| 17 · มารู้จักบรรยากาศกันเถอะ| 17...

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

เอกสารประกอบการเรยนบรรยากาศ และลมฟาอากาศ สาระการเรยนรวทยาศาสตร ไดสรางและมการพฒนา จนเปนเอกสารประกอบการเรยนทม ประสทธภาพ ประกอบดวยเอกสารประกอบการเรยน จ านวน 6 เลม ซงนกเรยนมสวนรวมในการพฒนาเอกสารประกอบการเรยนน จงท าใหไดเอกสารประกอบการเรยนบรรยากาศและลมฟาอากาศ สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาป ท 1 ทสนองความตองการของนกเรยน นกเรยนมความสขในการเรยนและการท ากจกรรม มการพฒนาการเรยนรของตนเองอยางรอบดานและพฒนาเตมศกยภาพ เอกสารประกอบการเรยนบรรยากาศและลมฟาอากาศ สาระการเรยนรวทยาศาสตร เลมท 1 มารจกบรรยากาศกนเถอะ ซงเอกสารประกอบการเรยนดงกลาว นกเรยนจะไดรบการทดสอบกอนเรยน และศกษาเนอหาความรทสงเสรม ใหนกเรยนไดศกษา คนควาและสบคนในเรองขององคประกอบของบรรยากาศ โดยมความรเพมเตมนอกเหนอจากในบทเรยน การตอบค าถาม การท าแบบฝกหด และท ากจกรรมการทดลองตามขนตอนตลอดจนท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอประเมนตนเองหลงจากการเรยนรในแตละกจกรรมการเรยนร ผจดท าหวงเปนอยางยงวา เอกสารประกอบการเรยนบรรยากาศและลมฟาอากาศ เลมท 1 มารจกบรรยากาศกนเถอะ สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 จะท าใหผเรยนมความรและความสามารถในการสบคน การจดระบบสงทเรยนร ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เพอสรางองคความรไดเปนอยางด สามารถน าความรทไดจากการเรยนรไปปรบใชในชวตประจ าวนได และเปนประโยชนส าหรบผทสนใจใชเปนแนวทางในการจดกระบวนการเรยนร ในสาระการเรยนรวทยาศาสตรตอไป รถญา ค าแพง

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

หนา

แบบทดสอบกอนเรยน 1 องคประกอบของบรรยากาศ 4

กจกรรมท 1.1 ไอน าในอากาศ 7 กจกรรมท 1.2 องคประกอบของบรรยากาศ 10 ความส าคญของบรรยากาศ 12 กจกรรมท 1.3 องคประกอบและความส าคญ 13

ของบรรยากาศ กจกรรมเสรม ฉนรอะไร 14 แบบทดสอบหลงเรยน 15 บรรณานกรม 18

เฉลยกจกรรม 20

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

เอกสารประกอบการเรยนบรรยากาศและลมฟาอากาศ สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 ใชเปนสอในการจดกระบวนการเรยนร ประกอบดวย 6 เลม ซงในเลมท 1 มารจกบรรยากาศกนเถอะ ประกอบดวยกจกรรม 4 กจกรรม ใชเวลาในการจดกระบวนการเรยนร 3 ชวโมง ซงใหนกเรยนปฏบต ดงน

1. นกเรยนแตละกลมเลอกประธานและเลขานการกลม เพอท าการศกษาเอกสารประกอบการเรยน

2. ตวแทนนกเรยนแตละกลมรบเอกสารประกอบการเรยนบรรยากาศและลมฟาอากาศ สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลมท 1 มารจกบรรยากาศกนเถอะ

3. นกเรยนแตละกลมเรยนรในเอกสารประกอบการเรยนบรรยากาศและ ลมฟาอากาศ สาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลมท 1 มารจกบรรยากาศกนเถอะ

4. นกเรยนเรยนรกจกรรมตามเอกสารประกอบการเรยนรและท ากจกรรมในเอกสารประกอบการเรยน

5. ในกจกรรมการทดลองใหนกเรยนรบอปกรณการทดลองและปฏบตตามขนตอนการทดลอง

6. นกเรยนในแตละกลมรวมสรปผลการทดลองและตอบค าถามในกจกรรม 7. นกเรยนแตละกลมท าความสะอาดอปกรณและเกบอปกรณสงใหครบ 8. นกเรยนแตละคนท าแบบฝกหดและแบบทดสอบหลงเรยน 9. เมอท าแบบฝกหดและแบบทดสอบเสรจแลว ใหนกเรยนตรวจค าตอบ

