Araştırma TCP/IP nedir? UDP, ICMP, ARP nedir? IPV4 ve IPV6 nedir? A,B,C Sınıfı IP adresleri nelerdir? LAN, WAN, MAN türü ağlar DNS (Domain Name Server) nedir? DHCP (Dynamic Host Control Protocol) nedir? Gateway Address (Geçit Adresi) nedir? Broadcast Address (Yayın Adresi) nedir? Netmask (Net Maskesi) nedir? Network Address (Ağ Adresi) nedir? MAC Adresi nedir?

Ubuntu Komutları CTRL + ALT + T ile Ubuntu da konsol moda giriniz.

Root yetkisi Root kullanıcısı bilindiği gibi Linux işletim sisteminde

tüm yetkilere sahip kullanıcıdır. Windows’ta administrator kullanıcısına denk gelir.

#sudo – veya

#sudo –s veya

#sudo useradd ile root kullanıcısına geçip belli komutları çalıştırabilirsiniz. Ben burada sudo –s komutunu tercih ettim.

Kullanıcı Arayüzü (user interface) Ubuntu’yu yüklediğimizde kullanıcı arayüzü

varsayılan olarak yüklü gelmemektedir. Kullanıcı arayüzü yüklemek istersek komut satırından

#sudo apt-get install gnome-system-tools

Uygulamalarda kullanıcı adı ve gurupları görmek için;

#users-admin

yazarak kullanıcı arayüzünü konsoldan çağırabiliriz.

Sudo komutu Sudo komutu normal sistem kullanıcılarının çeşitli

komutları kullanabilmek için geçici olarak Root yetkisi kazanmasını sağlar.

Redhat sistemlerde genelde wheel kullanıcı grubu üyeleri sudo yetkisine sahip kullanıcılardır.

Ubuntu sistemlerde wheel grubu yerine Ubuntu versiyonuna göre admin grubu veya sudo gurubu kullanılıyor.

Herhangi bir kullanıcıya yönetici yetkileri vermek için ilgili kullanıcıyı sudo veya admin grubuna dahil etmeniz yeterli olacaktır.

Kullanıcıyı yönetici yapma Ubuntu 11.10 ve öncesinde yöneticiler admin grup

üyesidir.

root@ubuntu:/home/kullanici_adi# sudo usermod -a -G admin kullanici_adi

Ubuntu 12.04 TLS ve sonrasında yöneticiler sudo grup üyesidir.

root@ubuntu:/home/kullanici_adi# sudo usermod -a -G sudo kullanici_adi

Kullanıcı Ekleme ve Yetki değiştirme useradd komutu ile yeni bir kullanıcı ekleyebilirsiniz,

usermod komutu ile sistem hesaplarını değiştirebilir veya mevcut varolan kullanıcı hesaplarında değişiklik yapabilirsiniz.

#useradd yavuzhan ile yavuzhan isimli kullanıcıyı oluşturdunuz veya

#sudo useradd yavuzhan ile aynı işlemi root’a girmeden yapabilirsiniz.

Ubuntu kullanıcı arayüzü

Var olan guruba var olan kullanıcı dahil etmek

Usermod komutu kullanılarak kullanıcı ve guruplar arasında ilişki kurulabilir veya kaldırılabilir. –a parametresi kullanılarak varolan gurupa varolan bir kullanıcı ikincil (secondary) olarak eklenebilir. (Kullanıcının birincil (primary) gurubu zaten vardır)

#usermod -a -G muhendis oguzhan

#id oguzhan burada muhendis gurubuna oguzhan kullanıcısını eklemiş olduk.

#usermod -g www oguzhan Burada oguzhan isimli kullanıcının birincil gurubunu www yaptık.

Gurup ekleme Yazım şekli aşağıdaki gibidir.

useradd -G Grup_adi -name Kullanici_Adi

passwd Kullanici_Adi

Yeni bir mühendis gurubu oluşturalım.

