โรงเรียนรุ่งอรุณ และ...

ผลงานชนท ๓

โรงเรยนรงอรณ และ สถาบนอาศรมศลป

รางวลผลงานออกแบบดเดนทควรเผยแพร ป ๒๕๕๔สมาคมนสตเกา สถาปตยกรรมศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

อาศรมสถาปนกชมชนและสงแวดลอมสถาบนอาศรมศลป

ผลงานชนท ๓

โรงเรยนรงอรณและสถาบนอาศรมศลป

ชอโครงการ โรงเรยนรงอรณและสถาบนอาศรมศลป

เจาของโครงการ มลนธโรงเรยนรงอรณ

ทตงโครงการ เขตบางขนเทยน กรงเทพมหานคร

พนทโครงการ ๕๘ ไร

พนทใชสอย ๒,๐๓๘ ตร.ม. (เฉพาะสถาบนอาศรมศลป)

ปทแลวเสรจ พ.ศ.๒๕๕๒

งบประมาณ ๑๕ ลานบาท (เฉพาะสถาบนอาศรมศลป)

๑. แนวความคดเกยวกบการสรางสรรคผลงาน (เปาหมายเชงคณคาของโครงการ) โรงเรยนรงอรณและสถาบนอาศรมศลปเปนสถาบนการศกษาเอกชนทไมแสวงหาผลกำาไร โดยเรมจากการกอตงโรงเรยนรงอรณ

และไดดำาเนนการสงสมประสบการณการจดการศกษาทางเลอกในระดบอนบาลจนถงระดบมธยมมาเปนเวลารวม ๑๐ ป จงมแนวคดทจะ

ขยายผลไปสระดบอดมศกษาและกอตงสถาบนอาศรมศลปขน โดยมวตถประสงคในการสรางสรรคชมชนแหงการเรยนรทมงสรางทกษะใน

ตนเองดวยการฝกฝนกาย ใจ สตปญญา ผานการเรยนรศาสตรและศลปอยางเปนองครวมบนพนฐานของการทำางานจรง เพอพฒนาความ

เปนมนษยและรวมเปลยนแปลงสงคมอยางมคณภาพ

เพอตอบสนองตอวตถประสงคดงกลาว สถาบนอาศรมศลปจงไมไดเปนเพยงแคอาคารทรองรบการใชงานทวไปเทานน แต

อาศยการออกแบบและกอสรางพนทนในการสรางคนและชมชนไปพรอมๆ กน ดวยกระบวนการมสวนรวมจากผใชอาคารทกคน ซงนำา

ไปสกระบวนการ “ปลกเรอน ปลกชมชน ปลกชวต” ของอกหนง “ชมชนแหงการเรยนร” ทเตบโตขนมาเปนสวนหนงของชมชนโรงเรยน

รงอรณ โดยมเปาหมายในกระบวนการออกแบบ ดงน

๑. สรางสถาปตยกรรมของสถาบนอาศรมศลปใหตอยอดและเชอมโยงกบตนทนทางกายภาพของโรงเรยนรงอรณ

ดวยโรงเรยนรงอรณมพนทขนาดใหญและมสภาพธรรมชาตทสมบรณ รวมถงมรปแบบสถาปตยกรรมทมอตลกษณชดเจน ใน

การออกแบบจงตองนำาตนทนทางกายภาพดงกลาวของโรงเรยนรงอรณมาเพมศกยภาพใหกบสถาปตยกรรมของสถาบนอาศรมศลป โดย

๑) ออกแบบใหทางรถยนตและทางเดนเทาในการเขาถงของสถาบนอาศรมศลป มระยะททอดยาวตงแตทางเขาของโรงเรยน

รงอรณผานสภาพธรรมชาตทสมบรณของทตง เพอสรางความรสกในการเขาถง (sense of arrival) และจตวญญาณแหงสถานท (sense

of place) ของสถาบนอาศรมศลปใหเปดโอกาสในการรบพลงจากธรรมชาตมากทสด

๒) ออกแบบสถาปตยกรรมในรปแบบของสถาปตยกรรมไทยประยกตซงเปนการตอยอดจากสถาปตยกรรมไทยประเพณ

ของโรงเรยนรงอรณ เพอสรางความสอดคลองกลมกลน และสอถงการเตบโตตอยอดมาจากโรงเรยนรงอรณ

๒. สถาปตยกรรมทเปนตวกลางในการสรางวฒนธรรมองคกร(corporate culture)นำาไปสวถชวตชมชนกลยาณมตร