ในภาคผนวก เพอดวานกเรยนมความรความเขาใจในเรองทเรยนมากนอยเพยงใด

10. นกเรยนจะตองซอสตยตอตนเอง ไมเปดดค าตอบหรอเฉลยกอน

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

มาตรฐาน ว 6.1 : เขาใจกระบวนการตางๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก

ความสมพนธของกระบวนการตางๆ ทมผลตอการเปลยนแปลง

ภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐานของโลก มกระบวนการ

สบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน า

ความรไปใชประโยชน

ตวชวด

ว 6.1 ม.1/1 สบคนและอธบายองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศทปกคลม

สาระการเรยนร

บรรยากาศของโลก ประกอบดวยสวนผสมของแกสตางๆ ทอย

รอบโลกสงขนไปจากผวโลกหลายกโลเมตรจากพนดน

จดประสงคการเรยนร

1. นกเรยนสามารถสงเกต และยกตวอยางหรอสถานการณทแสดงวาอากาศอยรอบตวเรา

2. นกเรยนทดลองและตรวจสอบวาในอากาศมไอน าได 3. นกเรยนสามารถอธบายองคประกอบของอากาศได 4. นกเรยนสามารถยกตวอยางและอธบายประโยชนของบรรยากาศ

ตอสงมชวตได

มาตรฐานการเรยนรชนป

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

แบบทดสอบกอนเรยน

เลมท 1 มารจกบรรยากาศกนเถอะ รายวชาวทยาศาสตร รหสวชา ว 21102

ชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 เวลา 10 นาท

ค าชแจง 1.ใหนกเรยนเขยนเครองหมาย X ลงในขอทนกเรยนคดวาถกทสดเพยงขอเดยว

2.ขอสอบมทงหมด 10 ขอใหนกเรยนท าทกขอ ใชเวลาในการท า 10 นาท

1. ถาโลกของเราไมมชนบรรยากาศหอหมจะเกดสงใด

ก. เกดเมฆ ลม ฝน พายตลอดเวลา

ข. เครองบนและเครองรอนบนอยไมได

ค. ผวโลกจะเรยบไมมหลมและบอเหมอนผวของดวงจนทร

ง. โลกจะมอณหภมสงตลอดเวลาและอณหภมสงเทากนทวโลก

2. อากาศจดเปนสารชนดใด

ก. สารบรสทธ

ข. สารประกอบ

ค. สารเนอผสม

ง. สารเนอเดยว

3. อะไรเปนตวการส าคญทท าใหบรรยากาศเกดการเปลยนแปลง

ก. ปรมาณ

ข. ความสง

ค. อณหภม

ง. ความหนาแนน

4. ขอใดคอสวนประกอบทไมพบในบรรยากาศ

ก. ไอน ามากทสด

ข. สารเคม

ค. แกสไนโตรเจน

ง. ฝ นละออง

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

5. ขอใดไมใชประโยชนของบรรยากาศ

ก. ชวยดดซบรงสอลตราไวโอเลต

ข. ชวยปองกนอนตรายจากสะเกดดาว

ค. ชวยใหโลกไมรอนเกนไปในชวงกลางวน

ง. ชวยใหโลกเยนลงอยางรวดเรวในเวลากลางคน

6. แกสใดทพบเปนสวนประกอบของอากาศแหง

ก. แกสอารกอน

ข. แกสไนโตรเจน

ค. แกสไฮโดรเจน

ง. แกสออกซเจน

7. ก าหนดให A คอ แกสคารบอนไดออกไซด

B คอ แกสไนโตรเจน

C คอ แกสอารกอน

D คอ แกสออกซเจน

ขอใดเรยงล าดบสวนประกอบของอากาศแหง

จากมากไปนอยไดถกตอง

ก. D- B - A -C

ข. D- B – C - A

ค. B – D – A - C

ง. B – D – C – A

8. ขอใดตอไปนกลาวไมถกตอง

ก. สวนประกอบของอากาศแหงแตกตาง จากสวนประกอบของอากาศชน คอ ไอน า

ข. สวนประกอบของอากาศเรยงล าดบ จากมากไปนอย คอ แกสไนโตรเจน

แกสออกซเจน แกสคารบอนไดออกไซด และแกสอารกอน

ค. อตราสวนของแกสออกซเจนตอ แกสไนโตรเจนในอากาศประมาณ 1 ตอ 4

ง. ปรมาณไอน าในอากาศตามสถานทตางๆ จะไมคงทข นอยกบอณหภมและสงแวดลอมใกลเคยง

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

