21.Yüzyılın Kullanıcı...

Bülent AY

Hacettepe Üniversitesi

Bilgi ve Belge Yönetimi

21.Yüzyılın Kullanıcı Profili:

Y – Z ve Alfa Kuşağı

Kuşak Kavramı

“Yaklaşık olarak aynı yıllarda doğmuş, aynı çağın şartlarını,

dolayısıyla birbirine benzer sıkıntıları, kaderleri paylaşmış,

benzer ödevlerle yükümlü olmuş kişilerin topluluğu” ve “Yaklaşık

yirmibeş, otuz yıllık yaş kümelerini oluşturan bireyler öbeği,

göbek, nesil, batın, jenerasyon” (TDK, 2011, s. 1542-1543)

Aynı tarihsel zamanda ve aralıklarda doğan, ekonomik ve sosyal

hareketlerden oluşmuş zaman aralıklarına ya da belli bir sosyal

gruba mensup olanlar ( Adıgüzel, Batur ve Ekşili, 2014, s.166).

Tarih felsefesi ve kültür tarihinde ise “Yeni bir anlayışta yeni bir

yaşama duygusunda, yeni biçimlerde birleşen, eskiden belirgin

çizgilerle ayrılan kişiler topluluğu” olarak tanımlanmıştır.

Kuşaklar ve Dönemleri

Y Kuşağı (1980 – 1995 )

Z Kuşağı (1996 – 2010)

Alfa Kuşağı (2011 ve sonrası )

Y Kuşağı ve Tanımlar

1980 sonrası doğanlar Y kuşağı olarak

anılmaktadır. Ancak tarih aralıkları üzerine net bir

görüş bulunmamaktadır. Bu kuşak için çeşitli

tanımlamalar yer almaktadır:

Milenyum Kuşağı

Ağ Kuşağı

Dijital Kuşak

Dijital Yerliler

Google Kuşağı

İnternet Kuşağı

Y Kuşağı ve Özellikleri İletişim teknolojisi kuşağıdır (İnternet odaklı yaşam

tarzı)

Dijital teknolojinin yoğun olduğu bir döneme

doğmuştur

Bilgiye hızlı erişmek isterler

Metin yerine grafiği tercih ederler

İş hayatındaki en genç kuşak

İşine eğlence katmayı severler

Otoriteyi reddeden bir kuşak

Sosyal medyayı etkin bir şekilde kullanan

Hiper metin zihinlere sahiptirler. (İlgileri dağınık,

konudan konuya atlarlar)

Görsel yetenekleri gelişmiştir

Kağıt yerine dijital araçları tercih ederler

Anlık mesajlaşma ve kısa mesaj servisi kullanımları

yaygındır

Her türlü cihaz aracılığıyla daima bağlantıda kalmayı

severler

Tepkileri hızlıdır, hızlı karşılık almak isterler

Grup çalışmasını tercih ederler ve akranlarının

görüşlerini önem verirler

Hedef ve başarı odaklıdırlar

Umutlu ve azimlidirler, olumsuzluğu sevmezler

En son teknolojiyi takip etmeyi severler

Özetle Bağımsız

Girişimci

Geri bildirim almaya istekli

Kısa sürede başarı beklentisi olan

Özgürlüğü ve esnekliği seven

Bulunduğu ortamda eksikliği ve aksaklıkları hemen

fark eden ve bunları düzeltmek için istek duyan kişiler

olarak tanımlanmaktadır.

Z Kuşağı (1996 – 2010)

Sadakatsiz kuşak olarak adlandıranlar var

Teknoloji ile iç içe

Coğrafi sınırlamaları olmayacak

Daha yüksek gelir düzeyine sahip olacaklar

Pazarlamacıların gözdesi olacaklar

Çok fazla bireysel ve bağımsız, yalnız yaşam

Pek çok işi bir arada yapan bir kuşak

Marka sadakatleri çok az ve tatminsizler

Yaratıcılık ve yenilikten zevk alan, aynı zamanda güven arayan bir kuşak

Alfa Kuşağı

Yunan alfabesinin ilk harfi olan

“Alpha / Alfa” ismi bu bu kuşağa

uygun görülmüş

Çağımızın en genç kuşağı

Henüz 7 yaşını geçmeyen kuşak

Neredeyse ellerinde tabletle

doğdular

Hafızaları fazla şeyi tutmayan

Az konuşan

Gerekmedikçe fiziksel

buluşmalardan hoşlanmayan

Telefon ve sanal gerçeklik

hayatlarının bir parçası

Sanal & Robot & Hologram arkadaşlarıyla daha iyi

anlaşan, makineleri insanlara tercih eden

Çevrimiçi alışveriş yapan, daha az insanla temas

Kendine odaklı, bireysel çalışmayı seven

Daha becerikli, daha akıllı ancak çoğunlukla geniş

çaplı düşünmeyi ve kültürel derinliği ihmal eden

Her türlü siyasi, ailevi, askeri otoriteyi reddeden

Hataların bir tuşa basılarak hemen düzelebileceğini,

dünyanın değişebileceğini düşünen

Ölümü hastalık, bir arıza gibi düşünen, ölmeyeceğine

inanan, genetik ve nano teknolojilerle tüm canlıların

arızalarının giderilebileceğine inanan

Teknolojinin ve sanal dünyanın merkezine doğan bir

kuşak geliyor

Kısaca Alfa Kuşağı

Aralarında en yaşlısının doğduğu yıllarda İPad

lansmanı yapıldı.

