ประกันด้วยบุคคลและทรัพย์

Preview:

Citation preview

ประกั�นด้�วยบุ�คคลและทร�พย� ตั๋��วเงิ�นCommercial Law 3: Surety ship, Mortgage and Bill

หน่�วยที่�� 1 ลักษณะที่�วไปของสัญญาค้ำ��าประกน่

1.สั�ญญาค��าประกั�นเป�นกัารประกั�นหน��ด้�วยบุ�คคล ในล�กัษณะท�#บุ�คคลภายนอกัเข้�ามาผู)กัพ�นตั๋นกั�บุเจ้�าหน��ว+าจ้ะชำ�าระหน��ให�ในเม-#อล)กัหน��ไม+ชำ�าระ หน��ตั๋ามสั�ญญาค��าประกั�นเป�นหน��อ�ปกัรณ�ซึ่0#งิตั๋�องิอาศั�ยหน��ประธาน ค-อหน��ระหว+างิเจ้�าหน��กั�บุล)กัหน��เป�นสั�าค�ญ

2.ตั๋ามหล�กัท�#วไปผู)�ค��าประกั�นม�ความร�บุผู�ด้ไม+เกั�นความร�บุผู�ด้ข้องิล)กัหน��โด้ยอาจ้จ้�ากั�ด้หร-อไม+จ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้กั4ได้� และล)กัหน��ย�งิม�ความผู)กัพ�นตั๋�องิร�บุผู�ด้ในหน��อย)+ หากัเจ้�าหน��บุ�งิค�บุชำ�าระหน��เอาจ้ากัผู)�ค��าประกั�นไม+เพ�ยงิพอท�#จ้ะชำ�าระหน��ข้องิล)กัหน��ได้�ท��งิหมด้

1.1 สัาระสั�าค�ญข้องิสั�ญญาค��าประกั�น1. สั�ญญาค��าประกั�นเป�นสั�ญญาซึ่0#งิบุ�คคลภายนอกัเร�ยกัว+าผู)�ค��าประกั�น

ผู)กัพ�นตั๋นเองิตั๋+อเจ้�าหน��ว+าจ้ะชำ�าระหน��ให�แกั+เจ้�าหน��ในเม-#อล)กัหน��ไม+ชำ�าระหน��น� �น2. สั�ญญาค��าประกั�นเป�นสั�ญญาท�#ไม+ตั๋�องิท�าตั๋ามแบุบุแตั๋+อย+างิใด้ เพ�ยงิแตั๋+

หากัจ้ะม�กัารฟ้6องิร�องิบุ�งิค�บุคด้�เอาแกั+ผู)�ค��าประกั�นตั๋ามสั�ญญาค��าประกั�นแล�ว จ้ะตั๋�องิม�หล�กัฐานเป�นหน�งิสั-ออย+างิใด้อย+างิหน0#งิอ�นม�ข้�อความแสัด้งิว+าม�กัารค��าประกั�นจ้ร�งิโด้ยม�ลายม-อชำ-#อข้องิผู)�ค��าประกั�นลงิไว�เป�นสั�าค�ญด้�วย

3. หน��ตั๋ามสั�ญญาค��าประกั�นเป�นหน��อ�ปกัรณ�ซึ่0#งิตั๋�องิอาศั�ยหน��ประธาน ค-อหน��ระหว+างิเจ้�าหน��กั�บุล)กัหน��เป�นสั�าค�ญ หน��ประธานตั๋�องิเป�นหน��ท�#สัมบุ)รณ� ซึ่0#งิอาจ้เป�นหน��ในอนาคตั๋หร-อหน��ม�เงิ-# อนไข้กั4ได้� หากัไม+ม�หน��ประธานหร-อหน��ประธานไม+สัมบุ)รณ�แล�วสั�ญญาค��าประกั�นกั4ม�ข้0�นไม+ได้�

4. หน��ท�#ล)กัหน��กัระท�าด้�วยเหตั๋�สั�าค�ญผู�ด้ในค�ณสัมบุ�ตั๋�ข้องิบุ�คคลหร-อทร�พย� หร-อเพราะเหตั๋�ไร�ความสัามารถ กั4อาจ้ม�กัารค��าประกั�นอย+างิสัมบุ)รณ�ได้� หากัผู)�ค��าประกั�นได้�ร) �ถ0งิเหตั๋�บุกัพร+องิด้�งิกัล+าวในข้ณะเข้�าท�าสั�ญญาผู)กัพ�นตั๋น

1.1.1 ความหมายข้องิสั�ญญาค��าประกั�น

สั�ญญาค��าประกั�นค-ออะไร ในกัารท�าสั�ญญาค��าประกั�นน��นจ้ะตั๋�องิให�ล)กัหน��ร) �เห4นย�นยอมด้�วยหร-อไม+

สั�ญญาค��าประกั�นเป�นสั�ญญาซึ่0#งิบุ�คคลภายนอกัผู)กัพ�นตั๋นตั๋+อเจ้�าหน��ในกัารท�#จ้ะชำ�าระหน��ในเม-#อล)กัหน��ไม+ชำ�าระเป�นเร-#องิท�#ม�หน��ผู)กัพ�นกั�นอย)+ในระหว+างิเจ้�าหน��และล)กัหน��อย)+ชำ� �นหน0#งิแล�วเป�นหน��ประธานแล�วจ้0งิม�หน��ระหว+างิผู)�ค��าประกั�นกั�บุเจ้�าหน��อ�กัชำ��นหน0#งิเป�นหน��อ�ปกัรณ� ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ค��าประกั�นเป�นความร�บุผู�ด้โด้ยตั๋รงิตั๋+อเจ้�าหน��ท�#จ้ะชำ�าระหน��เม-#อล)กัหน��ไม+ชำ�าระ และในฐานะท�#เป�นผู)�เป�นผู)�ม�สั+วนได้�เสั�ยในกัารท�#จ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้เพ-#อล)กัหน��จ้0งิอาจ้ชำ�าระหน��โด้ยข้-นใจ้ล)กัหน��ได้�ตั๋ามหล�กัในมาตั๋รา 314 อย)+แล�ว กัารท�าสั�ญญาค��าประกั�นจ้0งิไม+ตั๋�องิอาศั�ยความร) �เห4นย�นยอมข้องิล)กัหน��เลย และเม-#อผู)�ค��าประกั�นชำ�าระหน��ให�เจ้�าหน��ไปแล�ว กั4ย+อมร�บุชำ+วงิสั�ทธ�ข้องิเจ้�าหน��ไล+เบุ��ยเอาจ้ากัล)กัหน��ได้�ด้�วยอ�านาจ้ข้องิกัฎหมายซึ่0#งิบุ�ญญ�ตั๋�ร�บุรองิไว�โด้ยไม+ตั๋�องิได้�ร�บุความย�นยอมจ้ากัล)กัหน��

1.1.2 สั�ญญาค��าประกั�นตั๋�องิม�หล�กัฐานเป�นหน�งิสั-อท�#ว+า สั�ญญาค��าประกั�นตั๋�องิม�หล�กัฐานเป�นหน�งิสั-อลงิลายม-อชำ-#อผู)�ค��า“

ประกั�น จ้0งิจ้ะฟ้6องิร�องิบุ�งิค�บุคด้�ให�ผู)�ค��าประกั�นร�บุผู�ด้ได้�” น��นหมายความว+าค�ากัล+าวน��นหมายความว+า สั�ญญาค��าประกั�นเป�นสั�ญญาท�#กัฎหมายไม+

ได้�บุ�งิค�บุว+าตั๋�องิท�าตั๋ามแบุบุ ด้�งิน�� แม�ค)+สั�ญญาอาจ้จ้ะตั๋กัลงิกั�นด้�วยวาจ้ากั4ม�ผูลท�า ให�สั�ญญาค��าประกั�นสัมบุ)รณ�แล�ว เพ�ยงิแตั๋+หากัว+าจ้ะม�กัารฟ้6องิร�องิบุ�งิค�บุคด้�ให�ผู)�ค��าประกั�นร�บุผู�ด้ จ้ะตั๋�องิม�หล�กัฐานแห+งิกัารค��าประกั�นเป�นหน�งิสั-อลงิลายม-อชำ-#อผู)�ค��าประกั�นไว�เป�นสั�าค�ญ หากัไม+ม�หล�กัฐานด้�งิกัล+าวกั4จ้ะฟ้6องิร�องิบุ�งิค�บุเอาแกั+ผู)�ค��าประกั�นไม+ได้� หล�กัฐานเป�นหน�งิสั-อน��นผู)�ค��าประกั�นจ้ะท�าไว�อย+างิไรกั4ได้�และจ้ะม�ร)ปล�กัษณ�เป�นหน�งิสั-อ จ้ด้หมาย บุ�นท0กั หร-ออะไรกั4ได้� เพ�ยงิแตั๋+ให�ม�ข้�อความแสัด้งิว+าม�กัารค��าประกั�น และม�ลายม-อชำ-#อผู)�ค��าประกั�นกั4เป�นกัารเพ�ยงิพอแล�ว

นายด้�าท�าสั�ญญากั)�เงิ�นจ้ากันางิแด้งิ โด้ยม�นายข้าวเข้�ยนบุ�นท0กัลงิลายชำ-#อตั๋นเองิถ0งิสัาม�ข้องินางิแด้งิม�ข้�อความว+าตั๋นยอมร�บุจ้ะชำด้ใชำ�หน��ท�#นายด้�ากั)�เงิ�นไปจ้ากันางิแด้งิให� หากันายด้�าไม+ยอมชำ�าระ ตั๋+อมานายด้�าไม+ยอมชำ�าระหน��เงิ�นกั)�ให�นางิแด้งิ นางิแด้งิจ้0งิฟ้6องิให�นายข้าวชำ�าระหน��ในฐานะท�#เป�นผู)�ค��าประกั�น

2

นายข้าวเถ�ยงิว+าตั๋นไม+ใชำ+ผู)�ค��าประกั�นเพราะบุ�นท0กัท�#ตั๋นเข้�ยนน��นเข้�ยนไปถ0งิสัาม�ข้องินางิแด้งิกั4ไม+ใชำ+เจ้�าหน��ข้องินายด้�า นายข้าวจ้0งิไม+ม�ความผู)กัพ�นจ้ะตั๋�องิชำ�าระหน��ให�นางิแด้งิแตั๋+อย+างิใด้

ให�ว�น�จ้ฉั�ย นายข้าวปฏิ�เสัธความร�บุผู�ด้ตั๋ามค�ากัล+าวอ�างิได้�หร-อไม+ เพราะเหตั๋�ใด้

นายข้าวปฏิ�เสัธความร�บุผู�ด้ไม+ได้� เพราะหล�กัฐานแห+งิกัารค��าประกั�นน��น ผู)�ค��าประกั�นไม+จ้�าตั๋�องิท�าตั๋+อหน�าเจ้�าหน��โด้ยตั๋รงิ แม�จ้ะท�ากั�บุล)กัหน��หร-อบุ�คคลอ-#นใด้ หากัม�ข้�อความแสัด้งิกัารค��าประกั�นหน��และม�ลายม-อชำ-#อผู)�ค��าประกั�นแล�วกั4ใชำ�เป�นหล�กัฐานฟ้6องิร�องิบุ�งิค�บุผู)�ค��าประกั�นได้� ด้�งิน��น แม�นายข้าวจ้ะท�าบุ�นท0กัแสัด้งิกัารค��าประกั�นด้�งิกัล+าวไว�กั�บุสัาม�ข้องินางิแด้งิซึ่0#งิเป�นเจ้�าหน�� ม�ได้�ท�ากั�บุนางิแด้งิโด้ยตั๋รงิ นางิแด้งิกั4น�าบุ�นท0กัน��นมาเป�นหล�กัฐานฟ้6องิร�องิให�นายข้าวร�บุผู�ด้ในฐานะเป�นผู)�ค��าประกั�นได้�แล�ว ตั๋ามน�ยแห+งิ ฎ 887/2476

1.1.3 หน��ประธานตั๋�องิเป�นหน��ท�#สัมบุ)รณ�“กัารค��าประกั�นจ้ะม�ได้�เฉัพาะแตั๋+เพ-#อหน��อ�นสัมบุ)รณ�” หมายความว+า

อย+างิไรหน��ตั๋ามสั�ญญาหน��ค��าประกั�นเป�นหน��อ�ปกัรณ�ซึ่0#งิตั๋�องิอาศั�ยหน�� ระหว+างิ

เจ้�าหน��กั�บุล)กัหน��อ�นเป�นหน��ประธาน ด้�งิน��นหน��ประธานจ้0งิตั๋�องิเป�นหน��ท�#สัมบุ)รณ�ม�ผูลบุ�งิค�บุผู)กัพ�นกั�นได้�ตั๋ามกัฎหมาย สั�ญญาค��าประกั�นอ�นเป�นหน��อ�ปกัรณ�จ้0งิจ้ะม�ผูลบุ�งิค�บุตั๋ามไปด้�วย หากัหน��ประธานไม+ม�หร-อไม+สัมบุ)รณ�ด้�วยเหตั๋�อ-#นตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋�ข้องิกัฎหมาย กัารค��าประกั�นกั4จ้ะเกั�ด้ข้0�นไม+ได้�

เหตั๋�ใด้จ้0งิม�กัารค��าประกั�นหน��ในอนาคตั๋หร-อหน��ม�เงิ-#อนไข้ได้�บุทบุ�ญญ�ตั๋�ข้องิกัฎหมายวางิหล�กัท�#วไปไว�ว+า กัารค��าประกั�นจ้ะม�ได้�แตั๋+

เฉัพาะเพ-#อหน��อ�นสัมบุ)รณ� แตั๋+ท��งิน��ม�ได้�หมายความว+าหน��ท�#จ้ะค��าประกั�นได้�และเป�นหน��สัมบุ)รณ�น��น จ้ะตั๋�องิเป�นหน��ท�#ม�อย)+แล�วหร-อเกั�ด้ข้0�นพร�อมกั�บุกัารค��าประกั�นหน��ในอนาคตั๋หร-อหน��ม�เงิ-#อนไข้ซึ่0#งิในข้ณะท�าสั�ญญาค��าประกั�น แม�หน��จ้ะย�งิไม+เกั�ด้ และจ้ะเกั�ด้หร-อไม+กั4อาศั�ยเหตั๋�กัารณ�ในอนาคตั๋อ�นไม+แน+นอนกั4ตั๋าม แตั๋+ถ�าหากัจ้ะเกั�ด้ในอนาคตั๋หร-อเม-#อเงิ-#อนไข้สั�าเร4จ้แล�วจ้ะเป�นหน��ท�#สัมบุ)รณ� กั4อาจ้ม�กัารค��าประกั�นได้� กัารให�ม�กัารค��าประกั�นหน��ในอนาคตั๋หร-อหน��ม�เงิ-#อนไข้ได้�

3

กั4เพ-#อเป�นกัารร�กัษาประโยชำน�และป6องิกั�นความเสั�ยหายท�#อาจ้เกั�ด้แกั+เจ้�าหน��ในกั�จ้กัารท�#ล)กัหน��ได้�กั+อข้0�นหร-อจ้ะได้�กั+อข้0�นในอนาคตั๋น�#นเองิ

1.2 ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ร �บุประกั�น1.ผู)�ค��าประกั�นม�ความร�บุผู�ด้ท�#จ้ะตั๋�องิชำ�าระหน��ในเม-#อล)กัหน��ไม+ชำ�าระ โด้ยผู)�ค��า

ประกั�นอาจ้จ้�ากั�ด้หร-อไม+จ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้ไว�กั4ได้�2.หากัม�ได้�ม�กัารตั๋กัลงิกั�นไว�เป�นอย+างิอ-#น โด้ยปกัตั๋�ล)กัหน��ม�ความร�บุผู�ด้

ตั๋ามม)ลหน��ประธานอย)+อย+างิไร ผู)�ค��าประกั�นย+อมไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้เกั�นกัว+าความร�บุผู�ด้ข้องิล)กัหน��น� �น

3.ในหน��รายเด้�ยวกั�น อาจ้ม�ผู)�ค��าประกั�นหลายคนกั4ได้� และผู)�ค��าประกั�นเหล+าน��นตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อเจ้�าหน��อย+างิล)กัหน��ร +วมกั�น แม�ว+าจ้ะม�ได้�เข้�าค��าประกั�นหน��รายน��นในเวลาเด้�ยวกั�นกั4ตั๋าม

4.หน��รายหน0#งิๆ อาจ้ม�ผู)�ค��าประกั�นข้องิผู)�ค��าประกั�นอ�กัชำ��นหน0#งิกั4ได้� เร�ยกัว+าผู)�ร �บุเร-อน

5.เม-#อเจ้�าหน��บุ�งิค�บุชำ�าระหน��เอาจ้ากัผู)�ค��าประกั�นไม+เพ�ยงิพอท�#จ้ะชำ�าระหน��ข้องิล)กัหน��ได้�ท��งิหมด้ ล)กัหน��ย�งิคงิตั๋�องิร�บุผู�ด้ในสั+วนท�#เหล-อน��น

1.2.1 หล�กัท�#วไปเกั�#ยวกั�บุความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ค��าประกั�นโด้ยล�กัษณะข้องิสั�ญญาค��าประกั�น ม�หล�กัเกัณฑ์�ท�#วไปเกั�#ยวกั�บุความร�บุ

ผู�ด้ข้องิผู)�ค��าประกั�นไว�อย+างิไรหล�กัท�#วไปเกั�#ยวกั�บุความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ค��าประกั�นตั๋ามสั�ญญาค��าประกั�น

ค-อผู)�ค��าประกั�นม�หน��ท�#จ้ะตั๋�องิชำ�าระหน��ให�แกั+เจ้�าหน��ในเม-#อล)กัหน��ไม+ชำ�าระหน��

น� �น เม-#อหน��ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระแล�วล)กัหน��ไม+ชำ�าระหน�� ล)กัหน��ย+อมตั๋กัเป�นผู)�ผู�ด้น�ด้ซึ่0#งิม�ผูลให�เจ้�าหน��ม�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิให�ผู)�ค��าประกั�นชำ�าระหน��ได้�ตั๋��งิแตั๋+เวลาท�#ล)กัหน��ผู�ด้น�ด้น��น สั+วนในเร-#องิความร�บุผู�ด้ชำอบุข้องิผู)�ค��าประกั�นจ้ะม�มากัน�อยเพ�ยงิใด้น��นกั4ตั๋�องิเป�นไปตั๋ามท�#ตั๋กัลงิกั�นไว�ในสั�ญญาค��าประกั�น ท��งิน��เพราะประมวลกัฎหมายแพ+งิและพาณ�ชำย�ข้องิไทยเราน��น ม�ได้�ม�บุทบุ�ญญ�ตั๋�จ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ค��าประกั�นไว�แน+นอน โด้ยปกัตั๋�หากัม�ได้�ม�กัารตั๋กัลงิกั�นไว�เป�นอย+างิอ-#นตั๋ามหล�กัข้องิสั�ญญาค��าประกั�นซึ่0#งิผู)�ค��าประกั�น เป�นผู)�ตั๋�องิเสั�ยในม)ลหน��อย)+แล�ว

4

ผู)�ค��าประกั�นจ้0งิไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้เกั�นไปกัว+าความร�บุผู�ด้ข้องิล)กัหน�� อย+างิไรกั4ตั๋ามผู)�ค��าประกั�นอาจ้ตั๋กัลงิจ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้ข้องิตั๋นเองิไว�มากัน�อยเพ�ยงิใด้กั4ได้� ค-ออาจ้จ้�ากั�ด้ข้อบุเข้ตั๋ความร�บุผู�ด้ไว�น�อยกัว+าความร�บุผู�ด้ข้องิล)กัหน��กั4ได้� ท��งิน��ไม+ว+าจ้ะเป�นเร-#องิกั�าหนด้เวลา หร-อในเร-#องิกั�าหนด้ข้อบุเข้ตั๋ข้องิความเสั�ยหายท�#เจ้�าหน��ได้�ร�บุกั4ได้� หร-ออาจ้ตั๋กัลงิยอมร�บุผู�ด้เกั�นกัว+าความร�บุผู�ด้ข้องิล)กัหน��กั4ได้� ไม+ตั๋�องิห�ามตั๋ามมาตั๋รา 150 อย+างิไรกั4ตั๋ามหากัสั�ญญาค��าประกั�นน��นม�ข้�อความไม+แจ้�งิชำ�ด้ว+า ผู)�ค��าประกั�นจ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้เพ�ยงิใด้ เม-#อม�กัรณ�ตั๋�องิตั๋�ความ กั4ตั๋�องิตั๋�ความโด้ยเคร+งิคร�ด้เพ-#อม�ให�ผู)�ค��าประกั�นตั๋�องิร�บุผู�ด้ชำอบุเกั�ด้ไปกัว+าท�#เข้าม�เจ้ตั๋นาจ้ะร�บุรองิไว�

1.2.2 ข้อบุเข้ตั๋ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ค��าประกั�นกัารค��าประกั�นอย+างิจ้�ากั�ด้หร-อไม+จ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้ ท�าให�ข้อบุเข้ตั๋ความ

ร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ค��าประกั�นตั๋+างิกั�นอย+างิไรกัารค��าประกั�นอย+างิจ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้ ท�าให�ผู)�ค��าประกั�นตั๋�องิร�บุผู�ด้แตั๋+

เพ�ยงิในข้อบุเข้ตั๋ท�#ตั๋นจ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้ไว�เท+าน��น โด้ยอาจ้จ้ะเป�นกัารจ้�ากั�ด้จ้�านวนหน��ท�#ร �บุผู�ด้ จ้�ากั�ด้เวลาท�#ร �บุผู�ด้ หร-อจ้�ากั�ด้เงิ-#อนไข้ในกัารร�บุผู�ด้อย+างิไรกั4ได้� แตั๋+กัารจ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้น��จ้ะตั๋�องิตั๋กัลงิแสัด้งิไว�อย+างิแจ้�งิชำ�ด้ในสั�ญญาค��าประกั�น เพราะหากัไม+ระบุ�ไว�ชำ�ด้ อาจ้ตั๋�องิร�บุผู�ด้โด้ยไม+จ้�ากั�ด้ได้� กัารค��าประกั�นโด้ยไม+จ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้อาจ้เป�นเร-#องิท�#ผู)�ค��าประกั�นตั๋กัลงิร�บุผู�ด้โด้ยไม+จ้�ากั�ด้เองิ หร-ออาจ้เป�นกัรณ�ท�#สั�ญญาค��าประกั�นไม+ปรากัฏิชำ�ด้ว+าร�บุผู�ด้จ้�ากั�ด้อย+างิไรกั4ได้� กัารค��าประกั�นโด้ยไม+จ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้ ท�าให�ผู)�ค��าประกั�นตั๋�องิร�บุผู�ด้ในหน��ท�กัอย+างิท�#ล)กัหน��จ้ะตั๋�องิใชำ�ค-อนอกัจ้ากัเงิ�นตั๋�นข้องิหน��แล�ว ย�งิรวมถ0งิด้อกัเบุ��ย และค+าสั�นไหมทด้แทนอ�นเกั�ด้จ้ากักัารไม+ชำ�าระหน��ซึ่0#งิล)กัหน��ค�างิชำ�าระ ตั๋ลอด้จ้นค+าภาระตั๋�ด้พ�นอ�นเป�นอ�ปกัรณ�แห+งิหน��ด้�วย

แตั๋+ไม+ว+าจ้ะเป�นกัารค��าประกั�นจ้�ากั�ด้หร-อไม+จ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้กั4ตั๋ามผูลท�#สั�ด้ผู)�ค��าประกั�นกั4ไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้เกั�นความร�บุผู�ด้ข้องิล)กัหน��ท��งิสั��น เว�นแตั๋+จ้ะม�กัารตั๋กัลงิพ�เศัษยอมร�บุผู�ด้เกั�นกัว+าท�#ล)กัหน��จ้ะตั๋�องิร�บุซึ่0#งิเป�นเร-#องิท�#ผู)�ค��าประกั�นยอมตั๋กัลงิชำด้ใชำ�เกั�นไปเองิ

5

และไม+ว+าจ้ะเป�นกัารค��าประกั�นจ้�ากั�ด้หร-อไม+จ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้ ผู)�ค��าประกั�นกั4ย�งิคงิตั๋�องิร�บุผู�ด้ในค+าฤชำาธรรมเน�ยมความซึ่0#งิล)กัหน��จ้ะตั๋�องิใชำ�ให�แกั+เจ้�าหน��ด้�วย เว�นแตั๋+เจ้�าหน��จ้ะฟ้6องิคด้�โด้ยม�ได้�เร�ยกัให�ผู)�ค��าประกั�นชำ�าระหน��กั+อน

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 11. สั�ญญาค��าประกั�นค-อ สั�ญญาท�#บุ�คคลภายนอกัตั๋กัลงิกั�บุเจ้�าหน��ว+าจ้ะใชำ�หน��เม-#อล)กั

หน��ไม+ใชำ�2. สั�ญญาค��าประกั�น ตั๋�องิม�หล�กัฐานเป�นหน�งิสั-อลงิลายม-อชำ-#อผู)�ค��าประกั�นจ้0งิจ้ะฟ้6องิ

ร�องิให�บุ�งิค�บุคด้�กั�นได้�3. หน��ท�#ไม+อาจ้ม�กัารค��าประกั�นได้�ค-อ หน��ท�#ล)กัหน��กัระท�าโด้ยสั�าค�ญผู�ด้ในสัาระสั�าค�ญ

ข้องิน�ตั๋�กัรรม4. หล�กักัารท�#วไปเกั�#ยวกั�บุความร�บุผู�ด้ชำอบุข้องิผู)�ค��าประกั�นม�ด้�งิน�� (กั) ผู)�ค��าประกั�น

ตั๋�องิชำ�าระหน��แกั+เจ้�าหน��เม-#อล)กัหน��ไม+ชำ�าระ (ข้) ผู)�ค��าประกั�นร�บุผู�ด้ไม+เกั�นความร�บุผู�ด้ข้องิล)กัหน�� (ค) กัารตั๋�ความเกั�#ยวกั�บุความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ค��าประกั�นตั๋�องิตั๋�ความโด้ยเคร+งิคร�ด้

5. กัารค��าประกั�นอย+างิไม+จ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้ครอบุคล�มถ0งิหน�� เงิ�นตั๋�น ด้อกัเบุ��ย ค+า ข้นสั+งิ เบุ��ยปร�บุ ค+าฤชำาธรรมเน�ยมความ ข้องิล)กัหน��

6. กัารค��าประกั�นอย+างิจ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้ได้�แกั+ ค��าประกั�นโด้ยจ้�ากั�ด้เวลาหร-อจ้�านวนหน��ไว�น�อยกัว+าหร-อมากักัว+าความร�บุผู�ด้ข้องิล)กัหน��หร-อโด้ยม�เงิ-#อนไข้อย+างิไรกั4ได้�

7. ผู)�ร�บุเร-อนค-อ ผู)�ค��าประกั�นข้องิผู)�ค��าประกั�น8. ผู)�ค��าประกั�นหลายคนในหน��รายเด้�ยวกั�นตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อเจ้�าหน�� ร�บุผู�ด้อย+างิล)กัหน��

ร+วม9. กัารท�#เจ้�าหน��บุ�งิค�บุชำ�าระหน��เอาจ้ากัผู)�ค��าประกั�นไม+เพ�ยงิพอท�#จ้ะชำ�าระหน��ข้องิล)กัหน��

ได้�ท��งิหมด้ จ้ะม�ผูลทางิกัฎหมายค-อ ล)กัหน��ย�งิคงิตั๋�องิร�บุผู�ด้ในหน��สั+วนท�#เหล-อท��งิหมด้10. หน�งิสั-อสั�ญญากั)�ย-มเงิ�น ซึ่0#งิลงิลายม-อชำ-#อผู)�ค��าประกั�นในชำ+องิผู)�ค��าประกั�นโด้ยไม+ม�

ข้�อความแสัด้งิกัารค��าประกั�น กั4เพ�ยงิพอท�#จ้ะใชำ�เป�นหล�กัฐานฟ้6องิร�องิให�ผู)�ค��าประกั�นร�บุผู�ด้ แล�ว

หน่�วยที่�� 2 ผลัแลัะค้ำวามิระงบสั��น่ไปแห�งสัญญาค้ำ��าประกน่

1.เม-#อล)กัหน��ผู�ด้น�ด้ไม+ชำ�าระหน�� เจ้�าหน��ย+อมม�สั�ทธ�ทวงิถามให�ผู)�ค��าประกั�นร�บุผู�ด้ตั๋ามสั�ญญาค��าประกั�น ท�นท� แตั๋+ผู)�ค��าประกั�นอาจ้ใชำ�สั�ทธ�ยกัข้�อตั๋+อสั)�หร-อเบุ�#ยงิบุ+ายให�เจ้�าหน��ไปบุ�งิค�บุชำ�าระหน��เอาจ้ากัล)กัหน��กั+อนได้�

6

2.ผู)�ค��าประกั�นซึ่0#งิได้�ชำ�าระหน��ให�แกั+เจ้�าหน��ไปแล�วย+อมม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยเอาจ้ากัล)กัหน�� และร�บุชำ+วงิสั�ทธ�ข้องิเจ้�าหน��ในม)ลหน��น� �นได้�ตั๋ลอด้ถ0งิประกั�นแห+งิหน�� แตั๋+ม�บุางิกัรณ�ท�#ผู)�ค��าประกั�นอาจ้เสั�ยสั�ทธ�ไล+เบุ��ยล)กัหน��หร-อไม+อาจ้เข้�าร�บุชำ+วงิสั�ทธ�ข้องิเจ้�าหน��ได้�เชำ+นกั�น

3.สั�ญญาค��าประกั�นย+อมระงิ�บุไปเชำ+นเด้�ยวกั�บุกัารระงิ�บุข้องิสั�ญญาธรรมด้าท�#วๆไป หร-อเม-#อหน��ข้องิล)กัหน��ระงิ�บุลงิไม+ว+าด้�วยเหตั๋�ใด้ๆ ในบุางิกัรณ�ผู)�ค��าประกั�นอาจ้หล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้เพราะเหตั๋�สั�าค�ญอ�นเกั�ด้จ้ากักัารกัระท�าข้องิเจ้�าหน��ได้�

ผูลข้องิสั�ญญาค��าประกั�นกั+อนชำ�าระหน��1.ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ค��าประกั�นตั๋ามสั�ญญาค��าประกั�นเกั�ด้ข้0�นท�นท�ท�#ล)กัหน��

ผู�ด้น�ด้ไม+ชำ�าระหน��2.ถ�าล)กัหน��ม�ได้�ผู�ด้น�ด้ ผู)�ค��าประกั�นกั4ย�งิไม+ม�ความร�บุผู�ด้ท�#จ้ะตั๋�องิชำ�าระหน��

แกั+เจ้�าหน�� แม�ตั๋�วล)กัหน��เองิอาจ้ตั๋�องิชำ�าระหน��กั+อนถ0งิเวลากั�าหนด้เพราะไม+อาจ้ถ-อเอาประโยชำน�แห+งิเงิ-#อนเวลาได้�

3.เม-#อถ)กัเจ้�าหน��ทวงิถามให�ชำ�าระหน�� ผู)�ค��าประกั�นอาจ้ใชำ�สั�ทธ�เบุ�#ยงิเบุนให�เจ้�าหน��ไปบุ�งิค�บุชำ�าระหน��เอาจ้ากัล)กัหน��กั+อนได้� เว�นแตั๋+ในกัรณ�ท�#ม�ข้�อตั๋กัลงิให�ผู)�ค��าประกั�นตั๋�องิร�บุผู�ด้ร+วมกั�นกั�บุล)กัหน��

4.เม-#อล)กัหน��ร �บุสัภาพหน��หร-อเม-#อเจ้�าหน��ฟ้6องิคด้�หร-อท�ากัารอย+างิอ-#นอ�นม�ผูลอย+างิเด้�ยวกั�น เป�นเหตั๋�ให�อาย�ความฟ้6องิคด้�สัะด้�ด้หย�ด้ลงิเป�นโทษแกั+ล)กัหน�� กัารน��นย+อมตั๋กัเป�นโทษแกั+ผู)�ค��าประกั�นด้�วย

กั�าหนด้เวลาชำ�าระหน��ตั๋ามสั�ญญาค��าประกั�นด้�ากั)�เงิ�นจ้ากัแด้งิ โด้ยสั�ญญาจ้ะใชำ�ให�ภายในกั�าหนด้ 1 ป@ ม�ข้าวเป�นผู)�ค��า

ประกั�น คร��นเม-#อใกัล�จ้ะครบุกั�าหนด้ ม�กัฎหมายใหม+ออกัมายกัเล�กัระบุบุเงิ�นตั๋ราท�#ใชำ�อย)+ในข้ณะน��น โด้ยให�ใชำ�ธนบุ�ตั๋รชำน�ด้ใหม+ ซึ่0#งิทางิกัารย�งิพ�มพ�ออกัมาให�ใชำ�กั�นได้�ไม+ท�#วถ0งิ ด้�าจ้0งิไม+สัามารถน�าเงิ�นไปใชำ�หน��ให�แด้งิได้�ครบุถ�วนตั๋ามเวลาท�#กั�าหนด้ แด้งิจ้0งิมาฟ้6องิเร�ยกัร�องิเอาจ้ากัข้าวในฐานะผู)�ค��าประกั�น ให�ว�น�จ้ฉั�ยว+าแด้งิจ้ะเร�ยกัร�องิเอาเชำ+นน��นได้�หร-อไม+

7

ตั๋ามหล�กัมาตั๋รา 686 ผู)�ค��าประกั�นจ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋ามสั�ญญาค��าประกั�นเม-#อล)กัหน��ผู�ด้น�ด้ กัรณ�ตั๋ามปAญหาม�พฤตั๋�กัารณ�ท�#ด้�าย�งิไม+สัามารถชำ�าระหน��ได้�ครบุถ�วน โด้ยด้�าไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ เป�นเหตั๋�ยกัเว�นตั๋ามมาตั๋รา 205 ด้�าย�งิไม+ได้�ชำ-#อว+าผู�ด้น�ด้ แด้งิจ้0งิจ้ะมาเร�ยกัร�องิเอาแกั+ข้าวผู)�ค��าประกั�นไม+ได้�

มิาตรา 686 ล)กัหน��ผู�ด้น�ด้ลงิเม-#อใด้ ท+านว+าเจ้�าหน��ชำอบุท�#จ้ะเร�ยกั ให�ผู)�ค��าประกั�นชำ�าระหน��ได้�แตั๋+น��น

มิาตรา 205 ตั๋ราบุใด้กัารชำ�าระหน��น� �นย�งิม�ได้�กัระท�าลงิเพราะพฤตั๋�กัารณ�อ�นใด้อ�นหน0#งิ ซึ่0#งิล)กัหน��ไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ชำอบุ ตั๋ราบุน��นล)กัหน�� ย�งิหาได้�ชำ-#อว+าผู�ด้น�ด้ไม+

กัรณ�ท�#ล)กัหน��ไม+อาจ้ถ-อประโยชำน�แห+งิเงิ-#อนเวลากัารท�#ผู)�ค��าประกั�นไม+จ้�าตั๋�องิชำ�าระหน��กั+อนถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระ แม�ว+าล)กัหน��จ้ะ

ไม+อาจ้ถ-อเอาประโยชำน�แห+งิเงิ-#อนเวลาได้�แล�วกั4ตั๋าม ม�เหตั๋�ผูลอย+างิไรประโยชำน�แห+งิเงิ-# อนเวลาน��นปกัตั๋�กั�าหนด้ไว�เพ-#อประโยชำน�ข้องิล)กัหน��

เพ-#อให�ล)กัหน��ม�เวลาสั�าหร�บุเตั๋ร�ยมกัารชำ�าระหน��แกั+เจ้�าหน��ได้� ด้�งิน��น กัารท�#หน��ม�กั�าหนด้เวลาชำ�าระจ้0งิจ้0งิได้�ประโยชำน�ไปถ0งิผู)�ค��าประกั�นด้�วยในฐานะเป�นล)กัหน��ชำ��นท�#สัองิ ซึ่0#งิความร�บุผู�ด้โด้ยตั๋รงิในกัารชำ�าระหน��เป�นข้องิล)กัหน�� ไม+ใชำ+ข้องิผู)�ค��าประกั�น ผู)�ค��าประกั�นจ้ะม�ความผู�ด้กั4ตั๋+อเม-#อล)กัหน��ผู�ด้น�ด้ไม+ชำ�าระหน��เท+าน��น หากัไม+ใชำ+กัรณ�ท�#ล)กัหน��ผู�ด้น�ด้แล�ว เจ้�าหน��ไม+อาจ้ใชำ�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิให�ผู)�ค��าประกั�นร�บุผู�ด้กั+อนหน��ถ0งิกั�าหนด้ได้� แม�ตั๋�วล)กัหน��เองิอาจ้ถ)กัฟ้6องิบุ�งิค�บุให�ตั๋�องิชำ�าระหน��กั+อนถ0งิกั�าหนด้เพราะเหตั๋�ท�#ตั๋นไม+อาจ้ถ-อเอาประโยชำน�แห+งิเงิ-#อนเวลาตั๋ามกัรณ�ใน มาตั๋รา 193 กั4ตั๋าม

มิาตรา 193 ในกัรณ�ด้�งิตั๋+อไปน��ฝ่Cายล)กัหน��จ้ะถ-อเอาประโยชำน�แห+งิเงิ-#อนเวลาเร�#มตั๋�นหร-อเงิ-#อนเวลาสั��นสั�ด้ม�ได้�

(1) ล)กัหน��ถ)กัศัาลสั�#งิพ�ท�กัษ�ทร�พย�เด้4ด้ข้าด้ตั๋ามกัฎหมายว+าด้�วย ล�มละลาย(2) ล)กัหน��ไม+ให�ประกั�นในเม-#อจ้�าตั๋�องิให�(3) ล)กัหน��ได้�ท�าลาย หร-อท�าให�ลด้น�อยถอยลงิซึ่0#งิประกั�นอ�นได้�ให�ไว�(4) ล)กัหน��น�าทร�พย�สั�นข้องิบุ�คคลอ-#นมาให�เป�นประกั�นโด้ยเจ้�าข้องิ ทร�พย�สั�นน��น

ม�ได้�ย�นยอมด้�วย

สั�ทธ�เบุ�#ยงิบุ+ายข้องิผู)�ค��าประกั�นในฐานะท�#ผู)�ค��าประกั�นม�ความร�บุผู�ด้เป�นล)กัหน��ชำ��นท�# 2 เม-#อถ)กัเจ้�าหน��

ทวงิถามให�ชำ�าระหน�� ผู)�ค��าประกั�นม�สั�ทธ�เบุ�#ยงิบุ+ายอย+างิไรบุ�างิ

8

ผู)�ค��าประกั�นม�สั�ทธ�ด้�งิน��ค-อ1. ม�สั�ทธ�ข้อให�เจ้�าหน��เร�ยกัให�ล)กัหน��ชำ�าระหน��กั+อน เว�นแตั๋+ล)กัหน��จ้ะถ)กั

ศัาลพ�พากัษาให�เป�นคนล�มละลายหร-อไม+ปรากัฏิว+าล)กัหน��ไปอย)+แห+งิใด้ในราชำอาณาจ้�กัร (มาตั๋รา 688)

2. ม�สั�ทธ�ให�เจ้�าหน��บุ�งิค�บุชำ�าระหน��เอาจ้ากัทร�พย�สั�นข้องิล)กัหน��กั+อนหากัผู)�ค��าประกั�นพ�สั)จ้น�ได้�ว+าล)กัหน��ม�ทางิท�#จ้ะชำ�าระหน��ได้�และกัารท�#จ้ะบุ�งิค�บุเอาจ้ากัล)กัหน��น� �นไม+เป�นกัารยากั (มาตั๋รา 689)

3. ม�ให�เจ้�าหน��เอาชำ�าระหน��จ้ากัทร�พย�ข้องิล)กัหน��ท�#เจ้�าหน��ย0ด้ถ-อไว�เป�นประกั�นกั+อน (มาตั๋รา 690)

อย+างิไรกั4ตั๋าม หากัผู)�ค��าประกั�นม�ได้�เข้�าค��าประกั�นอย+างิธรรมด้า แตั๋+ได้�ย�นยอมตั๋กัลงิร�บุผู�ด้ร+วมกั�บุล)กัหน�� ผู)�ค��าประกั�นย+อมไม+อาจ้ใชำ�สั�ทธ�ตั๋+างิๆ ด้�งิกัล+าวข้�างิตั๋�นมาเกั�#ยงิงิอนเจ้�าหน��ได้�

มิาตรา 688 เม-#อเจ้�าหน��ทวงิให�ผู)�ค��าประกั�นชำ�าระหน�� ผู)�ค��าประกั�น จ้ะข้อให�เร�ยกัล)กัหน��ชำ�าระกั+อนกั4ได้� เว�นแตั๋+ล)กัหน��จ้ะถ)กัศัาลพ�พากัษา ให�เป�นคนล�มละลายเสั�ยแล�ว หร-อไม+ปรากัฏิว+าล)กัหน��ไปอย)+แห+งิใด้ใน พระราชำอาณาเข้ตั๋

มิาตรา 689 ถ0งิแม�จ้ะได้�เร�ยกัให�ล)กัหน��ชำ�าระหน��ด้� #งิกัล+าวมาใน มาตั๋รา กั+อนน��นแล�วกั4ตั๋าม ถ�าผู)�ค��าประกั�นพ�สั)จ้น�ได้�ว+าล)กัหน��น� �นม�ทางิ ท�#จ้ะชำ�าระหน��ได้�และกัารท�#จ้ะบุ�งิค�บุให�ล)กัหน��ชำ�าระหน��น� �นจ้ะไม+เป�นกัาร ยากัไซึ่ร� ท+านว+าเจ้�าหน��จ้ะตั๋�องิบุ�งิค�บุกัารชำ�าระหน��รายน��นเอาจ้ากั ทร�พย�สั�นข้องิล)กัหน��กั+อน

มิาตรา 690 ถ�าเจ้�าหน��ม�ทร�พย�ข้องิล)กัหน��ย0ด้ไว�เป�นประกั�นไซึ่ร� เม-#อผู)�ค��าประกั�นร�องิข้อ ท+านว+าเจ้�าหน��จ้ะตั๋�องิให�ชำ�าระหน��เอาจ้ากั ทร�พย�ซึ่0#งิเป�นประกั�นน��นกั+อน

อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิเป�นโทษแกั+ผู)�ค��าประกั�นเหตั๋�ในกัฎหมายจ้0งิบุ�ญญ�ตั๋�ให�อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิเป�นโทษแกั+ล)กัหน��

เป�นโทษแกั+ผู)�ค��าประกั�นด้�วยสั�ญญาค��า ประกั�นเป�นสั�ญญาอ�ปกัรณ� ซึ่0#งิตั๋�องิข้0�นอย)+กั�บุสั�ญญา

ประธาน เม-#อม�พฤตั๋�กัารณ�ท�#เป�นค�ณแกั+ล)กัหน��ในสั�ญญาประธาน ผู)�ค��าประกั�นในสั�ญญาอ�ปกัรณ�ย+อมได้�ร�บุประโยชำน�ด้�วย ในกัรณ�ท�#หน��ข้องิล)กัหน��ระงิ�บุสั��นไปไม+ว+าด้�วยเหตั๋�ใด้ๆ ผู)�ค��าประกั�นย+อมหล�ด้พ�นความผู�ด้ไปด้�วย เชำ+น ถ�าเจ้�าหน��ละเลยไม+ฟ้6องิร�องิให�ล)กัหน��ชำ�าระหน��ตั๋ามม)ลหน��ภายในกั�าหนด้อาย�ความ ล)กัหน��ย+อมได้�ร�บุประโยชำน�จ้ากักัารท�#สั�ทธ�เร�ยกัร�องิข้องิเจ้�าหน��ข้าด้อาย�ความ ค-อไม+ตั๋�องิชำ�าระ

9

หน��ให�เจ้�าหน��อ�กัตั๋+อไป หากัเจ้�าหน��น�าคด้�มาฟ้6องิร�องิ ล)กัหน��กั4ยกัเร-#องิข้าด้อาย�ความข้0�นตั๋+อสั)�ได้� และผู)�ค��าประกั�นกั4ย+อมได้�ร�บุประโยชำน�ในกัารหล�ด้พ�นความผู�ด้และตั๋+อสั)�เจ้�าหน��ได้�ได้�เชำ+นเด้�ยวกั�บุล)กัหน�� แตั๋+ในทางิกัล�บุกั�น เม-#อม�เหตั๋�ท�าให�อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิเป�นโทษแกั+ล)กัหน�� ตั๋ามเหตั๋�ผูลและความย�ตั๋�ธรรม เม-#อล)กัหน��ในหน��ประธานย�งิตั๋�องิถ)กัผู)กัพ�นได้�ร�บุโทษจ้ากักัารท�#อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิ ผู)�ค��าประกั�นกั4ควรตั๋�องิได้�ร�บุโทษเชำ+นเด้�ยวกั�นน��นด้�วย เว�นแตั๋+จ้ะจ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้ในกัารเข้�าค��าประกั�นไว�ไม+ให�กัารท�#อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิ อ�นเป�นโทษแกั+ล)กัหน��น� �นเป�นโทษแกั+ตั๋นด้�วย

ผูลข้องิสั�ญญาค��าประกั�นภายหล�งิชำ�าระหน��1.เม-#อเจ้�าหน��เร�ยกัร�องิให�ผู)�ค��าประกั�นชำ�าระหน�� ผู)�ค��าประกั�นม�สั�ทธ�ยกัข้�อตั๋+อสั)�

เจ้�าหน��ได้� ท��งิท�#เป�นข้�อตั๋+อสั)�ข้องิตั๋นเองิและท�#เป�นข้�อตั๋+อสั)�ข้องิล)กัหน��2.โด้ยปกัตั๋�ผู)�ค��าประกั�นซึ่0#งิได้�ชำ�าระหน��ให�แกั+เจ้�าหน��ไปแล�ว ย+อมม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ย

เอาจ้ากัล)กัหน��และเข้�าร�บุชำ+วงิสั�ทธ�ข้องิเจ้�าหน��ในม)ลหน��น� �นได้�ตั๋ลอด้ถ0งิประกั�นแห+งิหน��ในนามข้องิตั๋นเองิ

3.ในบุางิกัรณ�ผู)�ค��าประกั�นซึ่0#งิได้�ชำ�าระหน��ให�แกั+เจ้�าหน��แล�วอาจ้เสั�ยสั�ทธ�ไล+เบุ��ยเอาจ้ากัล)กัหน��ได้� เพราะผู)�ค��าประกั�นละเลยไม+ยกัข้�อตั๋+อสั)�ข้องิล)กัหน��ข้0�นตั๋+อสั)�เจ้�าหน�� หร-อเพราะชำ�าระหน��ไปโด้ยไม+บุอกักัล+าวล)กัหน�� ล)กัหน��ไม+ร) �จ้0งิไปชำ�าระหน��ซึ่��าอ�กั หร-อเพราะม�ข้�อตั๋กัลงิพ�เศัษร�บุผู�ด้เกั�นกัว+าความร�บุผู�ด้ข้องิล)กัหน��

4.หากัเจ้�าหน��เป�นตั๋�นเหตั๋�ให�ผู)�ค��าประกั�นไม+อาจ้เข้�าร�บุชำ+วงิสั�ทธ�ข้องิเจ้�าหน��ในสั�ทธ�จ้�านองิ จ้�าน�าหร-อบุ�ร�มสั�ทธ�ซึ่0#งิล)กัหน��ให�ไว�แกั+เจ้�าหน��กั+อนหร-อในข้ณะท�าสั�ญญาค��าประกั�นได้� ผู)�ค��าประกั�นย+อมหล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้ตั๋+อเจ้�าหน��เท+าท�#ตั๋นตั๋�องิเสั�ยหายไป

สั�ทธ�ข้องิผู)�ค��าประกั�นท�#จ้ะยกัข้�อตั๋+อสั)�เจ้�าหน��เหตั๋�ใด้กัฎหมายจ้0งิบุ�ญญ�ตั๋�ให�ผู)�ค��าประกั�นยกัข้�อตั๋+อสั)�ข้องิล)กัหน��ข้0�นตั๋+อสั)�

ผู)�ค��าประกั�นได้�ตั๋ามหล�กัข้องิสั�ญญาค��าประกั�น ผู)�ค��าประกั�นไม+ใชำ+ล)กัหน��ชำ��นตั๋�น แตั๋+เป�น

บุ�คคลภายนอกัท�#เข้�ามาค��าประกั�นล)กัหน��อ�กัท�หน0#งิ เป�นความร�บุผู�ด้ในฐานะล)กัหน��ชำ��นท�# 2 เม-#อม�พฤตั๋�กัารณ�ใด้ท�#เป�นค�ณและโทษแกั+ล)กัหน�� ย+อมตั๋กัเป�นค�ณ

10

และโทษแกั+ล)กัหน�� ย+อมตั๋กัเป�นค�ณและโทษแกั+ผู)�ค��าประกั�นด้�วย ด้�งิน��น ในระหว+างิเจ้�าหน��และล)กัหน��ในม)ลหน�� ล)กัหน��ม�ข้�อตั๋+อสั)�เจ้�าหน��อย)+อย+างิไรท�#จ้ะยกัข้0�นตั๋+อสั)�ได้� ผู)�ค��าประกั�นกั4ชำอบุท�#จ้ะยกัข้�อตั๋+อสั)�น� �นข้0�นตั๋+อสั)�เจ้�าหน��ได้�ด้�วยหากัล)กัหน��เองิไม+ยกัข้0�นตั๋+อสั)�หร-อไม+อาจ้ยกัข้�อตั๋+อสั)�ได้� เชำ+น ล)กัหน��ตั๋าย เป�นตั๋�น เพราะแม�เป�นกัรณ�ท�#ผู)�ค��าประกั�นม�ได้�ยกัข้�อตั๋+อสั)�ข้องิล)กัหน��ข้0�นตั๋+อสั)�เจ้�าหน�� แตั๋+ล)กัหน��เองิเป�นผู)�ยกัข้0�นตั๋+อสั)�กั4ย+อมเป�นประโยชำน�แกั+ผู)�ค��าประกั�นด้�วยอย)+แล�ว

สั�ทธ�ไล+เบุ��ยและร�บุชำ+วงิสั�ทธ�ผู)�ค��าประกั�นซึ่0#งิได้�ชำ�าระหน��ให�แกั+เจ้�าหน��ไปแล�ว ม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยเอาจ้ากัใคร

ได้�บุ�างิผู)�ค��าประกั�นม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยด้�งิน��กั) ไล+เบุ��ยเอาจ้ากัล)กัหน��ในตั๋�นเงิ�นกั�บุด้อกัเบุ��ย ตั๋ลอด้จ้นความเสั�ยหาย

อย+างิใด้ท�#เกั�ด้ข้0�นเน-#องิจ้ากักัารค��าประกั�นน��น และได้�ร�บุชำ+วงิสั�ทธ�Dจ้ากัเจ้�าหน�� บุรรด้าม�เหน-อล)กัหน��ด้�วย

ข้) ในกัรณ�ท�#ม�ผู)�ค��าประกั�นหลายคนในหน��รายเด้�ยวกั�น ผู)�ค��าประกั�นคนหน0#งิซึ่0#งิได้�ชำ�าระหน��ให�แกั+เจ้�าหน��ไปแล�วย�งิม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยเอาจ้ากัผู)�ค��าประกั�นคนอ-#นๆ ได้�อ�กัตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋�ในมาตั๋รา 682 วรรคสัองิ ประกัอบุมาตั๋รา 229 (3)

และมาตั๋รา 296มิาตรา 682 ท+านว+าบุ�คคลจ้ะยอมเข้�าเป�นผู)�ร �บุเร-อน ค-อเป�นประกั�น ข้องิผู)�ค��า

ประกั�นอ�กัชำ��นหน0#งิ กั4เป�นได้�ถ�าบุ�คคลหลายคนยอมตั๋นเข้�าเป�นผู)�ค��าประกั�นในหน��รายเด้�ยวกั�นไซึ่ร�ท+านว+าผู)�ค��า

ประกั�นเหล+าน��น ม�ความร�บุผู�ด้อย+างิล)กัหน��ร+วมกั�น แม�ถ0งิว+าม�ได้�เข้�าร�บุค��าประกั�นรวมกั�น มิาตรา 229 กัารร�บุชำ+วงิสั�ทธ�ย+อมม�ข้0�นด้�วยอ�านาจ้กัฎหมาย และ ย+อมสั�าเร4จ้เป�น

ประโยชำน�แกั+บุ�คคลด้�งิจ้ะกัล+าวตั๋+อไปน�� ค-อ(1) บุ�คคลซึ่0#งิเป�นเจ้�าหน��อย)+เองิ และมาใชำ�หน��ให�แกั+เจ้�าหน��อ�กั คนหน0#งิผู)�ม�สั�ทธ�จ้ะ

ได้�ร�บุใชำ�หน��กั+อนตั๋น เพราะเข้าม�บุ�ร�มสั�ทธ� หร-อม� สั�ทธ�จ้�าน�า จ้�านองิ(2) บุ�คคลผู)�ได้�ไปซึ่0#งิอสั�งิหาร�มทร�พย�ใด้ และเอาเงิ�นราคาค+าชำ-�อใชำ�ให�แกั+ผู)�ร �บุ

จ้�านองิทร�พย�น��นเสัร4จ้ไป (3) บุ�คคลผู)�ม�ความผู)กัพ�นร+วมกั�บุผู)�อ-#น หร-อเพ-#อผู)�อ-#นในอ�นจ้ะตั๋�องิ ใชำ�หน�� ม�สั+วน

ได้�เสั�ยด้�วยในกัารใชำ�หน��น� �น และเข้�าใชำ�หน��น� �นมิาตรา 296 ในระหว+างิล)กัหน��ร+วมกั�นท��งิหลายน��น ท+านว+าตั๋+างิคน ตั๋+างิตั๋�องิร�บุ

ผู�ด้เป�นสั+วนเท+า ๆ กั�น เว�นแตั๋+จ้ะได้�กั�าหนด้ไว�เป�นอย+างิอ-#น ถ�าสั+วนท�#ล)กัหน��ร +วมกั�นคนใด้

11

คนหน0#งิจ้ะพ0งิชำ�าระน��น เป�นอ�นจ้ะเร�ยกั เอาจ้ากัคนน��นไม+ได้�ไซึ่ร� ย�งิข้าด้จ้�านวนอย)+เท+าไร ล)กัหน��คนอ-#น ๆ ซึ่0#งิจ้�าตั๋�องิออกัสั+วนด้�วยน��นกั4ตั๋�องิร�บุใชำ� แตั๋+ถ�าล)กัหน��ร+วมกั�นคนใด้ เจ้�าหน��ได้�ปลด้ให�หล�ด้พ�นจ้ากัหน��อ�นร+วมกั�นน��นแล�ว สั+วนท�#ล)กัหน�� คนน��นจ้ะพ0งิตั๋�องิชำ�าระหน��กั4ตั๋กัเป�นพ�บุแกั+เจ้�าหน��ไป

กัารเสั�ยสั�ทธ�ไล+เบุ��ยข้องิผู)�ค��าประกั�นผู)�ค��าประกั�นจ้ะเสั�ยสั�ทธ�Dไล+เบุ��ยเอาจ้ากัล)กัหน��ในกัรณ�ใด้บุ�างิผู)�ค��าประกั�นอาจ้ตั๋�องิเสั�ยสั�ทธ�Dไล+เบุ��ยเอาจ้ากัล)กัหน��ได้�ในกัรณ�ตั๋+อไปน��1) เม-#อผู)�ค��าประกั�นละเลยไม+ยกัข้�อตั๋+อสั)�ข้องิล)กัหน��ข้0�นตั๋+อสั)�เจ้�าหน�� ผู)�ค��า

ประกั�นย+อมไม+ม�สั�ทธ�Dไล+เบุ��ยเอาจ้ากัล)กัหน��เท+าท�#ไม+ยกัข้0�นเป�นข้�อตั๋+อสั)� เว�นแตั๋+จ้ะพ�สั)จ้น�ได้�ว+าตั๋นไม+ร) �ว+าม�ข้�อตั๋+อสั)�เชำ+นน��น และกัารท�#ไม+ร) �น� �น ไม+ใชำ+เพราะความผู�ด้ข้องิตั๋น

2) เม-#อผู)�ค��าประกั�นชำ�าระหน��ให�แกั+เจ้�าหน��ไปโด้ยไม+บุอกักัล+าวให�ล)กัหน��ทราบุและล)กัหน��ไม+ร) �ความเชำ+นน��น จ้0งิไปชำ�าระหน��อ�กั

3) เม-#อผู)�ค��าประกั�นยอมผู)กัพ�นตั๋นร�บุผู�ด้โด้ยสัละข้�อตั๋+อสั)�ข้องิล)กัหน��หร-อตั๋กัลงิพ�เศัษยอมร�บุผู�ด้เกั�นกัว+าความร�บุผู�ด้ข้องิล)กัหน��

เจ้�าหน��ท�าให�ผู)�ค��าประกั�นไม+อาจ้เข้�าร�บุชำ+วงิสั�ทธ�ผู)�ค��าประกั�นหล�ด้พ�นเหตั๋�ใด้กัฎหมายในมาตั๋รา 697 จ้0งิบุ�ญญ�ตั๋�ให�ผู)�ค��าประกั�นท�#ไม+อาจ้เข้�าร�บุ

ชำ+วงิสั�ทธ�Dจ้ากัเจ้�าหน��ได้�เพราะกัารกัระท�าข้องิเจ้�าหน�� หล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้ตั๋+อเจ้�าหน��ไปเท+าท�#ตั๋นตั๋�องิเสั�ยหาย

เน-#องิจ้ากัความผู�ด้ข้องิผู)�ค��าประกั�นเป�นความผู�ด้อย+างิล)กัหน��ชำ��นท�#สัองิ เม-#อได้�ชำ�าระหน��ให�แกั+เจ้�าหน��ไปแล�ว กัฎหมายย�งิให�สั�ทธ�ท�#จ้ะร�บุชำ+วงิสั�ทธ�Dข้องิเจ้�าหน��ไล+เบุ��ยเอาจ้ากัล)กัหน��ได้ตั๋ามมาตั๋รา 693 ด้�งิน��น ถ�าม�เหตั๋�ให�ผู)�ค��าประกั�นเข้�าร�บุชำ+วงิสั�ทธ�ไม+ได้�เพราะเจ้�าหน��เป�นตั๋�นเหตั๋�ย+อมท�าให�ผู)�ค��าประกั�นเสั�ยหาย โด้ยเหตั๋�ผูลข้องิหล�กักัฎหมายและความเป�นธรรม ผู)�ค��าประกั�นจ้0งิควรหล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้ตั๋+อเจ้�าหน��ไปเท+าท�#ตั๋นตั๋�องิเสั�ยหายไปน��น กัฎหมายจ้0งิบุ�ญญ�ตั๋�ทางิออกัให�แกั+ผู)�ค��าประกั�นไว�ด้�งิกัล+าว

มิาตรา 697 ถ�าเพราะกัารกัระท�าอย+างิใด้อย+างิหน0#งิข้องิเจ้�าหน�� เองิเป�นเหตั๋�ให�ผู)�ค��าประกั�น ไม+อาจ้เข้�าร�บุชำ+วงิได้�ท��งิหมด้หร-อแตั๋+บุางิสั+วน ในสั�ทธ�กั4ด้�จ้�านองิกั4ด้� จ้�าน�ากั4ด้�

12

และบุ�ร�มสั�ทธ�อ�นได้�ให�ไว�แกั+เจ้�าหน�� แตั๋+กั+อนหร-อในข้ณะท�าสั�ญญาค��าประกั�นเพ-#อชำ�าระหน��น� �น ท+านว+าผู)�ค��าประกั�นย+อมหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้เพ�ยงิเท+าท�#ตั๋นตั๋�องิเสั�ยหาย เพราะกัารน��น

ความระงิ�บุสั��นไปแห+งิสั�ญญาค��าประกั�น1.หน��ตั๋ามสั�ญญาผู)�ค��าประกั�นเป�นเพ�ยงิหน��อ�ปกัรณ� ตั๋�องิอาศั�ยหน��ข้องิล)กั

หน��ซึ่0#งิเป�นหน��ประธานเป�นหล�กั ด้�งิน��น เม-#อม�กัรณ�ท�#ท�าให�หน��ประธานระงิ�บุสั��นไป ไม+ว+าด้�วยเหตั๋�ใด้ๆ ย+อมม�ผูลท�าให�ความผู)กัพ�นตั๋ามสั�ญญาค��าประกั�นระงิ�บุสั��นไปด้�วย

2.กัารค��าประกั�น เพ-#อกั�จ้กัารตั๋+อเน-#องิกั�นไปหลายคราวไม+จ้�ากั�ด้เวลาน��น ผู)�ค��าประกั�นอาจ้บุอกัเล�กัสั�าหร�บุคราวอนาคตั๋ได้� ซึ่0#งิม�ผูลให�ผู)�ค��าประกั�นไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ในกั�จ้กัารท�#ล)กัหน��กัระท�าลงิภายหล�งิกัารบุอกัเล�กัน��น

3.ในหน��ท�#ม�กั�าหนด้เวลาชำ�าระแน+นอน ถ�าเจ้�าหน��ผู+อนเวลาชำ�าระให�แกั+ล)กัหน�โด้ยม�ได้�ร�บุความตั๋กัลงิย�นยอมจ้ากัผู)�ค��าประกั�น ผู)�ค��าประกั�นย+อมหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้

4.ผู)�ค��าประกั�นย+อมหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้ หากัได้�ข้อชำ�าระหน��แกั+เจ้�าหน��แล�วตั๋��งิแตั๋+เม-#อหน��ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระ และเจ้�าหน��ไม+ยอมร�บุชำ�าระหน��โด้ยไม+ม�เหตั๋�อ�นสัมควร

5.สั�ญญาค��าประกั�นอาจ้ระงิ�บุลงิด้�วยเหตั๋�ประกัารอ-# นอ�กันอกัจ้ากัเหตั๋�ท�#เกั�#ยวกั�บุหน��ข้องิล)กัหน��เป�นสั�าค�ญ เชำ+น เม-#อหน��ระหว+างิเจ้�าหน��กั�บุผู)�ค��าประกั�นระงิ�บุสั��นไป หร-อเม-# อผู)�ค��าประกั�นไม+อาจ้ร�บุชำ+วงิสั�ทธ�Dจ้ากัเจ้�าหน��ได้�ท��งิหมด้ เป�นตั๋�น

หน��ประธานระงิ�บุสั��นไปเหตั๋�ใด้สั�ญญาค��าประกั�นจ้0งิระงิ�บุไปเม-#อหน��ตั๋ามสั�ญญาประธานระงิ�บุ

และระงิ�บุไปได้�ในกัรณ�ใด้บุ�างิสั�ญญาค��าประกั�นเป�นแตั๋+เพ�ยงิสั�ญญาอ�ปกัรณ� ซึ่0#งิตั๋�องิอาศั�ยสั�ญญา

ประธาน เม-#อหน��ระหว+างิเจ้�าหน�� และล)กัหน��อ�นเป�นหน��ประธานระงิ�บุหน��ตั๋ามสั�ญญาค��าประกั�นกั4ตั๋�องิระงิ�บุตั๋ามไปด้�วย เหตั๋�ท�#ท�าให�หน��ประธานระงิ�บุม�หลายสัาเหตั๋�ด้�วยกั�น ท��งิเหตั๋�ท�#กัฎหมายบุ�ญญ�ตั๋�ไว� ป.พ.พ. บุรรพ 2 ค-อ กัารชำ�าระหน�� ปลด้หน�� ห�กักัลบุลบุหน�� แปลงิหน��ใหม+ และหน��เกัล-#อนกัล-นกั�น และย�งิม�สัาเหตั๋�ในประกัารอ-#นท�#เกั�#ยวกั�บุหน��ประธานน��นเองิ ท�#ท�าให�ล)กัหน��ไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ในหน��อ�กั

13

ตั๋+อไป ซึ่0#งิท�าให�ผู)�ค��าประกั�นหล�ด้พ�นไปด้�วย เชำ+นหน��ท�#ข้าด้อาย�ความ เหตั๋�ตั๋ามกัฎหมายล�มละลายในเร-#องิกัารยกัเล�กักัารประนอมหน��ท�#ม�ผู)�ค��าประกั�น และหน��ท�#ล)กัหน��ไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ในสัาเหตั๋�ตั๋+างิๆ

ผู)�ค��าประกั�นบุอกัเล�กัค��าประกั�นตั๋ามมาตั๋รา 699 ผู)�ค��าประกั�นอาจ้บุอกัเล�กัสั�ญญาค��าประกั�นได้�ในกัรณ�ผู)�ค��าประกั�นอาจ้บุอกัเล�กัสั�ญญาค��าประกั�นได้� สั�าหร�บุกัารค��าประกั�น

กั�จ้กัารท�#ตั๋+อเน-#องิไปหลายคร��งิหลายคราวโด้ยไม+ม�เวลาจ้�ากั�ด้ โด้ยบุอกัเล�กักัารค��าประกั�นสั�าหร�บุกั�จ้กัารหร-อหน��ในอนาคตั๋ท�#ย�งิไม+เกั�ด้ สั+วนหน��ท�#เกั�ด้ข้0�นแล�วกั+อนกัารบุอกัเล�กักั4ย�งิตั๋�องิร�บุผู�ด้อย)+ กัรณ�ด้�งิกัล+าวน��ไม+ใชำ+เร-#องิกัารค��าประกั�นหน��โด้ยผู)�ค��าประกั�นจ้�ากั�ด้ข้อบุเข้ตั๋ข้องิความร�บุผู�ด้ในเร-#องิสั�ญญาค��าประกั�น และไม+ใชำ+กัรณ�กัารค��าประกั�นหน��ท�#ม�กั�าหนด้ระยะเวลาชำ�าระด้�วย ซึ่0#งิตั๋ามกัรณ�ท�#กัล+าวมา ไม+ใชำ+กัรณ�ท�#จ้ะปร�บุเข้�าตั๋ามหล�กักัฎหมายมาตั๋รา 699

มิาตรา 699 กัารค��าประกั�นเพ-#อกั�จ้กัารเน-#องิกั�นไปหลายคราวไม+ม� จ้�ากั�ด้เวลาเป�นค�ณแกั+เจ้�าหน��น� �น ท+านว+าผู)�ค��าประกั�นอาจ้เล�กัเสั�ยเพ-#อ คราวอ�นเป�นอนาคตั๋ได้� โด้ยบุอกักัล+าวความประสังิค�น��นแกั+เจ้�าหน��

ในกัรณ�เชำ+นน�� ท+านว+าผู)�ค��าประกั�นไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ในกั�จ้กัารท�#ล)กัหน�� กัระท�าลงิภายห ล� งิ ค�า บุ อ กั กั ล+ า ว น�� น ไ ด้� ไ ป ถ0 งิ เ จ้� า ห น��

เจ้�าหน��ผู+อนเวลาชำ�าระหน��ให�แกั+ล)กัหน��เหตั๋�ใด้กัารท�#เจ้�าหน��ผู+อนเวลาชำ�าระหน��ให�แกั+ล)กัหน�� ในหน��ท�#ม�กั�าหนด้เวลา

ชำ�าระโด้ยผู)�ค��าประกั�นม�ได้�ตั๋กัลงิย�นยอมด้�วย จ้0งิท�าให�ผู)�ค��าประกั�นหล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้

ผู)�ค��าประกั�นม�ความร�บุผู�ด้ท�#จ้ะตั๋�องิชำ�าระหน��เม-#อล)กัหน��ไม+ชำ�าระ กัารท�#เข้าเข้�าค��าประกั�นหน��ให�ใคร เข้าย+อมทราบุด้�ว+าจ้ะตั๋�องิผู)กัพ�นให�ม�ความร�บุผู�ด้เม-#อใด้ และจ้ะพ�นความผู)กัพ�นไปเม-#อใด้ กัารท�#ยอมเข้�าค��าประกั�นกั4เพ-#อท�#ว+าหากัตั๋�องิชำ�าระหน��ให�เจ้�าหน��แทนล)กัหน��ไปแล�ว ตั๋นจ้ะได้�ใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยได้�ในเวลาท�#คาด้หมายได้�ว+าล�กัหน��ย�งิคงิม�หล�กัฐานด้�ม�ทร�พย�สั�นเพ�ยงิพอท�#จ้ะชำ�าระหน��ได้� หากัเจ้�าหน��ผู+อนเวลาชำ�าระหน��ให�แกั+ล)กัหน�� ผู)�ค��าประกั�นอาจ้ตั๋�องิเสั�ยหายเพราะตั๋�องิม�ความร�บุผู�ด้ย-ด้เย-�อเน�#นนานออกัไปอ�กั ซึ่0#งิถ�าล)กัหน��ยากัจ้นลงิในเวลาตั๋+อมาน��นจ้ะไม+ม�ทร�พย�สั�นเพ�ยงิพอท�#จ้ะชำ�าระหน�� ผู)�ค��าประกั�นท�#ตั๋�องิใชำ�หน��ให�แกั+เจ้�าหน��แทน

14

ไป อาจ้ไล+เบุ��ยเอาอะไรจ้ากัล)กัหน��อ�กัไม+ได้� เพราะเหตั๋�ท�#เจ้�าหน��ผู+อนเวลาให�เน�#นนานออกัไปน��น กัฎหมายจ้0งิตั๋�องิบุ�ญญ�ตั๋�ทางิออกัให�ผู)�ค��าประกั�นหล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้หากัเจ้�าหน��ผู+อนเวลาให�ล)กัหน�� โด้ยผู)�ค��าประกั�นม�ได้�ตั๋กัลงิย�นยอมด้�วยในหน��ท�#ม�กั�าหนด้ชำ�าระเวลาแน+นอน

กัารผู+อนเวลาตั๋�องิม�ล�กัษณะอย+างิไรกัารผู+อนเวลา ตั๋�องิเป�นกัรณ�ท�#เจ้�าหน��ตั๋กัลงิย�นยอมผู)กัม�ด้ตั๋�วเองิว+าใน

ระหว+างิเวลาท�#ย-ด้ออกัไปน��น เจ้�าหน��จ้ะใชำ�สั�ทธ�Dเร�ยกัร�องิหร-อฟ้6องิร�องิเอาจ้ากัล)กัหน��ไม+ได้�

เจ้�าหน��ไม+ยอมร�บุชำ�าระหน��จ้ากัผู)�ค��าประกั�นเหตั๋�ใด้กัฎหมายจ้0งิบุ�ญญ�ตั๋�ให�ผู)�ค��าประกั�นซึ่0#งิข้อชำ�าระหน��เม-# อหน��ถ0งิ

กั�าหนด้แล�ว และเจ้�าหน��ไม+ยอมร�บุชำ�าระโด้ยไม+ม�เหตั๋�ผูลสัมควร หล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้ตั๋ามสั�ญญาค��าประกั�นไป

ผู)�ค��าประกั�นเป�นแตั๋+เพ�ยงิบุ�คคลภายนอกัท�#เข้�ามาค��าจ้�นหน��ข้องิล)กัหน�� ไม+ม�ความร�บุผู�ด้โด้ยตั๋รงิท�#จ้ะตั๋�องิชำ�าระหน��แกั+เจ้�าหน��เหม-อนอย+างิล)กัหน��ชำ��นตั๋�น เม-#อหน��ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระผู)�ค��าประกั�นอาจ้พ�จ้ารณาเห4นว+า หากัหน��ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระแล�วล)กัหน��ไม+ชำ�าระ ผู)�ค��าประกั�นกั4ตั๋�องิร�บุผู�ด้ชำ�าระหน��ให�เจ้�าหน��อย)+แล�ว ซึ่0#งิหากัปล+อยระยะเวลาให�เน�#นนานออกัไป ในท�#สั�ด้ภาระในหน��สั�นซึ่0#งิอาจ้เป�นด้อกัเบุ��ยหร-อค+าใชำ�จ้+ายอย+างิอ-#นอาจ้ตั๋�องิตั๋กัหน�กัแกั+ผู)�ค��าประกั�นในท�#สั�ด้ ด้�งิน��นถ�าตั๋นชำ�าระหน��แทนล)กัหน��ไปเสั�ยแตั๋+ตั๋�น กั4จ้ะได้�หล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้ชำอบุไปโด้ยตั๋นไปไล+เบุ��ยเอาจ้ากัล)กัหน��ได้�ภายหล�งิ กัฎหมายจ้0งิบุ�ญญ�ตั๋�ให�สั�ทธ�ผู)�ค��าประกั�นข้อชำ�าระหน��แกั+เจ้�าหน��ได้�ตั๋��งิแตั๋+เวลาท�#หน��ถ0งิกั�าหนด้ท�#เด้�ยว แล�วเจ้�าหน��จ้ะไม+ยอมร�บุชำ�าระหน��โด้ยไม+ม�เหตั๋�อ�นควรไม+ได้� ในกัรณ�เชำ+นน�� ผู)�ค��าประกั�นจ้0งิหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้ไปเลยท�เด้�ยว เป�นทางิออกัท�#กัฎหมายบุ�ญญ�ตั๋�เพ-#อค��มครองิให�ความเป�นธรรมแกั+ผู)�ค��าประกั�นซึ่0#งิอย)+ในฐานะเน-�อไม+ได้�กั�น หน�งิไม+ได้�รองิน�#งิ ซึ่0#งิจ้ะไม+ตั๋�องิผู)กัพ�นอ�กัตั๋+อไปเหม-อนอย+างิล)กัหน��ชำ��นตั๋�น

เหตั๋�อ-#นๆ ท�#ท�าให�สั�ญญาค��าประกั�นระงิ�บุสั��นไปสั�ญญาค��าประกั�นอาจ้ระงิ�บุลงิได้�ด้�วยเหตั๋�อ-#นอ-#นนอกัจ้ากัเหตั๋�ท�#เกั�#ยวหน��

ข้องิล)กัหน��ในกัรณ�ใด้ได้�บุ�างิ

15

สั�ญญาค��าประกั�นอาจ้ระงิ�บุลงิได้�ในเหตั๋�ประกัารอ-#นนอกัจ้ากัท�#เกั�#ยวกั�บุหน��ข้องิล)กัหน��ด้�งิตั๋+อไปน��

1. เม-#อหน��ระหว+างิเจ้�าหน��กั�บุผู)�ค��าประกั�นระงิ�บุ2. เม-#อผู)�ค��าประกั�นไม+อาจ้เข้�าร�บุชำ+วงิสั�ทธ�Dข้องิเจ้�าหน��ได้�ท��งิหมด้3. เม-#อผู)�ค��าประกั�นตั๋ายในข้ณะท�#หน��ข้องิล)กัหน��ย�งิไม+เกั�ด้ข้0�น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 21. ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ค��าประกั�นตั๋ามสั�ญญาค��าประกั�นเกั�ด้ข้0�นเม-#อ ล)กัหน��ผู�ด้น�ด้ไม+ชำ�าระ

หน��2. เม-#อถ)กัเจ้�าหน��ทวงิถามให�ชำ�าระหน�� ผู)�ค��าประกั�นม�สั�ทธ�ค-อ (1) ม�สั�ทธ�ข้อให�เจ้�าหน��ไป

เร�ยกัให�ล)กัหน��ชำ�าระหน��กั+อน (2) ม�สั�ทธ�จ้กัข้�อตั๋+อสั)�ข้องิล)กัหน��ข้0�นตั๋+อสั)�เจ้�าหน�� (3) ม�สั�ทธ�ข้อให�เจ้�าหน��ไปบุ�งิค�บุชำ�าระหน��เอาจ้ากัทร�พย�สั�นข้องิล)กัหน��ท�#เจ้�าหน��ย0ด้ถ-อไว�เป�นประกั�นกั+อน (4) ม�สั�ทธ�ยกัข้�อตั๋+อสั)�ข้องิตั๋นเองิข้0�นตั๋+อสั)�เจ้�าหน��ได้�

3. เม-#อล)กัหน��ร�บุสัภาพหน�� ท�าให�อาย�ความข้องิหน��ประธานสัะด้�ด้หย�ด้ลงิเป�นโทษแกั+ผู)�ค��าประกั�น

4. โด้ยหล�กัแล�วผู)�ค��าประกั�นเม-#อได้�ชำ�าระหน��ให�แกั+เจ้�าหน��ไปแล�ว ม�สั�ทธ� (1) ม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยเอาจ้ากัล)กัหน�� (2) ม�สั�ทธ�ร�บุชำ+วงิสั�ทธ�จ้ากัเจ้�าหน�� (3) ม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยเอาจ้ากัผู)�ค��าประกั�นรายอ-#นท�#เข้�าค��าประกั�นหน��รายเด้�ยวกั�นแล�วไล+เบุ��ยจ้ากัล)กัหน��ไม+ได้� หร-อได้�ไม+ครบุ

5. ผู)�ค��าประกั�นอาจ้เสั�ยสั�ทธ�ไล+เบุ��ยในกัรณ� เม-#อผู)�ค��าประกั�นชำ�าระหน��ให�แกั+เจ้�าหน��ไปโด้ยไม+บุอกักัล+าวล)กัหน�� ล)กัหน��ไม+ร) �จ้0งิไปชำ�าระซึ่��าอ�กั