9. สมชายน าน าแขงใสแกววางทงไวสกครแลวสงเกตพบวามไอน าเกาะอยขางแกวเปนจ านวนมาก

นกเรยนคดวาสมชายก าลงทดลองเกยวกบเรองใด

ก. การละลายของน าแขง

ข. ประโยชนของบรรยากาศ

ค. อากาศมไอน าเปนสวนประกอบ

ง. การกลนตวของหยดน าในอากาศ

10. การกระท าของใครทท าใหสวนประกอบของอากาศแตกตางไปจากเดม

ก. สมศรเปดรานขายอาหารประเภทปงยาง เชน ไกยาง หมยาง

ข. สมทชายทบตกเพอกอสรางอาคารหลงใหม

ค. สมทรงสองไฟฉายใหล าแสงผานไปในอากาศ

ง. สมศกดตดตงสถานรบ–สงวทยกระจายเสยง

พยายามเขานะทกคน

ไมมอะไรเกดขน โดย

ปราศจากการเรมตน

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

เลมท 1 มารจกบรรยากาศกนเถอะ

องคประกอบของบรรยากาศ อากาศทอยรอบ ๆ ตวเราและหอหมโลกตงแตผวโลกระดบน าทะเลสงขนไปประมาณ 600

กโลเมตร ประกอบดวยแกสตาง ๆ รวมทงไอน า ผสมเปนเนอเดยวกน เราเรยกอากาศทหอหมโลกนวา

บรรยากาศ ( Atmosphere )

แผนภาพสวนประกอบของแกสในอากาศ

อากาศแหง เปนองคประกอบหลกของบรรยากาศ

ประกอบดวยแกสไนโตรเจน แกสออกซเจน แกส

อารกอน แกสคารบอนไดออกไซด และแกสอนๆ เปน

สภาพอากาศทไมมน าอยเลย ในอากาศแกสไนโตรเจน

เปนแกสทมมากทสด รองลงมา คอ แกสออกซเจน

สวนประกอบของแกสในอากาศ ปรมาณแกส (%)

ไนโตรเจน 78.084

ออกซเจน 20.964

อารกอน 0.934

คารบอนไดออกไซด 0.013

อน ๆ 0.005

บรรยากาศเปนของผสมประกอบดวย

องคประกอบส าคญ 3 กลม คอ

1. อากาศแหง

2. ไอน า

3. อนภาคฝนตางๆ

ทมา : http://aqnis.pcd.go.th

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

องคประกอบหลก

แกสไนโตรเจน (N 2) มคณสมบตไมท าปฏกรยาเคมกบสารอน แตเมออะตอมเดยว ของ

มนแยกออกมา รวมเขาเปนองคประกอบของสารอน เชน สารไนเตรท จะมบทบาทส าคญตอ

สงมชวต

แกสออกซเจน (O 2) เปนผลผลตจากการสงเคราะหแสงของพช สาหราย แพลงกตอนและสงมชวต

มความวองไวในการท าปฏกรยากบสารอน และชวยใหไฟตด ถาปรมาณของออกซเจนในอากาศมมากกวา

35 % โลกทงดวงจะลกไหมตดไฟ ดงนนสงมชวตบนโลกจงววฒนาการใหสตว ซงใชแกส O 2 ในการเผา

ผลาญธาตอาหาร และคายแกส CO 2 ออกมาแกสอารกอน (Ar) เปนแกสเฉอยไมท าปฏกรยากบธาตอน

เกดขนจากการสลายตว ( ซากกมมนตภาพรงส ) ของธาตโปแตสเซยมภายในโลก

แกสคารบอนไดออกไซด (CO 2) เปนแกสเรอนกระจก (Greenhouse gas) แมมอยในบรรยากาศ

เพยง 0.036 % แตเปนสงจ าเปนส าหรบสงมชวต เนองจากแกสเรอนกระจกมคณสมบตในการดดกลนรงส

อนฟราเรดซงแผออกจากโลก ท าใหโลกอบอน อณหภมของกลางวนและกลางคนไมแตกตางจนเกนไป

นอกจากนนแกสคารบอนไดออกไซดยงเปนแหลงอาหารของพชอยางไรกตามแมวาไนโตรเจน ออกซเจน จะ

เปนองคประกอบหลก แตกมไดมอทธพลตออณหภมของโลกในทางตรงกนขามแกสโมเลกลใหญ เช น ไอนา

คารบอนไดออกไซด และมเทน แมจะมอยในบรรยากาศเพยงเลกนอยแตมความสามารถในการดดกลนรงส

อนฟราเรด ท าใหอณหภมของโลกอบอน เราเรยกแกสพวกนวา “แกสเรอนกระจก” (Greenhouse gas)

แกสเรอนกระจก

ทมา: http://bluelemon-blood.blogspot.com/20110101_archive.html

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

ไอน า

วฏจกรของน าบนพนผวโลก แกสในบรรยากาศกบการด ารงชวต

(ทมา:photo bank ACT.) (ทมา:photo bank ACT.)

