View
659
Download
3
Category
Preview:
DESCRIPTION
Citation preview
ขาแตพระจอมจฬมกฎ บรสทธก าจาย
ปรากฏพระยศระบระบาย ตระบะเบกระบอบณย
เมตตาทยาลศภกรรม อปถมภการณย
สรรเสรญเจรญพระคณสน ทรพนพบลงาม
ขาแตจอมกษตรยผทรงความบรสทธ พระเกยรตยศ การบ าเพญตบะและบญญาธ
การเลองลอทวไป พระเมตตาปราน พระราชกจอนล าเลศ พระอปถมภ และพระ
กรณาเปนทยกยองสรรเสรญ พระเกยรตคณอนดงามเพมเปนทวคณ
เปรยบปานมหรรณพนท ทะนทประทงความ
รอนกายกระหายอทกยาม นรหากประสบเหน
อบอมกระหยมหทยคราว ระอผาวกผอนเยน
ยงอณหมญจนะและเปน สขปตดใจ
เปรยบเหมอนหวงนาใหญทชวยผอนความรอนความกระหาย
นาของผทไดพบเหนใหอมเอบชมชนใจ คราวรอนกชวยปลด
เปลองความรอนใหเกดความสขความปตยนด
อนขาพระองคกษณะน ภยมจะรอนใด
ยงกวาและหามนษยไหน จะเสมอเสมอนตน
ใครเปลองประเทองประณททกข ภยมขประมวลดล
ไรญาตและขาดมตรสกล ชนผจะดดาย
อนตวของขาพระองคขณะนประสบความทกขรอนอนยงใหญ ไมมผใดเทยบเทยม
ไดใครจะปลดเปลองความทกขรอนแตกไรญาตขาดมตร
โดยเดยวเพราะอาดร ณ แด และกแกชรากาย
ทซงจะพงสรณะหมาย อนสรบหอนเหน
ทราบขาวขจรกรตบา รมวาพระองคเปน
เอกอครกษตรยสขมเพญ กรณามหาศาล
มเพยงตวคนเดยวซงแกชรา ทพงทจะพกพงกมองไมเหนเลย ไดร
ขาวพระเกยรตคณเลองลอวา พระองคทรงเปนกษตรยผ
ยงใหญ ทรงมปญญาลกซงเตมเปยมดวยพระมหากรณาธคณ
หวงพงพะพงบพตรพง อภโพธสมภาร
มอบกายถวายชวตปราณ นจกาลปรารมภ
คดไวมไดประดจเจตน เฉพาะเหตบเหนสม
ขนท ากเทากะจะนยม คตผดพนจด
จงหวงจะพงพระบรมโพธสมภาร มอบกายถวายชวตแดพระองคจนกวาชวตจะหา
ไม แตทวาคงจะไมไดสมความคด เพราะเปนสงอนไมบงควร ทงนหากท าไปกเทากบ
ท าผดอยางรายแรง
ขนชอกระฉอนบรษกก ขฬอกกตญญ
คดคดกบฏประทษภ วประเทศไผทตน
จ าเปนเพราะเหลอจะทมนส บมนาจะรบผล
พองราชภยเพราะทรพล ดจนคะนงด
จะขนชอวาเปนคนชวอกตญญ เปนกบฏตอบานเกดเมองนอนของตน จ าเปนอยาง
ยงเพราะเสยใจเหลอเกน ขาพระองคไดรบพระราชอาญาเปนดวยเหต
เหตเดมกโดยบรมรา ชอชาตศตร
ปรกษากะขายคลม ลกมขและมนตร
จกยาตรหยหพหลยท ธประทษย าย
เขตแดนพระองคนยมน รประโยชนพยายาม
พระเจาอชาตศตรทรงปรกษากบขาราชการและขาราชการชนผใหญจะยกกองทพมา
ย าย
แควนวชช โดยหาไดมผลดตามทคดมงหมายไวแตอยางไร ขาพระองคคด
ไตรตรองดวยความสตย เหนอยางชดเจนจงไดกราบทลอธบายวา แควนวชชนน
เขมแขง ไพรพลมากมายลวนแตกลาหาญ
ขาบาทบมาดมนอสตย พเคราะหชดถนดความ
จรงอางกระจางพจนตาม อธบายระบลแจง
วชชบวรนครสรร พจะขนจะเขมแขง
รพลสกลพรยแรง รณการกลาหาญ
สวนมคธนนเลาทหารยงออนหดไมช านาญ ไมอาจท าสงครามกบขาศก
ได เปรยบเสมอนแมลงเมาบนเขากองไฟ หงหอยแขงกบแสงอาทตย กมแตจะ
เสยชวต
มาคธไผทรฐนกร พลออนบช านาญ
ทงสนจะสสมรราญ รปนนไฉนไหว
ดงอนทโคปกะผวา มหฝาณกองไฟ
หงหอยสแขงสรยะไหน จะมนาชวาลาญ
เหนนาจะหายนะกขด พจนตถทดทาน