6. ผู)�ค��าประกั�นอาจ้หล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้ตั๋ามสั�ญญาค��าประกั�นไปโด้ยสั��นเชำ�งิในกัรณ� เม-#อผู)�ค��าประกั�นข้องิชำ�าระหน��ให�แกั+เจ้�าหน��เม-#อหน��ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระ แตั๋+เจ้�าหน��ไม+ยอมร�บุชำ�าระ โด้ยไม+ม�เหตั๋�อ�นสัมควร

7. กัรณ�ท�#ถ-อว+าเป�นกัารท�#เจ้�าหน��ผู+อนเวลาชำ�าระหน��ให�แกั+ล)กัหน��ค-อ เจ้�าหน��ตั๋กัลงิย-ด้เวลาชำ�าระหน��ให�แกั+ล)กัหน��ในหน��ท�#ม�กั�าหนด้เวลาชำ�าระแน+นอนโด้ยจ้ะย�งิใชำ�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิตั๋+อล)กัหน��ในระหว+างิเวลาท�#ย-ด้ออกัไปไม+ได้�

8. ผู)�ค��าประกั�นอาจ้ไม+ม�สั�ทธ�เบุ�#ยงิบุ+ายให�เจ้�าหน��ไปบุ�งิค�บุชำ�าระหน��เอาจ้ากัล)กัหน��กั+อนเม-#อถ)กัเจ้�าหน��ทวงิถามให�ชำ�าระหน�� ในกัรณ� เม-#อผู)�ค��าประกั�นตั๋�องิร+วมร�บุผู�ด้กั�บุล)กัหน��

9. กัรณ�ท�#ท�า ให�สั�ญญาค��าประกั�นระงิ�บุสั��นไปค-อ เม-# อหน��ในระหว+างิเจ้�าหน��กั�บุผู)�ค��าประกั�นเกัล-#อนกัล-นกั�น

10. ผู)�ค��าประกั�นม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยจ้ากัล)กัหน�� เม-#อได้�ชำ�าระหน��ให�แกั+เจ้�าหน��ไปแล�ว ได้�แกั+ (1) เงิ�นตั๋�นและด้อกัเบุ��ย (2) ด้อกัเบุ��ยเงิ�นกั)�ซึ่0#งิผู)�ค��าประกั�นตั๋�องิกั)�มาชำ�าระหน��แทนล)กั

หน�� (3) ค+าจ้�างิทนายซึ่0#งิผู)�ค��าประกั�นจ้�างิมาตั๋+อสั)�คด้�ท�#เจ้�าหน��ฟ้6องิให�ชำ�าระหน��น� �น

16

หน+วยท�# 3 ล�กัษณะท�#วไปข้องิสั�ญญาจ้�านองิ

1. สั�ญญาจ้�านองิเป�นสั�ญญาซึ่0#งิผู)�จ้�านองิเอาทร�พย�สั�นตั๋ราไว�ให�แกั+บุ�คคลอ�กัคนหน0#งิ ค-อผู)�ร �บุจ้�านองิเพ-#อเป�นประกั�นกัารชำ�าระหน�� โด้ยไม+ตั๋�องิสั+งิมอบุทร�พย�สั�นน��นให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิ และผู)�ร �บุจ้�านองิม�สั�ทธ�ท�#จ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน��จ้ากัทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิกั+อนเจ้�าหน��สัาม�ญเม-#อล)กัหน��ไม+ชำ�าระหน�� โด้ยไม+ตั๋�องิค�าน0งิว+ากัรรมสั�ทธ�Dในทร�พย�สั�นท�#น�ามาประกั�นกัารชำ�าระหน��น� �นจ้ะได้�โอนไปย�งิผู)�ใด้ และสั�ญญาจ้�านองิตั๋�องิท�าตั๋ามแบุบุ ค-อ ตั๋�องิท�าเป�นหน�งิสั-อ และจ้ด้ทะเบุ�ยนตั๋+อพน�กังิานเจ้�าหน�าท�#

2. สั�ทธ�จ้�านองิครอบุไปถ0งิทร�พย�สั�น ซึ่0#งิจ้�านองิหมด้ท�กัสั�#งิและท�กัสั+วนตั๋ลอด้จ้นครอบุไปถ0งิทร�พย�อ�นตั๋�ด้อย)+กั�บุทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิ

สัาระสั�าค้ำญของสัญญาจำ�าน่อง1. สั�ญญาจ้�านองิเป�นกัารประกั�นกัารชำ�าระหน��ด้�วยทร�พย� โด้ยผู)�จ้�านองิเอา

ทร�พย�สั�นตั๋ราไว�ให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิ เพ-#อประกั�นกัารชำ�าระหน�� โด้ยไม+ตั๋�องิสั+งิมอบุทร�พย�สั�นน��นแกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิ และผู)�ร �บุจ้�านองิชำอบุท�#จ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน��จ้ากัทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิกั+อนเจ้�าหน��สัาม�ญ โด้ยไม+ค�าน0งิว+ากัรรมสั�ทธ�Dในทร�พย�สั�นจ้ะได้�โอนไปย�งิบุ�คคลภายนอกัแล�วหร-อไม+

2. สั�ญญาจ้�านองิตั๋�องิท�าตั๋ามแบุบุโด้ยท�าเป�นหน�งิสั-อ และจ้ด้ทะเบุ�ยนแกั+พน�กังิานเจ้�าหน�าท�#ม�ฉัะน��นย+อมตั๋กัเป�นโมฆะ

3. อสั�งิหาร�มทร�พย�ท�กัประเภท สั�งิหาร�มทร�พย�ชำน�ด้พ�เศัษ ท�#กัฎหมายบุ�ญญ�ตั๋�ให�ตั๋�องิจ้ด้ทะเบุ�ยนเป�นทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิได้�

4. ผู)�จ้�านองิทร�พย�สั�นน��น ตั๋�องิเป�นบุ�คคลผู)�เป�นเจ้�าข้องิทร�พย�ในข้ณะจ้�านองิ บุ�คคลอ-#นจ้�านองิไม+ได้�

5. ข้�อความในสั�ญญาจ้�านองิ ตั๋�องิระบุ�ทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิและระบุ�จ้�านวนเงิ�นเป�นเงิ�นไทย เป�นจ้�า นวนแน+นอนตั๋รงิตั๋�ว หร-อจ้�า นวนสั)งิสั�ด้ท�# ได้�เอาทร�พย�สั�น จ้�านองิน��นตั๋ราเป�นประกั�นกั+อนหน��ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระ หากัม�ข้�อความได้�ตั๋กัลงิกั�นไว�ว+า ถ�าไม+ชำ�าระหน��แล�วผู)�ร �บุจ้�านองิเข้�าเป�นเจ้�าข้องิทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิ

17

หร-อจ้�ด้กัารแกั+ทร�พย�สั�นน��นเป�นอย+างิอ-#น นอกัจ้ากับุทบุ�ญญ�ตั๋�ท��งิหลายอ�นว+าด้�วยจ้�านองิแล�ว ข้�อตั๋กัลงิน��นไม+สัมบุ)รณ�

6. ผู)�จ้�านองิสัามารถจ้�านองิทร�พย�สั�นภายในบุ�งิค�บุแห+งิเงิ-#อนไข้ หร-อจ้�านองิทร�พย�หลายสั�#งิประกั�นหน��รายเด้�ยวได้�

ความหมายและแบุบุข้องิสั�ญญาจ้�านองิสั�ญญาจ้�านองิค-ออะไรเป�นสั�ญญาซึ่0#งิบุ�คคลสั�ญญากั�บุเจ้�าหน�� เอาทร�พย�สั�นตั๋ราไว�เป�นประกั�น

กัารชำ�าระหน��โด้ยไม+ตั๋�องิสั+งิมอบุทร�พย�สั�น และผู)�ร �บุจ้�านองิม�สั�ทธ�ได้�ร�บุชำ�าระหน��จ้ากัทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิกั+อนเจ้�าหน��สัาม�ญ (มาตั๋รา 702)

ด้�าและแด้งิท�าสั�ญญาซึ่-�อข้ายอาว�ธสังิคราม โด้ยม�ข้าวจ้�านองิท�#ด้�นข้องิตั๋นแปลงิหน0#งิเพ-#อเป�นประกั�นกัารชำ�าระราคาข้องิด้�า ตั๋+อมาแด้งิได้�สั+งิมอบุอาว�ธให�ด้�าครบุตั๋ามจ้�านวนท�#ตั๋กัลงิกั�น แตั๋+ด้�าปฏิ�เสัธไม+ยอมชำ�าระราคา แด้งิจ้ะฟ้6องิศัาลบุ�งิค�บุจ้�านองิท�#ด้�นท�#ข้าวน�ามาจ้�านองิแกั+ตั๋นตั๋นได้�หร-อไม+

สั�ญญาจ้�านองิจ้ะม�ได้�กั4แตั๋+เฉัพาะเพ-#อหน��ท�#สัมบุ)รณ� เม-#อหน��ตั๋ามสั�ญญาจ้�านองิเป�นหน�อ�ปกัรณ�ซึ่0#งิตั๋�องิอาศั�ยความสัมบุ)รณ�ข้องิหน��ประธาน ในกัรณ�หน��ประธานค-อสั�ญญาซึ่-�อข้ายโมฆะตั๋ามมาตั๋รา 150 เพราะม�ว�ตั๋ถ�ท�#ประสังิค�เป�นกัารตั๋�องิห�ามตั๋ามกัฎหมายสั�ญญาจ้�านองิซึ่0#งิเป�นหน��อ�ปกัรณ�จ้0งิม�ข้0�นไม+ได้� ด้�งิน��แด้งิจ้ะฟ้6องิศัาลบุ�งิค�บุจ้�านองิท�#ด้�นข้องิข้าวซึ่0#งิน�ามาจ้�านองิไว�แกั+ตั๋นไม+ได้�

มิาตรา 702 อ�นว+าจ้�านองิน��น ค-อสั�ญญาซึ่0#งิบุ�คคลคนหน0#งิเร�ยกัว+า ผู)�จ้�านองิเอาทร�พย�สั�นตั๋ราไว�แกั+บุ�คคลอ�กัคนหน0#งิ เร�ยกัว+าผู)�ร �บุจ้�านองิ เป�นประกั�นกัารชำ�าระหน�� โด้ยไม+สั+งิมอบุทร�พย�สั�นน��นให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิ

ผู)�ร�บุจ้�านองิชำอบุท�#จ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน��จ้ากัทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิกั+อน เจ้�าหน��สัาม�ญม�พ�กัตั๋�องิพ�เคราะห�ว+ากัรรมสั�ทธ�Dในทร�พย�สั�นจ้ะได้�โอน ไปย�งิบุ�คคลภายนอกัแล�วหร-อหาไม+

มิาตรา 150 กัารใด้ม�ว�ตั๋ถ�ประสังิค�เป�นกัารตั๋�องิห�ามชำ�ด้แจ้�งิโด้ย กัฎหมายเป�นกัารพ�นว�สั�ยหร-อเป�นกัารข้�ด้ตั๋+อความสังิบุเร�ยบุร�อย หร-อศั�ลธรรมอ�นด้�ข้องิประชำาชำน กัารน��นเป�นโมฆะ

กั. ท�าสั�ญญากั)�เงิ�นจ้ากั ข้. ไป 20,000 บุาท โด้ยมอบุโฉันด้ให� ข้. ย0ด้ถ-อไว� ตั๋+อมา กั. ไม+ชำ�าระหน��เงิ�นกั)� ข้. จ้ะม�สั�ทธ�บุ�งิค�บุชำ�าระหน��จ้ากั กั. ได้�อย+างิไรหร-อไม+

18

ข้. บุ�งิค�บุชำ�าระหน��เงิ�นกั)�จ้ากั กั. ได้�อย+างิเจ้�าหน��สัาม�ญเท+าน��นเพราะหน��ประธานสัมบุ)รณ� สั+วนสั�ญญาจ้�านองิตั๋กัเป�นโมฆะเน-#องิจ้ากัม�ได้�ท�าเป�นหน�งิสั-อและจ้ด้ทะเบุ�ยนกั�บุพน�กังิานเจ้�าหน�าท�# (มาตั๋รา 714) จ้0งิบุ�งิค�บุจ้�านองิไม+ได้�เพราะไม+ม�สั�ญญาจ้�านองิตั๋+อกั�น แม�หน��อ�ปกัรณ�จ้ะไม+สัมบุ)รณ� หน��ประธานซึ่0#งิสัมบุ)รณ�อย)+กั4ใชำ�บุ�งิค�บุได้�ตั๋ามหน��ประธาน อย+างิไรกั4ด้� ข้. ม�สั�ทธ�ย0ด้หน+วงิโฉันด้น��นไว�ได้�จ้นกัว+าจ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน��

มิาตรา 714 อ�นสั�ญญาจ้�านองิน��น ท+านว+าตั๋�องิเป�นหน�งิสั-อและ จ้ด้ทะเบุ�ยนตั๋+อพน�กังิานเจ้�าหน�าท�#

ทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิได้�กั. ม�ท�#ด้�นม-อเปล+าอย)+แปลงิหน0#งิ ได้�มาข้อท�าสั�ญญาจ้�านองิท�#ด้�นแปลงิน��

แกั+ ข้. ข้. มาปร0กัษาท+านจ้ะร�บุจ้�านองิท�#ด้�นแปลงิน��ได้�หร-อไม+ ให�อธ�บุายและให�เหตั๋�ผูลว+า ข้. จ้ะร�บุจ้�านองิได้�หร-อไม+ เพราะเหตั๋�ใด้

กัรณ�น��ตั๋�องิพ�จ้ารณาว+าท�#ด้�นม-อเปล+าน��เป�นท�#ด้�นม-อเปล+าท�#ม� น.สั.3 หร-อไม+ ข้. ร�บุจ้�านองิท�#ด้�นแปลงิน��ไม+ได้�ถ�าเป�นท�#ด้�นม-อเปล+าท�#ไม+ม� น.สั. 3 เพราะท�#ด้�นตั๋ามมาตั๋รา 703 เป�นอสั�งิหาร�มทร�พย�กั4จ้ร�งิ แตั๋+ตั๋�องิเป�นท�#ด้�นม-อเปล+าท�#ม� น.สั.

3 จ้0งิจ้ะจ้�านองิได้� ข้. ร�บุจ้�านองิท�#ด้�นแปลงิน��ได้�ถ�าเป�นท�#ด้�นม-อเปล+าซึ่0#งิม� น.สั. 3 (มาตั๋รา

703 ประกัอบุกั�บุ พ.ร.บุ. ให�ใชำ�ประมวลกัฎหมายท�#ด้�นมาตั๋รา 9)มิาตรา 703 อ�นอสั�งิหาร�มทร�พย�น��นอาจ้จ้�านองิได้�ไม+ว+าประเภท ใด้ ๆ

สั�งิหาร�มทร�พย�อ�นจ้ะกัล+าวตั๋+อไปน��กั4อาจ้จ้�านองิได้�ด้�จ้กั�น หากัว+าได้�จ้ด้ทะเบุ�ยนไว�แล�วตั๋ามกัฎหมายค-อ

(1) เร-อกั�าปAนหร-อเร-อม�ระวางิตั๋��งิแตั๋+หกัตั๋�นข้0�นไปเร-อกัลไฟ้หร-อเร-อยนตั๋�ม�ระวางิตั๋��งิแตั๋+ห�าตั๋�นข้0�นไป

(2) แพ (3) สั�ตั๋ว�พาหนะ (4) สั�งิหาร�มทร�พย�อ-#น ๆ ซึ่0#งิกัฎหมายหากับุ�ญญ�ตั๋�ไว�ให�จ้ด้ทะเบุ�ยน เฉัพาะกัาร

ผู)�จ้�านองิตั๋�องิเป�นเจ้�าข้องิทร�พย�ท�#กัล+าวว+าผู)�จ้�านองิตั๋�องิเป�นเจ้�าข้องิทร�พย� ท+านเข้�าใจ้ว+าอย+างิไรมาตั๋รา 705 บุ�ญญ�ตั๋�ว+า กัารจ้�านองิทร�พย�สั�นน��น“ นอกัจ้ากัผู)�เป�นเจ้�าข้องิ

ในข้ณะน��นแล�ว ท+านว+าใครอ-#นจ้ะจ้�านองิหาได้�ไม+” ด้�งิน��น ผู)�ท�#จ้ะจ้�านองิได้�ตั๋�องิ

19

เป�นเจ้�าข้องิทร�พย�สั�นในข้ณะจ้�านองิ ถ�าเป�นบุ�คคลอ-#นเอาทร�พย�สั�นไปจ้�านองิ สั�ญญาจ้�านองิไม+ผู)กัพ�นเจ้�าข้องิทร�พย� ค�าว+าเจ้�าข้องิน��นหมายรวมถ0งิ เจ้�าข้องิรวมตั๋ามมาตั๋รา 1361 และตั๋�วแทนผู)�ได้�ร�บุมอบุอ�านาจ้ตั๋ามมาตั๋รา 798 ด้�วย แตั๋+กั4ม�บุางิกัรณ�แม�ว+าผู)�จ้�านองิไม+ใชำ+เจ้�าข้องิทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิกั4ตั๋าม สั�ญญาจ้�านองิกั4ม�ผูลผู)กัพ�นทร�พย�สั�นข้องิผู)�เป�นเจ้�าข้องิด้�งิกัรณ�ตั๋+อไปน�� เจ้�าข้องิทร�พย�ประมาทเล�นเล+อ เจ้�าข้องิทร�พย�สั�นม�สั+วนร) �เห4นย�นยอมในกัารจ้�านองิ หร-อตั๋�วแทนข้องิผู)�ร �บุจ้�านองิท�าเกั�นข้อบุอ�านาจ้

ด้�าเป�นผู)�ครอบุครองิท�#ด้�นม-อเปล+าท�#ม� น.สั. 3 โด้ยม�ชำ-#อด้�าเป�นผู)�ครอบุครองิ แด้งิซึ่0#งิเป�นบุ�ตั๋รข้องิด้�าได้�ท�ามาหากั�นในท�#ด้�นด้�งิกัล+าวเกั�น 10 ป@ แด้งิม�สั�ทธ�จ้ะจ้�านองิท�#ด้�นแปลงิน��ได้�หร-อไม+เพราะเหตั๋�ใด้

แด้งิไม+ม�สั�ทธ�จ้�านองิท�#ด้�นเพราะด้�าเป�นผู)�ครอบุครองิท�#ด้�นม-อเปล+าม� น .สั .3 ผู)�ท�#ครองิครองิท�#ด้�นประเภทน��ม� เพ�ยงิสั�ทธ�ครอบุครองิและไม+ม�กัรรมสั�ทธ�D (พรบุ. ให�ใชำ�ประมวลกัฎหมายท�#ด้�น) แด้งิแม�จ้ะครองิครองิท�#ด้�นน��นมาเกั�น 10 ป@ กั4ไม+ได้�กัรรมสั�ทธ�D เม-#อแด้งิม�ได้�เป�นเจ้�าข้องิทร�พย�ตั๋ามมาตั๋รา 705

แด้งิไม+ม�สั�ทธ�จ้�านองิท�#ด้�นแปลงิน��มิาตรา 705 กัารจ้�านองิทร�พย�สั�นน��น นอกัจ้ากัผู)�เป�นเจ้�าข้องิใน ข้ณะน��นแล�ว

ท+านว+าใครอ-#นจ้ะจ้�านองิหาได้�ไม+

ข้�อความในสั�ญญาจ้�านองิ“สั�ญญาจ้�านองิตั๋�องิระบุ�จ้�านวนเงิ�นไทยแน+นอน” ท+านเข้�าใจ้ว+าอย+างิไรสั�ญญาจ้�านองิตั๋�องิระบุ�จ้�านวนเงิ�นไทยแน+นอน เป�นข้�อความในสั�ญญา

จ้�านองิซึ่0#งิกัฎหมายตั๋ามมาตั๋รา 708 กั�าหนด้ให�ตั๋�องิระบุ�จ้�านวนแน+นอนในสั�ญญาจ้�านองิ ม�ปAญหาว+าเม-#อระบุ�จ้�านวนเงิ�นแน+นอนแล�ว ตั๋�องิระบุ�ไว�เป�นเงิ�นสักั�ลไทยหร-ออาจ้ระบุ�เป�นเงิ�นสักั�ลอ-#นกั4ได้�ในกัรณ�น��น�กักัฎหมายพวกัหน0#งิเห4นว+าตั๋�องิเป�นสักั�ลไทยเท+าน��น ถ�าระบุ�เงิ�นสักั�ลอ-#นสั�ญญาจ้�านองิตั๋กัเป�นโมฆะ อ�กัความเห4นหน0#งิเห4นว+าอาจ้ระบุ�เป�นเงิ�นสักั�ลอ-#นกั4ได้�

มิาตรา 708 สั�ญญาจ้�านองิน��นตั๋�องิม�จ้�านวนเงิ�นระบุ�ไว�เป�นเร-อน เงิ�นไทยเป�นจ้�านวนแน+ตั๋รงิตั๋�ว หร-อจ้�านวนข้��นสั)งิสั�ด้ท�#ได้�เอาทร�พย�สั�น จ้�านองิน��นเป�นตั๋ราไว�เป�นประกั�น

ล�กัษณะข้องิกัารจ้�านองิ

20

นายบุ�ญกั)�เงิ�นนายชำ) 500,000 บุาท โด้ยม�นายสัมเอาท�#ด้�นมาจ้�านองิประกั�นหน�� เงิ�นกั)� 300,000 บุาท นายจ้�ตั๋เอาบุ�านมาจ้�า นองิเป�นประกั�นหน�� 200,000 บุาท กัารตั๋กัลงิกั�นจ้�านองิเชำ+นน��ม�ผูลบุ�งิค�บุหร-อไม+

ตั๋ามมาตั๋รา 710 ทร�พย�หลายสั�#งิข้องิเจ้�าข้องิหลายคนสัามารถจ้�านองิเป�นประกั�นหน��รายเด้�ยวได้� และอาจ้ตั๋กัลงิให�ทร�พย�แตั๋+ละสั�#งิเป�นประกั�นหน��เฉัพาะสั+วนหน0#งิสั+วนใด้ท�#ระบุ�ไว�กั4ได้� ฉัะน��น กัารท�#นายสัมและนายจ้�ตั๋ เอาท�#ด้�นกั�บุบุ�านข้องิตั๋นเองิมาจ้�านองิประกั�นหน��ข้องินายบุ�ญ โด้ยตั๋กัลงิให�ท�#ด้�นเป�นประกั�นหน�� 300,000 บุาท และบุ�านเป�นประกั�นหน�� 200,000 บุาท ย+อมม�ผูลบุ�งิค�บุได้�ตั๋ามกัฎหมาย

มิาตรา 710 ทร�พย�สั�นหลายสั�#งิม�เจ้�าข้องิคนเด้�ยวหร-อหลายคนจ้ะ จ้�านองิเพ-#อประกั�นกัารชำ�าระหน��แตั๋+รายหน0#งิรายเด้�ยว ท+านกั4ให�ท�าได้� และในกัารน��ค)+สั�ญญาจ้ะตั๋กัลงิกั�นด้�#งิตั๋+อไปน��กั4ได้� ค-อว+า

(1) ให�ผู)�ร �บุจ้�านองิใชำ�สั�ทธ�บุ�งิค�บุเอาแกั+ทร�พย�สั�น ซึ่0#งิจ้�านองิตั๋าม ล�าด้�บุอ�นระบุ�ไว�

(2) ให�ถ-อเอาทร�พย�สั�นแตั๋+ละสั�#งิเป�นประกั�นหน�� เฉัพาะแตั๋+สั+วนหน0#งิ สั+วนใด้ท�#ระบุ�ไว�

ขอบเขตของสั�ที่ธิ�จำ�าน่อง1. ทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิย+อมเป�นประกั�นชำ�าระหน��ประธานกั�บุท��งิค+าอ�ปกัรณ�

อ�นได้�แกั+ ด้อกัเบุ��ย ค+าสั�นไหมทด้แทนในกัารไม+ชำ�าระหน��และค+าฤชำาธรรมเน�ยมในกัารบุ�งิค�บุจ้�านองิ

2. จ้�า นองิครอบุไปถ0งิทร�พย�สั�นท�#จ้�า นองิหมด้หมด้ท�กัสั�#งิและแม�ว+าทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิจ้ะแบุ+งิออกัเป�นหลายสั+วนจ้�านองิกั4ครอบุไปท�กัสั+วน แตั๋+ถ�าหากัผู)�ร �บุจ้�านองิย�นยอมด้�วย กัารโอนทร�พย�สั�นสั+วนหน0#งิสั+วนใด้ไปโด้ยปลอด้จ้ากักัารจ้�านองิกั4ท�าได้� แตั๋+ความย�นยอมน��นตั๋�องิได้�จ้ด้ทะเบุ�ยนจ้0งิจ้ะยกัเป�นข้�อตั๋+อสั)�บุ�คคล ภายนอกัได้�

3. สั�ทธ�จ้�านองิครอบุถ0งิทร�พย�ท��งิปวงิอ�นตั๋�ด้อย)+กั�บุทร�พย�ท�#จ้�านองิ เว�นแตั๋+กัรณ�ด้�งิตั๋+อไปน��ค-อ โรงิเร-อนซึ่0#งิปล)กัสัร�างิในท�#ด้�นจ้�านองิภายหล�งิจ้�านองิ จ้�านองิโรงิเร-อนซึ่0#งิอย)+บุนท�#ด้�นข้องิผู)�อ-#นหร-อจ้�านองิท�#ด้�นแตั๋+ม�โรงิเร-อนคนอ-#นปล)กัอย)+และด้อกัผูลข้องิทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิ

21

ทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิย+อมเป�นประกั�นหน��ประธานและค+าอ�ปกัรณ�ทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิประกั�นหน��อะไรบุ�างิทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิย+อมเป�นประกั�นหน��ประธานและค+าอ�ปกัรณ� หน��

ประธานกั4แล�วแตั๋+ว+าเป�นหน��อะไร เชำ+นหน��กั)�ย-ม หน��ละเม�ด้ หน��สั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ จ้�านองิย+อมเป�นประกั�นหน��ประธานท��งิหมด้และย�งิรวมถ0งิค+าอ�ปกัรณ�ในหน��ประธานน��นด้�วย ซึ่0#งิกัฎหมายกั�าหนด้ไว� 3 ประกัารค-อ ด้อกัเบุ��ย ค+าสั�นไหมทด้แทนในกัารไม+ชำ�าระหน��และค+าฤชำาธรรมเน�ยมในกัารบุ�งิค�บุชำ�าระหน�� เร-#องิด้อกัเบุ��ยจ้ะม�หร-อไม+แล�วแตั๋+จ้ะกั�าหนด้กั�นแตั๋+ตั๋�องิไม+เกั�นอ�ตั๋ราท�#กัฎหมายกั�าหนด้ ค+าสั�นไหมทด้แทนตั๋�องิเป�นเร-#องิค+าเสั�ยหายท�#เกั�ด้ข้0�นโด้ยปกัตั๋�หร-อโด้ยพฤตั๋�กัารณ�พ�เศัษจ้ากักัารไม+ชำ�าระหน��ข้องิล)กัหน�� สั+วนค+าฤชำาธรรมเน�ยมในกัารบุ�งิค�บุจ้�านองิค-อค+าธรรมเน�ยมศัาลและค+าธรรมเน�ยมชำ��นบุ�งิค�บุคด้�ด้�วย

สั�ทธ�จ้�านองิครอบุทร�พย�ท�กัสั�#งิและท�กัสั+วนท�#จ้�านองิกั. จ้�านองิท�#ด้�นม�โฉันด้จ้�านวน 5 ไร+ เพ-#อประกั�นกัารชำ�าระหน��เงิ�นกั)�จ้�านวน

20,000 บุาท ตั๋+อมาแบุ+งิแยกัโฉันด้ออกัเป�นแปลงิย+อย 5 แปลงิแตั๋+ละแปลงิม�ราคา 10,000 บุาท สั�ทธ�จ้�านองิครอบุท�#ด้�นแปลงิน��เพ�ยงิใด้

ท�#ด้�นม�โฉันด้จ้�านวน 5 ไร+ เป�นทร�พย�สั�นจ้�านองิแบุ+งิแยกัเป�นหลายสั+วน แม�ตั๋+อมาจ้ะแบุ+งิแยกัออกัเป�นสั+วนๆ กั4ม�ใชำ+เป�นเร-#องิจ้�านองิทร�พย�สั�นหลายสั�#งิ แม�ว+าท�#ด้�นข้อแบุ+งิแยกัในภายหล�งิเพ�ยงิ 2 แปลงิจ้ะม�ราคาเท+ากั�บุหน��ท�#ม�อย)+กั4ตั๋าม กัารจ้�านองิกั4ครอบุไปท��งิหมด้ในท�#ด้�น 5 ไร+ ซึ่0#งิถ�า กั. ล)กัหน��ชำ�าระหน��ผู)�ร �บุจ้�านองิค-อ ข้. ย�งิไม+ครบุจ้�านวนจ้ะมาข้อปลด้ทร�พย�บุางิสั+วนออกัจ้ากักัารจ้�านองิไม+ได้�ถ�า ข้. ไม+ย�นยอม

สั�ทธ�จ้�านองิครอบุถ0งิทร�พย�ท��งิปวงิอ�นตั๋�ด้อย)+กั�บุทร�พย�ท�#จ้�านองิสั�ทธ�จ้�านองิย+อมครอบุคล�มไปถ0งิทร�พย�ท�#ตั๋�ด้พ�นอย)+กั�บุทร�พย�จ้�านองิ

ท+านเข้�าใจ้ว+าอย+างิไรตั๋ามมาตั๋รา 718 น��นหมายความว+าเม-#อจ้�านองิทร�พย�สั�นใด้ สั�ทธ�จ้�านองิ

ย+อมครอบุไปท�กัสั+วนข้องิทร�พย�ท�#จ้�านองิและครอบุไปถ0งิทร�พย�ท�#ตั๋�ด้พ�นอย)+กั�บุทร�พย�ท�#จ้�านองิด้�วย ทร�พย�ท�#ตั๋�ด้พ�นกั�บุทร�พย�ท�#จ้�านองิน��นตั๋�องิพ�จ้ารณาเป�นเร-#องิๆ ไปว+าอะไรเป�นอะไรไม+เป�น ถ�าหากัสั�#งิใด้เป�นสั+วนควบุกั4เป�นทร�พย�ท�#

22

ตั๋�ด้พ�นกั�บุทร�พย�จ้�านองิ จ้�านองิย+อมครอบุไปท��งิหมด้แตั๋+กัฎหมายกั�าหนด้ข้�อยกัเว�นไว� 3 กัรณ� ซึ่0#งิแม�ทร�พย�น��นตั๋�ด้พ�นกั�บุทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิ สั�ทธ�จ้�านองิกั4ไม+ครอบุไปถ0งิ

มิาตรา 718 จ้�านองิย+อมครอบุไปถ0งิทร�พย�ท��งิปวงิอ�นตั๋�ด้พ�นอย)+กั�บุทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิ แตั๋+ตั๋�องิอย)+ภายในบุ�งิค�บุซึ่0#งิท+านจ้�ากั�ด้ไว�ใน สัามิ มิาตรา ตั๋+อไปน��

มิาตรา 719 จ้�านองิท�#ด้�นไม+ครอบุไปถ0งิเร-อนโรงิอ�นผู)�จ้�านองิ ปล)กัสัร�างิลงิในท�#ด้�นภายหล�งิว�นจ้�านองิ เว�นแตั๋+จ้ะม�ข้�อความกัล+าวไว� โด้ยเฉัพาะในสั�ญญาว+าให�ครอบุไปถ0งิ

แตั๋+กัระน��นกั4ด้� ผู)�ร �บุจ้�านองิจ้ะให�ข้ายเร-อนโรงิน��นรวมไปกั�บุท�#ด้�นด้�วยกั4ได้�แตั๋+ผู)�ร �บุจ้�านองิอาจ้ใชำ�บุ�ร�มสั�ทธ�ข้องิตั๋นได้�เพ�ยงิแกั+ราคาท�#ด้�น เท+าน��น

มิาตรา 720 จ้�านองิเร-อนโรงิหร-อสั�#งิปล)กัสัร�างิอย+างิอ-#นซึ่0#งิได้�ท�า ข้0�นไว�บุนด้�นหร-อใตั๋�ด้�น ในท�#ด้�นอ�นเป�นข้องิคนอ-#นเข้าน��นย+อมไม+ครอบุ ไปถ0งิท�#ด้�นน��นด้�วยฉั�นใด้กัล�บุกั�นกั4ฉั�นน��น

มิาตรา 721 จ้�านองิไม+ครอบุไปถ0งิด้อกัผูลแห+งิทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิ เว�นแตั๋+ในเม-#อผู)�ร �บุจ้�านองิได้�บุอกักัล+าวแกั+ผู)�จ้�านองิหร-อผู)�ร �บุโอนแล�วว+าตั๋นจ้�านงิจ้ะบุ�งิค�บุจ้�านองิ

ด้�าจ้�านองิท�#ด้�นกั�บุแด้งิเพ-#อประกั�นหน��เงิ�นกั)� ตั๋+อมาข้าวมาเชำ+าท�#จ้�านองิปล)กัสัร�างิโรงิงิาน ตั๋+อมา ข้ บุ�งิค�บุจ้�านองิโด้นข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท��งิท�#ด้�นและโรงิงิานเพราะราคาท�#ด้�นตั๋กัตั๋�#า บุ�งิค�บุจ้�านองิท�#ด้�นได้�เงิ�นไม+พอชำ�าระหน��แด้งิจ้ะท�าได้�หร-อไม+เพราะเหตั๋�ใด้

แด้งิท�าได้�แตั๋+เพ�ยงิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท�#ด้�นบุ�งิค�บุชำ�าระหน��เท+าน��น โรงิงิานเป�นข้องิข้าว ซึ่0#งิแม�จ้ะปล)กัสัร�างิในท�#ด้�นจ้�านองิกั4ไม+ตั๋กัเป�นสั+วนควบุข้องิท�#ด้�นจ้�านองิตั๋ามหล�กัมาตั๋รา 720 สั�ทธ�จ้�านองิไม+ครอบุไปถ0งิโรงิงิานข้องิข้าว แด้งิบุ�งิค�บุจ้�านองิโรงิงิานด้�วยไม+ได้�

มิาตรา 720 จ้�านองิเร-อนโรงิหร-อสั�#งิปล)กัสัร�างิอย+างิอ-#นซึ่0#งิได้�ท�า ข้0�นไว�บุนด้�นหร-อใตั๋�ด้�น ในท�#ด้�นอ�นเป�นข้องิคนอ-#นเข้าน��นย+อมไม+ครอบุ ไปถ0งิท�#ด้�นน��นด้�วยฉั�นใด้กัล�บุกั�นกั4ฉั�นน��น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 31. สั�ญญาจ้�านองิค-อ กัารประกั�นกัารชำ�าระหน��ด้�วยทร�พย� โด้ยผู)�จ้�านองิเอาทร�พย�สั�น

ตั๋ราไว�ให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิเพ-#อเป�นกัารประกั�นกัารชำ�าระหน��2. ทร�พย�สั�นท�# จ้�า นองิได้� ค-อทร�พย�สั�น (1) อสั�งิหาร�มทร�พย�ท�กัประเภท (2)

สั�งิหาร�มทร�พย�ท�กัประเภท (3) สั�งิหาร�มทร�พย�ชำน�ด้พ�เศัษท�#ตั๋�องิจ้ด้ทะเบุ�ยน

23

3. บุ�คคลตั๋+อไปน��สัามารถจ้�านองิทร�พย�สั�นได้� ค-อ (1) ผู)�เป�นเจ้�าข้องิทร�พย�สั�นในข้ณะจ้�านองิ (2) ผู)�เป�นเจ้�าข้องิรวมข้องิทร�พย�สั�นในข้ณะจ้�านองิ (3) ตั๋�วแทนเจ้�าข้องิทร�พย�สั�นในข้ณะจ้�านองิ (4) ตั๋�วแทนผู)�ร�บุมอบุอ�านาจ้โด้ยชำอบุข้องิเจ้�าข้องิทร�พย�สั�นในข้ณะจ้�านองิ

4. สั�ญญาจ้�านองิ ตั๋�องิท�าเป�นหน�งิสั-อและจ้ด้ทะเบุ�ยนตั๋+อพน�กังิานเจ้�าหน�าท�#5. สั�ญญาจ้�านองิซึ่0#งิม�ลายม-อชำ-#อผู)�จ้�านองิแตั๋+เพ�ยงิฝ่Cายเด้�ยวม�ผูล สั�ญญาเป�นโมฆะ6. ข้�อความท�#ตั๋�องิระบุ�ไว�ในสั�ญญาจ้�านองิได้�แกั+ (1) ลายม-อชำ-#อผู)�จ้�านองิและผู)�ร �บุ

จ้�านองิ (2) ทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิ (3) จ้�านวนเงิ�นแน+นอนหร-อจ้�านวนสั)งิสั�ด้ (4) เงิ�นตั๋ราเป�นเงิ�นไทย

7. ทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิย+อมเป�นประกั�น หน��ประธานและหน��อ�ปกัรณ�8. จ้�านองิชำ�างิ 4 เชำ-อกั ไว�กั�บุเจ้�าหน��เพ-#อประกั�นเงิ�นกั)�จ้�านวนสั�#หม-#นบุาท โด้ยผู+อนชำ�าระ

แล�วสัองิหม-#อนบุาทเหล-อหน��อ�กัสัองิหม-#นบุาท โด้ยไม+ได้�ตั๋กัลงิล�างิจ้�านองิเป�นงิวด้ ๆ หร-อปลด้จ้�านองิ จ้�านองิย+อมจ้ะครอบุไปถ0งิทร�พย� ชำ�างิท��งิ 4 เชำ-อกั

9. กั. กั)�เงิ�น ข้. ไปเพ-#อซึ่-�อรถซึ่0#งิถ)กัข้โมยมา โด้ย กั. เอาโฉันด้ท�#ด้�นแปลงิหน0#งิมาเป�นประกั�นกัารชำ�าระหน��เงิ�นกั)� และได้�ท�าสั�ญญาจ้�านองิเป�นหน�งิสั-อและจ้ด้ทะเบุ�ยนตั๋+อพน�กังิานเจ้�าหน�าท�# ผูลทางิกัฎหมายค-อ เป�นโมฆะท��งิสั�ญญากั)�ย-มและสั�ญญาจ้�านองิ

10. ท�#งิอกัออกัไปจ้ากัท�#ด้�นจ้�านองิ โด้ยผู)�จ้�านองิม�ได้�สังิวนสั�ทธ�ในท�#งิอกัไว� จ้0งิเป�นทร�พย�ท�# สั�ทธ�จ้�านองิครอบุไปถ0งิ

หน+วยท�# 4 สั�ทธ�และหน�าท�#ข้องิผู)�จ้�านองิ ผู)�ร �บุจ้�านองิ และผู)�ร �บุโอนทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิ

1.เน-#องิจ้ากัจ้�านองิไม+ม�กัารโอนกัรรมสั�ทธ�Dหร-อสั�ทธ�ครอบุครองิในทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิ ฉัะน��นผู)�จ้�านองิจ้0งิม�สั�ทธ�โอนหร-อจ้�านองิทร�พย�น��นอ�กัได้� ท��งิจ้ะไถ+ถอนจ้�านองิหร-อยอมให�บุ�งิค�บุจ้�านองิ แล�วเร�ยกัร�องิเอาเงิ�นท�#เหล-อจ้ากักัารบุ�งิค�บุจ้�านองิ กั4ชำอบุท�#จ้ะท�าได้�และในกัรณ�จ้�านองิเป�นประกั�นหน��ข้องิผู)�อ-#น ผู)�จ้�านองิม�สั�ทธ�ชำ�าระหน��แทนล)กัหน��แล�วไล+เบุ��ยเอากั�บุล)กัหน��ได้� นอกัจ้ากัน��นกั4ย�งิอาจ้หล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้เพราะกัารกัระท�าข้องิเจ้�าหน��ในบุางิกัรณ�ได้�

2.เพราะเหตั๋�ท�#จ้�านองิย�งิม�กัรรทสั�ทธ�Dและครอบุครองิทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิอย)+ ผู)�จ้�านองิกั4สัามารถโอนหร-อจ้�านองิตั๋+อทร�พย�น��น หร-อจ้ด้ทะเบุ�ยนทร�พย�สั�ทธ�อ-#นๆ เหน-อทร�พย�น��นภายหล�งิอ�กัได้� กัฎหมายจ้0งิตั๋�องิให�หล�กัประกั�นแกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิในอ�นท�#จ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน��กั+อนเจ้�าหน��สัาม�ญ ท��งิสัามารถตั๋�ด้ตั๋ามบุ�งิค�บุจ้�านองิ

24

จ้ากัทร�พย�น��นเสัมอ ตั๋ลอด้จ้นม�สั�ทธ�ข้อให�ลบุทร�พยสั�ทธ�อ�นจ้ด้ทะเบุ�ยนภายหล�งิกัารจ้�านองิได้�

3.ผู)�ร �บุโอนทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิเป�นบุ�คคลภายนอกั ม�ได้�ม�สั+วนเกั�#ยวข้�องิกั�บุหน��จ้�านองิแตั๋+ประกัารใด้ จ้0งิไม+ม�ความผู)กัพ�นจ้ะตั๋�องิชำ�าระหน��น� �น ด้�วยเหตั๋�น��กัฎหมายจ้0งิให�สั�ทธ�แกั+ผู)�ร �บุโอนทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิท�#จ้ะไถ+ถอนทร�พย�จ้�านองิน��นเม-#อใด้กั4ได้� โด้ยกัารเสันอชำด้ใชำ�เงิ�นตั๋ามราคาทร�พย� ไม+ตั๋�องิชำด้ใชำ�หน��ท��งิหมด้อ�นทร�พย�น��นเป�นประกั�นอย)+ แตั๋+ผู)�ร �บุโอนกั4ม�หน�าท�#ตั๋�องิด้)แลร�กัษาทร�พย�น��นม�ให�เสั�ยหาย ม�ฉัะน��นผู)�ร �บุโอนอาจ้ตั๋�องิร�บุผู�ด้ถ�าท�าให�ทร�พย�น��นเสั�ยหาย

สั�ที่ธิ�ของผ%&จำ�าน่อง1.จ้�านองิไม+ม�กัารโอนครอบุครองิและกัรรมสั�ทธ�Dในทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิ ท��งิ

กัฎหมายท�#ประสังิค�ท�#จ้ะให�เจ้�าข้องิแห+งิทร�พย�ข้องิตั๋นได้�เตั๋4มท�# จ้0งิให�สั�ทธ�แกั+ผู)�จ้�านองิในอ�นท�#จ้ะเอาทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิไว�ไปจ้�าหน+ายจ้+ายโอนหร-อจ้�านองิตั๋+อได้� และให�สั�ทธ�ท�#จ้ะผู+อนชำ�าระหน��จ้�านองิเป�นงิวด้ๆได้� เพ-#อลกัภาระจ้�านองิข้องิตั๋�วทร�พย� อ�นจ้ะท�าให�ผู)�จ้�านองิสัามารถจ้�าหน+ายหร-อจ้�านองิตั๋+อได้�สัะด้วกัข้0�น

2.ในเร-#องิจ้�านองิกัฎหมายเปFด้โอกัาสัให�ผู)�จ้�านองิสังิวนทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิไว�ได้�เสัมอ จ้0งิให�สั�ทธ�แกั+ผู)�จ้�านองิท�#จ้ะไถ+ถอนจ้�านองิ หร-อเข้�าชำ�าระหน��แทนล)กัหน��แล�วไล+เบุ��ยเอากั�บุล)กัหน�� และหากัจ้�าเป�นตั๋�องิม�กัารบุ�งิค�บุจ้�านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิถ�าม�เงิ�นเหล-อจ้ากักัารบุ�งิค�บุจ้�านองิกั4ชำอบุท�#จ้ะตั๋กัเป�นข้องิผู)�จ้�านองิซึ่0#งิเป�นเจ้�าข้องิทร�พย�

3.กัารท�#ผู)�จ้�านองิหลายคนตั๋+างิคนตั๋+างิจ้�านองิทร�พย�เป�นประกั�นหน��รายเด้�ยวกั�น ไม+ว+าจ้ะระบุ�ล�าด้�บุจ้�านองิไว�หร-อไม+ ผู)�จ้�านองิเหล+าน��นม�ใชำ+ล)กัหน��ร +วม จ้0งิไม+ม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยแกั+กั�น คงิม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยล)กัหน��เท+าน��น

4.กัารจ้�านองิหลายรายซึ่0#งิตั๋+างิจ้�านองิน��น หากัได้�ระบุ�ล�าด้�บุกัารจ้�านองิไว� ถ�าเจ้�าหน��ปลด้จ้�านองิให�ผู)�จ้�านองิคนหน0#งิ ผู)�จ้�านองิคนหล�งิย+อมม�สั�ทธ�หล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้เท+าท�#ตั๋�องิเสั�ยหาย

5.ในกัรณ�บุ�คคลเด้�ยวจ้�านองิทร�พย�เป�นประกั�นหน��ข้องิผู)�อ-#น ผู)�จ้�านองิน��นม�ฐานะคล�ายผู)�ค��าประกั�น กัฎหมายจ้0งิให�ผู)�จ้�านองิม�สั�ทธ�เหม-อนผู)�ค��าประกั�นในกัรณ�ตั๋+อไปน��ค-อ สั�ทธ�ท�#จ้ะหล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้เท+าท�#เสั�ยหาย เพราะไม+อาจ้เข้�าร�บุชำ+วงิสั�ทธ� สั�ทธ�ท�#จ้ะหล�ด้พ�น ความร�บุผู�ด้ เม-#อเจ้�าหน��ผู+อนเวลาให�ล)กัหน��และ

25

สั�ทธ�ท�#จ้ะหล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้เม-#อเจ้�าหน��ไม+ยอมชำ�าระหน�� นอกัเหน-อจ้ากัน��แล�วผู)�จ้�านองิไม+ม�สั�ทธ�เหม-อนผู)�ค��าประกั�นอ�กั

สั�ทธ�จ้ะเอาทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิไว�ไปโอนตั๋+อหร-อจ้�านองิตั๋+อกั. กั)�เงิ�น ข้. 100,000 บุาท ม�กั�าหนด้ชำ�าระค-นใน 1 ป@ โด้ย ค. จ้�านองิท�#ด้�น

เป�นประกั�นหน��รายน��ให�แกั+ ข้. ระหว+างิอาย�สั�ญญาจ้�านองิ ค. ตั๋�องิกัารเงิ�นไปลงิท�นท�าธ�รกั�จ้ จ้0งิเอาท�#ด้�นท�#จ้�านองิ ข้. ไว�น� �นไปท�าอย+างิใด้อย+างิหน0#งิด้�งิตั๋+อไปน��

1. ข้ายฝ่ากัแกั+ งิ. เป�นเงิ�น 200,000 บุาท หร-อ2. จ้�านองิแกั+ งิ. เพ-#อประกั�นกัารท�# ค. กั)�เงิ�น งิ. มา 200,000 บุาทท��งิสัองิกัรณ�น�� เจ้�าหน��จ้�านองิจ้ะค�ด้ค�านได้�หร-อไม+ท��งิสัองิกัรณ�เป�นสั�ทธ�ข้องิผู)�จ้�านองิ ค-อ กัรณ�แรกัเป�นสั�ทธ�ตั๋ามมาตั๋รา

702 วรรคสัองิ ท�#ผู)�จ้�านองิจ้ะโอนทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิให�แกั+ผู)�ใด้กั4ได้� สั+วนกัรณ�ท�#สัองิ เป�นสั�ทธ�ตั๋ามมาตั๋รา 712 ซึ่0#งิผู)�จ้�านองิจ้ะน�าทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิไว�ไปจ้�านองิตั๋+อ ฉัะน��นเจ้�าหน��จ้�านองิย+อมไม+ม�สั�ทธ�ค�ด้คานกัารกัระท�าข้องิผู)�จ้�านองิท��งิสัองิกัรณ�

มิาตรา 702 อ�นว+าจ้�านองิน��น ค-อสั�ญญาซึ่0#งิบุ�คคลคนหน0#งิเร�ยกัว+า ผู)�จ้�านองิเอาทร�พย�สั�นตั๋ราไว�แกั+บุ�คคลอ�กัคนหน0#งิ เร�ยกัว+าผู)�ร �บุจ้�านองิ เป�นประกั�นกัารชำ�าระหน�� โด้ยไม+สั+งิมอบุทร�พย�สั�นน��นให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิ

ผู)�ร�บุจ้�านองิชำอบุท�#จ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน��จ้ากัทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิกั+อน เจ้�าหน��สัาม�ญม�พ�กัตั๋�องิพ�เคราะห�ว+ากัรรมสั�ทธ�Dในทร�พย�สั�นจ้ะได้�โอน ไปย�งิบุ�คคลภายนอกัแล�วหร-อหาไม+

มิาตรา 712 แม�ถ0งิว+าม�ข้�อสั�ญญาเป�นอย+างิอ-#นกั4ตั๋าม ทร�พย�สั�นซึ่0#งิ จ้�านองิไว�แกั+บุ�คคลคนหน0#งิน��น ท+านว+าจ้ะเอาไปจ้�านองิแกั+บุ�คคลอ�กั คนหน0#งิในระหว+างิเวลาท�#สั�ญญากั+อนย�งิม�อาย�อย)+กั4ได้�

สั�ทธ�ชำ�าระหน��ล�างิจ้�านองิเป�นงิวด้ๆกัารชำ�าระหน��ล�างิหน��จ้�านองิ ตั๋+างิจ้ากักัารชำ�าระหน��ท�#วไปอย+างิไรปกัตั๋�กัารชำ�าระหน��ท�#วๆไปน��น ตั๋�องิชำ�าระคราวเด้�ยวให�เสัร4จ้สั��นเว�นแตั๋+เจ้�า

หน�จ้ะย�นยอมให�ผู+อนชำ�าระ แตั๋+กัารชำ�าระหน��จ้�านองิน��น ล)กัหน��ม�สั�ทธ�ชำ�าระล�างิหน��จ้�านองิเป�นงิวด้ๆ ได้� ไม+ตั๋�องิชำ�าระให�เสัร4จ้สั��นในงิวด้เด้�ยว เว�นแตั๋+สั�ญญาจ้�านองิ

26

จ้ะกั�าหนด้ว+าตั๋�องิชำ�าระให�เสัร4จ้สั��นในงิวด้เด้�#ยวกั4ตั๋�องิบุ�งิค�บุกั�นตั๋ามสั�ญญา ผู)�จ้�านองิไม+ม�สั�ทธ�ผู+อนชำ�าระหน��จ้�านองิได้�

สั�ทธ�ไถ+ถอนจ้�านองิอธ�บุายสั�ทธ�ไถ+ถอนจ้�านองิข้องิผู)�จ้�านองิสั�ญญาจ้�านองิเป�นสั�ญญาท�#ผู)�จ้�านองิเอาทร�พย�สั�นไปตั๋ราไว�เป�นประกั�น

กัารชำ�าระหน�� แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิโด้ยไม+ตั๋�องิสั+งิมอบุทร�พย�สั�นและไม+ตั๋�องิโอนกัรรมสั�ทธ�D (มาตั๋รา 702) ผู)�จ้�านองิจ้0งิย�งิม�สั�ทธ�Dจ้�าหน+ายจ้+ายโอนทร�พย�สั�นข้องิตั๋นเพ-#อหาประโยชำน�จ้ากัทร�พย�น��น เชำ+น ให�เชำ+า ข้าย ข้ายฝ่ากั หร-อจ้�านองิตั๋+อ ด้�งิน�� สั�ญญาจ้�านองิจ้0งิเป�นเพ�ยงิกัารท�#ผู)�จ้�านองิให�สั�ญญาตั๋+อเจ้�าหน��ว+า หากัไม+ม�กัารชำ�าระหน��กั4ยอมให�บุ�งิค�บุจ้�านองิเอาเงิ�นชำ�าระหน��ได้� และกัฎหมายกั4ให�สั�ทธ�แกั+ผู)�จ้�านองิท�#จ้ะเข้�าชำ�าระหน��แทนล)กัหน�� เพ-#อม�ให�ทร�พย�สั�นข้องิตั๋นถ)กับุ�งิค�บุจ้�านองิ (มาตั๋รา 724) หากัเจ้�าหน��ไม+ยอมร�บุผู)�จ้�านองิกั4อาจ้หล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้ไปเลย ซึ่0#งิแสัด้งิให�เห4นว+ากัฎหมายม�+งิท�#จ้ะให�ผู)�จ้�านองิม�สั�ทธ�สังิวนทร�พย�สั�นข้องิตั๋นไว�ได้�เสัมอหากัประสังิค�เชำ+นน��น ด้�วยเหตั๋�น��ผู)�จ้�านองิจ้ะไถ+ถอนจ้�านองิโด้ยชำ�าระหน��ท�#ค�างิอย)+ให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิสั��นเชำ�งิ (ฎ. 1298/2512) เพ-#อภาระจ้�านองิจ้ากัทร�พย�สั�นข้องิตั๋นกั4ย+อมเป�นสั�ทธ�ข้องิผู)�จ้�านองิท�#จ้ะท�า ได้� นอกัจ้ากัน��มาตั๋รา 736 ผู)�ร �บุโอนม�สั�ทธ�ไถ+ถอนจ้�านองิได้� ผู)�จ้�านองิย+อมม�สั�ทธ�ไถ+ถอนจ้�านองิได้� เพราะผู)�ร �บุเงิ�นย+อมไม+ม�สั�ทธ�ด้�กัว+าผู)�โอน และมาตั๋รา 711

ห�ามตั๋กัลงิกั�นไว�กั+อนเวลาหน��ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระว+าถ�าไม+ชำ�าระหน�� ให�ผู)�ร �บุจ้�านองิเข้�าเป�นเจ้�าข้องิทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิหร-อให�จ้�ด้กัารแกั+ทร�พย�สั�นน��นเป�นประกัารอ-#นนอกัจ้ากักัารบุ�งิค�บุจ้�านองิโด้ยกัารข้ายทอด้ตั๋ลาด้เม-#อหน��ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระ ผู)�จ้�านองิม�สั�ทธ�ไถ+ถอนจ้�านองิจ้นวาระสั�ด้ท�ายกั+อนท�#ทร�พย�จ้�านองิจ้ะถ)กัข้ายทอด้ตั๋ลาด้โด้ยเจ้�าพน�กังิานคะไม�ให�แกั+ผู)�สั)�ราคาสั)งิสั�ด้ ถ�าผู)�จ้�านองิหาเงิ�นมาวางิตั๋+อศัาล หร-อจำ �าพน�กังิานบุ�งิค�บุคด้�ให�ครบุตั๋ามจ้�านวนหน�� ค+าธรรมเน�ยมศัาลและค+าธรรมเน�ยมบุ�งิค�บุคด้�กั+อนเคาะไม� เจ้�าพน�กังิานกั4จ้ะถอนกัารบุ�งิค�บุคด้�ท�นท�

อย+างิไรกั4ด้� ม.ร.ว. เสัน�ย� ปราโมชำ เห4นว+าผู)�จ้�านองิไม+ว+าจ้�านองิเป�นประกั�นหน��ข้องิตั๋�วเองิหร-อหน��ท�#ผู)�อ-#นตั๋�องิชำ�าระกั4ตั๋าม ไม+ม�สั�ทธ�ไถ+ถอนจ้�านองิ เพราะสั�ญญาจ้�านองิผู)กัพ�นอย)+ในตั๋�วว+า ถ�าไม+ชำ�าระหน��ผู)�ร �บุจ้�านองิบุ�งิค�บุจ้�านองิข้าย

27

ทอด้ตั๋ลาด้เอาเงิ�นชำ�าระหน��ได้�เตั๋4มจ้�านวน และมาตั๋รา 724 บุ�ญญ�ตั๋�ให�ผู)�จ้�านองิชำ�าระหน��ได้�ถ�าประสังิค�จ้ะม�ให�ม�กัารบุ�งิค�บุจ้�านองิแกั+ทร�พย�ข้องิตั๋น

มิาตรา 711 กัารท�#จ้ะตั๋กัลงิกั�นไว�เสั�ยแตั๋+กั+อนเวลาหน��ถ0งิกั�าหนด้ ชำ�า ระเป�นข้�อความอย+างิใด้อย+างิหน0#งิว+า ถ�าไม+ชำ�าระหน�� ให�ผู)�ร �บุจ้�านองิ เข้�าเป�นเจ้�าข้องิทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิ หร-อว+าให�จ้�ด้กัารแกั+ทร�พย�สั�นน��น เป�นประกัารอ-#นอย+างิใด้นอกัจ้ากัตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋�ท��งิหลายว+าด้�วยกัาร บุ�งิค�บุจ้�านองิน��นไซึ่ร� ข้�อตั๋กัลงิเชำ+นน��นท+านว+าไม+สัมบุ)รณ�

มิาตรา 724 ผู)�จ้�านองิใด้ได้�จ้�านองิทร�พย�สั�นข้องิตั๋นไว�เพ-#อประกั�น หน��อ�นบุ�คคลอ-#นจ้ะตั๋�องิชำ�าระแล�ว และเข้�าชำ�าระหน��เสั�ยเองิแทนล)กัหน�� เพ-#อจ้ะปAด้ป6องิม�ให�ตั๋�องิบุ�งิค�บุจ้�านองิ ท+านว+าผู)�จ้�านองิน��นชำอบุท�#จ้ะได้�ร�บุเงิ�นใชำ�ค-นจ้ากัล)กัหน��ตั๋ามจ้�านวนท�#ตั๋นได้�ชำ�าระไป

ถ�าว+าตั๋�องิบุ�งิค�บุจ้�านองิ ท+านว+าผู)�จ้�านองิชำอบุท�#จ้ะได้�ร�บุเงิ�นใชำ�ค-นจ้ากัล)กัหน��ตั๋ามจ้�านวนซึ่0#งิผู)�ร �บุจ้�านองิจ้ะได้�ร�บุใชำ�หน��จ้ากักัารบุ�งิค�บุ จ้�านองิน��น

มิาตรา 736 ผู)�ร�บุโอนทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิจ้ะไถ+ถอนจ้�านองิกั4ได้� ถ�า หากัม�ได้�เป�นตั๋�วล)กัหน��หร-อผู)�ค��าประกั�น หร-อเป�นทายาทข้องิล)กัหน�� หร-อผู)�ค��าประกั�น

สั�ทธ�ไล+เบุ��ยล)กัหน��แด้งิกั)�เงิ�นด้�า 1,000,000 บุาท ม�ข้าวและเข้�ยวตั๋+างิจ้�านองิท�#ด้�นข้องิตั๋น

เป�นประกั�นหน��ข้องิแด้งิ โด้ยระบุ�ล�าด้�บุความร�บุผู�ด้ว+า ท�#ด้�นข้องิข้าวตั๋�องิร�บุผู�ด้เป�นล�าด้�บุแรกั สั+วนท�#ด้�นข้องิเข้�ยวร�บุผู�ด้เป�นล�าด้�บุท�#สัองิ แด้งิไม+ชำ�าระหน��ให�ด้�า ข้าวไม+ตั๋�องิกัารให�ท�#ด้�นข้องิตั๋นถ)กับุ�งิค�บุจ้�านองิ จ้0งิชำ�าระหน��ให�ด้�าครบุจ้�านวน ข้าวจ้ะม�สั�ทธ�ตั๋+อแด้งิและตั๋+อเข้�ยวอย+างิไร

มาตั๋รา 724 วรรคแรกั วางิหล�กัไว�ว+า เม-#อผู)�จ้�านองิได้�จ้�านองิทร�พย�สั�นข้องิตั๋นไว�เพ-#อประกั�นหน��อ�นบุ�คคลอ-#นจ้ะตั๋�องิชำ�าระแล�ว และเข้�าชำ�าระหน��เสั�ยเองิแทนล)กัหน��เพ-#อปAด้ป6องิม�ให�ตั๋�องิบุ�งิค�บุจ้�านองิ ผู)�จ้�านองิชำอบุท�#จ้ะได้�ร�บุเงิ�นใชำ�ค-นจ้ากัล)กัหน��ตั๋ามจ้�านวนท�#ตั๋นชำ�าระไป

มาตั๋รา 725 วางิหล�กัไว�ว+า เม-# อบุ�คคลสัองิคนหร-อกัว+าน��นได้�จ้�านองิทร�พย�สั�นข้องิตั๋นเพ-#อประกั�นหน��อ�นบุ�คคลอ-#นตั๋�องิชำ�าระ และม�ได้�ระบุ�ล�าด้�บุไว� ผู)�จ้�านองิซึ่0#งิได้�เป�นผู)�ชำ�าระหน�� หร-อเป�นเจ้�าข้องิทร�พย�สั�นซึ่0#งิตั๋�องิบุ�งิค�บุจ้�านองิน��นไม+ม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยเอาแกั+ผู)�จ้�านองิอ-#นๆ ตั๋+อไป

ตั๋ามปAญหา ข้าวจ้�านองิท�#ด้�นข้องิตั๋นเป�นเป�นประกั�นหน��แด้งิ แล�วแด้งิไม+ชำ�าระ ข้าวผู)�จ้�านองิได้�เข้�าชำ�าระหน��ให�ด้�าจ้นครบุเสั�ยเองิแทนแด้งิล)กัหน��เพ-#อไม+ให�

28

ท�#ด้�นข้องิข้าวถ)กับุ�งิค�บุจ้�านองิ ข้าวจ้0งิม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยแด้งิให�ชำ�าระเงิ�นตั๋ามท�#ตั๋นได้�ชำ�าระแกั+ด้�าไปแล�วเท+าน��น ตั๋ามมาตั๋รา 24 วรรคแรกั

แตั๋+ข้าวซึ่0#งิจ้�านองิทร�พย�สั�นข้องิตั๋นเป�นประกั�นหน��แด้งิเชำ+นกั�นแม�จ้ะระบุ�ล�าด้�บุไว� ผู)�จ้�านองิด้�วยกั�นท��งิข้าวและเข้�ยวกั4ไม+ม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยซึ่0#งิกั�นและกั�น เม-#อข้าวชำ�าระหน��แทนแด้งิแล�วกั4ไม+ม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยเอากั�บุเข้�ยวผู)�จ้�านองิอ�กัคนได้� ตั๋ามมาตั๋รา 725

มิาตรา 725 เม-#อบุ�คคลสัองิคนหร-อกัว+าน��นตั๋+างิได้�จ้�านองิทร�พย�สั�น แห+งิตั๋นเพ-#อประกั�นหน�� แตั๋+รายหน0#งิรายเด้�ยวอ�นบุ�คคลอ-#นจ้ะตั๋�องิชำ�าระ และม�ได้�ระบุ�ล�าด้�บุไว�ไซึ่ร� ท+านว+าผู)�จ้�านองิซึ่0#งิได้�เป�นผู)�ชำ�าระหน�� หร-อ เป�นเจ้�าข้องิทร�พย�สั�นซึ่0#งิตั๋�องิบุ�งิค�บุจ้�านองิน��นหาม�สั�ทธ�จ้ะไล+เบุ��ยเอา แกั+ผู)�จ้�านองิอ-#น ๆ ตั๋+อไปได้�ไม+

สั�ทธ�ท�#จ้ะได้�ร�บุเงิ�นท�#เหล-อจ้ากักัารบุ�งิค�บุจ้�านองิม+วงิกั)�เงิ�นแสัด้ 200,000 บุาท โด้ยจ้�านองิเร-อยนตั๋�เป�นประกั�น ม+วงิไม+

ชำ�าระหน��และค�างิด้อกัเบุ��ยอ�กั 50,000 บุาท จ้0งิถ)กัแสัด้บุ�งิค�บุจ้�านองิ ข้ายทอด้ตั๋ลาด้เร-อยนตั๋�ได้�เงิ�นสั�ทธ� 300,000 บุาท ม+วงิและแสัด้จ้ะได้�ร�บุเงิ�นจ้ากัค+าข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�คนละเท+าใด้

ข้ายทอด้ตั๋ลาด้เร-อยนตั๋�ได้�เงิ�นสั�ทธ� 300,000 บุาท เอาชำ�าระหน��เงิ�นตั๋�นและด้อกัเบุ��ยให�แสัด้กั+อนแสัด้จ้ะได้�ร�บุเงิ�นไป 250,000 บุาท เหล-ออ�กั 50,000

บุาท เป�นสั�ทธ�ข้องิม+วงิผู)�จ้�านองิท�#จ้ะได้�ร�บุตั๋ามมาตั๋รา 732มิาตรา 732 ทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ได้�เงิ�นเป�นจ้�านวน สั�ทธ�เท+าใด้

ท+านให�จ้�ด้ใชำ�แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิเร�ยงิตั๋ามล�าด้�บุ และถ�าย�งิม� เงิ�นเหล-ออย)+อ�กั กั4ให�สั+งิมอบุแกั+ผู)�จ้�านองิ

สั�ทธ�ท�#จ้ะหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้เล4กักั)�เงิ�นใหญ+ 200,000 บุาท กั�าหนด้ชำ�าระค-นภายใน 2 ป@ โด้ยม�อ�วนและ

ผูอมตั๋+างิจ้�านองิท�#ด้�นเป�นประกั�นและระบุ�ล�าด้�บุไว�ว+า ท�#ด้�นข้องิอ�วนร�บุผู�ด้ในล�าด้�บุแรกั ท�#ด้�นข้องิผูอมร�บุผู�ด้ในล�าด้�บุท�#สัองิ ตั๋+อมาอ�กั 1 ป@ใหญ+ปลด้จ้�านองิให�อ�วน เพราะเห4นว+าท�#ด้�นข้องิอ�วนม�ราคาน�อยเพ�ยงิ 20,000 บุาท คร��นหน�ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระ เล4กัไม+ชำ�าระหน�� ผูอมเกัรงิว+าท�#ด้�นข้องิตั๋นจ้ะถ)กับุ�งิค�บุจ้�านองิจ้0งิน�าเงิ�น 180,000 บุาท ไปชำ�าระแทนเล4กั แตั๋+ใหญ+ปฏิ�เสัธไม+ยอมร�บุชำ�าระหน��อ�างิว+า

29

ผูอมตั๋�องิน�าเงิ�นมาชำ�าระให�ครบุ 200,000 บุาท จ้0งิจ้ะยอมร�บุ ผูอมมาปร0กัษาท+าน ท+านจ้ะให�ค�าแนะน�าแกั+ผูอมอย+างิไร

กัารท�#ใหญ+ปลด้จ้�านองิให�อ�วน ย+อมท�าให�ผูอมม�สั�ทธ�หล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้เท+าท�#ตั๋�องิเสั�ยหาย ค-อเท+าราคาท�#ด้�นข้องิใหญ+ 20,000 บุาท ตั๋ามมาตั๋รา 726

ผูอมจ้0งิเอาความเสั�ยหายน��ไปห�กัหน��กั�บุใหญ+ได้� คงิเหล-อหน��ท�#ผูอมตั๋�องิร�บุผู�ด้อย)+อ�กั 180,000 บุาท

เม-#อหน��ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระ ผูอมน�าเงิ�น 180,000 บุาท ไปชำ�าระแทนเล4กั แตั๋+ใหญ+ไม+ยอมร�บุ กั4หาท�าให�ผูอมหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้ไป เพราะกัรณ�ไม+ตั๋�องิตั๋ามมาตั๋รา 727 และ 701 เน-#องิจ้ากัหน��รายน��ม�ผู)�จ้�านองิสัองิคน ม�ใชำ+ผู)�จ้�านองิคนเด้�ยว ฉัะน��นผูอมจ้0งิตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อใหญ+อย)+ 180,000 บุาท กัารท�#ใหญ+ย-นย�นจ้ะให�ผูอมชำ�าระหน��ให�ตั๋น 200,000 บุาท กั4ไม+ถ)กัตั๋�องิ

มิาตรา 701 ผู)�ค��าประกั�นจ้ะข้อชำ�าระหน��แกั+เจ้�าหน��ตั๋� �งิแตั๋+เม-#อถ0งิ กั�าหนด้ชำ�าระกั4ได้�ถ�าเจ้�าหน��ไม+ยอมร�บุชำ�าระหน�� ผู)�ค��าประกั�นกั4เป�นอ�นหล�ด้พ�นจ้ากั ความร�บุผู�ด้มิาตรา 726 เม-#อบุ�คคลหลายคนตั๋+างิได้�จ้�านองิทร�พย�สั�นแห+งิตั๋นเพ-#อประกั�นหน��

แตั๋+รายหน0#งิรายเด้�ยว อ�นบุ�คคลอ-#นจ้ะตั๋�องิชำ�าระและได้�ระบุ�ล�าด้�บุไว�ด้�วยไซึ่ร�ท+านว+ากัารท�#ผู)�ร �บุจ้�านองิยอมปลด้หน��ให�แกั+ผู)�จ้�านองิคนหน0#งิน��นย+อมท�าให�ผู)�จ้�านองิคนหล�งิๆได้�หล�ด้พ�นด้�วย เพ�ยงิข้นาด้ท�#เข้าตั๋�องิร�บุความเสั�ยหายแตั๋+กัารน��น

มิาตรา 727 ถ�าบุ�คคลคนเด้�ยวจ้�านองิทร�พย�สั�นแห+งิตั๋นเพ-#อ ประกั�นหน��อ�นบุ�คคลอ-#นจ้ะตั๋�องิชำ�าระ ท+านให�ใชำ�บุทบุ�ญญ�ตั๋� มิาตรา 697 , 700 และ 701 ว+าด้�วยค��าประกั�นน��นบุ�งิค�บุอน�โลมตั๋ามควร

สั�ที่ธิ�ของผ%&รบจำ�าน่อง1. เน-#องิจ้ากัผู)�จ้�านองิสัามารถท�#จ้ะโอนหร-อเอาทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิไว�ไปจ้�านองิ

ตั๋+ออ�กัได้� กัฎหมายจ้0งิตั๋�องิให�หล�กัประกั�นท�#ม� #นคงิแกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิ โด้ยให�ผู)�ร �บุจ้�านองิม�สั�ทธ�บุ�งิค�บุชำ�าระหน��จ้ากัทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิได้�กั+อนเจ้�าหน��สัาม�ญ ท��งิม�สั�ทธ�ท�#จ้ะตั๋�ด้ตั๋ามบุ�งิค�บุจ้�านองิจ้ากัทร�พย�ได้�เสัมอไม+ว+าจ้ะโอนไปกั�#ทอด้ และในระหว+างิผู)�ร �บุจ้�านองิด้�วยกั�นกัฎหมายกั4ให�ผู)�ร �บุจ้�านองิกั+อนม�สั�ทธ�ด้�กัว+าผู)�ร �บุจ้�านองิท�หล�งิ

2. ทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิน��นย+อมเป�นหล�กัประกั�นในกัารชำ�าระหน��ข้องิผู)�ร �บุจ้�านองิ ฉัะน��นหากัภายหล�งิจ้ด้ทะเบุ�ยนจ้�านองิแล�ว ผู)�จ้�านองิไปจ้ด้ทะเบุ�ยนทร�พย�สั�ทธ�

30

อ-#นอ�กัเหน-อทร�พย�น��น อ�นย�งิผูลให�ทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิไว�เสั-#อมราคา ผู)�ร �บุจ้�านองิสัามารถข้อให�ลบุทร�พยสั�ทธ�อ�นจ้ด้ทะเบุ�ยนภายหล�งิน��นได้�

3. จ้�านองิเป�นกัารให�สั�ญญาว+า ถ�าล)กัหน��ไม+ชำ�าระหน�� กั4ยอมให�ผู)�ร �บุจ้�านองิบุ�งิค�บุจ้�านองิได้� ผู)�ร �บุจ้�านองิจ้0งิม�สั�ทธ�บุ�งิค�บุจ้�านองิตั๋+อเม-#อล)กัหน��ผู�ด้น�ด้ไม+ชำ�าระหน�� นอกัจ้ากัน��นในกัรณ�ท�#ผู)�จ้�านองิท�าให�ทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิบุ�บุสัลายหร-อสั)ญหายจ้นไม+พอเป�นประกั�น ผู)�ร �บุจ้�านองิกั4สัามารถบุ�งิค�บุจ้�านองิได้�ท�นท� โด้ยไม+ตั๋�องิรอให�หน��ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระ

สั�ทธ�ท�#จ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน��กั+อนกั. กั)�เงิ�น ข้. 100,000 บุาท โด้ยไม+ม�ประกั�น แล�วไปกั)�เงิ�น ค. อ�กั 100,000

บุาท โด้ยจ้�านองิท�#ด้�นเป�นประกั�นจ้ากัน��นกั4เอาท�#ด้�นไปจ้�านองิเป�นประกั�น งิ.