เปนสวนประกอบของบรรยากาศทเกดจากการระเหยของน าทผวโลกและการคายน าของพช ไอน าเปนตวการทท าใหเกดปรากฏการณตางๆ ในบรรยากาศ เชน เมฆ หมอก น าคาง ฝน

หมะ เปนตน ปรากฏการณทเกดขนเหลาน แสดงวาในบรรยากาศมไอน าผสมอยหรอเรยกวา อากาศ

ชน ปรมาณไอน า ในอากาศขนอยกบอณหภม ถาอณหภมสงไอน าในอากาศจะมมาก แตถาอณหภม

ต าไอน าในอากาศจะมนอย และถาอากาศไมสามารถรบไอน าไดจะเรยกวา เกดสภาวะอมตวดวยไอน า

พนผวโลกทงหมดประกอบดวยสวนทเปนน า 70 % ในแตละปน าจากแหลงตางๆ

โดยเฉพาะทะเลและมหาสมทรจะระเหยกลายเปนไอน าสบรรยากาศประมาณ 350 ลานตนหรอเทยบ

เปนความลกของผวน าทหายไปประมาณ 1 เมตร ไอน ามความหนาแนนมากทสดทระดบ 2-3

กโลเมตรจากผวโลก ความหนาแนนของไอน าจะลดลงตามระดบความสง และไอน าในอากาศจะ

เปลยนแปลงตามระยะหางไกลจากแหลงน า ไอน าจากการระเหยจากแหลงน า จะตกกลบคนสแหลงน า

ตางๆ ในรปของฝนหรอหยาดน าฟา

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

กจกรรมท 1.1 ไอน าในอากาศ

การทดลอง เรอง ไอน าในอากาศ

จดประสงค เพอตรวจสอบความรความเขาใจเรององคประกอบของอากาศได

แลวน าผลการตรวจสอบไปพฒนาความร

วธทดลอง

1. น าแกวน ามา 1 ใบ เทน าลงไปในถวยแกว

2. ใสน าแขงลงไปในแกวประมาณ 4-5 กอน สงเกตและบนทกผล

3. ตงแกวน าทงไว 10 นาท สงเกตการเปลยนแปลงทเกดขน บนทกผล

แสดงอปกรณทใชทดลองไอน าในอากาศ

อปกรณทใชในการทดลอง

………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………..

ตงใจท ำกจกรรมนะคะ

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

แบบบนทกกจกรรมทดลอง 1.1 เรองไอน าในอากาศ

กลมท...............

สมาชกในกลม 1)............................................................

2)..........................................................

3)............................................................

4)..........................................................

5)............................................................

บนทกผลการสงเกตการเปลยนแปลงของน าแขง

รายการ ผลการสงเกต

เรมการสงเกต

ตงทงไว 10 นาท

สรปผลการท ากจกรรม

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

คดวเคราะหแลวหาค าตอบ

1. หลงจากใสน าแขงลงในแกวน าและตงทงไว 10 นาท นกเรยนสงเกตเหนอะไร

.........................................................................................................................................

2. นอกจากไอน าทเปนสวนผสมของอากาศแลวยงมอะไรอกบางทเปนสวนผสมของอากาศ

.........................................................................................................................................

3. ไอน าในอากาศเกดจากอะไร

.........................................................................................................................................

