddelen ie-

mand veilig en verantwoord langer thuis kan wonen”,

vertelt Wethouder Anjo van de Ven. Tot een van de

WMO-taken van de wethouder behoort het verlenen

van voorzieningen aan hulpbehoevenden om zo het

behoud van zelfstandig functioneren of deelname aan

maatschappelijk verkeer mogelijk te lijven maken. De

mooie coproductie van de gemeente met Smart Homes

zal hier aan bijdragen, want om domotica toe te passen,

moet je het eerst ervaren. En dat kan in Het Slimste

Huis Alkmaar.

Bewustwording is een van de hoofdredenen van de

realisatie van de slimme leefomgeving: een doorkijk

in de mogelijkheden die de markt vandaag de dag

biedt om de leefomgeving zo prettig mogelijk in te

vullen. Want erover praten, dat is niet genoeg. Juist

de beleving maakt het verschil. De woning in Alkmaar

bevat functionaliteiten die het verschil maken tussen

afhankelijkheid of het in eigen hand houden van regie.

Want erbij stilstaan, dat doen we niet vaak. Maar wat

smart homes magazine

AL SInDS DE JArEn nEgEnTIg HOuDT SMArT HOMES zICH BEzIg MET DEMOnSTrATIEWOnIngEn OM DOM-

OTICA TE LATEn ErVArEn. DE SLIMSTE WOnIng VAn nEDErLAnD IS DAAr EEn prACHTIg VOOrBEELD VAn.

MAAr OOk Op AnDErE pLAATSEn SCHIETEn SLIMME LEEfOMgEVIngEn ALS pADDEnSTOELEn uIT DE grOnD.

MET DE VErAnDErEnDE WMO nEEMT OOk gEMEEnTE ALkMAAr HET InITIATIEf OM DOMOTICA TE prOMO-

TEn In DE rEgIO. SAMEn MET pArTnEr SMArT HOMES OpEnDE DAAr Op 25 SEpTEMBEr HET SLIMSTE HuIS

ALkMAAr, EEn WOnIng TOEgESpITST Op ALLE TOEpASSIngEn DIE zOrgBEHOEVEnDEn OnDErSTEunEn.


als je slecht ter been bent en de bel gaat? Hoe gaat de

deur dan open? Voor professionals in de domoticasector

is het antwoord op deze vraag vaak eenvoudig, maar

zo vanzelfsprekend is het nog niet voor de consument.

“Door te werken met praktische thuistechnologie kan

het leven een stuk aangenamer worden. En de regie

over het eigen leven houden, dat is wat veel mensen

het liefste willen”, vertelt Van de Ven.

Een veel gehoorde angst vanuit de zorg is het kille

karakter en het ‘wij zijn straks niet meer nodig’ gevoel.

Maar juist dat gevoel klopt niet, vertelt ook Van de Ven:

“Door domotica krijgen thuishulpverleners meer tijd en

ruimte voor de menselijke kant van het werk. Het lijkt

me heerlijk als een hulpverlener weer tijd krijgt voor dat

praatje, voor die persoonlijk aandacht. Techniek is in die

zin een goede vriend van mensen, want met techniek

is er meer maatwerk mogelijk in de zorg.”

Demografie

De gemeente Alkmaar telt 94.866 inwoners waarvan ruim 16,5 % bestaat uit

vijfenzestigplussers. naast de stad Alkmaar, bestaat Alkmaar ook uit Oudorp en

een deel van koedijk. Daarmee is Alkmaar de vijfde gemeente van noord Hol-

land. Aan de huidige samenstelling worden per januari 2015 ook de gemeentes

Schermer en graft-derijp toegevoegd, wat ook gevolgen heeft voor de loop van

de raadstermijn van het bestuur. Het huidige college van B&W bestaat uit de

partijen OpA, VVD, CDA, Sp en D66. Vanwege de toekomstige fusie loopt deze

door tot 2015 in plaats van 2014. bron: CBS

zeg kaaS, zeg alkmaar

Wereldwijd staat Alkmaar bekend als kaasstad. De Alkmaarse kaasmarkt is een

traditie sinds 1593, jaarlijks bezocht door zo’n honderdduizend mensen. De

kaasmarkt is een attractie die tot ver over de Alkmaarse grens bekend is, een

kleurrijk schouwspel en stadstraditie.