#group add muhendis

#useradd –G muhendis yavuzhan

id komutu ile kullanıcı bilgilerini görebiliriz.

# id yavuzhan

Çıktısı : uid=1001(yavuzhan) gid=1001(yavuzhan) groups=1001(yavuzhan)

Birden fazla guruba aynı kullanıcıyı eklemek # useradd -G grup1, grup2, grup3 yavuzhan

Burada yavuzhan kullanıcı grup1, grup2 ve grup3’ eklenmiştir.

Aktif kullanıcının hangi gruba dahil olduğunu görmek için ;

#groups

Kullanıcı Şifresini değiştirme Aşağıdaki komutu vererek şifreyi değiştirebilirsiniz,

şifre girilirken ekranda herhangibir * işareti vs. görülmez.

#passwd yavuzhan

veya

#sudo passwd yavuzhan

Şifre(password):

Tekrar şifre (retype password):

Ağ Dosyası Ubuntu’da ethernet kartı ayarları

/etc/networking/interfaces dosyasında saklanır.

ifconfig -a tüm interfaceleri listeler.

Örneğin ifconfig çıktısında eth0 göremiyor ve ifconfig -a çıktısında görüyorsanız interfaceiniz pasif(down) kalmış demektir. bu interface’ i aktif etmek için; sudo ifconfig eth0 up

İfconfig komutu oguzhan@ubuntu:~$ ifconfig eth0 Link encap:Ethernet HWaddr 00:0c:29:68:70:3b inet addr:192.168.157.134 Bcast:192.168.157.255

Mask:255.255.255.0 inet6 addr: fe80::20c:29ff:fe68:703b/64 Scope:Link UP BROADCAST RUNNING MULTICAST MTU:1500 Metric:1 RX packets:590 errors:0 dropped:0

overruns:0 frame:0 TX packets:439 errors:0 dropped:0 overruns:0 carrier:0 collisions:0 txqueuelen:1000 RX bytes:442442 (442.4 KB) TX bytes:49105 (49.1 KB) Interrupt:19 Base address:0x2000

Sabit IP tanımlama sudo ifconfig eth0 192.168.1.50 netmask 255.255.255.0

ile ip eth0 ın ip adresini 192.168.1.50 yapmış oluyoruz. Bunu kendiniz istediğiniz gibi değiştirebilirsiniz. eğer eth1 interface ‘ e vermek isterseniz ;

sudo ifconfig eth1 192.168.1.50 netmask 255.255.255.0

dikkat ederseniz tek fark eth0 yerine eth1 geldi.

Ağ Ayarları Varsayılan ayarlar tüm interface(arabirimler) için

(eth0,eth1,wlan0…) DHCP olarak ayarlanmıştır. Yani bağlı olunan ağda bir DHCP sunucusu varsa IP yapılandırması otomatik olarak alınır.

DHCP’yi kullanmak istemiyorsanız /etc/networking/interfaces dosyasını düzenleyerek IP yapılandırması belirleyebilirsiniz.

Ağ Konfigürasyonu interfaces dosyasını komut satırından düzenlemek için

aşağıdaki komutu verin.

sudo vi /etc/network/interfaces

Veya $ sudo nano /etc/network/interfaces

auto eth0

iface eth0 inet static //eskiden iface eth0 dhcp

address 192.168.3.90

gateway 192.168.3.1

netmask 255.255.255.0

network 192.168.3.0

broadcast 192.168.3.255

Ağ Konfigürasyonu Aynı ağ arabirimine 2. bir IP konfigürasyonunu da

aşağıdaki şekilde atayabilirsiniz.

auto eth0:1

iface eth0:1 inet static

address 10.0.0.100

netmask 255.255.255.0

network 10.0.0.0

broadcast 10.0.0.255

gateway 10.0.0.1

Ağ Konfigürasyonu interfaces dosyasında yapılan değişikliklerin etkili

olması için networking isimli servisin yeniden başlatılması gerekiyor. Bunun için service komutunu aşağıdaki örnekteki gibi kullanabilirsiniz.