İnstagram hayatımıza girdi

Yılın kelimesi olma talihi “app” sözcüğünün oldu

Alfalar 2025 yılında 2 milyarlık bir popülasyonu

oluşturacaklar

Okula yeni başlamakta olan bu kuşak şimdiye

dek gelmiş geçmiş tüm kuşakların en eğitimlisi ve

teknolojik olarak en yetkini olacak

21.Yüzyılın Kullanıcı Profili ve Bilgi Merkezleri

Bilgi merkezlerinin öncelikle hizmet verdiği kitleyi

iyi tanıması gerekmektedir.

Bilgi merkezleri varlıklarını devam ettirmek

istiyorlarsa bu kullanıcı profillerine uyum

sağlamak ve buna göre hizmetler tasarlamak

zorundadır.

Dönüşümü sağlayabilmek için yenilikçi olmak

durumundalar

Sosyalleşme mekanı haline gelmeliler

Kuşakların beklentileri

Rahat ders çalışma olanağı

Bilgi kaynaklarına her zaman her yerden

kolay, sınırsız ve engelsiz erişim

Güncel kaynaklar

Rahatlık ve konfor

Sosyal medyada aktif kullanım

Teknoloji ile iç içe hizmetler

Anlık geri bildirimler (Çevrimiçi Platformlar)

Sosyal Ağlar ve Bilgi Merkezleri

Hizmetlerin duyurulması

Kütüphane ile kullanıcı arasında aktif iletişim

Kütüphane tanıtımı

Hizmetlerin bu ağlar üzerinden verilmesi

Danışma hizmetinin bu ağdan verilmesi

Hizmet verilen kitlenin yoğun cep telefonu kullanımı

nedeniyle mobil uygulama üzerinden verilecek hizmetler,

yeni nesil kuşaklara ulaşmanın en kolay yoludur

Geleceğin hizmetleri?

Sanal kütüphaneler

Robot aygıtlar teknolojisi

Kütüphanelere yönelik sanal gerçeklik oyunları?

Drone teknolojisi

Mobil uygulamalarda sesli komut teknolojisi

E- Devlet üzerinden kütüphane hizmetleri (Mevcut)

o Halk Kütüphaneleri iletişim Bilgileri

o Katalog tarama

o Ödünç alınan/iade edilen materyalleri sorgulama

o Halk Kütüphanelerinde ön kayıt/bilgi güncelleme

Kaynakça BBY Haber. ( 2018). Yenilikçü düşüncelerle kütüphaneler geliştirilebilir – Doç. Dr. Işıl İlknur Sert. Erişim

adresi: http://www.bbyhaber.com/bby/2018/03/28/yenilikci-dusuncelerle-kutuphaneler-gelistirilebilir-doc-dr-

isil-ilknur-sert

BBY Haber. (2018). e-Devlet Kapısı Üzerinden Kütüphane Hizmetleri . Erişim adresi:

http://www.bbyhaber.com/bby/2018/01/12/e-devlet-kapisi-uzerinden-kutuphane-hizmetleri

BEKMEZCİ, M. (2017). NESİLLERİN KARŞILAŞTIRILMASI VE İŞ DÜNYASINDA ‘Y’KUŞAĞINA

KURAMSAL BİR BAKIŞ. Toros Üniversitesi İİSBF Sosyal Bilimler Dergisi, 4(7), 101-111. Erişim adresi:

http://dergipark.gov.tr/iisbf/issue/33561

Dalkıran, Ö. (2018). Ağ Kuşağının Bilgi Davranışları: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir İnceleme.

(Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Gürbüz, S. (2015). Kuşak farklılıkları: Mit mi, gerçek mi. İş ve İnsan Dergisi, 2(1), 39-57. Erişim adresi:

http://dergipark.gov.tr/iid/issue/7956

Melleç, M. [melihmellec]. (2018, 31 Ocak). 4. Maymun bulundu .Evrim’in ispatı. [Tweet]. Erişim adresi:

https://twitter.com/melihmellec/status/958793802545795073

Temür, Ö. (2018, 10 Nisan). Matrix Kuşağı. Türkiye Gazetesi. Erişim adresi:

http://www.turkiyegazetesi.com.tr

Tonta, Y. (2009). Dijital yerliler, sosyal ağlar ve kütüphanelerin geleceği. Türk Kütüphaneciliği, 23(4), 742-

768. Erişim adresi: http://www.tk.org.tr/index.php/TK/issue/view/58

Tuna, B. ( 2002, 5 Ekim). Sadakatsiz Z Kuşağı geliyor. Hürriyet. Erişim adresi: http://www.hurriyet.com.tr

Uludağ Kütüphane. [uludagkutuphane]. (2016, 14 Mart). 52. Kütüphane Haftası kapsamında Kütüphane

konulu CAPS yarışması ve sergisi düzenlenecektir. http://kutuphane.uludag.edu.tr/ [Tweet]. Erişim adresi:

https://twitter.com/uludagkutuphane/status/709345060786192384

Yeşil, Y. ve Fidan, F. (2017). Türkiye’de Y Kuşağının E-İletişim Kullanımı: Üniversite Öğrencileri Üzerinde Bir

Araştırma. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 3(01), 100-109.

Yüksel, P. Y. (2016, 28 Ağustos). Alfa bebeklerini doğurmaya hazır mısınız?. Sabah. Erişim adresi:

https://www.sabah.com.tr

Teşekkürler