Halk Sağlığı Yerel yönetimler

YEREL YÖNETİMLER

• İl Özel İdaresi• Belediyeler• Köy idareleri

İnt. DR. Mürşit KOÇ

İl Özel İdaresi

1982 Anayasasının 126. maddesi "Türkiye merkezi idare ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre, illere; iller de diğer kademeli bölümlere ayrılır" hükmünü getirmektedir.

Merkezi hükümetin taşrada örgütlenmesinin temelinde iller yer almaktadır. İl Özel İdareleri görevleri bakımından merkezi yönetim ile belediye ve köyler arasında "ara düzey" niteliğe sahip idari birimlerdir.

İÖİ tüzel kişiliği olan, idari ve mali özerkliğe sahip kamu kuruluşlarıdır. Tüm tüzel kişilerde olduğu gibi özel idarelerde de tüzel kişilik adına hukuken bağlayıcı eylemlerde bulunacak organlara gereksinim vardır.

Bu organlar;

• Vali• İl genel meclisi• İl daimi encümeni

İl Özel İdaresi

Vali

( İl Özel İdaresi'nin başındaki kişi, yürütme organı ve vesayet makamı)

İl Özel İdaresi'nin bütçesini hazırlar. İl Encümeni'ne başkanlık eder.

İl genel meclisi

( İl Özel İdaresi'nin en üst karar organı)[1]

İl genel bütçesini inceler ve kabul eder. Yapılacak işlere ilişkin yıllık programları belirler. İlin mallarına ilişkin tasarrufları yapar. Borçlanma sözleşmelerini yapar. Yönetmelikleri kabul eder.

İl daimi encümeni

( İl Özel İdaresi'nin danışma organı)[1]

Kamulaştırma kararı alır. Bütçe tasarısını inceler. Ceza verici önlemler alırlar.

İl Özel İdaresi’nin Görevleri ve yetkileri

Belediye sınırları dışında olmak kaydıyla aşağıdaki görev ve hizmetleri yerine getirirler.[1]

İl sınırları içindeki ilçe ve bucaklar arası ulaşımı sağlayan kara yollarının yapım, bakım ve onarımı,

İmar, yol, su, kanalizasyon, katı atık hizmetlerinin yerine getirilmesi,

İl gelirleri oranında bataklık ve göllerin ıslah edilmesi ve kurutulması

İl Özel İdaresi’nin Görevleri ve yetkileri

Toprağın korunması ve erozyonun önlenmesi, İllerin çevre düzeni planlarının yapılması, İllerin çevre düzeni planlarının yapılması, Ağaçlandırma, park ve bahçe tesisine ilişkin hizmetler,

Sosyal hizmet ve yardımların sağlanması,

İl Özel İdaresi’nin Görevleri ve yetkileri

Yerel endüstriye teşvik sağlanması, İlk ve ortaöğretim kurumlarına arsa temin edilmesi ve bu kurumların açılması,

Belediye Nüfusu 5.000 ve üzerinde olan yerleşim birimlerinde belediye kurulabilir. İl ve ilçe merkezlerinde belediye kurulması zorunludur.

Belediyenin organları

Belediye meclisiBelediye encümeniBelediye başkanı

Belediye meclisi

Belediye meclisi, belediyenin karar organıdır ve ilgili kanunda gösterilen esas ve usûllere göre seçilmiş üyelerden oluşur.

Belediye encümeni

Belediye başkanının başkanlığında; a) İl belediyelerinde ve nüfusu 100.000'in

üzerindeki belediyelerde, belediye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği üç üye, malî hizmetler birim amiri ve belediye başkanının birim amirleri arasından bir yıl için seçeceği iki üye olmak üzere yedi kişiden,

b) Diğer belediyelerde, belediye meclisinin her yıl kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği iki üye, malî hizmetler birim amiri ve belediye başkanının birim amirleri arasından bir yıl için seçeceği bir üye olmak üzere beş kişiden oluşur.

Belediye başkanı

Belediye başkanı, belediye idaresinin başı ve belediye tüzel kişiliğinin temsilcisidir. Belediye başkanı, ilgili kanunda gösterilen esas ve usûllere göre seçilir.

