Titel: 30 jaar armoede en budgetbegeleiding

Freya Versluys

• Freya Versluys is voorzitster van ‘t vergiet vzw in Gent.

• Ze is wetenschappelijk medewerkster aan de Universiteit Gent, Arteveldehogeschool en vakgroep sociologie.

Individuele schuld Verklaring armoede: kijken naar armen zelf &

maatschappelijke structuren.

Individueel schuldmodel = Veroordelen van de arme (cliënt). - Door foute normen en waarden. - Door onvoldoende aanpassen aan kredietmogelijkheden in

de maatschappij.

Individueel ongevalmodel= Tegenslagen tegen de wil van de arme (cliënt).2 versies: - onberedeneerd impulsief koopgedrag - onvoorziene gebeurtenissen ( ziekte, ongeval, …)

Maatschappelijk tekortArmoede komt voor uit de evoluties van de

maatschappijMaatschappelijk ongevalmodel= De maatschappij wordt verweten. - Door de evoluties in de samenleving, geraken armen buiten spel

omdat ze niet meekunnen. - Gebrek aan vaardigheden = gebrek aan kansen

Maatschappelijk schuldmodel= Wijze waarop de samenleving geordend is. - Door de vrijheid van de kredietmaatschappij veel slachtoffers. - De overheid neemt verantwoordelijkheid niet op.

Schone schijnEr wordt gefocust op de cliënt en de

samenlevingVaststelling 1- Het louter verlenen van steun in geld, volstaat niet om de cliënt in

staat te stellen om er weer bovenop te geraken. - De armen moeten ook op hun verantwoordelijkheden en

leefgewoonten gewezen worden ( ze hebben vaak verkeerde leefcultuur).

Vaststelling 2 - Er is een onderscheid in het soort cliënten: schuldige of slachtoffer. bij interventie van sociaal werk wordt dit genegeerd. - Er zijn weinig argumenten, dat budgettering zinvol is bij armoede. - Men ziet de maatschappelijke oorzaken maar doen er weinig aan.

Zwart kijkenOorzaken van budgetproblemen

- Budgetbegeleiders stoten op een te klein inkomen. - Budgetbegeleiders doen enkel aan

‘armoedebegeleiding’(alleen schulden afbetalen) de oorzaken van financieel tekort worden niet

aangepakt.- Budgetbeheer en budgetbegeleiding maken cliënten

afhankelijk van de hulpverlening.- Generatiearmen zijn het moeilijkst te helpen. = Mattheüseffect (grootste voordelen komen terecht

bij de betere burger)

Op voet van gelijkheidOver de effecten van budgetteren van armoede

Men suggereert dat:- Budgetbegeleiders vast zitten in hun opdracht er moeten maatregelen getroffen worden.- Budgetbegeleiding nooit kan raken aan

maatschappelijke verhoudingen.Voorwaarden om de financiële toestand en

zelfredzaamheid van de cliënt te vergroten:- leren budgetteren - Kennis hulpverleningsaanbod en sociale zekerheid

Cliënten in groep kunnen ook bijleren van elkaar:- Budgetbegeleiders kunnen de leerkansen van de

cliënt optimaliseren door begeleiding van groepsprocessen.

- In groep hebben armen het gevoel; ik kan iets, ik hoef niet bang te zijn

- Groepswerk kan financiële problemen bevrijden empowerment

Budgetbegeleiders kunnen ook iets bijleren door beter naar de cliënt te luisteren.

Moraliserende machtPositieve houding van welzijnswerkers tov

cliënten • Niet te snel (ver)oordelen• Belangstelling en begrip tonen • Streven naar actieve samenwerking (cliënt en

begeleider) Toch moraliserende oordelen: - Welzijnswerker moet inzien door welke normen en waarden

ze in de problemen geraken. - We moeten hen wijzen op verantwoordelijkheden

Machtsverhouding tussen welzijnswerker en cliënt.

Bemoeien om te groeien

Is bemoeizorg goed?- Vanuit moreel standpunt moet men zich bemoeien met de

cliënt. - Er wordt gepleit om dit te doen, zodat de cliënt ontlast wordt

en weer energie opdoet om tot oplossingen te komen. Factoren die slaagkans van budgetbegeleiding

beïnvloeden- Voldoende hoog inkomen (anders is het moeilijk om

financiële problemen op te lossen)- Te weinig tijd per dossier- Bemoeizorg helpt niet duurzaam vooruit

Consequenties voor praktijk en beleidwelke lessen kunnen we trekken voor in de

praktijk?

• Ze moeten aan armoedebegeleiding doen en niet aan armoedebestrijding.

• Ze moeten radicaler optreden tegen commerciële ondernemingen en beleidsmakers

• Ze moeten kansen op empowerment goed inschatten

• Ze moeten lage inkomens optrekken naar een aanvaardbaar niveau.

Besluit

Budgetbegeleiding en empowerment zijn moeilijk verenigbaar.

- Het gaat sneller als de budgetbegeleider aan bemoeizorg doet.

de cliënt wordt afhankelijk - Empowerment vraagt veel tijd, het is een omgekeerd

proces.