50,000 บุาท และสั�ด้ท�ายจ้�านองิเป�นประกั�น แกั+ จ้. 30,000 บุาท กั. ไม+ชำ�าระหน�� ข้. เจ้�าหน��สัาม�ญฟ้6องิบุ�งิค�บุคด้� และย0ด้ท�#ด้�นแปลงิน��นข้ายทอด้ตั๋ลาด้ได้�เงิ�นสั�ทธ� 300,000 บุาท ค. งิ. จ้. ผู)�ร �บุจ้�านองิข้อให�เอาเงิ�นชำ�าระหน��แกั+ตั๋นด้�วย ด้�งิน��นจ้ะตั๋�องิจ้�ด้สัรรเงิ�นชำ�าระหน��กั�นอย+างิไร

ตั๋�องิเอาชำ�าระหน��ผู)�ร �บุจ้�านองิกั+อนตั๋ามล�าด้�บุจ้ด้ทะเบุ�ยนกั+อนหล�งิ ค-อ ชำ�า ระให� ค. 100,000 บุาท ให� งิ. 50,000 บุาท และให� จ้. 30,000 บุาท รวม 180,000 บุาท

สั+วนท�#เหล-ออ�กั 120,000 บุาท เอาชำ�าระให� ข้. เจ้�าหน��สัาม�ญเสั�ย 100,000

บุาท สั+วนอ�กั 20,000 บุาท ตั๋�องิค-นให� กั. ล)กัหน��

สั�ทธ�ท�#จ้ะข้อให�ลบุทร�พย�สั�ทธ�ท�#จ้ด้ทะเบุ�ยนภายหล�งิกั. สั�ทธ�ข้องิผู)�ร �บุจ้�านองิท�#จ้ะข้อให�ลบุทร�พย�สั�ทธ�ซึ่0#งิจ้ด้ทะเบุ�ยนภายหล�งิ

กัารจ้ด้ทะเบุ�ยนจ้�านองิน��น ม�ข้อบุเข้ตั๋เพ�ยงิใด้กัารลบุสั�ทธ�จ้ากัทะเบุ�ยน กัฎหมายให�ลบุได้�เฉัพาะ ภารจ้�ายอมหร-อทร�พย

สั�ทธ�อย+างิอ-#นเท+าน��น ภารจ้�ายอมกั4เป�นทร�พยสั�ทธ�อย+างิหน0#งิ ถ�าเป�นบุ�คคลสั�ทธ�แล�วกั4จ้ะข้อลบุไม+ได้� กัฎหมายให�สั�ทธ�แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิท�#จ้ะข้อให�ลบุทร�พยสั�ทธ�ท�#จ้ด้ทะเบุ�ยนภายหล�งิได้�

ข้. แด้งิจ้�านองิท�#ด้�นไว�กั�บุด้�า แล�วเอาไปจ้�านองิซึ่�อนให�ข้าวอ�กั ตั๋+อมาแด้งิเอาท�#ด้�นแปลงิน��นให�เข้�ยวเชำ+าปล)กัตั๋0กัแถว ม�กั�าหนด้ 20 ป@ และจ้ด้ทะเบุ�ยนกัาร

31

เชำ+าด้�วย ด้�าม�สั�ทธ�ข้อให�ลบุสั�ทธ�ข้องิข้าวและข้องิเข้�ยวออกัจ้ากัทะเบุ�ยนได้�หร-อไม+

ด้�าไม+ม�สั�ทธ�ข้อให�ลบุจ้�านองิข้องิข้าว จ้ากัทะเบุ�ยนได้� เพราะมาตั๋รา 712

ให�ผู)�จ้�านองิเอาทร�พย�ท�#จ้�านองิไว�แล�วไปจ้�านองิซึ่�อนได้�สั+วนสั�ทธ�ในกัารเชำ+าข้องิเข้�ยวซึ่0#งิได้�จ้ด้ทะเบุ�ยนไว�น� �น เป�นเพ�ยงิบุ�คคล

สั�ทธ�ม�ใชำ+ทร�พยสั�ทธ� ผู)�ร �บุจ้�านองิไม+ม�สั�ทธ�ข้อให�ลบุทะเบุ�ยนเชำ+นกั�นมิาตรา 712 แม�ถ0งิว+าม�ข้�อสั�ญญาเป�นอย+างิอ-#นกั4ตั๋าม ทร�พย�สั�นซึ่0#งิ จ้�านองิไว�แกั+

บุ�คคลคนหน0#งิน��น ท+านว+าจ้ะเอาไปจ้�านองิแกั+บุ�คคลอ�กั คนหน0#งิในระหว+างิเวลาท�#สั�ญญากั+อนย�งิม�อาย�อย)+กั4ได้�

สั�ทธ�ในกัารบุ�งิค�บุจ้�านองิผู)�ร �บุจ้�านองิม�สั�ทธ�บุ�งิค�บุจ้�านองิได้�เม-#อใด้ม�สั�ทธ�บุ�งิค�บุจ้�านองิได้� 2 กัรณ�ค-อ1. กัรณ�ท�#วไป เม-#อหน��ถ0งิกั�าหนด้และล�กัหน��ไม+ชำ�าระหน��2. กัรณ�ตั๋ามมาตั๋รา 723มิาตรา 723 ถ�าทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิบุ�บุสัลาย หร-อถ�าทร�พย�สั�นซึ่0#งิ จ้�านองิแตั๋+สั�#งิ

ใด้หน0#งิสั)ญหายหร-อบุ�บุสัลาย เป�นเหตั๋�ให�ไม+เพ�ยงิพอแกั+ กัารประกั�นไซึ่ร� ท+านว+าผู)�ร �บุจ้�านองิจ้ะบุ�งิค�บุจ้�านองิเสั�ยในท�นท�กั4ได้� เว�นแตั๋+เม-#อน��นม�ได้�เป�นเพราะความผู�ด้ข้องิผู)�จ้�านองิ และผู)�จ้�านองิกั4 เสันอจ้ะจ้�านองิทร�พย�สั�นอ-#นแทนให�ม�ราคาเพ�ยงิพอ หร-อเสันอจ้ะร�บุ ซึ่+อมแซึ่มแกั�ไข้ความบุ�บุสัลายน��นภายในเวลาอ�นสัมควรแกั+เหตั๋�

สั�ที่ธิ�แลัะหน่&าที่��ของผ%&รบโอน่ที่รพย)สั�น่ซึ่+�งจำ�าน่อง1. ผู)�ร �บุโอน ทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิเป�นบุ�คคลภายนอกัม�ได้�เป�นล)กัหน��หร-อผู)�

จ้�านองิทร�พย�น��น กัฎหมายจ้0งิให�ผู)�ร �บุโอนสัามารถไถ+ถอนจ้�านองิได้�โด้ยเสันอชำด้ใชำ�เงิ�นตั๋ามจ้�านวนอ�นสัมควร ข้องิราคาทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิ ไม+ตั๋�อข้อชำ�าระหน��ท��งิหมด้

2. กัารท�#ผู)�ร �บุโอนตั๋�องิสั)ญเสั�ยกัรรมสั�ทธ�Dในทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิเพราะกัารบุ�งิค�บุจ้�านองิหร-อไถ+ถอนจ้�านองิกั4ตั๋าม หาม�ผูลกัระทบุกัระเท-อนตั๋+อสั�ทธ�ข้องิเจ้�าหน��จ้�านองิหร-อเจ้�าหน��บุ�ร�มสั�ทธ�อ�นม�อย)+เหน-อทร�พย�น��นไม+ และสั�ทธ�ด้�งิกัล+าวรายใด้หากัได้�ระงิ�บุเพราะเกัล-#อนกัล-นกั�นกั4จ้ะกัล�บุค-นมาอ�กั

32

3. ผู)�ร �บุโอนจ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้ชำด้ใชำ�ค+าเสั�ยหาย หากัท�าให�ทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิเสั-#อมราคาลงิ แตั๋+ในทางิตั๋รงิกั�นข้�าม ถ�าผู)�ร �บุโอนท�าให�ทร�พย�น��นราคาสั)งิข้0�น กั4เร�ยกัให�ชำด้ใชำ�ได้�แตั๋+เพ�ยงิเท+าราคาท�#สั)งิข้0�นเม-#อข้ายทอด้ตั๋ลาด้เท+าน��น

สั�ทธ�ท�#จ้ะไถ+ถอนจ้�านองิผู)�ร �บุโอนทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิม�สั�ทธ�ไถ+ถอนจ้�านวนได้�อย+างิไรผู)�ร �บุโอนทร�พย�สั�นท�#ไม+ได้�เป�นตั๋�วล)กัหน�� ผู)�ค��าประกั�น หร-อเป�นทายาทข้องิ

ล)กัหน��หร-อค��าประกั�นม�สั�ทธ�ไถ+ถอนจ้�านองิ (มาตั๋รา 736) ผู)�ร �บุโอนจ้ะไถ+ถอนจ้�านองิเม-#อไรกั4ได้� แตั๋+ถ�าผู)�ร �บุจ้�านองิได้�บุอกักัล+าวว+าม�กัารบุ�งิค�บุจ้�านองิ ผู)�ร �บุโอนตั๋�องิไถ+ถอนจ้�านองิภายใน 1 เด้-อน น�บุแตั๋+ว�นร�บุค�าบุอกักัล+าว (มาตั๋รา 737) โด้ยเสันอชำด้ใชำ�เงิ�นตั๋ามราคาทร�พย�สั�น ซึ่0#งิจ้�านองิ (มาตั๋รา 738)

กั. กั)�เงิ�น ข้. 100,000 บุาท โด้ยม� ค. จ้�านองิท�#ด้�นเป�นประกั�นตั๋+อมา ค.

ถ0งิแกั+กัรรมท�#ด้�นด้�งิกัล+าวตั๋กัเป�นมรด้กัข้องิ ชำ. บุ�ตั๋ร ค. ชำ. ประสังิค�จ้ะไถ+ถอนจ้�านองิในฐานะผู)�ร �บุโอน จ้0งิเสันอใชำ�เงิ�น 50,000 บุาท ตั๋ามราคาท�#ด้�นในข้ณะน��น ชำ. ม�สั�ทธ�ท�าได้�หร-อไม+

ชำ. ผู)�ร �บุโอนทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิเป�นทายาทข้องิ ค. ผู)�จ้�านองิเด้�ม จ้0งิไม+ม�สั�ทธ�ไถ+ถอนจ้�านองิ โด้ยว�ธ�เสันอใชำ�เงิ�นตั๋ามราคาทร�พย�ได้� (มาตั๋รา 736)

มิาตรา 736 ผู)�ร�บุโอนทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิจ้ะไถ+ถอนจ้�านองิกั4ได้� ถ�าหากัม�ได้�เป�นตั๋�วล)กัหน��หร-อผู)�ค��าประกั�น หร-อเป�นทายาทข้องิล)กัหน�� หร-อผู)�ค��าประกั�น

มิาตรา 737 ผู)�ร�บุโอนจ้ะไถ+ถอนจ้�านองิเม-#อใด้กั4ได้� แตั๋+ถ�าผู)�ร �บุจ้�านองิ ได้�บุอกักัล+าวว+าม�จ้�านงิจ้ะบุ�งิค�บุจ้�านองิไซึ่ร� ผู)�ร �บุโอนตั๋�องิไถ+ถอนจ้�านองิ ภายในเด้-อนหน0#งิน�บุแตั๋+ว�นร�บุค�าบุอกักัล+าว

มิาตรา 738 ผู)�ร�บุโอนซึ่0#งิประสังิค�จ้ะไถ+ถอนจ้�านองิตั๋�องิบุอกักัล+าวความประสังิค�น��นแกั+ผู)�เป�นล)กัหน��ชำ� �นตั๋�น และตั๋�องิสั+งิค�าเสันอไปย�งิ บุรรด้าเจ้�าหน��ท�#ได้�จ้ด้ทะเบุ�ยน ไม+ว+าในทางิจ้�านองิหร-อประกัารอ-#นว+าจ้ะร�บุใชำ�เงิ�นให�เป�นจ้�านวนอ�นสัมควรกั�บุราคาทร�พย�สั�นน��นค�าเสันอน��นให�แจ้�งิข้�อความท��งิหลายตั๋+อไปน�� ค-อ

(1) ตั๋�าแหน+งิแหล+งิท�#และล�กัษณะแห+งิทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิ (2) ว�นซึ่0#งิโอนกัรรมสั�ทธ�D (3) ชำ-#อเจ้�าข้องิเด้�ม (4) ชำ-#อและภ)ม�ล�าเนาข้องิผู)�ร�บุโอน (5) จ้�านวนเงิ�นท�#เสันอว+าจ้ะใชำ�

33

(6) ค�านวณยอด้จ้�านวนเงิ�นท�#ค�างิชำ�าระแกั+เจ้�าหน��คนหน0#งิ ๆ รวมท��งิอ�ปกัรณ�และจ้�านวนเงิ�นท�#จ้ะจ้�ด้เป�นสั+วนใชำ�แกั+บุรรด้าเจ้�าหน��ตั๋าม ล�าด้�บุกั�น

อน0#งิ ให�ค�ด้สั�าเนารายงิานจ้ด้ทะเบุ�ยนข้องิเจ้�าพน�กังิานในเร-#องิ ทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิน��น อ�นเจ้�าพน�กังิานร�บุรองิว+าเป�นสั�าเนาถ)กัถ�วน สัอด้สั+งิไปด้�วย

สั�ทธ�ข้องิผู)�ร �บุโอนในกัรณ�ทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิหล�ด้ม-อไปกั. จ้�านองิท�#ด้�นเป�นประกั�นเงิ�นกั)�แกั+ ข้. ค. งิ. รายละ 200,000 บุาท ตั๋าม

ล�าด้�บุ ตั๋+อมา กั. ข้ายท�#ด้�นแกัลงิน��นให�เหล-องิ เหล-องิจ้�างิด้�าปล)กับุ�านราคา 100,000 บุา ย�งิไม+ได้�ชำ�าระค+าจ้�างิ จ้0งิจ้ด้ทะเบุ�ยนบุ�ร�มสั�ทธ�ไว� เหล-องิเอาท�#ด้�นไปข้ายฝ่ากั ค. แล�วไม+ไถ+ค-น ท�#ด้�นจ้0งิตั๋กัเป�นกัรรมสั�ทธ�Dข้องิ ค. ในท�#สั�ด้ ค. ข้อไถ+ถอนจ้�านองิจ้ากั ข้. และ งิ. โด้ยเสันอใชำ�เงิ�น 300,000 บุาท ตั๋ามราคาท�#ด้�น ข้.

ปฏิ�เสัธ และฟ้6องิศัาลข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท�#ด้�นได้�เงิ�น 400,000 บุาท ห�กัค+าฤชำาธรรมเน�ยมและค+าใชำ�จ้+ายในกัารข้ายทอด้ตั๋ลาด้แล�วเหล-อเงิ�นสั�ทธ� 390,000

บุาท ให�ท+านจ้�ด้สัรรเงิ�นจ้�านวนน��ชำ�าระหน��รายตั๋+างิๆตั๋ามมาตั๋รา 742 วรรคแรกั กัารท�#ทร�พย�หล�ด้ม-อไปจ้ากัผู)�ร �บุโอนไม+ม�ผูลกั

ระทบุกัระเท-อนสั�ทธ�ข้องิเจ้�าหน��บุ�ร�มสั�ทธ�หร-อเจ้�าหน��จ้�านองิอ�นม�อย)+เหน-อทร�พย�น��น และมาตั๋รา 742 วรรคสัองิบุ�ญญ�ตั๋�ให�หน��ข้องิผู)�ร �บุโอนซึ่0#งิเกัล-#อนกัล-นไปแล�วข้ณะได้�ทร�พย�น��นมากัล�บุค-นข้0�นมาอ�กั ในเม-#อทร�พย�น��นหล�ด้ม-อไปจ้ากัผู)�ร �บุโอน ฉัะน��นแม�สั�ทธ�จ้�านองิข้องิ ค. ย+อมกัล�บุค-นมาอ�กั เงิ�น 390,000 บุาท จ้0งิตั๋�องิจ้�ด้สัรรชำ�าระด้�งิน�� ชำ�าระให�ด้�าเจ้�าหน��บุ�ร�มสั�ทธ�กั+อน 100,000 บุาท ชำ�าระให� ข้.

ผู)�ร �บุจ้�านองิรายแรกั 200,000 บุาท และชำ�าระให� ค. ผู)�ร �บุจ้�านองิรายท�#สัองิ 90,000 บุาท สั+วน งิ.ไม+ได้�ร�บุชำ�าระหน��จ้ากัเงิ�นท�#ข้ายทอด้ตั๋ลาด้

มิาตรา 742 ถ�ากัารบุ�งิค�บุจ้�านองิกั4ด้� ถอนจ้�านองิกั4ด้� เป�นเหตั๋�ให� ทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิ หล�ด้ม-อไปจ้ากับุ�คคลผู)�ได้�ทร�พย�สั�นน��นไว�แตั๋+กั+อน ไซึ่ร� ท+านว+ากัารท�#ทร�พย�สั�นหล�ด้ม-อไปเชำ+นน��นหาม�ผูลย�อนหล�งิไม+ และ บุ�ร�มสั�ทธ�ท��งิหลายข้องิเจ้�าหน��แห+งิผู)�ท�#ทร�พย�หล�ด้ม-อไป อ�นม�อย)+เหน-อ ทร�พย�สั�นและได้�จ้ด้ทะเบุ�ยนไว�น��นกั4ย+อมเข้�าอย)+ในล�าด้�บุหล�งิ บุ�ร�มสั�ทธ� อ�นเจ้�าหน��ข้องิผู)�จ้�านองิ หร-อเจ้�าข้องิคนกั+อนได้�จ้ด้ทะเบุ�ยนไว�

ในกัรณ�เชำ+นน�� ถ�าสั�ทธ�ใด้ ๆ อ�นม�อย)+เหน-อทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิเป�น ค�ณหร-อเป�นโทษแกั+บุ�คคลผู)�ได้�ทร�พย�สั�น ซึ่0#งิจ้�านองิไว�แตั๋+กั+อนได้�ระงิ�บุไปแล�วด้�วยเกัล-#อนกัล-นกั�นในข้ณะท�#ได้�ทร�พย�สั�นน��นมาไซึ่ร� สั�ทธ�น��นท+านให�กัล�บุค-นมาเป�นค�ณหร-อเป�นโทษแกั+บุ�คคลน��นได้�อ�กั ในเม-#อทร�พย�สั�น ซึ่0#งิจ้�านองิกัล�บุหล�ด้ม-อไป

34

หน�าท�#ข้องิผู)�ร �บุโอนในกัารด้)แลร�กัษาทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิในกัรณ�ท�#ผู)�ร �บุโอนทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิท�าให�ทร�พย�น��นเสั�ยหาย หร-อใน

ทางิตั๋รงิกั�นข้�ามท�าให�ทร�พย�น��นม�ราคาสั)งิข้0�นผู)�ร �บุโอนจ้ะได้�ร�บุผูลกัระทบุใด้ม�ผูลกัระทบุตั๋ามมาตั๋รา 743 ค-อ1. ถ�าท�าให�ทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิเสั�ยหายกั4ตั๋�องิชำด้ใชำ�ความเสั�ยหาย2. ถ�าท�าให�ทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิม�ราคาเพ�#มข้0�นกั4ม�สั�ทธ�เร�ยกัให�ชำด้ใชำ�เพ�ยงิเท+า

ราคาท�#เพ�#มข้0�นเม-#อข้ายทอด้ตั๋ลาด้มิาตรา 743 ถ�าผู)�ร �บุโอนได้�ท�าให�ทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิเสั-#อมราคาลงิเพราะกัารกัระ

ท�าหร-อความประมาทเล�นเล+อแห+งิตั๋น เป�นเหตั๋�ให�เจ้�าหน��ท� �งิหลายผู)�ม�สั�ทธ�จ้�านองิ หร-อบุ�ร�มสั�ทธ�เหน-อทร�พย�สั�นน��นตั๋�องิ เสั�ยหายไซึ่ร� ท+านว+าผู)�ร �บุโอนจ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้เพ-#อความเสั�ยหายน��น อย+างิไรกั4ด้� อ�นผู)�ร �บุโอนจ้ะเร�ยกัเอาเงิ�นจ้�านวนใด้ ๆ ซึ่0#งิตั๋นได้�ออกัไป หร-อเร�ยกัให�ชำด้ใชำ�ค+าใชำ�จ้+ายท�#ตั๋นได้�ท�าให�ทร�พย�สั�นด้�ข้0�นน��น ท+านว+าหาอาจ้จ้ะเร�ยกัได้�ไม+ เว�นแตั๋+ท�#เป�นกัารท�าให�ทร�พย�สั�นน��นงิอกัราคาข้0�น และจ้ะเร�ยกัได้�เพ�ยงิเท+าจ้�านวนราคาท�#งิอกัข้0�นเม-#อข้ายทอด้ตั๋ลาด้เท+าน��น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 41. ทร�พย�ท�#จ้�านองิเป�นประกั�นหน��ไว�แล�ว ถ�าเจ้�าข้องิทร�พย�เอาไปโอนข้ายให�ผู)�อ-#นใน

ระหว+างิสั�ญญาจ้�านองิย�งิม�ผูลบุ�งิค�บุอย)+ สั�ญญาน��นย�งิคงิม�ผูลสัมบุ)รณ�2. สั�ทธ�ข้องิผู)�จ้�านองิท�#จ้ะท�าสั�ญญาตั๋กัลงิกั�นเป�นอย+างิอ-#นไม+ได้�ค-อ สั�ทธ�กัารเอา

ทร�พย�สั�นไปจ้�านองิตั๋+อ3. ผู)�จ้�านองิเข้�าชำ�าระหน��แทนล)กัหน�� ผู)�จ้�านองิม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยเอาจ้ากัล)กัหน�� ได้�เท+าจ้�านวน

ท�#ชำ�าระไป4. แด้งิ ด้�าและ ข้าว ตั๋+างิจ้�านองิทร�พย�เป�นประกั�นหน��ข้องิเข้�ยวแล�วเข้�ยวผู�ด้น�ด้ ด้�าจ้0งิ

เข้�าชำ�าระหน��แทน ด้�งิน�� ด้�าม�สั�ทธ� ไล+เบุ��ยได้�เฉัพาะกั�บุเข้�ยวล)กัหน��เท+าน��น 5. ม+วงิ แสัด้ ฟ้6า ตั๋+างิจ้�านองิทร�พย�เป�นประกั�นหน��ข้องิครามโด้ยไม+ระบุ�ล�าด้�บุจ้�านองิ

ตั๋+อมาเจ้�าหน��ปลด้หน��ให� แสัด้ ผูลตั๋ามกัฎหมายค-อ ผู)�จ้�านองิท�กัคนไม+ม�ใครหล�ด้พ�นความผู�ด้

6. ถ�าม�กัารโอนทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิให�แกั+บุ�คคลอ-#น จ้ะม�ผูลกั�บุผู)�ร �บุจ้�านองิค-อ ผู)�ร�บุ

จ้�านองิตั๋�ด้ตั๋ามบุ�งิค�บุชำ�าระหน��ได้�และม�ฐานะด้�กัว+าเจ้�าหน��สัาม�ญ7. ในระหว+างิผู)�ร �บุจ้�านองิซึ่0#งิจ้ด้ทะเบุ�ยนกั+อน กั�บุผู)�ร �บุจ้�านองิซึ่0#งิจ้ด้ทะเบุ�ยนภายหล�งิ

สั�ทธ�ระหว+างิกั�นค-อ ผู)�ร�บุจ้�านองิกั+อนม�สั�ทธ�ได้�ร�บุชำ�าระหน��กั+อน8. ภายหล�งิจ้ด้ทะเบุ�ยนจ้�านองิแล�ว ถ�าผู)�จ้�านองิจ้ด้ทะเบุ�ยนทร�พย�สั�ทธ�อ-#นเหน-อทร�พย�

น��นอ�กั ผู)�ร�บุจ้�านองิม�สั�ทธ�ข้อให�ลบุทะเบุ�ยนทร�พย�สั�ทธ�ท�#จ้ด้ทะเบุ�ยนภายหล�งิได้�

35

9. ผู)�ร�บุโอนทร�พย�จ้�านองิสัามารถไถ+ถอนจ้�านองิได้�เม-#อ เม-#อใด้กั4ได้�10. ผู)�ร�บุโอนทร�พย�จ้�านองิตั๋�องิไถ+ถอนจ้�านองิเป�นจ้�านวนเงิ�น เท+าราคาทร�พย�สั�น

ซึ่0#งิจ้�านองิ11. ทร�พย�ท�#จ้�านองิเป�นประกั�นหน��ไว�แล�ว ในระหว+างิสั�ญญาจ้�านองิม�ผูลบุ�งิค�บุ

อย)+ เจ้�าข้องิทร�พย�ข้ายทร�พย�น��นให�ผู)�อ-#น ม�สั�ทธ�ท�าได้�โด้ยเด้4ด้ข้าด้12. ในกัรณ�สั�ญญาจ้�านองิม�ข้�อตั๋กัลงิไว�ชำ�ด้ว+า ระหว+างิสั�ญญาจ้�านองิม�ผูลบุ�งิค�บุ

อย)+ห�ามผู)�จ้�านองิเอาทร�พย�ไปจ้�านองิตั๋+อ ข้�อตั๋กัลงิน�� ไมิ�มิ�ผลัใดๆ เลัย 13. ถ�าล)กัหน��ผู�ด้น�ด้ไม+ชำ�าระหน�� ผู)�จ้�านองิซึ่0#งิเข้�าชำ�าระหน��แทนล)กัหน��ด้�งิหน�� ผู)�

จ้�านองิม�สั�ทธ�ตั๋+อล)กัหน��ค-อ ม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยล)กัหน��ได้�เท+าจ้�านวนท�#ชำ�าระหน��แทนไป14. ชำ�ด้ ชำ�ย ชำอบุ ตั๋+างิจ้�านองิทร�พย�เป�นประกั�นหน��ข้องิชำาญ โด้ยระบุ�ล�าด้�บุ

จ้�านองิว+า ชำ�ด้อย)+ล�าด้�บุแรกั ชำ�ยอย)+ล�าด้�บุสัองิ และชำอบุอย)+ล�าด้�บุสัาม ชำาญผู�ด้น�ด้ชำ�ด้จ้0งิชำ�าระหน��แทน ด้�งิน�� ชำ�ด้ไม+ม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยเอากั�บุ ชำ�ยและชำอบุ

15. แด้งิ ด้�า ฟ้6า ข้าว ตั๋+างิจ้�านองิทร�พย�เป�นประกั�นหน��ข้องิเข้�ยว โยระบุ�ล�าด้�บุจ้�านองิว+า แด้งิล�าด้�บุแรกั ด้�าล�าด้�บุท�#สัองิ ฟ้6าล�าด้�บุท�#สัาม และข้าวล�าด้�บุท�#สั�# ตั๋+อมาเจ้�าหน��ปลด้จ้�านองิให�ฟ้6าผู)�จ้�านองิท�#ม�สั�ทธ�หล�ด้พ�นความผู�ด้ได้�แกั+ ข้าว เพ�ยงิผู)�เด้�ยว

16. ทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิไว�แล�ว ถ�าผู)�จ้�านองิโอนให�ผู)�อ-#นไปในภายหล�งิ ผู)�ร�บุจ้�านองิม�สั�ทธ�ค-อ ตั๋�ด้ตั๋ามบุ�งิค�บุชำ�าระหน��จ้ากัทร�พย�น��นได้�เสัมอ

17. ผู)�ร�บุจ้�านองิกั+อนกั�บุผู)�ร �บุจ้�านองิท�หล�งิ ม�สั�ทธ�ระหว+างิกั�นค-อ ผู)�ร�บุจ้�านองิกั+อนม�สั�ทธ�ด้�กัว+า

18. ด้�าจ้�านองิท�#ด้�นให�แด้งิ ตั๋+อมาด้�าจ้ด้ทะเบุ�ยนภารจ้�ายอมให�ข้าวเด้�นผู+านท�#น� �นได้� ด้�งิน�� แด้งิม�สั�ทธ�ข้อให�ลบุทะเบุ�ยนภารจ้�ายอมได้�

19. กัารไถ+ถอนจ้�านองิ ผู)�ร�บุโอนตั๋�องิข้อไถ+ถอนจ้�านองิเป�นจ้�านวน ราคาอ�นสัมควรข้องิทร�พย�ซึ่0#งิจ้�านองิ

หน+วยท�# 5 กัารบุ�งิค�บุจ้�านองิ และความระงิ�บุสั��นไปแห+งิสั�ญญาจ้�านองิ

1. กัารบุ�งิค�บุจ้�านองิท�าได้� 2 ว�ธ�ค-อ กัารข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�จ้�านองิและกัารเอาทร�พย�จ้�านองิหล�ด้ ซึ่0#งิไม+ว+าจ้ะบุ�งิค�บุโด้ยว�ธ�ใด้จ้ะตั๋�องิฟ้6องิคด้�ตั๋+อศัาล ผู)�จ้�านองิจ้ะไปย0ด้ทร�พย�มาโด้ยพลกัารไม+ได้� อย+างิไรกั4ตั๋าม กัฎหมายม�ได้�บุ�งิค�บุว+า ผู)�ร �บุจ้�านองิจ้ะตั๋�องิฟ้6องิบุ�งิค�บุจ้�านองิเสัมอไป อาจ้ฟ้6องิในฐานะเจ้�าหน��สัาม�ญกั4ได้�

36

2. จ้�านองิระงิ�บุได้� 2 ทางิ ค-อ ทางิหน0#งิ ท�าให�หน��ประธานระงิ�บุไป เชำ+นชำ�าระหน�� อ�กัทางิ ท�าให�ตั๋�วสั�ญญาจ้�านองิระงิ�บุ เชำ+นปลด้จ้�านองิ เม-#อจ้�านองิระงิ�บุตั๋�องิน�าความไปจ้ด้ทะเบุ�ยนตั๋+อพน�กังิานเจ้�าหน�าท�# ม�ฉัะน��นจ้ะยกัข้0�นตั๋+อสั)�บุ�คคลภายนอกัไม+ได้�

การบงค้ำบจำ�าน่อง1. กัารบุ�งิค�บุจ้�านองิไม+ว+าจ้ะท�าโด้ยว�ธ�ข้ายทอด้ตั๋ลาด้หร-อเอาทร�พย�จ้�านองิ

หล�ด้กั4ตั๋าม จ้ะตั๋�องิม�กัารบุอกักัล+าวด้�วยหน�งิสั-อให�ผู)�จ้�านองิชำ�าระหน��ภายในเวลาสัมควร เม-#อผู)�จ้�านองิไม+ชำ�าระหน��จ้0งิจ้ะฟ้6องิคด้�ตั๋+อศัาลบุ�งิค�บุจ้�านองิได้�

2. ในกัรณ�ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สั�น เงิ�นท�#ได้�จ้ากักัารข้ายทอด้ตั๋ลาด้จ้ะตั๋�องิน�ามาชำ�าระหน��แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิตั๋ามล�าด้�บุกั+อนหล�งิ ผู)�ร �บุจ้�านองิกั+อนย+อมม�สั�ทธ�ได้�ร�บุชำ�าระหน��กั+อน

3. หากับุ�งิค�บุจ้�านองิได้�เงิ�นตั๋�#ากัว+าจ้�านวนหน��ท�#ค�างิชำ�าระ ล)กัหน�กั4ไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ในเงิ�นท�#ข้าด้อย)+ เว�นแตั๋+จ้ะได้�ตั๋กัลงิกั�นเป�นอย+างิอ-#นในสั�ญญาจ้�านองิ

4. หน��รายเด้�ยวท�#ม�กัารจ้�านองิทร�พย�หลายสั�#งิเป�นประกั�น โด้ยไม+ระบุ�ล�าด้�บุและจ้�านวนเงิ�นท�#ทร�พย�แตั๋+ละสั�#งิจ้�านองิเป�นประกั�น ผู)�ร �บุจ้�านองิอาจ้บุ�งิค�บุจ้�านองิแกั+ทร�พย�เพ�ยงิบุางิสั�#งิ หร-อแกั+ทร�พย�ท�กัสั�#งิพร�อมกั�นกั4ได้� แตั๋+ในกัรณ�หล�งิตั๋�องิเฉัล�#ยภาระแห+งิหน��ไปตั๋ามสั+วนราคาทร�พย�จ้�านองิ

ว�ธ�บุ�งิค�บุจ้�านองิกัารบุ�งิค�บุจ้�านองิท�าได้�กั�#ว�ธ� อธ�บุายกัารบุ�งิค�บุจ้�านองิท�าได้� 2 ว�ธ� ค-อ1) ตั๋ามมาตั๋รา 728 ค-อ ฟ้6องิบุ�งิค�บุจ้�านองิให�ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�

จ้�านองิ โด้ยผู)�ร �บุจ้�านองิตั๋�องิม�จ้ด้หมายบุอกักัล+าวไปย�งิล)กัหน��กั+อนว+าใชำ�ชำ�าระหน��ภายในเวลาอ�นสัมควร ซึ่0#งิกั�าหนด้ไว�ในค�าบุอกักัล+าว และถ�าล)กัหน��ไม+ปฏิ�บุ�ตั๋�ตั๋ามค�าบุอกักัล+าว ผู)�ร �บุจ้�านองิจ้ะฟ้6องิคด้�ตั๋+อศัาลให�พ�พากัษาสั�#งิให�ย0ด้ทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้

2) ตั๋ามมาตั๋รา 729 ค-อ ผู)�ร �บุจ้�านองิเอาทร�พย�จ้�านองิหล�ด้เป�นสั�ทธ� จ้ะตั๋�องิอย)+ภายในบุ�งิค�บุข้องิเงิ-#อนไข้ด้�งิน�� ค-อ

กั. ล)กัหน��ได้�ข้าด้สั+งิด้อกัเบุ��ยมาเป�นเวลาถ0งิ 5 ป@

37

ข้. ผู)�จ้�านองิม�ได้�แสัด้งิให�ศัาลพอใจ้ว+าราคาทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิน��นท+วมจ้�านวนเงิ�นท�#ค�างิชำ�าระ และ

ค. ไม+ม�กัารจ้�านองิรายอ-#น หร-อบุ�ร�มสั�ทธ�อ-#นได้�จ้ด้ทะเบุ�ยนไว�เหน-อทร�พย�สั�นอ�นเด้�ยวกั�นน��น

กัารบุ�งิค�บุจ้�านองิโด้ยว�ธ�เอาทร�พย�จ้�านองิหล�ด้เป�นสั�ทธ�Dน� �นจ้ะตั๋�องิเข้�าเงิ-#อนไข้ท��งิสัามข้�อตั๋ามมาตั๋รา 729 และอย+างิไรกั4ตั๋ามตั๋�องิม�กัารบุอกักัล+าวล)กัหน��ให�ชำ�าระหน��ตั๋ามมาตั๋รา 728 กั+อนและฟ้6องิบุ�งิค�บุจ้�านองิเพ-#อเอาหล�ด้เป�นสั�ทธ�Dอ�กัด้�วย ม�ใชำ+ย0ด้ทร�พย�จ้�านองิมาเป�นข้องิตั๋นโด้ยพลกัาร

แด้งิกั)�เงิ�นด้�า โด้ยข้าวจ้�านองิท�#ด้�นเป�นประกั�นหน��แนะน�าให�ฟ้6องิบุ�งิค�บุจ้�านองิโด้ยข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท�#ด้�นตั๋ามมาตั๋รา 728 จ้ะ

เอาทร�พย�จ้�านองิหล�ด้เป�นสั�ทธ�ไม+ได้� เพราะเป�นกัรณ�ท�#บุ�คคลอ-#นจ้�านองินองิทร�พย�เป�นกัระกั�นหน��ข้องิล)กัหน�� และผู)�ข้าด้สั+งิด้อกัเบุ��ยค-อตั๋�วล)กัหน��ไม+ใชำ+ผู)�จ้�านองิ

มิาตรา 728 เม-#อจ้ะบุ�งิค�บุจ้�านองิน��น ผู)�ร�บุจ้�านองิตั๋�องิม�จ้ด้หมาย บุอกักัล+าวไปย�งิล)กัหน��กั+อนว+าให�ชำ�าระหน��ภายในเวลาอ�นสัมควร ซึ่0#งิ กั�าหนด้ให�ในค�าบุอกักัล+าวน��น ถ�าและล)กัหน��ละเลยเสั�ยไม+ปฏิ�บุ�ตั๋�ตั๋าม ค�าบุอกักัล+าวผู)�ร �บุจ้�านองิจ้ะฟ้6องิคด้�ตั๋+อศัาล เพ-#อให�พ�พากัษาสั�#งิให� ย0ด้ทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิและให�ข้ายทอด้ตั๋ลาด้กั4ได้�

มิาตรา 729 นอกัจ้ากัทางิแกั�ด้�#งิบุ�ญญ�ตั๋�ไว�ใน มาตั๋รา กั+อนน��น ผู)�ร �บุ จ้�านองิย�งิชำอบุท�#จ้ะเร�ยกัเอาทร�พย�จ้�านองิหล�ด้ได้�ภายในบุ�งิค�บุแห+งิ เงิ-#อนไข้ ด้�#งิจ้ะกัล+าวตั๋+อไปน��

(1) ล)กัหน��ได้�ข้าด้สั+งิด้อกัเบุ��ยมาแล�วเป�นเวลาถ0งิห�าป@(2) ผู)�จ้�านองิม�ได้�แสัด้งิให�เป�นท�#พอใจ้แกั+ศัาล ว+าราคาทร�พย�สั�น น��นท+วมจ้�านวน

เงิ�นอ�นค�างิชำ�าระ และ(3) ไม+ม�กัารจ้�านองิรายอ-#น หร-อบุ�ร�มสั�ทธ�อ-#นได้�จ้ด้ทะเบุ�ยนไว� เหน-อทร�พย�สั�นอ�น

เด้�ยวกั�นน��เองิ

ล�าด้�บุในกัารชำ�าระหน��ทร�พย�สั�นอ�นเด้�ยวกั�นท�#ม�จ้�านองิหลายราย เม-#อม�กัารบุ�งิค�บุจ้�านองิโด้ย

ข้ายทอด้ตั๋ลาด้จ้ะตั๋�องิน�าเงิ�นมาชำ�าระหน��แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิอย+างิไรทร�พย�สั�นอ�นเด้�ยวกั�นได้�จ้�านองิแกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิหลายคนด้�วยกั�น ตั๋�องิ

เอาชำ�าระหน��แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิเร�ยงิตั๋ามล�าด้�บุกั+อนหล�งิตั๋ามว�นเวลาท�#จ้ด้ทะเบุ�ยน และผู)�ร �บุจ้�านองิคนกั+อนจ้ะได้�ร�บุใชำ�หน��กั+อนตั๋ามมาตั๋รา 730 และทร�พย�สั�นท�#ข้าย

38

ทอด้ตั๋ลาด้ให�จ้�ด้ใชำ�แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิเร�ยงิตั๋ามล�าด้�บุ และหากัย�งิม�เงิ�นเหล-อจ้ากักัารข้ายทอด้ตั๋ลาด้ ให�มอบุแกั+ผู)�จ้�านองิตั๋ามมาตั๋รา 732

เหล4กักั)�เงิ�นทองิ 200,000 บุาท โด้ยจ้�านองิท�#ด้�นเป�นประกั�น ตั๋+อมากั4เอาท�#ด้�นแปลงิเด้�มไปจ้�านองิไว�แกั+เพชำรอ�กั 100,000 บุาท และสั�ด้ท�ายจ้�านองิกั�บุน�ล 50,000 บุาท เม-#อหน��ข้องิทองิถ0งิกั�าหนด้เหล4กัไม+ชำ�าระหน�� ทองิจ้0งิฟ้6องิบุ�งิค�บุจ้�านองิ ย0ด้ท�#ด้�นข้ายทอด้ตั๋ลาด้ได้�เงิ�นสั�ทธ� 300,000 บุาท ให�ท+านจ้�ด้สัรรเงิ�นจ้�านวนน��ชำ�าระหน��แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิ

ชำ�าระให�ทองิ 200,000 บุาท ให�เพชำร 100,000 บุาท ตั๋ามมาตั๋รา 730,

732 สั+วนน�ลไม+ได้�ร�บุชำ�าระหน��จ้ากักัารข้ายทอด้ตั๋ลาด้ และน�ลจ้ะตั๋�ด้ตั๋ามไปบุ�งิค�บุจ้�านองิแกั+ผู)�ซึ่-�อท�#ด้�นน��นไม+ได้�อ�กั เพราะจ้�านองิได้�ระงิ�บุสั��นไปตั๋ามมาตั๋รา 744(5) ค-อม�กัารข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิตั๋ามค�าสั�#งิศัาล อ�นเน-#องิมาจ้กักัารบุ�งิค�บุจ้�านองิ

มิาตรา 730 เม-#อทร�พย�สั�นอ�นหน0#งิอ�นเด้�ยวได้�จ้�านองิแกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิ หลายคนด้�วยกั�น ท+านให�ถ-อล�าด้�บุผู)�ร �บุจ้�านองิเร�ยงิตั๋ามว�นและเวลา จ้ด้ทะเบุ�ยน และผู)�ร �บุจ้�านองิคนกั+อนจ้�กัได้�ร�บุใชำ�หน��กั+อนผู)�ร �บุจ้�านองิคนหล�งิ

มิาตรา 732 ทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ได้�เงิ�นเป�นจ้�านวน สั�ทธ�เท+าใด้ ท+านให�จ้�ด้ใชำ�แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิเร�ยงิตั๋ามล�าด้�บุ และถ�าย�งิม� เงิ�นเหล-ออย)+อ�กั กั4ให�สั+งิมอบุแกั+ผู)�จ้�านองิ

มิาตรา 744 อ�นจ้�านองิย+อมระงิ�บุสั��นไป (1) เม-#อหน��ท�#ประกั�นระงิ�บุสั��นไป ด้�วยเหตั๋�ประกัารอ-#นใด้ม�ใชำ+เหตั๋� อาย�ความ (2) เม-#อปลด้จ้�านองิให�แกั+ผู)�จ้�านองิด้�วยหน�งิสั-อเป�นสั�าค�ญ (3) เม-#อผู)�จ้�านองิหล�ด้พ�น (4) เม-#อถอนจ้�านองิ (5) เม-#อข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิตั๋ามค�าสั�#งิศัาล อ�นเน-#องิ มาแตั๋+กัารบุ�งิค�บุจ้�านองิหร-อถอนจ้�านองิ (6) เม-#อเอาทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิน��นหล�ด้

ล)กัหน��ไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ในจ้�านวนเงิ�นท�#ข้าด้กั. กั)�เงิ�น ข้. 500,000 บุาท โด้ย ค. จ้�านองิท�#ด้�นเป�นประกั�น และม�ข้�อ

ตั๋กัลงิในสั�ญญาจ้�านองิระบุ�ว+า ถ�า ข้. บุ�งิค�บุจ้�านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท�#ด้�นได้�เงิ�นไม+พอชำ�าระหน�� กั. และ ค. ย�นยอมให� ข้. บุ�งิค�บุชำ�าระหน��จ้ากัทร�พย�อ-#นข้องิ กั.

และ ค. ได้� ให�ว�น�จ้ฉั�ยว+า ข้�อตั๋กัลงิน��ข้�ด้ตั๋+อกัฎหมายหร-อไม+ตั๋ามมาตั๋รา 733 วางิหล�กัไว�ในกัรณ�เอาทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิข้ายทอด้

ตั๋ลาด้ใชำ�หน�� หากัได้�เงิ�นสั�ทธ�น�อยกัว+าจ้�านวนเงิ�นท�#ค�างิชำ�าระกั�นอย)+ เงิ�นข้าด้จ้�านวนอย)+เท+าใด้ ล)กัหน��ไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ในเงิ�นน��น ซึ่0#งิหากัค)+กัรณ�ไม+ได้�ตั๋กัลงิไว�

39

ว+าเงิ�นข้าด้เท+าใด้ ล)กัหน��ตั๋�องิร�บุผู�ด้แล�วหร-อตั๋กัลงิกั�นให�เจ้�าหน��บุ�งิค�บุชำ�าระหน��จ้ากัทร�พย�สั�นอ-#นข้องิล)กัหน��ได้� ข้�อตั๋กัลงิน��ใชำ�บุ�งิค�บุกั�นได้�ไม+ข้�ด้ตั๋+อกัฎหมาย

มิาตรา 733 ถ�าเอาทร�พย�จ้�านองิหล�ด้ และราคาทร�พย�สั�นน��นม� ประมาณตั๋�#ากัว+าจ้�านวนเงิ�นท�#ค�างิชำ�าระกั�นอย)+กั4ด้� หร-อถ�าเอาทร�พย�สั�น ซึ่0#งิจ้�านองิออกัข้ายทอด้ตั๋ลาด้ใชำ�หน�� ได้�เงิ�นจ้�านวนสั�ทธ�น�อยกัว+าจ้�านวน เงิ�นท�#ค�างิชำ�าระกั�นอย)+น� �นกั4ด้�เงิ�นย�งิข้าด้จ้�านวนอย)+เท+าใด้ล)กัหน��ไม+ตั๋�องิ ร�บุผู�ด้ในเงิ�นน��น

กัารจ้�านองิทร�พย�หลายสั�#งิเป�นประกั�นหน��รายเด้�ยวแด้งิกั)�เงิ�นด้�า 200,000 บุาท โด้ยจ้�านองิท�#ด้�น 1 แปลงิ เร-อยนตั๋� 1 ล�า

และเร-อกัลไฟ้ 1 ล�า เป�นประกั�นไม+ได้�ระบุ�ล�าด้�บุจ้�านองิและจ้�านวนเงิ�นท�#ทร�พย�แตั๋+ละสั�#งิจ้�านองิเป�นประกั�น แด้งิผู�ด้น�ด้ไม+ชำ�าระหน�� ด้�าจ้0งิบุ�งิค�บุจ้�านองิแกั+ทร�พย�จ้�านองิท��งิสัามสั�#งิ พร�อมกั�น ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท�#ด้�นได้�เงิ�น 200,000 บุาท

เร-อยนตั๋� 120,000 บุาท เร-อกัลไฟ้ 80,000 บุาท จ้ะจ้�ด้สัรรชำ�าระหน��เงิ�นกั)�ให�แกั+ด้�าอย+างิไร

ตั๋ามมาตั๋รา 734 วรรคสัองิบุ�ญญ�ตั๋�ว+า ถ�าผู)�ร �บุจ้�านองิใชำ�สั�ทธ�ข้องิตั๋นบุ�งิค�บุแกั+ทร�พย�สั�นท��งิหมด้พร�อมกั�นท+านให�แบุ+งิภาระแห+งิหน��น� �นกัระจ้ายไปตั๋ามสั+วนราคาแห+งิทร�พย�สั�นน��นๆ เว�นแตั๋+กัรณ�ท�#ได้�ระบุ�จ้�านวนเงิ�นจ้�านองิไว�เฉัพาะทร�พย�สั�นแตั๋+ละสั�#งิ เป�นจ้�านวนเท+าใด้ ท+านให�แบุ+งิกัระจ้ายไปตั๋ามล�าด้�บุจ้�านวนเงิ�นจ้�านองิท�#ระบุ�ไว�เฉัพาะทร�พย�สั�นสั�#งิน��นๆ ตั๋ามปAญหาจ้0งิตั๋�องิแบุ+งิภาระแห+งิน��กัระจ้ายไปตั๋ามสั+วนแห+งิราคาทร�พย�จ้�านองิ จ้0งิตั๋�องิจ้�ด้สัรรเงิ�นใชำ�หน��ด้�งิน�� ท�#ด้�น 100,000 บุาท เร-อยนตั๋� 60,000 บุาท เร-อกัลไฟ้ 40,000 บุาท

มิาตรา 734 ถ�าจ้�านองิทร�พย�สั�นหลายสั�#งิเพ-#อประกั�นหน��แตั๋+ รายหน0#งิรายเด้�ยวและม�ได้�ระบุ�ล�าด้�บุไว�ไซึ่ร� ท+านว+าผู)�ร �บุจ้�านองิจ้ะ ใชำ�สั�ทธ�ข้องิตั๋นบุ�งิค�บุแกั+ทร�พย�สั�นน��นๆท��งิหมด้ หร-อแตั๋+เพ�ยงิบุางิสั�#งิ กั4ได้� แตั๋+ท+านห�ามม�ให�ท�าเชำ+นน��นแกั+ทร�พย�สั�นมากัสั�#งิกัว+าท�#จ้�าเป�น เพ-#อใชำ�หน��ตั๋ามสั�ทธ�แห+งิตั๋น

ถ�าผู)�ร �บุจ้�านองิใชำ�สั�ทธ�ข้องิตั๋นบุ�งิค�บุแกั+ทร�พย�สั�นท��งิหมด้พร�อมกั�น ท+านให�แบุ+งิภาระแห+งิหน��น� �นกัระจ้ายไปตั๋ามสั+วนราคาแห+งิทร�พย�สั�น น��นๆ เว�นแตั๋+ในกัรณ�ท�#ได้�ระบุ�จ้�านวนเงิ�นจ้�านองิไว� เฉัพาะทร�พย�สั�น แตั๋+ละสั�#งิ ๆ เป�นจ้�านวนเท+าใด้ ท+านให�แบุ+งิกัระจ้ายไปตั๋ามจ้�านวนเงิ�น จ้�านองิท�#ระบุ�ไว�เฉัพาะทร�พย�สั�#งิน��นๆ

แตั๋+ถ�าผู)�ร �บุจ้�านองิใชำ�สั�ทธ�ข้องิตั๋น บุ�งิค�บุแกั+ทร�พย�สั�นอ�นใด้อ�นหน0#งิ แตั๋+เพ�ยงิสั�#งิเด้�ยวไซึ่ร� ผู)�ร �บุจ้�านองิจ้ะให�ชำ�าระหน��อ�นเป�นสั+วนข้องิตั๋น ท��งิหมด้จ้ากัทร�พย�สั�นอ�นน��นกั4ได้� ในกัรณ�เชำ+นน��น ท+านให�ถ-อว+าผู)�ร �บุ จ้�านองิคนถ�ด้ไปโด้ยล�าด้�บุย+อมเข้�าร�บุชำ+วงิสั�ทธ�ข้องิผู)�ร�บุจ้�านองิคนกั+อน และจ้ะเข้�าบุ�งิค�บุจ้�านองิแทนท�#คนกั+อนกั4ได้�แตั๋+เพ�ยงิเท+าจ้�านวน ซึ่0#งิผู)�ร �บุ

40

จ้�านองิคนกั+อนจ้ะพ0งิได้�ร�บุจ้ากัทร�พย�สั�นอ-#น ๆ ตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋�ด้�#งิกัล+าว มาในวรรคกั+อนน��น

ค้ำวามิระงบสั��น่ไปแห�งสัญญาจำ�าน่อง1. สั�ญญาจ้�านองิระงิ�บุด้�วยสัาเหตั๋�ใหญ+ 2 ประกัารค-อ เม-#อท�าให�หน��ประธาน

ระงิ�บุไปประกัารหน0#งิและอ�กัประกัารหน0#งิค-อท�าให�ตั๋�วสั�ญญาจ้�านองิระงิ�บุ เชำ+น ปลด้จ้�านองิ ไถ+จ้�านองิ บุ�งิค�บุจ้�านองิ เป�นตั๋�น

2. จ้�านองิเป�นทร�พย�สั�ทธ�ท�#ตั๋กัตั๋�ด้ไปกั�บุทร�พย�จ้�านองิจ้นกัว+าผู)�ร �บุจ้�านองิจ้ะได้�ชำ�าระหน�� กัารท�#หน��ประธานข้าด้อาย�ความจ้0งิไม+ท�าให�จ้�านองิระงิ�บุ

3. เม-#อสั�ญญาจ้�านองิระงิ�บุ ตั๋�องิน�าความไปจ้ด้ทะเบุ�ยน ม�ฉัะน��นจ้ะยกัข้0�นตั๋+อสั)�บุ�คคลภายนอกัไม+ได้� หล�กัน��ใชำ�บุ�งิค�บุตั๋ลอด้ถ0งิกัารผู+อนชำ�าระหน��จ้�านองิ กัารแกั�ไข้เปล�#ยนแปลงิสั�ญญาจ้�านองิหร-อหน��อ�นจ้�านองิเป�นประกั�นด้�วย

สัาเหตั๋�ท�#ท�าให�สั�ญญาจ้�านองิระงิ�บุกัารจ้�านองิระงิ�บุด้�วยเหตั๋�ประกัารใด้บุ�างิจ้�านองิระงิ�บุด้�วยเหตั๋�มาตั๋รา 744 ด้�งิน��1)หน��ท�#ประกั�นระงิ�บุสั��นไป ยกัเว�นหน��ประธานข้าด้อาย�ความไม+ท�าให�

จ้�านองิระงิ�บุ2) เม-#อปลด้หน��จ้�านองิให�แกั+ผู)�จ้�านองิด้�วยหน�งิสั-อเป�นสั�าค�ญ3) เม-#อผู)�จ้�านองิหล�ด้พ�น4) เม-#อถอนจ้�านองิ5) เม-#อข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สั�น ซึ่0#งิจ้�านองิตั๋ามค�าสั�#งิศัาลอ�นเน-#องิมา

จ้ากักัารบุ�งิค�บุจ้�านองิหร-อถอนจ้�านองิ6) เม-#อเอาทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�านองิน��นหล�ด้เป�นสั�ทธ�

แด้งิกั)�เงิ�นด้�า 300,000 บุาท โด้ยเข้�ยวจ้�านองิท�#ด้�นเป�นประกั�น แด้งิไม+ชำ�าระหน�� ด้�าจ้0งิฟ้6องิบุ�งิค�บุคด้�จ้�านองิย0ด้ท�#ด้�นข้องิเข้�ยวข้ายทอด้ตั๋ลาด้แตั๋+เข้�ยวยอมชำด้ใชำ�เงิ�นให�ด้�า 150,000 บุาท สั+วนอ�กั 150,000 บุาท แด้งิร�บุชำ�าระให�ด้�า จ้0งิไม+ม�กัารข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท�#ด้�นตั๋+อมาเข้�ยวข้ายท�#ด้�นให�เหล-องิและไม+ใชำ�หน��ให�ด้�าตั๋ามท�#ตั๋กัลงิกั�นไว� ด้�าจ้0งิฟ้6องิบุ�งิค�บุจ้�านองิเท+าท�#ด้�นซึ่0#งิเหล-องิร�บุโอน เพ-#อชำ�าระหน��อ�กั 150,000 บุาท ด้�าจ้ะม�สั�ทธ�บุ�งิค�บุจ้�านองิเอากั�บุเหล-องิได้�หร-อไม+

41

กัารบุ�งิค�บุจ้�านองิโด้ยข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�จ้�านองิอ�นจ้ะท�าให�จ้�านองิระงิ�บุตั๋ามมาตั๋รา 744 (5) น��น ตั๋�องิม�กัารข้ายทอด้ตั๋ลาด้กั�นจ้ร�งิ แม�ด้�าจ้ะฟ้6องิบุ�งิค�บุจ้�านองิกั4ตั๋าม แตั๋+เม-#อไม+ม�กัารข้ายทอด้ตั๋ลาด้ท�#ด้�นจ้�านองิ จ้�านองิย+อมไม+ระงิ�บุไป เหล-องิผู)�ร �บุโอนท�#ด้�นจ้�านองิตั๋�องิร�บุภาระจ้�านองิมาด้�วย แด้งิจ้0งิม�สั�ทธ�บุ�งิค�บุจ้�านองิเอากั�บุท�#ด้�นท�#เหล-องิร�บุโอนมาได้�

สั�ญญาจ้�านองิไม+ระงิ�บุเพราะอาย�ความท�#ว+า “จ้�านองิไม+ระงิ�บุเพราะอาย�ความ น��นหมายความว+าอย+างิไร”

สั�ญญาจ้�านองิย+อมระงิ�บุสั��นไปตั๋ามมาตั๋รา 744(1) ค-อเม-#อหน��ประธานระงิ�บุไปด้�วยเหตั๋�ใด้ๆ เชำ+น ม�กัารชำ�าระหน��เงิ�นกั)�ย-มท�#เป�นหน��ประธาน หน��จ้�านองิซึ่0#งิเป�นอ�ปกัรณ�ย+อมระงิ�บุสั��นไปด้�วย แตั๋+กัรณ�ท�#หน��ประธานข้าด้อาย�ความไม+ให�จ้�านองิระงิ�บุ เพราะกัารท�#หน��ข้าด้อาย�ความน��นกัฎหมายห�ามม�ให�ฟ้6องิร�องิบุ�งิค�บุคด้�กั�นตั๋ามมาตั๋รา 193/9 เท+าน��น หน��ม�ได้�ระงิ�บุไปด้�วยและสั�ทธ�จ้�านองิเป�นทร�พย�สั�ทธ�ซึ่0#งิตั๋กัตั๋�ด้ตั๋ามไปกั�บุทร�พย�ท�#จ้�านองิจ้นกัว+าผู)�ร �บุจ้�านองิจ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน�� (มาตั๋รา 702 วรรค 2) ฉัะน��นกัารท�#หน��ประธานข้าด้อาย�ความจ้0งิไม+กัระทบุกัระเท-อนถ0งิสั�ทธ�จ้�านองิ

มิาตรา 193/9 สั�ทธ�เร�ยกัร�องิใด้ ๆ ถ�าม�ได้�ใชำ�บุ�งิค�บุภายในระยะเวลา ท�#กัฎหมายกั�าหนด้ สั�ทธ�เร�ยกัร�องิน��นเป�นอ�นข้าด้อาย�ความ

มิาตรา 702 อ�นว+าจ้�านองิน��น ค-อสั�ญญาซึ่0#งิบุ�คคลคนหน0#งิเร�ยกัว+า ผู)�จ้�านองิเอาทร�พย�สั�นตั๋ราไว�แกั+บุ�คคลอ�กัคนหน0#งิ เร�ยกัว+าผู)�ร �บุจ้�านองิ เป�นประกั�นกัารชำ�าระหน�� โด้ยไม+สั+งิมอบุทร�พย�สั�นน��นให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�านองิ

ผู)�ร�บุจ้�านองิชำอบุท�#จ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน��จ้ากัทร�พย�สั�นท�#จ้�านองิกั+อน เจ้�าหน��สัาม�ญม�พ�กัตั๋�องิพ�เคราะห�ว+ากัรรมสั�ทธ�Dในทร�พย�สั�นจ้ะได้�โอน ไปย�งิบุ�คคลภายนอกัแล�วหร-อหาไม+

สั�ญญาจ้�านองิระงิ�บุตั๋�องิน�าความไปจ้ด้ทะเบุ�ยนนกักั)�เงิ�นหน) 300,000 บุาท โด้ยม�ไกั+จ้�านองิท�#ด้�นเป�นประกั�น คร��งิหน��

ครบุกั�าหนด้นกัไม+ชำ�าระหน�� ไกั+จ้0งิเข้�าชำ�าระหน��แทนสั��นเชำ�งิ เพ-#อม�ให�หน)บุ�งิค�บุจ้�านองิ แตั๋+หน)ข้อผูล�ด้ไปไปจ้ด้ทะเบุ�ยนระงิ�บุจ้�านองิภายหล�งิ ตั๋+อมาหน)ถ)กัแมวเจ้�าหน��ฟ้6องิเร�ยกัหน��จ้�านวน 500,000 บุาท แมวชำนะคด้�จ้0งิย0ด้ท�#ด้�นข้องิไกั+เพ-#อบุ�งิค�บุชำ�าระหน�� ไกั+จ้ะตั๋+อสั)+แมวได้�หร-อไม+ว+า จ้�านองิระงิ�บุแล�วจ้ะย0ด้ท�#ด้�นข้ายทอด้ตั๋ลาด้ไม+ได้�

42

เม-#อม�กัารเปล�#ยนแปลงิสั�ทธ�ในกัารจ้�านองิตั๋�องิน�าไปจ้ด้ทะเบุ�ยนตั๋ามหล�กัมาตั๋รา 746 ท�#บุ�ญญ�ตั๋�ว+า กัารชำ�าระหน��ไม+ว+าคร��งิใด้ๆ“ สั��นเชำ�งิหร-อแตั๋+บุางิสั+วนกั4ด้� กัารระงิ�บุหน��อย+างิใด้ๆ กั4ด้� กัารตั๋กัลงิกั�นแกั�ไข้เปล�#ยนแปลงิจ้�านองิหร-อหน��อ�นจ้�านองิเป�นประกั�นน��นเป�นประกัารใด้กั4ด้� ท+านว+าตั๋�องิน�าความไปจ้ด้ทะเบุ�ยนตั๋+อพน�กังิานเจ้�าหน�าท�# ในเม-#อม�ค�าข้อร�องิข้องิผู)�ม�สั+วนได้�เสั�ย ม�ฉัะน��นท+านห�ามม�ให�ยกัข้0�นเป�นข้�อตั๋+อสั)�บุ�คคลภายนอกั”

ด้�งิน��น ไกั+จ้ะตั๋+อสั)�แมวว+าจ้�านองิระงิ�บุสั��นไปแล�ว แมวจ้ะย0ด้ท�#ด้�นข้ายทอด้ตั๋ลาด้น��น ไกั+ตั๋+อสั)�ไม+ได้� เพราะไกั+ชำ�าระหน��แล�วไกั+ไม+ได้�น�าไปจ้ด้ทะเบุ�ยนตั๋+อพน�กังิานเจ้�าหน�าท�#จ้0งิใชำ�ตั๋+อสั)�แมว บุ�คคลภายนอกัไม+ได้� เน-#องิจ้ากัในทะเบุ�ยนย�งิม�รายกัารว+าไกั+เป�นผู)�จ้�านองิท�#ด้�นเป�นประกั�นหน��เงิ�นกั)�หน)ผู)�ร �บุจ้�านองิอย)+

มิาตรา 746 กัารชำ�าระหน��ไม+ว+าคร��งิใด้ ๆ สั��นเชำ�งิหร-อแตั๋+บุางิสั+วน กั4ด้� กัารระงิ�บุหน��อย+างิใด้ ๆ กั4ด้� กัารตั๋กัลงิกั�นแกั�ไข้เปล�#ยนแปลงิจ้�านองิ หร-อหน��อ�นจ้�านองิเป�นประกั�นน��นเป�นประกัารใด้กั4ด้� ท+านว+าตั๋�องิน�า ความไปจ้ด้ทะเบุ�ยนตั๋+อพน�กังิานเจ้�าหน�าท�# ในเม-#อม�ค�าข้อร�องิข้องิ ผู)�ม�สั+วนได้�เสั�ย ม�ฉัะน��นท+านห�ามม�ให�ยกัข้0�นเป�นข้�อตั๋+อสั)�บุ�คคลภายนอกั

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 51. กัารบุ�งิค�บุจ้�านองิสัามารถกัระท�าได้�โด้ยว�ธ� ฟ้6องิศัาลให�เอาทร�พย�ท�#จ้�านองิข้ายทอด้

ตั๋ลาด้ หร-อฟ้6องิศัาลให�เอาทร�พย�จ้�านองิหล�ด้เป�นสั�ทธ� 2. เงิ-#อนไข้ในกัารบุ�งิค�บุจ้�านองิม�ด้�งิน�� ตั๋�องิม�หน�งิสั-อบุอกักัล+าวไปย�งิล)กัหน��และตั๋�องิ

ฟ้6องิคด้�ตั๋+อศัาล3. หน�งิสั-อบุอกักัล+าวบุ�งิค�บุจ้�านองิตั๋�องิม�สัาระสั�าค�ญค-อ บุอกัให�ล)กัหน��ชำ�าระหน��และ

กั�าหนด้เวลาอ�นสัมควรให�ชำ�าระหน��4. ถ�าจ้ะบุ�งิค�บุจ้�านองิแกั+ผู)�ร �บุโอนทร�พย�สั�นจ้�านองิกัฎหมายบุ�งิค�บุว+าตั๋�องิบุอกักัล+าว

ผู)�ร �บุโอน ล+วงิหน�านานกั�าหนด้ 1 เด้-อน 5. ในกัรณ�บุ�งิค�บุจ้�านองิโด้ยกัารข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�ซึ่0#งิตั๋�ด้จ้�านองิหลายราย เงิ�น

สั�ทธ�ท�#ได้�จ้ากักัารข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�จ้�านองิ ตั๋�องิชำ�าระให�ผู)�ร �บุจ้�านองิค-อ เอาชำ�าระหน��ให�ผู)�ร �บุจ้�านองิเร�ยงิตั๋ามล�าด้�บุกัารจ้ด้ทะเบุ�ยนจ้�านองิ ผู)�ร �บุจ้�านองิกั+อนได้�ร�บุชำ�าระหน��กั+อน

6. ถ�าบุ�งิค�บุจ้�านองิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�จ้�านองิได้�เงิ�นสั�ทธ�ตั๋�#ากัว+าจ้�านวนเงิ�นท�#ค�างิชำ�าระ เงิ�นท�#ย�งิข้าด้อย)+ ล)กัหน�� ไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้

7. สั�ญญาจ้�านองิม�ข้�อตั๋กัลงิระบุ�ว+า ถ�าผู)�ร �บุจ้�านองิบุ�งิค�บุจ้�านองิได้�เงิ�นไม+พอชำ�าระหน�� ล)กัหน��ย�นยอมให�ผู)�ร �บุจ้�านองิบุ�งิค�บุชำ�าระหน��แกั+ทร�พย�สั�นอ-#นได้�จ้นครบุจ้�านวนหน�� ข้�อตั๋กัลงิน�� ม�ผูลใชำ�บุ�งิค�บุได้�โด้ยสัมบุ)รณ�

8. กัรณ�ท�#ท�าให�สั�ญญาจ้�านองิระงิ�บุได้�แกั+ กัรณ�ผู)�ร �บุจ้�านองิปลด้หน��ให�ล)กัหน��

43

9. เม-#อหน��ท�#ประกั�นข้าด้อาย�ความ ไม+ม�ผูลท�าให�จ้�านองิระงิ�บุ10. เม-#อสั�ญญาจ้�านองิระงิ�บุแล�ว ตั๋�องิปฏิ�บุ�ตั๋�ค-อ น�าความไปจ้ด้ทะเบุ�ยน11. กัารท�#หน��ประธานข้าด้อาย�ความ ไม+ม�ผูลตั๋+อหน��จ้�านองิ (จ้�านองิไม+ระงิ�บุ)

12. กัารไม+จ้ด้ทะเบุ�ยนเม-#อจ้�านองิระงิ�บุม�ผูลค-อ ยกัข้0�นตั๋+อสั)�บุ�คคลภายนอกัไม+ได้�13. กัรณ�เจ้�าหน��ตั๋าย ไม+ม�ผูลท�าให�สั�ญญาจ้�านองิระงิ�บุ

หน+วยท�# 6 สั�ญญาจ้�าน�า1. ทร�พย�ท�#จ้�าน�านอกัจ้ากัจ้ะตั๋�องิเป�นสั�งิหาร�มทร�พย�แล�ว สั�ทธ�ท�#ม�ตั๋ราสัารกั4

อาจ้น�ามาจ้�าน�าได้�โด้ยว�ธ�กัารท�#กัฎหมายกั�าหนด้ สั�ญญาจ้�าน�าครอบุคล�มท��งิหน��ตั๋�นเงิ�นและค+าอ�ปกัรณ� ข้�อตั๋กัลงิบุางิประกัารท�#ค)+สั�ญญาตั๋กัลงิกั�นกั+อนเวลาหน��ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระ กัฎหมายได้�กั�าหนด้ให�ข้�อตั๋กัลงิน��นไม+สัมบุ)รณ� อน0#งิบุทบุ�ญญ�ตั๋�ท��งิหลายในเร-#องิจ้�าน�าให�ใชำ�กั�บุโรงิร�บุจ้�าน�าเพ�ยงิเท+าท�#ไม+ข้�ด้กั�บุกัฎหมาย หร-อกัฎข้�อบุ�งิค�บุข้องิโรงิร�บุจ้�าน�า

2. ผู)�ร �บุจ้�าน�าม�สั�ทธ�ย0ด้ทร�พย�ท�#จ้�าน�าจ้นกัว+าจ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน��และค+าอ�ปกัรณ�ครบุถ�วน และม�หน�าท�#ร �กัษาและสังิวนทร�พย�สั�นท�#จ้�าน�า ตั๋ลอด้จ้นตั๋�องิร�บุผู�ด้ในความสั)ญหายหร-อบุ�บุสัลายข้องิทร�พย�ท�#จ้�าน�า สั+วนค+าใชำ�จ้+ายในกัารบุ�าร�งิร�กัษาทร�พย�สั�นท�#จ้�าน�าน��น ผู)�จ้�าน�าม�หน�าท�#ชำด้ใชำ�ให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�าน�า

สัาระสั�าค้ำญของสัญญาจำ�าน่�า1.สั�ญญาจ้�าน�า เป�นกัารท�#ผู)�จ้�าน�าสั+งิมอบุสั�งิหาร�มทร�พย�ให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�าน�า

เพ-#อเป�นกัารประกั�นกัารชำ�าระหน��2.สั�ญญาจ้�าน�าย+อมครอบุคล�มถ0งิหน��ตั๋�นเงิ�นและค+าอ�ปกัรณ�ตั๋+างิๆ ได้�แกั+

ด้อกัเบุ��ย ค+าสั�นไหมทด้แทนในกัารไม+ชำ�าระหน�� ค+าฤชำาธรรมเน�ยมในกัารบุ�งิค�บุจ้�าน�า ค+าใชำ�จ้+ายเพ-#อร�กัษาทร�พย�สั�นท�#จ้�าน�า และค+าสั�นไหมทด้แทนเพ-#อความเสั�ยหาย อ�นเกั�ด้แตั๋+ความชำ�าร�ด้บุกัพร+องิข้องิทร�พย�สั�นจ้�าน�าซึ่0#งิไม+เห4นประจ้�กัษ�

3.สั�ทธ�ท�#ม�ตั๋ราสัารจ้�าน�าได้�โด้ยว�ธ�สั+งิมอบุและแจ้�งิกัารจ้�าน�าเป�นหน�งิสั-อแกั+ล)กัหน��แห+งิสั�ทธ� ถ�าสั�ทธ�ซึ่0#งิจ้�าน�าถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระกั+อนหน��ซึ่0#งิประกั�นไว� ล)กัหน��แห+งิสั�ทธ�ตั๋�องิสั+งิมอบุทร�พย�สั�นอ�นเป�นว�ตั๋ถ�แห+งิสั�ทธ�ให�ผู)�ร �บุจ้�า น�า และทร�พย�สั�นน��นกัลายเป�นข้องิจ้�าน�าแทนสั�ทธ� ถ�าสั�ทธ�น��นม�ว�ตั๋ถ�แห+งิสั�ทธ�เป�นเงิ�น ล)กัหน��แห+งิสั�ทธ�ตั๋�องิใชำ�เงิ�นให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�าน�าและผู)�จ้�าน�าร+วมกั�น และผู)�จ้�าน�าหร-อ

44

ล)กัหน��แห+งิสั�ทธ�จ้ะท�าให�สั�ทธ�น��นสั��นไป หร-อแกั�ไข้สั�ทธ�น��นให�เสั�ยหายแกั+ผู)�ร �บุจ้�าน�าโด้ยผู)�ร �บุจ้�าน�าไม+ย�นยอมไม+ได้�

4.บุทบุ�ญญ�ตั๋�ท��งิหลายในเร-#องิจ้�าน�าน�� ใชำ�กั�บุสั�ญญาจ้�าน�าท�#ท�ากั�บุผู)�ตั๋� �งิโรงิร�บุจ้�าน�า โด้ยได้�ร�บุอน�ญาตั๋จ้ากัร�ฐบุาลได้�เท+าท�#ไม+ข้�ด้กั�บุพระราชำบุ�ญญ�ตั๋�โรงิร�บุจ้�าน�า

ความหมายข้องิสั�ญญาจ้�าน�าเด้+นกั)�เงิ�นเด้Gอ 10,000 บุาท โด้ยเด้+นน�าตั๋)�เย4นข้องิตั๋นราคา 15,000 บุาท

มาให�เด้Gอย0ด้ไว�เป�นประกั�น แตั๋+เน-#องิจ้ากับุ�านเด้Gอแคบุ จ้0งิตั๋กัลงิกั�นให�จ้�Gมจ้��มเพ-#อนบุ�านเด้Gอเป�นผู)�เกั4บุร�กัษาแทน สั�ญญาด้�งิกัล+าวน��ให�ว�น�จ้ฉั�ยว+าเป�นสั�ญญาจ้�าน�าหร-อไม+

สั�ญญาด้�งิกัล+าวเป�นสั�ญญาจ้�าน�า เพราะล�กัษณะข้องิสั�ญญาจ้�าน�าค-อ1)ทร�พย�ท�#จ้�าน�าตั๋�องิเป�นสั�งิหาร�มทร�พย� ในท�#น��ค-อตั๋)�เย4น2)ผู)�จ้�าน�าตั๋�องิเป�นเจ้�าข้องิทร�พย� ตั๋)�เย4นเป�นทร�พย�ข้องิเด้+นผู)�จ้�าน�า3)ตั๋�องิม�กัารสั+งิมอบุทร�พย�ท�#จ้�าน�า หร-อค)+สั�ญญาอาจ้ตั๋กัลงิให�บุ�คคล

ภายนอกัเป�นผู)�เกั4บุร�กัษาทร�พย�แทนผู)�ร �บุจ้�าน�า ซึ่0#งิในท�#น��เด้+นและเด้Gอตั๋กัลงิกั�นให�นายจ้�Gมจ้��มร�กัษาตั๋)�เย4นแทนเด้+น

ข้อบุเข้ตั๋ข้องิสั�ญญาจ้�าน�าด้�ากั)�เงิ�นแด้งิ 10,000 บุาท โด้ยน�าม�าแข้+งิมาจ้�าน�าไว�กั�บุแด้งิ ระหว+างิท�#ม�า

อย)+กั�บุแด้งิ แด้งิเสั�ยค+าด้)แลเล��ยงิม�าว�นละ 100 บุาท เป�นเวลา 10 ว�น ด้�าน�าเงิ�นมาชำ�าระแด้งิ 10,000 บุาท แตั๋+แด้งิไม+ยอมค-นม�าให�ด้�าเพราะด้�าย�งิไม+ชำ�าระค+าเล��ยงิม�าอ�กั 1,000 บุาท ปAญหาว+าแด้งิม�สั�ทธ�ย0ด้ม�าหร-อไม+

ทร�พย�สั�นท�#จ้�าน�าย+อมเป�นประกั�นหน��เงิ�นตั๋�นและหน��อ�ปกัรณ�ด้�วยตั๋ามมาตั๋รา 748 ในกัรณ�น��ค+าใชำ�จ้+ายกัารด้)แลร�กัษาม�า 1,000 บุาท เป�นหน��อ�ปกัรณ� ด้�งิน��น แด้งิม�สั�ทธ�ย0ด้ม�าไว�จ้นกัว+าด้�าจ้ะชำ�าระเงิ�น 1,000 บุาท

มิาตรา 748 กัารจ้�าน�าน��นย+อมเป�นประกั�นเพ-#อกัารชำ�าระหน�� กั�บุ ท��งิค+าอ�ปกัรณ�ตั๋+อไปน��ด้�วย ค-อ

(1) ด้อกัเบุ��ย (2) ค+าสั�นไหมทด้แทนในกัารไม+ชำ�าระหน�� (3) ค+าฤชำาธรรมเน�ยมในกัารบุ�งิค�บุจ้�าน�า

45

(4) ค+าใชำ�จ้+ายเพ-#อร�กัษาทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�าน�า (5) ค+าสั�นไหมทด้แทนเพ-#อความเสั�ยหายอ�นเกั�ด้แตั๋+ความชำ�าร�ด้บุกัพร+องิแห+งิ

ท ร� พ ย� สั� น จ้�า น�า ซึ่0# งิ ไ ม+ เ ห4 น ป ร ะ จ้� กั ษ�

กัารจ้�าน�าสั�ทธ�ท�#ม�ตั๋ราสัารอธ�บุายว�ธ�กัารจ้�าน�าสั�ทธ�ท�#ม�ตั๋ราสัารท�#วไปว�ธ�จ้�าน�าสั�ทธ�ท�#ม�ตั๋ราสัารท�#วไป ม�บุ�ญญ�ตั๋�ในมาตั๋รา 750 กัล+าวค-อ1)ตั๋�องิสั+งิมอบุตั๋ราสัารน��นให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�าน�าและ2)ตั๋�องิบุอกักัล+าวเป�นหน�งิสั-อแจ้�งิกัารจ้�าน�าแกั+ล)กัหน��แห+งิสั�ทธ� ม�ฉัะน��น

กัารจ้�าน�าเป�นโมฆะมิาตรา 750 ถ�าทร�พย�สั�นท�#จ้�าน�าเป�นสั�ทธ�ซึ่0#งิม�ตั๋ราสัาร และม�ได้� สั+งิมอบุตั๋ราสัาร

น��นให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�าน�า ท��งิม�ได้�บุอกักัล+าวเป�นหน�งิสั-อแจ้�งิ กัารจ้�าน�าแกั+ล)กัหน��แห+งิสั�ทธ�น��นด้�วยไซึ่ร� ท+านว+ากัารจ้�าน�าย+อมเป�นโมฆะ

ถ�าสั�ทธ�ซึ่0#งิจ้�าน�าถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระกั+อนหน��ซึ่0#งิเป�นประกั�น ล)กัหน��แห+งิสั�ทธ�ตั๋�องิชำ�าระหน��แกั+ใคร

ถ�าสั�ทธ�ซึ่0#งิจ้�าน�าถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระกั+อนหน��ซึ่0#งิเป�นประกั�น กัฎหมายกั�าหนด้หล�กัเกัณฑ์� ด้�งิน��

1)ถ�าว�ตั๋ถ�แห+งิสั�ทธ�เป�นทร�พย�สั�น ล)กัหน��แห+งิสั�ทธ�ตั๋�องิสั+งิมอบุทร�พย�น��นให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�าน�าและทร�พย�น��นกั4กัลายเป�นข้องิจ้�าน�าแทนสั�ทธ�ซึ่0#งิจ้�าน�า

2)ถ�าว�ตั๋ถ�แห+งิสั�ทธ�เป�นเงิ�น ล)กัหน��แห+งิสั�ทธ�ตั๋�องิชำ�าระเงิ�นให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�าน�า และผู)�จ้�าน�าร+วมกั�น ถ�าท��งิสัองิตั๋กัลงิกั�นไม+ได้� ให�วางิเงิ�นไว� ณ สั�าน�กังิานฝ่ากัทร�พย�

กัารใชำ�กัฎหมายล�กัษณะจ้�าน�าแกั+โรงิร�บุจ้�าน�าบุทบุ�ญญ�ตั๋�เร-#องิจ้�าน�าใน ปพพ. จ้ะน�ามาใชำ�กั�บุสั�ญญาจ้�าน�าท�#ท�ากั�บุผู)�ตั๋� �งิ

โรงิร�บุจ้�าน�าได้�หร-อไม+บุทบุ�ญญ�ตั๋�เร-#องิจ้�าน�าใน ปพพ. น�าไปใชำ�กั�บุสั�ญญาจ้�าน�าท�#ท�ากั�บุผู)�ตั๋� �งิโรงิ

ร�บุจ้�าน�าได้�แตั๋+เท+าไม+ข้�ด้กั�บุพระราชำบุ�ญญ�ตั๋�โรงิร�บุจ้�าน�า

สั�ที่ธิ�แลัะหน่&าที่��ของผ%&รบจำ�าน่�าแลัะผ%&จำ�าน่�า

46

1.ผู)�ร �บุจ้�าน�าม�สั�ทธ�ย0ด้ทร�พย�ท�#จ้�าน�าไว�ได้�ท��งิหมด้จ้นกัว+าจ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน�� และค+าอ�ปกัรณ�ครบุถ�วน และม�สั�ทธ�ในกัารน�าด้อกัผูลน�ตั๋�น�ยท�#งิอกัจ้ากัทร�พย�จ้�าน�ามาจ้�ด้สัรรใชำ�เป�นค+าด้อกัเบุ��ยท�#ค�างิชำ�าระ ถ�าไม+ม�ด้อกัเบุ��ยค�างิชำ�าระให�จ้�ด้สัรรใชำ�หน��เงิ�นตั๋�น

2.ผู)�ร �บุจ้�าน�าม�หน�าท�#ตั๋�องิร�กัษาและสังิวนทร�พย�สั�นจ้�าน�าไว� เชำ+นว�ญญู)ชำนจ้ะพ0งิสังิวนทร�พย�สั�นสั�ด้ข้องิตั๋นและตั๋�องิร�บุผู�ด้ในความสั)ญหายหร-อบุ�บุสัลายข้องิทร�พย�ท�#จ้�าน�าแม�จ้ะเป�นเพราะเหตั๋�สั�ด้ว�สั�ย เว�นแตั๋+จ้ะพ�สั)จ้น�ได้�ว+าถ0งิอย+างิไร กั4คงิตั๋�องิสั)ญหายหร-อบุ�บุสัลายอย)+น� #นเองิ

3.ผู)�จ้�าน�าม�สั�ทธ�ไถ+ถอนทร�พย�จ้�าน�าได้�เสัมอตั๋ราบุท�#ย�งิไม+ม�กัารบุ�งิค�บุจ้�าน�า และม�หน�าท�#ชำด้ใชำ�ค+าใชำ� จ้+ายอ�นควรแกั+กัารบุ�าร�งิร�กัษาทร�พย�สั�นท�#จ้�าน�าซึ่0#งิผู)�ร �บุจ้�าน�าได้�จ้+ายไป