service networking restart

veya

$ sudo /etc/init.d/networking restart

Ağ Adını Değiştirmek Hostname’i (Ağ Adı) değiştirmek

Bilgisayarın ağdaki adını değiştirmek için hostname komutunu kullanabilirsiniz. Yalnız sistemi yeniden başlattığınızda bu isim eski değerine döner. Mevcut hostname’i değiştirmek için aşağıdaki örneği inceleyebilirsiniz;

hostname istiklal

Ağ Adını Değiştirmek Sistem açıldığında bilgisayarın ağdaki adı

/etc/hostname dosyasından okunur. Bu dosyadaki adı değiştirerek bilgisayar ismini kalıcı olarak belirleyebilirsiniz. Bunun için bir editörle hostname dosyasını düzenleyin. Örneğin;

vi /etc/hostname

netstat netstat komutu ağ bağlantılarını, routing(yönlendirme)

tablolarını, arayüz istatistiklerini, maskelenen bağlantıları ve multicast üyelikleri görüntüler.

#netstat

Sadece tcp bağlantılarını görmek için

#netstat -- tcp yazarız, burada iki tane tire var.

#netstat -- tcp -- numeric ile IP adreslerini görürsünüz.

• Makinenin dinlediği portları görmek için;

#sudo netstat --tcp --listening --programs

Netstat kullanımı

#netstat – - route Yönlendirme tablolarını görmek için kullanılır. Çoğu insan tek IP ve tek gateway kullanır. Eğer bir arayüze birden fazla IP atanmışsa veya birden fazla arayüz (interface) varsa Ağ yönlendirmelerindeki sıkıntılar görüntülenecektir.

İsim Sunucu İsim Sunucusu Tanımlamak

Alan adlarını IP adreslerine dönüştüren DNS sunucusunu tanımlamak için /etc/resolv.conf dosyası kullanılır. resolv.conf dosyasını düzenlemek için aşağıdaki örnekteki gibi vi metin düzenleyicisini çalıştırın.

vi /etc/resolv.conf

İsim Sunucu (Name Server) resolv.conf dosyasının yapısı aşağıdaki gibidir. Burada

yazılı ilk 2 sunucu google’un Public DNS Sunucuları, diğer ikisi ise OpenDNS sunucuları.

nameserver 8.8.8.8

nameserver 8.8.4.4

nameserver 208.67.220.220

nameserver 208.67.222.222

Ubuntu’ya program kurmak Ubuntu’nun en büyük güçlerinden biri var olan zengin

program deposudur.

Program kurmadan önce ilk bakılacak yer bu depolar olmalıdır. Ancak ön tanımlı olarak bazı depolar açık halde değildir.

Ubuntu’ya program kurabilmeniz için çok güzel program yöneticisi olan apt-get var. Apt-get bu depolardan programlar çekmeye ve istenirse de yüklemeye yarar.

Depoları /etc/apt/sources.list dosyanızı açarak başlarındaki # karakterlerini kaldırarak etkinleştirebilirsiniz.

Ubuntu’ya program kurmak apt-get dosyasını açmak için;

#sudo gedit /etc/apt/sources.list

Eğer konsoldan depoları güncellemek istiyorsanız ;

#sudo aptitude update

Konsoldan kullanabileceğiniz iki araç vardır.

aptitude

apt-get

#sudo apt-get install programın_adı

Örnek bir programı yükleme Örneğin MSN gibi bir chat programı olan pidgin’i

yüklemek isteyelim.

Öncelikle depolardan istediğimiz program var mı diye kontrol edelim;

#apt-cache search pidgin

Sonra yüklemek için aşağıdaki komutu verelim.

#sudo apt-get install pidgin

Kaynaklar www.askubuntu.com

http://linuxpoison.blogspot.com

http://www.cyberciti.biz

http://www.tankado.com/ubuntu-linux-ag-ayarlari-nasil-yapilir

http://www.linuxogren.com/statik-ip-adresi-tanimlama.html