แบงอาคารออกเปน ๕ หลง รอยรดกนดวยลาน ชาน ระเบยง เปน Transitional space ทเออใหเกดการปฏสมพนธกนอยาง

อบอน ใกลชดเหมอนอยในหมบาน แตในขณะเดยวกนกยงมความเปนสวนตว โดยออกแบบพนทสวนกลางตางๆ (community space) ใหม

ลำาดบและการเขาถงทเปนสดเปนสวน (Sequences of Space) ตงแตพนทสำาหรบกจกรรมกลมขนาดใหญ มมสงบสำาหรบการพดคยอยาง

ใกลชด (small & cozy community space) ไปจนถงพนทสวนตว (individual space) ทเชอมตอถงกนทงในแนวดงและแนวราบ (vertical

& horizontal relationship) เพอสนบสนนใหเกดวฒนธรรมแหงมตรภาพขนในวฒนธรรมองคกร รวมถงการออกแบบพนทใหสามารถยด

หยน รองรบการปรบเปลยนใหสอดคลองกบการเตบโตเปลยนแปลงขององคกรได

ผลงานชนท ๓ โรงเรยนรงอรณและสถาบนอาศรมศลป

๓. สถาปตยกรรมเพอการอยรวมอยางสอดคลองเปนอนหนงอนเดยวกนกบธรรมชาต

เพราะธรรมชาตเปนเครองมอกลอมเกลาจตใจใหสงบเยน เออตอการเรยนร ทกๆ วนของชาวอาศรมศลปจงไดสมผสกบธรรมชาต

โดยตรง ตงแตถนนทางเขาสายเลกๆ ทมกำาแพงตนไมสองขางทาง ทางเดนไมเลยบบงทสรางความรสกในการเขาถง (sense of arrival) ท

เปลยนอารมณจากความสบสนวนวายของเมองภายนอกมาเปนอารมณสดชน สงบเยน กอนจะผานลานใจบานทปดวยหญาเขยวขจ แลวจง

จะเขาททำางานของแตละคน ซงถกออกแบบใหสอดคลองกบทศทางลม แดด กระทงเปดรบนำาฝนบนชานบางแหง สรางสายสมพนธระหวาง

คนกบธรรมชาตผานการมองเหน ไดยน ไดกลน สมผส และจนตนาการอยทกขณะ เปนการรดนำาเพอปลกชวตทสอดคลองกบธรรมชาต

ดวยความเชอวาวสดธรรมชาตจะทำาใหจตใจของคนออนโยน ไมจงถกใชเปนองคประกอบหลกของอาคาร ซงนอกจากจะมความ

เปนธรรมชาตแลว สงสำาคญอยางยงในการใชวสดธรรมชาตเหลานคอเปนการปลกฝงทศนคตการใชอยางรคณคาและสรางจตสำานกในการ

ดแลรกษา เชน การประมลไมเกาจากโรงเรยนทตองการรอถอนและนำากลบมาใชใหมเพอเปนการประหยดทรพยากร และเปนแบบอยาง

ใหกบนกเรยนนกศกษาไดเรยนรในเรองวฏจกรตามธรรมชาตของวสดและสรางนสยในการดแลรกษาอยางใกลชด การประยกตใชสลงเขา

มาเพมศกยภาพในการรบแรงของไมทหนาตดไมใหญนก ทำาใหประหยดปรมาณไมทใช ใหความรสกโปรงเบา สบาย ซงเมอเปรยบเทยบ

กบการใชคอนกรตจากการระเบดภเขา ซงตองใชระยะเวลาในการฟนตวนบพนป ตนไมมวงรอบของการหมนเวยนไมถงหนงรอยป และ

สามารถปลกทดแทนได ดงนนสถาบนอาศรมศลปจงเกบรกษา ๘๐% ของพนทโครงการไวใหเปนพนทสเขยว และกำาหนดใหพนทอก ๒

ไรทถกกนไวเพอปลกเปนปาทดแทนไมทใชไป

๔. นำาภมปญญาสถาปตยกรรมพนถนเขตรอนชน (Tropical Vernacular Architecture) มาประยกตใชในการออกแบบ

สรางสถาปตยกรรมทประหยดพลงงานแบบ Passive Approach โดยการนำาภมปญญาของบรรพบรษมาตอยอด เชนการ