4. ปรมาณไอน าในแตละสถานทเทากนหรอไม อยางไร

………………………………………………………………………………………………………

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

อนภาคฝ นตาง ๆ

อนภาคฝ นในบรรยากาศเปนของแขงทมขนาดเลกมาก มเสนผานศนยกลาง 0.001 ถง 1,000

ไมครอน แบงออกเปน 2 ชนด ไดแก

1. อนภาคฝ นทเกดขนเองตามธรรมชาต เชน ผงฝ นจากภเขาไฟ ละอองเกสรพช ไฟปา

อนภาคเกลอจากฟองคลนในทะเล

2. อนภาคทเกดจากกจกรรมของมนษย เชน อนภาคฝ นและควนจากการกระบวนการทาง

อตสาหกรรมตางๆ การเผาไหม

ผงฝ นทเกดจากธรรมชาตจะมมากกวาเกดจากกจกรรมของมนษย ผงฝ นในบรรยากาศท าให

ความสามารถในการมองเหนลดลง และเปนอนตรายตอสขภาพของมนษย แตผงฝ นกท าหนาทท าใหหยดน า

ทเกดจากการกลนตวในบรรยากาศยดเกาะและลอยตวอยได ถาไมมผงฝ นในบรรยากาศการกลนตวของไอ

น ากจะไมเกด เพราะไมมทยดเกาะ

อากาศทไมมไอน าผสม เรยกวา อากาศแหง

อากาศทมไอน าปนอยดวย เรยกวา อากาศชน

อากาศบรเวณใกลพนผวโลกจะเปนอากาศชน มไอน ารอยละ 0-4 โดยมวล หมายความวาถาน าอากาศมวล 100 กรม มาวเคราะหจะมไอน าอยไมเกน 4 กรม ถาอากาศมมวล 1 กโลกรมจะมไอน า 40 กรมปรมาณไอน าในอากาศท าใหปรมาณ แกสไนโตรเจนและแกสออกซเจนเปลยนแปลงไปจากเดมเลกนอยปรมาณไอน า ฝ นละออง และปรมาณแกสตางๆ ทเปนสวนประกอบของอากาศชน ในบรเวณตาง ๆ มปรมาณแตกตางกนตามสถานะของสงแวดลอม เวลา สถานท เชน ชายทะเลภเขา ปาไม ชมชน พนทอตสาหกรรม

- บรเวณชายทะเล ภเขา และปาไม จะมปรมาณไอน ามาก - บรเวณพนทแหงแลง จะมปรมาณไอน านอย - บรเวณอตสาหกรรม และแหลงชมชนทมการจราจรคบคง จะมฝ นละอองแกสซลเฟอรไดออกไซด แกสไนโตรเจนไดออกไซด และแกสคารบอนมอนอกไซด

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

ชอ-สกล.........................................................................................ชน.......................... เลขท.................

ตอนท 1 ค าชแจง จงเตมค าหรอขอความในชองวางใหถกตอง

1. องคประกอบของอากาศทเปนปจจยส าคญทท าใหเกดปรากฏการณธรรมชาตคออะไร

.....................................................................................................................................

2. อากาศเปนของผสมประกอบดวยอะไรบาง .....................................................................

.....................................................................................................................................

3. สวนประกอบของอากาศในแตละบรเวณจะแตกตางกนหรอไม อยางไร

.....................................................................................................................................

4. แกสทเปนสวนประกอบทมมากทสดในบรรยากาศ คอ......................................................

5. สวนประกอบของอากาศทมมากเปนอนดบ 2 คอ.............................................................

6. อตราสวนระหวางแกสไนโตรเจนตอปรมาณแกสออกซเจนเปนอยางไร

.....................................................................................................................................

7. ถานกเรยนชอบไปทองเทยวสถานทอากาศเยนสบาย ชมชน และแดดไมรอนจด

นกเรยนควรไปทองเทยวทไหน......................................................................................

8. แหลงทพบอากาศ คอ ....................................................................................................

.....................................................................................................................................

9. อากาศทมไอน าผสมอยเรยกวา………………………สวนอากาศทไมมไอน าผสมอย

เรยกวา.............................................................

10. ปรมาณไอน าในอากาศมสดสวนไมคงทเพราะอะไร ...................................................................................................................................

กจกรรมท 1.2 เรอง องคประกอบของบรรยากาศ

แอบดเฉลยไมไดนะ

คะ

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

ตอนท 2 ค าชแจง นกเรยนตอบค าถาม ลงในชองวางทก าหนดให

1. จากภาพเหตการณทเกดขน ท าใหองประกอบของบรรยากาศเปลยนแปลงอยางไร

2. บรรยากาศมประโยชนตอสงมชวตในดานใดบาง

..................................…………........................................................................…………......................................

..................................…………........................................................................…………......................................

..................................…………........................................................................…………......................................

..................................…………........................................................................…………......................................

..................................…………........................................................................…………......................................

..................................…………........................................................................…………......................................

..................................…………........................................................................…………......................................

..................................…………........................................................................…………......................................

..................................…………........................................................................…………......................................

..................................…………........................................................................…………......................................

……………………………………………………..……………….

.................................................................………

…......................................................………………

…………………......................................................

……………………………………...................................