4.อาย�ความฟ้6องิร�องิเร�ยกัค+าสั�นไหมทด้แทน เพ-#อความบุ�บุสัลายซึ่0#งิผู)�ร �บุจ้�าน�ากั+อให�เกั�ด้แกั+ทร�พย�สั�นจ้�าน�า ฟ้6องิเร�ยกัค+าชำด้ใชำ�ค+าใชำ�จ้+ายเพ-#อกัารบุ�าร�งิร�กัษาทร�พย�หร-อฟ้6องิเร�ยกัค+าสั�นไหมทด้แทนเพ-#อความเสั�ยหายท�#ผู)�ร �บุจ้�าน�าได้�ร�บุ เพราะความชำ�าร�ด้บุกัพร+องิในทร�พย�สั�นจ้�าน�าซึ่0#งิไม+เห4นประจ้�กัษ� ให�ฟ้6องิภายใน 6 เด้-อน น�บุแตั๋+ว�นสั+งิค-น หร-อข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สั�นจ้�าน�า

สั�ทธ�และหน�าท�#ข้องิผู)�ร �บุจ้�าน�าสัายกั)�เย4นเย4น 10,000 บุาท โด้ยน�าแหวนเพชำรราคา 8,000 บุาท และ

สัร�อยคอราคา 6,000 บุาท มาจ้�าน�า ตั๋+อมาสัายน�าเงิ�น 5,000 บุาท มาชำ�าระหน��เย4น แลข้อสัร�อยคอค-นจ้ากัเย4น เย4นไม+ให� ถามว+าเย4นม�สั�ทธ�อย+างิไร

เย4นม�สั�ทธ�ย0ด้ทร�พย�ท�#จ้�าน�าไว�ได้�ท��งิหมด้จ้นกัว+าจ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน��ครบุตั๋ามมาตั๋รา 758

ผูอมน�ารถยนตั๋�มาจ้�าน�าอ�วนเป�นประกั�นหน�� โด้ยเกั4บุไว�ในโรงิรถบุ�านอ�วน ตั๋+อมาอ�วนท�ากัารซึ่+อมโรงิรถใหม+จ้0งิน�ารถไปฝ่ากัไว�ในโรงิรถข้องิกัลางิเพ-#อนบุ�าน เผูอ�ญเกั�ด้ไฟ้ไหม�บุ�านละแวกัน��น รวมท��งิบุ�านอ�วนและกัลางิด้�วย ด้�งิน�� อ�วนตั๋�องิร�บุผู�ด้หร-อไม+เพ�ยงิใด้

โด้ยหล�กัผู)�จ้�าน�าไม+ย�นยอม ผู)�ร �บุจ้�าน�าค-อ อ�วนจ้ะเอารถยนตั๋�ให�บุ�คคลภายนอกัใชำ�สัอย หร-อเกั4บุร�กัษาไม+ได้� กัารท�#อ�วนเอารถไปฝ่ากักัลางิ หากัเกั�ด้

47

ความเสั�ยหาย มาตั๋รา 760 อ�วนตั๋�องิร�บุผู�ด้ชำอบุ แตั๋+ในกัรณ�ตั๋ามข้�อเท4จ้จ้ร�งิ อ�วนสัามารถพ�สั)จ้น�ได้�ว+าถ0งิอย+างิไรกั4เสั�ยหายอย)+ด้� กัล+าวค-อ แม�รถจ้ะจ้อด้ท�#บุ�านอ�วนกั4ตั๋�องิถ)กัไฟ้ไหม�เชำ+นกั�น อ�วนจ้0งิไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้

มิาตรา 758 ผู)�ร�บุจ้�าน�าชำอบุท�#จ้ะย0ด้ข้องิจ้�าน�าไว�ได้�ท��งิหมด้จ้นกัว+า จ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน��และค+าอ�ปกัรณ�ครบุถ�วน

มิาตรา 760 ถ�าผู)�ร �บุจ้�าน�าเอาทร�พย�สั�นซึ่0#งิจ้�าน�าออกัใชำ�เองิ หร-อ เอาไปให�บุ�คคลภายนอกัใชำ�สัอย หร-อเกั4บุร�กัษาโด้ยผู)�จ้�าน�าม�ได้�ย�นยอม ด้�วยไซึ่ร� ท+านว+าผู)�ร �บุจ้�าน�าจ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้เพ-# อทร�พย�สั�นจ้�าน�าน��นสั)ญหาย หร-อบุ�บุสัลายไปอย+างิใด้ ๆ แม�ท��งิเป�นเพราะเหตั๋�สั�ด้ว�สั�ย เว�นแตั๋+จ้ะ พ�สั)จ้น�ได้�ว+าถ0งิอย+างิไร ๆ กั4คงิจ้ะตั๋�องิสั)ญหาย หร-อบุ�บุสัลายอย)+น� #นเองิ

สั�ทธ�และหน�าท�#ข้องิผู)�จ้�าน�าผู)�จ้�าน�าม�สั�ทธ�และหน�าท�#อย+างิไรผู)�ร �บุจ้�าน�าม�สั�ทธ�Dค-อ1) ให�ผู)�ร �บุจ้�าน�าสังิวนและร�กัษาทร�พย�ท�#จ้�าน�า ตั๋ามมาตั๋รา 759

2) ได้�ร�บุค+าสั�นไหมทด้แทนกัรณ�ทร�พย�ท�#จ้�าน�าสั)ญหาย หร-อบุ�บุสัลาย ตั๋ามมาตั๋รา 760

3)สั�ทธ�ไถ+ถอนทร�พย�ท�#จ้�าน�าผู)�จ้�าน�าม�หน�าท�#ค-อ ชำด้ใชำ�ค+าใชำ�จ้+ายอ�นควรแกั+กัารบุ�าร�งิร�กัษาทร�พย�สั�นท�#จ้�าน�า ตั๋ามมาตั๋รา 762มิาตรา 759 ผู)�ร�บุจ้�าน�าจ้�าตั๋�องิร�กัษาทร�พย�สั�นจ้�าน�าไว�ให�ปลอด้ภ�ย และตั๋�องิสังิวน

ทร�พย�สั�นจ้�าน�าน��นเชำ+นอย+างิว�ญญู)ชำนจ้ะพ0งิสังิวนทร�พย�สั�น ข้องิตั๋นเองิมิาตรา 762 ค+าใชำ�จ้+ายใด้ ๆ อ�นควรแกั+กัารบุ�าร�งิร�กัษาทร�พย�สั�น จ้�าน�าน��น ผู)�จ้�าน�า

จ้�าตั๋�องิชำด้ใชำ�ให�แกั+ผู)�ร �บุจ้�าน�า เว�นแตั๋+จ้ะได้�กั�าหนด้ไว� เป�นอย+างิอ-#นในสั�ญญา

อาย�ความเร�ยกัค+าสั�นไหมทด้แทนและค+าใชำ�จ้+ายด้�ากั)�เงิ�นแด้งิ 10,000 บุาท โด้ยน�ารถยนตั๋�มาจ้�าน�าเป�นประกั�นกัารข้�าระ

หน��กั�บุแด้งิ และตั๋กัลงิย�นยอมให�แด้งิใชำ�รถยนตั๋�ด้�งิกัล+าวได้� เม-# อแด้งิน�ารถยนตั๋�ออกัใชำ�ปรากัฏิว+ารถเบุรกัไม+ด้� ท�าให�ชำนรถค�นอ-#นเสั�ยหาย แด้งิตั๋�องิเสั�ยเงิ�นค+าสั�นไหมทด้แทนไป 2,000 บุาท เม-#อถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระหน��ด้�าน�าเงิ�นมาชำ�าระ 10,000 บุาท ด้�วยความพล��งิเผูลอ แด้งิสั+งิมอบุรถค-นด้�าไปโด้ยไม+ได้�เร�ยกัให�ด้�า

48

ชำ�าระอ�กั 2,000 บุาท เชำ+นน��ถ�าด้�าไม+ยอมชำ�าระ 2,000 บุาท แด้งิสัามารถเร�ยกัร�องิได้�อย+างิไรหร-อไม+

กัฎหมายกั�าหนด้ให� ผู)�ร �บุจ้�าน�าตั๋�องิร�บุผู�ด้เพ-#อความเสั�ยหายท�#เกั�ด้แกั+ทร�พย�ท�#จ้�าน�า เพราะความชำ�าร�ด้บุกัพร+องิในทร�พย�สั�นจ้�าน�าซึ่0#งิไม+เห4นประจ้�กัษ� และกั�าหนด้อาย�ความฟ้6องิเร�ยกัค+าสั�นไหมทด้แทน 6 เด้-อน น�บุแตั๋+ว�นสั+งิค-นสั�นค�าหร-อข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สั�นจ้�าน�า ด้�งิน��น แด้งิฟ้6องิเร�ยกัค+าเสั�ยหายท�#จ้+ายไป 2,000 บุาท จ้ากัด้�าได้� ภายใน 6 เด้-อน น�บุแตั๋+ว�นสั+งิมอบุรถยนตั๋�ค-น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 61. ตั๋�วอย+างิข้องิกัารจ้�าน�าได้�แกั+กัรณ� ม+วงิกั)�เงิ�นจ้ากัสั�ม โด้ยเอาแหวนเพชำรมาประกั�น

กัารชำ�าระหน��2. ด้�าท�าสั�ญญากั)�เงิ�นแด้งิ 50,000 บุาท และน�าม�ามาจ้�าน�าเป�นประกั�นชำ�าระหน�� 1 เด้-อน

ตั๋+อมาด้�าน�าเงิ�นมาชำ�าระหน�� ซึ่0#งิแด้งิตั๋�องิเสั�ยค+าเล��ยงิด้)ม�าตั๋ลอด้ 1 เด้-อน เป�นเงิ�น 2,000

บุาท แด้งิสัามารถเร�ยกัเล��ยงิม�าจ้ากัด้�าได้� เพราะกัฎหมายกั�าหนด้ให�ผู)�จ้�าน�าเป�นผู)�ออกัค+าใชำ� จ้+าย

3. จ้ากัปAญหาข้�างิตั๋�น ระหว+างิท�#ม�าอย)+กั�บุแด้งิ ม�าเกั�ด้ตั๋กัล)กัออกัมา 2 ตั๋�ว ล)กัม�าจ้ะตั๋�องิตั๋กัเป�นข้องิเจ้�าข้องิม�าค-อด้�า

4. สั�ทธ�ซึ่0#งิม�ตั๋ราสัารหมายถ0งิ ตั๋ราสัารซึ่0#งิใชำ�แทนสั�ทธ�5. สั�มกั)�เงิ�นองิ� +น 20,000 บุาท โด้ยน�าแหวนเพชำรราคา 15,000 บุาท และท�ว�สั�ราคา

9,000 บุาท มาประกั�นชำ�าระหน�� ตั๋+อมาสั�มได้�น�าเงิ�นเพ�ยงิ 15,000 บุาท มาชำ�าระ และข้อให�องิ� +นค-นท�ว�สั�ให�ตั๋น อง/�น่ไมิ�ต&องค้ำ0น่ เพราะผู)�ร �บุจ้�าน�าม�สั�ทธ�ย0ด้ทร�พย�ท�#จ้�าน�าไว�ท��งิหมด้ จ้นกัว+าจ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน��ครบุจ้�านวน

6. คด้�ฟ้6องิเร�ยกัค+าสั�นไหมทด้แทน เพ-#อความบุ�บุสัลายอ�นผู)�ร �บุจ้�าน�ากั+อให�เกั�ด้แกั+ทร�พย�สั�นจ้�าน�าน��น กัฎหมายกั�าหนด้ให�ฟ้6องิภายใน ระยะเวลา 6 เด้-อน น�บุแตั๋+ว�นสั+งิค-น

7. แด้งิได้�เชำ4คผู)�ถ-อมาเป�นเชำ4คลงิว�นท�#ล+วงิหน�า เม-#อย�งิไม+ถ0งิกั�าหนด้ข้0�นเงิ�น จ้0งิเอาเชำ4คไปจ้�าน�าข้าว กัฎหมายกั�าหนด้ว�ธ�จ้�าน�าเชำ4คโด้ย กัารสั+งิมอบุเชำ4ค และสัล�กัหล�งิเชำ4คให�ปรากัฏิ กัารจ้�าน�า

8. สั�ญญาจ้�าน�าท�#ม�กัารตั๋กัลงิกั�นกั+อนเวลาหน��ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระ เป�นข้�อความว+าถ�าไม+ชำ�าระหน��ให�ทร�พย�จ้�าน�าเป�นข้องิผู)�ร�บุจ้�าน�า ข้�อตั๋กัลงิเชำ+นน��ไม+สัมบุ)รณ�

9. กัารจ้�าน�าย+อมเป�นประกั�นเพ-#อกัารชำ�าระหน��กั�บุท��งิค+าอ�ปกัรณ� ค+าอ�ปกัรณ�ได้�แกั+ ค+าฤชำาธรรมเน�ยมในกัารบุ�งิค�บุจ้�าน�า

10. จ้�าน�าเป�นกัารประกั�นกัารชำ�าระหน��ด้�วย สั�งิหาร�มทร�พย�

49

11. แสัด้กั)�เงิ�นชำมพ) โด้ยเอาตั๋0กัแถวทาเป�นประกั�นกัารชำ�าระหน�� ไม+ใชำ+เป�นกัารจ้�าน�า

12. คด้�ฟ้6องิเร�ยกัค+าใชำ�จ้+ายเพ-#อกัารบุ�าร�งิร�กัษาทร�พย�สั�นจ้�าน�า ให�ฟ้6องิภายในอาย�ความ 6 เด้-อน น�บุแตั๋+ว�นข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�สั�นจ้�าน�า

13. ด้�ากั)�เงิ�นแด้งิ โด้ยน�ารถยนตั๋�มาประกั�นกัารชำ�าระหน��และค)+สั�ญญาตั๋กัลงิกั�นให�แด้งิน�ารถยนตั๋�ไปให�บุ�คคลภาย นอกัเชำ+าได้� แด้งิให�เชำ+าได้�เงิ�นมา 2,000 บุาท เงิ�นค+าเชำ+าน�� ให�แด้งิน�าค+าเชำ+าน��ไปจ้�ด้สัรรใชำ�ด้อกัเบุ��ยท�#ค�างิชำ�าระกั+อน

14. จ้ากัข้�อม)ลข้�างิตั๋�น แด้งิเห4นว+ารถยนตั๋�ค�นด้�งิกัล+าวเกั+ามากัและผู� จ้0งิน�าไปให�ชำ+างิทาสั�รถใหม+ สั��นเงิ�นไป 15,000 บุาท ด้�งิน��นแด้งิจ้ะมาข้อเร�ยกัเกั4บุเงิ�นค+าท�าสั�จ้ากัด้�าตั๋ามสั�ญญาจ้�าน�า ไมิ�ได& เพราะไม+ใชำ+ค+าใชำ�จ้+ายอ�นควรแกั+กัารบุ�าร�งิร�กัษาซึ่0#งิผู)�จ้�าน�าจ้ะตั๋�องิจ้+าย

15. กัารจ้�าน�าใบุห��นชำน�ด้ระบุ�ชำ-#อตั๋�องิปฏิ�บุ�ตั๋�โด้ย กัารจ้ด้ทะเบุ�ยนกัารจ้�าน�าไว�ในสัม�ด้ข้องิบุร�ษ�ทเพ-#อย�นบุร�ษ�ทหร-อบุ�คคลภายนอกั

16. สั�ญญากั)� ไม+ใชำ+ตั๋ราสัารท�#จ้�าน�ากั�นได้�17. เม-#อหน��ท�#เอาทร�พย�ไปจ้�าน�าประกั�นไว�ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระแล�ว ค)+สั�ญญาจ้0งิ

ตั๋กัลงิกั�นยอมให�ทร�พย�น��นตั๋กัเป�นข้องิผู)�ร�บุจ้�าน�า ข้�อตั๋กัลงิน��ม�ผูล ใชำ�ได้� 18. กัารจ้�าน�าย+อมเป�นประกั�นเพ-#อกัารชำ�าระหน��กั�บุท��งิค+าอ�ปกัรณ� สั+วนเร-#องิ

ค+าสั�นไหมทด้แทนเพ-#อความเสั�ยหายอ�นเกั�ด้จ้ากักัารให�บุ�คคลภายนอกัใชำ�ทร�พย�สั�นจ้�าน�า ไม+ถ-อว+าเป�นค+าอ�ปกัรณ�

หน่�วยที่�� 7 การบงค้ำบจำ�าน่�าแลัะสัญญาบญชี�เด�น่สัะพด

1. กัารบุ�งิค�บุจ้�าน�าท�าได้�ว�ธ�เด้�ยวค-อ ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�จ้�าน�าเท+าน��น จ้ะเอาทร�พย�จ้�าน�าหล�ด้เป�นสั�ทธ�ไม+ได้� ยกัเว�นกัารจ้�าน�าท�#ท�ากั�บุโรงิจ้�าน�า กัฎหมายจ้0งิบุ�งิค�บุให�จ้�าน�าโด้ยเอาทร�พย�หล�ด้เป�นสั�ทธ�ได้�

2. จ้�าน�าย+อมระงิ�บุสั��นไปเม-#อหน��ประธานระงิ�บุสั��นไปไม+ว+าด้�วยเหตั๋�ใด้ๆ และถ�าผู)�ร �บุจ้�าน�าย�นยอมให�ทร�พย�จ้�าน�ากัล�บุไปอย)+ในความครอบุครองิข้องิผู)�จ้�าน�าแล�ว จ้�าน�าระงิ�บุสั��นไปเหม-อนกั�น

3. สั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ เป�นสั�ญญาท�#บุ�คคลสัองิคนตั๋กัลงิให�ห�กัทอนบุ�ญชำ�หน��สั�นระหว+างิเข้าท��งิสัองิเป�นระยะไป และเป�นสั�ญญาท�#สัมบุ)รณ�บุ�งิค�บุกั�นได้�โด้ยอาศั�ยล�าพ�งิกัารตั๋กัลงิ

50

7.1 การบงค้ำบจำ�าน่�า1. กัารบุ�งิค�บุจ้�าน�าท�าได้�ด้�วยกัารเอาทร�พย�จ้�าน�าออกัข้ายทอด้ตั๋ลาด้ โด้ยไม+

ฟ้6องิคด้�ตั๋+อศัาล แตั๋+ตั๋�องิบุอกักัล+าวเป�นหน�งิสั-อให�ให�ผู)�จ้�าน�าชำ�าระหน��ภายในเวลาอ�นสัมควรกั+อน และตั๋�องิบุอกัให�ร) �ถ0งิว�นเวลาสัถานท�#ท�#ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ด้�วย

2. เม-#อบุ�งิค�บุจ้�าน�าแล�ว เงิ�นท�#ได้�จ้ากักัารข้ายทอด้ตั๋ลาด้ตั๋�องิเอามาจ้�ด้สัรรชำ�าระหน��และอ�ปกัรณ�แห+งิหน�� หากัม�เงิ�นเหล-อแกั+ผู)�จ้�าน�า แตั๋+ถ�าข้ายทอด้ตั๋ลาด้ไม+พอชำ�าระหน�� ตั๋�วล)กัหน��ตั๋�องิร�บุผู�ด้ชำด้ใชำ�เงิ�นท�#ข้าด้อย)+

3. จ้�าน�าย+อมระงิ�บุสั��นไปเม-#อหน��ประธานระงิ�บุ หร-อเม-#อผู)�ร �บุจ้�าน�ายอมให�ทร�พย�จ้�าน�ากัล�บุไปอย)+ในความครอบุครองิข้องิผู)�จ้�าน�า หร-อเม-#อบุ�งิค�บุจ้�าน�า

7.1.1 ว�ธ�บุ�งิค�บุจ้�าน�าเข้�มกั)�เงิ�นข้�น 10,000 บุาท กั�าหนด้ชำ�าระค-นภายใน 2 เด้-อน โด้ยไม+ได้�ท�า

สั�ญญากั)�กั�น แตั๋+เข้�มจ้�าน�าเข้4มข้�ด้ทองิค�าหน�กั 10 บุาท เป�นประกั�นหน��ให�ข้�น คร��นหน��ครบุกั�าหนด้เข้�มผู�ด้น�ด้ ข้�นมาข้อค�าแนะน�าว+า ถ�าจ้ะเร�ยกัร�องิให�เข้�มชำ�าระหน��จ้ะตั๋�องิท�าอย+างิไร

เน-# องิจ้ากัหน��เงิ�นกั)�รายน��ไม+ได้�ท�าสั�ญญากั)�ไว� จ้0งิฟ้6องิบุ�งิค�บุอย+างิหน��สัาม�ญไม+ได้� แนะน�าให�ข้�นใชำ�สั�ทธ�บุ�งิค�บุจ้�าน�าเพ-#อเอาเงิ�นชำ�าระหน�� โด้ยให�ข้�นม�หน�งิสั-อเตั๋-อนเข้�มกั+อนตั๋ามมาตั๋รา 764 ถ�าเข้�มย�งิไม+เอาเงิ�นมาชำ�าระตั๋ามท�#เตั๋-อนกั4ม�หน�งิสั-อบุอกัเข้�มว+าจ้ะเอาเข้4มข้�ด้ทองิค�าออกัข้ายทอด้ตั๋ลาด้โด้ยแจ้�งิสัถานท�#และเวลาข้ายทอด้ตั๋ลาด้ไปด้�วย แล�วเอาเข้4มข้�ด้ออกัข้ายทอด้ตั๋ลาด้ตั๋+อไป

กัารบุ�งิค�บุจ้�าน�ากัรณ�ใด้ท�#ไม+ตั๋�องิข้ายทอด้ตั๋ลาด้ม�ได้� 2 กัรณ�ค-อ

1)กัรณ�จ้�าน�าตั๋��วเงิ�น ถ�าตั๋��วเงิ�นถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�นกั+อนหน��ท�#ประกั�นหร-อถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�นในเวลาเด้�ยวกั�นกั�บุหร-อกัระชำ��นชำ�ด้กั�บุหน��ท�#ประกั�น ผู)�ร �บุจ้�าน�ากั4เอาตั๋��วเงิ�นน��นไปเร�ยกัเกั4บุเงิ�นได้�เลย

2)กัรณ�จ้�าน�ากั�บุโรงิร�บุจ้�าน�า กัฎหมายให�ผู)�ร �บุจ้�าน�าบุ�งิค�บุจ้�าน�าโด้ยเอาทร�พย�จ้�าน�าหล�ด้เป�นสั�ทธ�

มิาตรา 864 เม-#อค)+สั�ญญาประกั�นภ�ยยกัเอาภ�ยใด้โด้ยเฉัพาะข้0�น เป�นข้�อพ�จ้ารณาในกัารวางิกั�าหนด้จ้�านวนเบุ��ยประกั�นภ�ย และภ�ยเชำ+นน��นสั��นไปหาม�ไม+แล�วท+านว+าภายหน�าแตั๋+น��นไปผู)�เอาประกั�นภ�ยชำอบุท�#จ้ะได้�ลด้เบุ��ยประกั�นภ�ยตั๋ามสั+วน

51

7.1.2 ผูลข้องิกัารบุ�งิค�บุจ้�าน�าแสังิกั)�เงิ�นสั� 20,000 บุาท ไม+ได้�ท�าสั�ญญากั)�กั�น โด้ยเสั�ยงิจ้�าน�าเป@ยโนเป�น

ประกั�นหน�� เม-#อหน��ครบุกั�าหนด้ชำ�าระค-น แสังิไม+ม�เงิ�นมาชำ�าระสั�จ้0งิบุ�งิค�บุจ้�าน�าข้ายทอด้ตั๋ลาด้เป@ยโนได้�เงิ�น 16,000 บุาท หน��ย�งิอย)+อ�กั 4,000 บุาท สั�จ้ะฟ้6องิให�แสังิหร-อเสั�ยงิชำ�าระเงิ�นท�#ข้าด้อย)+ได้�หร-อไม+

ฟ้6องิไมิ�ได& เพราะกัารกั)�เงิ�นน��ไม+ม�หล�กัฐานเป�นหน�งิสั-อ จ้0งิเร�ยกัร�องิให�สั�ล)กัหน��ชำด้ใชำ�เงิ�นท�#ข้าด้ไม+ได้� สั�าหร�บุเสั�ยงิซึ่0#งิเป�นผู)�จ้�าน�ากั4ม�ได้�ตั๋กัลงิว+า ยอมชำด้ใชำ�เงิ�นท�#ข้าด้ ฉัะน��นเสั�ยงิจ้0งิไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ในเงิ�นท�#ข้าด้อย)+

7.1.3 ความระงิ�บุสั��นไปแห+งิสั�ญญาจ้�าน�าพาล�กั)�เงิ�นสั�คร�พ 5,000 บุาท เม-#อว�นท�# 1 กัรกัฎาคม 2524 ไม+ม�กั�าหนด้

ชำ�าระค-น โด้ยในสั�ญญากั)�ท�#ท�าน��นม�ข้�อความระบุ�ว+าหน�มาณจ้�าน�ากัระบุ�#เป�นประกั�น และม�ข้�อตั๋กัลงิพ�เศัษด้�วยว+า ถ�าข้ายทร�พย�ท�#จ้�าน�าได้�เงิ�นสั�ทธ�ตั๋�#ากัว+าจ้�านวนหน��ท�#ค�างิแล�วหน�มาณยอมชำด้ใชำ�เงิ�นท�#ข้าด้ให�จ้นครบุ ตั๋+อมาสั�คร�พค-นกัระบุ�#แกั+หน�มาณไปเพ-#อใชำ�ป6องิกั�นตั๋�วน�บุแตั๋+กั)�เงิ�นกั�นแล�ว พาล�ไม+เคยชำ�าระเงิ�นตั๋�นค-นเลย จ้นถ0งิเด้-อนสั�งิหาคม 2536 สั�คร�พจ้0งิทวงิเงิ�น พาล�ปฏิ�เสัธสั�คร�พจ้ะบุ�งิค�บุชำ�าระหน��เอาจ้ากัใครได้�บุ�างิ

ไม+สัามารถบุ�งิค�บุชำ�าระหน��จ้ากัใครได้� กัล+าวค-อ จ้ะบุ�งิค�บุจ้�าน�าเอากั�บุหน�มาณกั4ไม+ได้�เพราะค-นกัระบุ�#ให�ไปแล�ว จ้�าน�าจ้0งิระงิ�บุสั��นไป และจ้ะฟ้6องิพาล�กั4ไม+ได้�อ�กั เพราะหน��เงิ�นกั)�ล+วงิเลยมากัว+า 10 ป@ ข้าด้อาย�ความฟ้6องิร�องิ

7.2 สัญญาบญชี�เด�น่สัะพด1. สั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้เป�นสั�ญญาระหว+างิบุ�คคลสัองิคนให�ห�กัทอน

บุ�ญชำ�หน��สั�นระหว+างิกั�นเป�นระยะ ตั๋ามท�#ตั๋กัลงิกั�น2. หน��ท�#เกั�ด้จ้ากัห�กัทอนสั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ หากัผู)�เป�นล)กัหน��ไม+ชำ�าระจ้ะ

ตั๋�องิเสั�ยด้อกัเบุ��ยน��น แม�ค)+สั�ญญาจ้ะม�ได้�ตั๋กัลงิให�ตั๋�องิเสั�ยด้อกัเบุ��ยกั4ตั๋าม3. สั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ระงิ�บุไปด้�วยเหตั๋�ตั๋+างิๆ ค-อ เม-#อครบุกั�าหนด้อาย�

สั�ญญาเม-#อม�กัารบุอกัเล�กัสั�ญญา หร-อเม-#อค)+สั�ญญาฝ่Cายใด้ตั๋าย

7.2.1 ความหมายข้องิสั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้บุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ม�ล�กัษณะอย+างิไร อธ�บุาย

52

บุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ม�ล�กัษณะ ค-อ1) เป�นสั�ญญาระหว+างิบุ�คคลสัองิคน และสัมบุ)รณ�โด้ยอาศั�ยเพ�ยงิกัาร

ตั๋กัลงิ2) เป�นสั�ญญาท�#ตั๋�องิม�กัารตั๋กัลงิให�ห�กัทอนบุ�ญชำ�หน��ระหว+างิกั�น3) เป�นสั�ญญาท�#ม�กั�าหนด้อาย�หร-อไม+กั4ได้�

7.2.2 กัารห�กัทอนบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้แด้งิกั�บุด้�าม�บุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ตั๋+อกั�นม�กั�าหนด้ 3 ป@ ตั๋กัลงิห�กัทอนบุ�ญชำ�กั�น

ท�กัๆ 3 เด้-อน เม-#อห�กัทอนบุ�ญชำ�กั�นคร��งิท�# 5 แล�ว ปรากัฏิว+าแด้งิเป�นล)กัหน��ด้�าอย)+ 5,000 บุาท ด้�าเร�ยกัให�แด้งิชำ�าระเงิ�นสัด้ 5,000 บุาท แด้งิไม+ยอมชำ�าระ ข้อให�ลงิบุ�ญชำ�ไว�แล�วไปห�กัทอนกั�นในงิวด้หน�า ด้�งิน�� ด้�าจ้ะฟ้6องิให�แด้งิชำ�าระเงิ�น 5,000 บุาท น��ได้�หร-อไม+

ด้�าม�สั�ทธ�ท�#จ้ะฟ้6องิแด้งิให�ชำ�าระเงิ�น 5,000 บุาท ให�แกั+ตั๋นได้�เพราะเงิ�น 5,000 บุาท น��เป�นเงิ�นท�#เหล-อจ้ากักัารห�กัทอนบุ�ญชำ�กั�นแล�ว ซึ่0#งิฝ่Cายท�#เป�นล)กัหน��ตั๋�องิชำ�าระหน��ให�แกั+ฝ่Cายท�#เป�นเจ้�าหน�� ฉัะน��น แด้งิจ้0งิตั๋�องิชำ�าระให�ด้�า ถ�าหากัแด้งิไม+ชำ�าระ ด้�ากั4ม�สั�ทธ�ฟ้6องิเร�ยกัให�ชำ�าระได้� ตั๋ามมาตั๋รา 865 ตั๋อนท�ายท�#ว+า คงิ“

ชำ�าระสั+วนท�#เป�นจ้�านวนคงิเหล-อโด้ยด้�ลยภาค”

และย�#งิกัว+าน��น ถ�าหากัแด้งิไม+ชำ�าระเงิ�น 5,000 บุาท แด้งิตั๋�องิเสั�ยด้อกัเบุ��ยในจ้�านวนเงิ�น 5,000 บุาทน��ด้�วยและแด้งิจ้ะเกั�#ยงิว+า ข้อให�น�าเงิ�น 5,000

บุาท จ้ด้ลงิบุ�ญชำ�ไว�แล�วไปห�กัทอนกั�นในงิวด้หน�าตั๋+อไปน��นไม+ได้�เชำ+นกั�นมิาตรา 865 ถ�าในเวลาท�าสั�ญญาประกั�นภ�ย ผู)�เอาประกั�นภ�ยกั4ด้� หร-อในกัรณ�

ประกั�นชำ�ว�ตั๋ บุ�คคลอ�นกัารใชำ�เงิ�นย+อมอาศั�ยความทรงิชำ�พ หร-อมรณะข้องิเข้าน��นกั4ด้� ร) �อย)+แล�วละเว�นเสั�ยไม+เปFด้เผูยข้�อความจ้ร�งิ ซึ่0#งิอาจ้จ้ะได้�จ้)งิใจ้ผู)�ร �บุประกั�นภ�ยให�เร�ยกัเบุ��ยประกั�นภ�ยสั)งิข้0�นอ�กั หร-อ ให�บุอกัปAด้ไม+ยอมท�าสั�ญญา หร-อว+าร) �อย)+แล�วแถลงิข้�อความน��นเป�น ความเท4จ้ไซึ่ร�ท+านว+าสั�ญญาน��นเป�นโมฆ�ยะ

ถ�าม�ได้�ใชำ�สั�ทธ�บุอกัล�างิภายในกั�าหนด้เด้-อนหน0#งิน�บุแตั๋+ว�นท�#ผู)�ร �บุ ประกั�นภ�ยทราบุม)ลอ�นจ้ะบุอกัล�างิได้�กั4ด้�หร-อม�ได้�ใชำ�สั�ทธ�น��นภายในกั�าหนด้ห�าป@น�บุแตั๋+ว�นท�าสั�ญญากั4ด้� ท+านว+าสั�ทธ�น��นเป�นอ�นระงิ�บุสั��นไป

แด้งิ ด้�า พ+อค�า ตั๋+างิสั+งิข้องิข้ายให�แกั+กั�น โด้ยม�ข้�อตั๋กัลงิให�จ้ด้บุ�ญชำ�ราคาข้องิท�#ได้�สั+งิข้ายกั�นไว�เพ-#อห�กัทอนกั�นท�กัสัามเด้-อน คร��นครบุกั�าหนด้สัามเด้-อน

53

ในว�นท�# 30 กั�นยายน ปรากัฏิว+ายอด้เงิ�นตั๋ามบุ�ญชำ�ว+าแด้งิเป�นเจ้�าหน��ด้�าอย)+ 3,000 บุาท แตั๋+แด้งิเพ�#งิค�ด้บุ�ญชำ�เสัร4จ้และบุอกัไปย�งิด้�าให�ชำ�าระหน��จ้�านวนน��กั4ตั๋+อเม-# อเวลาได้�ผู+านพ�นไปจ้นถ0งิว�นท�# 15 ตั๋�ลาคม ด้�าจ้0งิได้�ร�บุแจ้�งิยอด้เงิ�นจ้�านวนน��จ้ากัแด้งิ ตั๋+อมาว�นท�# 31 ตั๋�ลาคม ด้�าจ้0งิสั+งิเงิ�นจ้�านวนน��ไปชำ�าระหน��แกั+แด้งิ ด้�งิน�� ด้�าจ้ะตั๋�องิเสั�ยด้อกัเบุ��ยในเงิ�น 3,000 บุาท น��นหร-อไม+ ถ�าเสั�ยตั๋�องิเสั�ยเท+าไร

ข้�อตั๋กัลงิระหว+างิแด้งิกั�บุด้�าพ+อค�าม�ว+า ให�จ้ด้บุ�ญชำ�ราคาข้องิท�#ได้�สั+งิข้ายให�แกั+กั�นไว�เพ-#อน�าไปห�กัทอนกั�นท�กั 3 เด้-อน ข้�อตั๋กัลงิด้�งิกัล+าวน��เป�นข้�อตั๋กัลงิให�ม�สั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ตั๋+อกั�น ซึ่0#งิกั+อให�เกั�ด้ผูลตั๋ามกัฎหมายตั๋+อไปว+าค)+สั�ญญาจ้ะตั๋�องิท�ากัารห�กัทอนบุ�ญชำ�กั�นท�กั 3 เด้-อน (มาตั๋รา 856 และ 858) และภายหล�งิจ้ากักัารห�กัทอนบุ�ญชำ�แล�วหากัปรากัฏิว+าฝ่Cายใด้เป�นล)กัหน�� ฝ่Cายท�#เป�นล)กัหน��จ้ะตั๋�องิชำ�าระหน��ในสั+วนท�#เป�นจ้�านวนคงิเหล-อให�แกั+เจ้�าหน��ในกัารห�กัทอนไป นอกัจ้ากัน�� มาตั๋รา 860 ย�งิได้�บุ�ญญ�ตั๋�ตั๋+อไปอ�กัด้�วยว+าเงิ�นท�#ย�งิผู�ด้กั�นอย)+น� �น ถ�าย�งิม�ได้�ชำ�าระให�ค�ด้ด้อกัเบุ��ยน�บุแตั๋+ว�นห�กัทอนบุ�ญชำ�เสัร4จ้ตั๋ามความในมาตั๋รา 860 หมายความถ0งิว�นท�#กั�าหนด้ไว�เพ-#อกัารห�กัทอน ม�ได้�หมายถ0งิว�นท�#ค�ด้บุ�ญชำ�เสัร4จ้กั�นตั๋ามความเป�นจ้ร�งิ

ข้�อเท4จ้จ้ร�งิฟ้Aงิเป�นท�#ย�ตั๋�ว+า ภายหล�งิจ้ากัครบุกั�าหนด้กัารห�กัทอนกั�นในว�นท�# 30 กั�นยายน แล�ว ปรากัฏิยอด้เงิ�นตั๋ามบุ�ญชำ�ว+าแด้งิเป�นเจ้�าหน��ด้�า 3,000

บุาท ด้�งิน��ด้�าจ้0งิตั๋�องิเสั�ยด้อกัเบุ��ยในวงิเงิ�น 3,000 บุาท ให�แกั+แด้งิตั๋��งิแตั๋+ว�นท�# 30 กั�นยายน โด้ยเร�#มค�ด้ค�านวณด้อกัเบุ��ยตั๋��งิแตั๋+ว�นถ�ด้ไป ค-อ 1 ตั๋�ลาคม ถ0งิแม�ว+ากัารห�กัทอนบุ�ญชำ�จ้ะกัระท�ากั�นเสัร4จ้จ้ร�งิและร) �ยอด้เงิ�นเหล-#อมล��ากั�นอย)+ในว�นท�# 15 ตั๋�ลาคมกั4ตั๋าม

อน0#งิ เน-#องิจ้ากัมาตั๋รา 860 ไม+ได้�กั�าหนด้อ�ตั๋ราด้อกัเบุ��ยท�#จ้ะตั๋�องิเสั�ยให�แกั+กั�นไว�และค)+กัรณ�ไม+ได้�ท�าความตั๋กัลงิกั�นไว� จ้ะตั๋�องิเสั�ยด้อกัเบุ��ยให�แกั+กั�นในอ�ตั๋ราอย+างิไร จ้0งิตั๋�องิค�ด้ด้อกัเบุ��ยในอ�ตั๋ราร�อยละ 7 คร0#งิตั๋+อป@ ตั๋ามมาตั๋รา 7

มิาตรา 856 อ�นว+าสั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้น��น ค-อสั�ญญาซึ่0#งิบุ�คคล สัองิคนตั๋กัลงิกั�นว+าสั-บุแตั๋+น��นไป หร-อในชำ�#วเวลากั�าหนด้อ�นใด้อ�นหน0#งิ ให�ตั๋�ด้ทอนบุ�ญชำ�หน��ท� �งิหมด้หร-อแตั๋+บุางิสั+วนอ�นเกั�ด้ข้0�นแตั๋+กั�จ้กัารใน ระหว+างิเข้าท��งิสัองิน��นห�กักัลบุลบุกั�น และคงิชำ�าระแตั๋+สั+วนท�#เป�น จ้�านวนคงิเหล-อโด้ยด้�ลภาค

54

มิาตรา 858 ถ�าค)+สั�ญญาม�ได้�กั�าหนด้กั�นไว�ว+าให�ห�กัทอนบุ�ญชำ�โด้ย ระยะเวลาอ ย+ า งิ ไ ร ไ ซึ่ ร� ท+ า น ใ ห� ถ- อ เ อ า เ ป� น กั�า ห น ด้ ห กั เ ด้- อ น

7.2.3 ความระงิ�บุสั��นไปแห+งิบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้แด้งิกั�บุด้�า ม�สั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ตั๋+อกั�นโด้ยกั�าหนด้เวลาห�กัทอน

บุ�ญชำ�กั�นท�กัเด้-อนม�ถ�นายนและธ�นวาคม ด้�งิน�� แด้งิจ้ะบุอกัเล�กัสั�ญญาน�� ในกัลางิเด้-อนเมษายน แล�วเร�ยกัให�ชำ�าระหน��กั�นเสั�ยให�เสัร4จ้สั��นโด้ยด้�า ไม+ย�นยอมด้�วยได้�หร-อไม+

สั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ระหว+างิแด้งิกั�บุด้�า เป�นสั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ท�#ไม+ม�กั�าหนด้ระยะเวลาสั��นสั�ด้ลงิเม-#อใด้ เพราะตั๋ามปAญหาไม+ปรากัฏิว+าค)+สั�ญญาได้�กั�าหนด้อาย�ความข้องิสั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ไว� เป�นเพ�ยงิแตั๋+ได้�กั�าหนด้ระยะเวลาห�กัทอนบุ�ญชำ�ไว�เท+าน��น ค-อ ท�กัเด้-อนม�ถ�นายนและธ�นวาคม ฉัะน��นเม-#อเป�นสั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ท�#ไม+ม�กั�าหนด้เวลาจ้0งิตั๋�องิปร�บุเข้�ากั�บุมาตั๋รา 859 ท�#บุ�ญญ�ตั๋�ว+า ค)+สั�ญญาฝ่Cายใด้จ้ะบุอกัเล�กัสั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้และให�ห�กัทอน“

บุ�ญชำ�กั�นเสั�ยในเวลาใด้ๆกั4ได้� ถ�าไม+ม�อะไรปรากัฏิเป�นข้�อข้�ด้กั�บุท�#กัล+าวมาน��” ซึ่0#งิกัารบุอกัเล�กัสั�ญญาตั๋ามมาตั๋รา 859 น�� แด้งิม�สั�ทธ�ท�#จ้ะแสัด้งิเจ้ตั๋นาฝ่Cายเด้�ยวบุอกัเล�กัได้� แม�ว+าด้�าจ้ะไม+ย�นยอมกั4ตั๋ามและกัารบุอกัเล�กัสั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ท�#ไม+ม�กั�าหนด้ระยะเวลาน�� แด้งิไม+จ้�าเป�นท�#จ้ะตั๋�องิบุอกัเล�กัให�ตั๋รงิกั�บุว�นท�#ห�กัทอนบุ�ญชำ�เลย ฉัะน��น กัารท�#แด้งิบุอกัเล�กัสั�ญญาในว�นกัลางิเด้-อนเมษายน จ้0งิใชำ�ได้�ไม+จ้�าตั๋องิรอให�ถ0งิเด้-อนม�ถ�นายนหร-อเด้-อนธ�นวาคมซึ่0#งิเป�นกั�าหนด้เวลาห�กัทอนบุ�ญชำ�และเม-#อแด้งิบุอกัเล�กัสั�ญญาแล�ว กั4จ้ะม�กัารห�กัทอนบุ�ญชำ�กั�นในระหว+างิแด้งิกั�บุด้�าน��น ถ�าใครเป�นเจ้�าหน��ล)กัหน��กั�นเท+าใด้ ฝ่Cายท�#เป�นเจ้�าหน��ม�สั�ทธ�เร�ยกัให�ชำ�าระหน��ได้�

มิาตรา 859 ค)+สั�ญญาฝ่Cายใด้จ้ะบุอกัเล�กัสั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้และ ให�ห�กัทอนบุ�ญชำ�กั�นเสั�ยในเวลาใด้ ๆ กั4ได้� ถ�าไม+ม�อะไรปรากัฏิเป�น ข้�อข้�ด้กั�บุท�#กัล+าวมาน��

มิาตรา 860 เงิ�นสั+วนท�#ผู�ด้กั�นอย)+น� �นถ�าย�งิม�ได้�ชำ�าระ ท+านให�ค�ด้ ด้อกัเบุ��ยน�บุแตั๋+ว�นท�#ห�กัทอนบุ�ญชำ�เสัร4จ้เป�นตั๋�นไป

ธนาคารได้�ท�าสั�ญญาให�กั�บุ กั. กั)�เงิ�นในวงิเงิ�น 50,000 บุาท โด้ยว�ธ�บุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ซึ่0#งิกั�าหนด้ว+า กั. จ้ะตั๋�องิผู+อนชำ�าระหน��ให�ลด้น�อยลงิไปเร-#อยๆ และจ้ะ

55

ตั๋�องิชำ�าระหน��ให�หมด้สั��นภายในว�นท�# 2 มกัราคม 2536 ด้�งิน�� ธนาคารจ้ะเล�กัสั�ญญาน��กั+อนว�นท�# 1 มกัราคม 2536 โด้ย กั. ไม+ย�นยอมด้�วยจ้ะได้�หร-อไม+

มาตั๋รา 859 บุ�ญญ�ตั๋�วางิหล�กัไว�ว+า ค)+สั�ญญาฝ่Cายใด้จ้ะบุอกัเล�กัสั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้และให�ห�กัทอนบุ�ญชำ�หน��กั�นเสั�ยในเวลาใด้กั4ได้� ถ�าไม+ม�อะไรปรากัฏิเป�นข้�อข้�ด้กั�บุท�#กัล+าวมาน��

จ้ากับุทบุ�ญญ�ตั๋�ด้�งิกัล+าวแสัด้งิให�เห4นว+า ค)+สั�ญญาในสั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ม�สั�ทธ�บุอกัเล�กัสั�ญญาได้�เสัมอถ�าไม+ม�อะไรแสัด้งิไว� ให�เห4นว+ากัารบุอกัเล�กัสั�ญญาจ้ะเป�นกัารข้�ด้ตั๋+อเจ้ตั๋นาข้องิค)+สั�ญญา กัรณ�ตั๋ามปAญหา กั. ท�าสั�ญญาบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้กั�บุธนาคารโด้ยม�ข้�อตั๋กัลงิอ�กัด้�วยว+า กั. จ้ะตั๋�องิผู+อนชำ�า ระหน�� ให�ลด้น�อยลงิไปเร-#อยๆ และตั๋�องิชำ�า ระให�เสัร4จ้สั��นภายในว�นท�# 1

มกัราคม 2536 ข้�อท�#จ้ะตั๋�องิพ�จ้ารณาค-อ ข้�อตั๋กัลงิด้�งิกัล+าวม�ล�กัษณะอย+างิใด้อย+างิหน0#งิท�#แสัด้งิให�เห4นว+าค)+สั�ญญาจ้ะตั๋�องิผู)กัพ�นจ้นกัว+าจ้ะสั��นระยะเวลาใด้เวลาหน0#งิหร-อไม+

ในเบุ-� องิตั๋�นเห4นว+าสั�ญญาระหว+างิธนาคารกั�บุ กั. เป�นสั�ญญาท�#ไม+ม�กั�าหนด้เวลา ด้�งิน��น ธนาคารจ้0งิชำอบุท�#จ้ะบุอกัเล�กัสั�ญญาเม-#อใด้กั4ได้� เพราะไม+ม�อะไรเป�นข้�อข้�ด้ตั๋ามมาตั๋รา 859 สั+วนข้�อตั๋กัลงิว+าจ้ะตั๋�องิชำ�าระหน��ให�เสัร4จ้สั��นภายในว�นท�# 1 มกัราคม 2536 น��นเป�นเพ�ยงิข้�อกั�าหนด้ยอมลด้ละให�ล)กัหน��ผู+อนชำ�าระหน��อ�นเกั�ด้จ้ากักัารห�กัทอนบุ�ญชำ�เท+าน��น

สั+วนกัารห�กัทอนบุ�ญชำ�หน��จ้ะม�ข้0�นเม-#อใด้น��นเป�นอ�กัเร-#องิหน0#งิ อย+างิกัรณ�ตั๋ามปAญหาน��ถ�าธนาคารใชำ�สั�ทธ�บุอกัเล�กัสั�ญญาตั๋ามมาตั๋รา 859 กัารห�กัทอนบุ�ญชำ�หน��กั4จ้ะเป�นผูลท�#ตั๋ามมา ด้�งิน��น ธนาคารจ้0งิชำอบุท�#จ้ะบุอกัเล�กัสั�ญญาได้�เลยท�นท� และถ�าปรากัฏิว+าภายหล�งิจ้ากักัารห�กับุ�ญชำ�แล�ว กั. เป�นล)กัหน��เท+าใด้ กั. ม�สั�ทธ�ท�#จ้ะผู+อนชำ�าระหน��ได้�และจ้ะตั๋�องิชำ�าระให�เสัร4จ้ภายในว�นท�# 1 มกัราคม 2536 ตั๋ามข้�อตั๋กัลงิในสั�ญญา

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 71. กัารบุ�งิค�บุจ้�าน�าโด้ยท�#วไปท�าได้�โด้ย ข้ายทอด้ตั๋ลาด้ทร�พย�จ้�าน�า2. กัารบุ�งิค�บุจ้�าน�ากัฎหมายบุ�งิค�บุว+าตั๋�องิม�จ้ด้หมายบุอกักัล+าวล)กัหน��กั+อน จ้ด้หมาย

บุอกักัล+าวตั๋�องิม�สัาระค-อ บุอกัให�ชำ�าระหน��ภายในระยะเวลาอ�นสัมควร3. กัารบุ�งิค�บุจ้�าน�าได้�โด้ยไม+ตั๋�องิบุอกักัล+าวกั+อนในกัรณ� เม-#อไม+สัามารถบุอกักัล+าวได้�

และหน��ค�างิชำ�าระเกั�น 1 เด้-อน

56

4. ในกัรณ�จ้�าน�าตั๋��วเงิ�น และตั๋��วเงิ�นถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระกั+อนหน��ประกั�น ผู)�ร�บุจ้�าน�าตั๋�องิปฏิ�บุ�ตั๋�ค-อ เร�ยกัเกั4บุเงิ�นตั๋ามตั๋��วเงิ�นน��นท�นท�

5. ข้�อตั๋กัลงิท�#ผู)�จ้�าน�าตั๋กัลงิให�ผู)�ร �บุจ้�าน�าเอาทร�พย�จ้�าน�าหล�ด้เป�นสั�ทธ� กั+อนหน��ถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระ ข้�อตั๋กัลงิในสั�ญญาจ้�าน�าน��ไม+ม�ผูลบุ�งิค�บุ หร-อใชำ�บุ�งิค�บุไม+ได้�

6. บุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้หมายถ0งิ ข้�อตั๋กัลงิห�กัทอนบุ�ญชำ�หน��สั�นระหว+างิกั�น7. ค)+สั�ญญาในบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ม�ได้� เพ�ยงิ 2 คน 8. ถ�าค)+สั�ญญาไม+ได้�ตั๋กัลงิกั�นกั�าหนด้ระยะเวลาห�กัทอนบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ กัฎหมาย

บุ�งิค�บุให�ห�กัทอนในระยะเวลา ท�กัหกัเด้-อน9. หน��ท�#เกั�ด้จ้ากักัารห�กัทอนบุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ ถ�าค)+สั�ญญาม�ได้�ตั๋กัลงิกั�นว+าตั๋�องิเสั�ยด้

อกัเบุ��ย ผู)�เป�นล)กัหน��จ้ะตั๋�องิเสั�ยด้อกัเบุ��ยในอ�ตั๋รา ด้อกัเบุ��ยร�อยละเจ้4ด้คร0#งิตั๋+อป@10. เหตั๋�ท�#ท�าให�บุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ระงิ�บุสั��นไปค-อ (1) ครบุกั�าหนด้อาย�สั�ญญา

บุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ (2) ค)+สั�ญญาฝ่Cายใด้ฝ่Cายหน0#งิตั๋าย (3) ค)+สั�ญญาฝ่Cายใด้ฝ่Cายหน0#งิบุอกัเล�กัในกัรณ�บุ�ญชำ�เด้�นสัะพ�ด้ไม+ม�กั�าหนด้อาย�สั�ญญา (4) ค)+สั�ญญาฝ่Cายใด้ฝ่Cายหน0#งิตั๋กัเป�นคนล�มละลาย

หน่�วยที่�� 8 ลักษณะที่�วไปของสัญญาต2วเง�น่

1.ตั๋��วเงิ�นเป�นชำ-#อข้องิเอกัเทศัสั�ญญาล�กัษณะหน0#งิท�#ประมวลกัฎหมายแพ+งิและพาณ�ชำย� บุ�ญญ�ตั๋�ข้0�นเพ-#อค��มครองิหน�งิสั-อตั๋ราสัารท�#เป�นหล�กัฐานแห+งิหน�� ซึ่0#งิบุ�คคลผู)�ลงิลายม-อชำ-#อในตั๋ราสัารตั๋�องิร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�น และโอนกั�นได้�ด้�วยกัารสั+งิมอบุท�#ผู)�ร �บุโอนอาจ้ม�สั�ทธ�บุร�บุ)รณ� โด้ยไม+ตั๋�องิค�าน0งิถ0งิข้�อบุกัพร+องิข้องิผู)�โอน ตั๋��วเงิ�นท�#ประมวลกัฎหมายแพ+งิและพาณ�ชำย�ม�+งิค��มครองิม� 3 ประเภท ได้�แกั+ ตั๋��วแลกัเงิ�น ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น และเชำ4ค

2.ตั๋��วเงิ�นท��งิสัามประเภท ค-อตั๋��วแลกัเงิ�น ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น และเชำ4ค ม�บุทบุ�ญญ�ตั๋�ท�#วไปท�#ใชำ�บุ�งิค�บุร+วมกั�นค-อ กัารเข้�ยนข้�อความอ-# นลงิในตั๋��วเงิ�น ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ลงิชำ-#อในตั๋��วเงิ�น กัารผู+อนว�นใชำ�เงิ�น ผู)�ทรงิตั๋��วเงิ�น ผู)�เป�นค)+สั�ญญาในตั๋��วเงิ�นและใบุประจ้�าตั๋+อ

8.1 ค้ำวามิร%&เบ0�องต&น่เก��ยวกบต2วเง�น่1. ประว�ตั๋�ข้องิตั๋��วเงิ�นน��นเกั�ด้จ้ากักัารชำ�าระหน��กัารค�าระหว+างิผู)�อย)+ตั๋+างิถ�#นกั�น

ท�#จ้ะไม+ตั๋�องิสั+งิเงิ�นตั๋ราไปเพ�ยงิแตั๋+เข้�ยนค�าสั�#งิให�ล)กัหน��ข้องิตั๋นจ้+ายเงิ�นแกั+ผู)�

57

ข้ายแทนตั๋น ด้�งิน��ตั๋� �วเงิ�นจ้0งิเป�นประโยชำน�ในกัารชำ�าระหน�� กัารใชำ�สั�นเชำ-#อระยะสั��น กัารโอนหน��และข้นสั+งิเงิ�น

2. ตั๋��วเงิ�นตั๋ามความหมายข้องิประมวลกัฎหมายแพ+งิและพาณ�ชำย�ม� 3

ประเภทค-อ ตั๋��วแลกัเงิ�น ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น และเชำ4ค

8.1.1 ประว�ตั๋�และประโยชำน�ข้องิตั๋��วเงิ�นประโยชำน�ข้องิตั๋��วเงิ�นท�#สั�าค�ญม�อย+างิไรบุ�างิประโยชำน�ข้องิตั๋��วเงิ�นท�#สั�าค�ญม�อย)+ 3 ประกัารค-อ(1) เป�นเคร-#องิม-อในกัารชำ�าระหน�� เชำ+น เราเป�นหน��ใครคนหน0#งิแทนท�#จ้ะ

ตั๋�องิเสั�ยเวลาน�บุเงิ�นจ้�านวนมากั เราอาจ้ออกัเชำ4คฉับุ�บุหน0#งิระบุ�จ้�านวนเงิ�นท�#ตั๋�องิกัารสั�#งิธนาคารให�จ้+ายเงิ�นจ้�านวนน��นแกั+เจ้�าหน��ข้องิเรา ด้�งิน��เป�นตั๋�น และในกัรณ�ท�#ม�หน��สั�นระหว+างิบุ�คคลหลายคนท�#เกั�#ยวข้�องิกั�น เราอาจ้ตั๋กัลงิกั�นออกัตั๋��วแลกัเงิ�นคร��งิเด้�ยว ระงิ�บุหน��น� �นกั4ได้�เชำ+นเราเป�นหน�� ข้. 5,000 บุาท ข้ณะเด้�ยวกั�น ค.เป�นหน��เรา 5,000 บุาท ด้�วย เราอาจ้ออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิ ค. ให�ชำ�าระเงิ�น 5,000 บุาทแกั+ ข้. เพ-#อระงิ�บุหน��ท��งิสัองิรายน��โด้ย ค. ไม+ตั๋�องิใชำ�เงิ�นแกั+เรา และเราไม+ตั๋�องิใชำ�เงิ�นแกั+ ข้. ตั๋ามหน��แตั๋+ละราย

(2) เป�นเคร-#องิม-อในกัารให�สั�นเชำ-#อระยะสั��น หร-อเป�นกัารผู+อนเวลาท�#ล)กัหน��จ้ะตั๋�องิชำ�าระหน��เป�นเงิ�นสัด้ข้ณะเด้�ยวกั�นเจ้�าหน��อาจ้น�าตั๋��วเงิ�นออกัข้ายโด้ยเสั�ยสั+วนลด้ในระหว+างิเวลากั+อนตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ เชำ+น กั. ข้ายสั�นค�าเชำ-#อ แกั+ ข้. ข้.

อาจ้ออกัเชำ4คลงิว�นท�#ล+วงิหน�าชำ�าระค+าสั�นค�าแกั+ กั. เป�นประโยชำน�แกั+ ข้. ท�#จ้ะไม+ตั๋�องิชำ�าระเงิ�นสัด้ท�นท� สั+วน กั. กั4อาจ้น�าเชำ4คไปข้ายลด้ได้�เป�นตั๋�น

(3) เป�นเคร-#องิม-อในกัารโอนหน��และกัารสั+งิเงิ�น หมายความว+าตั๋��วเงิ�นเป�นเอกัสัารเปล�#ยนม-อท�#เพ�ยงิแตั๋+สังิมอบุตั๋��วแกั+กั�น กั4โอนกัรรมสั�ทธ�Dแห+งิตั๋��วเงิ�นและหน��ในตั๋��วเงิ�นไปย�งิผู)�ร �บุโอน เชำ+น ข้. ออกัเชำ4คลงิว�นท�#ล+วงิหน�าชำ�าระค+าสั�นค�าแกั กั. กั.อาจ้สัล�กัหล�งิโอนสั+งิมอบุเชำ4คแกั+ ค. เป�นกัารชำ�าระหน��ตั๋+อไปโด้ยไม+ตั๋�องิชำ�าระเงิ�นสัด้กั4ได้� ด้�งิน��เป�นตั๋�น นอกัจ้ากัน��ตั๋� �วเงิ�นประเทศัตั๋��วแลกัเงิ�นอาจ้เป�นเคร-#องิม-อสั+งิเงิ�นจ้ากัสัถานท�#แห+งิหน0#งิไปย�งิอ�กัแห+งิหน0#งิด้�วย เชำ+น กั. อย)+ท�#กัร�งิเทพข้ายสั�นค�าให�แกั+ ข้. ท�#อย)+จ้�งิหว�ด้เชำ�ยงิใหม+ ข้. อาจ้น�าเอาเงิ�นจ้�านวนเท+าค+าสั�นค�าไปซึ่-�อตั๋��วแลกัเงิ�น จ้ากัธนาคารกัร�งิเทพจ้�ากั�ด้ สัาข้าเชำ�ยงิใหม+ ธนาคารกัร�งิเทพจ้�ากั�ด้ สัาข้าเชำ�ยงิใหม+กั4จ้ะออกั ตั๋��วแลกัเงิ�น“ ” สั�#งิธนาคารกัร�งิเทพ

58

จ้�ากั�ด้ สั�าน�กังิานใหญ+ท�#กัร�งิเทพ จ้+ายเงิ�นจ้�านวนเท+าค+าสั�นค�าแกั+ กั. ท�#กัร�งิเทพ ด้�งิน��ตั๋� �วแลกัเงิ�นจ้0งิเป�นประโยชำน�ท�#ม�กัารสั+งิเงิ�นจ้ากัจ้�งิหว�ด้เชำ�ยงิใหม+มากัร�งิเทพ โด้ยม�ตั๋�องิม�กัารข้นย�ายเงิ�นโด้ยแท�จ้ร�งิ ซึ่0#งิจ้ะตั๋�องิเสั�ยค+าใชำ�จ้+ายในกัารข้นสั+งิเงิ�นและเสั�#ยงิภ�ยด้�วย

8.1.2 ประเภทข้องิตั๋��วเงิ�นข้�อแตั๋กัตั๋+างิระหว+างิตั๋��วแลกัเงิ�น กั�บุตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น

ข้�อแตั๋กัตั๋+างิ ตั๋��วแลกัเงิ�น ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น1 ค)+สั�ญญา 3 ฝ่C ายค-อ ผู)�สั� #งิจ้+าย ผู)�จ้+ าย

หร-อผู)�ร �บุเงิ�น2 ฝ่C ายค-อ ผู)�ออกัตั๋��วและผู)�ร �บุเงิ�น

2 ผู)�ร �บุเงิ�น อาจ้เป�นตั๋��วระบุ�ชำ-# อผู)�ร �บุเงิ�นหร-อผู)�ถ-อตั๋��ว

ตั๋�องิเป�นตั๋��วระบุ�ชำ-#อผู)�ร �บุเงิ�นเท+าน��นจ้ะออกัตั๋��วผู)�ถ-อไม+ได้�

3 ข้�อสั�ญญา “ผู)�สั� #งิจ้+าย” สั�#งิให� “ผู)�จ้+าย” จ้+ายเงิ�น

“ผู)� อ อ กั ตั๋�� ว ” ใ ห� ค�า ม�# นสั�ญญาจ้ะจ้+ายเงิ�นเองิ

4 ฐ า น ะ ข้ อ งิ ผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�ออกัตั๋��ว

ผู)�สั� #งิจ้+ายอย)+ ในฐานะล)กัหน��ข้องิผู)�ร �บุเงิ�นตั๋+อเม-#อผู)�จ้+ายไม+ใชำ�เงิ�นหร-อไม+ร�บุรองิ

ผู)�ออกัตั๋��ว อย)+ในฐานะล)กัหน��ข้องิผู)�ร �บุเงิ�นเสัมอ

8.2 บที่เบ3ดเสัร3จำที่�วไปของต2วเง�น่1. ตั๋��วเงิ�นเป�นตั๋ราสัารท�#เกั�ด้จ้ากัความเชำ-#อถ-อกั�นในทางิกัารเงิ�น กัฎหมายจ้0งิ

วางิบุทบุ�ญญ�ตั๋�ไว�เคร+งิคร�ด้และม�ล�กัษณะพ�เศัษข้องิตั๋��วเงิ�น แตั๋กัตั๋+างิจ้ากัสั�ญญาอ-# นหลายประกัารค-อ (1) กัารเข้�ยนข้�อความอ-# นท�#ม�ได้�บุ�ญญ�ตั๋�ไว�ในล�กัษณะตั๋��วเงิ�น ไม+ม�ผูลแกั+ตั๋��วเงิ�น (2) บุ�คคลผู)�ลงิลายม-อชำ-#อในตั๋��วเงิ�นตั๋�องิร�บุผู�ด้ ยกัเว�นเข้�ยนแถลงิว+ากัารท�าแทนบุ�คคลอ�กัคนหน0#งิและความสัามารถข้องิค)+สั�ญญาแห+งิตั๋��วเงิ�นไม+ม�ผูลถ0งิความร�บุผู�ด้ข้องิบุ�คคลอ-# น ท��งิกัารลงิเคร-#องิหมายหาให�เป�นผูลลงิลายม-อชำ-#อในตั๋��วเงิ�นไม+ (3) ในกัารใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วเงิ�นกัฎหมายบุ�ญญ�ตั๋�ม�ให�ผู+อนว�นใชำ�เงิ�น

2. ตั๋��วเงิ�นเป�นสั�ญญาท�#อาจ้โอนหน��ให�แกั+กั�นได้�โด้ยไม+จ้�ากั�ด้ ค)+สั�ญญาผู)�เป�นฝ่Cายเจ้�าหน��ในตั๋��วเงิ�นเร�ยกัว+าผู)�ทรงิ สั+วนล)กัหน��ในตั๋��วเงิ�นเร�ยกัชำ-#อตั๋+างิๆ กั�นตั๋าม

59

ท�#ได้�ลงิลายม-อชำ-#อในตั๋��วเงิ�นค-อ ผู)�ร �บุรองิ ผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�ออกัตั๋��ว ผู)�สัล�กัหล�งิ ผู)�ร �บุอาว�ล และผู)�สัอด้เข้�าแกั�หน�า

3. กัารโอนด้�วยกัารสัล�กัหล�งิเป�นทอด้ๆ อาจ้จ้ะไม+ม�ท�#ในตั๋��วเงิ�นจ้ะสัล�กัหล�งิได้�ตั๋+อไป กัฎหมายจ้0งิอน�ญาตั๋ให�เอากัระด้าษแผู+นหน0#งิผูน0กัตั๋+อเข้�ากั�บุตั๋��วเงิ�นฉับุ�บุเด้�มเร�ยกัว+าใบุประจ้�าตั๋+อ

8.2.1 กัารเข้�ยนข้�อความอ-#นลงิในตั๋��วเงิ�นกั. สั�#งิธนาคาร ข้. ให�จ้+ายเงิ�นเงิ�นตั๋ามเชำ4คแกั+ ค. จ้�านวนเงิ�น หน0#งิแสัน“

บุาทกั�บุด้อกัเบุ��ยร�อยละห�าตั๋+อป@” ลงิว�นท�#สั� #งิจ้+าย 1 มกัราคม 2536 ด้�งิน�� เม-#อเชำ4คถ0งิกั�าหนด้ธนาคาร ข้. จ้ะตั๋�องิจ้+ายเงิ�นแกั+ ค. เป�นจ้�านวนเท+าใด้

เชำ4คไม+ม�บุทบุ�ญญ�ตั๋�ให� กั. ผู)�สั� #งิจ้+ายเข้�ยนข้�อความกั�าหนด้ให�ค�ด้ด้อกัเบุ��ยไว�ในเชำ4ค (มาตั๋รา 989 ไม+โยงิมาตั๋รา 911 มาบุ�งิค�บุในเร-#องิเชำ4ค) ด้�งิน��นกัารเข้�ยนข้�อความสั�#งิจ้+ายด้อกัเบุ��ยร�อยละห�าตั๋+อป@ลงิในเชำ4คตั๋ามปAญหา จ้0งิหาเป�นผูลแกั+เชำ4คไม+ (มาตั๋รา 899) และสั�าหร�บุเชำ4คน��น ว�นท�# 1 มกัราคม 2536 ซึ่0#งิลงิในเชำ4คเป�นว�นให�ใชำ�เงิ�น (มาตั๋รา 987 เชำ4คเป�นค�าสั�#งิธนาคารให�ใชำ�เงิ�นเม-#อทวงิถาม)

จ้0งิไม+ม�ชำ+วงิเวลาให�ค�ด้ด้อกัเบุ��ยด้�วย ด้�งิน��นธนาคาร ข้. จ้0งิเพ�ยงิแตั๋+จ้+ายเงิ�นหน0#งิแสันบุาทให�แกั+ ค. ไม+ตั๋�องิจ้+ายด้อกัเบุ��ยแกั+ ค. ด้�วย

มิาตรา 899 ข้�อความอ�นใด้ซึ่0#งิม�ได้�ม�บุ�ญญ�ตั๋�ไว�ในประมวลกัฎหมาย ล�กัษณะน�� ถ�าเข้�ยนลงิในตั๋��วเงิ�น ท+านว+าข้�อความอ�นน��นหาเป�นผูล อย+างิหน0#งิอย+างิใด้แกั+ตั๋� �วเงิ�นน��นไม+

มิาตรา 911 ผู)�สั� #งิจ้+ายจ้ะเข้�ยนข้�อความกั�าหนด้ลงิไว�ว+าจ้�านวนเงิ�นอ�นจ้ะ พ0งิใชำ�น��นให�ค�ด้ด้อกัเบุ��ยด้�วยกั4ได้� และในกัรณ�เชำ+นน��น ถ�าม�ได้�กัล+าวลงิไว�เป�น อย+างิอ-# น ท+านว+าด้อกัเบุ��ยย+อมค�ด้แตั๋+ว�นท�#ลงิในตั๋��วเงิ�น

มิาตรา 987 อ�นว+าเชำ4คน��น ค-อหน�งิสั-อตั๋ราสัารซึ่0#งิบุ�คคลคนหน0#งิ เร�ยกัว+าผู)�สั� #งิจ้+าย สั�#งิธนาคารให�ใชำ�เงิ�นจ้�านวนหน0#งิเม-#อทวงิถามให�แกั+ บุ�คคลอ�กัคนหน0#งิหร-อให�ใชำ�ตั๋ามค�าสั�#งิข้องิบุ�คคลอ�กัคนหน0#งิอ�นเร�ยกัว+า ผู)�ร �บุเงิ�น

มิาตรา 989 บุทบุ�ญญ�ตั๋�ท��งิหลายในหมวด้ 2 อ�นว+าด้�วยตั๋��วแลกัเงิ�น ด้�#งิจ้ะกัล+าวตั๋+อไปน�� ท+านให�ยกัมาบุ�งิค�บุในเร-#องิเชำ4คเพ�ยงิเท+าท�#ไม+ข้�ด้กั�บุ สัภาพแห+งิตั๋ราสัารชำน�ด้น�� ค-อบุท มิาตรา 910 , 914 ถ0งิ 923 , 925 , 926 , 938 ถ0งิ 940 , 945 , 946 , 959 , 967 , 971

8.2.2 ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ลงิลายม-อชำ-#อในตั๋��วเงิ�น

60

นายสั�โข้ท�ย ปลอมลายม-อชำ-#อนายธรรมา สั�#งิจ้+ายเชำ4คหน0#งิล�านบุาทให�แกั+ นายธ�ราชำ เม-#อเชำ4คถ0งิกั�าหนด้ นายธ�ราชำน�าเชำ4คไปข้0�นเงิ�น แตั๋+ธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�นอ�างิว+า บุ�ญชำ�ข้องินายธรรมาไม+พอจ้+าย ด้�งิน�� นายธ�ราชำจ้ะฟ้6องิใครให�ร�บุผู�ด้ตั๋ามกัฎหมายล�กัษณะเชำ4คได้�บุ�างิ

นายธ�ราชำฟ้6องินายธรรมาให�ร�บุผู�ด้ตั๋ามเชำ4คไม+ได้�เพราะนายธรรมาไม+ได้�ลงิลายม-อชำ-#อในเชำ4คน��นโด้ยลายม-อชำ-#อข้องินายธรรมาท�#สั� #งิจ้+ายเป�นลายม-อชำ-#อปลอม แตั๋+นายธ�ราชำฟ้6องินายสั�โข้ท�ยให�ร�บุผู�ด้ตั๋ามกัฎหมายล�กัษณะเชำ4คได้� เพราะนายสั�โข้ท�ยเป�นผู)�ลงิลายม-อชำ-#อ เป�นผู)�สั� #งิจ้+ายเชำ4คฉับุ�บุน�� แม�จ้ะลงิเป�นชำ-#อนายธรรมา ซึ่0#งิไม+ใชำ+ชำ-#อข้องินายธรรมาเองิกั4ตั๋าม ตั๋ามมาตั๋รา 900

มิาตรา 900 บุ�คคลผู)�ลงิลายม-อชำ-#อข้องิตั๋นในตั๋��วเงิ�นย+อมจ้ะได้�ร�บุ ผู�ด้ตั๋ามเน-�อความในตั๋��วเงิ�นน��น

ถ�าลงิเพ�ยงิแตั๋+เคร-#องิหมายแตั๋+อย+างิหน0#งิอย+างิใด้ เชำ+น แกังิได้ หร-อ ลายพ�มพ�น��วม-อ อ�างิเอาเป�นลายม-อชำ-#อในตั๋��วเงิ�นไซึ่ร� แม�ถ0งิว+าจ้ะม� พยานลงิชำ-#อร�บุรองิกั4ตั๋าม ท+านว+าหาให�ผูลเป�นลงิลายม-อชำ-#อในตั๋��วเงิ�น น��นไม+

8.2.3 กัารผู+อนว�นใชำ�เงิ�นนาย เอ ออกัตั๋��วแลกัเงิ�น สั�#งิให�นายบุ� จ้+ายเงิ�นแกั+นาย ซึ่� ในว�นท�#ท�# 5

ธ�นวาคม 2536 กั+อนตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ นาย ซึ่� สัล�กัหล�งิตั๋��วโอนให�แกั+นาย ด้� สัล�กัหล�งิโอนให�แกั+นาย อ� คร��นถ0งิว�นท�# 5 ธ�นวาคม 2536 นาย อ� ตั๋กัลงิให�นาย บุ� ร�บุรองิตั๋��วว+าจ้ะใชำ�เงิ�นให�ในว�นท�# 10 ธ�นวาคม 2536 ด้�งิน��กัารกัระท�าข้องินาย อ� เป�นกัารผู+อนว�นใชำ�เงิ�นหร-อไม+ เพราะเหตั๋�ใด้

ตั๋��วแลกัเงิ�นฉับุ�บุน��กั�าหนด้ใชำ�เงิ�นว�นท�# 5 ธ�นวาคม 2536 กัารท�#นาย อ� ผู)�ทรงิตั๋��วแลกัเงิ�นตั๋กัลงิย�นยอมเล-#อนกั�าหนด้เวลาใชำ�เงิ�นเป�นว�นท�# 10 ธ�นวาคม 2536 ถ-อว+านาย อ� ผู+านว�นใชำ�เงิ�นแล�วเพราะนาย อ� ได้�แสัด้งิเจ้ตั๋นาให�ม�ผูลผู)กัพ�นนาย อ� ม�ให�เร�ยกัร�องิใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วแลกัเงิ�นกั+อนว�นท�# 10 ธ�นวาคม 2536

8.2.4 ผู)�ทรงิตั๋��วเงิ�นนายมกัราสั�#งิจ้+ายเชำ4คแกั+นายกั�มภา ระบุ�ชำ-#อนายกั�มภาเป�นผู)�ร �บุเงิ�น นาย

กั�มภาสัล�กัหล�งิลอยให�นายม�นา นายม�นาข้0�นรถโด้ยสัารประจ้�าทางิ คนร�ายล�วงิกัระเปIาเอาเชำ4คไป ตั๋+อมานายเมษาเอาเชำ4คฉับุ�บุน��สัล�กัหล�งิโอนให�แกั+นาย

61

พฤษภาเพ-#อชำ�าหน��เงิ�นกั)� ด้�งิน�� ท+านจ้ะให�ค�าปร0กัษาแกั+นายม�นาเพ-#อเร�ยกัร�องิเชำ4คฉับุ�บุน��ค-นจ้ากันายพฤษภาได้�อย+างิไรหร-อไม+

ข้�าพเจ้�าจ้ะให�ค�าปร0กัษาด้�งิน�� ค-อ เชำ4คฉับุ�บุน��ม�กัารสัล�กัหล�งิลอยให�แกั+นายม�นาเป�นรายท�#สั�ด้ เชำ4คย+อมโอนให�แกั+กั�นได้�ด้�วยกัารสั+งิมอบุโด้ยไม+ตั๋�องิสัล�กัหล�งิตั๋ามมาตั๋รา 920 (3) และ 989 เม-#อนายพฤษภาเป�นผู)�ทรงิโด้ยร�บุสัล�กัหล�งิโอนจ้ากันายเมษาในกัารชำ�าระหน��เงิ�นกั)� ซึ่0#งิไม+ใชำ+ได้�มาโด้ยท�จ้ร�ตั๋หร-อด้�วยความประมาทเล�นเล+ออย+างิร�ายแรงิ นายพฤษภาเป�นผู)�ทรงิโด้ยชำอบุด้�วยกัฎหมายตั๋ามมาตั๋รา 905 วรรคสัองิ นายม�นาเร�ยกัร�องิเชำ4คฉับุ�บุน��ค-นจ้ากันายพฤษภาไม+ได้�

มิาตรา 905 ภายในบุ�งิค�บุแห+งิบุทบุ�ญญ�ตั๋� มิาตรา 1008 บุ�คคลผู)� ได้�ตั๋� �วเงิ�นไว�ในครอบุครองิ ถ�าแสัด้งิให�ปรากัฏิสั�ทธ�ด้�วยกัารสัล�กัหล�งิ ไม+ข้าด้สัาย แม�ถ0งิว+ากัารสัล�กัหล�งิรายท�#สั�ด้จ้ะเป�นสัล�กัหล�งิลอยกั4ตั๋าม ท+านให�ถ-อว+าเป�นผู)�ทรงิโด้ยชำอบุด้�วยกัฎหมาย เม-#อใด้รายกัารสัล�กัหล�งิ ลอยม�สัล�กัหล�งิรายอ-#นตั๋ามหล�งิ ไปอ�กัท+านให�ถ-อว+าบุ�คคลผู)�ท�#ลงิลายชำ-#อ ในกัารสัล�กัหล�งิรายท�#สั�ด้น��นเป�นผู)�ได้�ซึ่0#งิตั๋��วเงิ�นด้�วยกัารสัล�กัหล�งิลอย อน0#งิ ค�าสัล�กัหล�งิ เม-#อข้�ด้ฆ+าเสั�ยแล�ว ท+านให�ถ-อว+าเสัม-อนว+าม�ได้�ม�เลย

ถ�าบุ�คคลผู)�หน0#งิผู)�ใด้ปราศัจ้ากัตั๋��วเงิ�นไปจ้ากัครอบุครองิ ท+านว+าผู)� ทรงิซึ่0#งิแสัด้งิให�ปรากัฏิสั�ทธ�ข้องิตั๋นในตั๋��วตั๋ามว�ธ�กัารด้�#งิกัล+าวมาใน วรรคกั+อนน��น หาจ้�าตั๋�องิสัล�กัตั๋��วเงิ�นไม+ เว�นแตั๋+จ้ะได้�มาโด้ยท�จ้ร�ตั๋ หร-อได้�มาด้�วยความประมาทเล�นเล+ออย+างิร�ายแรงิ

อน0#งิ ข้�อความในวรรคกั+อนน�� ให�ใชำ�บุ�งิค�บุตั๋ลอด้ถ0งิผู)�ทรงิตั๋��วเงิ�นสั�#งิ จ้+ายให�แกั+ผู)�ถ-อด้�วย

