Preventie en privacy het kan! Roelof Heida

Beroepsziekte(melding) en privacy/beroepsgeheim

Roelof Heida, bedrijfsartsDirecteur kwaliteit ArboNedDocent arbeidsrecht RuG

Datum Pagina

Nepjurist stuurt artsen dreigmails om diagnose burnout af te dwingenEen nepjurist stuurt dreigmails aan bedrijfsartsen die tot onvrede van patiënten niet de diagnose burnout stellen. De NVAB, de beroepsvereniging van bedrijfsartsen, ontving al verschillende klachten over jurist Rob van Weegen van het Arbeidsjuridisch Buro. Maar Van Weegen blijkt niet te bestaan. Zijn foto op LinkedIn is van een Zweedse acteur.

Volkskrant 22 april 2015

Media aandacht

• Meerdere uitzendingen Monitor (KRO/NCRV)– Vertegenwoordiger NVAB: er gaan mensen dood– Als werknemer heb je het nakijken als je ziek wordt door je

werk– Daar heb je de dwarse bedrijfsarts weer– Onafhankelijkheid bedrijfsarts onder druk: wie betaalt die

bepaalt• Van Liempt live

– Vertegenwoordiger Stichting burn-out: bedrijfsartsen weigeren de diagnose burn-out te stellen

Onderwerpen

• Definitie• Wet- en regelgeving• (Doel) melden beroepsziekte• Verantwoordelijkheid voor preventie• Gronden niet melden• Na de melding, hoe verder?• Conclusies

Definitie beroepsziekte

• Een ziekte of aandoening als gevolg van een belasting die in overwegende mate in arbeid of arbeidsomstandigheden heeft plaatsgevonden

Wetgeving privacy enberoepsgeheim

• Wat mag een bedrijfsarts o.a. aan werkgever melden?– Of het verzuim werkgerelateerd is– Persoonsgebonden interventies (let op privacy) en

adviezen om arbeidsomstandigheden te verbeteren– Mogelijkheden en beperkingen– Einddoel re-integratie

• Verschil tussen verzuimspreekuur (beperkt beroepsgeheim) en arbeidsomstandighedenspreekuur (volledig beroepsgeheim)

Informatie uit vrijwillige contacten

• Alleen met toestemming werknemer– Toestemming expliciet (wat, aan wie, waarvoor) vastleggen

in medisch dossier• Indien meerdere werknemers met dezelfde

problematiek (PAGO/PMO/open spreekuur)– Geaggregeerde gegevens

Uitzonderingen beroepsgeheim

• Wettelijk voorschrift• Toestemming werknemer• Conflict van plichten• Kwaliteitsbeoordeling• Intercollegiale toetsing (raadplegen collega)• Onderzoek (mits groot belang en geen andere opties)• Waarneming• Personen die op gelijkgerichte wijze betrokken zijn bij

begeleiding/behandeling

• Vraag: onder welke uitzondering valt melden beroepsziekte?

Melding beroepsziekte

• Melding anoniem• Kan buiten medisch dossier blijven• Opgave o.a. geslacht, leeftijd, bedrijfstak en aard van

de klachten• Niet tot persoon of bedrijf herleidbaar• Meldingsduur: tussen 15 en 30 minuten (bij 10

meldingen /jaar: tussen 2,5 en 5 uur)• Gemiddeld aantal meldingen per bedrijfsarts:

2,5/jaar

Doel melden beroepsziekte

• Verzamelen van statische en epidemiologische informatie over de relatie tussen klachten/ziekte en arbeidsomstandigheden

• Opsporen van nieuwe relaties bij blootstelling aan stoffen en omstandigheden waarvan het effect nog niet precies bekend is (fijnstof, onregelmatig werk, aerotoxic syndroom etc.)

• Uiteindelijk komen tot preventieve adviezen

Verantwoordelijkheden voor preventie

• Adequate en actuele RI&E met plan van aanpak• PMO/PAGO• Aanstellingskeuringen• Arbeidsomstandighedenspreekuur (waarschijnlijk weer in

Arbowet per 1 juli 2017)• Werknemer heeft plicht gevaren te melden aan werkgever

(art. 11 lid e Arbowet)• Werknemer moet PBM’s zorgvuldig gebruiken• Werkgever moet zorgen voor informatie uitwisseling tussen

bij preventie en begeleiding betrokken partijen (art. 14 lid 7 Arbowet)

Taakverdeling bij preventie• Werkgever

– Aanstellen preventiemedewerkers– Actueel houden RI&E– Werknemers aanspreken op ongewenst en risicovol gedrag– Zorgen voor adequaat contract met externe deskundigen– Betrekken OR/Pvt– Zorgen voor afstemming interne en externe deskundigen

• Werknemer/OR– Betrokkenheid arbeidsomstandighedenbeleid op basis art.

27 WOR• Bedrijfsarts

– Voorkomen van beroepsziekten en beroepsgebonden aandoeningen en bevorderen van duurzame inzetbaarheid

Gronden niet melden beroepsziekte

• 58% Gebrek aan tijd• 36% Vrees voor juridische gevolgen• 34% Geen werkgebonden problemen binnen

bedrijven• 31% Te weinig kennis• 18% Meeste beroepsziekten multicausaal• 20% Geen technische mogelijkheden tot

melding

Na de melding van een beroepsziekte

• Werkgever en werknemer informeren over relatie tussen klachten/uitval en werk

• Bijbehorende preventieve adviezen geven• Geen (medische of juridische) noodzaak om

beroepsziektemelding te delen met werknemer en/of werkgever

Schadeclaimwerknemer

• Verplichtingen werkgever (art. 7:658 BW)– Voorkómen dat werknemer schade lijdt in uitoefening

werkzaamheden– Als schade is vastgesteld, is werkgever aansprakelijk, tenzij

• Zorg voor arbeidsomstandigheden adequaat is, of• Sprake is van opzet of bewuste roekeloosheid werknemer

• Causaal verband tussen werk en schade geeft dus niet automatisch recht op schadevergoeding

Stellingen

• Melden beroepsziekte draagt bij aan gezondheidsbevordering van de betreffende werknemer

• Een bedrijfsarts die geen beroepsziekten meldt, is een slechte bedrijfsarts

• Een bedrijfsarts die beroepsziekten meldt, is een goede bedrijfsarts

• Meldingscriteria beroepsziekten zijn arbitrair

Conclusies I

• Melden beroepsziekten dient een statistisch en epidemiologisch doel, geen individueel gezondheidsbelang

• Melden van een beroepsziekte aan het NVcB is anoniem en geen doorbeken van geheimhouding

• De bedrijfsarts zal werknemer en werkgever moeten en mogen informeren dat klachten/uitval (deels) werkgerelateerd zijn, en moet adviseren over maatregelen ter preventie

• Hebben van werkgerelateerde klachten betekent niet dat er dus succesvol schade kan worden geclaimd

• Wel of niet melden van beroepsziekten is een inhoudelijk en geen juridisch dilemma

Conclusies II

• Gebrek aan tijd kan geen reden zijn om niet te melden (ook groepsmelding mogelijk)

• Technische mogelijkheden zijn er via ncvb.amc.nl• Registratierichtlijnen via beroepsziekten.nl• Dat in het contract geen beroepsziektemelding is opgenomen,

is niet relevant gezien de verplichting