ยากมย พยายามเขานะ

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

ความส าคญของบรรยากาศ

แกสในบรรยากาศส าคญตอการด ารงชวตของสงมชวตทกชนด

พชน าแกสไนโตรเจน ไปใชในการเจรญเตบโต พชน า

แกสคารบอนไดออกไซดไปใชในการสงเคราะหดวยแสง

พชและสตวน าแกสออกซเจนใชในกระบวนการหายใจ

แกสในบรรยากาศท าใหเกด เมฆ หมอก และฝน

ในบรรยากาศชวยลดความรอนจากแสงอาทตยทสองมายงผวโลก

แกสในบรรยากาศดดกลนความรอนท าใหอณหภม

เหมาะสมกบการด ารงชวต คอ ในตอนกลางวนแสงแดด

จะถกดดกลนในชนบรรยากาศและสะทอนบางสวนมายง

ผวโลกท าใหอากาศไมรอนจด สวนในเวลากลางคนโลกจะ

คายความรอนออกมาในรปของรงสอนฟราเรด (รงสความ

รอน) ลอยผานชนบรรยากาศแตไอน าและแกส

คารบอนไดออกไซดดดกลนไวท าใหอณหภมในตอน

กลางคนไมเยนจด

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

กจกรรมท 1.3 แผนผงความคด “องคประกอบและความส าคญของบรรยากาศ”

ค าชแจง นกเรยนเขยนแผนผงความคด เกยวกบ องคประกอบและความส าคญของบรรยากาศ ลงในพนททก าหนดใหและตกแตงใหสวยงาม

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

กจกรรมเสรม

จดประสงค

1. บนทกและอธบายผลการสงเกต การส ารวจ ตรวจสอบ คนควาเพมเตมจากแหลงความรตาง ๆ ใหไดขอมลทเชอถอได และยอมรบการ เปลยนแปลงความรทคนพบเมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมขนหรอโตแยงจากเดม

2. จดแสดงผลงาน เขยนรายงาน และ/หรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ

จากผลการทดลองนกเรยนไดรบความรอะไรบางและใหนกเรยน

เขยนความรเปนโปสเตอรความร

ฉนรอะไร

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

แบบทดสอบหลงเรยน เลมท 1 มารจกบรรยากาศกนเถอะ รายวชาวทยาศาสตร รหสวชา ว 21102

ชนมธยมศกษาปท 1 ภาคเรยนท 2 เวลา 10 นาท

ค าชแจง 1.ใหนกเรยนเขยนเครองหมาย X ลงในขอทนกเรยนคดวาถกทสดเพยงขอเดยว

2.ขอสอบมทงหมด 10 ขอใหนกเรยนท าทกขอ ใชเวลาในการท า 10 นาท

1. ขอใดคอสวนประกอบทไมพบในบรรยากาศ

ก. แกสไนโตรเจน

ข. ฝ นละออง

ค. ไอน ามากทสด

ง. สารเคม

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

2. แกสใดทพบเปนสวนประกอบของอากาศแหง

ก. แกสอารกอน

ข. แกสไฮโดรเจน

ค. แกสไนโตรเจน

ง. แกสออกซเจน

3. ขอใดตอไปนกลาวไมถกตอง

ก. สวนประกอบของอากาศแหงแตกตาง จากสวนประกอบของอากาศชน คอ ไอน า

ข. อตราสวนของแกสออกซเจนตอ แกสไนโตรเจนในอากาศประมาณ 1 ตอ 4

ค. สวนประกอบของอากาศเรยงล าดบ จากมากไปนอย คอ แกสไนโตรเจน

แกสออกซเจน แกสคารบอนไดออกไซด และแกสอารกอน

ง. ปรมาณไอน าในอากาศตามสถานทตางๆ จะไมคงทข นอยกบอณหภมและสงแวดลอมใกลเคยง

4. ถาโลกของเราไมมชนบรรยากาศหอหมจะเกดสงใด

ก. โลกจะมอณหภมสงตลอดเวลาและอณหภมสงเทากนทวโลก

ข. เกดเมฆ ลม ฝน พายตลอดเวลา

ค. เครองบนและเครองรอนบนอยไมได

ง. ผวโลกจะเรยบไมมหลมและบอเหมอนผวของดวงจนทร

5. การกระท าของใครทท าใหสวนประกอบของอากาศแตกตางไปจากเดม

ก. สมทชายทบตกเพอกอสรางอาคารหลงใหม

ข. สมทรงสองไฟฉายใหล าแสงผานไปในอากาศ

ค. สมศกดตดตงสถานรบ–สงวทยกระจายเสยง

ง. สมศรเปดรานขายอาหารประเภทปงยาง เชน ไกยาง หมยาง

6. อากาศจดเปนสารชนดใด

ก. สารบรสทธ

ข. สารเนอเดยว

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

ค. สารประกอบ

ง. สารเนอผสม

7. ขอใดไมใชประโยชนของบรรยากาศ

ก. ชวยปองกนอนตรายจากสะเกดดาว

ข. ชวยใหโลกเยนลงอยางรวดเรวในเวลากลางคน

ค. ชวยดดซบรงสอลตราไวโอเลต

ง. ชวยใหโลกไมรอนเกนไปในชวงกลางวน

8. อะไรเปนตวการส าคญทท าใหบรรยากาศเกดการเปลยนแปลง

ก. ปรมาณ

ข. อณหภม

ค. ความหนาแนน

ง. ความสง

9. ก าหนดให A คอ แกสคารบอนไดออกไซด B คอ แกสไนโตรเจน

C คอ แกสอารกอน D คอ แกสออกซเจน

ขอใดเรยงล าดบสวนประกอบของอากาศแหง จากมากไปนอยไดถกตอง

ก. D- B - A -C

ข. D- B – C - A

ค. B – D – C - A

ง. B – D – A – C

10. สมชายน าน าแขงใสแกววางทงไวสกครแลวสงเกตพบวามไอน าเกาะอยขางแกวเปนจ านวนมาก

นกเรยนคดวาสมชายก าลงทดลองเกยวกบเรองใด

ก. อากาศมไอน าเปนสวนประกอบ

ข. การละลายของน าแขง

ค. ประโยชนของบรรยากาศ

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

ง. การกลนตวของหยดน าในอากาศ

บรรณานกรม

ถนด ศรบญเรอง . สอการเรยนรรายวชาพนฐาน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

สมฤทธมาตรฐานวทยาศาสตร ม.1 เลม 2 ชวงชนท 3 ชนมธยมศกษาปท 1.

พมพครงท 7. กรงเทพมหานคร : อกษรเจรญทศน, 2550.

ปรชา สวรรณพนจ, นงลกษณ สวรรณพนจ และ ปยดา สวรรณพนจ.

คมอเตรยมสอบวทยาศาสตร ม.1-2-3 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร.

กรงเทพมหานคร : ไฮเอดพบลชชง, 2550.

ฝายวชาการส านกพมพภมบณฑต. คมอเตรยมสอบ สาระการเรยนรวทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 1. กรงเทพมหานคร : ภมบณฑต, 2553.

พมพพนธ เตชะคปต และคณะ. ชดกจกรรมการเรยนรพฒนาการคด วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2. กรงเทพมหานคร : บรษทพฒนาคณภาพวชาการ, 2556.

ยพา วรยศ, ถนด ศรบญเรอง, โจบอยด และ วอลเตอร ไวทลอร . คมอครวทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2. กรงเทพมหานคร : บรษทอกษรเจรญทศน อจท.จ ากด,2556.

งายใชไหมครบ

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

ศรลกษณ ผลวฒน, รตนาภรณ อทธไพสฐพนธ และ สภาภรณ หรนทรนตย. สอการเรยนรและเสรมสราง

ทกษะตามมาตรฐานการเรยนร กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชวงชนท 1-3

เรองบรรยากาศ. กรงเทพมหานคร : นยมวทยา, 2546.

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตร .คมอคร รายวชา วทยาศาตร 2 ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. . กรงเทพมหานคร : องคการคาของ สกสค , 2553.

_____. หนงสอเรยนรายวชาพนฐานวทยาศาสตร วทยาศาตร 2 ชนมธยมศกษาปท 1

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. กรงเทพมหานคร : องคการคาของ สกสค , 2555.

สมพงษ จนทรโพธศร. คมอเตรยมสอบวทยาศาสตร เลมรวม เทอม 1 – 2 ม.1 กลมสาระการเรยนร

วทยาศาสตร. กรงเทพมหานคร : ไฮเอดพบลชชง, 2552.

เวบไซต:

แกสเรอนกระจก(ออนไลท) เขาถงไดจาก http://bluelemon-blogspot.com/20110101_archive.html

(วนทคนขอมล 25 มกราคม 2556) .

โครงสรางบรรยากาศ (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://www.kanta.ac.th/media/sci/

(วนทคนขอมล 25 มกราคม 2556) .