มิาตรา 920 อ�นกัารสัล�กัหล�งิย+อมโอนไปซึ่0#งิบุรรด้าสั�ทธ�อ�นเกั�ด้แตั๋+ ตั๋� �วแลกัเงิ�นถ�าสัล�กัหล�งิลอย ผู)�ทรงิจ้ะปฏิ�บุ�ตั๋�ด้�#งิกัล+าวตั๋+อไปน��ประกัารหน0#งิ ประกัารใด้กั4 ได้� ค-อ

(1) กัรอกัความลงิในท�#ว+างิด้�วยเข้�ยนชำ-#อข้องิตั๋นเองิ หร-อชำ-#อบุ�คคลอ-#น ผู)�ใด้ผู)�หน0#งิ

(2) สัล�กัหล�งิตั๋��วเงิ�นตั๋+อไปอ�กัเป�นสัล�กัหล�งิลอย หร-อสัล�กัหล�งิให� แกั+บุ�คคลอ-#นผู)�ใด้ผู)�หน0#งิ

(3) โอนตั๋��วเงิ�นน��นให�ไปแกั+บุ�คคลภายนอกั โด้ยไม+กัรอกัความลงิ ในท�#ว+างิ และไ ม+ สั ล� กั ห ล� งิ อ ย+ า งิ ห น0# งิ อ ย+ า งิ ใ ด้

8.2.5 ผู)�เป�นค)+สั�ญญาในตั๋��วเงิ�นเอกัเป�นผู)�จ้�ด้กัารมรด้กัตั๋ามค�าสั�#งิศัาลข้องิโทฟ้6องิตั๋ร�ว+า ตั๋ร�ออกัเชำ4คสั�#งิ

จ้+ายเงิ�น 100,000 บุาท ลงิว�นท�# 1 ธ�นวาคม 2536 แกั+โทเพ-#อชำ�าระค+าสั�นค�าท�#ตั๋ร�

62

สั�#งิจ้ากัโท ว�นท�# 1 กั�นยายน 2536 โทถ0งิแกั+กัรรม คร��นเชำ4คถ0งิกั�าหนด้ เอกัน�าเชำ4คไปข้0�นเงิ�น ธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายว+าค-นผู)�สั� #งิจ้+าย เอกัจ้0งิม�หน�งิสั-อทวงิถามให�ตั๋ร�ชำ�าระเงิ�นตั๋ามเชำ4ค ตั๋ร�ตั๋อบุจ้ด้หมายว+าท�#ได้�สั� #งิงิด้จ้+ายเชำ4คฉับุ�บุด้�งิกัล+าวเป�นความรอบุครอบุในกั�จ้กัาร ข้อให�น�าหล�กัฐานผู)�ม�สั�ทธ�โด้ยชำอบุด้�วยกัฎหมายไปแสัด้งิตั๋ร�ย�นด้�จ้ะจ้+ายเงิ�นให� แตั๋+เม-#อเอกัน�าค�าสั�#งิศัาลในเร-#องิตั๋��งิเอกัเป�นผู)�จ้�ด้กัารมรด้กัข้องิโทไปแสัด้งิ ตั๋ร�กั4ไม+จ้+ายเงิ�นให� จ้0งิข้อให�ศัาลบุ�งิค�บุ ตั๋ร�ตั๋+อสั)�คด้�ว+า เชำ4คลงิว�นท�#ล+วงิหน�าไม+เป�นตั๋��วเงิ�นเม-#อโทถ0งิแกั+กัรรมไปกั+อนถ0งิว�นท�#ลงิในเชำ4ค สั�ทธ�ตั๋ามเชำ4คเป�นอ�นสั)ญสั��นไปแล�ว ด้�งิน��เอกัม�สั�ทธ�ฟ้6องิตั๋ร�ให�ร�บุผู�ด้ตั๋ามเชำ4คหร-อไม+ เพราะเหตั๋�ใด้

เชำ4คท�#ตั๋ร�ลงิว�นท�#ล+วงิหน�าน��นย+อมสัมบุ)รณ�เป�นเชำ4ค (มาตั๋รา 987, 988

(6)) เม-#อตั๋ร�ลงิลายม-อชำ-#อเป�นผู)�สั� #งิจ้+ายเท+ากั�บุตั๋ร�สั�ญญาว+าจ้ะร�บุผู�ด้ตั๋ามเน-�อความแห+งิตั๋��วน��นเม-#อถ0งิว�นท�#ลงิไว� (มาตั๋รา 900) โทซึ่0#งิเป�นผู)�ทรงิตั๋��วน��นโด้ยชำอบุ ย+อมม�สั�ทธ�เป�นเจ้�าหน�ตั๋ามตั๋��วน��น แม�หน��น� �นจ้ะย�งิไม+ถ0งิกั�าหนด้ เม-#อโทถ0งิแกั+กัรรมกั+อนถ0งิว�นท�#ลงิในเชำ4ค เอกัซึ่0#งิเป�นผู)�จ้�ด้กัารมรด้กัข้องิโทจ้0งิเข้�าสัรวมสั�ทธ�ข้องิโทได้�ตั๋ามท�#โทม�อย)+เป�นกัารโอนโด้ยผูลข้องิกัฎหมาย (มาตั๋รา 1599, 1600) ด้�งิน��นเอกัในฐานะผู)�จ้�ด้กัารมาด้กัข้องิโทจ้0งิเป�นเจ้�าหน��ในตั๋��วเงิ�นม�สั�ทธ�ฟ้6องิตั๋ร�ให�ร�บุผู�ด้ตั๋ามเชำ4คได้�

มิาตรา 900 บุ�คคลผู)�ลงิลายม-อชำ-#อข้องิตั๋นในตั๋��วเงิ�นย+อมจ้ะได้�ร�บุ ผู�ด้ตั๋ามเน-�อความในตั๋��วเงิ�นน��น

ถ�าลงิเพ�ยงิแตั๋+เคร-#องิหมายแตั๋+อย+างิหน0#งิอย+างิใด้ เชำ+น แกังิได้ หร-อ ลายพ�มพ�น��วม-อ อ�างิเอาเป�นลายม-อชำ-#อในตั๋��วเงิ�นไซึ่ร� แม�ถ0งิว+าจ้ะม� พยานลงิชำ-#อร�บุรองิกั4ตั๋าม ท+านว+าหาให�ผูลเป�นลงิลายม-อชำ-#อในตั๋��วเงิ�น น��นไม+

มิาตรา 987 อ�นว+าเชำ4คน��น ค-อหน�งิสั-อตั๋ราสัารซึ่0#งิบุ�คคลคนหน0#งิ เร�ยกัว+าผู)�สั� #งิจ้+าย สั�#งิธนาคารให�ใชำ�เงิ�นจ้�านวนหน0#งิเม-#อทวงิถามให�แกั+ บุ�คคลอ�กัคนหน0#งิหร-อให�ใชำ�ตั๋ามค�าสั�#งิข้องิบุ�คคลอ�กัคนหน0#งิอ�นเร�ยกัว+า ผู)�ร �บุเงิ�น

มิาตรา 988 อ�นเชำ4คน��น ตั๋�องิม�รายกัารด้�#งิกัล+าวตั๋+อไปน�� ค-อ (1) ค�าบุอกัชำ-#อว+าเป�นเชำ4ค (2) ค�าสั�#งิอ�นปราศัจ้ากัเงิ-#อนไข้ให�ใชำ�เงิ�นเป�นจ้�านวนแน+นอน (3) ชำ-#อ หร-อย�#ห�อและสั�าน�กัข้องิธนาคาร (4) ชำ-#อ หร-อย�#ห�อข้องิผู)�ร�บุเงิ�น หร-อค�าจ้ด้แจ้�งิว+าให�ใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ถ-อ (5) สัถานท�#ใชำ�เงิ�น

63

(6) ว�นและสัถานท�#ออกัเชำ4ค (7) ลายม-อชำ-#อผู)�สั� #งิจ้+าย

8.2.6 ใบุประจ้�าตั๋+อนายมกัราสั�#งิจ้+ายตั๋��วแลกัเงิ�นฉับุ�บุหน0#งิหน0#งิให� กั. จ้+ายเงิ�นแกั+นายกั�มภา

กั+อนตั๋��วแลกัเงิ�นถ0งิกั�าหนด้นายกั�มภาสัล�กัหล�งิโอนให�แกั+นายม�นา และม�กัารสัล�กัหล�งิโอนตั๋+อๆ กั�นมาจ้นตั๋��วแลกัเงิ�นตั๋กัแกั+นายธ�นวา แตั๋+ปรากัฏิว+าด้�านหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นหมด้เน-�อท�#ท�#จ้ะสัล�กัหล�งิตั๋+อไป นายธ�นวาจ้0งิเอากัระด้าษแผู+นหน0#งิมาตั๋+อเข้�ากั�บุตั๋��วแลกัเงิ�นเด้�ม แล�วเข้�#ยนสัล�กัหล�งิลงิบุนกัระด้าษแผู+นท�#ตั๋+อใหม+ให�แกั+นายอาท�ตั๋ย� นายอาท�ตั๋ย�สัล�กัหล�งิคาบุบุนตั๋��วแลกัเงิ�นเด้�มกั�บุบุนกัระด้าษแผู+นใหม+ให�แกั+นายจ้�นทร� นายจ้�นทร�สัล�กัหล�งิลงิบุนกัระด้าษแผู+นท�#ตั๋+อให�แกั+นายอ�งิคาร ด้�งิน�� กัารกัระท�าข้องินายธ�นวา นายอาท�ตั๋ย� และนายจ้�นทร� เป�นกัารสัล�กัหล�งิลงิในใบุประจ้�าตั๋+อหร-อไม+

นายธ�นวาผู)�สัล�กัหล�งิในใบุประจ้�าตั๋+อคร��งิแรกั ไม+เข้�ยนคาบุบุนตั๋��วแลกัเงิ�นเด้�มบุ�างิบุนใบุประจ้�าตั๋+อบุ�างิ จ้0งิไม+ม�ผูลเป�นกัารสัล�กัหล�งิลงิในใบุประจ้�าตั๋+อไม+ม�สั+วนหน0#งิข้องิตั๋��วแลกัเงิ�นท�าให�กัารสัล�กัหล�งิข้องินายอาท�ตั๋ย�และนายจ้�นทร�ไม+ม�ผูลเป�นกัารสัล�กัหล�งิลงิในใบุประจ้�าตั๋+อด้�วย

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 81. ค�าว+าตั๋��วเงิ�นตั๋ามกัฎหมาย หมายความถ0งิ สั�ญญาท�#ท�า เป�นหน�งิสั-อตั๋ราสัารซึ่0#งิ

บุ�คคลผู)�ลงิลายม-อชำ-#อในตั๋ราสัารตั๋�องิร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�นและโอนเงิ�นกั�นได้�ด้�วยกัารสั+งิมอบุ2. ความหมายข้องิ ตั๋��วเงิ�น“ ” ตั๋ามประมวลกัฎหมายแพ+งิและพาณ�ชำย�ม� 3 ประเภทค-อ

ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น เชำ4ค และตั๋��วแลกัเงิ�น 3. หน0#งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิสัองิให�ใชำ�เงิ�น 50,000 บุาท แกั+สัามและลงิชำ-#อผู)�สั� #งิจ้+ายว+า

หน0#งิผู)�จ้�ด้กัารมรด้กันายอาท�ตั๋ย�“ ” ในกัรณ�แรกั หร-อ หน0#งิกัรรมกัารผู)�จ้�ด้กัาร“ ” และประท�บุตั๋ราข้องิบุร�ษ�ทอาท�ตั๋ย�จ้�ากั�ด้ในกัรณ�ท�#สัองิ ด้�งิน�� ถ�าสัองิไม+ใชำ�เงิ�น หน0#งิตั๋�องิร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�นแกั+สัามเฉัพาะในกัรณ�แรกัท�#ไม+ระบุ�ว+ากัระท�ากัารแทนผู)�ใด้

4. สัวยออกัตั๋��วเงิ�นสั�#งิให�สัด้จ้+ายเงิ�น 30,000 บุาท แกั+โสัด้ โสัด้สัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นชำ�าระหน��เงิ�นย-มโด้ยระบุ�สัาว เป�นผู)�ร �บุสัล�กัหล�งิแล�วเกั4บุตั๋��วแลกัเงิ�นไว�ในกัระเปIาถ-อ ย�งิไม+ได้�สั+งิมอบุตั๋��วน��นให�แกั+สัาว สัายคนใชำ�ข้องิโสัด้ล�กัตั๋��วน��นไปแล�วปลอมลายม-อชำ-#อสัาวสัล�กัหล�งิลอยให�แกั+สัากั เป�นกัารชำ�าระสั�นค�า ด้�งิน�� ผู)�ทรงิตั๋��วแลกัเงิ�นฉับุ�บุน��ได้�แกั+ โสัด้

5. นายเอ ออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งินายบุ�ให�จ้+ายเงิ�นแกั+นายซึ่� นายซึ่�สัล�กัหล�งิโอนให�แกั+นายด้� นายด้� สัลักหลังลัอย ให�แกั+นายอ� นายอ�โอนสั+งิมอบุตั๋��วให�แกั+นายเอฟ้ นายเอฟ้สัล�กั

64

หล�งิโอนให�แกั+นายจ้� นายจ้�สัล�กัหล�งิโอนให�แกั+นายเอชำ ด้�งิน��น ผู)�ท�#ลงิลายม-อชำ-#อสัล�กัหล�งิรายล+าสั�ด้ ซึ่0#งิได้�ตั๋� �วแลกัเงิ�นโด้ยกัารสัล�กัหล�งิลอยได้�แกั+ นายเอฟ้

6. นายอาท�ตั๋ย�ออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งินายจ้�นทร�ให�ใชำ�เงิ�นแกั+นายอ�งิคาร นายอ�งิคารสัล�กัหล�งิโอนแกั+นายพ�ธ โด้ยไม+ร) �ว+านายพ�ธเป�นผู)�เยาว� นายพ�ธสัล�กัหล�งิโอนให�แกั+นายพฤห�สั โด้ยนายพฤห�สัไม+ร) �ว+านายพ�ธเป�นผู)�เยาว�อ�กัเหม-อนกั�น ด้�งิน��นายอาท�ตั๋ย� นายอ�งิคาร และนายพ�ธ จ้ะยกัข้�อตั๋+อสั)�ว+านายพ�ธเป�นผู)�เยาว�จ้0งิข้อบุอกัล�างิสั�ญญา ไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อนายพฤห�สั ด้�งิน�� นายพ�ธยกัข้�อตั๋+อสั)�ได้�แตั๋+นายอาท�ตั๋ย�และนายอ�งิคารยกัข้�อตั๋+อสั)�ไม+ได้�

7. นายชำวด้ออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งินายฉัล)ให�จ้+ายเงิ�นแกั+นายข้าล นายข้าลสัล�กัหล�งิโอนแกั+นายเถาะ นายเถาะสัล�กัหล�งิลอยโอนให�แกั+นายมะโรงิ นายมะเสั4งิล�กัตั๋��วแลกัเงิ�นจ้ากันายมะโรงิแล�วน�า ไปซึ่-�อสั�นค�าจ้ากันายมะเม�ย ด้�งิน��นผู)�ท�#ไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋ามกัฎหมายล�กัษณะตั๋��วแลกัเงิ�นตั๋+อนายมะเม�ยค-อ นายมะเสั4งิ

8. ใบุประจ้�าตั๋+อหมายถ0งิ กัระด้าษแผู+นหน0#งิท�#ผูน0กัตั๋+อเข้�ากั�บุตั๋��วเงิ�นเด้�มเม-#อไม+ม�ท�#ในตั๋��วเงิ�นซึ่0#งิสัล�กัหล�งิได้�ตั๋+อไป

9. นายข้าวออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�นายเข้�ยวใชำ�เงิ�น 100,000 บุาท เม-#อได้�เห4นแกั+นายด้�า นายด้�าสัล�กัหล�งิโอนแกั+นายแด้งิ นางิแด้งิสัล�กัหล�งิโอนแกั+นายทองิ นายทองิย-#นตั๋��วแกั+นายเข้�ยวร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นว+าจ้ะจ้+ายเงิ�นให�ในอ�กั 3 ว�น ด้�งิน�� นายทองิฟ้6องิ นายข้าว นายเข้�ยว นายด้�า และนายแด้งิให�ร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�น โด้ยนายทองิจ้ะฟ้6องิเข้�ยวผู)�จ้+ายได้�คนเด้�ยวเท+าน��น

10. ค�าว+า ค)+สั�ญญาคนกั+อนๆ“ ” ในตั๋��วเงิ�น หมายถ0งิ ผู)�สั� #งิจ้+ายเชำ4คผู)�ถ-อ11. นายจ้�นทร�เป�นผู)�ร �บุเงิ�นตั๋ามตั๋��วแลกัเงิ�นท�#นายอาท�ตั๋ย�สั�#งิจ้+ายให�ฉับุ�บุหน0#งิ

นายจ้�นทร� สัลักหลังลัอย ให�แกั+นายอ�งิคาร นายอ�งิคารสั+งิมอบุตั๋��วแลกัเงิ�นแกั+นายพ�ธ นายพ�ธโอนสั+งิมอบุตั๋��วแกั+นายพฤห�สั นายพฤห�สัสัล�กัหล�งิโอนให�แกั+นายศั�กัร� นายศั�กัร�สัล�กัหล�งิโอนให�แกั+นายเสัาร� ผู)�ท�#ลงิลายม-อชำ-#อในกัารสัล�กัหล�งิรายท�#สั�ด้ ซึ่0#งิได้�ตั๋� �วแลกัเงิ�นด้�วยกัารสัลักหลังลัอย ม�สั�ทธ�โอนตั๋��วแลกัเงิ�นตั๋+อไปค-อ นายพฤห�สั

12. บุ�คคลท�#เป�นค)+สั�ญญาคนกั+อนๆ ตั๋ามตั๋��วเงิ�น ค-อ ผู)�ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น13. นายสั�บุออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งินายย�#สั�บุผู)�จ้+ายเงิ�น 2,000 บุาท แกั+นาย

สัามสั�บุ นายสัามสั�บุสัล�กัหล�งิโอนแกั+นายสั�#สั�บุ นายสั�#สั�บุ สัลักหลังลัอย โอนให�แกั+นายห�าสั�บุ นายห�าสั�บุท�าตั๋��วแลกัเงิ�นหาย นายหกัสั�บุเกั4บุได้�แล�วน�าไปซึ่-�อสัร�อยคอทองิค�าจ้ากันายเจ้4ด้สั�บุ ผู)�ท�#ร �บุตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋ามกัฎหมายล�กัษณะตั๋��วแลกัเงิ�นได้�แกั+ นายสั�บุและนายสั�#สั�บุ

14. นายมกัราสั�#งิจ้+ายเชำ4คเงิ�น 10,000 บุาทให�แกั+นายกั�มภา นายกั�มภาสัล�กัหล�งิโอนให�แกั+นายม�นา นายม�นาสัล�กัหล�งิโอนให�แกั+นายเมษา นายเมษาท�าเชำ4คหาย ม�ผู)�เกั4บุได้�แล�วปลอมลายม-อชำ-#อนายเมษา สัลักหลังลัอย ให�แกั+นายพฤษภา ด้�งิน�� ผู)�ท�#ทรงิตั๋��วโด้ยชำอบุด้�วยกัฎหมายค-อ นายเมษา

65

15. นายเข้�ยวเป�นคนว�กัลจ้ร�ตั๋ท�#ศัาลย�งิไม+ได้�สั�#งิว+าเป�นคนไร�ความสัามารถสั�#งิจ้+ายเชำ4คให�แกั+นายทองิโด้ยนายทองิร) �ว+าข้ณะร�บุโอนนายเข้�ยวว�กัลจ้ร�ตั๋ นายทองิสัล�กัหล�งิโอนเชำ4คแกั+นายด้�าโด้ยนายด้�าร) �ข้ณะร�บุโอนว+านายเข้�ยวเป�นคนว�กัลจ้ร�ตั๋อ�กัเหม-อนกั�น ตั๋+อมานายด้�าน�าเชำ4คไปซึ่-�อสั�นค�าจ้ากันายข้าวซึ่0#งิเป�นพ+อค�า ด้�งิน�� นายเข้�ยวสัามารถยกัข้�อตั๋+อสั)�ตั๋+อนายทองิและนายด้�าได้� แตั๋+ยกัข้�อตั๋+อสั)�ตั๋+อนายข้าวไม+ได้�

16. นายมกัราออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งินายกั�มภาให�ใชำ�เงิ�น 100,000 บุาท แกั+นายม�นาผู)�ร �บุเงิ�น นายม�นาสัล�กัหล�งิลอยมอบุตั๋��วแกั+นายเมษา นายเมษาลงิลายม-อชำ-#อสัล�กัหล�งิตั๋��วว+า นายเมษาตั๋�วแทน“ ” อย+างิหน0#งิ หร-อ นายเมษาผู)�จ้�ด้กัารท�#วไปข้องิบุร�ษ�ท“ กั.”

อ�กัอย+างิหน0#งิ ด้�งิน�� นายเมษาจ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋ามตั๋��วท��งิสัองิกัรณ�เพราะสัล�กัหล�งิไม+ระบุ�ว+ากัระท�ากัารแทนผู)�ใด้

17. นายหน0#งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งินายสัองิให�ใชำ�เงิ�นแกั+นายสัามกั�าหนด้สัามเด้-อนน�บุแตั๋+ได้�เห4นตั๋��ว นายสัามจ้0งิน�าตั๋��วไปย-#นแกั+นายสัองิให�ร�บุรองิแตั๋+กั+อนตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ นายสัามได้�สัล�กัหล�งิโอนตั๋��วให�แกั+นายสั�# นายสั�#สัล�กัหล�งิโอนให�แกั+นายห�า นายห�าสัล�กัหล�งิโอนให�แกั+นายหกั คร��นตั๋��วถ0งิกั�าหนด้นายหกัน�าตั๋��วไปย-#นให�นายสัองิร�บุรองิว+าจ้ะใชำ�เงิ�นให�อย+างิแน+นอนในกั�าหนด้สัามเด้-อน ด้�งิน�� นายหกัฟ้6องินายสัองิผู)�จ้+ายได้� แตั๋+ฟ้6องินายหน0#งิ นายสัาม นายสั�# นายห�าไม+ได้�

หน่�วยที่�� 9 การออกการโอน่ แลัะการสัลักหลังต2วแลักเง�น่

1.ตั๋��วแลกัเงิ�นตั๋�องิม�รายกัารตั๋ามท�#กัฎหมายกั�าหนด้ กัารออกัตั๋��วแลกัเงิ�นข้าด้รายกัารท�#กัฎหมายตั๋�องิกัารย+อมไม+สัมบุ)รณ�เป�นตั๋��วแลกัเงิ�น ไม+กั+อให�เกั�ด้สั�ทธ�และความร�บุผู�ด้ตั๋ามกัฎหมายล�กัษณะตั๋��วเงิ�น

2.ตั๋��วแลกัเงิ�นย+อมโอนกั�นได้�เสัมอ เว�นแตั๋+ม�ข้�อความห�ามโอน สั+วนกัารสัล�กัหล�งิเป�นว�ธ�กัารท�#ผู)�ทรงิลงิชำ-#อในตั๋��วแลกัเงิ�นเพ-#อเจ้ตั๋นาโอนตั๋��วอย+างิหน0#งิ เว�นแตั๋+ม�ข้�อห�ามสัล�กัหล�งิตั๋+อไป

3.กัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นแกั+ตั๋�วแทนกั4ด้� กัารสัล�กัหล�งิจ้�าน�าตั๋��วแลกัเงิ�นกั4ด้� ย+อมท�าให�ผู)�ทรงิท�#ร �บุสัล�กัหล�งิม�สั�ทธ�เร�ยกัเกั4บุเงิ�นตั๋ามตั๋��วได้� แตั๋+จ้ะสัล�กัหล�งิตั๋+อไปอ�กัได้�ในฐานะเป�นตั๋�วแทนเท+าน��น

9.1 การออกต2วแลักเง�น่1. ตั๋��วแลกัเงิ�นตั๋�องิม�รายกัารได้�แกั+ (1) ค�าบุอกัชำ-#อว+าเป�นตั๋��วแลกัเงิ�น (2) ค�า

สั�#งิอ�นปราศัจ้ากัเงิ-#อนไข้ให�จ้+ายเงิ�นเป�นจ้�านวนแน+นอน (3) ชำ-#อหร-อย�ห�อผู)�จ้+าย (4)

66

ชำ-#อหร-อย�ห�อผู)�ร �บุเงิ�นหร-อค�าจ้ด้แจ้�งิว+าให�ใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ถ-อและ (5) ลายม-อชำ-#อผู)�สั� #งิจ้+ายหากัรายกัารด้�งิกัล+าวข้าด้ตั๋กับุกัพร+องิไปย+อมไม+สัมบุ)รณ�เป�นตั๋��วแลกัเงิ�น

2. ว�นถ0งิกั�าหนด้ข้องิตั๋��วแลกัเงิ�น กั4ค-อ ว�นถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��ว ซึ่0#งิแยกัได้�เป�น 2 ชำน�ด้ ได้�แกั+ (1) ตั๋��วแลกัเงิ�นท�#สั� #งิให�ใชำ�เงิ�นเม-#อทวงิถามหร-อเม-#อได้�เห4น

(2) ตั๋��วแลกัเงิ�นท�#กั�าหนด้เวลาให�ใชำ�เงิ�น3. ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�สัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นเกั�ด้ข้0�นโด้ยเงิ-#อนไข้

ว+าผู)�ทรงิตั๋�องิย-#นตั๋��วตั๋+อผู)�จ้+ายกั+อน ถ�าผู)�จ้+ายไม+ร�บุรองิหร-อไม+จ้+ายเงิ�นและผู)�ทรงิจ้�ด้ให�ท�าค�าค�ด้ค�านแล�วผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�สัล�กัหล�งิจ้ะใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ทรงิ

4. ข้�อกั�าหนด้ลบุล�างิหร-อจ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้และข้�อกั�าหนด้ลด้หน�าท�#ข้องิผู)�สั� #งิจ้+ายและผู)�สัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นแยกัได้� 2 ประกัาร ได้�แกั+ (1) ข้�อกั�าหนด้ลบุล�างิหร-อจ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�สั� #งิจ้+ายและผู)�สัล�กัหล�งิท�#ม�ตั๋+อผู)�ทรงิ (2) ข้�อกั�าหนด้ลด้หน�าท�#ข้องิผู)�ทรงิท�#ม�ตั๋+อผู)�สั� #งิจ้+ายและผู)�สัล�กัหล�งิ

9.1.1 รายกัารในตั๋��วแลกัเงิ�นกัารเข้�ยนตั๋��วแลกัเงิ�นท�#ม�รายกัารตั๋ามตั๋ามท�#กัฎหมายตั๋�องิกัารกัารเข้�ยนตั๋��วแลกัเงิ�น ด้�งิข้�อความตั๋+อไปน�� แล�วผู)�สั� #งิจ้+ายลงิลายม-อชำ-#อ

ตั๋��วแลกัเงิ�นว�นท�# 1 มกัราคม 2536

ถ0งินางิมณฑ์าโปรด้สั�#งิจ้+ายเงิ�นจ้�านวน หน0#งิล�านบุาท ให�แกั+นายสั�งิข้�ทองิ หร-อตั๋ามค�าสั�#งิ

.....................................................(ลาม-อชำ-#อท�าวสัามลผู)�สั� #งิจ้+าย)

9.1.2 ว�นถ0งิกั�าหนด้ข้องิตั๋��วแลกัเงิ�นท�าวสัามลออกัตั๋��วแลกัเงิ�นลงิว�นท�# 1 กั�นยายน 2536 สั�#งินางิมณฑ์าให�ใชำ�

เงิ�นจ้�านวน หน0#งิล�านบุาทให�แกั+นายสั�งิข้�ทองิกั�าหนด้สัองิเด้-อนน�บุแตั๋+ได้�เห4น ว�นท�# 30 ธ�นวาคม 2536 นางิมณฑ์าได้�เห4นและร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นฉับุ�บุน�� ด้�งิน�� นายสั�งิข้�ทองิตั๋�องิน�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปย-#นให�นางิมณฑ์าใชำ�เงิ�นเม-#อใด้

67

ว�นถ0งิกั�าหนด้ตั๋��วแลกัเงิ�นฉับุ�บุน�� ค-อสัองิเด้-อนน�บุแตั๋+ได้�เห4น นางิมณฑ์าผู)�สั� #งิจ้+ายได้�เห4นตั๋��วเม-#อว�นท�# 30 ธ�นวาคม 2535 ครบุกั�าหนด้สัองิเด้-อน ในว�นท�# 30 กั�มภาพ�นธ� แตั๋+เด้-อนกั�มภาพ�นธ�ไม+ม�ว�นตั๋รงิกั�นในเด้-อนสั�ด้ท�าย ว�นสั�ด้ท�ายแห+งิเด้-อนกั�มภาพ�นธ� ค-อว�นท�# 28 กั�มภาพ�นธ� 2536 จ้0งิเป�นว�นสั�ด้ท�ายอ�นเป�นว�นสั��นระยะเวลาตั๋ามมาตั๋รา 193/5 วรรคสัองิ ว�นถ0งิกั�าหนด้ข้องิตั๋��วแลกัเงิ�นฉับุ�บุน��ท�#นายสั�งิข้�ทองิตั๋�องิน�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปย-#นให�นางิมณฑ์าใชำ�เงิ�น ค-อว�นท�# 28

กั�มภาพ�นธ� 2536

9.1.3 ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�สัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นท�าวสัามลออกัเชำ4คลงิว�นท�#ล+วงิหน�าสั�#งิให�ธนาคารมณฑ์าจ้�ากั�ด้ จ้+ายเงิ�นให�

แกั+นายสั�งิข้�ทองิหน0#งิล�านบุาท กั+อนเชำ4คถ0งิกั�าหนด้ นายสั�งิข้�ทองิสัล�กัหล�งิโอนเชำ4คให�แกั+เข้ยท�#หน0#งิ เข้ยท�#หน0#งิสัล�กัหล�งิโอนแกั+เข้ยท�#สัองิ แล�วม�กัารโอนแกั+เข้ยท�#สัาม เข้ยท�#สั�# เข้ยท�#ห�าจ้นถ0งิเข้ยท�#หกั ตั๋ามล�าด้�บุ คร��นเชำ4คถ0งิกั�าหนด้ เข้ยท�#หกัน�าเชำ4คไปย-#นแกั+ธนาคารมณฑ์าจ้�ากั�ด้ เพ-#อใชำ�เงิ�น แตั๋+ธนาคารมณฑ์าจ้�ากั�ด้ ปฏิ�เสัธกัารใชำ�เงิ�น เข้ยท�#สัามได้�เข้�าใชำ�เงิ�นแกั+เข้ยท�#หกั และร�บุเชำ4คมาแล�วด้�งิน�� เข้ยท�#สัามจ้ะเร�ยกัร�องิตั๋+อใครให�ร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คได้�บุ�างิ

เข้ยท�#สัามซึ่0#งิเป�นผู)�สัล�กัหล�งิหล�งิคนท�#ถ)กับุ�งิค�บุให�ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4ค ย+อมเร�ยกัร�องิให�ท�าวสัามลผู)�สั� #งิจ้+ายนายสั�งิข้�ทองิ เข้ยท�#หน0#งิและเข้ยท�#สัองิ ให�ร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คได้� ตั๋ามมาตั๋รา 914 967 971 และ 989

มิาตรา 914 บุ�คคลผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นย+อมเป�นอ�น สั�ญญาว+าเม-#อตั๋��วน��นได้�น�าย-#นโด้ยชำอบุแล�วจ้ะม�ผู)�ร �บุรองิ และใชำ�เงิ�นตั๋าม เน-�อความแห+งิตั๋��วถ�าและตั๋��วแลกัเงิ�นน��นเข้าไม+เชำ-#อถ-อโด้ยไม+ยอมร�บุรองิ กั4ด้�หร-อไม+ยอมจ้+ายเงิ�นกั4ด้� ผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�สัล�กัหล�งิกั4จ้ะใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ทรงิ หร-อแกั+ผู)�สัล�กัหล�งิคนหล�งิซึ่0#งิตั๋�องิถ)กับุ�งิค�บุให�ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วน��น ถ�า หากัว+าได้�ท�าถ)กัตั๋�องิตั๋ามว�ธ�กัารในข้�อไม+ร�บุรองิหร-อไม+จ้+ายเงิ�นน��นแล�ว

มิาตรา 967 ในเร-#องิตั๋��วแลกัเงิ�นน��น บุรรด้าบุ�คคลผู)�สั� #งิจ้+ายกั4ด้�ร�บุรองิ กั4ด้�สัล�กัหล�งิกั4ด้� หร-อร�บุประกั�นด้�วยอาว�ลกั4ด้� ย+อมตั๋�องิร+วมกั�นร�บุผู�ด้ตั๋+อ ผู)�ทรงิ

ผู)�ทรงิย+อมม�สั�ทธ�ว+ากัล+าวเอาความแกั+บุรรด้าบุ�คคลเหล+าน��เร�ยงิตั๋�ว หร-อรวมกั�นกั4ได้� โด้ยม�พ�กัตั๋�องิด้�าเน�นตั๋ามล�าด้�บุท�#คนเหล+าน��นมาตั๋�องิ ผู)กัพ�น

สั�ทธ�เชำ+นเด้�ยวกั�นน�� ย+อมม�แกั+บุ�คคลท�กัคนซึ่0#งิได้�ลงิลายม-อชำ-#อในตั๋��วเงิ�น และเข้�าถ-อเอาตั๋��วเงิ�นน��น ในกัารท�#จ้ะใชำ�บุ�งิค�บุเอาแกั+ผู)�ท�#ม�ความผู)กัพ�นอย)+ แล�วกั+อนตั๋น

68

กัารว+ากัล+าวเอาความแกั+ค)+สั�ญญาคนหน0#งิ ซึ่0#งิตั๋�องิร�บุผู�ด้ย+อมไม+ตั๋�ด้หน ทางิท�#จ้ะว+ากัล+าวเอาความแกั+ค)+สั�ญญาคนอ-#น ๆ แม�ท��งิจ้ะเป�นฝ่Cายอย)+ใน ล�าด้�บุภายหล�งิบุ�คคลท�#ได้�ว+ากัล+าวเอาความมากั+อน

มิาตรา 971 ผู)�สั� #งิจ้+ายกั4ด้� ผู)�ร �บุรองิกั4ด้� ผู)�สัล�กัหล�งิคนกั+อนกั4ด้�ซึ่0#งิเข้า สัล�กัหล�งิหร-อโอนตั๋��วแลกัเงิ�นให�อ�กัทอด้หน0#งิน��น หาม�สั�ทธ�จ้ะไล+เบุ��ยเอา แกั+ค)+สั�ญญาฝ่Cาย ซึ่0#งิตั๋นย+อมตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อเข้าอย)+กั�นกั+อนแล�วตั๋ามตั๋��ว เงิ�นน��นได้�ไม+

มิาตรา 989 บุทบุ�ญญ�ตั๋�ท��งิหลายในหมวด้ 2 อ�นว+าด้�วยตั๋��วแลกัเงิ�น ด้�#งิจ้ะกัล+าวตั๋+อไปน�� ท+านให�ยกัมาบุ�งิค�บุในเร-#องิเชำ4คเพ�ยงิเท+าท�#ไม+ข้�ด้กั�บุ สัภาพแห+งิตั๋ราสัารชำน�ด้น�� ค-อบุท มิาตรา 910 , 914 ถ0งิ 923 , 925 , 926 , 938 ถ0งิ 940 , 945 , 946 , 959 , 967 , 971

ถ�าเป�นเชำ4คท�#ออกัมาแตั๋+ตั๋+างิประเทศั ท+านให�น�าบุทบุ�ญญ�ตั๋�ด้�#งิตั๋+อไปน�� มาใชำ�บุ�งิค�บุด้�วย ค-อบุท มิาตรา 924 , 960 ถ0งิ 964 , 973 ถ0งิ 977 , 980

9.1.4 ข้�อกั�าหนด้ลบุล�างิหร-อจ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้และข้�อกั�าหนด้ลด้หน�าท�#ตั๋ามตั๋��วแลกัเงิ�น

นายอาท�ตั๋ย�ออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งินายจ้�นทร� ให�จ้+ายเงิ�นเม-#อครบุสัามเด้-อนน�บุแตั๋+ได้�เห4นเป�นจ้�านวนเงิ�น 50,000 บุาท แกั+นายอ�งิคาร และนายอาท�ตั๋ย�ระบุ�ไว�ในตั๋��วว+า นายอาท�ตั๋ย�ร�บุผู�ด้ตั๋ามตั๋��วน��เพ�ยงิ“ 10,000 บุาท” นายอ�งิคารร�บุตั๋��วแล�งิลงิชำ-#อสัล�กัหล�งิโอนแกั+นายพ�ธและนายอ�งิคารระบุ�ไว�ในตั๋��วว+า ให�ย-#นตั๋��วน��“

พร�อมร�บุรองิภายในเจ้4ด้ว�นน�บุจ้ากัว�นสัล�กัหล�งิน��” ด้�งิน�� อธ�บุายความร�บุผู�ด้ข้องินายอาท�ตั๋ย�และนายอ�งิคารท�#ม�ตั๋+อนายพ�ธ

ข้�อความท�#นายอาท�ตั๋ย�ผู)�สั� #งิจ้+ายจ้ด้ลงิไว�ในตั๋��วแลกัเงิ�น เป�นข้�อกั�าหนด้จ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้ข้องินายอาท�ตั๋ย�ท�#ม�ตั๋+อนายพ�ธผู)�ทรงิว+า จ้ะร�บุผู�ด้ชำด้ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วเพ�ยงิ 10,000 บุาท ไม+ใชำ+ 50,000 บุาท ตั๋ามจ้�านวนเงิ�นในตั๋��ว สั+วนข้�อความท�#นายอ�งิคารผู)�สัล�กัหล�งิจ้ด้ลงิไว�ในตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นข้�อกั�าหนด้จ้�ากั�ด้เวลาย-#นตั๋��วแลกัเงิ�นให�นายจ้�นทร�ผู)�จ้+ายร�บุรองิ ซึ่0#งิเป�นข้�อกั�าหนด้จ้�ากั�ด้ความร�บุผู�ด้อย+างิหน0#งิท�#ผู)�สัล�กัหล�งิม�ตั๋+อผู)�ทรงิ ด้�งิน��ข้�อกั�าหนด้ท��งิสัองิข้�อด้�งิกัล+าวย+อมใชำ�บุ�งิค�บุได้� นายอาท�ตั๋ย�และนายอ�งิคารจ้0งิม�ความร�บุผู�ด้จ้�ากั�ด้ตั๋ามข้�อกั�าหนด้ท�#ระบุ�ไว�ในตั๋��วแลกัเงิ�นน��น

9.2 การโอน่แลัะการสัลักหลังต2วแลักเง�น่

69

1. ตั๋��วแลกัเงิ�นย+อมโอนให�แกั+กั�นด้�วยสัล�กัหล�งิและสั+งิมอบุ เว�นแตั๋+ตั๋��วผู)�ถ-อย+อมโอนกั�นได้�เพ�ยงิแตั๋+สั+งิมอบุตั๋��วให�แกั+ผู)�ร �บุโอนเท+าน��น แตั๋+ตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นสั�ญล�กัษณ�อย+างิหน0#งิผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�สัล�กัหล�งิย+อมระบุ�ข้�อความห�ามโอนได้�เสัมอ

2. สั�ทธ�ข้องิผู)�ร �บุโอนตั๋��วแลกัเงิ�นม�ผู)�ร �บุโอนอาจ้ม�สั�ทธ�ด้�กัว+าผู)�โอน3. ว�ธ�โอนตั๋��วแลกัเงิ�นย+อมเป�นไปตั๋ามประเภทข้องิตั๋��วแลกัเงิ�น หร-อตั๋��วผู)�ถ-อ

และตั๋��วระบุ�ชำ-#อ4. ผู)�สัล�กัหล�งิระบุ�ข้�อห�ามสัล�กัหล�งิไปในตั๋��วแลกัเงิ�นได้� กัารสัล�กัหล�งิตั๋�องิ

ไม+ม�เงิ-#อนไข้และสัล�กัหล�งิบุางิสั+วนไม+ได้� กัารสัล�กัหล�งิเม-#อสั��นเวลาค�ด้ค�าน กัารไม+ร�บุรองิหร-อไม+ใชำ�เงิ�น ผู)�ทรงิไล+เบุ��ยเอาจ้ากัผู)�ร �บุรองิและค)+สั�ญญาท�#สัล�กัหล�งิภายหล�งิกั�าหนด้เวลาท�าค�าค�ด้ค�านได้�สั+วนเม-#อม�ค�าค�ด้ค�าน กัารไม+ร�บุรองิหร-อไม+ใชำ�เงิ�นแล�วจ้0งิสัล�กัหล�งิ ผู)�ทรงิไล+เบุ��ยเอาจ้ากัผู)�ร �บุรองิและผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�สัล�กัหล�งิกั+อนเวลาท�าค�าค�ด้ค�านได้�เท+าน��น

5. กัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นระบุ�ชำ-#อ ย+อมโอนไปซึ่0#งิบุรรด้าสั�ทธ�อ�นเกั�ด้แกั+ตั๋��วแลกัเงิ�น ได้�แกั+สั�ทธ�ท�#จ้ะสัล�กัหล�งิโอนตั๋��วตั๋+อไป สั�ทธ�ท�#จ้ะบุ�งิค�บุเอาเงิ�นตั๋ามตั๋��วและสั�ทธ�ท�#จ้ะแสัวงิค-นกัารครอบุครองิตั๋��ว สั+วนกัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นซึ่0#งิสั�#งิให�ใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ถ-อ ไม+ท�าให�ผู)�สัล�กัหล�งิร�บุผู�ด้อย+างิผู)�สัล�กัหล�งิแตั๋+ม�ผูลให�ร�บุผู�ด้อย+างิผู)�ร �บุอาว�ลผู)�สั� #งิจ้+าย

6. กัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นแกั+ตั๋�วแทนเพ-#อเร�ยกัเกั4บุเงิ�นหร-อให�จ้�ด้กัารแกั+ตั๋��วแทนตั๋นน��น ตั๋�วกัารท�#สัล�กัหล�งิไม+ได้�โอนสั�ทธ�อย+างิกัารสัล�กัหล�งิตั๋ามปกัตั๋� ผู)�ทรงิท�#สัล�กัหล�งิม�อ�านาจ้กัระท�ากัารเพ-# อให�ได้�สั�ทธ�อ�นเกั�ด้แกั+ตั๋��วน��นแทนตั๋�วกัารท�#สัล�กัหล�งิ และผู)�ทรงิท�#ร �บุสัล�กัหล�งิจ้ะสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นน��นตั๋+อไปได้�ในฐานะเป�นตั๋�วแทนเท+าน��น

7. กัารสัล�กัหล�งิจ้�าน�าตั๋��วแลกัเงิ�น ท�าให�ผู)�ทรงิท�#ร �บุจ้�าน�าม�สั�ทธ�เร�ยกัเกั4บุเงิ�นตั๋ามตั๋��วในว�นถ0งิกั�าหนด้ แตั๋+เม-#อจ้�ด้สัรรชำ�าระหน��และอ�ปกัรณ�แล�วม�เงิ�นเหล-อตั๋�องิสั+งิค-นให�แกั+ผู)�สัล�กัหล�งิท�#จ้�าน�า และผู)�ทรงิท�#ร �บุจ้�าน�าและสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นน��นตั๋+อไปได้�ในฐานเป�นตั๋�วแทนเท+าน��น

9.2.1 กัารโอนตั๋��วแลกัเงิ�น

70

กั. ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น 100,000 บุาท แกั+ ข้. ข้. ประสังิค�จ้ะโอนตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นฉับุ�บุน��เพ-#อใชำ�หน��แกั+ ค. ด้�งิน�� ท+านจ้ะให�ค�าแนะน�าแกั+ ข้. ว+าจ้ะท�าอย+างิไรจ้0งิจ้ะม�ผูลกัารโอนตั๋ามกัฎหมายล�กัษณะตั๋��วเงิ�น

ให�ค�าแนะน�าแกั+ ข้. ด้�งิน��ค-อ ตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋�ในมาตั๋รา 917 วรรคแรกั ประกัอบุด้�วยมาตั๋รา 985 ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นย+อมโอนให�กั�นได้�ด้�วยสัล�กัหล�งิและสั+งิมอบุ ด้�งิน�� ข้. จ้0งิตั๋�องิลงิลายม-อชำ-#อสัล�กัหล�งิระบุ� ค. เป�นผู)�ร �บุประโยชำน� ท�#ด้�านหน�าหร-อด้�านหล�งิข้องิตั๋��วกั4ได้�ท�#เร�ยกัว+าเป�นกัารสัล�กัหล�งิเฉัพาะ หร-อ ข้.

เพ�ยงิแตั๋+ลงิลายม-อชำ-#อข้องิตั๋นท�#ด้�านหล�งิข้องิตั๋��วท�#เร�ยกัว+าสัล�กัหล�งิลอย กั4ได้� แตั๋+ไม+ว+า ข้. จ้ะสัล�กัหล�งิเฉัพาะหร-อสัล�กัหล�งิลอยกั4ตั๋าม ข้. ตั๋�องิสั+งิมอบุตั๋��วสั�ญญาฉับุ�บุน��ให�แกั+ ค. ไปด้�วยจ้0งิจ้ะม�ผูลสัมบุ)รณ�เป�นกัารโอนตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นตั๋ามกัฎหมาย

อน0#งิ ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น ไม+ม�ตั๋��วผู)�ถ-อ กัารโอนตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นจ้0งิตั๋�องิสัล�กัหล�งิและสั+งิมอบุเท+าน��นจ้ะโอนตั๋��วให�กั�นด้�วยว�ธ�สั+งิมอบุอย+างิเด้�ยวไม+ได้�

มิาตรา 917 อ�นตั๋��วแลกัเงิ�นท�กัฉับุ�บุ ถ0งิแม�ว+าจ้ะม�ใชำ+สั� #งิจ้+ายให�แกั+ บุ�คคลเพ-#อเข้าสั�#งิกั4ตั๋าม ท+านว+าย+อมโอนให�กั�นได้�ด้�วยสัล�กัหล�งิและสั+งิมอบุ

เม-#อผู)�สั� #งิจ้+ายเข้�ยนลงิในด้�านหน�าแห+งิตั๋��วแลกัเงิ�นว+า "เปล�#ยนม-อไม+ได้�" ด้�#งิน��กั4ด้� หร-อเข้�ยนค�าอ-#นอ�นได้�ความเป�นท�านองิเชำ+นเด้�ยวกั�นน��นกั4ด้� ท+านว+าตั๋��วเงิ�นน��นย+อมจ้ะโอนให�กั�นได้�แตั๋+โด้ยร)ปกัารและด้�วยผูลอย+างิกัาร โอนสัาม�ญ

อน0#งิ ตั๋� �วเงิ�นจ้ะสัล�กัหล�งิให�แกั+ผู)�จ้+ายกั4ได้� ไม+ว+าผู)�จ้+ายจ้ะได้�ร�บุรองิตั๋��ว น��นหร-อไม+ หร-อจ้ะสัล�กัหล�งิให�แกั+ผู)�สั� #งิจ้+าย หร-อให�แกั+ค)+สั�ญญาฝ่Cายใด้ แห+งิตั๋��วเงิ�นน��นกั4ได้� สั+วนบุ�คคลท��งิหลายเหล+าน��กั4ย+อมจ้ะสัล�กัหล�งิตั๋��วเงิ�น น��นตั๋+อไปอ�กัได้�

มิาตรา 985 บุทบุ�ญญ�ตั๋�ท��งิหลายในหมวด้ 2 ว+าด้�วยตั๋��วแลกัเงิ�น ด้�#งิจ้ะกัล+าวตั๋+อไปน�� ท+านให�ยกัมาบุ�งิค�บุในเร-#องิตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นเพ�ยงิเท+าท�#ไม+ข้�ด้กั�บุสัภาพแห+งิตั๋ราสัารชำน�ด้น�� ค-อบุท มิาตรา 911 , 913 , 916 , 917 , 919 , 920 , 922 ถ0งิ 926 ,

938 ถ0งิ 947 , 949 , 950 , 954 ถ0งิ 959 , 967 ถ0งิ 971

ถ�าเป�นตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นท�#ออกัมาแตั๋+ตั๋+างิประเทศั ท+านให�น�าบุท บุ�ญญ�ตั๋�ตั๋+อไปน��มาใชำ�บุ�งิค�บุด้�วย ค-อบุท มิาตรา 960 ถ0งิ 964 , 973 , 974

9.2.2 สั�ทธ�ข้องิผู)�ร �บุโอนตั๋��วแลกัเงิ�นนายมะไฟ้หลอกันายมะเฟ้Jองิให�ออกัเชำ4คสั�#งิจ้+ายเงิ�น 500,000 บุาท แกั+ตั๋น

เม-#อน�าไปอวด้นางิสัาวมะกัร)ด้สั�กั 2-3 ว�น แล�วจ้ะค-นให� นายมะเฟ้Jองิเห4นแกั+เพ-#อนจ้0งิออกัเชำ4คให� นายมะเฟ้Jองิได้�ร�บุเชำ4คแล�วสัล�กัหล�งิโอนตั๋+อนายมะนาว

71

เพ-#อชำ�าระค+าซึ่-�อรถยนตั๋� ตั๋+อมานายมะไฟ้ไม+ค-นเชำ4คให� นายมะเฟ้Jองิจ้0งิอาย�ด้เชำ4คตั๋+อธนาคารไม+ให�จ้+ายเงิ�นนายมะนาวน�าเชำ4คไปข้0�นเงิ�นจ้ากัธนาคารไม+ได้� จ้0งิฟ้6องิคด้�ให�นายมะเฟ้Jองิร�บุผู�ด้ตั๋ามเชำ4ค ด้�งิน�� นายมะเฟ้Jองิจ้ะยกัข้�อตั๋+อสั)�ว+า ม�ข้�อตั๋กัลงิระหว+างิตั๋นกั�บุนายมะไฟ้ได้�หร-อไม+เพราะเหตั๋�ใด้

ตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋�ในกัฎหมายล�กัษณะตั๋��วเงิ�น มาตั๋รา 916 ซึ่0#งิอน�โลมใชำ�บุ�งิค�บุในเร-#อเชำ4คด้�วยม�ใจ้ความว+าบุ�คคลหล�งิหลายผู)�ถ)กัฟ้6องิในม)ลตั๋��วเงิ�น หาอาจ้จ้ะตั๋+อสั)�ผู)�ทรงิด้�วยข้�อตั๋+อสั)�อ�นอาศั�ยความเกั�#ยว พ�นกั�นเฉัพาะบุ�คคลระหว+างิตั๋นกั�บุผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อกั�บุผู)�ทรงิคนกั+อนๆ น��นได้�ไม+ เว�นแตั๋+กัารโอนจ้ะได้�ม�ข้0�นด้�วยคบุค�ด้กั�นฉั�อฉัล

ตั๋ามอ�ทาหรณ� นายมะเฟ้Jองิซึ่0#งิเป�นผู)�ถ)กัฟ้6องิในม)ลเชำ4ค จ้0งิหาอาจ้จ้ะตั๋+อสั)�นายมะนาวผู)�ทรงิเชำ4คท�#ร �บุสัล�กัหล�งิโอนมาโด้ยสั�จ้ร�ตั๋ไม+ร) �ข้�อตั๋กัลงิระหว+างินายมะเฟ้Jองิกั�บุนายมะไฟ้ผู)�ทรงิคนกั+อนน��นไม+ ด้�งิน��นนายมะเฟ้Jองิผู)�สั� #งิจ้+ายเชำ4คจ้0งิตั๋�องิร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4ค

มิาตรา 916 บุ�คคลท��งิหลายผู)�ถ)กัฟ้6องิในม)ลตั๋��วแลกัเงิ�นหาอาจ้จ้ะ ตั๋+อสั)�ผู)�ทรงิด้�วยข้�อตั๋+อสั)�อ�นอาศั�ยความเกั�#ยวพ�นกั�น เฉัพาะบุ�คคลระหว+างิ ตั๋นกั�บุผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อกั�บุผู)�ทรงิคนกั+อน ๆ น��นได้�ไม+ เว�นแตั๋+กัารโอนจ้ะ ได้�ม�ข้0�นด้�วยคบุค�ด้กั�นฉั�อฉัล

9.2.3 ว�ธ�โอนตั๋��วแลกัเงิ�นกัารสัล�กัหล�งิตั๋��วเงิ�นม�กั�#ประเภทอะไรบุ�างิ อธ�บุายกัารสัล�กัหล�งิตั๋��วเงิ�นม� 2 ประเภทค-อ ค-อ(1) สัล�กัหล�งิเฉัพาะ ได้�แกั+ สัล�กัหล�งิโด้ยระบุ�ชำ-#อผู)�ร �บุประโยชำน�ไว�ด้�วย

กัล+าวค-อ ตั๋�องิเข้�ยนค�าสัล�กัหล�งิไว�ในตั๋��วเงิ�นหร-อใบุประจ้�าตั๋+อท�#ด้�านหน�าหร-อด้�านหล�งิข้องิตั๋��วเงิ�นหร-อใบุประจ้�าตั๋+อและตั๋�องิลงิลายม-อชำ-#อผู)�สัล�กัหล�งิไว�ด้�วย เชำ+น เข้�ยนว+า จ้+ายนายสั�โข้ท�ยหร-อตั๋ามสั�#งิ“ ” และลงิลายม-อชำ-#อผู)�สัล�กัหล�งิไว�ท�#ด้�านหน�าหร-อด้�านหล�งิข้องิตั๋��วเงิ�นหร-อใบุประจ้�าตั๋+อ

(2) สัล�กัหล�งิลอย ได้�แกั+ สัล�กัหล�งิโด้ยม�ได้�ระบุ�ชำ-#อผู)�ร �บุประโยชำน�ไว� เพ�ยงิแตั๋+ลงิลายม-อชำ-#อผู)�สัล�กัหล�งิไว�ท�#ด้�านหล�งิตั๋��วเงิ�น หร-อใบุประจ้�าตั๋+อ เชำ+น ลงิลายม-อชำ-#อผู)�สัล�กัหล�งิไว�ท�#ด้�านหล�งิตั๋��วเงิ�น หร-อใบุประจ้�าตั๋+อโด้ยไม+ม�ข้�อความใด้เลย

9.2.4 หล�กัเกัณฑ์�ข้องิกัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�น

72

ท�#กัล+าวว+า กัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นจ้ะม�เงิ-#อนไข้ไม+ได้�“ ” น��น หมายความว+าอย+างิไร

ท�#กัล+าวว+า กัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นจ้ะม�เงิ-#อนไข้ไม+ได้�“ ” น��น หมายความว+า ตั๋ามปกัตั๋�กัารสัล�กัหล�งิโอนไปซึ่0#งิสั�ทธ�อ�นเกั�ด้แตั๋+ตั๋��วแลกัเงิ�น ด้�งิน��น กัารท�#ผู)�สัล�กัหล�งิกั�าหนด้ข้�อความให�กัารโอนม�ผูลหร-อสั��นผูลเม-#อม�เหตั๋�กัารณ�อ�นใด้อ�นหน0#งิข้0�นในอนาคตั๋และไม+แน+นอน จ้0งิท�าไม+ได้� ถ�าค�าสัล�กัหล�งิม�เงิ-#อนไข้ด้�งิกัล+าวกัฎหมายถ-อว+า กัารสัล�กัหล�งิน��นสัมบุ)รณ�โด้ยไม+ม�เงิ-#อนไข้เลย

9.2.5 ผูลข้องิกัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นผูลข้องิกัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นระบุ�ชำ-#อกั�บุตั๋��วผู)�ถ-อตั๋+างิกั�นอย+างิไรตั๋��วแลกัเงิ�นระบุ�ชำ-#อ ย+อมโอนให�กั�นได้�ด้�วยสัล�กัหล�งิและสั+งิมอบุ (มาตั๋รา

917 วรรคแรกั) กัารสัล�กัหล�งิอาจ้เป�นสัล�กัหล�งิเฉัพาะหร-อสัล�กัหล�งิลอยกั4ได้� เม-#อสัล�กัหล�งิโด้ยชำอบุแล�ว ย+อมโอนไปซึ่0#งิบุรรด้าสั�ทธ�อ�นเกั�ด้แกั+ตั๋��วแลกัเงิ�น (มาตั๋รา 920) กัล+าวค-อ สั�ทธ�ท�#จ้ะสัล�กัหล�งิหร-อโอนตั๋��วน��นตั๋+อไปอ�กัสั�ทธ�ท�#จ้ะไล+เบุ��ยบุ�งิค�บุเอาเงิ�นตั๋ามตั๋��ว และสั�ทธ�ท�#จ้ะแสัวงิค-นครองิตั๋��วเม-#อแสัด้งิให�ปรากัฏิสั�ทธ�ด้�วยกัารสัล�กัหล�งิไม+ข้าด้สัาย

สั+วนตั๋��วผู)�ถ-อ ย+อมโอนให�แกั+กั�นเพ�ยงิด้�วยสั+งิมอบุ (มาตั๋รา 918) กัารสัล�กัหล�งิตั๋��วผู)�ถ-อ จ้0งิไม+จ้�าเป�นและไม+เป�นเหตั๋�ให�ผู)�สัล�กัหล�งิร�บุผู�ด้ในฐานะผู)�สัล�กัหล�งิ แตั๋+กัฎหมายให�ม�ผูลว+า กัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นซึ่0#งิสั�#งิให�ใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ถ-อย+อมเป�นประกั�น (อาว�ล) สั�าหร�บุผู)�สั� #งิจ้+าย (มาตั๋รา 921)

มิาตรา 918 ตั๋��วแลกัเงิ�นอ�นสั�#งิให�ใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ถ-อน��น ท+านว+าย+อม โอนไปเพ�ยงิด้�วยสั+งิมอบุให�กั�น

มิาตรา 920 อ�นกัารสัล�กัหล�งิย+อมโอนไปซึ่0#งิบุรรด้าสั�ทธ�อ�นเกั�ด้แตั๋+ ตั๋� �วแลกัเงิ�นถ�าสัล�กัหล�งิลอย ผู)�ทรงิจ้ะปฏิ�บุ�ตั๋�ด้�#งิกัล+าวตั๋+อไปน��ประกัารหน0#งิ ประกัารใด้กั4 ได้� ค-อ

(1) กัรอกัความลงิในท�#ว+างิด้�วยเข้�ยนชำ-#อข้องิตั๋นเองิ หร-อชำ-#อบุ�คคลอ-#น ผู)�ใด้ผู)�หน0#งิ

(2) สัล�กัหล�งิตั๋��วเงิ�นตั๋+อไปอ�กัเป�นสัล�กัหล�งิลอย หร-อสัล�กัหล�งิให� แกั+บุ�คคลอ-#นผู)�ใด้ผู)�หน0#งิ

(3) โอนตั๋��วเงิ�นน��นให�ไปแกั+บุ�คคลภายนอกั โด้ยไม+กัรอกัความลงิ ในท�#ว+างิ และไม+สัล�กัหล�งิอย+างิหน0#งิอย+างิใด้

73

มิาตรา 921 กัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นซึ่0#งิสั�#งิให�ใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ถ-อน��นย+อม เป�นเพ�ยงิป ร ะ กั� น (อ า ว� ล ) สั�า ห ร� บุ ผู)� สั� # งิ จ้+ า ย

9.2.6 กัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นแกั+ตั๋�วแทนเอกัออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�โทให�จ้+ายเงิ�นแกั+ตั๋ร� ตั๋ร�อย)+จ้�งิหว�ด้สังิข้ลาไม+

สัะด้วกัท�#จ้ะย-#นตั๋��วแกั+โทท�#จ้�งิหว�ด้เชำ�ยงิรายเพ-#อใชำ�เงิ�น ตั๋ร�มาปร0กัษาข้อค�าแนะน�าว+าจ้ะมอบุตั๋��วแลกัเงิ�นให�แกั+จ้�ตั๋วาคนร) �จ้�กักั�นให�ท�ากัารแทนได้�อย+างิไรจ้0งิจ้ะม�ผูลตั๋ามกัฎหมาย และไม+เกั�ด้ความเสั�ยหายแกั+ตั๋นด้�งิน�� ข้อให�ค�าปร0กัษาแนะน�าตั๋ร�ในปAญหาด้�งิกัล+าว

ตั๋�องิแนะน�าตั๋ร�ตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋�มาตั๋รา 925 ค-อให�ตั๋ร�ลงิลายม-อชำ-#อสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นฉับุ�บุน��แกั+จ้�ตั๋วา และเข้�ยนข้�อความเหน-อลายม-อชำ-#อตั๋ร�ท�#สัล�กัหล�งิม�ข้�อความว+า ราคาท�#เร�ยกัเกั4บุ“ ” หร-อ เพ-#อเร�ยกัเกั4บุ“ ” หร-อ ในฐาน“

จ้�ด้กัารแทน” หร-อความสั�านวนอ-#นใด้อ�นเป�นปร�ยายว+าตั๋�วแทน เชำ+น จ้+ายจ้�ตั๋วา“

ตั๋�วแทน” หร-อ มอบุให�จ้�ตั๋วาท�ากัารแทน“ ” เป�นตั๋�น กั�งิน��กั4ม�ผูลตั๋ามกัฎหมายว+าจ้�ตั๋วาเป�นผู)�ทรงิในฐานเป�นตั๋�วแทนตั๋ร� ม�สั�ทธ�ท��งิปวงิอ�นเกั�ด้แตั๋+ตั๋��วแลกัเงิ�นฉับุ�บุน��ในกัารจ้�ด้กัารให�ได้�เงิ�นจ้ากัโท แล�วน�ามามอบุให�แกั+ตั๋ร� จ้�ตั๋วาจ้ะสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นตั๋+อไปได้�กั4เพ�ยงิในฐานเป�นตั๋�วแทนตั๋ร�เท+าน��น ไม+กั+อให�เกั�ด้ความเสั�ยหายแกั+ตั๋ร�ข้0�นมาได้�

มิาตรา 925 เม-#อใด้ความท�#สัล�กัหล�งิม�ข้�อกั�าหนด้ว+า "ราคาอย)+ท�#เร�ยกั เกั4บุ" กั4ด้� "เพ-#อเร�ยกัเกั4บุ" กั4ด้� "ในฐานจ้�ด้กัารแทน" กั4ด้� หร-อความสั�านวน อ-#นใด้อ�นเป�นปร�ยายว+าตั๋�วแทนไซึ่ร� ท+านว+าผู)�ทรงิตั๋��วแลกัเงิ�นจ้ะใชำ�สั�ทธ� ท��งิปวงิอ�นเกั�ด้แตั๋+ตั๋� �วน��นกั4ย+อมได้�ท��งิสั��น แตั๋+ว+าจ้ะสัล�กัหล�งิได้�เพ�ยงิในฐาน เป�นตั๋�วแทน

ในกัรณ�เชำ+นน�� ค)+สั�ญญาท��งิหลายซึ่0#งิตั๋�องิร�บุผู�ด้อาจ้จ้ะตั๋+อสั)�ผู)�ทรงิได้� แตั๋+เพ�ยงิด้�วยข้� อ ตั๋+ อ สั)� อ� น จ้ ะ พ0 งิ ใ ชำ� ไ ด้� ตั๋+ อ ผู)� สั ล� กั ห ล� งิ เ ท+ า น�� น

9.2.7 กัารสัล�กัหล�งิจ้�าน�าตั๋��วแลกัเงิ�นนายมกัราออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งินายกั�มภาให�ใชำ�เงิ�น 400,000 บุาท แกั+นาย

ม�นา นายม�นาประสังิค�จ้ะซึ่-�อรถยนตั๋�ราคา 250,000 บุาท จ้ากันายเมษา แตั๋+นายเมษาตั๋�องิกัารให�นายม�นาจ้�าน�าตั๋��วแลกัเงิ�นซึ่0#งิย�งิไม+ถ0งิกั�าหนด้ท�#นายมกัราออกัให�เป�นประกั�น นายม�นาจ้0งิมาปร0กัษาท+านให�แนะน�าว+าจ้ะมอบุตั๋��วแลกัเงิ�นฉับุ�บุจ้�านวนเงิ�น 400,000 บุาท แกั+นายเมษาเป�นประกั�นหน��ได้�อย+างิไร จ้0งิจ้ะม�ผูล

74

ตั๋ามกัฎหมายและไม+เกั�ด้ความเสั�ยหารแกั+ตั๋น ด้�งิน��ให�ท+านแนะน�านายม�นาในปAญหาข้�างิตั๋�น

จ้ะตั๋�องิแนะน�านายม�นาตั๋ามบุทบุ�ญญ�ตั๋�มาตั๋รา 926 ค-อ ให�นายม�นาลงิลายม-อชำ-#อสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นฉับุ�บุน��ให�แกั+นายเมษา และเข้�ยนข้�อความเหน-อลายม-อชำ-#อนายม�นาท�#สัล�กัหล�งิม�ข้�อความว+า ราคาเป�นประกั�น“ ” หร-อ ราคา“

เป�นจ้�าน�า” หร-อข้�อกั�าหนด้อย+างิอ-#นใด้อ�นเป�นปร�ยายว+าจ้�าน�า เชำ+น จ้+ายนาย“

เมษาเป�นกัารจ้�าน�า” หร-อ มอบุให�นายเมษาเพ-#อประกั�นหน��ค+าซึ่-�อรถยนตั๋�“ ” เป�นตั๋�น ด้�งิน�� กั4จ้ะม�ผูลตั๋ามกัฎหมายว+านายเมษาเป�นผู)�ทรงิในฐานเป�นผู)�ร �บุจ้�าน�า เม-#อตั๋��วแลกัเงิ�นถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วเพ-#อเอามาชำ�าระค+ารถยนตั๋�เป�นเงิ�น 250,000 บุาท เงิ�นท�#เหล-อ 150,000 บุาท นายเมษาตั๋�องิค-นให�แกั+นายม�นา และนายเมษาจ้ะโอนสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นฉับุ�บุน��ชำ�าระหน��ข้องิตั๋นไม+ได้� เว�นแตั๋+นายม�นาจ้ะม�ค�าสั�#งิด้�งิน�� ย+อมจ้ะไม+กั+อให�เกั�ด้แกั+นายม�นาข้0�นมาได้�

มิาตรา 926 เม-#อใด้ความท�#สัล�กัหล�งิม�ข้�อกั�าหนด้ว+า "ราคาเป�นประกั�น" กั4ด้� "ราคาเป�นจ้�าน�า" กั4ด้� หร-อข้�อกั�าหนด้อย+างิอ-#นใด้อ�นเป�นปร�ยายว+า จ้�าน�าไซึ่ร� ท+านว+าผู)�ทรงิตั๋��วแลกัเงิ�นจ้ะใชำ�สั�ทธ�ท��งิปวงิอ�นเกั�ด้แตั๋+ตั๋� �วน��น กั4ย+อมได้�ท��งิสั��น แตั๋+ถ�าผู)�ทรงิสัล�กัหล�งิตั๋��วน��น ท+านว+ากัารสัล�กัหล�งิย+อม ใชำ�ได้�เพ�ยงิในฐานเป�นค�าสัล�กัหล�งิข้องิตั๋�วแทน

ค)+สั�ญญาท��งิหลายซึ่0#งิตั๋�องิร�บุผู�ด้หาอาจ้จ้ะตั๋+อสั)�ผู)�ทรงิด้�วยข้�อตั๋+อสั)� อ�นอาศั�ยความเกั�#ยวพ�นเฉัพาะบุ�คคลระหว+างิตั๋นกั�บุผู)�สัล�กัหล�งิน��นได้�ไม+ เว�นแตั๋+กัารสัล�กัหล�งิจ้ะได้�ม�ข้0�นด้�วยคบุค�ด้กั�นฉั�อฉัล

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 91. ด้�าออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิแด้งิผู)�จ้+ายว+า ให�จ้+ายเงิ�น“ 10,000 บุาท ข้องิบุร�ษ�ทสัยาม

จ้�ากั�ด้ซึ่0#งิอย)+ท�#ท+าน เม-#อข้าวย-#นตั๋��ว” ลงิชำ-#อด้�าผู)�จ้+าย กัรณ�น�� ไม+ใชำ+ตั๋� �วแลกัเงิ�นตั๋ามกัฎหมาย เพราะม�เงิ-#อนไข้ในค�าสั�#งิให�จ้+ายเงิ�น

2. ว�นถ0งิกั�าหนด้ข้องิตั๋��วแลกัเงิ�นค-อ เม-#อสั��นระยะเวลาอ�นกั�าหนด้น�บุแตั๋+ว�นท�#ลงิในตั๋��วน��น

3. นายมกัราออกัเชำ4คสั�#งิจ้+ายเงิ�น 200,000 บุาทแกั+นายกั�มภา นายกั�มภาสัล�กัหล�งิโอนแกั+นายม�นา นายม�นาเห4นชำ-#อนายมกัราเป�นผู)�สั� #งิจ้+ายม�ความแค�นเป�นสั+วนตั๋�วอย)+แล�วจ้0งิฟ้6องินายมกัราให�ร�บุผู�ด้ตั๋ามฟ้6องิ ด้�งิน�� นายมกัราไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ เพราะนายม�นาย�งิไม+ได้�น�า เชำ4คไปย-นและธนาคารปฏิ�เสัธไม+ใชำ�เงิ�น

4. ความหมายข้องิ สัล�กัหล�งิ“ ” ค-อ ลงิลายม-อชำ-#อผู)�ทรงิท�#ด้�านหล�งิตั๋��วระบุ�ชำ-#อเพ-#อโอนตั๋��วเงิ�น

75

5. ท�าวสัามลออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิมณฑ์าให�จ้+ายเงิ�นแกั+สั�งิข้�ทองิ สั�งิข้�ทองิสัล�กัหล�งิโอนแกั+รจ้นา รจ้นาให�มณฑ์าร�บุรองิตั๋��วแล�วสัล�กัหล�งิโอนไปให�เข้ย 1 เข้ย หน0#งิ สัล�กัหล�งิให�แกั+เข้ย 2 เข้ย 2 น�าตั๋��วไปให�มณฑ์าใชำ�เงิ�นเม-#อถ0งิกั�าหนด้แตั๋+มณฑ์าโกัรธเข้ย 2 จ้0งิไม+ใชำ�เงิ�นให� เข้ย 2 ไม+ท�าค�าค�ด้ค�านจ้นพ�นกั�าหนด้แล�วจ้0งิสัล�กัหล�งิโอนให�แกั+เข้ย 3 เข้ย 3 สัล�กัหล�งิโอนให�เข้ย 4 เข้ย 4 สัล�กัหล�งิโอนให�เข้ย 5 เข้ย 5 สัล�กัหล�งิโอนให�เข้ย 6 ด้�งิน�� เข้ย 6 สัามารถไล+ เบุ��ยเอาจ้ากัเข้ย 2 ถ0งิเข้ย 5 ให�ร�บุผู�ด้ได้�เท+าน��น

6. ผู)�ม�สั�ทธ�โอนตั๋��วแลกัเงิ�นได้�แกั+ ผู)�จ้�ด้กัารมรด้กัข้องิผู)�ทรงิ7. นายหน0#งิสั�#งิจ้+ายเชำ4คเงิ�น 100,000 บุาท แกั+นายสัองิโด้ยไม+ได้�ลงิว�นท�#สั� #งิจ้+ายไว� ตั๋+อ

มานายหน0#งิตั๋ายไป นายสัองิร�บุกัรอกัว�น เด้-อน ป@ ลงิในเชำ4คแล�วน�าไปข้0�นเงิ�น ธนาคารไม+ยอมจ้+ายเงิ�น นายสัองิจ้0งิฟ้6องินายสัามทายาทข้องินายหน0#งิ ด้�งิน�� นายสัามตั๋+อสั)�ว+าเชำ4คไม+ได้�ลงิว�นท�#สั� #งิจ้+าย จ้0งิไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ ตั๋ามกัฎหมายแล�วนายสัามตั๋+อสั)�ไม+ได้� เพราะนายสัองิ กัระท�ากัารโด้ยสั�จ้ร�ตั๋ กัรอกัว�นตั๋ามท�#ถ)กัตั๋�องิแท�จ้ร�งิได้�

8. เอ ออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิ บุ� ให�จ้+ายเงิ�นแกั+ ชำ� น�าตั๋��วเงิ�นไปย-#นให� บุ� ร�บุรองิให� ชำ� จ้0งิสัล�กัหล�งิโอนให� ด้� ด้� สัล�กัหล�งิโอนให� อ� เม-#อตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น อ� น�าตั๋��วไปย-#นให� บุ� ให�จ้+ายเงิ�น แตั๋+ บุ� ปฏิ�เสัธ อ� จ้0งิท�าค�าค�ด้ค�านกัารไม+ใชำ�เงิ�น แล�ว อ� สัล�กัหล�งิโอนตั๋��วให�แกั+ เอฟ้ ด้�งิน�� เอฟ้ สัามารถเร�ยกัร�องิให� เอ บุ� ซึ่� ด้� ร�บุผู�ด้ได้�เท+าน��น

9. นายชำวด้ ออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งินายฉัล)ให�ใชำ�เงิ�นแกั+ นายข้าล นายข้าล สัล�กัหล�งิโอนแกั+ นายเถาะ ให�จ้�ด้กัารแทน นายเถาะ ย-#นตั๋��วแลกัเงิ�นตั๋+อ นายฉัล) เพ-#อให�ร�บุรองิแตั๋+ นายฉัล) ไม+ยอมร�บุรองิ ด้�งิน�� นายข้าล ม�สั�ทธ�ฟ้6องินายชำวด้ให�ร�บุผู�ด้ได้� เพราะนายข้าลเป�น ตั๋�วกัาร

10. หน0#งิออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น 200,000 บุาท แกั+สัองิ กั+อนตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ สัองิจ้0งิย-มเงิ�นสัามและสัล�กัหล�งิตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นฉับุ�บุน��จ้�าน�าแกั+สัาม เม-#อถ0งิกั�าหนด้สัามน�าตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นไปย-#นแกั+หน0#งิ แตั๋+หน0#งิไม+ยอมใชำ�เงิ�น ด้�งิน�� หน0#งิจ้ะยกัข้�อตั๋+อสั)�ข้องิหน0#งิท�#ม�ตั๋+อสัองิข้0�นตั๋+อสั)�สัามไม+ได้� เพราะสัามเป�นผู)�ทรงิท�#ร �บุจ้�าน�า

11. จ้�นทร�ออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิอ�งิคารให�จ้+ายเงิ�นแกั+พ�ธ 100,000 บุาท โด้ยพ�ธร�บุรองิตั๋��วน��แล�ว อ�งิคารได้�สัล�กัหล�งิโอนให�พฤห�สั เม-#อตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น พฤห�สัน�าตั๋��วไปย-#นให�พ�ธจ้+ายเงิ�น แตั๋+พ�ธเล+นกัารพน�นเสั�ย ไม+ม�เงิ�นจ้+ายให� ข้อผูล�ด้ไป 7 ว�น พฤห�สัจ้0งิท�าค�าค�ด้ค�านกัารไม+ใชำ�เงิ�นแล�วร�บุสัล�กัหล�งิโอนตั๋��วไปให�ศั�กัร� ศั�กัร�สัล�กัหล�งิตั๋+อไปย�งิเสัาร� เสัาร�สัล�กัหล�งิตั๋+อไปย�งิอาท�ตั๋ย� ด้�งิน�� อาท�ตั๋ย�ม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ย แกั+จ้�นทร� อ�งิคาร และพ�ธ ได้�น��น

12. หน0#งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิสัองิให�จ้+ายเงิ�น 500,000 บุาทแกั+สัาม สัาม สัล�กัหล�งิโอนแกั+ สั�# สั�# สัล�กัหล�งิโอนแกั+ ห�า ห�าให�สัองิร�บุรองิตั๋��วแล�วสัล�กัหล�งิโอนให�แกั+ หกั หกัน�าตั๋��วไปย-#นแกั+สัองิแตั๋+สัองิไม+ยอมใชำ�เงิ�นให� หกัไม+ท�าค�าค�ด้ค�านจ้นพ�นกั�าหนด้แล�วจ้0งิสัล�กัหล�งิโอนให�แกั+เจ้4ด้ เจ้4ด้สัล�กัหล�งิโอนให�แกั+แปด้ แปด้สัล�กัหล�งิโอนให�แกั+เกั�า เกั�าสัล�กัหล�งิโอนแกั+สั�บุ ด้�งิน�� สั�บุจ้ะเร�ยกัร�องิเงิ�น 500,000 บุาท จ้ากัสัองิ เจ้4ด้ แปด้และ เกั�า เท+าน��น

76

13. สัามลออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิมณฑ์าให�จ้+ายเงิ�น 1 ล�านบุาทแกั+สั�งิข้�ทองิ สั�งิข้�ทองิสัล�กัหล�งิโอนให�แกั+รจ้นาโด้ยข้�อความว+า ราคาอย)+ท�#เร�ยกัเกั4บุ“ ” รจ้นาย-#นตั๋��วตั๋+อให�มณฑ์าร�บุรองิ แตั๋+มณฑ์าโกัรธจ้0งิไม+ยอมร�บุรองิ สั�งิข้�ทองิฟ้6องิสัามลให�ร�บุผู�ด้ได้�เพราะสั�งิข้�ทองิเป�นตั๋�วกัาร

14. เอกัออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�โท จ้+ายเงิ�น 550,000 บุาทแกั+ตั๋ร� ตั๋ร�ย-มเงิ�นจ้�ตั๋วาและสัล�กัหล�งิตั๋��วจ้�าน�าแกั+ จ้�ตั๋วา เม-#อตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ จ้�ตั๋วาน�าตั๋��วไปย-#นแกั+โท แตั๋+โทไม+ยอมจ้+ายเงิ�น โทจ้ะยกัข้�อตั๋+อสั)�มาตั๋+อสั)�จ้�ตั๋วา ด้�งิน�� โทยกัข้�อตั๋+อสั)�ข้องิโทท�#ม�ตั๋+อตั๋ร�ข้0�นตั๋+อสั)�จ้�ตั๋วาไม+ได้� เพราะจ้�ตั๋วาเป�นผู)�ทรงิท�#ร �บุจ้�าน�า

15. นายมกัราสั�#งิจ้+ายเชำ4คเงิ�น 80,000 บุาทแกั+นายกั�มภาโด้ยล-มลงิว�นท�#สั� #งิจ้+าย ตั๋+อมาอ�กัสัามเด้-อนนายภ�มภาสัล�กัหล�งิโอนแกั+นายม�นา อ�กั 7 ว�นนายมกัราตั๋าย นายม�นาทราบุข้+าวจ้0งิกัรอกัว�นท�#สั� #งิจ้+ายลงิในเชำ4คและน�าไปข้0�นเงิ�นตั๋+อธนาคาร แตั๋+ธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�นโด้ยอ�างิว+านายมกัราตั๋ายแล�ว นายม�นาจ้0งิฟ้6องินายเมษาบุ�ตั๋รข้องินายมกัราให�ร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4ค นายเมษาตั๋+อสั)�ว+าไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้เน-#องิจ้ากัเชำ4คไม+ลงิว�นท�#สั� #งิจ้+าย ข้�อตั๋+อสั)�ฟ้Aงิไม+ข้0�น เพราะนายม�นากัระท�ากัารโด้ยสั�จ้ร�ตั๋กัรอกัว�นตั๋ามท�#ถ)กัตั๋�องิแท�จ้ร�งิ

หน่�วยที่�� 10 การรบรอง อาวลัแลัะการใชี&เง�น่ตามิต2วแลักเง�น่

1. เน-#องิจ้ากัผู)�จ้+ายเป�นบุ�คคลท�#จ้ะตั๋�องิใชำ�เงิ�นเม-#อตั๋��วแลกัเงิ�นถ0งิกั�าหนด้ด้�งิน��นเพ-#อให�ผู)�ทรงิม�ความม�#น ใจ้ว+าตั๋นจ้ะได้�ร�บุเงิ�น กัฎหมายจ้0งิให�ผู)�ทรงิม�สั�ทธ�น�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปให�ผู)�จ้+ายร�บุรองิกั+อนถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�นได้�

2. กัารอาว�ลเป�นกัารค��าประกั�นบุ�คคลท�#เป�นล)กัหน��ตั๋ามตั๋��วแลกัเงิ�นแตั๋+กัฎหมายได้�บุ�ญญ�ตั๋�หล�กัเกัณฑ์�เป�นพ�เศัษแตั๋กัตั๋+างิจ้ากัสั�ญญาค��าประกั�นหน��ท�#วไป

3. ตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นม)ลหน��ท�#เจ้�าหน��จ้ะตั๋�องิเป�นฝ่Cายไปข้อให�ล)กัหน��ปฏิ�บุ�ตั๋�กัารชำ�าระหน�� ซึ่0#งิท�าได้�โด้ยกัารเอาตั๋��วแลกัเงิ�นไปย-#นในว�นท�#ตั๋� �วถ0งิกั�าหนด้

การรบรองต2วแลักเง�น่1. กัารร�บุรองิตั๋��ว แลกัเงิ�นเป�นกัารท�#ผู)�ทรงิน�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปให�ผู)�จ้+ายร�บุรองิ

ว+าจ้ะจ้+ายเงิ�นให�ผู)�ทรงิ เม-#อตั๋��วถ0งิกั�าหนด้2. ผู)�ทรงิม�สั�ทธ�จ้ะน�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปให�ผู)�จ้+ายร�บุรองิหร-อไม+กั4ได้�3. กัารร�บุรองิกัระท�าโด้ยกัารลงิลายม-อชำ-#อท�#ด้�านหน�าข้องิตั๋��วแลกัเงิ�น

77

4. กัารร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นม� 2 ประเภทค-อ ร�บุรองิตั๋ลอด้ไป และร�บุรองิเบุ�#ยงิบุ+าย

5. ถ�าผู)�จ้+ายร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นเพ�ยงิใด้ ผู)�จ้+ายตั๋�องิผู)กัพ�นร�บุผู�ด้ตั๋ามท�#ตั๋นร�บุรองิ

ความหมายข้องิกัารร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นกัารร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นค-ออะไรกัารร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นค-อ กัารท�#ผู)�ทรงิตั๋��วแลกัเงิ�นไปให�ผู)�จ้+ายลงิ

ลายม-อชำ-#อท�#ด้�านหน�าข้องิตั๋��ว เพ-#อร�บุรองิว+าเม-#อตั๋��วถ0งิกั�าหนด้กั4จ้ะใชำ�เงิ�นให�

หล�กัเกัณฑ์�ในกัารน�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปให�ร�บุรองิแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�เหล-องิ 10,000 บุาท ในว�นท�# 1

พฤษภาคม 2536 โด้ยเข้�ยนข้�อกั�าหนด้ไว�ความว+า ห�ามน�าตั๋��วไปย-#นให�ร�บุรองิกั+อนว�นท�# 15 เมษายน 2536 ตั๋+อมาเหล-องิน�าตั๋��วไปย-#นให�ด้�าร�บุรองิเม-#อว�นท�# 12

เมษายน 2536 ด้�าไม+ยอมร�บุรองิ ด้�งิน�� เหล-องิจ้ะท�าค�าค�ด้ค�านเพ-#อใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยได้�หร-อไม+

เหล-องิจ้ะท�าค�าค�ด้ค�านและใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยไม+ได้�เน-#องิจ้ากัแด้งิผู)�สั� #งิจ้+ายวางิข้�อกั�าหนด้ห�ามน�าตั๋��วไป ย-#นให�ร�บุรองิกั+อนว�นท�# 15 เมษายน ด้�งิน��น เหล-องิจ้ะน�าตั๋��วไปย-#นกั+อนกั�าหนด้ได้� (มาตั๋รา 927 วรรค 3)

มิาตรา 927 อ�นตั๋��วแลกัเงิ�นน��นจ้ะน�าไปย-#นแกั+ผู)�จ้+าย ณ ท�#อย)+ข้องิผู)�จ้+าย เพ-#อให�ร�บุรองิเม-#อไร ๆ กั4ได้� จ้นกัว+าจ้ะถ0งิเวลากั�าหนด้ใชำ�เงิ�น และผู)�ทรงิจ้ะ เป�นผู)�ย-#น หร-อเพ�ยงิแตั๋+ผู)�ท�#ได้�ตั๋� �วน��นไว�ในครอบุครองิจ้ะเป�นผู)�น�าไปย-#นกั4ได้�

ในตั๋��วแลกัเงิ�นน��น ผู)�สั� #งิจ้+ายจ้ะลงิข้�อกั�าหนด้ไว�ว+าให�น�าย-#นเพ-#อร�บุรองิโด้ย กั�าหนด้เวลาจ้�ากั�ด้ไว�ให�ย-#น หร-อไม+กั�าหนด้เวลากั4ได้�

ผู)�สั� #งิจ้+ายจ้ะห�ามกัารน�าตั๋��วแลกัเงิ�นย-#นเพ-#อร�บุรองิกั4ได้� เว�นแตั๋+ในกัรณ�ท�#เป�นตั๋��วเงิ�นอ�นได้�ออกัสั�#งิให�ใชำ�เงิ�นเฉัพาะ ณ สัถานท�#อ-#นใด้อ�นม�ใชำ+ภ)ม�ล�าเนาข้องิ ผู)�จ้+าย หร-อได้�ออกัสั�#งิให�ใชำ�เงิ�นในเวลาใด้เวลาหน0#งิ น�บุแตั๋+ได้�เห4น

อน0#งิ ผู)�สั� #งิจ้+ายจ้ะลงิข้�อกั�าหนด้ไว�ว+าย�งิม�ให�น�าตั๋��วย-#นเพ-#อให�ร�บุรองิกั+อน ถ0งิกั�าหนด้ว�นใด้ว�นหน0#งิกั4ได้�

ผู)�สัล�กัหล�งิท�กัคนจ้ะลงิข้�อกั�าหนด้ไว�ว+า ให�น�าตั๋��วเงิ�นย-#นเพ-#อร�บุรองิโด้ย กั�าหนด้เวลาจ้�ากั�ด้ไว�ให�ย-#น หร-อไม+กั�าหนด้เวลากั4ได้� เว�นแตั๋+ผู)�สั� #งิจ้+ายจ้ะได้� ห�ามกัารร�บุรองิ

ว�ธ�ร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�น

78

แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท กั�าหนด้ใชำ�เงิ�นว�นท�# 10 เมษายน 2536 ตั๋+อมาว�นท�# 1 ม�นาคม 2536 ข้าวเอาตั๋��วไปให�ด้�าร�บุรองิ ด้�าเข้�ยนลงิด้�านหล�งิตั๋��วเป�นข้�อความว+า ร�บุรองิแล�ว และลงิลายม-อชำ-#อไว� ตั๋+อมาว�นท�# 10 เมษายน 2536 ข้าวเอาตั๋��วไปย-#นให�ด้�าใชำ�เงิ�น ด้�าไม+ยอมใชำ� ด้�งิน�� ข้าวจ้ะฟ้6องิด้�าให�ร�บุผู�ด้ตั๋ามตั๋��วเงิ�นได้�หร-อไม+

ด้�าลงิชำ-#อเพ-#อร�บุรองิตั๋��วแตั๋+ท�าผู�ด้แบุบุเพราะไปเข้�ยนไว�ด้�านหล�งิย+อมไม+ม�ผูลเป�นกัารร�บุรองิ และ จ้ะถ-อว+าเป�นกัารสัล�กัหล�งิ หร-ออาว�ล หร-ออ-#นๆ กั4ไม+ได้� เพราะข้�อความเข้�ยนไว�ชำ�ด้ว+าร�บุรองิ ลายม-อชำ-#อด้�าเป�นอ�นเสั�ยเปล+าไม+กั+อความร�บุผู�ด้ใด้ๆ ด้�งิน��น ข้าวจ้ะฟ้6องิด้�าให�ร�บุผู�ด้ตั๋ามตั๋��วเงิ�นไม+ได้� (มาตั๋รา 931)

มิาตรา 931 กัารร�บุรองิน��นพ0งิกัระท�าด้�วยเข้�ยนลงิไว�ในด้�านหน�า แห+งิตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นถ�อยค�าสั�านวนว+า "ร�บุรองิแล�ว" หร-อความอย+างิ อ-#นท�านองิเชำ+นเด้�ยวกั�นน��น และลงิลายม-อชำ-#อข้องิผู)�จ้+าย อน0#งิแตั๋+เพ�ยงิ ลายม-อชำ-#อข้องิผู)�จ้+ายลงิไว�ในด้�านหน�าแห+งิตั๋��วแลกัเงิ�น ท+านกั4จ้�ด้ว+าเป�น ค�าร�บุรองิแล�ว

ประเภทข้องิกัารร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวน�าตั๋��วไป

ย-#นให�ด้�าร�บุรองิ ด้�าเข้�ยนข้�อความด้�านหน�าตั๋��วว+า ร�บุรองิ 4,000 บุาท และลงิชำ-#อไว� เชำ+นน��ข้าวจ้ะบุอกัปAด้ไม+ยอมร�บุกัารร�บุรองิและใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยตั๋+อแด้งิได้�เลยหร-อไม+

กัรณ�ด้�าร�บุรองิแตั๋+เพ�ยงิบุางิสั+วน ซึ่0#งิถ-อเป�นกัารร�บุรองิเบุ�#ยงิบุ+ายข้าวผู)�ทรงิย+อมบุอกัปAด้และใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยได้� ตั๋ามมาตั๋รา 936

มิาตรา 936 ค�าร�บุรองิเบุ�#ยงิบุ+ายน��น ผู)�ทรงิตั๋��วแลกัเงิ�นจ้ะบุอกัปAด้เสั�ย กั4ได้� และถ�าไม+ได้�ค�าร�บุรองิอ�นไม+เบุ�#ยงิบุ+าย จ้ะถ-อเอาตั๋��วเงิ�นน��นเป�นอ�นข้าด้ ความเชำ-#อถ-อร�บุรองิกั4ได้�

ถ�าผู)�ทรงิร�บุเอาค�าร�บุรองิเบุ�#ยงิบุ+าย และผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�สัล�กัหล�งิม�ได้�ให� อ�านาจ้แกั+ผู)�ทรงิโด้ยแสัด้งิออกัชำ�ด้หร-อโด้ยปร�ยายให�ร�บุเอาค�าร�บุรองิเบุ�#ยงิ บุ+ายเชำ+นน��นกั4ด้�หร-อไม+ย�นยอมด้�วยในภายหล�งิกั4ด้� ท+านว+าผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อ ผู)�สัล�กัหล�งิน��นๆย+อมหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้ตั๋ามตั๋��วเงิ�นน��น แตั๋+บุท บุ�ญญ�ตั๋�ท��งิน��ท+านม�ให�ใชำ�ไปถ0งิกัารร�บุรองิแตั๋+บุางิสั+วน ซึ่0#งิได้�บุอกักัล+าว กั+อนแล�วโด้ยชำอบุ

ถ�าผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�สัล�กัหล�งิตั๋��วเงิ�นร�บุค�าบุอกักัล+าวกัารร�บุรองิเบุ�#ยงิบุ+าย แล�วไม+โตั๋�แย�งิไปย�งิผู)�ทรงิภายในเวลาอ�นสัมควรท+านให�ถ-อว+าผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�สัล�กัหล�งิน��นเป�นอ�นได้�ย�นยอมด้�วยกั�บุกัารน��นแล�ว

79

ผูลข้องิกัารร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวน�าตั๋��วไป

ให�ด้�าร�บุรองิ ด้�าร�บุรองิเพ�ยงิ 5,000 บุาท ตั๋+อมาถ0งิว�นครบุกั�าหนด้ ข้าวน�าตั๋��วเงิ�นไปย-#นให�ใชำ�เงิ�น ด้�าไม+ยอมใชำ� ด้�งิน��ข้าวจ้ะให�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยด้�าได้�เพ�ยงิใด้

ข้าวไล+เบุ��ยด้�าได้�เพ�ยงิ 5,000 บุาท เพราะด้�าตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋ามเน-�อความท�#ตั๋นร�บุรองิ (มาตั๋รา 937)

มิาตรา 937 ผู)�จ้+ายได้�ท�ากัารร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นแล�วย+อมตั๋�องิผู)กัพ�น ในอ�นจ้ะจ้+ายเงิ�นจ้�านวนท�#ร�บุรองิตั๋ามเน-�อความแห+งิค�าร�บุรองิข้องิตั๋น

การอาวลัต2วแลักเง�น่1. กัารอาว�ลเป�นกัารค��าล)กัหน��คนใด้คนหน0#งิตั๋ามตั๋��วแลกัเงิ�น2. กัารอาว�ลท�าได้�โด้ยเข้�ยนข้�อความอาว�ลและลงิชำ-#อไว�ด้�านหน�าข้องิตั๋�วแลกั

เงิ�น3. กัารอาว�ลท�าให�ผู)�ร �บุอาว�ลตั๋�องิร�บุผู�ด้เชำ+นเด้�ยวกั�บุบุ�คคลท�#ตั๋นร�บุอาว�ล

ความหมายข้องิกัารอาว�ลแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิด้�าให�จ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท เข้�ยวและ

ชำมพ)เข้�าร�บุอาว�ลแด้งิ ตั๋+อมาเม-#อตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ ด้�าไม+ยอมใชำ�เงิ�น ข้าวไล+เบุ��ยเอาจ้ากัชำมพ)แล�ว ด้�งิน�� ชำมพ)จ้ะไล+เบุ��ย เข้�ยวให�ร�บุผู�ด้

5,000 บุาท ได้�หร-อไม+ชำมพ)ไล+เบุ��ยเข้�ยวไม+ได้� เพราะกัรณ�น��ไม+น�าหล�กัเร-#องิผู)�ค��าประกั�นร+วมตั๋าม

มาตั๋รา 682 มาใชำ�ตั๋�องิบุ�งิค�บุตั๋ามเร-#องิอาว�ลเน-#องิจ้ากัเข้�ยวไม+ใชำ+คนท�#ผู)กัพ�นร�บุผู�ด้อย)+กั+อนแด้งิ ชำมพ)จ้0งิไล+เบุ��ยไม+ได้�

ว�ธ�อาว�ลแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ผู)�ถ-อ 10,000 บุาท แล�ว มอบุ

ตั๋��วให�ข้าว ข้าวสัล�กัหล�งิลอยโอนตั๋��วให�เข้�ยวด้�งิน�� ข้าวจ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้ในฐานะใด้กัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นท�#ออกัแกั+ผู)�ถ-อม�ผูลเป�นกัารอาว�ลผู)�สั� #งิจ้+าย

ข้าวจ้0งิตั๋�องิร�บุผู�ด้ฐานะผู)�ร �บุอาว�ลแด้งิ (มาตั๋รา 921)มิาตรา 921 กัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นซึ่0#งิสั�#งิให�ใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ถ-อน��นย+อมเป�นเพ�ยงิ

ป ร ะ กั� น (อ า ว� ล ) สั�า ห ร� บุ ผู)� สั� # งิ จ้+ า ย

80

ผูลข้องิกัารอาว�ลแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวสัล�กัหล�งิ

ให�เข้�ยว ชำมพ)อาว�ลเข้�ยว เข้�ยวสัล�กัหล�งิให�เหล-องิ เหล-องิสัล�กัหล�งิให�ม+วงิ และด้�าได้�ร�บุรองิตั๋��วน�� ตั๋+อมาม+วงิน�าตั๋��วไปย-#นในว�นครบุกั�าหนด้ ด้�าไม+ยอมใชำ�เงิ�น ม+วงิจ้0งิใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยชำมพ) ชำมพ)ยอมจ้+ายท��งิหมด้ ด้�งิน�� ชำมพ)จ้ะไล+เบุ��ยใคร ได้�บุ�างิ

ชำมพ)ไล+เบุ��ยเข้�ยวได้�เพราะตั๋นร�บุอาว�ลเข้�ยว และไล+เบุ��ยด้�า แด้งิ และข้าว ได้�เพราะเป�นบุ�คคลท�#ผู)กัพ�นร�บุผู�ด้แทนเข้�ยว (มาตั๋รา 940)

มิาตรา 940 ผู)�ร�บุอาว�ลย+อมตั๋�องิผู)กัพ�นเป�นอย+างิเด้�ยวกั�นกั�บุบุ�คคล ซึ่0#งิตั๋นประกั�นแม�ถ0งิว+าความร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�นอ�นผู)�ร �บุอาว�ลได้�ประกั�นอย)+น� �น จ้ะตั๋กัเป�น ใชำ�ไม+ได้�ด้�วยเหตั๋�ใด้ ๆ นอกัจ้ากัเพราะท�าผู�ด้แบุบุระเบุ�ยบุ ท+านว+าข้�อ ท�#สั�ญญาร�บุอาว�ลน��นกั4ย�งิคงิสัมบุ)รณ�

เม-#อผู)�ร �บุอาว�ลได้�ใชำ�เงิ�นไปตั๋ามตั๋��วแลกัเงิ�นแล�ว ย+อมได้�สั�ทธ�ในอ�น จ้ะไล+เบุ��ยเอาแกั+บุ�คคลซึ่0#งิตั๋นได้�ประกั�นไว� กั�บุท��งิบุ�คคลท��งิหลายผู)�ร�บุ ผู�ด้แทนตั๋�วผู)�น� �น

การใชี&เง�น่ตามิต2วแลักเง�น่1. ผู)�ทรงิจ้ะตั๋�องิน�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปย-#นให�ใชำ�เงิ�นเม-#อตั๋��วถ0งิกั�าหนด้2. ผู)�ทรงิตั๋�องิน�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปย-#นตั๋+อผู)�จ้+ายหร-อร�บุรองิเพ-#อให�เข้าใชำ�เงิ�น3. กัารย-#นตั๋��วแลกัเงิ�นตั๋ามกั�าหนด้ย+อมท�าให�ผู)�ทรงิได้�ร�บุกัารใชำ�เงิ�น หร-อถ�าผู)�

จ้+าย หร-อผู)�ร �บุรองิไม+ยอมใชำ�เงิ�น ผู)�ทรงิกั4สัามารถไล+เบุ��ยเอาจ้ากัค)+สั�ญญาคนอ-#นๆได้�

4. ถ�าผู)�ทรงิไม+น�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปย-#นตั๋ามกั�าหนด้ ผู)�ทรงิย+อมเสั�ยสั�ทธ�ท�#ไล+เบุ��ยค)+สั�ญญาคนอ-#นๆ เว�นแตั๋+ผู)�ร �บุรองิ

กั�าหนด้เวลาน�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปย-#นให�ใชำ�เงิ�นแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นลงิว�นท�# 1 พฤษภาคม 2536 สั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�

ข้าว 10,000 บุาท ด้�งิน�� ข้าวจ้ะตั๋�องิน�าตั๋��วไปย-#นให�ด้�าใชำ�เงิ�นอย+างิชำ�าเม-#อใด้ข้าวตั๋�องิน�าตั๋��วไปย-#นภายใน 6 เด้-อนน�บุแตั๋+ว�นท�#ลงิในตั๋��ว จ้0งิตั๋�องิย-#นตั๋��ว

ภายในว�นท�# 1 พฤษภาคม 2536 (ตั๋ามมาตั๋รา 944)มิาตรา 944 อ�นตั๋��วแลกัเงิ�นซึ่0#งิให�ใชำ�เงิ�นเม-#อได้�เห4นน��น ท+านว+าย+อม จ้ะพ0งิใชำ�เงิ�น

ในว�นเม-#อย-#นตั๋��ว ท��งิน��ตั๋�องิย-#นให�ใชำ�เงิ�นภายในกั�าหนด้เวลา ซึ่0#งิบุ�งิค�บุไว� เพ-#อกัารย-#นให�ร�บุรองิตั๋��วเงิ�นชำน�ด้ให�ใชำ�เงิ�นในเวลาใด้เวลาหน0#งิ ภายหล�งิได้�เห4นน��น

81

ว�ธ�กัารน�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปย-#นให�ใชำ�เงิ�นแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวสัล�กัหล�งิ

โอนตั๋��วให�เหล-องิตั๋+อมาด้�าร�บุรองิตั๋��วเม-#อถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น เหล-องิยอมผู+อนเวลาให�ด้�า 1 เด้-อน ด้�งิน�� เม-#อครบุกั�าหนด้เหล-องิจ้ะฟ้6องิร�องิให�ผู)�ใด้ร�บุผู�ด้ได้�บุ�างิ

เหล-องิยอมผู+อนเวลาให�ผู)�จ้+ายโด้ยค)+สั�ญญาอ-#นไม+ย�นยอม ค)+สั�ญญาอ-#นจ้0งิหล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้ เหล-องิฟ้6องิให�ด้�าร�บุผู�ด้ได้�คนเด้�ยว (ตั๋ามมาตั๋รา 948)

มิาตรา 948 ถ�าผู)�ทรงิตั๋��วแลกัเงิ�นยอมผู+อนเวลาให�แกั+ผู)�จ้+ายไซึ่ร�ท+านว+า ผู)�ทรงิสั��นสั�ทธ�ท�#จ้ะไล+เบุ��ยเอาแกั+ผู)�เป�นค)+สั�ญญาคนกั+อน ๆ ซึ่0#งิม�ได้�ตั๋กัลงิใน กัารผู+อนเวลาน��น

ผูลข้องิกัารน�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปย-#นให�ใชำ�เงิ�นแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นแกั+ผู)�ถ-อ 10,000 บุาท แล�วมอบุ

ตั๋��วให�ข้าว ข้าวท�าตั๋��วตั๋กัหาย เหล-องิเกั4บุได้� คร��นถ0งิว�นกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น เหล-องิเอาตั๋��วไปย-#นให�ด้�าใชำ�เงิ�น ด้�าใชำ�เงิ�นไปโด้ยสั�จ้ร�ตั๋ ด้�งิน�� ภายหล�งิข้าวจ้ะฟ้6องิเร�ยกัตั๋��วค-นและบุ�งิค�บุให�ด้�าใชำ�เงิ�นซึ่��าได้�หร-อไม+

ด้�าไม+ตั๋�องิใชำ�เงิ�นซึ่��า เพราะด้�าใชำ�เงิ�นไปโด้ยสั�จ้ร�ตั๋ในว�นท�#ตั๋� �วถ0งิกั�าหนด้ จ้0งิหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้ ตั๋ามมาตั๋รา 949

มิาตรา 949 ภายในบุ�งิค�บุแห+งิบุทบุ�ญญ�ตั๋� มิาตรา 1009 บุ�คคล ผู)�ใชำ�เงิ�นในเวลาถ0งิกั�าหนด้ย+อมเป�นอ�นหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้ เว�นแตั๋+ตั๋นจ้ะได้�ท�ากัารฉั�อฉัลหร-อม�ความประมาทเล�นเล+ออย+างิ ร�ายแรงิ

อน0#งิ บุ�คคลซึ่0#งิกัล+าวน��จ้�าตั๋�องิพ�สั)จ้น�ให�เห4นจ้ร�งิว+าได้�ม�กัาร สัล�กัหล�งิตั๋�ด้ตั๋+อกั�นเร�ยบุร�อยไม+ข้าด้สัาย แตั๋+ไม+จ้�าตั๋�องิพ�สั)จ้น�ลายม-อ ชำ-#อข้องิเหล+าผู)�สัล�กัหล�งิ

ผูลข้องิกัารไม+น�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปย-#นให�ใชำ�เงิ�นแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ด้�ายอมร�บุ

รองิตั๋��วเงิ�นน�� และข้าวสัล�กัหล�งิโอนให�เข้�ยว คร��นถ0งิว�นครบุกั�าหนด้เข้�ยวไม+น�าตั๋��วไปย-#นตั๋+อด้�า ด้�งิน�� ใครจ้ะหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้ตั๋ามตั๋��วได้�บุ�างิ

บุรรด้าผู)�สั� #งิจ้+ายและผู)�สัล�กัหล�งิค-อ แด้งิ และข้าวหล�ด้พ�น แตั๋+ด้�าซึ่0#งิเป�นผู)�ร �บุรองิไม+หล�ด้พ�น มาตั๋รา 973

มิาตรา 973 เม-#อกั�าหนด้เวลาจ้�ากั�ด้ซึ่0#งิจ้ะกัล+าวตั๋+อไปน��ได้�ล+วงิพ�นไป แล�วค-อ

82

(1) กั�าหนด้เวลาสั�าหร�บุย-#นตั๋��วแลกัเงิ�นชำน�ด้ให�ใชำ�เงิ�นเม-#อได้�เห4น หร-อ ในระยะเวลาอย+างิใด้อย+างิหน0#งิภายหล�งิได้�เห4น

(2) กั�าหนด้เวลาสั�าหร�บุท�าค�าค�ด้ค�านกัารไม+ร�บุรองิหร-อกัารไม+ใชำ�เงิ�น(3) กั�าหนด้เวลาสั�าหร�บุย-#นตั๋��วเพ-#อให�ใชำ�เงิ�น ในกัรณ�ท�#ม�ข้�อกั�าหนด้ว+า "ไม+จ้�า

ตั๋�องิม�ค�าค�ด้ค�าน" ท+านว+าผู)�ทรงิย+อมสั��นสั�ทธ�ท�#จ้ะไล+เบุ��ยเอาแกั+เหล+าผู)�สัล�กัหล�งิ ผู)�สั� #งิจ้+าย และค)+สั�ญญาอ-#น ๆ ผู)�ตั๋�องิร�บุผู�ด้ เว�นแตั๋+ผู)�ร �บุรองิ

อน0#งิ ถ�าไม+ย-#นตั๋��วแลกัเงิ�นเพ-#อให�เข้าร�บุรองิภายในเวลาจ้�ากั�ด้ด้�#งิผู)�สั� #งิ จ้+ายได้�กั�าหนด้ไว� ท+านว+าผู)�ทรงิย+อมเสั�ยสั�ทธ�ท�#จ้ะไล+เบุ��ยท��งิเพ-#อกัารท�#เข้า ไม+ใชำ�เงิ�น และเพ-#อกัารท�#เข้าไม+ร�บุรองิ เว�นแตั๋+จ้ะปรากัฏิจ้ากัข้�อกั�าหนด้ว+าผู)� สั� #งิจ้+ายหมายเพ�ยงิแตั๋+จ้ะปลด้ตั๋นเองิให�พ�นจ้ากัประกั�นกัารร�บุรองิ

ถ�าข้�อกั�าหนด้จ้�ากั�ด้เวลาย-#นตั๋��วแลกัเงิ�นน��นม�อย)+ท�#ค�าสัล�กัหล�งิท+านว+า เฉัพาะแตั๋+ผู)�สั ล� กั ห ล� งิ เ ท+ า น�� น จ้ ะ อ า จ้ เ อ า ป ร ะ โ ย ชำ น� ใ น ข้� อ กั�า ห น ด้ น�� น ไ ด้�

แบบที่ดสัอบหน่�วยที่�� 10

1. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท กัารกัระท�าตั๋+อไปน��ท�#ถ-อว+าเป�นกัารร�บุรองิค-อ ด้�าลงิลายม-อชำ-#อท�#ด้�านหน�าข้องิตั๋��วแลกัเงิ�น

2. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ภายใน 3 เด้-อนน�บุแตั๋+ได้�เห4น ด้�งิน��ข้าวจ้ะตั๋�องิด้�าเน�นกัาร ข้าวจ้ะตั๋�องิน�าตั๋��วไปให�ด้�าร�บุรองิ

3. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวน�าตั๋��วไปให�ด้�าร�บุรองิ ด้�าร�บุรองิเพ�ยงิ 5,000 บุาท ด้�งิน�� ด้�าตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋ามตั๋��วแลกัเงิ�นเพ�ยงิ 5,000 บุาท

4. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นแกั+ผู)�ถ-อแล�วมอบุตั๋��วให�ข้าว ข้าวสัล�กัหล�งิโอนให�เข้�ยว เข้�ยวลงิชำ-#อท�#ด้�านหน�าแล�วสั+งิมอบุให�เหล-องิ ด้�งิน�� ผู)�ร�บุอาว�ลแด้งิค-อ ข้าวและเข้�ยว

5. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวสัล�กัหล�งิโอนให�เข้�ยว ชำมพ)ร�บุอาว�ลเข้�ยว เข้�ยวสัล�ด้หล�งิตั๋��วโอนให�เหล-องิ เหล-องิสัล�กัหล�งิให�ม+วงิ คร��นตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ ด้�าไม+ยอมใชำ�เงิ�นชำมพ)จ้0งิชำ�าระเงิ�นให�ม+วงิไป 10,000 บุาท ด้�งิน�� ชำมพ)จ้ะไล+เบุ��ยจ้ากัแด้งิได้�

6. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ภายใน 3 เด้-อนน�บุแตั๋+ได้�เห4น ด้�งิน��ถ�าข้าวน�าตั๋��วไปให�ด้�าร�บุรองิ และด้�าลงิชำ-#อร�บุรองิและลงิว�นท�# 30 เมษายน 2535

ด้�งิน��ข้าวจ้ะตั๋�องิน�าตั๋��วไปย-#นให�ใชำ�เงิ�น ภายใน 31 กัรกัฎาคม 2535 7. กัรณ�ตั๋+อไปน��ถ-อว+า ผู)�ทรงิผู+อนเวลาให�ผู)�จ้+ายค-อ กั+อนว�นครบุกั�าหนด้ ผู)�จ้+ายมาข้อ

ผูล�ด้กัารชำ�าระหน�� ผู)�ทรงิยอมให�เวลาอ�กั 7 ว�น น�บุจ้ากัว�นท�#ตั๋� �วครบุกั�าหนด้ โด้ยจ้ะย�งิไม+ เร�ยกัร�องิจ้ากัผู)�จ้+ายในระหว+างิน��

8. ถ�าผู)�ทรงิไม+น�าตั๋��วไปย-#นตั๋+อผู)�ร �บุรองิให�ใชำ�เงิ�นในว�นท�#ตั๋� �วครบุกั�าหนด้ ผู)�ท�#จ้ะหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้ค-อ ผู)�สั� #งิจ้+ายและผู)�ร �บุอาว�ลร�บุรองิ

83

9. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นแกั+ข้าว 10,000 บุาท กัรณ�ท�#ถ-อว+าเป�นกัารอาว�ลได้�แกั+ ชำมพ)ลงิลายม-อชำ-#อท�#ด้�านหน�าข้องิตั๋��ว

10. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นแกั+ข้าว 10,000 บุาท ข้าวสัล�กัหล�งิโอนตั๋��วให�เข้�ยว ชำมพ)และม+วงิลงิลายม-อชำ-#อท�#ด้�านหน�าข้องิตั๋��ว ตั๋+อมาชำมพ)ใชำ�เงิ�นให�เข้�ยวไป 10,000 บุาท ด้�งิน�� ชำมพ)จ้ะไล+เบุ��ยจ้ากัแด้งิได้� 10,000 บุาท

11. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ด้�าลงิลายม-อชำ-#อข้องิตั๋นไว�ท�#ด้�านหล�งิข้องิตั๋��วด้�งิน�� ด้�าจ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้ในฐานะ ผู)�สัล�กัหล�งิ

12. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�แกั+ผู)�ถ-อ 10,000 บุาท แล�วสั+งิมอบุตั๋+อให�ข้าว ในกัรณ�ท�#ถ-อว+าเป�นกัารอาว�ลค-อ ด้�าลงิลายม-อชำ-#อท�#ด้�านหล�งิข้องิตั๋��ว

13. กัรณ�ท�# แด้งิออกัตั๋��วสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าวเม-#อได้�เห4น ข้าวจ้ะน�าเอาตั๋��วแลกัเงิ�นไปให�ด้�าร�บุรองิไม+ได้�

14. แด้งิออกัตั๋��วแรกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวน�าตั๋��วไปให�ด้�าร�บุรองิ ด้�าร�บุรองิโด้ยม�เงิ-#อนไข้ว+าจ้ะใชำ�เงิ�นตั๋+อเม-#อสั�นค�าซึ่0#งิด้�าซึ่-�อจ้ากัแด้งิได้�สั+งิมอบุเร�ยบุร�อย ข้าวกั4ยอมร�บุ ด้�งิน��ผู)�ร �บุผู�ด้ตั๋ามตั๋��วค-อ ด้�าตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋ามตั๋��ว ถ�าเงิ-#อนไข้สั�าเร4จ้

15. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวสัล�กัหล�งิโอนตั๋��วให�เข้�ยว ชำมพ)ร�บุอาว�ลเข้�ยว เข้�ยวสัล�กัหล�งิโอนตั๋��วให�ม+วงิ เม-#อครบุกั�าหนด้ด้�าไม+ยอมใชำ�เงิ�นเข้�ยวจ้0งิใชำ�เงิ�นม+วงิไป 10,000 บุาท ด้�งิน�� เข้�ยวสัามารถไล+เบุ��ยแด้งิได้� 10,000 บุาท

16. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นเม-# อ 1 มกัราคม 2535 สั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท เม-#อครบุกั�าหนด้ 1 เด้-อน น�บุแตั๋+ได้�เห4น ข้าวน�าตั๋��วไปให�ด้�าร�บุรองิ ด้�ายอมร�บุรองิแตั๋+ไม+ได้�ลงิว�นท�#ร �บุรองิไว� ด้�งิน�� ข้าวจ้ะตั๋�องิน�าตั๋��วไปย-#นให�ใชำ�เงิ�นได้�เม-#อ ว�นท�# 1 ตั๋�ลาคม 2535

17. ถ�าผู)�ทรงิผู+อนเวลาให�ผู)�ร �บุรองิ บุ�คคลท�#จ้ะหล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้ค-อ ผู)�สั� #งิจ้+ายและผู)�ร �บุอาว�ลผู)�ร �บุรองิ

18. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นแกั+ข้าวในว�นท�# 10 เมษายน 2535

จ้�านวน 10,000 บุาท ด้�าได้�ลงิชำ-#อร�บุรองิในตั๋��ว ตั๋+อมาข้าวม�ได้�น�าตั๋��วไปย-#นให�ด้�าใชำ�เงิ�นตั๋ามกั�าหนด้ ด้�งิน�� ผูลค-อ ด้�าจ้ะหล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้ตั๋+อเม-#อด้�าวางิเงิ�น 10,000 บุาท

19. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�แกั+ผู)�ถ-อ 10,000 บุาท แล�วมอบุให�ข้าว ข้าวสัล�กัหล�งิให�เข้�ยว เข้�ยวสัล�กัหล�งิให�ม+วงิ ม+วงิสัล�กัหล�งิตั๋��วให�เหล-องิ เม-#อตั๋��วครบุกั�าหนด้ด้�าย�งิไม+ยอมใชำ�เงิ�น เหล-องิจ้0งิเร�ยกัเงิ�นจ้ากัม+วงิ ม+วงิยอมชำ�าระเงิ�นไป 10,000 บุาท ด้�งิน�� ม+วงิจ้ะไล+เบุ��ยเอาจ้ากัแด้งิ

20. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ในว�นท�# 1

เมษายน 2535 ข้าวสัล�กัหล�งิตั๋��วให�เข้�ยว ด้�าลงิชำ-#อร�บุรองิในตั๋��ว คร��งิถ0งิว�นท�# 30 ม�นาคม 2536 เข้�ยวปCวยเป�นไสั�ตั๋�#งิอ�กัเสับุตั๋�องิเข้�าผู+าตั๋�ด้และพ�กัร�กัษาตั๋�วอย)+ในโรงิพยาบุาล 10 ว�น

84

พอออกัจ้ากัโรงิพยาบุาลเข้�ยวกั4ร�บุน�าตั๋��วไปย-#นให�ด้�าใชำ�เงิ�น ด้�าไม+ยอมใชำ�เงิ�น เข้�ยวจ้0งิใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยกั�บุ ด้�า แด้งิ และข้าว

“อาวลั”มิาตรา 938 ตั๋��วแลกัเงิ�นจ้ะม�ผู)�ค��าประกั�น ร�บุประกั�นกัารใชำ�เงิ�นท��งิจ้�านวน หร-อแตั๋+

บุางิสั+วนกั4ได้� ซึ่0#งิท+านเร�ยกัว+า "อาว�ล"

อ�นอาว�ลน��นบุ�คคลภายนอกัคนใด้คนหน0#งิจ้ะเป�นผู)�ร �บุ หร-อแม�ค)+สั�ญญา แห+งิตั๋��วเงิ�นน��นฝ่Cายใด้ฝ่Cายหน0#งิจ้ะเป�นผู)�ร �บุกั4ได้�

มิาตรา 939 อ�นกัารร�บุอาว�ลย+อมท�าให�กั�นด้�วยเข้�ยนลงิในตั๋��วแลกั เงิ�นน��นเองิ หร-อท�#ใบุประจ้�าตั๋+อ

ในกัารน��พ0งิใชำ�ถ�อยค�าสั�านวนว+า "ใชำ�ได้�เป�นอาว�ล" หร-อสั�านวนอ-# นใด้ ท�านองิเด้�ยวกั�นน��น และลงิลายม-อชำ-#อผู)�ร �บุอาว�ล

อน0#งิ เพ�ยงิแตั๋+ลงิลายม-อชำ-#อข้องิผู)�ร�บุอาว�ลในด้�านหน�าแห+งิตั๋��วเงิ�นท+าน กั4จ้�ด้ว+าเป�นค�าร�บุอาว�ลแล�ว เว�นแตั๋+ในกัรณ�ท�#เป�นลายม-อชำ-#อข้องิผู)�จ้+าย หร-อผู)�สั� #งิจ้+าย

ในค�าร�บุอาว�ลตั๋�องิระบุ�ว+าร�บุประกั�นผู)�ใด้ หากัม�ได้�ระบุ� ท+านให�ถ-อ ว+าร�บุประกั�นผู)�สั� #งิจ้+าย

มิาตรา 940 ผู)�ร�บุอาว�ลย+อมตั๋�องิผู)กัพ�นเป�นอย+างิเด้�ยวกั�นกั�บุบุ�คคล ซึ่0#งิตั๋นประกั�น แม�ถ0งิว+าความร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�นอ�นผู)�ร �บุอาว�ลได้�ประกั�นอย)+น� �น จ้ะตั๋กัเป�น ใชำ�ไม+ได้�ด้�วยเหตั๋�ใด้ ๆ นอกัจ้ากัเพราะท�าผู�ด้แบุบุระเบุ�ยบุ ท+านว+าข้�อ ท�#สั�ญญาร�บุอาว�ลน��นกั4ย�งิคงิสัมบุ)รณ�

เม-#อผู)�ร �บุอาว�ลได้�ใชำ�เงิ�นไปตั๋ามตั๋��วแลกัเงิ�นแล�ว ย+อมได้�สั�ทธ�ในอ�น จ้ะไล+เบุ��ยเอาแกั+บุ�คคลซึ่0#งิตั๋นได้�ประกั�นไว� กั�บุท��งิบุ�คคลท��งิหลายผู)�ร�บุ ผู�ด้แทนตั๋�วผู)�น� �น

หน่�วยที่�� 11 การสัอดเข&าแก&หน่&า สั�ที่ธิ�ไลั�เบ��ย แลัะต2วแลักเง�น่เป4น่สั�ารบ

1. เม-#อตั๋��วแลกัเงิ�นข้าด้ความเชำ-#อถ-อเพราะผู)�จ้+ายไม+ยอมร�บุรองิ หร-อไม+ยอมใชำ�เงิ�นอาจ้ม�บุ�คคล ภายนอกั สัอด้เข้�ามาร�บุรองิหร-อใชำ�เงิ�นแทน เพ-#อร�กัษาหน�าข้องิค)+สั�ญญาคนหน0#งิคนใด้ในตั๋��วแลกัเงิ�น

2. เม-#อผู)�ทรงิย-#นตั๋��วแลกัเงิ�นให�ผู)�จ้+ายร�บุรองิหร-อใชำ�เงิ�นโด้ยชำอบุแล�ว แตั๋+ผู)�จ้+ายกัล�บุปฏิ�เสัธไม+ยอมร�บุรองิหร-อไม+ยอมใชำ�เงิ�น ด้�งิน��ผู)�ทรงิย+อมจ้ะเกั�ด้สั�ทธ�ไล+เบุ��ยให�ค)+สั�ญญาคนอ-#นๆ ในตั๋��วแลกัเงิ�นร�บุผู�ด้ได้�

85

3. ตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นสั�าร�บุเป�นตั๋��วแลกัเงิ�นท�#ม�ตั๋�นฉับุ�บุตั๋��งิแตั๋+สัองิฉับุ�บุข้0�นไป โด้ยม�ข้�อความเหม-อนกั�นท�กัประกัาร ในกัรณ�เชำ+นน�� ตั๋�นฉับุ�บุท�กัฉับุ�บุจ้ะม�ผูลสัมบุ)รณ�เป�นตั๋��วแลกัเงิ�น

11.1 การสัอดเข&าแก&หน่&า1. กัารสัอด้เข้�าแกั�หน�า เป�นว�ธ�กัารแกั�ไข้กัารข้าด้ความเชำ-#อถ-อข้องิตั๋��วแลกั

เงิ�นโด้ยให�บุ�คคลใด้ๆบุ�คคลหน0#งิเข้�ามาร�บุรองิหร-อใชำ�เงิ�นแทน2. กัารร�บุรองิเพ-#อแกั�หน�า เป�นกัารสัอด้เข้�าแกั�หน�าอย+างิหน0#งิ ซึ่0#งิใชำ�เม-#อตั๋��ว

ข้าด้ความเชำ-#อถ-อกั+อนถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น3. กัารใชำ�เงิ�นเพ-#อแกั�หน�า เป�นกัารสัอด้เข้�าแกั�หน�าอ�กัอย+างิหน0#งิ ซึ่0#งิใชำ�เม-#อ

ตั๋��วข้าด้ความเชำ-#อถ-อกั+อนถ0งิหร-อเม-#อถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น

11.1.1 ความหมายข้องิกัารสัอด้เข้�าแกั�หน�าค)+สั�ญญาในตั๋��วแลกัเงิ�นซึ่0#งิม�ฐานะเป�นล)กัหน��คนใด้บุ�างิ ท�#ไมิ�อาจำสัอด

เข&าแก&หน่&าได้�ผู)�ร �บุรองิ ตั๋ามมาตั๋รา 950 วรรคสัามมิาตรา 950 ผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�สัล�กัหล�งิจ้ะระบุ�บุ�คคลผู)�หน0#งิผู)�ใด้กั4ไว� กั4ได้�เป�นผู)�จ้ะ

ร�บุรองิ หร-อใชำ�เงิ�นยามประสังิค� ณ สัถานท�#ใชำ�เงิ�นภายในเงิ-#อนบุ�งิค�บุด้�#งิจ้ะกัล+าวตั๋+อไปข้�างิหน�า บุ�คคลผู)�หน0#งิผู)�ใด้จ้ะร�บุ รองิหร-อใชำ�

เงิ�นตั๋ามตั๋��วแลกัเงิ�น ในฐานเป�นผู)�สัอด้เข้�าแกั�หน�าบุ�คคลใด้ ผู)�ลงิลายม-อชำ-#อในตั๋��วน��นกั4ได้�ผู)�สัอด้เข้�าแกั�หน�าน��นจ้ะเป�นบุ�คคลภายนอกักั4ได้� แม�จ้ะเป�นผู)�จ้+าย หร-อบุ�คคลซึ่0#งิ

ตั๋�องิร�บุผู�ด้โด้ยตั๋��วเงิ�นน��นอย)+แล�วกั4ได้� ห�ามแตั๋+ผู)�ร �บุรองิ เท+าน��นผู)�สัอด้เข้�าแกั�หน�าจ้�าตั๋�องิให�ค�าบุอกักัล+าวโด้ยไม+ชำ�กัชำ�า เพ-#อให� ค)+สั�ญญาฝ่Cายซึ่0#งิตั๋น

เข้�าแกั�หน�าน��นทราบุกัารท�#ตั๋นเข้�าแกั�หน�า

11.1.2 กัารร�บุรองิเพ-#อแกั�หน�าแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวสัล�กัหล�งิ

ตั๋��วให�เข้�ยว โด้ยท�#ชำมพ)อาว�ลข้าว เข้�ยวสัล�กัหล�งิตั๋�วให�ม+วงิ โด้ยม�แสัด้ร�บุอาว�ลเข้�ยว ตั๋+อมาด้�าบุอกัปAด้ไม+ยอมร�บุรองิ เหล-องิจ้0งิสัอด้เข้�าแกั�หน�าให�ข้าว และฟ้6าสัอด้เข้�าแกั�หน�าให�เข้�ยว ด้�งิน��เหล-องิจ้ะตั๋�องิม�ความร�บุผู�ด้อย+างิไรบุ�างิ

เหล-องิตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อม+วงิ เข้�ยว แสัด้ และฟ้6า ตั๋ามมาตั๋รา 953

86

มิาตรา 953 ผู)�ร�บุรองิด้�วยสัอด้เข้�าแกั�หน�าย+อมตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อผู)�ทรงิ ตั๋��วเงิ�นน��น และร�บุผู�ด้ตั๋+อผู)�สัล�กัหล�งิท��งิหลายภายหล�งิค)+สั�ญญาฝ่Cายซึ่0#งิ ตั๋นเข้�าแกั�หน�าอย+างิเด้�ยวกั�นกั�บุท�#ค)+สั�ญญาฝ่Cายน��นตั๋�องิร�บุผู�ด้อย)+เองิ

11.1.3 กัารใชำ�เงิ�นเพ-#อแกั�หน�าแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวโอนตั๋��วให�

เข้�ยว เข้�ยวโอนตั๋��วให�ม+วงิ ม+วงิโอนตั๋��วให�แสัด้ เม-#อครบุกั�าหนด้ด้�าไม+ยอมใชำ�เงิ�น เหล-องิจ้0งิเข้�ามาใชำ�เงิ�น แกั+แสัด้แทนเข้�ยว ด้�งิน��เหล-องิจ้ะม�สัอทธ�ไล+เบุ��ยใครบุ�างิ

เหล-องิม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยเข้�ยว ข้าว และ แด้งิ ตั๋ามมาตั๋รา 958มิาตรา 958 บุ�คคลผู)�ใชำ�เงิ�นเพ-#อแกั�หน�าย+อมร�บุชำ+วงิสั�ทธ�ท��งิปวงิข้องิ ผู)�ทรงิอ�นม�

ตั๋+อค)+สั�ญญาฝ่Cายซึ่0#งิตั๋นได้�ใชำ�เงิ�นแทนไป และตั๋+อค)+สั�ญญาท��งิหลายผู)�ตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อค)+สั�ญญาฝ่Cายน��น แตั๋+หาอาจ้จ้ะสัล�กัหล�งิตั๋��ว แลกัเงิ�นน��นอ�กัตั๋+อไปได้�ไม+

อน0#งิ บุรรด้าผู)�ซึ่0#งิสัล�กัหล�งิภายหล�งิค)+สั�ญญาฝ่Cายซึ่0#งิเข้าได้�ใชำ�เงิ�นแทน ไปน��น ย+อมหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้

ในกัรณ�แข้+งิกั�นเข้�าใชำ�เงิ�นเพ-#อแกั�หน�า ท+านว+ากัารใชำ�เงิ�นรายใด้จ้ะ ให�ผูลปลด้หน��มากัรายท�#สั�ด้ พ0งิน�ยมเอารายน��นเป�นด้�ย�#งิ

ถ�าไม+ด้�าเน�นตั๋ามว�ธ�ด้�#งิกัล+าวน�� ท+านว+าผู)�ใชำ�เงิ�นท��งิท�#ร) �เชำ+นน��นย+อม เสั�ยสั�ทธ�ในอ�นท�#จ้ะไล+เบุ��ยเอาแกั+บุ�คคลท��งิหลาย ซึ่0#งิพอท�#จ้ะได้�หล�ด้พ�น จ้ากัความร�บุผู�ด้

11.2 สั�ที่ธิ�ไลั�เบ��ย1. สั�ทธ�ไล+เบุ��ยเป�นสั�ทธ�ท�#ผู)�ทรงิใชำ�เร�ยกัร�องิให�ค)+สั�ญญาท��งิหลายตั๋ามตั๋��วแลกั

เงิ�นใชำ�เงิ�นเม-#อตั๋��วแลกัเงิ�นข้าด้ความเชำ-#อถ-อ2. กั+อนท�#ผู)�ทรงิจ้ะใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยได้� ผู)�ทรงิจ้ะตั๋�องิท�าค�าค�ด้ค�าน เพ-#อให�กัาร

ข้าด้ความเชำ-#อถ-อข้องิตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นท�#เปFด้เผูย3. กัารท�าค�าบุอกัเล+าเป�นกัารท�#ผู)�ทรงิแจ้�งิให�ผู)�สัล�กัหล�งิซึ่0#งิเข้าร�บุโอนตั๋��วมาท

ราบุว+า ตั๋��วข้าด้ความเชำ-#อถ-อแล�ว เพ-#อว+าผู)�สัล�กัหล�งิน��นจ้ะได้�เตั๋ร�ยมตั๋�วหาเงิ�นไว�ชำด้ใชำ�

4. ผู)�ทรงิม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยเอาจ้ากัค)+สั�ญญาตั๋ามตั๋��วแลกัเงิ�นท�กัคนอย+างิเป�นล)กัหน��ร +วมกั�น

11.2.1 ความหมายข้องิสั�ทธ�ไล+เบุ��ยแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ในว�นท�# 1

ม�นาคม 2536 ข้าวโอนตั๋��วให�ม+วงิ ตั๋+อมาแด้งิถ)กัเข้�ยวฟ้6องิให�ชำ�าระหน�� แด้งิแพ�

87

คด้�และถ)กัศัาลออกัหมายบุ�งิค�บุคด้�ย0ด้ทร�พย�เม-#อว�นท�# 1 ธ�นวาคม 2535 แตั๋+ปรากัฏิว+าแด้งิไม+ม�ทร�พย�สั�นจ้ะให�ย0ด้ทร�พย�ได้� ด้�งิน��ม+วงิจ้ะใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยตั๋+อข้าวท�นท�โด้ยไม+รอให�ตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ได้�หร-อไม+

ม+วงิจ้ะใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยย�งิ ไมิ�ได& เพราะไม+ใชำ+กัรณ�ตั๋ามมาตั๋รา 959 ข้. และย�งิไม+ปรากัฏิว+าม�เหตั๋�อะไรท�#ด้�าจ้ะไม+ยอมใชำ�เงิ�นเม-#อถ0งิกั�าหนด้

มิาตรา 959 ผู)�ทรงิตั๋��วแลกัเงิ�นจ้ะใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยเอาแกั+บุรรด้าผู)�สัล�กัหล�งิ ผู)�สั� #งิจ้+าย และบุ�คคลอ-#น ๆ ซึ่0#งิตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋ามตั๋��วเงิ�นน��นกั4ได้�ค-อ

(กั) ไล+เบุ��ยได้�เม-#อตั๋��วเงิ�นถ0งิกั�าหนด้ในกัรณ�ไม+ใชำ�เงิ�น (ข้) ไล+เบุ��ยได้�แม�ท��งิตั๋��วเงิ�นย�งิไม+ถ0งิกั�าหนด้ในกัรณ�ด้�#งิจ้ะกัล+าวตั๋+อไปน�� ค-อ

(1) ถ�าเข้าบุอกัปAด้ไม+ร�บุรองิตั๋��วเงิ�น(2) ถ�าผู)�จ้+ายหากัจ้ะได้�ร�บุรองิหร-อไม+กั4ตั๋าม ตั๋กัเป�นคนล�มละลาย หร-อได้�งิด้เว�น

กัารใชำ�หน�� แม�กัารงิด้เว�นใชำ�หน��น� �นจ้ะม�ได้�ม�ค�าพ�พากัษา เป�นหล�กัฐานกั4ตั๋าม หร-อถ�าผู)�จ้+ายถ)กัย0ด้ทร�พย�และกัารย0ด้ทร�พย�น��นไร�ผูล

11.2.2 กัารท�าค�าค�ด้ค�านแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�น 10,000 บุาท แกั+ข้าว ข้าวโอนตั๋��ว

ให�เข้�ยว พอตั๋��วครบุกั�าหนด้เข้�ยวน�าตั๋��วไปย-#นตั๋+อด้�าให�ใชำ�เงิ�น ด้�าปฏิ�เสัธไม+ยอมใชำ�เงิ�น เข้�ยวม�ได้�ร�องิข้อท�าค�าค�ด้ค�านจ้นเวลาล+วงิเลยไปแล�ว 5 ว�น ด้�งิน��เข้�ยวจ้ะใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยจ้ากัใครได้�บุ�างิ

เข้�ยวไม+ท�าค�าค�ด้ค�านภายในกั�าหนด้เวลา 3 ว�นน�บุจ้ากัว�นย-#นตั๋��วย+อมสั��นสั�ทธ�ไล+เบุ��ยแด้งิซึ่0#งิเป�นผู)�สั� #งิจ้+าย และข้าวซึ่0#งิเป�นผู)�สัล�กัหล�งิ สั+วนด้�าน��นม�ได้�ลงิชำ-#อร�บุรองิจ้0งิไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ เข้�ยวไม+อาจ้ใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยใครได้�เลย มาตั๋รา 973

มิาตรา 973 เม-#อกั�าหนด้เวลาจ้�ากั�ด้ซึ่0#งิจ้ะกัล+าวตั๋+อไปน��ได้�ล+วงิพ�นไป แล�วค-อ (1) กั�าหนด้เวลาสั�าหร�บุย-#นตั๋��วแลกัเงิ�นชำน�ด้ให�ใชำ�เงิ�นเม-#อได้�เห4น หร-อ ในระยะ

เวลาอย+างิใด้อย+างิหน0#งิภายหล�งิได้�เห4น (2) กั�าหนด้เวลาสั�าหร�บุท�าค�าค�ด้ค�านกัารไม+ร�บุรองิหร-อกัารไม+ใชำ�เงิ�น (3) กั�าหนด้เวลาสั�าหร�บุย-#นตั๋��วเพ-#อให�ใชำ�เงิ�น ในกัรณ�ท�#ม�ข้�อกั�าหนด้ว+า "ไม+จ้�าตั๋�องิ

ม�ค�าค�ด้ค�าน" ท+านว+าผู)�ทรงิย+อมสั��นสั�ทธ�ท�#จ้ะไล+เบุ��ยเอาแกั+เหล+าผู)�สัล�กัหล�งิ ผู)�สั� #งิจ้+าย และค)+สั�ญญาอ-#น ๆ ผู)�ตั๋�องิร�บุผู�ด้ เว�นแตั๋+ผู)�ร �บุรองิ

อน0#งิ ถ�าไม+ย-#นตั๋��วแลกัเงิ�นเพ-#อให�เข้าร�บุรองิภายในเวลาจ้�ากั�ด้ด้�#งิผู)�สั� #งิ จ้+ายได้�กั�าหนด้ไว� ท+านว+าผู)�ทรงิย+อมเสั�ยสั�ทธ�ท�#จ้ะไล+เบุ��ยท��งิเพ-#อกัารท�#เข้า ไม+ใชำ�เงิ�น และเพ-#อกัารท�#

88

เข้าไม+ร�บุรองิ เว�นแตั๋+จ้ะปรากัฏิจ้ากัข้�อกั�าหนด้ว+าผู)� สั� #งิจ้+ายหมายเพ�ยงิแตั๋+จ้ะปลด้ตั๋นเองิให�พ�นจ้ากัประกั�นกัารร�บุรองิ

ถ�าข้�อกั�าหนด้จ้�ากั�ด้เวลาย-#นตั๋��วแลกัเงิ�นน��นม�อย)+ท�#ค�าสัล�กัหล�งิท+านว+า เฉัพาะแตั๋+ผู)�สัล�กัหล�งิเท+าน��นจ้ะอาจ้เอาประโยชำน�ในข้�อกั�าหนด้น��นได้�

11.2.3 กัารท�าค�าบุอกักัล+าวแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ข้าวโอนตั๋��ว

เงิ�นให�เข้�ยว เข้�ยวโอนให�ม+วงิ ม+วงิโอนให�ฟ้6า ถ0งิกั�าหนด้ด้�าไม+ใชำ�เงิ�น ม+วงิจ้0งิท�าค�าค�ด้ค�านแตั๋+ไม+ได้�สั+งิค�าบุอกักัล+าวกัารท�#ด้�าไม+ใชำ�เงิ�นให�ม+วงิ ด้�งิน��นฟ้6าจ้ะใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยตั๋+อม+วงิได้�หร-อไม+

ฟ้6าม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยม+วงิได้� เพราะกัารไม+ท�าค�าบุอกักัล+าวไม+ท�าให�เสั�ยสั�ทธ�ไล+เบุ��ย มาตั๋รา 963 วรรคท�าย

 มิาตรา 963 ผู)�ทรงิตั๋�องิให�ค�าบุอกักัล+าวกัารท�#เข้�าไม+ร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�น หร-อไม+ใชำ�เงิ�นน��นไปย�งิผู)�สัล�กัหล�งิถ�ด้ตั๋นข้0�นไปกั�บุท��งิผู)�สั� #งิจ้+ายด้�วยภายในเวลา สั�#ว�นตั๋+อจ้ากัว�นค�ด้ค�าน หร-อตั๋+อจ้ากัว�นย-#นตั๋��วในกัรณ�ท�#ม�ข้�อกั�าหนด้ว+า "ไม+ จ้�าตั๋�องิม�ค�าค�ด้ค�าน"

ผู)�สัล�กัหล�งิท�กั ๆ คนตั๋�องิให�ค�าบุอกักัล+าวไปย�งิผู)�สัล�กัหล�งิถ�ด้ตั๋นข้0�นไป ภายในสัองิว�น ให�ทราบุค�าบุอกักัล+าวอ�นตั๋นได้�ร�บุ จ้ด้แจ้�งิให�ทราบุชำ-#อและสั�าน�กัข้องิผู)�ท�#ได้�ให�ค�าบุอกักัล+าวมากั+อน ๆ น��นด้�วย ท�าเชำ+นน��ตั๋�ด้ตั๋+อกั�น ไปโด้ยล�าด้�บุจ้นกัระท�#งิถ0งิผู)�สั� #งิจ้+าย อน0#งิจ้�ากั�ด้เวลาซึ่0#งิกัล+าวมาน��น ท+าน น�บุแตั๋+เม-#อคนหน0#งิ ๆ ได้�ร�บุค�าบุอกักัล+าวแตั๋+คนกั+อน

ถ�าผู)�สัล�กัหล�งิคนหน0#งิคนใด้ม�ได้�ระบุ�สั�าน�กัข้องิตั๋นไว�กั4ด้� หร-อได้�ระบุ�แตั๋+อ+านไม+ได้�ความกั4ด้� ท+านว+าสั�ด้แตั๋+ค�าบุอกักัล+าวได้�สั+งิไปย�งิผู)�สัล�กัหล�งิ คนกั+อนกั4เป�นอ�นพอแล�ว

บุ�คคลผู)�จ้ะตั๋�องิให�ค�าบุอกักัล+าว จ้ะท�าค�าบุอกักัล+าวเป�นร)ปอย+างิใด้ กั4ได้�ท��งิสั��น แม�เพ�ยงิแตั๋+ด้�วยสั+งิตั๋��วแลกัเงิ�นค-นกั4ใชำ�ได้� อน0#งิตั๋�องิพ�สั)จ้น�ได้�ว+า ได้�สั+งิค�าบุอกักัล+าวภายในเวลากั�าหนด้

ถ�าสั+งิค�าบุอกักัล+าวเป�นหน�งิสั-อจ้ด้ทะเบุ�ยนไปรษณ�ย� หากัว+าหน�งิสั-อ น��นได้�สั+งิไปรษณ�ย�ภายในเวลากั�าหนด้ด้�#งิกัล+าวมาน��นไซึ่ร� ท+านให�ถ-อว+า ค�าบุอกักัล+าวเป�นอ�นได้�สั+งิภายในจ้�ากั�ด้เวลาบุ�งิค�บุแล�ว

บุ�คคลซึ่0#งิม�ได้�ให�ค�าบุอกักัล+าวภายในจ้�ากั�ด้เวลาด้�#งิได้�ว+ามาน��นหาเสั�ยสั�ทธ�ไล+เบุ��ยไม+ แตั๋+จ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้เพ-#อความเสั�ยหายอย+างิใด้ ๆ อ�นเกั�ด้แตั๋+ความประมาทเล�นเล+อข้องิตั๋น แตั๋+ท+านม�ให�ค�ด้ค+าสั�นไหมทด้แทนเกั�นกัว+าจ้�านวนในตั๋��วแลกัเงิ�น

11.2.4 กัารใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยข้องิผู)�ทรงิ

89

แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นแกั+ข้าว 12,000 บุาท ในว�นท�# 1

กั�มภาพ�นธ� 2536 ข้าวโอนตั๋��วเงิ�นให�เข้�ยว เม-#อครบุกั�าหนด้ด้�าไม+ยอมใชำ�เงิ�นเข้�ยวจ้0งิท�าค�าค�ด้ค�าน เสั�ยค+าใชำ�จ้+ายในกัารท�าค�าค�ด้ค�านและค+าใชำ�จ้+ายอ-#นรวม 100

บุาท เข้�ยวใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยตั๋+อข้าวในว�นท�# 1 ม�นาคม 2536 ด้�งิน�� เข้�ยวจ้ะไล+เบุ��ยได้�จ้�านวนเท+าใด้ ถ�าข้าวจ้ะจ้+ายเงิ�นในว�นเด้�ยวกั�นน��น

เข้�ยวซึ่0#งิเป�นผู)�ทรงิม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยในจ้�านวนเงิ�นด้�งิตั๋+อไปน��1. จ้�านวนเงิ�นตั๋ามตั๋��วโด้ยไม+ค�ด้ด้อกัเบุ��ย 12,000

บุาท2. ด้อกัเบุ��ย 5% ตั๋��งิแตั๋+ว�นถ0งิกั�าหนด้จ้นถ0งิว�นท�#ข้าวใชำ�เงิ�นรวม 1 เด้-อน

50 บุาท3. ค+าใชำ�จ้+ายในกัารท�าค�าค�ด้ค�าน และค+าใชำ�จ้+ายอ-#น

100 บุาท4. ค+าชำ�กัสั+วนลด้ร�อยละ 1/6 ข้องิ 12,000 บุาท 20

บุาทรวม 12,170 บุาท

11.3 ต2วแลักเง�น่เป4น่สั�ารบ1. ตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นสั�าร�บุ เป�นตั๋��วแลกัเงิ�นท�#ม�ตั๋�นฉับุ�บุข้�อความเหม-อนกั�น

ตั๋��งิแตั๋+สัองิฉับุ�บุข้0�นไป2. ในกัารออกัตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นสั�าร�บุ ผู)�สั� #งิจ้+ายจ้ะตั๋�องิลงิหมายเลข้ล�าด้�บุไว�ใน

ตั๋��วแลกัเงิ�นแตั๋+ละฉับุ�บุ3. เน-#องิจ้ากัตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นสั�าร�บุม�ค)+ฉั�กัหลายฉับุ�บุ แตั๋+ประสังิค�จ้ะให�ม�กัาร

ใชำ�เงิ�นเพ�ยงิฉับุ�บุเด้�ยว ด้�งิน��นกัารสัล�กัหล�งิ กัารร�บุรองิหร-อกัารใชำ�เงิ�นจ้ะตั๋�องิท�าด้�วยความระม�ด้ระว�งิตั๋ามท�#กัฎหมายบุ�ญญ�ตั๋�

11.3.1 ความหมายข้องิตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นสั�าร�บุเหตั๋�ใด้จ้0งิตั๋�องิม�กัารออกัตั๋��วและเงิ�นเป�นสั�าร�บุเพราะในสัม�ยกั+อนกัารไปรษณ�ย�ย�งิไม+สัะด้วกัและม�ประสั�ทธ�ภาพเหม-อน

ปAจ้จ้�บุ�น กัารสั+งิตั๋��วแลกัเงิ�นไปใชำ�หน��ตั๋+างิเม-องิทางิไปรษณ�ย�ถ�าสั+งิไปใบุเด้�ยว

90

อาจ้สั)ญหาย จ้0งิตั๋�องิท�าเป�นสั�าร�บุหลายๆ ใบุ แล�วทยอยสั+งิไปท�#ละใบุ เพ-#อให�แน+ใจ้ว+าเจ้�าหน��จ้ะได้�ร�บุตั๋��วแลกัเงิ�นน��นอย+างิน�อยกั4ฉับุ�บุหน0#งิ

11.3.2 กัารออกัตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นสั�าร�บุแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�น 20,000 บุาท ให�ข้าวหร-อผู)�ถ-อ

ข้าวโอนให�เข้�ยว ด้�งิน�� เข้�ยวจ้ะเร�ยกัร�องิให�แด้งิออกัตั๋��วเป�นสั�าร�บุให�ได้�หร-อไม+ตั๋��วแลกัเงิ�นแบุบุน��ม�ผูลเป�นตั๋��วท�#ออกัให�ผู)�ถ-อ จ้0งิท�าเป�นสั�าร�บุไม+ได้� ด้�งิ

น��น เข้�ยวไม+ม�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิให�แด้งิท�าตั๋��วน��เป�นสั�าร�บุ มาตั๋รา 975 วรรคแรกัมิาตรา 975 อ�นตั๋��วแลกัเงิ�นน��น นอกัจ้ากัชำน�ด้ท�#สั� #งิจ้+ายแกั+ผู)�ถ-อแล�ว จ้ะออกัไป

เป�นค)+ฉั�กัความตั๋�องิกั�นสัองิฉับุ�บุ หร-อกัว+าน��นกั4อาจ้จ้ะออกัได้�ค)+ฉั�กัเหล+าน��ตั๋�องิม�หมายล�าด้�บุลงิไว�ในตั๋�วตั๋ราสัารน��นเองิ ม�ฉัะน��นค)+ฉั�กั แตั๋+ละฉับุ�บุ

ย+อมใชำ�ได้�เป�นตั๋��วแลกัเงิ�นฉับุ�บุหน0#งิ ๆ แยกัเป�นตั๋��วเงิ�นตั๋+างิ ฉับุ�บุกั�นบุ�คคลท�กัคนซึ่0#งิเป�นผู)�ทรงิตั๋��วเงิ�นอ�นม�ได้�ระบุ�ว+าได้�ออกัเป�นตั๋��วเด้�#ยว น��น จ้ะเร�ยกั

ให�สั+งิมอบุค)+ฉั�กัสัองิฉับุ�บุหร-อกัว+าน��นแกั+ตั๋นกั4ได้� โด้ยยอมให� ค�ด้ค+าใชำ�จ้+ายเอาแกั+ตั๋น ในกัารน��ผู)�ทรงิตั๋�องิว+ากัล+าวไปย�งิผู)�สัล�กัหล�งิคน ถ�ด้ตั๋นข้0�นไป และผู)�สัล�กัหล�งิคนน��นกั4จ้�าตั๋�องิชำ+วยผู)�ทรงิว+ากัล+าวไปย�งิผู)�ท�# สัล�กัหล�งิให�แกั+ตั๋นตั๋+อไปอ�กั สั-บุเน-#องิกั�นไปเชำ+นน��ตั๋ลอด้สัายจ้นกัระท�#งิ ถ0งิผู)�สั� #งิจ้+าย อน0#งิผู)�สัล�กัหล�งิท��งิหลายจ้�าตั๋�องิเข้�ยนค�าสัล�กัหล�งิข้องิ ตั๋นเป�นความเด้�ยวกั�นลงิในฉับุ�บุค)+ฉั�กัใหม+แห+งิตั๋��วสั�าร�บุน��นอ�กัด้�วย

11.3.3 ผูลข้องิกัารออกัตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นสั�าร�บุแด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นสั�าร�บุม�ค)+ฉั�กัสัองิฉับุ�บุ หมายเลข้ 1 และ 2 สั�#งิ

ให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ด้�าลงิชำ-#อร�บุรองิในค)+ฉั�กัหมายเลข้ 1 ตั๋+อมาข้าวโอนค)+ฉั�กัหมายเลข้ 1 ให�ม+วงิ และโอนค)+ฉั�กัหมายเลข้ 2 ให�เข้�ยว เข้�ยวน�าตั๋��วมาย-#นตั๋+อด้�าเม-#อครบุกั�าหนด้ ด้�าใชำ�เงิ�นให�เข้�ยวไป ตั๋+อมาม+วงิน�าตั๋��วหมายเลข้ 1

มาย-#นตั๋+อด้�า ด้�งิน��ด้�าจ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อม+วงิหร-อไม+ด้�าผู)�ร �บุรองิใชำ�เงิ�นไปโด้ยไม+เร�ยกัเอาค)+ฉั�กัท�#ตั๋นลงิชำ-#อไว�ค-นมา เม-#อม+วงิ

ผู)�ทรงิโด้ยชำอบุมาใชำ�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิ ด้�าตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อม+วงิ มาตั๋รา 979มิาตรา 979 ถ�าผู)�ร �บุรองิตั๋��วเงิ�นซึ่0#งิออกัเป�นสั�าร�บุใชำ�เงิ�นไปโด้ยม�ได้� เร�ยกัให�สั+งิ

มอบุค)+ฉั�กัฉับุ�บุซึ่0#งิม�ค�าร�บุรองิข้องิตั๋นน��นให�แกั+ตั๋น และในเวลา ตั๋��วเงิ�นถ0งิกั�าหนด้ ค)+ฉั�กัฉับุ�บุน��นไปตั๋กัอย)+ในม-อผู)�ทรงิโด้ยชำอบุด้�วย กัฎหมายคนใด้คนหน0#งิไซึ่ร� ท+านว+าผู)�ร �บุรองิจ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อผู)�ทรงิค)+ฉั�กั ฉับุ�บุน��น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 11

91

1. ค)+สั�ญญาตั๋ามตั๋��วแลกัเงิ�น ผู)�ร�บุรองิ ไม+อาจ้เข้�าสัอด้เพ-#อแกั�หน�าได้�2. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท กัรณ�ท�#ท�าให�ข้าวม�สั�ทธ�ไล+

เบุ��ยแด้งิได้�กั+อนตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ค-อ ด้�าถ)กัย0ด้ทร�พย� และกัารย0ด้ทร�พย�ไม+เป�นผูล 3. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ชำมพ)และฟ้6าร�บุอาว�ล ตั๋+อ

มาข้าวโอนตั๋��วให�เข้�ยว เข้�ยวเอาตั๋��วไปย-#นให�ด้�าร�บุรองิ ด้�าบุอกัปAด้ไม+ร�บุรองิ เหล-องิสัอด้เข้�าแกั�หน�าร�บุรองิแทนแด้งิ ตั๋+อมาเม-#อตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ ด้�าและเหล-องิไม+ยอมใชำ�เงิ�น เข้�ยวไล+เบุ��ยชำมพ) ชำมพ)ใชำ�เงิ�นไปแล�ว ด้�งิน�� ชำมพ)จ้ะไล+เบุ��ยเอาจ้ากัแด้งิ

4. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าวโด้ยม�ฟ้6าร�บุอาว�ลแด้งิ ข้าวสัล�กัหล�งิให�เข้�ยว โด้ยชำมพ)ร�บุอาว�ลข้าว เม-#อตั๋��วครบุกั�าหนด้ ด้�าไม+ยอมใชำ�เงิ�น เหล-องิจ้0งิเข้�ามาใชำ�เงิ�นแกั�หน�าให�ข้าว ด้�งิน�� เหล-องิจ้ะไล+เบุ��ยได้�จ้ากั ฟ้6าและข้าว

5. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าวโด้ยด้�าลงิชำ-#อร�บุรองิโด้ยม�ฟ้6าอาว�ลแด้งิ ข้าวสัล�กัหล�งิให�เข้�ยว โด้ยชำมพ)ร�บุอาว�ลข้าว เม-#อตั๋��วครบุกั�าหนด้ ด้�าไม+ยอมใชำ�เงิ�น เหล-องิจ้0งิเข้�ามาใชำ�เงิ�นแกั�หน�าให�แด้งิ เข้�ยวไม+ยอมร�บุกัารใชำ�เงิ�น ด้�งิน�� ผู)�ท�#หล�ด้พ�นจ้ากักัารร�บุผู�ด้ค-อ ขาว

6. เม-#อผู)�ทรงิเคยท�าค�าค�ด้ค�านกัารไม+ร�บุรองิคร��งิหน0#งิแล�ว ผู)�ทรงิไม+ตั๋�องิท�าค�าค�ด้ค�านกัารไม+ใชำ�เงิ�น

7. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�น 10,000 บุาท ให�ข้าว ข้าวโอนตั๋��วเงิ�นให�เข้�ยว คร��นตั๋��วครบุกั�าหนด้ด้�าไม+ยอมใชำ�เงิ�น เม-#อเข้�ยวท�าค�าค�ด้ค�านแล�ว เข้�ยวจ้ะตั๋�องิท�าค�าบุอกักัล+าวกัารไม+ใชำ�เงิ�นไปย�งิ แดงแลัะขาว

8. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ด้�าลงิชำ-#อร�บุรองิ ตั๋+อมาข้าวสัล�กัหล�งิโอนตั๋��วให�เข้�ยว เข้�ยวโอนตั๋��วให�แด้งิ เม-#อตั๋��วครบุกั�าหนด้ แด้งิน�าตั๋��วไปย-#นให�ด้�าใชำ�เงิ�น ด้�าไม+ยอมใชำ�ด้�งิน�� แด้งิจ้ะไล+เบุ��ยเอากั�บุด้�า

9. เม-#อผู)�ทรงิน�าตั๋��วแลกัเงิ�นไปย-#นแล�วผู)�จ้+ายไม+ยอมใชำ�เงิ�น ผู)�ทรงิจ้ะตั๋�องิย-#นค�าร�องิเพ-#อท�าค�าค�ด้ค�านกั�บุนายอ�าเภอ

10. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นสั�าร�บุ ม�ค)+ฉั�กั 2 ฉับุ�บุ ค-อหมายเลข้ 1 และหมายเลข้ 2 สั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว ข้าวโอนตั๋��วหมายเลข้ 1 ให�เข้�ยว ตั๋+อมาโอนตั๋��วหมายเลข้ 2 ให�ฟ้6า ด้�งิน��นเม-#อตั๋��วครบุกั�าหนด้ แด้งิจ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อฟ้6า

11. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ภายใน 1 เด้-อน น�บุแตั๋+ได้�เห4น ข้าวโอนตั๋��วให�เข้�ยว กัรณ�ท�#เข้�ยวม�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยแด้งิได้�กั+อนตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ค-อ ด้�าตั๋กัเป�นคนล�มละลาย