ใชพนไมทยกสงและเวนรองเพอชวยระบายความชนจากดน ผนงทเปนประตบานเฟยมพรอมทจะเปดรบลมและมมมองธรรมชาต ชายคา

ยนยาวเพอชวยบงแสงแดดใหเกดรมเงาและทำาใหสามารถเปดหนาตางเวลาฝนตกได การใชหลงคาจากซงเปนวสดทหาไดงายในทองถน

และเปนฉนวนกนความรอนทด เมอใชรวมกบ sub roof อลมเนยมแผนเรยบ การยกมมสงชน และเกลดระบายอากาศ สามารถแกปญหา

การรวซมและชวยระบายความรอนได ทำาใหเกดความรมเยนและสามารถใชการปรบอากาศเพยงเทาทจำาเปนทำาใหประหยดพลงงาน

๕. ใชพลงสนทรยภาพของงานสถาปตยกรรมเปนสอสรางความรบรถงเปาหมายขององคกรแกผใชและผมาเยอน

โดยออกแบบอาคารสถาบนใหเปน “มหาวทยาลยมงจาก” เพอสอถงเจตจำานงในการสบสานภมปญญาของบรรพบรษ รวม

ทงเปนการสรางกจกรรมความรวมมอภายในองคกรในประเพณการเปลยนหลงคาจากทก ๑๐ ป เพอเปนกศโลบายใหบคลากรไดเรยนร

จากการลงมอทำา เพอการประจกษในภมปญญาอนลกซงของบรรพบรษ

๒. เทคนคและขนตอนในการสรางผลงาน โปรดดเอกสาร แบบเสนอขอมลประวตและผลงาน ขอ ๔ การสรางสรรคผลงาน ประกอบ

กระบวนการมสวนรวมในการออกแบบและกอสราง

ความเปนชมชนจะเกดขนไดเมอมความผกพนระหวางคนกบคน และคนกบสถานท การเลอกใชกระบวนการมสวนรวมใน

การออกแบบมวตถประสงคเพอสรางความเปนกลยาณมตรและความเปนเจาของรวมกน ควบคไปกบการสรางอาคาร เรมจากการแลก

เปลยนความคดเหน ความตองการใชงานพนท รวมถงวถชวตของชาวอาศรมศลปกวา ๓๐ ชวต ซงสถาปนกไดนำามาเปนขอมลในการกำาหนด

ทศทางการออกแบบและโปรแกรมการใชงาน การทำางานดวยวธนทำาใหทกฝายไดเรยนรทจะยอมรบความหลากหลายและแตกตาง มอย

หลายครงทความคดเหนของแตละคนไมตรงกน แตการรบฟง ประนประนอม กไดชวยใหเกดภาพรวมททกคนเหนพองตองกนไดในทสด

ทงน ชมชนอาศรมศลปไมไดมแคผใชอาคารเทานน ยงรวมไปถงผกอสรางอาคารซงเปนทมชางของโรงเรยนรงอรณดวย ชาง

กอสรางกมความรกในงานสถาปตยกรรมไมแพใคร ความตงใจในทกรายละเอยดการทำางานเปนเงอนไขททำาใหเกดกลยาณมตรและเกดการ

รวมเรยนรกนระหวางชางกบสถาปนกโดยสะดวก แตทสำาคญไปกวานนคอความนบถอและยอมรบททกคนมใหกนและกนตงแตตนจนจบ

ผลงานชนท ๓ โรงเรยนรงอรณและสถาบนอาศรมศลป

๓. การเผยแพรและการนำางานออกเผยแพรตอสาธารณชน โปรดดเอกสาร แบบเสนอขอมลประวตและผลงาน ขอ ๖ การเผยแพรขอมลสสาธารณะ ประกอบ

• แสดงผลงานในนทรรศการของอาศรมสถาปนกชมชนและสงแวดลอม สถาบนอาศรมศลป ในงานสถาปนก

ของสมาคมสถาปนกสยามในพระบรมราชปถมภ พ.ศ. ๒๕๕๓

• หนงสอ living with wood โดยนตยสารบานและสวน พ.ศ. ๒๕๕๓

• หนงสอเผยแพรผลงานออกแบบดเดนของนสตเกาคณะสถาปตยกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (a+A) ลำาดบท ๗

• บรรยายในการเปดตวหนงสอผลงานออกแบบดเดนของนสตเกาคณะสถาปตยกรรมศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย (a+A)