De StaD

Vanaf de jaren zeventig werden in de stad grote centrumvoorzieningen gebouwd,

het cultureel centrum De Vest en het sporten recreatiegebied Hoornsevaart

zijn daar voorbeelden van. Het Medisch Centrum Alkmaar is het grootste niet-

academisch ziekenhuis van nederland. Alkmaar is met alle vormen van voortgezet,

middelbaar en hoger onderwijs uitgegroeid tot onderwijsstad van noord-Holland

noord. bron: gemeente Alkmaar

Vanaf 1 januari 2015 worden gemeenten verant-

woordelijk voor een belangrijk deel van de onder-

steuning aan mensen zodat zij zo lang mogelijk

thuis kunnen blijven wonen. En andere mensen

kunnen blijven ontmoeten.

gemeenten kunnen met de WMO 2015 nieuwe

vormen van ondersteuning aanbieden en onder-

steuning om de mantelzorger tijdelijk te ontzien,

en een plaats in een beschermde woonomgeving

bieden voor mensen met een psychische stoornis.

De gemeente is wettelijk verplicht om te onder-

zoeken wat de situatie is van mensen die zich mel-

den met een ondersteuningsvraag. Dat onderzoek

vindt plaats samen met de cliënt en zijn omgeving.

In dit onderzoek kijkt de gemeente wat iemand zelf

nog kan en hoe de omgeving kan ondersteunen.

Ook kijkt de gemeente naar de zorg en ondersteu-

ning die iemand al krijgt vanuit andere wetten,

zoals de participatiewet of de Jeugdwet.

uit het onderzoekt blijkt of de cliënt ondersteu-

ning nodig heeft. Iedere gemeente organiseert

dat onderzoek op een eigen manier.

De gemeente kan onder voorwaarden een per-

soonsgebonden Budget (pgb) verstrekken. Deze

voorwaarden zijn aangepast. Met een pgb kunt u

zelf de ondersteuning inkopen die u nodig heeft,

op de tijd en plaats die u het beste uitkomt. De So-

ciale Verzekeringsbank doet namens de gemeente

de betaling rechtstreeks aan de zorgaanbieder.

Iedere gemeente organiseert de ondersteuning op

zijn eigen manier. In veel gemeenten komen sociale

wijkteams waar mensen terecht kunnen met hun

hulpvraag. Wat het wijkteam precies doet, verschilt

per gemeente. bron: rijksoverheid.nl

ParticiPanten

grohe nederland B.V.Metaalstraat 22718 SW zoetermeer

geberitfultonbaan 153439 nE nieuwegein

Beam centraal stofzuigsystemenDe Scheper 2545688 Hp Oirschot

timmerman’s ijzerhandel BVkamerlingh Onnesstraat 21821 Bp Alkmaar

Hager B.V.Larenweg 365234 kA ‘s-Hertogenbosch

BBc BouwmanagementEcustraat 94879 np ETTEn-LEur

clBramgatseweg 174941 Vn raamsdonksveer

forest group nederlandArnsbergstraat 47418 Ez Deventer

am realestate Developmentkrijn Taconiskade 4301087 Amsterdam

Van til Domoticaropjeskuil 221815 HM Alkmaar

Hewiprof.-Bier-Straße 1-5D-34454 Bad Arolsen

elbo technologyScience park Eindhoven 57075692 Ep Son

Doux luxury & comfort president kennedylaan 19 2517 Jk Den Haag

architect2gogasthuisplaats 1 (De zuster 2.11)2611Bn Delft

Besseling installatiegroepHavinghastraat 22 1817 DA Alkmaar

miBidaTorenallee 45 (1.009)5617 BA Eindhoven

fresh idea factoryMarkt 37241 AA Lochem

media marktnoorderkade 172 1823 CJ Alkmaar

Bijzonder HandigBredaseweg 1854872 LA Etten-Leur


“De eerste robot is in mijn ogen de

wasmachine”, zo begon Colin Angle

zijn voordracht. “Gevolgd door de

stofzuiger en deze beide apparaten

droegen bij aan de emancipatie van de huisvrouw”

vervolgde hij. “Ook hoeft een robot naar mijn stellige

overtuiging geen twee armen noch benen te hebben.

Het zit nu eenmaal vastgebakken in onze fantasie dat

ze ledenmaten moeten, maar waarvoor eigenlijk?” Op

dat moment gooit hij letterlijk een robot over het vele

meters brede podium die wordt ingezet tijdens oorlogs-

situaties om explosieven op te sporen. “Traplopen hoeft

deze robot helemaal niet zoals u ziet.”