Belediye başkanı, görevinin devamı süresince siyasî partilerin yönetim ve denetim organlarında görev alamaz; profesyonel spor kulüplerinin başkanlığını yapamaz ve yönetiminde bulunamaz.

Belediyenin görev ve sorumlulukları

Belediye, mahallî müşterek nitelikte olmak şartıyla;

İmar, su ve kanalizasyon, ulaşım gibi kentsel alt yapı; coğrafî ve kent bilgi sistemleri; çevre ve çevre sağlığı, temizlik ve katı atık,

Belediyenin görev ve sorumlulukları

acil yardım, kurtarma ve ambulans;

Belediyenin görev ve sorumlulukları

zabıta, itfaiye şehir içi trafik

Belediyenin görev ve sorumlulukları

Defin ve mezarlıklar; ağaçlandırma, park ve yeşil alanlar; konut; kültür ve sanat, turizm ve tanıtım, gençlik ve spor; sosyal hizmet ve yardım, nikâh, meslek ve beceri kazandırma; ekonomi ve ticaretin geliştirilmesi hizmetlerini yapar veya yaptırır.

Belediyenin görev ve sorumlulukları

Devlete ait her derecedeki okul binalarının inşaatı ile bakım ve onarımını yapabilir veya yaptırabilir, her türlü araç, gereç ve malzeme ihtiyaçlarını karşılayabilir; sağlıkla ilgili her türlü tesisi açabilir ve işletebilir; mabetlerin yapımı, bakımı, onarımını yapabilir

Belediyenin görev ve sorumlulukları

Kültür ve tabiat varlıkları ile tarihî dokunun ve kent tarihi bakımından önem taşıyan mekânların ve işlevlerinin korunmasını sağlayabilir; bu amaçla bakım ve onarımını yapabilir, korunması mümkün olmayanları aslına uygun olarak yeniden inşa edebilir.

Belediyenin görev ve sorumlulukları

Gerektiğinde, sporu teşvik etmek amacıyla gençlere spor malzemesi verir, amatör spor kulüplerine ayni ve nakdî yardım yapar ve gerekli desteği sağlar, her türlü amatör spor karşılaşmaları düzenler, yurt içi ve yurt dışı müsabakalarda üstün başarı gösteren veya derece alan öğrencilere, sporculara, teknik yöneticilere ve antrenörlere belediye meclisi kararıyla ödül verebilir. Gıda bankacılığı yapabilir.

Belediyenin yetkileri ve imtiyazları

Müktesep haklar saklı kalmak üzere; içme, kullanma ve endüstri suyu sağlamak; atık su ve yağmur suyunun uzaklaştırılmasını sağlamak; bunlar için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek; kaynak sularını işletmek veya işlettirmek.

f) Toplu taşıma yapmak; bu amaçla otobüs, deniz ve su ulaşım araçları, tünel, raylı sistem dâhil her türlü toplu taşıma sistemlerini kurmak, kurdurmak, işletmek ve işlettirmek.

g) Katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri kazanımı, ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapmak ve yaptırmak.

Belediyenin yetkileri ve imtiyazları

Gayrisıhhî müesseseler ile umuma açık istirahat ve eğlence yerlerini ruhsatlandırmak ve denetlemek.

(l) bendinde belirtilen gayrisıhhî müesseselerden birinci sınıf olanların ruhsatlandırılması ve denetlenmesi, büyükşehir ve il merkez belediyeleri dışındaki yerlerde il özel idaresi tarafından yapılır.

Belediyenin yetkileri ve imtiyazları

sağlık, eğitim, sosyal hizmet ve turizmi geliştirecek projelere İçişleri Bakanlığının onayı ile ücretsiz veya düşük bir bedelle amacı dışında kullanılmamak kaydıyla arsa tahsis edebilir.

Muhtarın ve ihtiyar heyetinin görevleri

• Köye içme suyunun sağlanması• Köyde güvenliğin sağlanması• Köprü yol çeşme vb ihtiyaçları ilgililere ileterek

yapımının sağlanması• Evleneceklerin nikahının kıyılması• Yeni yasaların köylülere duyurulması• Ortak işlerin yapılmasında köylülere öncülük edilmesi

Kaynaklar İL ÖZEL İDARESİ KANUNU BELEDĠYE KANUNU mevzuat.gov tr