บดดลบดนทรธดาล พระพโรธสาแดง
ลงราชทณฑพธทา รณการรายแรง
ไปควรเฉลยนยแถลง เพราะพระองคกทรงเหน
เหนความหายนะชดเจนจงทลทดทาน ทนใดพระองคทรงพโรธ สงใหลงโทษอยาง
หนกในฐานทบงอาจกราบทลขดแยงกบพระองค
ทขาพระองคกราบทลมาทงหมดนเปนความจรงทกประการ มไดเสรมแตงสาระ
อนใดเลย ททจะชวยดบความทกขรอนไดกไมม นอกเสยจากความรมเยนแหงพระ
มหากรณาธคณของพระองค
กราบทลประมลบทประมวล ระบลวนตลอดเปน
ความจรง บ แตงกลประเดน นรสารพาท
ทดบระงบทผลผอน ก บ หอนจะเหนม
นอกจากพระองคอดลส ตลเมต ต คณมย
เดนทางมากหมายใจจะยดเปนทพง ครองชวตอยางเปนสขสบไปจนกวาจะตาย จะ
ตงใจรบราชการสนองพระมหากรณาธคณตลอดไป ทงนสดแตจะทรงพระกรณาโปรด
เกลาฯ แกขาพระองคผอาภพอบจนทไดซมซานมาดวยความอตสาหะ
มงมากหมายกมลม สรณยเปนไป
ครองชวสบสขพสย อนสนธอาสญ
สดแตจะทรงพระกรณา ทะนขาพระบทมาลย
ผถงอภพทพลซาน เสาะอสาหมาถง
การเลอกสรรค า
วรรณคดประเภทฉนทแมจะนยมใชค าบาลสนสกฤตกตาม เพราะตองการบงคบ
คร ลห แตผแตงสามคคเภทค าฉนทกเลอกสรรค าไดอยางไพเราะเหมาะสมทงเสยงและ
ความ เชน
๑. ใชค างาย ๆ ในบางตอน ท าใหผอานเขาใจไดไมยากนก เชน ตอนวสสกา -
รพราหมณเขาเมองเวสาลซงเปนเมองหลวงของแควนวชช
๒. การใชค าทมเสยงเสนาะ เสยงเสนาะเกดจากการใชค าเลยนเสยงธรรมชาต ม
การย าค า ใชค าทกอใหเกดความรสก เชน ตอนชมกระบวนชาง
๓. ใชค าทกอใหเกดความรสก เชน ตอนพรรณนากองทพของพระเจาอชาตศตร
“แรงหตถกวดแกวงซงสรรพ ศสตราวธอน
วะวาบวะวาวขาวคม”
ค า วะวาบวะวาว กอความรสกใหผอานนกเกรงขามไดดมาก
๔. ใชค าทมความหมายกระชบ ค าบางค าผอานอานแลวเขาใจไดทนทโดยไมตองใช
ถอยค าอนมาขยายความอกเลย
๕. การหลากค า กวจ าเปนตองรจกค ามากเพอหลกเลยงการใชค าซ ากน ท าให
ผอานเหนความเปนอจฉรยะของกว
๖. การเพมสมผส ค าประพนธไทยนยมสมผสมากแมวาฉนทจะเปนค าประพนธท
ไทยรบมาจากอนเดยซงแตเดมไมมสมผส เรากเพมสมผสนอกเขาไปเพอใหไพเราะ
ยงขน นอกจากนยงเพมคร ลหเขาไปในกาพยสรางคนางค ๒๘ ท าใหเกดลลาคกคก
เหมาะสมกบทองเรอง เชน ตอนบรรยายการจดกองทพของพระเจาอชาตศตร
การใชโวหาร
สามคคเภทค าฉนทมความไพเราะงดงามอนเกดจากสารทกวใชศลปะในการถายทอด
ความหมายของเนอหาโดยการใชส านวนโวหาร และการใชภาพจน เพอใหผอานจนตนาการ
เหนภาพชดเจน เขาใจและเกดอารมณคลายตาม เชน
๑. บรรยายโวหาร ใชค าใหเหนภาพชดเจนตามล าดบเหตการณ รวดเรว เขาใจงาย
๒. พรรณนาโวหาร เปนการสรางมโนภาพใหผอานเกดภาพขนในใจ หรอมองเหนภาพ
บรรยากาศตามทกวตองการ
๓. อปมาโวหาร เปนการกลาวเปรยบเทยบเพอใหผผอานเขาใจและเหนภาพชดเจนยงขน
ลลาการประพนธ
- ใชฉนทลกษณไดอยางงดงามเหมาะสม โดยเลอกฉนทชนดตาง ๆ มาใชสลบกน
ตามความเหมาะสมกบเนอเรอง จงเกดความไพเราะสละสลวย
- ใชภาษาทเขาใจงาย เหนภาพชดเจน
Recommended