Niet alleen met robots voor gebruik in huis – er werd een

robot gedemonstreerd die de dakgoten schoonmaakt

– of op het slagveld is het in Amerika (N.J.) gevestigde

bedrijf actief, maar ook in de gezondheidszorg. Zo wor-

den in een ziekenhuis (Jefferson University Hospitals

in Philadelphia) al veelvuldig robots ingezet voor het

smart homes magazine test irobot scooba 450tHeo wubboltS

Doe je werk met…IN SmArT HOmeS mAGAZINe vAN NOvember 2013 werD verSlAG GeDAAN vAN eeN PerSPreSeNTATIe vAN De

fIrmA IrObOT, GeHOUDeN TIJDeNS De IfA IN berlIJN. CITAAT: “GeSTArT AlS exPerImeNT IN 2002 verkOCHT

COlIN ANGle, OPrICHTer eN CeO vAN IrObOT, IN DrIe mAANDeN TIJD mAAr lIefST 75 DUIZeND STOfZUIGer-

rObOTS. TIJDeNS ZIJN key-NOTe SPeeCH wIST HIJ GeDUreNDe ANDerHAlf UUr De meNIGTe Te bOeIeN…


afleggen van consulten van specialisten, die zo niet

hoeven te reizen, maar via beeldscherm en tweezijdige

communicatie overleg plegen met de patiënt. meer

dan 1500 patiënten worden op deze manier inmiddels

gemonitord. Om een en ander ook nog voor ons als

toehoorders inzichtelijk te maken maakte Colin Angle

contact met de thuisbasis in de vS en communiceerde

via een beelden geluidsverbinding met een robot

die vanaf het podium 5.390 kilometer verderop door

diverse ruimtes werd geloosd. Hij eindigde de speech

met een statement: “wat hebben oude mensen nodig

de komende jaren? veel!”

robolution

begin dit jaar woonde Smart Homes magazine een

presentatie bij van de firma robopolis, sedert 2010

distributeur van de producten van irobot. robopolis is

verder een bedrijf dat actief is in distributie (Innorobo,

Diapro en Asimotion), marketing en consulting en ge-

specialiseerd in service robotics. maar waar bestaat een

robot eigenlijk uit? wel, een robot bestaat uit sensors

die de omgeving verkennen en externe informatie zoals

beelden, geluiden en andere prikkels, verzamelen. Dit

alles wordt verwerkt in microprocessoren om de data te

verwerken en actie te ondernemen. Niet onbelangrijk

is de motor die de robot in beweging kan zetten.

Aan het woord is martijn braam, head of benelux bij ro-

bopolis: “De ‘robolution’ is in volle gang. robots worden

gebruikt in de land- en tuinbouw, in de industrie, bij

defensie en beveiliging, maar zeker ook in toenemende

mate in de personele sfeer. Denk aan dit laatste bijvoor-

beeld maar aan… stofzuigers.” Na enige tijd in te gaan

op de situatie in de distributie vervolgt martijn braam:

“De markt voor stofzuigers groeit gestaag. De best

verkochte robotstofzuiger

is de roomba 780 van iro-

bot. Ook is de consument

bereid meer voor een stof-

zuiger uit te geven.”

Het productgamma omvat

diverse modellen, te ver-

delen in series roomba

stofzuigrobot en Scooba

dweilrobot. Smart Homes

magazine testte de Scooba

450, de jongste loot aan de

robotstam. voor deze test zijn drie locaties gebruikt om

ook de omstandigheden te wijzigen waarop de Scooba

zijn werk moest doen. In de eerste locatie bestond

de vloer uit laminaat en was er een huisdier (konijn)

aanwezig.

teStlocatie 1

“een aangename verrassing. Stofzuigen en dweilen ter-

wijl je er fysiek niet bij aanwezig hoeft te zijn. De irobot

Scooba 450 gaat deze twee taken van je overnemen! Na

de korte maar duidelijke beschrijving gelezen te heb-

ben, kon de Scooba aan de slag. Doet hij wat je van hem

verwacht, stofzuigen en dweilen? Na een kort rondje

op de vloer is de conclusie dat een radiator net te laag

hangt of de Scooba net te hoog is. Hij bleef vastzitten.

een gevolg hiervan was dat hij wel water bleef geven

om te dweilen maar het niet meer kon opzuigen…

met een waterballet tot gevolg. Je kunt zelfs met een

module nog een onzichtbare muur plaatsen die voor

de Scooba wel zichtbaar is; zo voorkom je dat hij bij

kwetsbare spullen kan komen. wel is nagedacht over

de rubberen stootrand voorop de Scooba maar die had

iets dikker mogen zijn; hij botst voor je gevoel nog best

hard tegen spullen aan.

De luchtuitlaat van de Scooba zit aan de zijkant, dit is

niet praktisch omdat als hij langs een plek rijdt waar hij

al geweest is het stof van het vuile vloerdeel naar het

schone vloerdeel blaast. bovenop de Scooba was een

betere keuze geweest. wel is de Scooba diervriendelijk,

het konijn deinst niet terug voor de Scooba. Conclusie:

een Scooba is voor een ruimte met weinig hindernissen

die geregeld schoongemaakt moet worden. verder is hij

duidelijk in de instructies die hij uitspreekt en hierdoor

gebruiksvriendelijk. Heeft u een volle huiskamer dan

moet je er mee leren omgaan.”