ชนบรรยากาศ (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://blog.eduzones.com/montra/2865

(วนทคนขอมล 25 มกราคม 2556).

บรรยากาศ (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://www.maceducation.com/e-knowledge/2412212100/19.html

(วนทคนขอมล 25 มกราคม 2556).

บรรยากาศ (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://school.obec.go.th/sms_dontippai/page7.html

(วนทคนขอมล 25 มกราคม 2556).

สวนประกอบของอากาศ (ออนไลน) เขาถงไดจาก http://aqnig.pcd.th

(วนทคนขอมลสบคน 25 มกราคม 2556).

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

ภาคผนวก

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

ขอ 1 ขอ 2 ขอ 3 ขอ 4 ขอ 5

ขอ 6 ขอ 7 ขอ 8 ขอ 9 ขอ 10

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยนเรยน

ขอ 1 ขอ 2 ขอ 3 ขอ 4 ขอ 5

ขอ 6 ขอ 7 ขอ 8 ขอ 9 ขอ 10

กจกรรมท 1.1 ไอน าในอากาศ

อปกรณทใชในการทดลอง

………………………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………………

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

บนทกผลการท ากจกรรม การเปลยนแปลงของน าแขง

รายการ เรมการสงเกต เรมการสงเกต น าแขงเรมละลาย มหยดน าเกาะขางแกว ตงทงไว 10 นาท น าแขงละลายหมด มหยดน าเกาะขางแกวจ านวน

มาก สรปผลการท ากจกรรม

จากการทดลองพบวาเมอน าน าแขงใสลงในแกวน า น าแขงจะละลาย และเมอตง

ทงไว 10 นาทพบวาน าแขงละลายหมด มหยดน าเกาะทขางแกวจ านวนมาก แสดงใหเหน

วาในอากาศมไอน าเปนสวนประกอบ

ค าถามหลงการท ากจกรรม

1. หลงจากใสน าแขงลงในแกวน าและตงทงไว 10 นาท นกเรยนสงเกตเหนอะไร

น าแขงละลาย มหยดน าเกาะทขางแกว

2. นอกจากไอน าทเปนสวนผสมของอากาศแลวยงมอะไรอกบางทเปนสวนผสมของอากาศ

สารแขวนลอยตาง ๆ ทงทเปนละอองของของเหลว และอนภาคของของแขง เชน ฝ นผง เขมาและควน

จากการเผาไหมเชอเพลง อนภาคของเกลอจากทะเลและมหาสมทร

3. ไอน าในอากาศเกดจากอะไร

เกดจากการระเหยของน าทผวโลก โดยเฉพาะจากบรเวณแหลงน าขนาดใหญ

4. ปรมาณไอน าในแตละสถานทเทากนหรอไม อยางไร

ไมเทากน โดยปรมาณจะมากหรอนอยตามแตสถานท

กจกรรมท 1.2 เรอง องคประกอบของบรรยากาศ

ชอ-สกล.........................................................................................ชน.......................... เลขท.................

ตอนท 1

ค าชแจง จงเตมค าหรอขอความในชองวางใหถกตอง

1. องคประกอบของอากาศทเปนปจจยส าคญทท าใหเกดปรากฏการณธรรมชาตคออะไร

.....................................................................................................................................

2. อากาศเปนของผสมประกอบดวยอะไรบาง .................................................................

.....................................................................................................................................

3. สวนประกอบของอากาศในแตละบรเวณจะแตกตางกนหรอไม อยางไร

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

.....................................................................................................................................

4. แกสทเปนสวนประกอบทมมากทสดในบรรยากาศ คอ................................................

5. สวนประกอบของอากาศทมมากเปนอนดบ 2 คอ..........................................................

6. อตราสวนระหวางแกสไนโตรเจนตอปรมาณแกสออกซเจนเปนอยางไร

.....................................................................................................................................

7. ถานกเรยนชอบไปทองเทยวสถานทอากาศเยนสบาย ชมชน และแดดไมรอนจด

นกเรยนควรไปทองเทยวทไหน..................................................................................

8. แหลงทพบอากาศ คอ ...................................................................................................

.....................................................................................................................................

9. อากาศทมไอน าผสมอยเรยกวา………………………สวนอากาศทไมมไอน าผสมอย

เรยกวา.............................................................

10. ถาน าอากาศชนมวล 2 กโลกรม มาวเคราะห จะมมวลของไอน าอยมากทสดเทากบ

.....................................................................................................................................

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17

ม า ร จ ก บ ร ร ย า ก า ศ ก น เ ถ อ ะ | 17