ลำาดบท ๗ ทสยามสมาคม พ.ศ. ๒๕๕๔

• ไดรบการตพมพเผยแพรในวารสารดานสถาปตยกรรมและการตกแตงบานภายในประเทศหลากหลายฉบบ

• ไดรวมนำาเสนอผลงานในเทศกาลสถาปตยกรรม Venice Biennale 2012 ทประเทศอตาล โดยสมาคมสถาปนกสยาม

ในพระบรมราชปถมภ

๔. การถายทอดผลงานใหผอน • การนำากระบวนการออกแบบอยางมสวนรวมไปใชกบโครงการออกแบบอนๆ และแบงปนบทเรยน ประสบการณ องคความร

ทไดจากการทำางานใหกบผเกยวของทกฝาย ทงคณะทำางานออกแบบ ชางกอสราง ชาวอาศรมศลป รวมถงนกเรยนนกศกษา

และผทสนใจเขามาศกษาดงานทกคน

• เปนสถานทรองรบการศกษาดงานของนสตนกศกษาดานสถาปตยกรรมจากหลากหลายสถาบน เชน จฬาลงกรณมหาวทยาลย

มหาวทยาลยขอนแกน สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง เฉลย ๖ ครงตอป

๕. ความโดดเดน ความมเอกลกษณเฉพาะตนของผลงาน • การรเรมใชกระบวนการมสวนรวมในการออกแบบสถาปตยกรรม

• การประยกตใชภมปญญาพนถนในงานสถาปตยกรรมรวมสมยทตอบสนองคณคาและวถชวตในโลกปจจบนขององคกรได

๖. ความมงหวง คณคา ประโยชน และความสำาคญของผลงาน • การสรางสรรคสถาปตยกรรมทนำาไปสการสรางชมชนแหงการเรยนรบนวถชวตทสอดคลองกบธรรมชาต

• ตองการใหเปนแบบอยางทสรางแรงบนดาลใจแกสถาปนกรนเยาวในการสรางสรรคผลงานสถาปตยกรรมรวมสมย

(Contemporary Architecture) ทสบสานจากรากของสงคมไทย ทงในมตของกายภาพ สงแวดลอม และจตวญญาณ เพอ

พฒนาองคความรของบรรพบรษ และเปนการสงเสรมความหลากหลายทางวฒนธรรม ใหเกดความเขมแขงของประเทศและ

โลก ทำาใหเกดความเขาใจและภมใจในความเปนชาต และสามารถพฒนางานสถาปตยกรรมในอดตทมเอกลกษณเปนทยอมรบ

ของชาวโลก ไปสงานสถาปตยกรรมรวมสมยในระดบโลกได

ผงบรเวณและผงพนชน 1

1. สวนปาและลานพระ

2. แกลอรไม ไผแสดงงานศลปะ (เฟส 2)

3. ศนยบรการวชาการ (เฟส 2)

4. หองทำางานฝายธรการ

5. หองสมด

6. สตดโอปฏบตการทำาหนจำาลอง

7. สตดโอ

8. สตดโอ

9. ชานชมชน

10. ลานใจบาน

11. ทะเลสาป

12. ทางเขา

13. ชานตอนรบ

ผงบรเวณและผงพนชน 2

1. หองประชมรวม 200 ทนง (เฟส 2)

2. หองคณาจารยศกษาศาสตร

3. หองทำางาน ศ.ระพ สาครก และหองรบรอง

อาจารยพเศษ

4. หองเรยนรวม

5. สตดโอ

ผงบรเวณและผงพนชน 1

๑

2

3 45 6

7

7

8

9

99

11

12

13

10

มาตราสวน 1 : 100

ผงบรเวณและผงพนชน 2

1 2 3 4

5

5

มาตราสวน 1 : 100

มาตราสวน 1 : 125

รปตดตามขวางแสดงโครงถกไมเรอนคณาจารยศกษาศาสตร

มาตราสวน 1 : 125

รปตดตามขวางสตดโอถอดรหสและชมชน

มาตราสวน 1 : 125

รปตดตามยาวสตดโอถอดรหสและชมชน

มาตราสวน 1 : 125

รปตดตามขวางเรอนคณาจารยศกษาศาสตรมาตราสวน 1 : 125

รปตดตามยาวเรอนคณาจารยศกษาศาสตร

1 : 250

รปตด 2

รปดาน 2รปดาน 1

รปตด 1

1 : 250

รปตด 2

รปดาน 2รปดาน 1

รปตด 1