teStlocatie 2

De tweede testruimte, zo’n 45m2, heeft een vinylvloer

met tegelstructuur. Het is een woonkamer met inge-

bouwde keuken. Niet overdreven rijk gemeubileerd

maar, op de salon- en eettafel na wel alles aan de kant.

ruim baan voor de Scooba. en dat was geen onverdeeld

succes. Stofzuigen gaat wel, maar dweilen ging niet

martijn braam


van een leien dakje. De bewoners vroegen zich regel-

matig af waarom de Scooba van die rare bewegingen

maakte. Soms bleef hij in een hoekje steken en kwam

er nauwelijks uit, om vervolgens diagonaal de andere

richting op te gaan. weinig logisch allemaal.

teStlocatie 3

In een derde geval bevatte de woonkamer – eenzelfde

woning als voorgaande – een plavuizen vloer met grove

voegen. midden in de kamer ligt er een vloerkleed. De

Scooba heeft twee keer de opdracht gekregen de boel

schoon te maken, waarbij de verplaatsbare voorwerpen

als poef en bijzettafeltje op het vloerkleed werden

gezet. De bediening is eenvoudig en gaat vergezeld

van een duidelijke handleiding (engels, frans en Duits)

waarbij de irobot instructies of meldingen geeft. De

montage van de onderdelen is eenvoudig en zijn goed

te reinigen. De batterij is redelijk snel opgeladen.

De irobot is eigenlijk geen stofzuiger zoals we ‘m ken-

nen, maar borstelt de vloer en neemt daarbij ook vuil

op. Na behandeling van een grotere vloeroppervlakte,

moet de batterij weer worden opgeladen. De Scooba

450 is geschikt voor o.a. laminaat, plavuizen en houten

vloeren, maar niet geschikt voor vloerbedekking of

vloerkleden. Het apparaat rijdt niet over de kleden en

loopt er ook niet op vast, maar trekt zich keurig terug

en gaat dan een andere weg.

De irobot behandelt zo’n 90% van de vloeroppervlakte,

komt nagenoeg in alle hoeken (ook die van geplaatste

voorwerpen in de kamer), maar kan door de ronde

vorm niet strak in de hoeken schoonmaken. Probeer

in een woonkamer met allerlei hindernissen de irobot

echter niet in de logica van zijn bewegingen te volgen.

Op de eerste paar minuten na, is er geen systeem in te

ontdekken, maar de Scooba 450 is in de loop van tijd

wel op alle plekken in de woonkamer/keuken geweest.

Heb dus geduld. Opvallend is dat het apparaat diverse

plekken veelvuldig bezoekt en andere plekken maar

éénmalig. Het apparaat geeft in het begin vrij veel water

af, zodat voor later bezochte delen van de vloer geen

of nauwelijks water over is. een kleine kwart van het

water komt als vuil water in de vuilwatertank. Het beetje

water dat er in terecht komt is wel bijzonder vuil, waar-

uit blijkt dat het apparaat wel degelijk schoonmaakt,

maar of de vloer echt goed schoon is, is de vraag. er

blijft immers veel water achter en eer de irobot bij de

laatste delen van de vloer is, is de schoonwatertank

al leeg. Hoewel de irobot alle hoeken van de kamer

heeft bezocht, is een wat vollere kamer niet echt ge-

schikt voor zo’n apparaat. Tenzij je grof werk voor lief

neemt. De irobot komt dan wellicht veel beter tot z’n

recht op ruime vloeroppervlakten zoals in zalen, ruime

woonkamers of slaapkamers of gangen. maar dan nog

kan je de stofzuiger en dweil niet overboord gooien,

want die heb je toch echt nog nodig om de boel goed

en grondig schoon te maken.

Conclusie: De Scooba 450 van irobot is een duur ap-

paraat ten opzichte van kwaliteit van de schoonmaak.

Je moet zelf toch echt nog regelmatig stofzuigen en

dweilen.

Smart HomeS magazine - maart 2013 51

neem een jaarabonnement voor maar €45,-

[email protected]

In Smart Homes Magazine leest u alles over nieuws, trends, oplossingen, praktische tips, subsidiemogelijkheden, onderzoeken, producttests en praktijkervaringen van zowel gebruikers als specialisten.Tot slot bevat dit vakmagazine rubrieken zoals vraag en antwoord, agenda met congressen, beurzen en andere relevante evenementen en adressen van leveranciers!

Indien u alles wilt weten over Domotica!

ABONNEMENT

JAN. 6-9, 2015

LAS VEGAS, NEVADA

CESWEB.ORG

#CES2015

Davos? the illuminati? billionaire summits? they’ve got nothing on the power of this place.

When it comes to gatherings of powerful people who shape business and innovation, CES is in truly elite company. Best of all, you don’t have to be incredibly wealthy to be here.

Then again, the contacts you make here might just get you in that club. Register at CESweb.org.

Technology

Smart Homes Magazine november 2014