12. บุ�คคลซึ่0#งิผู)�สั� #งิจ้+ายระบุ�ชำ-#อไว�ในตั๋��วแลกัเงิ�นว+าจ้ะเป�นผู)�ใชำ�เงิ�นเม-#อตั๋��วข้าด้ความเชำ-#อถ-อม�ชำ-#อเร�ยกัว+า ผู)�จ้ะใชำ�เงิ�นยามประสังิค�

13. ผู)�ทรงิไม+ตั๋�องิท�าค�าค�ด้ค�านกัารไม+ใชำ�เงิ�น เม-#อเป�นตั๋��วแลกัเงิ�นในประเทศั และ ผู)�จ้+ายบุ�นท0กักัารไม+ใชำ�เงิ�นไว�ในตั๋��วแลกัเงิ�นน��น

92

14. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�น 10,000 บุาท ให�ข้าว ข้าวโอนตั๋��วให�เข้�ยว คร��นตั๋��วครบุกั�าหนด้ด้�าไม+ยอมใชำ�เงิ�น เข้�ยวท�าค�าค�ด้ค�านแล�ว แตั๋+ไม+ได้�ท�าค�าบุอกักัล+าวกัารไม+ใชำ�เงิ�น ด้�งิน��จ้ะท�าให�ผู)�ใด้หล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้ ไม+ม�ผู)�ใด้หล�ด้พ�น

15. แด้งิออกัตั๋��วแลกัเงิ�นสั�#งิให�ด้�าจ้+ายเงิ�นให�ข้าว 10,000 บุาท ด้�าลงิชำ-#อร�บุรองิ ตั๋+อมาข้าวสัล�กัหล�งิโอนตั๋��วให�เข้�ยว เม-#อครบุกั�าหนด้ เข้�ยวน�าตั๋��วไปย-#น ด้�าไม+ยอมใชำ�เงิ�น ด้�งิน��เข้�ยวจ้ะไล+เบุ��ยจ้ากัใครกั+อนกั4ได้�

หน่�วยที่�� 12 เชี3ค้ำ

1. เชำ4คเป�นตั๋ราสัารเปล�#ยนม-อท�#ม�กัารใชำ�มากัท�#สั�ด้ในตั๋��วเงิ�น 3 ประเภท โด้ยเชำ4คม�ล�กัษณะเป�นค�าสั�#งิข้องิผู)�สั� #งิจ้+ายสั�#งิธนาคารให�ใชำ�เงิ�นจ้�านวนหน0#งิเม-# อทวงิถามแกั+ผู)�ร �บุเงิ�น หร-อตั๋ามค�าสั�#งิข้องิผู)�ร �บุเงิ�นหร-อผู)�ถ-อ เชำ4คจ้ะตั๋�องิม�รายกัารตั๋ามท�#กัฎหมายกั�าหนด้ไว� และกัฎหมายให�น�าบุทบุ�ญญ�ตั๋�ในบุางิเร-#องิข้องิตั๋��วแลกัเงิ�นมาใชำ�กั�บุเชำ4คด้�วย สั+วนกัารย-#นเชำ4คเพ-#อให�ธนาคารใชำ�เงิ�นน��นจ้ะตั๋�องิย-#นภายในกั�าหนด้เวลาท�#กัฎหมายกั�าหนด้ไว� ม�ฉัะน��น ผู)�ทรงิอาจ้สั��นสั�ทธ�ไล+เบุ��ยเอาแกั+ผู)�สัล�กัหล�งิและสั��นสั�ทธ�บุางิประกัารอ�นม�ตั๋+อผู)�สั� #งิจ้+าย

2. เม-#อม�กัารย-#นเชำ4คตั๋+อธนาคารเพ-#อให�ใชำ�เงิ�น โด้ยปกัตั๋�แล�วธนาคารม�หน�าท�#ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คน��น เว�นแตั๋+เข้�าข้�อยกัเว�นข้องิกัฎหมายท�#ว+าธนาคารม�สั�ทธ�ไม+ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4ค หร-อธนาคารสั��นอ�านาจ้หน�าท�#ในกัารใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4ค ความร�บุผู�ด้หร-อหน�าท�#ข้องิธนาคารท�#จ้ะตั๋�องิใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คน��นตั๋�องิพ�จ้ารณาล�กัษณะข้องิเชำ4คและละฉับุ�บุด้�วยว+าเป�นกัรณ�เชำ4คท�#วไป เชำ4คท�#ธนาคารร�บุรองิ หร-อเชำ4คข้�ด้คร+อม

12.1 บที่บญญต�ที่�วไปเก��ยวกบเชี3ค้ำ1. เชำ4คเป�นตั๋ราสัารเปล�#ยนม-อท�#ม�บุ�คคลเกั�#ยวข้�องิด้�วย 3 ฝ่Cาย ค-อผู)�สั� #งิจ้+าย

ธนาคาร และผู)�ร �บุเงิ�นหร-อผู)�ถ-อ โด้ยผู)�สั� #งิจ้+ายออกัตั๋ราสัารท�#เร�ยกัว+าเชำ4ค เป�นค�าสั�#งิให�ธนาคารใชำ�เงิ�นจ้�านวนหน0#งิเม-#อทวงิถามแกั+ผู)�ร �บุเงิ�นหร-อตั๋ามค�าสั�#งิข้องิผู)�ร �บุเงิ�นหร-อผู)�ถ-อ

2. กัฎหมายกั�าหนด้รายกัารท�#ตั๋�องิม�ในเชำ4ค โด้ยม�รายกัารท�#สั�าค�ญซึ่0#งิจ้ะข้าด้เสั�ยม�ได้� 5 รายกัาร หากัข้าด้ไปย+อมม�ผูลท�าให�ตั๋ราสัารน��นไม+สัมบุ)รณ�เป�นเชำ4คค-อ (1) ค�าบุอกัชำ-#อว+าเป�นเชำ4ค (2) ค�าสั�#งิอ�นปราศัจ้ากัเงิ-#อนไข้ให�ใชำ�เงิ�นจ้�านวน

93

แน+นอน (3) ชำ-#อย�ห�อและสั�าน�กังิานข้องิธนาคาร (4) ชำ-#อย�ห�อข้องิผู)�ร �บุเงิ�น หร-อค�าจ้ด้แจ้�งิว+าให�ใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ถ-อ และ (5) ลายม-อชำ-#อผู)�สั� #งิจ้+าย

3. เน-#องิจ้ากัเชำ4คม�ล�กัษณะคล�ายกั�บุตั๋��วเงิ�น คงิแตั๋กัตั๋+างิกั�นในสัาระสั�าค�ญท�#ว+าผู)�จ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4คได้�แกั+ ธนาคาร สั+วนผู)�จ้+ายเงิ�นตั๋ามตั๋��วแลกัเงิ�นอาจ้เป�นบุ�คคลใด้กั4ได้� ด้�งิน��น กัฎหมายจ้0งิให�น�าบุทบุ�ญญ�ตั๋�ว+าด้�วยตั๋��วแลกัเงิ�นบุางิเร-#องิมาใชำ�บุ�งิค�บุกั�บุเชำ4คเพ�ยงิเท+าท�#ไม+ข้�ด้กั�บุสัภาพข้องิเชำ4คด้�วย

4. ผู)�ทรงิเชำ4คซึ่0#งิให�ธนาคารในเม-องิเด้�ยวกั�นกั�บุท�#ออกัเชำ4คใชำ�เงิ�นตั๋�องิย-#นเชำ4คแกั+ธนาคาร เพ-#อให�ใชำ�เงิ�นภายในหน0#งิเด้-อนน�บุแตั๋+ว�นออกัเชำ4ค ถ�าเป�นเชำ4คให�ใชำ�เงิ�นท�#อ-# น ตั๋�องิย-#นภายในสัามเด้-อนม�ฉัะน��นผู)�ทรงิสั��นสั�ทธ�ท�#จ้ะไล+เบุ��ยเอาแกั+ผู)�สัล�กัหล�งิ และเสั�ยสั�ทธ�ท�#ม�ตั๋+อผู)�สั� #งิจ้+ายเท+าท�#จ้ะเกั�ด้ความเสั�ยหาย แกั+ผู)�สั� #งิจ้+าย เพราะกัารท�#ละเลยไม+ย-#นเชำ4คน��นภายในกั�าหนด้

12.1.1 ความหมายข้องิเชำ4คอธ�บุายความหมายข้องิเชำ4คเชำ4คเป�นตั๋ราสัารเปล�#ยนม-อท�#ม�บุ�คคลเกั�#ยวข้�องิด้�วยกั�น 3 ฝ่Cาย ค-อ ผู)�สั� #งิ

จ้+าย ธนาคาร และผู)�ร �บุเงิ�นหร-อผู)�ถ-อ โด้ยผู)�สั� #งิจ้+ายออกัตั๋ราสัารท�#เร�ยกัว+าเชำ4คเป�นค�าสั�#งิให�ธนาคารใชำ�เงิ�นจ้�านวนหน0#งิเม-#อทวงิถามแกั+ผู)�ร �บุเงิ�นหร-อตั๋ามค�าสั�#งิข้องิผู)�ร �บุเงิ�นหร-อผู)�ถ-อ มาตั๋รา 987

อธ�บุายว+าเชำ4คแจ้กัจ้+างิจ้ากั ตั๋��วแลกัเงิ�นและตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นอย+างิไรเชำ4คแตั๋กัตั๋+างิจ้ากัตั๋��วแลกัเงิ�นในประกัารท�#ว+า ผู)�ร �บุค�าสั�#งิให�จ้+ายเงิ�นตั๋าม

เชำ4คจ้ะตั๋�องิเป�นธนาคารเท+าน��น สั+วนผู)�ร �บุค�าสั�#งิให�ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วแลกัเงิ�นจ้ะเป�นบุ�คคลใด้กั4ได้� นอกัจ้ากัน��นเชำ4คย�งิม�ล�กัษณะเป�นค�าสั�#งิให�ใชำ�เงิ�นเม-#อทวงิถาม สั+วนตั๋��วแลกัเงิ�นอาจ้ม�กัารกั�าหนด้เวลาใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วได้�

เชำ4คม�ล�กัษณะแตั๋กัตั๋+างิจ้ากัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นในประกัารท�#ว+าเชำ4คตั๋�องิม�บุ�คคลท�#เกั�#ยวข้�องิ 3 ฝ่Cาย ค-อ ผู)�สั� #งิจ้+าย ธนาคาร และผู)�ร �บุเงิ�น กั�บุเชำ4คเป�นค�าสั�#งิให�จ้+ายเงิ�นเม-#อทวงิถาม สั+วนตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นม�บุ�คคลเกั�#ยวข้�องิเพ�ยงิ 2 ฝ่Cาย ค-อผู)�ออกัตั๋��วซึ่0#งิเป�นบุ�คคลใด้ๆกั4ได้� กั�บุผู)�ร �บุเงิ�น และม�ล�กัษณะเป�นค�าม�#นสั�ญญาอ�นปราศัจ้ากัเงิ-#อนไข้ว+าจ้ะใชำ�เงิ�นเป�นจ้�านวนแน+นอนเม-#อถ0งิว�นกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น มาตั๋รา 982 และ มาตั๋รา 987

94

มิาตรา 982 อ�นว+าตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นน��น ค-อหน�งิสั-อตั๋ราสัารซึ่0#งิ บุ�คคลคนหน0#งิ เร�ยกัว+าผู)�ออกัตั๋��ว ให�ค�าม�#นสั�ญญาว+าจ้ะใชำ�เงิ�นจ้�านวน หน0#งิให�แกั+บุ�คคลอ�กัคนหน0#งิ หร-อใชำ�ให�ตั๋ามค�าสั�#งิข้องิบุ�คคลอ�กัคนหน0#งิ เร�ยกัว+าผู)�ร �บุเงิ�น

มิาตรา 987 อ�นว+าเชำ4คน��น ค-อหน�งิสั-อตั๋ราสัารซึ่0#งิบุ�คคลคนหน0#งิ เร�ยกัว+าผู)�สั� #งิจ้+าย สั�#งิธนาคารให�ใชำ�เงิ�นจ้�านวนหน0#งิเม-#อทวงิถามให�แกั+ บุ�คคลอ�กัคนหน0#งิหร-อให�ใชำ�ตั๋ามค�าสั�#งิข้องิบุ�คคลอ�กัคนหน0#งิอ�นเร�ยกัว+า ผู)�ร �บุเงิ�น

12.1.2 รายกัารในเชำ4คให�เข้�ยนเชำ4คท�#ออกัชำ�าระชำ�าระหน��ให�แกั+นายแด้งิจ้�านวนหน0#งิพ�นบุาท โด้ย

สัมมตั๋�รายกัารตั๋+างิ ๆ ให�ครบุถ�วนตั๋ามกัฎหมายกั�าหนด้

เชี3ค้ำธิน่าค้ำารสัยามิพาณ�ชีย) จำ�ากด

สั�าน่กงาน่ใหญ� ถน่น่ราชีด�าเน่�น่ กร/งเที่พฯ

จำ�าย ……นายแด้งิ…………………………………………

จ้�านวนเงิ�น… … … … ..1000.00…………………………....บุาท

ลงิชำ-#อ… … นายประชำ�ม อ�นทรโชำตั๋�…

12 เมษายน 2536

หร0อ ผ%&ถ0อ

(หน0#งิพ�นบุาท)

เชำ4คตั๋+อไปน��ม�ผูลสัมบุ)รณ�ตั๋ามกัฎหมายหร-อไม+1) เชำ4คลงิว�นท�#สั� #งิจ้+ายล+วงิหน�า2) เชำ4คไม+ได้�ลงิว�นท�#สั� #งิจ้+าย3) เชำ4คท�#ไม+ได้�ลงิลายม-อชำ-#อเชำ4คลงิว�นท�#สั� #งิจ้+ายล+วงิหน�าม�ผูลสัมสัมบุ)รณ�ตั๋ามกัฎหมายโด้ยถ-อว+าว�นท�#สั� #งิจ้+ายเป�นว�นออกัเชำ4คเชำ4คไม+ลงิว�นท�#ท�#สั� #งิจ้+ายม�ผูลสัมบุ)รณ�ตั๋ามกัฎหมาย ผู)�ทรงิชำอบุด้�วย

กัฎหมายคนหน0#งิคนใด้ท�ากัารโด้ยสั�จ้ร�ตั๋จ้ะจ้ด้ว�นตั๋ามท�#ถ)กัตั๋�องิแท�จ้ร�งิลงิกั4ได้� โด้ยผูลข้องิมาตั๋รา 910 ประกัอบุมาตั๋รา 989

95

มิาตรา 910 ตั๋ราสัารอ�นม�รายกัารข้าด้ตั๋กับุกัพร+องิไปจ้ากัท�#ท+านระบุ� บุ�งิค�บุไว�ใน มาตั๋รา กั+อนน�� ย+อมไม+สัมบุ)รณ�เป�นตั๋��วแลกัเงิ�น เว�นแตั๋+กัรณ�ด้�#งิจ้ะกัล+าว ด้�งิตั๋+อไปน�� ค-อ

ตั๋��วแลกัเงิ�นซึ่0#งิไม+ระบุ�เวลาใชำ�เงิ�น ท+านให�ถ-อว+าพ0งิใชำ�เงิ�นเม-#อได้�เห4นถ�าสัถานท�#ใชำ�เงิ�นม�ได้�แถลงิไว�ในตั๋��วแลกัเงิ�น ท+านให�ถ-อเอาภ)ม�ล�าเนาข้องิ ผู)�จ้+าย

เป�นสัถานท�#ใชำ�เงิ�นถ�าตั๋��วแลกัเงิ�นไม+แสัด้งิให�ปรากัฏิสัถานท�#ออกัตั๋��ว ท+านให�ถ-อว+าตั๋��วเงิ�นน��นได้�ออกั

ณ ภ)ม�ล�าเนาข้องิผู)�สั� #งิจ้+ายถ�าม�ได้�ลงิว�นออกัตั๋��ว ท+านว+าผู)�ทรงิโด้ยชำอบุด้�วยกัฎหมาย คนหน0#งิคนใด้ท�า กัาร

โด้ยสั�จ้ร�ตั๋ จ้ะจ้ด้ว�นท�#ถ)กัตั๋�องิแท�จ้ร�งิลงิกั4ได้�

12.1.3 บุทบุ�ญญ�ตั๋�ว+าด้�วยตั๋��วแลกัเงิ�นท�#น�ามาใชำ�กั�บุเชำ4คอธ�บุายว�ธ�กัารโอน (1) เชำ4คระบุ�ชำ-#อผู)�ร �บุ (2) เชำ4คผู)�ถ-อ(1) กัารโอนเชำ4คท�#ระบุ�ชำ-#อผู)�ร �บุเงิ�นย+อมโอนกั�นได้�โด้ยว�ธ�กัารสัล�กั

หล�งิและสั+งิมอบุ ท��งิน�� โด้ยผูลข้องิมาตั๋รา 989 ท�#ให�น�าว�ธ�กัารโนตั๋��วแลกัเงิ�นตั๋ามมาตั๋รา 917 ถ0งิมาตั๋รา 923 มาใชำ�กั�บุเชำ4ค กัารสัล�กัหล�งิม� 2 ประเภท ค-อ กัารสัล�กัหล�งิลอย ซึ่0#งิได้�แกั+ กัารลงิลายม-อชำ-#อผู)�สัล�กัหล�งิท�#ด้�านหล�งิเชำ4คโด้ยไม+ระบุ�ชำ-#อผู)�ร �บุประโยชำน� และกัารสัล�กัหล�งิท�#ระบุ�ชำ-#อผู)�ร �บุโอน ซึ่0#งิได้�แกั+ กัารเข้�ยนระบุ�ชำ-#อผู)�ร �บุประโยชำน�และลงิลายม-อชำ-#อสัล�กัหล�งิไว�ด้�านหล�งิเชำ4ค

(2) กัารโอนเชำ4คผู)�ถ-อย+อมโอนไปเพ�ยงิด้�วยกัารสั+งิมอบุให�กั�นโด้ยไม+จ้�าเป�นตั๋�องิม�กัารสัล�กัหล�งิ ท��งิน�� โด้ยผูลข้องิมาตั๋รา 918 ประกัอบุมาตั๋รา 989 กัารสัล�กัหล�งิเชำ4คซึ่0#งิสั�#งิให�ใชำ�แกั+ผู)�ถ-อ ย+อมม�ผูลเป�นกัารประกั�น (อาว�ล)

สั�าหร�บุผู)�สั� #งิจ้+าย โด้ยผูลข้องิมาตั๋รา 921 ประกัอบุมาตั๋รา 989

นายซึ่-#อถ)กันายคด้ใชำ�อาว�ธข้)+ให�ลงิชำ-#อสั�#งิจ้+ายเชำ4คเงิ�นห�าพ�นบุาทให�ตั๋น นายซึ่-#อม�ความกัล�วจ้0งิยอมลงิลายม-อชำ-#อในเชำ4คให� แตั๋+เพราะม�ไหวพร�บุด้� จ้0งิแกัล�งิลงิลายม-อชำ-#อให�ผู�ด้ไปจ้ากัลายม-อชำ-#อท�#มอบุไว�เป�นตั๋�วอย+างิแกั+ธนาคาร นายคด้น�าเชำ4คไปโอนใชำ�หน��ให�บุร�ษ�ทบุร�โภค ผู)�ร �บุเชำ4คน��นไว�โด้ยสั�จ้ร�ตั๋ บุร�ษ�ทน�าเชำ4คน��นไปข้0�นเงิ�นท�#ธนาคาร ธนาคารไม+ยอมจ้+ายเพราะลายม-อชำ-#อแตั๋กัตั๋+างิกั�บุท�#ใชำ�ตั๋�วอย+างิไว� ด้�งิน�� บุร�ษ�ทจ้ะฟ้6องินายซึ่-#อให�ร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คได้�หร-อไม+

บุร�ษ�ทฟ้6องินายซึ่-#อได้�ให�ร�บุใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คได้�เพราะนายซึ่-#อเป�นผู)�ลงิลายม-อชำ-#อสั�#งิจ้+ายเชำ4ค ท��งิน�� โด้ยผูลข้องิมาตั๋รา 900 มาตั๋รา 914 ประกัอบุมาตั๋รา 989

96

นายซึ่-#อผู)�ถ)กัฟ้6องิในม)ลเชำ4คหาอาจ้ตั๋+อสั)�บุร�ษ�ทผู)�ทรงิโด้ยชำอบุด้�วยข้�อตั๋+อสั)�อ�นอาศั�ยความเกั�#ยวพ�นกั�บุเฉัพาะบุ�คคลระหว+างิตั๋นกั�บุนายคด้ผู)�ทรงิคนกั+อนน��นได้�ไม+ เพราะบุร�ษ�ทผู)�ทรงิร�บุโอนเชำ4คจ้ากันายคด้ไว�โด้ยสั�จ้ร�ตั๋ กัารโอนม�ได้�ม�ข้0�นด้�วยคบุค�ด้กั�นฉั�อฉัล มาตั๋รา 916 มาตั๋รา 989

มิาตรา 900 บุ�คคลผู)�ลงิลายม-อชำ-#อข้องิตั๋นในตั๋��วเงิ�นย+อมจ้ะได้�ร�บุ ผู�ด้ตั๋ามเน-�อความในตั๋��วเงิ�นน��น

ถ�าลงิเพ�ยงิแตั๋+เคร-#องิหมายแตั๋+อย+างิหน0#งิอย+างิใด้ เชำ+น แกังิได้ หร-อ ลายพ�มพ�น��วม-อ อ�างิเอาเป�นลายม-อชำ-#อในตั๋��วเงิ�นไซึ่ร� แม�ถ0งิว+าจ้ะม� พยานลงิชำ-#อร�บุรองิกั4ตั๋าม ท+านว+าหาให�ผูลเป�นลงิลายม-อชำ-#อในตั๋��วเงิ�น น��นไม+

มิาตรา 914 บุ�คคลผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นย+อมเป�นอ�น สั�ญญาว+าเม-#อตั๋��วน��นได้�น�าย-#นโด้ยชำอบุแล�วจ้ะม�ผู)�ร �บุรองิ และใชำ�เงิ�นตั๋าม เน-�อความแห+งิตั๋��วถ�าและตั๋��วแลกัเงิ�นน��นเข้าไม+เชำ-#อถ-อโด้ยไม+ยอมร�บุรองิ กั4ด้�หร-อไม+ยอมจ้+ายเงิ�นกั4ด้� ผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�สัล�กัหล�งิกั4จ้ะใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ทรงิ หร-อแกั+ผู)�สัล�กัหล�งิคนหล�งิซึ่0#งิตั๋�องิถ)กับุ�งิค�บุให�ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วน��น ถ�า หากัว+าได้�ท�าถ)กัตั๋�องิตั๋ามว�ธ�กัารในข้�อไม+ร�บุรองิหร-อไม+จ้+ายเงิ�นน��นแล�ว

มิาตรา 916 บุ�คคลท��งิหลายผู)�ถ)กัฟ้6องิในม)ลตั๋��วแลกัเงิ�นหาอาจ้จ้ะตั๋+อสั)� ผู)�ทรงิด้�วยข้�อตั๋+อสั)�อ�นอาศั�ยความเกั�#ยวพ�นกั�น เฉัพาะบุ�คคลระหว+างิ ตั๋นกั�บุผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อกั�บุผู)�ทรงิคนกั+อน ๆ น��นได้�ไม+ เว�นแตั๋+กัารโอนจ้ะ ได้�ม�ข้0�นด้�วยคบุค�ด้กั�นฉั�อฉัล

มิาตรา 917 อ�นตั๋��วแลกัเงิ�นท�กัฉับุ�บุ ถ0งิแม�ว+าจ้ะม�ใชำ+สั� #งิจ้+ายให�แกั+ บุ�คคลเพ-#อเข้าสั�#งิกั4ตั๋าม ท+านว+าย+อมโอนให�กั�นได้�ด้�วยสัล�กัหล�งิและสั+งิมอบุ

เม-#อผู)�สั� #งิจ้+ายเข้�ยนลงิในด้�านหน�าแห+งิตั๋��วแลกัเงิ�นว+า "เปล�#ยนม-อไม+ได้�" ด้�#งิน��กั4ด้� หร-อเข้�ยนค�าอ-#นอ�นได้�ความเป�นท�านองิเชำ+นเด้�ยวกั�นน��นกั4ด้� ท+านว+าตั๋��วเงิ�นน��นย+อมจ้ะโอนให�กั�นได้�แตั๋+โด้ยร)ปกัารและด้�วยผูลอย+างิกัาร โอนสัาม�ญ

อน0#งิ ตั๋� �วเงิ�นจ้ะสัล�กัหล�งิให�แกั+ผู)�จ้+ายกั4ได้� ไม+ว+าผู)�จ้+ายจ้ะได้�ร�บุรองิตั๋��ว น��นหร-อไม+ หร-อจ้ะสัล�กัหล�งิให�แกั+ผู)�สั� #งิจ้+าย หร-อให�แกั+ค)+สั�ญญาฝ่Cายใด้ แห+งิตั๋��วเงิ�นน��นกั4ได้� สั+วนบุ�คคลท��งิหลายเหล+าน��กั4ย+อมจ้ะสัล�กัหล�งิตั๋��วเงิ�น น��นตั๋+อไปอ�กัได้�

มิาตรา 918 ตั๋��วแลกัเงิ�นอ�นสั�#งิให�ใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ถ-อน��น ท+านว+าย+อม โอนไปเพ�ยงิด้�วยสั+งิมอบุให�กั�น

มิาตรา 919 ค�าสัล�กัหล�งิน��นตั๋�องิเข้�ยนลงิในตั๋��วแลกัเงิ�นหร-อใบุประจ้�า ตั๋+อ และตั๋� อ งิ ล งิ ล า ย ม- อ ชำ-# อ ผู)� สั ล� กั ห ล� งิ

กัารสัล�กัหล�งิย+อมสัมบุ)รณ�แม�ท��งิม�ได้�ระบุ�ชำ-#อผู)�ร �บุประโยชำน�ไว�ด้�วย หร-อแม�ผู)�สัล�กัหล�งิจ้ะม�ได้�กัระท�าอะไร ย�#งิไปกัว+าลงิลายม-อชำ-#อข้องิตั๋นท�# ด้�านหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นหร-อท�#ในประจ้�าตั๋+อ กั4ย+อมฟ้Aงิเป�นสัมบุ)รณ�ด้�จ้กั�นกัาร สัล�กัหล�งิเชำ+นน��ท+านเร�ยกัว+า "สัล�กัหล�งิลอย"

มิาตรา 920 อ�นกัารสัล�กัหล�งิย+อมโอนไปซึ่0#งิบุรรด้าสั�ทธ�อ�นเกั�ด้แตั๋+ ตั๋� �วแลกัเงิ�น

97

ถ�าสัล�กัหล�งิลอย ผู)�ทรงิจ้ะปฏิ�บุ�ตั๋�ด้�#งิกัล+าวตั๋+อไปน��ประกัารหน0#งิ ประกัารใด้กั4 ได้� ค-อ (1) กัรอกัความลงิในท�#ว+างิด้�วยเข้�ยนชำ-#อข้องิตั๋นเองิ หร-อชำ-#อบุ�คคลอ-#น ผู)�ใด้ผู)�

หน0#งิ (2) สัล�กัหล�งิตั๋��วเงิ�นตั๋+อไปอ�กัเป�นสัล�กัหล�งิลอย หร-อสัล�กัหล�งิให� แกั+บุ�คคลอ-#น

ผู)�ใด้ผู)�หน0#งิ (3) โอนตั๋��วเงิ�นน��นให�ไปแกั+บุ�คคลภายนอกั โด้ยไม+กัรอกัความลงิในท�#ว+างิ และ

ไม+สัล�กัหล�งิอย+างิหน0#งิอย+างิใด้ มิาตรา 921 กัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นซึ่0#งิสั�#งิให�ใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ถ-อน��นย+อม เป�นเพ�ยงิ

ประกั�น (อาว�ล) สั�าหร�บุผู)�สั� #งิจ้+าย

12.1.4 กัารย-#นเชำ4คเพ-#อให�ใชำ�เงิ�นกัฎหมายกั�าหนด้เวลาท�#ผู)�ทรงิจ้ะตั๋�องิย-#นเชำ4คแกั+ธนาคารเพ-#อให�ใชำ�เงิ�นไว�

อย+างิไร หากัผู)�ทรงิไม+ย-#นเชำ4คภายในกั�าหนด้เวลาด้�งิกัล+าวจ้ะม�ผูลอย+างิไรกัฎหมายกั�าหนด้เวลาท�#ผู)�ทรงิจ้ะตั๋�องิย-#นเชำ4คให�ตั๋+อธนาคารเพ-#อให�ใชำ�เงิ�น

ไว� ด้�งิน��1) ภายใน 1 เด้-อนน�บุแตั๋+ว�นออกัเชำ4คถ�าเป�นเชำ4คท�#ให�ใชำ�เงิ�นใน

เม-องิเด้�ยวกั�นกั�บุท�#ออกัเชำ4ค2) ภายใน 3 เด้-อนน�บุแตั๋+ว�นออกัเชำ4คท�#ใชำ�ใชำ�เงิ�นท�#อ-#น

ผูลข้องิกัารท�#ผู)�ทรงิไม+ย-#นเชำ4คภายในกั�าหนด้ด้�งิกัล+าวท�าให�ผู)�ทรงิสั��นสั�ทธ�ท�#จ้ะไล+เบุ��ยเอาแกั+ผู)�สัล�กัหล�งิ และเสั�ยสั�ทธ�ท�#ม�ตั๋+อผู)�สั� #งิจ้+ายเพ�ยงิเท+าท�#จ้ะเกั�ด้ความเสั�ยหายแกั+ผู)�สั� #งิจ้+ายเพราะหารท�#ละเลยไม+ย-#นเชำ4คน��นภายในกั�าหนด้ มาตั๋รา 990

เค4มออกัเชำ4คสั�#งิให�ธนาคารในเม-องิเด้�ยวกั�นท�#เค4มออกัเชำ4คสั�#งิจ้+ายเงิ�นจ้�านวนหน0#งิพ�นบุาท ลงิว�นท�#สั� #งิจ้+าย 1 พฤษภาคม 2536 โด้ยระบุ�ในเชำ4คว+า

จ้+าย“ จ้-ด้ หร-อผู)�ถ-อ” จ้-ด้สัล�กัหล�งิเชำ4คโอนให�แกั+เปร��ยว เปร��ยวได้�ย-#นเชำ4คน��นให�ธนาคารใชำ�เงิ�นเม-#อว�นท�# 10 ม�ถ�นายน 2536 ธนาคารปฏิ�เสัธกัารใชำ�เงิ�นเพราะเงิ�นในบุ�ญชำ�เค4มไม+พอจ้+าย ให�ว�น�จ้ฉั�ยว+าเปร��ยวม�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิเงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้ากัเค4มและจ้-ด้หร-อไม+

เชำ4คท�#ระบุ�ว+าจ้+ายให� จ้-ด้“ หร-อ ผู)�ถ-อ” ถ-อว+าเป�นเชำ4คท�#จ้+ายให�แกั+ผู)�ถ-อจ้-ด้สัล�กัหล�งิเชำ4คระบุ�ให�จ้+ายแกั+ผู)�ถ-อด้�งิกัล+าวโอนให�แกั+เปร��ยว ย+อมเป�น

กัารอาว�ลผู)�สั� #งิจ้+ายตั๋ามมาตั๋รา 921 มาตั๋รา 989

98

ถ0งิแม�ว+าเปร��ยวจ้ะน�าเชำ4คไปย-#นตั๋+อธนาคารให�ใชำ�เงิ�นเกั�นกั�าหนด้ 1 เด้-อน ตั๋ามท�#กั�าหนด้ไว�ในมาตั๋รา 990 อ�นจ้ะเป�นเหตั๋�ให�เปร��ยวสั��นสั�ทธ�ท�#จ้ะไล+เบุ��ยเอาแกั+ผู)�สัล�กัหล�งิกั4ตั๋าม แตั๋+ในกัรณ�จ้-ด้ม�ฐานะเป�นผู)�อาว�ลสั�าหร�บุผู)�สั� #งิจ้+ายด้�วย เปร��ยวจ้0งิม�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิจ้ากัจ้-ด้

เปร��ยวม�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิเงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้ากัเค4มผู)�สั� #งิจ้+ายตั๋ามมาตั๋รา 990

มาตั๋รา 914 ประกัอบุมาตั๋รา 989มิาตรา 914 บุ�คคลผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นย+อมเป�นอ�น สั�ญญาว+า

เม-#อตั๋��วน��นได้�น�าย-#นโด้ยชำอบุแล�วจ้ะม�ผู)�ร �บุรองิ และใชำ�เงิ�นตั๋าม เน-�อความแห+งิตั๋��วถ�าและตั๋��วแลกัเงิ�นน��นเข้าไม+เชำ-#อถ-อโด้ยไม+ยอมร�บุรองิ กั4ด้�หร-อไม+ยอมจ้+ายเงิ�นกั4ด้� ผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�สัล�กัหล�งิกั4จ้ะใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ทรงิ หร-อแกั+ผู)�สัล�กัหล�งิคนหล�งิซึ่0#งิตั๋�องิถ)กับุ�งิค�บุให�ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วน��น ถ�า หากัว+าได้�ท�าถ)กัตั๋�องิตั๋ามว�ธ�กัารในข้�อไม+ร�บุรองิหร-อไม+จ้+ายเงิ�นน��นแล�ว

มิาตรา 921 กัารสัล�กัหล�งิตั๋��วแลกัเงิ�นซึ่0#งิสั�#งิให�ใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ถ-อน��นย+อมเป�นเพ�ยงิประกั�น (อาว�ล) สั�าหร�บุผู)�สั� #งิจ้+าย

มิาตรา 938 ตั๋��วแลกัเงิ�นจ้ะม�ผู)�ค��าประกั�น ร�บุประกั�นกัารใชำ�เงิ�นท��งิจ้�านวน หร-อแตั๋+บุางิสั+วนกั4ได้� ซึ่0#งิท+านเร�ยกัว+า "อาว�ล"

มิาตรา 989 บุทบุ�ญญ�ตั๋�ท��งิหลายในหมวด้ 2 อ�นว+าด้�วยตั๋��วแลกัเงิ�น ด้�#งิจ้ะกัล+าวตั๋+อไปน�� ท+านให�ยกัมาบุ�งิค�บุในเร-#องิเชำ4คเพ�ยงิเท+าท�#ไม+ข้�ด้กั�บุ สัภาพแห+งิตั๋ราสัารชำน�ด้น�� ค-อบุท มิาตรา 910 , 914 ถ0งิ 923 , 925 , 926 , 938 ถ0งิ 940 , 945 , 946 , 959 , 967 , 971

ถ�าเป�นเชำ4คท�#ออกัมาแตั๋+ตั๋+างิประเทศั ท+านให�น�าบุทบุ�ญญ�ตั๋�ด้�#งิตั๋+อไปน�� มาใชำ�บุ�งิค�บุด้�วย ค-อบุท มิาตรา 924 , 960 ถ0งิ 964 , 973 ถ0งิ 977 , 980

มิาตรา 990 ผู)�ทรงิเชำ4คตั๋�องิย-#นเชำ4คแกั+ธนาคารเพ-#อให�ใชำ�เงิ�น ค-อว+า ถ�าเป�นเชำ4คให�ใชำ�เงิ�นในเม-องิเด้�ยวกั�นกั�บุท�#ออกัเชำ4ค ตั๋�องิย-#นภายใน เด้-อนหน0#งิน�บุแตั๋+ว�นออกัเชำ4คน��น ถ�าเป�นเชำ4คให�ใชำ�เงิ�นท�#อ-#นตั๋�องิย-#น ภายในสัามเด้-อน ถ�าม�ฉัะน��น ท+านว+าผู)�ทรงิสั��นสั�ทธ�ท�#จ้ะไล+เบุ��ยเอาแกั+ ผู)�สัล�กัหล�งิท��งิปวงิ ท��งิเสั�ยสั�ทธ�อ�นม�ตั๋+อผู)�สั� #งิจ้+ายด้�วยเพ�ยงิเท+าท�#จ้ะ เกั�ด้ความเสั�ยหายอย+างิหน0#งิอย+างิใด้แกั+ผู)�สั� #งิจ้+ายเพราะกัารท�#ละเลย เสั�ยไม+ย-#นเชำ4คน��น

อน0#งิ ผู)�ทรงิเชำ4คซึ่0#งิผู)�สั� #งิจ้+ายหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้ไปแล�วน��น ท+านให�ร�บุชำ+วงิสั� ท ธ� ข้ อ งิ ผู)� สั� # งิ จ้+ า ย ค น น�� น อ� น ม� ตั๋+ อ ธ น า ค า ร

12.2 ค้ำวามิรบผ�ดของธิน่าค้ำาร1. ปกัตั๋�ธนาคารม�หน�าท�#ตั๋�องิใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คซึ่0#งิผู)�เคยค�ากั�บุธนาคารได้�ออกั

เบุ�กัเงิ�นแกั+ตั๋น เว�นแตั๋+ในกัรณ�ท�# (1) ไม+ม�เงิ�นในบุ�ญชำ�ข้องิผู)�เคยค�าพอจ้ะจ้+าย

99

ตั๋ามเชำ4ค หร-อ (2) เชำ4คน��นย-#นเพ-#อให�ใชำ�เงิ�นเม-#อพ�นเวลาหกัเด้-อนน�บุแตั๋+ว�นออกัเชำ4ค หร-อ (3) ได้�ม�ค�าบุอกักัล+าวว+าเชำ4คน��นหายหร-อถ)กัล�กัไป

2. หน�าท�#และอ�านาจ้ข้องิธนาคารซึ่0#งิจ้ะใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คสั��นสั�ด้ลงิเม-#อม�กัรณ�หน0#งิกัรณ�ใด้ เกั�ด้ข้0�นใน 3 กัรณ�ด้�งิน�� ค-อ (1) ม�ค�าบุอกัห�ามกัารใชำ�เงิ�น (2)

ธนาคารผู)�ร) �ว+าผู)�สั� #งิจ้+ายตั๋าย (3) ธนาคารร) �ว+าได้�ม�ค�าสั�#งิพ�ท�กัษ�ทร�พย�หร-อค�าสั�#งิให�ผู)�สั� #งิจ้+ายเป�นบุ�คคลล�มละลาย หร-อได้�ม�ประกัาศัโฆษณาค�าสั�#งิเชำ+นว+าน��น

3. กัารท�#ธนาคารร�บุรองิเชำ4คด้�วยกัารเข้�ยนข้�อความลงิลายม-อชำ-#อบุนเชำ4ค เชำ+น ค�าว+า ใชำ�ได้�“ ” หร-อ ใชำ�เงิ�นได้�“ ” ธนาคารตั๋�องิผู)กัพ�นในฐานเป�นล)กัหน��ชำ��นตั๋�นในอ�นจ้ะตั๋�องิใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ทรงิตั๋ามเชำ4คและม�ผูลให�ผู)�สั� #งิจ้+ายและสัล�กัหล�งิหล�ด้พ�นความผู�ด้ตั๋ามเชำ4คน��น เว�นแตั๋+ธนาคารจ้ะได้�ลงิค�าร�บุรองิด้�งิกัล+าวโด้ยค�าข้อร�องิข้องิผู)�สั� #งิจ้+าย

4. กัฎหมายกั�าหนด้ว�ธ�กัารข้�ด้คร+อมเชำ4คและบุ�คคลผู)�ม�อ�านาจ้ข้�ด้คร+อมเชำ4คไว� และเม-#อข้�ด้คร+อมเชำ4คแล�ว กัารข้�ด้คร+อมน��นย+อมเป�นสั+วนสั�าค�ญข้องิเชำ4ค โด้ยจ้ะลบุล�างิไม+ได้� ซึ่0#งิกั+อให�เกั�ด้ผูลว+ากัารเร�ยกัเกั4บุเงิ�นตั๋ามเชำ4คข้�ด้คร+อมย+อมกัระท�าได้� แตั๋+โด้ยว�ธ�กัารให�ธนาคารเป�นตั๋�วแทนเร�ยกัเกั4บุ กัฎหมายจ้0งิกั�าหนด้หล�กัเกัณฑ์�ในเร-#องิความร�บุผู�ด้ หน�าท�# ข้องิค)+สั�ญญาในเชำ4คและข้องิธนาคาร ตั๋ลอด้จ้นให�ความค��มครองิธนาคารท�#จ้+ายเงิ�นกั�บุธนาคารท�#ร �บุเงิ�นตั๋ามเชำ4คข้�ด้คร+อมไว�โด้ยเฉัพาะ

12.2.1 หน�าท�#ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คปกัตั๋�ธนาคารม�หน�าท�#ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คซึ่0#งิผู)�เคยค�าได้�ออกัเบุ�กัเงิ�นแกั+ตั๋น

เว�นแตั๋+กัรณ�ตั๋+อไปน��ท�#ธนาคารม�สั�ทธ�ปฏิ�เสัธกัารใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คค-อ1.) ไม+ม�เงิ�นในบุ�ญชำ�ข้องิผู)�เคยค�าน��นเป�นเจ้�าหน��พอจ้ะจ้+ายตั๋ามเชำ4ค2.) เชำ4คน��นย-#นให�ใชำ�เงิ�นเม-#อพ�นเวลา 6 เด้-อนน�บุแตั๋+ว�นออกัเชำ4ค3.) ได้�ม�ค�าบุอกักัล+าวว+าเชำ4คน��นหายหร-อถ)กัล�กัไป

ธนาคารไม+จ้�าเป�นตั๋�องิใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คซึ่0#งิผู)�เคยค�ากั�บุธนาคารได้�ออกัเบุ�กัเงิ�นแกั+ตั๋นใน 3 กัรณ�ตั๋+อไปน��

1.) ม�ค�าบุอกัห�ามกัารใชำ�เงิ�น2.) ร) �ว+าผู)�สั� #งิจ้+ายตั๋าย

100

3.) ร) �ว+าศัาลได้�ม�ค�าสั�#งิพ�ท�กัษ�ทร�พย�ชำ�#วคราว หร-อค�าสั�#งิให�ผู)�สั� #งิจ้+ายเป�นคนล�มละลายหร-อได้�ม�ประกัาศัโฆษณาค�าสั�#งิเชำ+นว+าน��น

พ�เศัษออกัเชำ4คสั�#งิธนาคารสัยามพาณ�ชำย�ให�จ้+ายเงิ�นจ้�านวนหน0#งิพ�นบุาทแกั+เอกั ลงิว�นท�#สั� #งิจ้+าย 1 มกัราคม 2535 เอกัเกั4บุเชำ4คไว�ในโตั๋Lะท�างิานล-มไปจ้นกัระท�#งิ ว�นท�# 1 สั�งิหาคม 2535 จ้0งิได้�น�าเชำ4คไปย-#นตั๋+อธนาคารเพ-#อให�ใชำ�เงิ�น ธนาคารจ้+ายเงิ�นหน0#งิพ�นบุาทให�แกั+เอกัไป ให�ว�น�จ้ฉั�ยว+าธนาคารม�สั�ทธ�ห�กัเงิ�นจ้�านวนหน0#งิพ�นบุาทจ้ากับุ�ญชำ�ข้องิพ�เศัษหร-อไม+

ถ0งิแม�ว+าธนาคารจ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4คให�แกั+เอกัไปโด้ยเอกัน�าเชำ4คน��นมาย-#นตั๋+อธนาคารเพ-#อให�ใชำ�เงิ�นเม-#อพ�นกั�าหนด้เวลา 6 เด้-อนแล�วกั4ตั๋าม แตั๋+ธนาคารกั4ม�สั�ทธ�ห�กัเงิ�นจ้�านวนหน0#งิพ�นบุาทท�#จ้+ายให�แกั+เอกัไปจ้ากับุ�ญชำ�พ�เศัษได้�เพราะมาตั๋รา 991(2) เป�นเพ�ยงิบุทบุ�ญญ�ตั๋�ให�สั�ทธ�ธนาคารท�#จ้ะไม+จ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4ค เม-#อเชำ4คน��นได้�ย-#นให�ใชำ�เงิ�นเม-#อเวลา 6 เด้-อนน�บุแตั๋+ว�นออกัเชำ4คเท+าน��น

มิาตรา 991 ธนาคารจ้�าตั๋�องิใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คซึ่0#งิผู)�เคยค�ากั�บุธนาคาร ได้�ออกัเบุ�กัเงิ�นแกั+ตั๋น เว�นแตั๋+ในกัรณ�ด้�#งิกัล+าวตั๋+อไปน�� ค-อ

(1) ไม+ม�เงิ�นในบุ�ญชำ�ข้องิผู)�เคยค�าคนน��นเป�นเจ้�าหน��พอจ้ะจ้+ายตั๋าม เชำ4คน��นหร-อ (2) เชำ4คน��นย-#นเพ-#อให�ใชำ�เงิ�นเม-#อพ�นเวลาหกัเด้-อนน�บุแตั๋+ว�นออกัเชำ4ค หร-อ (3) ได้�ม�ค�าบุอกักัล+าวว+าเชำ4คน��นหายหร-อถ)กัล�กัไป

ด้�าออกัเชำ4คสั�#งิธนาคารเหล-องิให�จ้+ายเงิ�นจ้�านวนหน0#งิพ�นบุาทแกั+แด้งิ โด้ยระบุ�ให�จ้+ายเงิ�นแกั+ผู)�ถ-อ แด้งิท�าเชำ4คหายและได้�ประกัาศัหน�งิสั-อพ�มพ�ให�ผู)�เกั4บุเชำ4คได้�สั+งิค-น ห�าว�นตั๋+อมาเข้�ยวเกั4บุเชำ4คได้�จ้0งิน�าไปย-#นตั๋+อธนาคารเหล-องิเพ-#อให�ใชำ�เงิ�น หล�งิจ้ากัธนาคารเหล-องิได้�จ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4คให�แกั+เข้�ยวไปเพ�ยงิ 5

นาท� บุ�ร�ษไปรษณ�ย�น�าโทรเลข้ข้องิด้�า ซึ่0#งิม�ข้�อความเป�นสั�าค�ญให�ธนาคารระงิ�บุกัารจ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4คมาถ0งิธนาคาร ให�ว�น�จ้ฉั�ยว+าธนาคารม�สั�ทธ�ห�กัเงิ�นจ้�านวนหน0#งิพ�นบุาทจ้ากับุร�ษ�ทข้องิด้�าหร-อไม+

มาตั๋รา 992 (1) บุ�ญญ�ตั๋�ให�อ�านาจ้หน�าท�#ข้องิธนาคารสั��นสั�ด้ลงิ เม-#อม�ค�าบุอกัห�ามกัารใชำ�เงิ�นซึ่0#งิย+อมหมายความว+าค�าบุอกัห�ามน��นจ้ะตั๋�องิไปถ0งิธนาคารแล�ว กัรณ�ตั๋ามปAญหาเน-#องิจ้ากัธนาคารได้�ร�บุค�าบุอกัห�ามข้องิผู)�สั� #งิจ้+ายภายหล�งิจ้ากัท�#ได้�จ้+ายเงิ�นแกั+เข้�ยวไปแล�วเชำ+นน��จ้ะถ-อว+าอ�านาจ้หน�าท�#ข้องิธนาคาร ใน

101

กัารใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คสั��นสั�ด้ลงิตั๋ามมาตั๋รา 992 (1) หาได้�ไม+ ธนาคารม�สั�ทธ�ห�กับุ�ญชำ�ข้องิด้�าสั�#งิจ้+ายให�

มิาตรา 992 หน�าท�#และอ�านาจ้ข้องิธนาคารซึ่0#งิจ้ะใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คอ�นเบุ�กั แกั+ตั๋นน��น ท+านว+าเป�นอ�นสั�ด้สั��นไปเม-#อกัรณ�เป�นด้�#งิจ้ะกัล+าวตั๋+อไปน�� ค-อ

(1) ม�ค�าบุอกัห�ามกัารใชำ�เงิ�น (2) ร) �ว+าผู)�สั� #งิจ้+ายตั๋าย (3) ร) �ว+าศัาลได้�ม�ค�าสั�#งิร�กัษาทร�พย�ชำ�#วคราว หร-อค�าสั�#งิให�ผู)�สั� #งิจ้+ายเป�น คนล�ม

ล ะ ล า ย ห ร- อ ไ ด้� ม� ป ร ะ กั า ศั โ ฆ ษ ณ า ค�า สั�# งิ เ ชำ+ น น�� น

12.2.2 เชำ4คท�#ธนาคารร�บุรองิอธ�บุายผูลข้องิกัฎหมายในกัรณ�ท�#ธนาคารเข้�ยนข้�อความลงิลายม-อชำ-#อ

บุนเชำ4คว+า ใชำ�เงิ�นได้�“ ”

ในกัรณ�ท�#ธนาคารเข้�ยนข้�อความลงิลายม-อชำ-#อบุนเชำ4คว+า ใชำ�ได้�“ ” ม�ผูลท�าให�ธนาคารตั๋�องิผู)กัพ�นตั๋นในฐานเป�นล)กัหน��ชำ��นตั๋�นในอ�นท�#จ้ะตั๋�องิใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ทรงิเชำ4คน��น กัล+าวค-อผู)�ทรงิเชำ4คใชำ�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิในหน��ตั๋ามม)ลเชำ4คจ้ากัธนาคารได้�โด้ยตั๋รงิ ตั๋ามมาตั๋รา 993

มะล�ออกัเชำ4คสั�#งิให�ธนาคารมะปรางิจ้+ายเงิ�นจ้�านวนหน0#งิแกั+มะม+วงิ มะม+วงิน�า เชำ4คไปให�ธนาคารร�บุรองิ ธนาคารมะปรางิได้�ร�บุรองิโด้ยเข้�ยนข้�อความลงิลายม-อชำ-#อบุนเชำ4คว+า ใชำ�ได้�“ ” ตั๋+อมาธนาคารมะปรางิล�มละลายโด้ยย�งิไม+ท�นได้�จ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4คให�แกั+มะม+วงิ เชำ+นน��ให�ว�น�จ้ฉั�ยว+ามะม+วงิจ้ะฟ้6องิเร�ยกัเงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้ากัมะล�ได้�หร-อไม+

กัารท�#ธนาคารมะปรางิได้�ร�บุรองิโด้ยเข้�ยนข้�อความลงิลายม-อชำ-#อบุนเชำ4คว+า ใชำ�ได้�“ ” โด้ยค�าข้อร�องิข้องิมะม+วงิซึ่0#งิเป�นผู)�ทรงิเชำ4ค ย+อมม�ผูลให�ผู)�สั� #งิจ้+ายและผู)�สัล�กัหล�งิหล�ด้พ�นความร�บุผู�ด้ตั๋ามเชำ4คน��นท�นท�ตั๋ามมาตั๋รา 993 ด้�งิน��นมะม+วงิจ้0งิไม+ม�สั�ทธ�ฟ้6องิเร�ยกัเงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้ากัมะล�ซึ่0#งิเป�นผู)�สั� #งิจ้+าย ตั๋ามมาตั๋รา 993 วรรค 2

มิาตรา 993 ถ�าธนาคารเข้�ยนข้�อความลงิลายม-อชำ-#อบุนเชำ4ค เชำ+นค�าว+า "ใชำ�ได้�" หร-อ "ใชำ�เงิ�นได้�" หร-อค�าใด้ ๆ อ�นแสัด้งิผูลอย+างิเด้�ยวกั�น ท+านว+าธนาคารตั๋�องิผู)กัพ�นในฐานเป�นล)กัหน��ชำ� �นตั๋�นในอ�นจ้ะตั๋�องิใชำ�เงิ�น แกั+ผู)�ทรงิตั๋ามเชำ4คน��น

102

ถ�าผู)�ทรงิเชำ4คเป�นผู)�จ้�ด้กัารให�ธนาคารลงิข้�อความร�บุรองิด้�#งิว+าน��น ท+านว+าผู)�สั� #งิจ้+ายและผู)�สัล�กัหล�งิท��งิปวงิเป�นอ�นหล�ด้พ�นจ้ากัความร�บุผู�ด้ ตั๋ามเชำ4คน��น

ถ�าธนาคารลงิข้�อความร�บุรองิด้�#งิน��นโด้ยค�าข้อร�องิข้องิผู)�สั� #งิจ้+าย ท+านว+าผู)�สั� #งิจ้+ายแ ล ะ ป ว งิ ผู)� สั ล� กั ห ล� งิ กั4 ห า ห ล� ด้ พ� น ไ ป ไ ม+

12.2.3 เชำ4คข้�ด้คร+อมอธ�บุายว+ากัารข้�ด้คร+อมค-ออะไรกัารข้�ด้คร+อมค-อ กัารข้�ด้เสั�นข้นานค)+วางิไว�ด้�านหน�ากั�บุม�หร-อไม+ม�ค�า

อย+างิใด้ๆว+า บุร�ษ�ท“ ” หร-อค�าย+ออย+างิใด้ๆ ในความหมายน��อย)+ในระหว+างิเสั�นข้นานท��งิสัองิ กัารข้�ด้คร+อมม�ผูลท�าให�เชำ4คน��นจ้ะใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คได้�แตั๋+เฉัพาะให�แกั+ธนาคารเท+าน��น

กัารข้�ด้คร+อมท�#วไปค-อกัารข้�ด้เสั�นข้นานค)+ โด้ยไม+ระบุ�ชำ-#อธนาคารหน0#งิธนาคารใด้ไว�โด้ยเฉัพาะหากัม�กัารระบุ�ชำ-#อธนาคารหน0#งิธนาคารใด้ไว�โด้ยเฉัพาะย+อมท�าให�เชำ4คน��นเป�นเชำ4คข้�ด้คร+อมเฉัพาะ และจ้ะใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คน��นได้�เฉัพาะให�แกั+ธนาคารท�#ระบุ�ไว�โด้ยเฉัพาะเท+าน��น

ผู)�ท�#จ้ะท�ากัารข้�ด้คร+อมเชำ4คม�ด้�งิตั๋+อไปน��1.) เชำ4คไม+ม�ข้�ด้คร+อม ผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�ทรงิคนใด้คนหน0#งิจ้ะข้�ด้

คร+อมเสั�ยกั4ได้� และจ้ะท�าเป�นข้�ด้คร+อมท�#วไปหร-อข้�ด้คร+อมเฉัพาะกั4ได้�2.) เชำ4คข้�ด้คร+อมท�#วไปผู)�ทรงิจ้ะท�าให�เป�นข้�ด้คร+อมเฉัพาะเสั�ย

กั4ได้�3.) เชำ4คข้�ด้คร+อมท�#วไปกั4ด้� ข้�ด้คร+อมเฉัพาะกั4ด้� ผู)�ทรงิจ้ะเตั๋�มค�า

ลงิไปว+า ห�ามเปล�#ยนม-อ“ ” กั4ได้�4.) เชำ4คข้�ด้คร+อมเฉัพาะให�แกั+ธนาคาร ธนาคารน��นจ้ะซึ่��าข้�ด้คร+อม

เฉัพาะให�แกั+ธนาคารอ-#นเพ-#อเร�ยกัเกั4บุเงิ�นกั4ได้�5.) เชำ4คไม+ม�ข้�ด้คร+อมกั4ด้� เชำ4คข้�ด้คร+อมท�#วไปกั4ด้� สั+งิไปย�งิ

ธนาคารใด้เพ-#อเร�ยกัเกั4บุเงิ�น ธนาคารน��นจ้ะลงิข้�ด้คร+อมเฉัพาะให�ตั๋นเองิกั4ได้� มาตั๋รา 994 และมาตั๋รา 995

มิาตรา 994 ถ�าในเชำ4คม�เสั�นข้นานค)+ข้�ด้ข้วางิไว�ข้�างิด้�านหน�า กั�บุม� หร-อไม+ม�ค�าว+า "และบุร�ษ�ท" หร-อค�าย+ออย+างิใด้ ๆ แห+งิข้องิความน��อย)+ ในระหว+างิเสั�นท��งิสัองิน��นไซึ่ร� เชำ4คน��นชำ-#อว+าเป�นเชำ4คข้�ด้คร+อมท�#วไป และจ้ะใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คน��นได้�แตั๋+เฉัพาะให�แกั+ธนาคารเท+าน��น

103

ถ�าในระหว+างิเสั�นท��งิสัองิน��น กัรอกัชำ-#อธนาคารอ�นหน0#งิอ�นใด้ลงิไว� โด้ยเฉัพาะ เชำ4คเชำ+นน��นชำ-#อว+าเป�นเชำ4คข้�ด้คร+อมเฉัพาะ และจ้ะใชำ�เงิ�น ตั๋ามเชำ4คน��นได้�เฉัพาะให�แกั+ธนาคารอ�นน��น

มิาตรา 995

(1) เชำ4คไม+ม�ข้�ด้คร+อม ผู)�สั� #งิจ้+ายหร-อผู)�ทรงิคนใด้คนหน0#งิ จ้ะเร�ยกัข้�ด้คร+อมเสั�ยกั4ได้� และจ้ะท�าเป�นข้�ด้คร+อมท�#วไปหร-อข้�ด้คร+อม เฉัพาะกั4ได้�

(2) เชำ4คข้�ด้คร+อมท�#วไป ผู)�ทรงิจ้ะท�าให�เป�นข้�ด้คร+อมเฉัพาะเสั�ยกั4ได้� (3) เชำ4คข้�ด้คร+อมท�#วไปกั4ด้� ข้�ด้คร+อมเฉัพาะกั4ด้� ผู)�ทรงิจ้ะเตั๋�มค�าลงิว+า"ห�าม

เปล�#ยนม-อ" กั4ได้� (4) เชำ4คข้�ด้คร+อมเฉัพาะให�แกั+ธนาคารใด้ ธนาคารน��นจ้ะซึ่��าข้�ด้คร+อม เฉัพาะให�ไป

แกั+ธนาคารอ-#นเพ-#อเร�ยกัเกั4บุเงิ�นกั4ได้� (5) เชำ4คไม+ม�ข้�ด้คร+อมกั4ด้� เชำ4คข้�ด้คร+อมท�#วไปกั4ด้� สั+งิไปย�งิธนาคารใด้ เพ-#อให�

เ ร� ย กั เ กั4 บุ เ งิ� น ธ น า ค า ร น�� น จ้ ะ ล งิ ข้� ด้ ค ร+ อ ม เ ฉั พ า ะ ใ ห� แ กั+ ตั๋ น เ อ งิ กั4 ไ ด้�

อธ�บุายหล�กักัฎหมายในเร-#องิหน�าท�#และความร�บุผู�ด้ข้องิธนาคารในกัารจ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4คข้�ด้คร+อม

ถ�าม�ผู)�น�าเชำ4คข้�ด้คร+อมมาย-#นตั๋+อธนาคารเพ-#อให�ใชำ�เงิ�น ธนาคารจ้ะจ้+ายเงิ�นสัด้แกั+ผู)�มาข้0�นเงิ�นไม+ได้� แตั๋+ตั๋�องิจ้+ายให�แกั+ธนาคารด้�วยกั�น โด้ยถ�าเชำ4คข้�ด้คร+อมท�#วไป ธนาคารตั๋ามเชำ4คจ้ะจ้+ายเงิ�นให�แกั+ธนาคารใด้ท�#เร�ยกัเกั4บุเงิ�นมากั4ได้� แตั๋+ถ�าเป�นเชำ4คข้�ด้คร+อมเฉัาะ ธนาคารตั๋ามเชำ4คจ้ะจ้+ายเงิ�นให�ได้�กั4แตั๋+เฉัพาะธนาคารท�#เข้าระบุ�เจ้าะจ้งิข้�ด้คร+อมให�โด้ยเฉัพาะเท+าน��น หากัธนาคารปฏิ�บุ�ตั๋�ผู�ด้ไปจ้ากัท�#กัล+าวมาธนาคารจ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อผู)�เป�นเจ้�าข้องิอ�นแท�จ้ร�งิแห+งิเชำ4คน��น ในกัารท�#เข้าตั๋�องิเสั�ยหายอย+างิใด้ๆ เพราะกัารท�#ธนาคารใชำ�เงิ�นไปตั๋ามเชำ4คน��น ตั๋ามมาตั๋รา 997

มิาตรา 997 เชำ4คข้�ด้คร+อมเฉัพาะให�แกั+ธนาคารกัว+าธนาคารหน0#งิข้0�นไป เม-#อน�าเบุ�กัเอาแกั+ธนาคารใด้ ท+านให�ธนาคารน��นบุอกัปAด้เสั�ยอย+าใชำ�เงิ�นให� เว�นแตั๋+ท�#ข้�ด้คร+อมให�แกั+ธนาคารในฐานเป�นตั๋�วแทนเร�ยกัเกั4บุเงิ�น

ธนาคารใด้ซึ่0#งิเข้าน�าเชำ4คเบุ�กัข้-นใชำ�เงิ�นไปตั๋ามเชำ4คท�#ข้�ด้คร+อมอย+างิว+ามา น��นกั4ด้� ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คอ�นเข้าข้�ด้คร+อมท�#วไปเป�นประกัารอ-#นนอกัจ้ากัใชำ�ให� แกั+ธนาคารอ�นใด้อ�นหน0#งิกั4ด้� ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คอ�นเข้าข้�ด้คร+อมเฉัพาะเป�น ประกัารอ-#นนอกัจ้ากัใชำ�ให�แกั+ธนาคาร ซึ่0#งิเข้าเจ้าะจ้งิข้�ด้คร+อมให�โด้ย เฉัพาะหร-อแกั+ธนาคารตั๋�วแทนเร�ยกัเกั4บุเงิ�นข้องิธนาคารน��นกั4ด้�

104

ท+านว+า ธนาคารซึ่0#งิใชำ�เงิ�นไปด้�#งิกัล+าวน�� จ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อผู)�เป�นเจ้�าข้องิอ�นแท�จ้ร�งิ แห+งิเชำ4คน��นในกัารท�#เข้าตั๋�องิเสั�ยหายอย+างิใด้ ๆ เพราะกัารท�#ตั๋นใชำ�เงิ�นไป ตั๋ามเชำ4คด้�#งิน��น

แตั๋+หากัเชำ4คใด้เข้าน�าย-#นเพ-#อให�ใชำ�เงิ�น และเม-#อย-#นไม+ปรากัฏิว+าเป�นเชำ4ค ข้�ด้คร+อมกั4ด้� หร-อไม+ปรากัฏิว+าม�รอยข้�ด้คร+อมอ�นได้�ลบุล�างิหร-อแกั�ไข้ เปล�#ยนแปลงิเพ�#มเตั๋�มเป�นประกัารอ-#นนอกัจ้ากัท�#อน�ญาตั๋ไว�โด้ยกัฎหมาย กั4ด้� เชำ4คเชำ+นน��ถ�าธนาคารใด้ใชำ�เงิ�นไปโด้ยสั�จ้ร�ตั๋และปราศัจ้ากัประมาท เล�นเล+อ ท+านว+าธนาคารน��นไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้หร-อตั๋�องิม�หน�าท�#ร �บุใชำ�เงิ�น อย+างิใด้ ๆ

อธ�บุายหล�กักัฎหมายในเร-#องิกัารค��มครองิธนาคารร�บุเงิ�นตั๋ามเชำ4คข้�ด้คร+อม

ธนาคารท�#ร �บุเงิ�นตั๋ามเชำ4คข้�ด้คร+อมจ้ะได้�ร�บุความค��มครองิ ไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อผู)�เป�นเจ้�าข้องิอ�นแท�จ้ร�งิแห+งิเชำ4คในกัารท�#ธนาคารร�บุเงิ�นไว�เพ-#อผู)�เคยค�าข้องิตั๋น หากัปรากัฏิตั๋+อมาว+าผู)�เคยค�าน��นไม+ม�สั�ทธ�หร-อสั�ทธ�บุกัพร+องิ แตั๋+จ้ะตั๋�องิประกัอบุด้�วยหล�กัเกัณฑ์�ด้�งิน�� (มาตั๋รา 998)

1.) ธนาคารตั๋�องิกัระท�าโด้ยสั�จ้ร�ตั๋และไม+ประมาทเล�นเล+อ2.) ธนาคารท�#ร �บุเงิ�นตั๋�องิได้�ร�บุเชำ4คท�#ม�กัารข้�ด้คร+อมแล�ว3.) กัารเร�ยกัเกั4บุเงิ�นข้องิธนาคารตั๋ามเชำ4คข้�ด้คร+อมน��นเป�นกัารเร�ยกั

เกั4บุเพ-#อประโยชำน�ข้องิผู)�เคยค�ามิาตรา 998 ธนาคารใด้ซึ่0#งิเข้าน�าเชำ4คข้�ด้คร+อมเบุ�กัเงิ�นใชำ�เงิ�นไปตั๋าม เชำ4คน��นโด้ย

สั�จ้ร�ตั๋และปราศัจ้ากัประมาทเล�นเล+อ กัล+าวค-อว+าถ�าเป�นเชำ4ค ข้�ด้คร+อมท�#วไปกั4ใชำ�เงิ�นให�แกั+ธนาคารอ�นใด้อ�นหน0#งิ ถ�าเป�นเชำ4คข้�ด้คร+อม เฉัพาะกั4ใชำ�ให�แกั+ธนาคารซึ่0#งิเข้าเจ้าะจ้งิข้�ด้คร+อมให�โด้ยเฉัพาะหร-อใชำ�ให� แกั+ธนาคารตั๋�วแทนเร�ยกัเกั4บุเงิ�นข้องิธนาคารน��นไซึ่ร� ท+านว+าธนาคารซึ่0#งิ ใชำ�เงิ�นไปตั๋ามเชำ4คน��นฝ่Cายหน0#งิ กั�บุถ�าเชำ4คตั๋กัไปถ0งิม-อผู)�ร �บุเงิ�นแล�ว ผู)�สั� #งิ จ้+ายอ�กัฝ่Cายหน0#งิ ตั๋+างิม�สั�ทธ�เป�นอย+างิเด้�ยวกั�น และเข้�าอย)+ในฐานอ�น เด้�ยวกั�นเสัม-อนด้�#งิว+าเชำ4คน��นได้�ใชำ�เงิ�นให�แกั+ผู)�เป�นเจ้�าข้องิอ�นแท�จ้ร�งิแล�ว

พ�เศัษออกัเชำ4คสั�#งิให�ธนาคารบุางิกัอกัจ้+ายเงิ�นจ้�านวนหน0#งิพ�นบุาทแกั+เอกั โด้ยได้�ข้�ด้คร+อมเชำ4คน��นไว�ด้�วย โทข้โมยเชำ4คน��นไปจ้ากัเอกั แล�วปลอมบุ�ตั๋รประจ้�าตั๋�วข้�าราชำกัารเป�นชำ-#อเอกั น�าเชำ4คและบุ�ตั๋รประจ้�าตั๋�วปลอมน��นไปย-#นตั๋+อธนาคารบุางิกัอกัเพ-#อให�ใชำ�เงิ�น ธนาคารบุางิกัอกัได้�ใชำ�ความระม�ด้ระว�งิแล�วไม+พบุร+องิรอยกัารปลอมบุ�ตั๋รประจ้�าตั๋�วจ้0งิเข้�าใจ้ว+าโทค-อเอกั และได้�จ้+ายเงิ�นสัด้ให�

105

โอไทหน0#งิพ�นบุาทโด้ยสั�จ้ร�ตั๋ เชำ+นน��ธนาคารบุางิกัอกัจ้ะตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อเอกัหร-อไม+

เชำ4คฉับุ�บุน��เป�นเชำ4คท�#ม�กัารข้�ด้คร+อม ด้�งิน��น ธนาคารบุางิกัอกัซึ่0#งิเป�นธนาคารท�#ม�หน�าท�#ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คน��นจ้ะจ้+ายเป�นเงิ�นสัด้ตั๋ามเชำ4คให�แกั+ผู)�น�าเชำ4คน��นมาย-#นตั๋+อธนาคารไม+ได้� ธนาคารบุางิกัอกัม�หน�าท�#ท�#จ้ะตั๋�องิใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คให�แกั+ธนาคารหน0#งิธนาคารใด้ท�#เร�ยกัเกั4บุเงิ�นมาเท+าน��น ถ0งิแม+ธนาคารบุางิกัอกัจ้ะได้�กัระท�ากัารโด้ยสั�จ้ร�ตั๋และไม+ประมาทเล�นเล+อกั4ตั๋าม แตั๋+กัระท�าผู�ด้ว�ธ�กัารใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คข้�ด้คร+อมท�#กัฎหมายกั�าหนด้ไว� ธนาคารจ้0งิย�งิตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อเอกัผู)�เป�นเจ้�าข้องิเชำ4คท�#แท�จ้ร�งิ ตั๋ามมาตั๋รา 997 และมาตั๋รา 1000

มิาตรา 1000 ธนาคารใด้ได้�ร�บุเงิ�นไว�เพ-# อผู)�เคยค�าข้องิตั๋นโด้ยสั�จ้ร�ตั๋ และปราศัจ้ากัประมาทเล�นเล+อ อ�นเป�นเงิ�นเข้าใชำ�ให�ตั๋ามเชำ4คข้�ด้คร+อม ท�#วไปกั4ด้� ข้�ด้คร+อมเฉัพาะให�แกั+ตั๋นกั4ด้� หากัปรากัฏิว+าผู)�เคยค�าน��น ไม+ม�สั�ทธ�หร-อม�สั�ทธ�เพ�ยงิอย+างิบุกัพร+องิในเชำ4คน��นไซึ่ร� ท+านว+าเพ�ยงิแตั๋+ เหตั๋�ท�#ได้�ร�บุเงิ�นไว�หาท�าให�ธนาคารน��นตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อผู)�เป�นเจ้�าข้องิอ�น แท�จ้ร�งิแห+งิเชำ4คน��นแตั๋+อย+างิหน0#งิอย+างิใด้ไม+

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 12

1. ว�นท�#ออกัเชำ4ค ไม+ม�ผูลกัระทบุถ0งิความสัมบุ)รณ�ข้องิเชำ4ค2. จ้-ด้ออกัเชำ4คชำ�าระหน��ให�แกั+เค4ม โด้ยเตั๋�มรายกัารในแบุบุพ�มพ�เชำ4คซึ่0#งิม�ข้�อความว+า

จ้+าย“ .เค4ม หร-อผู)�ถ-อ… ” โด้ยไม+ได้�ข้�ด้ฆ+าค�าว+า หร-อผู)�ถ-อ“ .” ออกั เชำ4คฉับุ�บุน��ม�ผูลทางิกัฎหมายค-อ ถ-อว+าเป�นเชำ4คจ้+ายให�แกั+ผู)�ถ-อ

3. จ้-ด้ใชำ�ปJนข้+มข้)+ให�เค4มสั�#งิจ้+ายเชำ4คให�แกั+ตั๋น เค4มกัล�วตั๋ายจ้0งิลงิลายม-อชำ-#อสั�#งิจ้+ายเชำ4คให�แกั+จ้-ด้ไป จ้-ด้น�าเชำ4คน��นไปสัล�กัหล�งิโอนชำ�าระหน��ค+าเชำ+าซึ่-�อรถยนตั๋�ให�แกั+บุร�ษ�ทไทยซึ่-#อตั๋รงิจ้�ากั�ด้ บุร�ษ�ทไทยซึ่-#อตั๋รงิไม+ร) �เร-#องิเกั�#ยวกั�บุท�#จ้-ด้ใชำ�ปJนข้+มข้)+เค4ม จ้0งิได้�ร�บุเชำ4คไว� แล�วน�าเชำ4คไปย-#นแกั+ธนาคารเพ-#อให�ใชำ�เงิ�น แตั๋+ธนาคารปฏิ�เสัธกัารใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4ค เชำ+นน�� บุร�ษ�ทไทยซึ่-#อตั๋รงิม�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิเงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้ากัเค4มและจ้-ด้

4. กัฎหมายกั�าหนด้เวลาให�ย-#นเชำ4คแกั+ธนาคารเพ-#อใชำ�เงิ�นภายในกั�าหนด้เวลา ภายใน 1 ป@ น�บุแตั๋+ว�นออกัเชำ4ค

5. เชำ4คน��นย-#นให�ใชำ�เงิ�นเม-#อพ�นเวลาสัามเด้-อนน�บุแตั๋+ว�นออกัเชำ4ค ไม+เป�นเหตั๋�ท�#ธนาคารจ้ะปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4คซึ่0#งิผู)�เคยค�ากั�บุธนาคารได้�ออกัเบุ�กัเงิ�นแกั+ตั๋น

6. ถ�าธนาคารตั๋ามเชำ4คเข้�ยนข้�อความลงิลายม-อชำ-#อบุนเชำ4คว+า ใชำ�ได้�“ ” จ้ะท�าให�ธนาคารม�สัถานะ ผู)กัพ�นในฐานเป�นล)กัหน��ชำ� �นตั๋�นตั๋+อผู)�ทรงิ

7. กัารท�#ธนาคารซึ่0#งิใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คข้�ด้คร+อมเฉัพาะโด้ยใชำ�เงิ�นไปตั๋ามเชำ4คโด้ยสั�จ้ร�ตั๋ปราศัจ้ากัประมาทเล�นเล+อแกั+ธนาคารซึ่0#งิเข้าเจ้าะจ้งิข้�ด้คร+อมให�โด้ยเฉัพาะแล�ว หากัปรากัฏิ

106

ภายหล�งิว+าผู)�ทรงิเชำ4คซึ่0#งิเร�ยกัเกั4บุเงิ�นแตั๋+แรกัน��นม�ใชำ+เป�นผู)�ม�สั�ทธ�อ�นแท�จ้ร�งิในเชำ4คน��นจ้ะม�ผูลทางิกัฎหมายค-อ ถ-อว+าเชำ4คน��นได้�ใชำ�เงิ�นให�แกั+ผู)�เป�นเจ้�าข้องิท�#แท�จ้ร�งิแล�ว

8. หล�กัเกัณฑ์�สั�าค�ญท�#จ้ะท�าให�ธนาคารท�#ได้�ร�บุเงิ�นไว�เพ-#อล)กัค�าข้องิตั๋น อ�นเป�นเงิ�นท�#ธนาคารอ-#นใชำ�ให�ตั๋ามเชำ4คข้�ด้คร+อม ไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ตั๋+อผู)�เป�นเจ้�าข้องิอ�นแท�จ้ร�งิแห+งิเชำ4คน��น หากัปรากัฏิตั๋+อมาว+าล)กัค�าข้องิตั๋นท�#น�าเชำ4คมาเข้�าบุ�ญชำ�น��นไม+ม�สั�ทธ�ในเชำ4คน��นค-อ หล�กักัารกัระท�าโด้ยสั�จ้ร�ตั๋และปราศัจ้ากัประมาทเล�นเล+อ

9. เหตั๋�ท�#แบุบุพ�มพ�เชำ4คข้องิธนาคาร จ้0งิม�ข้�อความไว�ให�เตั๋�มรายกัารว+า จ้+าย“ ….หร-อผู)�ถ-อ” เพราะ รายกัารในเชำ4คท�#สั�าค�ญตั๋�องิม�ชำ-#อหร-อย�#ห�อข้องิผู)�ร�บุเงิ�นหร-อค�าจ้ด้แจ้�งิว+าให�ใชำ�เงิ�นแกั+ผู)�ถ-อ

10. หากัม�กัารย-#นเชำ4คเพ-#อให�ธนาคารใชำ�เงิ�นเม-#อพ�นเวลา 6 เด้-อนน�บุแตั๋+ว�นออกัเชำ4คผูลค-อ ธนาคารม�สั�ทธ�ท�#จ้ะไม+จ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4ค

11. กั�าหนด้เวลาให�ย-#นเชำ4คภายใน 1 เด้-อนน�บุแตั๋+ว�นออกัเชำ4คใชำ�กั�บุ เชำ4คท�#ใชำ�เงิ�นในเม-องิเด้�ยวกั�นกั�บุท�#ออกัเชำ4ค

12. เชำ4คท�#ม�กัารข้�ด้คร+อมเฉัพาะให�แกั+ 2 ธนาคารม�ผูลทางิกัฎหมายค-อ ธนาคารตั๋ามเชำ4คบุอกัปAด้ไม+ใชำ�เงิ�นได้�เว�นแตั๋+เป�นกัารข้�ด้คร+อมให�แกั+ธนาคารในฐานเป�นตั๋�วแทนเร�ยกัเกั4บุ

13. กัรณ�เชำ4คไม+ได้�ลงิว�นท�#ออกัเชำ4คไว� ผู)�ทรงิท�ากัารโด้ยสั�จ้ร�ตั๋จ้ด้ว�นตั๋ามท�#ถ)กัตั๋�องิแท�จ้ร�งิลงิได้�

14. ธนาคารท�#ระบุ�ไว�ในกัารข้�ด้คร+อมเฉัพาะ จ้ะท�ากัารข้�ด้คร+อมเฉัาะซึ่��าอ�กัอ�นหน0#งิให�แกั+ธนาคารอ-#นเพ-#อเร�ยกัเกั4บุเงิ�นกั4ได้�

15. พ�เศัษถ)กัเอกัฉั�อฉัลให�ออกัเชำ4คสั�#งิจ้+ายเงิ�นจ้�านวนหน0#งิแกั+เอกั เอกัไม+กัล�าน�าเชำ4คน��นไปข้0�นเงิ�นกั�บุธนาคาร จ้0งิได้�น�าเชำ4คน��นสัล�กัหล�งิโอนชำ�าระหน��ให�บุร�ษ�ทสั�จ้ร�ตั๋จ้�ากั�ด้ ท��งิๆ ท�#บุร�ษ�ทสั�จ้ร�ตั๋จ้�ากั�ด้ร) �อย)+แล�วว+าพ�เศัษถ)กัเอกัฉั�อฉัลให�ออกัเชำ4คฉับุ�บุน��นแตั๋+กั4ย�งิร�บุเชำ4คไว� บุร�ษ�ทสั�จ้ร�ตั๋จ้�ากั�ด้ น�าเชำ4คเข้�าบุ�ญชำ�ในธนาคารเพ-#อเร�ยกัเกั4บุ ธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4ค บุร�ษ�ทสั�จ้ร�ตั๋ จ้�ากั�ด้ ม�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิจ้ากั เอกั ให�ชำ�าระหน��ตั๋ามเชำ4ค

หน่�วยที่�� 13 ต2วสัญญาใชี&เง�น่ อาย/ค้ำวามิ ต2วเง�น่ปลัอมิ ต2วเง�น่ถ%กลัก ต2วเง�น่หาย

1. ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นเป�นตั๋ราสัารซึ่0#งิผู)�ออกัตั๋��วให�ค�าม�#นสั�ญญาว+า จ้ะใชำ�เงิ�นจ้�านวนหน0#งิให�แกั+ผู)�ร �บุเงิ�นหร-อตั๋ามค�าสั�#งิข้องิผู)�ร �บุเงิ�น ซึ่0#งิจ้ะตั๋�องิม�รายกัาร

107

ตั๋ามท�#กัฎหมายกั�าหนด้ไว� โด้ยกัฎหมายให�น�บุบุทบุ�ญญ�ตั๋�ในบุางิเร-#องิข้องิตั๋��วแลกัเงิ�นมาใชำ�กั�บุตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นด้�วย

2. ม)ลหน��ตั๋ามตั๋��วเงิ�นจ้ะตั๋�องิด้�า เน�นกัารเร�ยกัร�องิภายในอาย�ความท�#กัฎหมายกั�าหนด้ไว�เป�นพ�เศัษซึ่0#งิม� 3 กัรณ�ค-ออาย�ความฟ้6องิผู)�ร �บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นและผู)�ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น อาย�ความฟ้6องิผู)�สั� #งิจ้+ายและผู)�สัล�กัหล�งิ และอาย�ความผู)�สัล�กัหล�งิฟ้6องิไล+เบุ��ย นอกัจ้ากัน��นกัฎหมายย�งิกั�าหนด้ผูลข้องิกัารท�#อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิและผูลข้องิหน��เด้�มเกั�#ยวกั�บุอาย�ความตั๋��วเงิ�น

3. ตั๋��วเงิ�นปลอม หมายถ0งิตั๋��วเงิ�นน��นได้�ม�กัารกัระท�าให�ผู�ด้แปลกัไปจ้ากัตั๋��วเงิ�นท�#แท�จ้ร�งิ อาจ้จ้ะเป�นกัารปลอมท��งิฉับุ�บุ หร-อบุางิสั+วน

4. เม-#อตั๋��วเงิ�นหาย หร-อถ)กัล�กั ผู)�ทรงิตั๋�องิบุอกักัล+าวเป�นหน�งิสั-อไปย�งิผู)�ออกัตั๋��วเงิ�น ผู)�จ้+าย ผู)�สัมอ�างิยามประสังิค� ผู)�ร �บุรองิเพ-#อแกั�หน�าและผู)�ร �บุอาว�ลตั๋ามแตั๋+ม� เพ-#อให�บุอกัปAด้ไม+ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วเงิ�นน��น และอาจ้ร�องิข้อไปย�งิผู)�สั� #งิจ้+ายให�ออกัตั๋��วเงิ�นเป�นเน-�อความเด้�ยวกั�นแกั+ตั๋นใหม+ฉับุ�บุหน0#งิกั4ได้�

ต2วสัญญาใชี&เง�น่1. ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นเป�นตั๋��วเงิ�นประเภทหน0#งิท�#ผู)�ออกัตั๋��วให�ค�าม�#นว+าจ้ะใชำ�เงิ�น

จ้�านวนหน0#งิให�แกั+ผู)�ร �บุเงิ�นหร-อตั๋ามค�าสั�#งิข้องิผู)�ร �บุเงิ�น2. กัฎหมายกั�าหนด้รายกัารท�#จ้ะตั๋�องิในตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นไว� ซึ่0#งิจ้ะตั๋�องิม�ราย

ท�#ข้าด้เสั�ยม�ได้�รวม 4 รายกัารค-อ (1) ค�าบุอกัชำ-#อว+าเป�นตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น (2)

ค�าม�#นสั�ญญาอ�นปราศัจ้ากัเงิ-#อนไข้ว+าจ้ะใชำ�เงิ�นเป�นจ้�านวนแน+นอน (3) ชำ-#อหร-อย�#ห�อข้องิผู)�ร �บุเงิ�น และ (4) ลายม-อชำ-#อผู)�ออกัตั๋��ว

3. กัฎหมายกั�าหนด้ให�น�าบุทบุ�ญญ�ตั๋�ในบุางิเร-#องิข้องิตั๋��วแลกัเงิ�นมาใชำ�กั�บุตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นเพ�ยงิเท+าท�#ไม+ข้�ด้กั�บุสัภาพแห+งิตั๋ราสัารชำน�ด้น��ด้�วย

4. ผู)�ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นย+อมตั๋�องิผู)กัพ�นเป�นอย+างิเด้�ยวกั�นกั�บุผู)�ร �บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�น

ความหมายข้องิตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นค-ออะไรตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นค-อหน�งิสั-อตั๋ราสัารซึ่0#งิบุ�คคลหน0#งิเร�ยกัว+า ผู)�ออกัตั๋��ว ให�

ค�าม�#นสั�ญญาว+าจ้ะใชำ�เงิ�นจ้�านวนหน0#งิแกั+บุ�คคลอ�กัคนหน0#งิ หร-อให�ใชำ�ตั๋ามค�าสั�#งิข้องิบุ�คคลอ�กัคนหน0#งิเร�ยกัว+าผู)�ร �บุเงิ�น

108

รายกัารในตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นเค4มสั�#งิซึ่-�อสั�นค�าจ้ากัหวานเม-#อว�นท�# 1 ม�ถ�นายน 2536 เป�นราคาสั�นค�า

ท��งิสั��น 10,000 บุาท เค4มย�งิไม+ม�เงิ�นจ้+ายค+าสั�นค�าด้�งิกัล+าวแกั+หวาน หวานตั๋กัลงิให�เค4มออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นจ้�านวนเงิ�นด้�งิกัล+าวและด้อกัเบุ��ยในอ�ตั๋ราร�อยละ 12 ตั๋+อป@ กั�าหนด้ใชำ�เงิ�นในว�นท�# 1 ธ�นวาคม 2536

ให�เข้�ยนตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นด้�งิกัล+าวให�ม�รายกัารครบุถ�วนตั๋ามท�#กัฎหมายกั�าหนด้ไว�

ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นออกัท�#บุ�านเลข้ท�# 123 ถนน 86

แข้วงิบุางิมด้ เข้ตั๋บุางิเข้น กัร�งิเทพฯว�นท�# 1 ม�ถ�นายน 2536

ข้�าพเจ้�านายเค4มสั�ญญาว+าจ้ะใชำ�เงิ�นให�เป�นจ้�านวน 10,000 บุาท พร�อมกั�บุด้อกัเบุ��ยในอ�ตั๋ราร�อยละ 12 ตั๋+อป@ข้องิจ้�านวนเงิ�นด้�งิกัล+าวแกั+นายหวาย ในว�นท�# 1 ธ�นวาคม 2536 ณ ภ)ม�ล�าเนาข้องิข้�าพเจ้�าข้�างิตั๋�น

ลงิชำ-#อ เค4ม

บุทบุ�ญญ�ตั๋�ว+าด้�วยตั๋��วแลกัเงิ�นท�#น�ามาใชำ�กั�บุตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นเม-#อว�นท�# 1 ม�ถ�นายน 2536 มะพร�าวย-มเงิ�นมะนาว 10,000 บุาท กั�าหนด้

ใชำ�ค-นภายใน 3 เด้-อน มะนาวตั๋กัลงิให�ย-มแตั๋+ข้อค�ด้ด้อกัเบุ��ยในอ�ตั๋ราร�อยละ 10

ตั๋+อเด้-อน ค�ด้เป�นค+าด้อกัเบุ��ย 3,000 บุาท ข้อห�กัค+าด้อกัเบุ��ยล+วงิหน�าคงิจ้+ายเงิ�นสัด้ไป 7,000 บุาท และให�มะพร�าวออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นลงิว�นท�# 1 ม�ถ�นายน 2536 สั�ญญาจ้ะใชำ�เงิ�นจ้�านวน 10,000 บุาท แกั+มะนาว ตั๋+อมามะนาวสัล�กัหล�งิโอนตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นให�แกั+มะปรางิเป�นกัารชำ�าระหน��ค+าซึ่-�อสั�นค�า โด้ยมะปรางิไม+ร) �ถ0งิกัารค�ด้ด้อกัเบุ��ยด้�งิกัล+าว เม-# อตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นถ0งิกั�า หนด้ใชำ�เงิ�น มะปรางิย-#นตั๋��วเพ-#อให�มะพร�าวใชำ�เงิ�นมะพร�าวไม+ยอมใชำ�อ�างิว+าเป�นหน��ท�#เกั�ด้ข้0�นจ้ากักัารกั)�ย-มท�#ค�ด้ด้อกัเบุ��ยเกั�นกัว+าอ�ตั๋ราท�#กัฎหมายกั�าหนด้ จ้งิว�น�จ้ฉั�ยว+ามะปรางิม�ม�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิจ้ากัมะพร�าวได้�หร-อไม+ เพ�ยงิใด้

กัรณ�เป�นเร-#องิท�#มะปรางิทรงิตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นฟ้6องิมะพร�าว ผู)�ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นให�ชำ�าระหน��ตั๋ามตั๋��วน��น เชำ+นน��มะพร�าวไม+อาจ้ยกัข้�อตั๋+อสั)�ในเร-#องิกัารค�ด้ด้อกัเบุ��ยเกั�นอ�ตั๋ราข้0�นเป�นข้�อตั๋+อสั)�ท�#มะพร�าวม�ตั๋+อมะนาวผู)�ทรงิคนกั+อน

109

มาใชำ�กั�บุมะปรางิได้� ท��งิน��เพราะกัารอนตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นระหว+างิมะนาวกั�บุมะปรางิม�ได้�ม�ข้0�นด้�วยกัารคบุค�ด้กั�นฉั�อฉัล กัรณ�ตั๋�องิบุ�งิค�บุตั๋ามมาตั๋รา 916

ซึ่0#งิมาตั๋รา 985 ให�น�ามาใชำ�กั�บุตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นด้�วย มะพร�าวตั๋�องิร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�นด้�วย มะพร�าวตั๋�องิร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�นเตั๋4มจ้�านวนในตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นแกั+มะปรางิ

ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นอธ�บุายว+ากัฎหมายกั�าหนด้ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นไว�

อย+างิไรมาตั๋รา 986 กั�าหนด้ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นเสัม-อนกั�บุ

ความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�ร �บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�น กัล+าวค-อผู)�ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นย+อมได้�ลงิลายม-อชำ-#อข้องิตั๋นในฐานะผู)�ออกัตั๋��วซึ่0#งิม�ข้�อความเป�นค�าม�#นปราศัจ้ากัเงิ-#อนไข้ว+าจ้ะใชำ�เงิ�นจ้�านวนแน+นอนให�แกั+ผู)�ร �บุเงิ�น ย+อมเป�นอ�นสั�ญญาว+าจ้ะใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วน��นแกั+ผู)�ทรงิเม-#อตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น ในกัรณ�ข้องิตั๋��วแลกัเงิ�นความร�บุผู�ด้ข้องิผู)�จ้+ายเกั�ด้ข้0�นเม-#อผู)�จ้+ายได้�ลงิลายม-อชำ-#อร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�น ในกัรณ�ข้องิตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นเม-#อมาตั๋รา 986 กั�าหนด้ให�ผู)�ออกัตั๋��วร�บุผู�ด้อย+างิเด้�ยวกั�บุผู)�ร �บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นแล�ว จ้0งิไม+ม�ความจ้�าเป�นท�#จ้ะตั๋�องิม�ว�ธ�กัารร�บุรองิตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นด้�งิเชำ+นกัรณ�ข้องิตั๋��วแลกัเงิ�นเว�นแตั๋+เป�นตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นท�#ออกัมาแตั๋+ตั๋+างิประเทศั

อาย/ค้ำวามิต2วเง�น่1. อาย�ความตั๋ามล)กัหน��เด้�ม และอาย�ความตั๋ามตั๋��วเงิ�น กัฎหมายกั�าหนด้ไว�

แตั๋กัตั๋+างิด้�นโด้ยอาย�ความตั๋��วเงิ�นกั�าหนด้ไว�สั� �นกัว+าอาย�ความตั๋ามม)ลหน��เด้�ม2. กัฎหมายกั�าหนด้อาย�ความตั๋��วเงิ�นไว�เป�นพ�เศัษ ในกัรณ�ฟ้6องิผู)�ร �บุรองิตั๋��ว

แลกัเงิ�นหร-อผู)�ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น ห�ามม�ให�ฟ้6องิเม-#อพ�นเวลาสัามป@น�บุแตั๋+ว�นตั๋��วน��นถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น

3. ในกัรณ�ผู)�ทรงิตั๋��วเงิ�นฟ้6องิผู)�สัล�กัหล�งิและผู)�สั� #งิจ้+าย ห�ามม�ให�ฟ้6องิคด้�เม-#อพ�นเวลาหน0#งิป@น�บุแตั๋+ว�นท�#ได้�ลงิในค�าค�ด้ค�าน หร-อน�บุแตั๋+ว�นตั๋��วเงิ�นถ0งิกั�าหนด้ในกัรณ�ท�#ม�ข้�อกั�าหนด้ไว�ว+าไม+จ้�าตั๋�องิม�ค�าค�ด้คาน

110

4. ในกัรณ�ผู)�สัล�กัหล�งิฟ้6องิไล+เบุ��ยกั�นเองิและไล+เบุ��ยเอาแกั+ผู)�สั� #งิจ้+าย ห�ามม�ให�ฟ้6องิคด้�เม-#อพ�นเวลาหกัเด้-อนน�บุแตั๋+ว�นท�#ผู)�สัล�กัหล�งิเข้�าถ-อเอาตั๋��วเงิ�นและใชำ�เงิ�น หร-อน�บุแตั๋+ว�นท�#ผู)�สัล�กัหล�งิน��นเองิถ)กัฟ้6องิ

5. เม-#ออาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิแกั+ค)+สั�ญญาแห+งิตั๋��วเงิ�นฝ่Cายใด้ฝ่Cายหน0#งิ ย+อมม�ผูลสัะด้�ด้หย�ด้ลงิเพ�ยงิแกั+แกั+ค)+สั�ญญาฝ่Cายน��นเท+าน��น

6. ถ�าตั๋��วเงิ�นได้�ท�าข้0�นหร-อได้�โอนหร-อสัล�กัหล�งิไปแล�วในม)ลหน��อ�นใด้ และสั�ทธ�ตั๋ามตั๋��วเงิ�นสั)ญสั��นไปเพราะอาย�ความ หน��เด้�มน��นกั4ย�งิคงิม�อย)+เท+าท�#ล)กัหน��ม�ตั๋�องิเสั�ยหายแตั๋+กัารน��น เว�นแตั๋+จ้ะได้�ตั๋กัลงิกั�นไว�เป�นอย+างิอ-#น

อาย�ความตั๋ามม)ลหน��เด้�ม และอาย�ความตั๋ามตั๋��วเงิ�นกั. สั�#งิจ้+ายเชำ4คฉับุ�บุหน0#งิแกั+ ข้. ตั๋+อมา ข้. เอาเชำ4คน��นไปท�าสั�ญญาข้ายลด้

ให�แกั+ธนาคาร เม-#อถ0งิกั�าหนด้ธนาคารตั๋ามเชำ4คปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�น หล�งิจ้ากัน��น 1 ป@ ธนาคารท�#ร �บุซึ่-�อลด้เชำ4คได้�น�าเชำ4คน��นไปฟ้6องิให� กั. และ ข้. ร�บุผู�ด้ใชำ�เงิ�นค-น กั. และ ข้. สั)�คด้�ว+าข้าด้อาย�ความแล�ว ให�ว�น�จ้ฉั�ยว+าข้�อตั๋+อสั)�ข้องิ กั. และ ข้.

ฟ้Aงิได้�หร-อไม+พ�ยงิใด้กัรณ�เป�นเร-#องิธนาคารฟ้6องิ กั. ให�ร�บุผู�ด้ในฐานะผู)�ทรงิเชำ4คตั๋ามมาตั๋รา

1002 เม-#อเกั�น 1 ป@ น�บุแตั๋+ว�นออกัเชำ4คคด้�จ้0งิข้าด้อาย�ความ สั+วนธนาคารฟ้6องิ ข้. น��นเป�นกัารฟ้6องิให�ร�บุผู�ด้ตั๋ามสั�ญญาข้ายลด้เชำ4คม�อาย�ความ 10 ป@ คด้�ไม+ข้าด้อาย�ความ ด้�งิน��น ข้�อตั๋+อสั)�ข้องิ กั. ฟ้Aงิข้0�น สั+วนข้�อตั๋+อสั)�ข้องิ ข้. ฟ้Aงิไม+ได้�

อาย�ความฟ้6องิผู)�ร �บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นและผู)�ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นจ้�นทร�ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นลงิว�นท�# 1 ม�นาคม 2532 สั�ญญาจ้ะใชำ�เงิ�น

จ้�านวนหน0#งิแกั+อ�งิคารผู)�ร �บุเงิ�น เม-#อผู)�ร �บุเงิ�นเร�ยกัร�องิทวงิถาม ตั๋+อมาว�นท�# 1

ม�นาคม 2536 อ�งิคารให�ทนายความทวงิถามจ้�นทร�ให�ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��ว และตั๋+อมาเม-# อว�นท�# 1 พฤษภาคม 2536 อ�งิคารได้�ย-#นฟ้6องิจ้�นทร�ให�ร�บุผู�ด้ตั๋ามตั๋��ว ให�ว�น�จ้ฉั�ยว+าคด้�ข้องิอ�งิคารข้าด้อาย�ความฟ้6องิร�องิแล�วหร-อไม+

กัรณ�เป�นตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นเม-#อทวงิถาม ผู)�ออกัตั๋��วให�ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วเป�นว�นเร�#มตั๋�นถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น ด้�งิน��นจ้0งิตั๋�องิถ-อเอาว�นท�# 1 ม�นาคม 2536 เป�นว�นเร�#มน�บุอาย�ความ เม-#ออ�งิคารฟ้6องิคด้�ภายใน 3 ป@ น�บุแตั๋+ว�นถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�นด้�งิกัล+าว คด้�ข้องิอ�งิคารจ้0งิไม+ข้าด้อาย�ความ

111

อาย�ความฟ้6องิผู)�สั� #งิจ้+ายและผู)�สัล�กัหล�งิมะล�ออกัเชำ4คสั�#งิให�ธนาคารชำาวนาไทยจ้+ายเงิ�นจ้�านวนห�าพ�นบุาทแกั+

กั�หลาบุลงิว�นท�#สั� #งิจ้+าย 1 มกัราคม 2536 ตั๋+อมาว�นท�# 15 มกัราคม 2536

กั�หลาบุน�าเชำ4คด้�งิกัล+าวย-#นตั๋+อธนาคารชำาวนาไทยเพ-#อให�ใชำ�เงิ�น ธนาคารชำาวนาไทยปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4คอ�างิว+าเงิ�นในบุ�ญชำ�มะล�ไม+พอจ้+าย กั�หลาบุทวงิถามเงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้ากัมะล�แตั๋+มะล�ผู�ด้ผู+อนเร-#อยมาจ้นกัระท�#งิว�นท�# 10

มกัราคม 2537 กั�หลาบุจ้0งิได้�ย-#นฟ้6องิมะล�ตั๋+อศัาลข้อให�บุ�งิค�บุใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4ค มะล�ตั๋+อสั)�ว+าคด้�ข้าด้อาย�ความแล�ว ให�ว�น�จ้ฉั�ยว+าข้�อตั๋+อสั)�ข้องิมะล�ด้�งิกัล+าวฟ้Aงิข้0�นหร-อไม+

กัรณ�เป�นเร-#องิท�#กั�หลาบุในฐานะผู)�ทรงิเชำ4คฟ้6องิมะล�ผู)�สั� #งิจ้+ายเชำ4คให�ร�บุผู�ด้ตั๋ามความในเชำ4ค จ้0งิอย)+ในบุ�งิค�บุข้องิอาย�ความตั๋ามมาตั๋รา 1002 กั�หลาบุจ้ะตั๋�องิฟ้6องิมะล�กั+อนพ�นเวลา 1 ป@น�บุแตั๋+ว�นเชำ4คถ0งิกั�าหนด้ ซึ่0#งิในกัรณ�น��ว�นท�#เชำ4คถ0งิกั�าหนด้ค-อว�นท�#ลงิในเชำ4ค 1 มกัราคม 2536 เม-#อกั�หลาบุฟ้6องิคด้�ในว�นท�# 10

มกัราคม 2537 จ้0งิพ�นเวลา 1 ป@ คด้�ข้าด้อาย�ความฟ้6องิร�องิ ข้�อตั๋+อสั)�ข้องิมะล�ฟ้Aงิข้0�น

อาย�ความฟ้6องิผู)�สัล�กัหล�งิฟ้6องิไล+เบุ��ยกั�นเองิและผู)�สั� #งิจ้+ายกัฎหมายกั�าหนด้อาย�ความในคด้�ท�#ผู)�สัล�กัหล�งิฟ้6องิไล+เบุ��ยกั�นเองิและไล+

เบุ��ยเอาแกั+ผู)�สั� #งิจ้+ายแห+งิตั๋��วเงิ�นไว�อย+างิไรมาตั๋รา 1003 บุ�ญญ�ตั๋�ให�ม�ผูลว+าในคด้�ท�#ผู)�สัล�กัหล�งิฟ้6องิไล+เบุ��ยกั�นเองิ

และไล+เบุ��ยเอาแกั+ผู)�สั� #งิจ้+าย ห�ามม�ให�ฟ้6องิคด้�เม-#อพ�นเวลาหกัเด้-อนน�บุแตั๋+ว�นท�#ผู)�สัล�กัหล�งิเข้�าถ-อเอาตั๋��วเงิ�นและใชำ�เงิ�น หร-อน�บุแตั๋+ว�นท�#ผู)�สัล�กัหล�งิน��นเองิถ)กัฟ้6องิ

มิาตรา 1003 ในคด้�ผู)�สัล�กัหล�งิท��งิหลายฟ้6องิไล+เบุ��ยกั�นเองิ และไล+เบุ��ยเอาแกั+ผู)�สั� #งิจ้+ายแห+งิตั๋��วเงิ�น ท+านห�ามม�ให�ฟ้6องิคด้�เม-#อพ�นเวลาหกัเด้-อนน�บุแตั๋+ว�นท�#ผู)�สัล�กัหล�งิเข้�าถ-อเอาตั๋��วเงิ�นและใชำ�เงิ�นหร-อน�บุแตั๋+ว�นท�#ผู)�สัล�กัหล�งิน��นเองิถ)กัฟ้6องิ

อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิด้�าเป�นผู)�สั� #งิจ้+ายตั๋��วแลกัเงิ�น เข้�ยวเป�นผู)�ร �บุรองิ เหล-องิและแด้งิเป�นผู)�

สัล�กัหล�งิ ตั๋��วข้าด้ความเชำ-#อถ-อ พ�เศัษซึ่0#งิเป�นผู)�ทรงิตั๋��วแลกัเงิ�นท�าค�าค�ด้ค�านแล�วใชำ�สั�ทธ�ไล+เบุ��ยฟ้6องิแด้งิผู)�สัล�กัหล�งิให�ร�บุผู�ด้แตั๋+เพ�ยงิผู)�เด้�ยว เวลาผู+านไป

112

กัว+า 3 ป@ คด้�ท�#พ�เศัษฟ้6องิแด้งิย�งิอย)+ในระหว+างิกัารพ�จ้ารณาข้องิศัาลอ�ทธรณ� พ�เศัษจ้0งิได้�มาฟ้6องิด้�า เข้�ยว และเหล-องิให�ร�บุผู�ด้ ด้�า เข้�ยว และเหล-องิยกัอาย�ความข้0�นตั๋+อสั)� ให�ว�น�จ้ฉั�ยว+าคด้�ท�#พ�เศัษฟ้6องิด้�า เข้�ยว และเหล-องิให�ร�บุผู�ด้ด้�งิกัล+าวข้าด้อาย�ความหร-อไม+

กัรณ�ข้องิด้�าและเหล-องิ เป�นกัารฟ้6องิผู)�สั� #งิจ้+ายและผู)�สัล�กัหล�งิ ซึ่0#งิตั๋ามมาตั๋รา 1002 ห�ามม�ให�ฟ้6องิเม-#อพ�นเวลาหน0#งิป@น�บุแตั๋+ว�นท�#ได้�ลงิในค�าค�ด้ค�าน และกัรณ�ข้องิเข้�ยวเป�นกัารฟ้6องิผู)�ร �บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�น ซึ่0#งิมาตั๋รา 1001 ห�ามม�ให�ฟ้6องิเม-#อพ�นเวลาสัามป@ น�บุแตั๋+ว�นตั๋��วถ0งิกั�าหนด้ กัารท�#พ�เศัษฟ้6องิแด้งิผู)�สัล�กัหล�งิคนหน0#งิ หาท�าให�อาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิแกั+ด้�า เข้�ยว และเหล-องิไม+ ท��งิน��โด้ยผูลข้องิมาตั๋รา 1004 คด้�ข้องิพ�เศัษจ้0งิข้าด้อาย�ความ

มิาตรา 1001 ในคด้�ฟ้6องิผู)�ร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นกั4ด้� ผู)�ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น กั4ด้� ท+านห�ามม�ให�ฟ้6องิเม-#อพ�นเวลาสัามป@น�บุแตั๋+ว�นตั๋��วน��น ๆ ถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น

มิาตรา 1002 ในคด้�ท�#ผู)�ทรงิตั๋��วเงิ�นฟ้6องิผู)�สัล�กัหล�งิและผู)�สั� #งิจ้+าย ท+าน ห�ามม�ให�ฟ้6องิเม-#อพ�นเวลาป@หน0#งิน�บุแตั๋+ว�นท�#ได้�ลงิในค�าค�ด้ค�านซึ่0#งิได้�ท�าข้0�น ภายในเวลาอ�นถ)กัตั๋�องิตั๋ามกั�าหนด้ หร-อน�บุแตั๋+ว�นตั๋��วเงิ�นถ0งิกั�าหนด้ ใน กัรณ�ท�#ม�ข้�อกั�าหนด้ไว�ว+า "ไม+จ้�าตั๋�องิม�ค�าค�ด้ค�าน"

มิาตรา 1004 เม-#ออาย�ความสัะด้�ด้หย�ด้ลงิเพราะกัารอ�นหน0#งิอ�นใด้ ซึ่0#งิกัระท�าแกั+ค)+สั�ญญาแห+งิตั๋��วเงิ�นฝ่Cายใด้ฝ่Cายหน0#งิ ท+านว+าย+อมม�ผูลสัะด้�ด้ หย�ด้ลงิเพ�ยงิแตั๋+แกั+ค)+สั�ญญาฝ่Cายน��น

ผูลข้องิหน��เด้�มเกั�#ยวกั�บุอาย�ความตั๋��วเงิ�นเค4มสั�#งิจ้+ายเชำ4คจ้�านวนหน0#งิพ�นบุาทน�าไปแลกัเงิ�นสัด้จ้ากัจ้-ด้ซึ่0#งิเป�นเพ-#อ

กั�น จ้-ด้ล-มเชำ4คไว�ในโตั๋Lะท�างิานจ้นเวลาล+วงิพ�นไปกัว+าหน0#งิป@น�บุแตั๋+ว�นสั�#งิจ้+ายเชำ4คแล�ว จ้0งิได้�น�าเชำ4คไปย-#นตั๋+อธนาคารเพ-#อให�ใชำ�เงิ�น ธนาคารปฏิ�เสัธกัารใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้-ด้ทวงิเงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้ากัเค4ม แตั๋+เค4มปฏิ�เสัธไม+ยอมใชำ�ให� จ้งิให�ค�าแนะน�าแกั+จ้-ด้ว+าม�ทางิท�#จ้ะได้�ร�บุชำ�าระหน��จ้�านวนหน0#งิพ�นบุาทน��หร-อไม+

สั�ทธ�เร�ยกัร�องิในม)ลหน��ตั๋ามเชำ4คซึ่0#งิจ้-ด้ในฐานะผู)�ทรงิม�ตั๋+อเค4มผู)�จ้+ายน��น กัฎหมายกั�าหนด้อาย�ความไว�เพ�ยงิหน0#งิป@เตั๋4ม มาตั๋รา 1002 ด้�งิน��น จ้0งิไม+อาจ้ใชำ�สั�ทธ�ฟ้6องิบุ�งิค�บุให�เค4มชำ�าระหน��ตั๋ามเชำ4คเพราะถ�าเค4มตั๋+อสั)�ว+าคด้�ข้าด้อาย�ความฟ้6องิร�องิแล�วศัาลกั4ตั๋�องิพ�พากัษายกัฟ้6องิ และกัรณ�น��เป�นเร-#องิกัารสั�#งิจ้+ายเชำ4คแลกัเงิ�นสัด้ จ้0งิไม+ม�ม)ลหน��เด้�มท�#จ้ะบุ�งิค�บุกั�นได้�อ�กั

113

ต2วเง�น่ปลัอมิ ต2วเง�น่ถ%กลัก ต2วเง�น่หาย1. ตั๋��วเงิ�นปลอมหมายถ0งิ ตั๋��วเงิ�นท�#ม�กัารกัระท�าให�ผู�ด้แปลกัไปจ้ากัตั๋��วเงิ�น

ท�#แท�จ้ร�งิ ได้�แกั+ ตั๋��วเงิ�นท�#ม�ลายม-อชำ-#อปลอมหร-อม�กัารเปล�#ยนแปลงิแกั�ไข้ในข้�อสั�าค�ญแห+งิตั๋��วเงิ�น

2. กัารท�#ลายม-ออ�นหน0#งิในตั๋��วเงิ�นปลอมย+อมไม+กัระทบุถ0งิความสัมบุ)รณ�ข้องิลายม-อชำ-#ออ-#นๆ ในตั๋��วเงิ�น แตั๋+ผูลท�#ม�ตั๋+อลายม-อชำ-#อปลอมหร-อลายม-อชำ-#อลงิโด้ยปราศัจ้ากัอ�านาจ้น��น กัฎหมายกั�าหนด้ว+าเป�นอ�นใชำ�ไม+ได้�เลย

3. ถ�าข้�อความในตั๋��วเงิ�นใด้ม�กัารเปล�#ยนแปลงิในข้�อสั�าค�ญ ตั๋��วเงิ�นน��นเป�นอ�นเสั�ยไป เว�นแตั๋+ย�งิคงิใชำ�ได้�ตั๋+อค)+สั�ญญาซึ่0#งิเป�นผู)�ท�ากัารแกั�ไข้เปล�#ยนแปลงิน��น หร-อได้�ย�นยอมกั�บุกัารแกั�ไข้เปล�#ยนแปลงิน��น กั�บุผู)�สัล�กัหล�งิในภายหล�งิ

4. เม-#อตั๋��วเงิ�นถ)กัล�กัหร-อตั๋��วเงิ�นหาย ผู)�ทรงิตั๋�องิบุอกักัล+าวเป�นหน�งิสั-อไปย�งิผู)�ออกัตั๋��วเงิ�น ผู)�จ้+ายผู)�สัมอ�างิยามประสังิค� ผู)�ร �บุรองิเพ-#อแกั�หน�าและผู)�ร �บุอาว�ลตั๋ามแตั๋+ม� เพ-#อให�บุอกัปAด้ไม+ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วน��น

ตั๋��วเงิ�นปลอมด้�าลงิลายม-อชำ-#อในเชำ4คสั�#งิธนาคารสัยามพาณ�ชำย�ให�จ้+ายเงิ�นจ้�านวน

1,000 บุาทแกั+แด้งิ ตั๋+อมาแด้งิท�าเชำ4คหายม�คนเกั4บุได้�แล�วปลอมลายม-อชำ-#อแด้งิสัล�กัหล�งิโอนให�ข้าวผู)�ร �บุโอนไว�โด้ยสั�จ้ร�ตั๋ ข้าวสัล�กัหล�งิเชำ4คโอนใชำ�หน��ค+าซึ่-�อสั�นค�าแกั+บุร�ษ�ทมะม+วงิจ้�ากั�ด้

(กั) หากับุร�ษ�ทมะม+วงิจ้�ากั�ด้ น�าเชำ4คไปย-#นตั๋+อธนาคารสัยามพาณ�ชำย� แตั๋+ธนาคารสัยามพาณ�ชำย�ปฏิ�เสัธกัารใชำ�เงิ�นบุร�ษ�ทมะม+วงิจ้�ากั�ด้จ้ะเร�ยกัร�องิเงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้ากัใครได้�บุ�างิหร-อไม+

(ข้) หากัธนาคารสัยามพาณ�ชำย�จ้�ากั�ด้ได้�จ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4คให�แกั+บุร�ษ�ทมะม+วงิจ้�ากั�ด้ไปโด้ยไม+ทราบุว+าลายม-อชำ-# อข้องิแด้งิเป�นลายม-อชำ-# อปลอม ธนาคารสัยามพาณ�ชำย�จ้�ากั�ด้จ้ะห�กัเงิ�นท�#จ้+ายไปจ้ากับุ�ญชำ�เงิ�นฝ่ากัข้องิด้�าได้�หร-อไม+

(กั) บุร�ษ�ทมะม+วงิจ้�ากั�ด้ เร�ยกัเงิ�นตั๋ามเชำ4คได้�จ้ากัข้าวผู)�สัล�กัหล�งิ แตั๋+ไม+ม�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิจ้ากัแด้งิเพราะลายม-อชำ-#อแด้งิเป�นลายม-อชำ-#อปลอม และไม+ม�สั�ทธ�เร�ยกัร�องิจ้ากัด้�าผู)�สั� #งิจ้+ายเพราะกัารสัล�กัหล�งิข้าด้สัาย

114

(ข้) ธนาคารห�กับุ�ญชำ�เงิ�นฝ่ากัข้องิด้�าได้�เพราะธนาคารได้�ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คไปตั๋ามทางิกัารค�าปกัตั๋� โด้ยสั�จ้ร�ตั๋และปราศัจ้ากัประมาทเล�นเล+อ ถ0งิแม�ลายม-อชำ-#อข้องิแด้งิจ้ะปลอมแตั๋+กั4เป�นลายม-อชำ-#อผู)�สัล�กัหล�งิไม+ใชำ+ลายม-อชำ-#อผู)�สั� #งิจ้+าย ธนาคารย+อมได้�ร�บุกัารค��มครองิตั๋ามมาตั๋รา 1009

มิาตรา 1009 ถ�าม�ผู)�น�าตั๋� �วเงิ�นชำน�ด้จ้ะพ0งิใชำ�เงิ�นตั๋ามเข้าสั�#งิเม-#อทวงิถาม มาเบุ�กัตั๋+อธนาคารใด้ และธนาคารน��นได้�ใชำ�เงิ�นให�ไปตั๋ามทางิค�าปกัตั๋�โด้ย สั�จ้ร�ตั๋และปราศัจ้ากัประมาทเล�นเล+อไซึ่ร� ท+านว+าธนาคารไม+ม�หน�าท�#จ้ะ ตั๋�องิน�าสั-บุว+ากัารสัล�กัหล�งิข้องิผู)�ร�บุเงิ�น หร-อกัารสัล�กัหล�งิในภายหล�งิราย ใด้ ๆ ได้�ท�าไปด้�วยอาศั�ยร�บุมอบุอ�านาจ้แตั๋+บุ�คคลซึ่0#งิอ�างิเอาเป�นเจ้�าข้องิ ค�าสัล�กัหล�งิน��นและถ0งิแม�ว+ารายกัารสัล�กัหล�งิน��นจ้ะเป�นสัล�กัหล�งิปลอม หร-อปราศัจ้ากัอ�านาจ้กั4ตั๋าม ท+านให�ถ-อว+าธนาคารได้�ใชำ�เงิ�นไปถ)กัระเบุ�ยบุ

ตั๋��วเงิ�นถ)กัล�กั ตั๋��วเงิ�นหายเม-#อตั๋��วเงิ�นหายไปจ้ากักัารครอบุครองิข้องิผู)�ทรงิ กัฎหมายกั�าหนด้

หน�าท�#ข้องิผู)�ทรงิไว�อย+างิไรผู)�ทรงิม�หน�าท�#บุอกักัล+าวเป�นหน�งิสั-อแจ้�งิไปย�งิค)+สั�ญญาท�กัฝ่Cายในตั๋��ว

เงิ�นเพ-#อให�บุอกัปAด้ไม+ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��ว มาตั๋รา 1010มิาตรา 1010 เม-#อผู)�ทรงิตั๋��วเงิ�นซึ่0#งิหายหร-อถ)กัล�กัทราบุเหตั๋�แล�วในท�นใด้น��น

ตั๋�องิบุอกักัล+าวเป�นหน�งิสั-อไปย�งิผู)�ออกัตั๋��วเงิ�น ผู)�จ้+าย ผู)�สัมอ�างิยามประสังิค� ผู)�ร �บุรองิเพ-#อแกั�หน�าและผู)�ร �บุอาว�ล ตั๋ามแตั๋+ม�เพ-#อให�บุอกัปAด้ไม+ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��ว เงิ�นน��น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 13

1. ผู)�ม�หน�าท�#ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นค-อ ผู)�ออกัตั๋��ว2. ค�าบุอกัชำ-#อว+าเป�นตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น เป�นรายกัารสั�าค�ญซึ่0#งิจ้ะข้าด้เสั�ยม�ได้�ในตั๋��ว

สั�ญญาใชำ�เงิ�น3. กัารกั�าหนด้อ�ตั๋ราด้อกัเบุ��ยในตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น ถ�าตั๋�วสั�ญญาใชำ�เงิ�นไม+ได้�กั�าหนด้

ด้อกัเบุ��ยไว� ผู)�ทรงิเร�ยกัด้อกัเบุ��ยไม+ได้�4. ในคด้�ฟ้6องิผู)�ร�บุรองิตั๋��วแลกัเงิ�นหร-อผู)�ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น กัฎหมายห�ามม�ให�ฟ้6องิ

เพ-#อพ�นเวลา 3 ป@ น�บุแตั๋+ว�นท�#ตั๋� �วน��นถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น

5. ในคด้�ผู)�ทรงิเชำ4คฟ้6องิผู)�สั� #งิจ้+ายให�ร�บุผู�ด้ตั๋ามตั๋��วเงิ�น กัฎหมายห�ามม�ให�ฟ้6องิคด้� เม-#อพ�นกั�าหนด้ 1 ป@ น�บุแตั๋+ว�นท�#ลงิในเชำ4ค

6. ในคด้�ท�#ผู)�สัล�กัหล�งิฟ้6องิไล+เบุ��ยกั�นเองิและไล+เบุ��ยเอาแกั+ผู)�สั� #งิจ้+าย กัฎหมายห�ามม�ให�ฟ้6องิคด้� เม-#อพ�นเวลา 6 เด้-อน น�บุแตั๋+ว�นท�#ผู)�สัล�กัหล�งิเข้�าถ-อเอาตั๋��วเงิ�นและใชำ�เงิ�นหร-อน�บุ แตั๋+ว�นท�#ผู)�สัล�กัหล�งิน��นเองิถ)กัฟ้6องิ

115

7. กัารท�#ลายม-อชำ-#ออ�นหน0#งิในตั๋��วเงิ�นปลอมน��น ย+อมไม+กัระทบุถ0งิความสัมบุ)รณ�แห+งิลายม-อชำ-#ออ-#นๆ ในตั๋��วเงิ�นน��น

8. กัารลงิลายม-อชำ-#อในกัรณ�ท�#ถ-อว+าเป�นกัารลงิลายม-อชำ-#อปลอม เชำ+น ด้�าลงิชำ-#อว+า แด้งิ“ ” โด้ยเจ้ตั๋นาให�คนอ-#นเข้�าใจ้ว+าเป�นลายม-อชำ-#อข้องิแด้งิ

9. ธนาคารซึ่0#งิไม+จ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4คให�แกั+ผู)�ทรงิตั๋ามทางิค�าโด้ยสั�จ้ร�ตั๋และปราศัจ้ากัประมาทเล�นเล+อจ้ะห�กัเงิ�นท�#ได้�จ้+ายไปน��นจ้ากับุ�ญชำ�ล)กัค�าไม+ได้�ในกัรณ� ลายม-อชำ-#อผู)�สั� #งิจ้+ายปลอม

10. ตั๋��วเงิ�นหายหร-อถ)กัล�กั ผู)�ทรงิม�หน�าท�#ค-อ บุอกักัล+าวเป�นหน�งิสั-อเป�นลายล�กัษณ�อ�กัษร ไปย�งิค)+สั�ญญาท�กัฝ่Cายแห+งิตั๋��วเงิ�นเพ-#อให�บุอกัปAด้ไม+ใชำ�เงิ�นตั๋ามตั๋��วน��น

11. ผู)�ท�#เป�นค)+สั�ญญาในตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นค-อ ผู)�ออกัตั๋��ว ผู)�ร �บุเงิ�น 12. อาย�ความ 3 ป@ น�บุแตั๋+ว�นท�#ตั๋� �วถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�นใชำ�สั�าหร�บุกัรณ� ผู)�สัล�กั

หล�งิฟ้6องิผู)�สั� #งิจ้+าย13. ด้�าออกัเชำ4คสั�#งิจ้+ายธนาคารให�ธนาคารจ้+ายเงิ�นจ้�านวนหน0#งิแกั+แด้งิ แตั๋+

ธนาคารปฏิ�เสัธกัารใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4ค ถ�าแด้งิจ้ะฟ้6องิเร�ยกัเงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้ากัด้�า จ้ะฟ้6องิเสั�ยภายในกั�าหนด้เวลา ภายใน 1 ป@ น�บุแตั๋+ว�นท�#ท�#ลงิในเชำ4ค

14. เค4มออกัเชำ4คสั�#งิให�ธนาคารจ้+ายเงิ�นจ้�านวนหน0#งิแกั+ให�จ้-ด้ จ้-ด้สัล�กัหล�งิโอนให�หวานเป�นกัารชำ�าระหน��หวานสัล�กัหล�งิโอนให�เปร��ยว เปร��ยวย-#นเชำ4คตั๋+อธนาคารเพ-#อให�ใชำ�เงิ�นแตั๋+ธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�น เปร��ยวเร�ยกัร�องิเงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้ากัหวานและได้�เงิ�นตั๋ามเชำ4คไปแล�ว เปร��ยวค-นเชำ4คให�หวาน เชำ+นน�� หากัหวานประสังิค�จ้ะฟ้6องิไล+เบุ��ยจ้ากัจ้-ด้ จ้ะตั๋�องิฟ้6องิภายในอาย�ความ ภายใน 6 เด้-อนน�บุแตั๋+ว�นท�#หวานใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คให�แกั+เปร��ยวไป

15. ด้�าลงิชำ-#อว+าแด้งิ โด้ยตั๋��งิใจ้ลงิชำ-#อแทนแด้งิ แตั๋+ความจ้ร�งิแด้งิหาได้�มอบุอ�านาจ้ให�ด้�าลงิชำ-#อแทนไม+ เชำ+นน�� ลายม-อชำ-#อลงิโด้ยปราศัจ้ากัอ�านาจ้ข้องิแด้งิ ซึ่0#งิแด้งิอาจ้ ให�สั�ตั๋ยาบุ�นในภายหล�งิได้�

16. ธนาคารซึ่0#งิได้�ใชำ�เงิ�นไปตั๋ามเชำ4คซึ่0#งิม�รายกัารสัล�กัหล�งิปลอม จ้ะถ-อว+าได้�ใชำ�เงิ�นไปถ)กัระเบุ�ยบุเม-#อ ได้�ใชำ�เงิ�นโด้ยตั๋รวจ้ลายม-อค)+สั�ญญาในตั๋��วถ)กัตั๋�องิ

หน่�วยที่�� 14 แน่วปฏิ�บต�ที่างธิ/รก�จำเก��ยวกบต2วเง�น่แลัะการประกน่ด&วยบ/ค้ำค้ำลัแลัะที่รพย)

1.ตั๋��วแลกัเงิ�นเป�นเคร-#องิม-อทางิธ�รกั�จ้กัารค�าท�า ให�ด้�า เน�นกัารไปอย+างิสัะด้วกัประหย�ด้และปลอด้ภ�ย

116

2.แนวปฏิ�บุ�ตั๋�ทางิธ�รกั�จ้ กัารประกั�น เป�นเคร-#องิม-ออ�กัชำน�ด้หน0#งิท�#สั+งิเสัร�มให�ธ�รกั�จ้ด้�าเน�นไปอย+างิม�ประสั�ทธ�ภาพ ระหว+างิผู)�ร +วมค�าด้�วย

14.1 แน่วปฏิ�บต�ที่างธิ/รก�จำเก��ยวกบต2ว1. ตั๋��วแลกัเงิ�นม�ความสั�าค�ญตั๋+อธ�รกั�จ้กัารค�าอย+างิมากั เป�นตั๋ราสัารท�#เจ้�า

หน��สั� #งิให�ล)กัหน��จ้+ายเงิ�นและสัามารถท�าตั๋ราสัารอ�นน��เพ-#อ(กั) เป�นเคร-#องิม-อในกัารชำ�าระหน��(ข้) เป�นเคร-#องิม-อหร-อหล�กัประกั�นในกัารข้อกั)�ย-มเงิ�น(ค) เป�นเคร-#องิม-อในกัารโอน หร-อข้นสั+งิเงิ�น

2. ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น เป�นเคร-#องิม-อเครด้�ตั๋ ท�#ม�ความสั�าค�ญตั๋+อธ�รกั�จ้กัารค�าเชำ+นเด้�ยวกั�บุตั๋��วแลกัเงิ�น เป�นตั๋ราสัารท�#ล)กัหน��ออกัให�เจ้�าหน�� โด้ยให�ค�าม�#นสั�ญญาว+าจ้ะใชำ�เงิ�นจ้�านวนหน0#งิแกั+บุ�คคลหน0#งิ

3. เชำ4ค เป�นเคร-#องิม-อท�#ใชำ�เพ-#อชำ�าระหน�� เป�นตั๋ราสัารท�#ผู)�สั� #งิจ้+ายสั�#งิให�ธนาคารจ้+ายเงิ�นแกั+ผู)�ร �บุ ซึ่0#งิม�ความสั�าค�ญตั๋+อธ�รกั�จ้กัารค�ามากั ผู)�ทรงิสัามารถน�าตั๋ราสัารน��เพ-#อ

(กั) ชำ�าระหน��(ข้) เป�นหล�กัประกั�นเพ-#อกั)�ย-มเงิ�น

14.1.1 แนวปฏิ�บุ�ตั๋�ทางิธ�รกั�จ้เกั�#ยวกั�บุตั๋��วแลกัเงิ�นตั๋��วแลกัเงิ�นม�ความสั�าค�ญตั๋+อธ�รกั�จ้อย+างิไรตั๋��วแลกัเงิ�นม�ความสั�าค�ญตั๋+อธ�รกั�จ้อย+างิมากั สัามารถน�าตั๋ราสัารอ�นน��

เพ-#อเป�นประโยชำน� ด้�งิน��(1) เคร-#องิม-อในกัารชำ�าระหน��(2) หล�กัประกั�นในกัารข้อกั)�เงิ�น(3) เป�นเคร-#องิม-อในกัารโอนหร-อข้นสั+งิเงิ�น

14.1.2 แนวปฏิ�บุ�ตั๋�ทางิธ�รกั�จ้เกั�#ยวกั�บุตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นนาย กั. เป�นตั๋�วแทนจ้�าหน+ายน��าม�นปFโตั๋รเล�#ยม กัารซึ่-�อข้ายแตั๋+ละคร��งิ

กัารปFโตั๋รเล�#ยมจ้ะให�เครด้�ตั๋ 30 ว�น โด้ยจ้ะยอมร�บุตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นท�#ธนาคารอาว�ลจ้ากัผู)�ซึ่-�อ เพ-#อให�ม�กัารซึ่-�อข้ายเป�นไปตั๋ามแนวปฏิ�บุ�ตั๋�ข้องิกัารปFโตั๋รเล�ยม นาย กั. จ้ะปฏิ�บุ�ตั๋�อย+างิไร

117

นาย กั. ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น โด้ยระบุ�ข้�อความครบุถ�วนตั๋ามประมวลกัฎหมายแพ+งิและพาณ�ชำย� มาตั๋รา 983 แล�วน�าไปให�ธนาคารอาว�ล จ้0งิสั+งิมอบุให�แกั+กัารปFโตั๋รเล�#ยมเพ-#อร�บุน��าม�น

มิาตรา 983 ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นน��น ตั๋�องิม�รายกัารด้�#งิจ้ะกัล+าวตั๋+อไปน�� ค-อ(1) ค�าบุอกัชำ-#อว+าเป�นตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น(2) ค�าม�#นสั�ญญาอ�นปราศัจ้ากัเงิ-#อนไข้ว+าจ้ะใชำ�เงิ�นเป�นจ้�านวนแน+นอน(3) ว�นถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น(4) สัถานท�#ใชำ�เงิ�น(5) ชำ-#อ หร-อย�#ห�อข้องิผู)�ร�บุเงิ�น(6) ว�นและสัถานท�#ออกัตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น(7) ลายม-อชำ-#อผู)�ออกัตั๋��ว

14.1.3 แนวปฏิ�บุ�ตั๋�ทางิธ�รกั�จ้เกั�#ยวกั�บุเชำ4คท+านม�ว�ธ�สั� #งิจ้+ายเชำ4คอย+างิไร จ้0งิจ้ะเป�นว�ธ�กัารท�#ร �ด้กั�มและปลอด้ภ�ย

อธ�บุายกัารสั�#งิจ้+ายเชำ4คว�ธ�ท�#ร �ด้กั�มและปลอด้ภ�ยท�#สั�ด้ ควรระบุ�ชำ-#อผู)�ร �บุเงิ�น ข้�ด้

ฆ+า หร-อผู)�ถ-อ“ ” ออกัและข้�ด้คร+อมเชำ4คในกัรณ�ท�#จ้�าเป�นเท+าน��นจ้0งิจ้ะสั�#งิจ้+ายเชำ4คเงิ�นสัด้ หร-อเชำ4คผู)�ถ-อ

14.2 แน่วปฏิ�บต�ที่างธิ/รก�จำเก��ยวกบการประกน่ด&วยบ/ค้ำลัแลัะที่รพย)1. กัารประกั�นด้�วยบุ�คคล เป�นกัรณ�ท�#ม�บุ�คคลภายนอกัเข้�ามาท�าสั�ญญาค��า

ประกั�นจ้ะชำ�าระหน��แทนล)กัหน��ตั๋+อเจ้�าหน�� ในเม-#อล)กัหน��ไม+ชำ�าระ กัารประกั�นด้�วยบุ�คคลม�บุทบุาทตั๋+อธ�รกั�จ้กัารค�าอย+างิมากั

2. กัารค��าประกั�นด้�วยบุ�คคล เจ้�าหน��จ้ะพ�จ้ารณาถ0งิความสัามารถในกัารชำ�าระหน��ข้องิล)กัหน��และข้องิผู)�ค��าประกั�น

3. กัารประกั�นด้�วยทร�พย� เป�นกัารท�#ผู)�ประกั�นเอาทร�พย�เข้�าเป�นหล�กัประกั�นในหน��ข้องิล)กัหน��ค-อ กัารจ้�านองิ และจ้�าน�า

4. กัารประกั�นด้�วยทร�พย� ม�บุทบุาทตั๋+อธ�รกั�จ้กัารค�ามากัเชำ+นกั�น ตั๋ามปกัตั๋�ธนาคารจ้ะพ�จ้ารณาถ0งิว�ตั๋ถ�ประสังิค�ข้องิกัารกั)� และความสัามารถในกัารชำ�าระหน��ค-นข้องิผู)�กั)�เป�นอ�นด้�บุแรกั สั+วนหล�กัประกั�นจ้ะพ�จ้ารณาอ�นด้�บุสัองิ ท��งิน��เน-#องิจ้ากัว�ตั๋ถ�ประสังิค�ข้องิกัารให�กั)� ธนาคารหว�งิจ้ะให�ผู)�กั)�ชำ�าระค-นด้�วยเงิ�นไม+ใชำ+หล�กัทร�พย�ท�#น�ามาเป�นประกั�น

118

14.2.1 แนวปฏิ�บุ�ตั๋�ทางิธ�รกั�จ้เกั�#ยวกั�บุกัารประกั�นด้�วยบุ�คคลแนวปฏิ�บุ�ตั๋�ทางิธ�รกั�จ้ บุ�คคลประเภทไหนสัามารถเป�นผู)�ค��าประกั�นหน��

ข้องิธนาคารได้�และหน��น� �นหากัแยกัออกัตั๋ามประเภทข้องิสั�นเชำ-#อสัามารถแยกัออกัได้�ม�อะไรบุ�างิ

แนวทางิปฏิ�บุ�ตั๋�ทางิธ�รกั�จ้ บุ�คคลท�#ธนาคารย�นยอมให�เป�นผู)�ค��าประกั�นหน��ได้�น� �น จ้ะตั๋�องิเป�นบุ�คคลท�#ธนาคารเชำ-#อถ-อและไว�ใจ้ได้� นอกัจ้ากัน��นจ้ะตั๋�องิม�ทร�พย�สั�นพอท�#จ้ะชำ�าระหน��แกั+ธนาคารได้�หากัล)กัหน��ไม+ยอมชำ�าระ สั+วนหน��ท�#ค��าประกั�นได้�ด้�วยบุ�คคล สัามารถแยกัออกัได้�ด้�งิน��

(1) เงิ�นกั)�ท�#วไป(2) เงิ�นกั)�เบุ�กัเกั�นบุ�ญชำ�(3) กัารซึ่-�อลด้ตั๋��วเงิ�น(4) กัารค��าประกั�น(5) กัารร�บุรองิและอาว�ลตั๋��วเงิ�น

14.2.2 แนวปฏิ�บุ�ตั๋�ทางิธ�รกั�จ้เกั�#ยวกั�บุกัารประกั�นด้�วยทร�พย�ทร�พย�อะไรบุ�างิท�#ธนาคารน�ยมร�บุเป�นหล�กัประกั�นเงิ�นกั)�ทร�พย�ท�#ธนาคารน�ยมร�บุประกั�นเงิ�นกั)�ม� 2 ประเภทค-อ(กั) อสั�งิหาร�มทร�พย� ได้�แกั+ท�#ด้�นและสั�#งิปล)กัสัร�างิบุนด้�น(ข้) สั�งิหาร�มทร�พย� 7 ชำน�ด้ ได้�แกั+

- เงิ�นฝ่ากัธนาคาร- พ�นธบุ�ตั๋ร- ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นข้องิบุร�ษ�ทกัารเงิ�นท�#เชำ-#อถ-อได้�- สั�นค�า- เคร-#องิจ้�กัร- เร-อ- ใบุห��น

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 14

1. ตั๋��วเงิ�นม�ประโยชำน�ค-อ ชำ+วยให�ธ�รกั�จ้กัารค�าด้�าเน�นไปอย+างิสัะด้วกั ปลอด้ภ�ยและ ประหย�ด้

119

2. ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นประเภทท�#ม�เครด้�ตั๋ท�#สั�ด้ ค-อตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�นท�#ธนาคารร�บุอาว�ล3. ตั๋��วแลกัเงิ�นม�ประโยชำน�สั�าหร�บุผู)�ทรงิตั๋��วหร-อผู)�ร �บุเงิ�นตั๋ามตั๋��วค-อ ผู)�ทรงิหร-อผู)�ร �บุเงิ�น

ตั๋ามตั๋��วสัามารถน�าตั๋��วเงิ�นน��ไปข้ายลด้แกั+ธนาคารกั+อนท�#จ้ะถ0งิกั�าหนด้จ้+ายเงิ�นตั๋ามตั๋��ว4. นาย กั. อย)+จ้�งิหว�ด้เชำ�ยงิใหม+ ม�ความประสังิค�จ้ะมาเท�#ยวกัร�งิเทพฯ เพ-#อฉัลองิว�นข้0�น

ป@ใหม+ นาย กั. ม�ความประสังิค�จ้ะน�าเงิ�นมาใชำ�จ้�านวน 10,000 บุาท ท+านเป�นนาย กั. จ้ะน�าเงิ�น 10,000 บุาท ลงิมากัร�งิเทพฯ ด้�วยว�ธ�กัารท�#สัะด้วกัและปลอด้ภ�ยค-อ ซึ่-�อด้รLาฟ้ท�สั�#งิจ้+ายเงิ�นท�#กัร�งิเทพฯ

5. ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น ม�ประโยชำน�แกั+ล)กัหน��ค-อ ชำ+วยผู+อนผู�นระยะเวลากัารชำ�าระหน��แกั+ล)กัหน��

6. กัารใชำ�เชำ4คเบุ�กัเงิ�นจ้ากัธนาคารน��นล)กัค�าจ้ะตั๋�องิใชำ�เชำ4คชำน�ด้ท�# ได้�มาจ้าธนาคาร7. กัารประกั�นชำน�ด้ท�#ธนาคารม�ความเสั�#ยงิมากัท�#สั�ด้ค-อ ค��าประกั�น8. ธนาคารจ้ะเข้�าไปค��าประกั�นหน��ข้องิล)กัหน��โด้ยออกัหน�งิสั-อค��าประกั�นให�ได้�แกั+ (1) ค��า

ประกั�นซึ่องิประกัวด้ราคา (2) ค��าประกั�นสั�ญญา (3) ค��าประกั�นซึ่-�อเชำ-#อ (4) ค��าประกั�นกัารชำ�าระภาษ�อากัร

9. กัารประเม�นราคาท�#ด้�นและบุ�าน เพ-#อประกั�นหน��เงิ�นกั)� ปกัตั๋�ธนาคารจ้ะอน�ม�ตั๋�ให�กั)�ได้�ในอ�ตั๋รา ร�อยละ 50-60

10. สั�งิหาร�มทร�พย�ท�#ธนาคารจ้ะร�บุจ้�าน�าได้�แกั+ พ�นธบุ�ตั๋รร�ฐบุาล กั�บุตั๋��วสั�ญญาใชำ� เงิ�นท�#เชำ-#อถ-อได้�

11. แคชำเชำ�ยร�เชำ4คหมายถ0งิ เชำ4คท�#ธนาคารเป�นผู)�สั� #งิจ้+าย12. ตั๋��วเงิ�นม�ประโยชำน�ตั๋+อธ�รกั�จ้ กัารค�าภายในประเทศัและระหว+างิประเทศั13. ด้รLาฟ้ท�ม�ประโยชำน�ตั๋+อธ�รกั�จ้กัารค�าค-อ เป�นเคร-#องิม-อโอนเงิ�นไปตั๋+างิจ้�งิหว�ด้

หร-อจ้ากัตั๋+างิจ้�งิหว�ด้เข้�ากัร�งิเทพฯ หร-อระหว+างิประเทศั 14. นาย กั. ข้ายสั�นค�าให�นาย ข้. นาย ข้. ผู)�ซึ่-�อสั�นค�าได้�สั�#งิจ้+ายเชำ4คข้�ด้คร+อมให�แกั+

นาย กั. เพ-#อชำ�าระค+าสั�นค�า นาย กั. ไม+ม�ความประสังิค�ท�#จ้ะได้�ร�บุเชำ4คข้องินาย ข้. เพ-#อเป�นกัารชำ�าระค+าสั�นค�าเน-#องิจ้ากัไม+ม�ความม�#นใจ้ว+าเงิ�นในบุ�ญชำ�จ้ะม�พอจ้+ายหร-อไม+ ท+านเป�นนาย กั. จ้ะแกั�ไข้ปAญหาโด้ย น�าเชำ4คน��นไปให�ธนาคารร�บุรองิ

15. ว�ธ�กัารใชำ�เชำ4คท�#ถ)กัตั๋�องิท�#สั�ด้ค-อ ควรระบุ�ชำ-#อผู)�ร �บุเงิ�น พร�อมท��งิข้�ด้ฆ+า หร-อผู)�“ ถ-อ” ออกั และข้�ด้คร+อมเชำ4คเชำ4คในกัรณ�ท�#จ้�าเป�นเท+าน��น จ้0งิจ้ะจ้+ายเชำ4คเงิ�นสัด้ หร-อผู)�ถ-อ

16. กัารกั)�เงิ�นธนาคารโด้ยบุ�คคลค��าประกั�นม�หล�กัเกัณฑ์�อย+างิไร ในกัารเล-อกัผู)�กั)�และผู)�ค��าประกั�นค-อ ตั๋�องิม�ทร�พย�และเชำ-#อถ-อได้�

17. นาย กั. เป�นพ+อค�าในกัร�งิเทพฯม�ความประสังิค�ข้อกั)� เงิ�นธนาคารเพ-# อหม�นเว�ยนในธ�รกั�จ้กัารค�าโด้ยเสันออสั�งิหาร�มทร�พย� จ้ด้ทะเบุ�ยนจ้�านองิเป�นประกั�น ธนาคารจ้ะพ�จ้ารณาหล�กัเกัณฑ์�ท�#จ้ะอน�ม�ตั๋�เงิ�นกั)�รายน��ค-อ ว�ตั๋ถ�ประสังิค�ในกัารกั)�อย)+ในหล�กั

120

กัารท�#จ้ะลงิท�น ลงิท�นในสั�นค�าท�#ตั๋�องิใชำ�เป�นประจ้�าว�นข้องิผู)�บุร�โภค และกั�าล�งิอย)+ในความ น�ยม สั+วนหล�กัทร�พย�ม�ราคา 2 : 1 ข้องิจ้�านวนเงิ�นกั)� ผู)�ข้อกั)�เป�นคนด้�และเชำ-#อถ-อได้�

18. สั�งิหาร�มทร�พย�ท�#ธนาคารไม+ร�บุจ้�าน�าได้�แกั+ แหวนเพชำร19. หากัพ+อค�า ม�ความประสังิค�จ้ะได้�เงิ�นท�นเพ-#อหม�นเว�ยนในธ�รกั�จ้ จ้ะม�ว�ธ�กัารท�#

จ้ะให�ได้�เงิ�นท�นน��นมา เชำ+น (กั) ข้อกั)�ธนาคาร โด้ยเสันอสั�งิหาร�มทร�พย�จ้�านองิเป�นประกั�น (ข้) ข้อกั)�ธนาคาร โด้ยเสันออสั�งิหาร�มทร�พย�จ้�าน�าเป�นประกั�น (ค) ข้อกั)�โด้ยม�บุ�คคลค��า

ประกั�น (งิ) น�าสั�นค�ามนคล�งิไปจ้�าน�ากั�บุธนาคาร20. ตั๋��วสั�ญญาใชำ�เงิ�น และตั๋��วแลกัเงิ�น ม�ประโยชำน�แกั+ผู)�ทรงิค-อ น�าตั๋��วไปข้ายลด้

กั+อนท�#ตั๋� �วจ้ะถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระตั๋ามว�นท�#ในตั๋��วได้�

หน่�วยที่�� 15 ค้ำวามิผ�ดที่างอาญาเก��ยวกบการใชี&เชี3ค้ำ1.พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4ค พ.ศั. 2534 เป�นกัฎหมายท�#

บุ�ญญ�ตั๋�ความผู�ด้ทางิอาญาข้องิผู)�ออกัเชำ4คเพ�#มข้0�นเป�นอ�กัสั+วนหน0#งิตั๋+างิหากัจ้ากัความร�บุผู�ด้ทางิแพ+งิ อ�นเป�นมาตั๋รกัารทางิอาญาเพ-#อค��มครองิสั�ทธ�และป6องิกั�นความเสั�ยหายจ้ากัผู)�เกั�#ยวข้�องิท�กัฝ่Cายในกัารใชำ�เชำ4ค

2.ล�กัษณะข้องิกัารกัระท�าอ�นเป�นความผู�ด้เกั�#ยวกั�บุกัารใชำ�เชำ4ค จ้ะตั๋�องิเข้�าล�กัษณะอน�มาตั๋ราในอน�มาตั๋ราหน0#งิในมาตั๋รา 4 แห+งิพรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4ค ซึ่0#งิแตั๋+ละล�กัษณะความผู�ด้ย+อมเป�นความผู�ด้แยกัตั๋+างิหากัจ้ากักั�น

3.ความผู�ด้ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4ค เป�นความผู�ด้อ�นยอมความได้� ซึ่0#งิผู)�เสั�ยหายจ้ะตั๋�องิร�องิท�กัข้�ตั๋+อเจ้�าพน�กังิานหร-อฟ้6องิคด้�ตั๋+อศัาลภายในกั�าหนด้ 3 เด้-อน น�บุแตั๋+ว�นท�#ร) �เร-#องิความผู�ด้และร) �ตั๋�วผู)�กัระท�าความผู�ด้

สัาระสั�าค้ำญของกฎหมิายว�าด&วยค้ำวามิผ�ดเก��ยวกบการใชี&เชี3ค้ำ1. พรบุ.ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คบุ�ญญ�ตั๋�ข้0�น เพ-#อเป�นเคร-#องิ

ค��มครองิป6องิกั�นความเสั�ยหายจ้ากักัารใชำ�เชำ4ค2. เชำ4คท�#จ้ะเป�นม)ลฐานความผู�ด้ทางิอาญา จ้ะตั๋�องิอาศั�ยหล�กักัฎหมายเบุ-�องิ

ตั๋�นอ�นเกั�#ยวกั�บุเชำ4ค ตั๋ามประมวลกัฎหมายแพ+งิและพาณ�ชำย�เป�นหล�กัประกัอบุ

121

กัารพ�จ้ารณา รวมท��งิเชำ4คน��นจ้ะตั๋�องิเป�นเชำ4คท�#ออกัเพ-#อชำ�าระหน��โด้ยชำอบุด้�วยกัฎหมายกั+อให�เกั�ด้ความผู)กัพ�นแกั+ค)+กัรณ�

ความเป�นมาข้องิกัฎหมายพรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คประกัอบุด้�วยความผู�ด้

อย+างิไรบุ�างิพรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คได้�กั�าหนด้ล�กัษณะความ

ผู�ด้ไว� 5 ประกัาร ด้�งิท�#บุ�ญญ�ตั๋�ไว�ในมาตั๋รา 4 ว+า ผู)�ใด้ออกัเชำ4คเพ-#อชำ�าระหน��ท�#ม�อย)+จ้ร�งิและบุ�งิค�บุได้�ตั๋ามกัฎหมายโด้ยม�ล�กัษณะหร-อม�กัารกัระท�าออย+างิใด้อย+างิหน0#งิด้�งิตั๋+อไปน��

(1) ออกัเชำ4คโด้ยเจ้ตั๋นาท�#จ้ะไม+ให�ม�กัารใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คน��น(2) ออกัเชำ4คโด้ยในข้ณะท�#ออกัไม+ม�เงิ�นอย)+ในบุ�ญชำ�อ�นจ้ะพ0งิให�ใชำ�เงิ�น

ได้�(3) ออกัเชำ4คให�ใชำ�เงิ�นม�จ้�านวนสั)งิกัว+าท�#ม�อย)+ในบุ�ญชำ�อ�นจ้ะพ0งิให�ใชำ�

เงิ�นได้�ในข้ณะท�#ออกัเชำ4คน��น(4) ถอนเงิ�นท��งิหมด้ หร-อแตั๋+บุางิสั+วนนอกัจ้ากับุ�ญชำ�อ�นจ้ะพ0งิให�ใชำ�

เงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้นจ้�านวนเงิ�นไม+เพ�ยงิพอท�#จ้ะให�ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คน��นได้�(5) ห�ามธนาคารม�ให�ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คน��นโด้ยเจ้ตั๋นาท�จ้ร�ตั๋

ล�กัษณะข้องิเชำ4คท�#จ้ะเป�นม)ลฐานแห+งิความผู�ด้อ�วน สั�#งิจ้+ายเชำ4คให�ผูอมไว�เป�นประกั�นค+าซึ่-�อเคร-#องิร�บุโทรท�ศัน�ท�#ผูอมได้�

ข้ายให�แกั+อ�วน โด้ยม�ข้�อตั๋กัลงิกั�นว+าผูอมจ้ะตั๋�องิน�าเชำ4คมาแลกัเงิ�นจ้ากัอ�วนกั+อน แตั๋+ผูอมกั�บุน�าเชำ4คไปเบุ�กัเงิ�นจ้ากัธนาคาร โด้ยไม+น�ามาแลกัเงิ�นจ้ากัอ�วนตั๋ามข้�อตั๋กัลงิ เม-#อธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4ค อ�วนจ้ะม�ความผู�ด้ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คหร-อไม+

อ�วนไม+ม�ความผู�ด้ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4ค เพราะผูอมน�าเชำ4คไปเบุ�กัเงิ�นจ้ากัธนาคารฝ่Cาฝ่Jนข้�อตั๋กัลงิ ถ-อได้�ว+าผูอมย�งิไม+ม�อ�านาจ้ท�าได้� (มาตั๋รา 4 พรบุ. ความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4ค พ.ศั. 2534)

ลักษณะของการกระที่�าอน่เป4น่ค้ำวามิผ�ด

122

1. กัารออกัเชำ4คโด้ยเจ้ตั๋นาท�#จ้ะไม+ให�ม�กัารใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คเป�นเร-#องิท�#ผู)�ออกัเชำ4คม�บุ�ญชำ�หร-อไม+ม�บุ�ญชำ�อย)+ท�#ธนาคาร แตั๋+ม�เจ้ตั๋นาท�จ้ร�ตั๋ในกัารเข้�ยนเชำ4คเพ-#อม�ให�ธนาคารจ้+ายเงิ�น

2. กัารออกัเชำ4คโด้ยในข้ณะท�#ออกัเชำ4คน��นไม+ม�เงิ�นในบุ�ญชำ�อ�นจ้ะพ0งิให�ใชำ�เงิ�นได้� เป�นเร-#องิท�#ผู)�ออกัเชำ4คม�บุ�ญชำ�อย)+ในธนาคาร แตั๋+พอถ0งิว�นท�#เชำ4คถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระเงิ�นอย)+ผู)�ออกัเชำ4คไม+ม�เงิ�นอย)+ในบุ�ญชำ�เลย

3. กัารออกัเชำ4คให�ใชำ�เงิ�นม�จ้�านวนสั)งิกัว+าจ้�านวนเงิ�นท�#ม�อย)+ในบุ�ญชำ�อ�นจ้ะพ0งิให�ใชำ�เงิ�นได้� ในข้ณะท�#ออกัเชำ4ค เป�นเร-#องิท�#ผู)�ท�#เคยค�ากั�บุธนาคารได้�ออกัเชำ4คสั�#งิจ้+ายเงิ�น พอถ0งิว�นท�#เชำ4คถ0งิกั�าหนด้ใชำ�เงิ�น ปรากัฏิว+าเงิ�นในบุ�ญชำ�ไม+พอจ้+ายตั๋ามเชำ4ค

4. กัารออกัเชำ4คแล�วถอนเงิ�นท��งิหมด้หร-อบุางิสั+วนจ้ากับุ�ญชำ�จ้นม�เงิ�นเหล-อไม+พอจ้+ายตั๋ามเชำ4ค เป�นกัรณ�ท�ผู)�สั� #งิจ้+ายเชำ4คม�เงิ�นอย)+ในบุ�ญชำ�พอท�#จ้ะจ้+ายตั๋ามเชำ4คได้�ในข้ณะออกัเชำ4ค แตั๋+ตั๋+อมาได้�ถอนเงิ�นท��งิหมด้หร-อบุางิสั+วนจ้นไม+พอจ้+ายตั๋ามเชำ4คได้�

5. กัารห�ามธนาคารม�ให�ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คโด้ยเจ้ตั๋นาท�จ้ร�ตั๋ เป�นเร-#องิท�#ผู)�สั� #งิจ้+ายเชำ4คกัระท�าเพ-#อแสัวงิหาประโยชำน�ท�#ม�ควรได้� โด้ยชำอบุด้�วยกัฎหมายสั�าหร�บุตั๋นเองิและผู)�อ-#น โด้ยม�+งิหมายจ้ะไม+ให�ผู)�ทรงิโด้ยชำอบุด้�วยกัฎหมายได้�ร�บุเงิ�นจ้ากัธนาคาร

กัารออกัเชำ4คโด้ยเจ้ตั๋นาท�#ไม+ให�ม�กัารใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คน��นเร-องิม�เงิ�นในบุ�ญชำ�กัระแสัรายว�นจ้�านวน 100,000 บุาท ได้�เข้�ยนเชำ4คสั�#งิ

จ้+ายเงิ�นชำ�าระหน��บุ�ว 80,000 บุาท เชำ4คลงิว�นท�# 1 เมษายน 2536 และวนเด้�ยวกั�นน��นเองิ กั4ได้�เข้�ยนเชำ4คสั�#งิจ้+ายเงิ�นเพ-# อชำ�าระค+าซึ่-�อโทรท�ศัน�จ้ากัแมวจ้�านวน 25,000 บุาท เม-# อแมวไปเบุ�กัเงิ�นจ้ากัธนาคาร ธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�น เน-#องิจ้ากัเงิ�นในบุ�ญชำ�ข้องิเร-องิไม+พอจ้+าย เพราะบุ�วไม+ได้�เบุ�กัเงิ�น 80,000 บุาท กั+อนหน�าน��น ด้�งิน��ให�ว�น�จ้ฉั�ยว+า เร-องิม�ความผู�ด้จ้ากั พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คหร-อไม+ เพราะเหตั๋�ใด้

กัรณ�น��เร-องิม�ความผู�ด้ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้เกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4ค เพราะว+า กัารท�#เร-องิออกัเชำ4คชำ�าระหน��บุ�วไปแล�วจ้�านวน 80,000 บุาท เหล-อเงิ�นในบุ�ญชำ�เพ�ยงิ 20,000 บุาท เร-องิย�งิได้�เข้�ยนเชำ4คชำ�าระหน��ค+าสั�นค�าให�แกั+แมวอ�กั

123

25,000 บุาท กัารกัระท�าข้องิเร-องิเป�นกัารออกัเชำ4คโด้ยเจ้ตั๋นาท�#จ้ะไม+ให�ม�กัารใชำ�เงิ�นแกั+แมวตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คมาตั๋รา 4(1)

กัารออกัเชำ4คโด้ยในข้ณะท�#ออกัเชำ4คน��นไม+ม�เงิ�นในบุ�ญชำ�อ�นจ้ะพ0งิให�ใชำ�เงิ�นได้�

กัารออกัเชำ4คโด้ยในข้ณะท�#ออกัน��นไม+ม�เงิ�นอย)+ในบุ�ญชำ�อ�นจ้ะพ0งิให�ใชำ�เงิ�นได้� หมายความว+าอย+างิไร

หมายความว+าในว�นท�#ออกัเชำ4ค (ว�นท�#ลงิในเชำ4ค) อ�นเป�นว�นท�#เชำ4คถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระหน�� ผู)�ทรงิน�าเชำ4คไปข้0�นเงิ�นจ้ากัธนาคาร แตั๋+บุ�ญชำ�เงิ�นฝ่ากัข้องิผู)�สั� #งิจ้+ายไม+ม�เงิ�นเหล-ออย)+เลย

กัารออกัเชำ4คให�ใชำ�เงิ�นม�จ้�านวนสั)งิกัว+าจ้�านวนเงิ�นท�#ม�อย)+ในบุ�ญชำ�อ�นจ้ะพ0งิให�ใชำ�เงิ�นได้�ในข้ณะท�#ออกัเชำ4คน��น

กัารออกัเชำ4คให�ใชำ�เงิ�นม�จ้�านวน สั)งิกัว+าจ้�านวนเงิ�นท�#ม�อย)+ในบุ�ญชำ� อ�นจ้ะพ0งิให�ใชำ�เงิ�นได้�ในข้ณะท�#ออกัเชำ4คน��นหมายความว+าอย+างิไร

หมายความว+า ออกัเชำ4คม�ยอด้จ้�านวนเงิ�นสั)งิกัว+าจ้�านวนเงิ�นท�#ม�อย)+ในบุ�ญชำ�เงิ�นฝ่ากัในว�นท�#เชำ4คถ0งิกั�าหนด้ชำ�าระเงิ�นจ้0งิม�เงิ�นไม+พอจ้+ายตั๋ามเชำ4คได้�

กัารออกัเชำ4คแล�วถอนเงิ�นท��งิหมด้หร-อบุางิสั+วนออกัจ้ากับุ�ญชำ� อ�นจ้ะพ0งิให�ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้นจ้�านวนเงิ�นเหล-อไม+เพ�ยงิพอท�#จ้ะใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คน��นได้�

กัารออกัเชำ4คแล�วถอนเงิ�นท��งิหมด้หร-อบุางิสั+วนออกัจ้ากับุ�ญชำ�อ�น จ้ะพ0งิให�ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คจ้นจ้�านวนเงิ�นท�#เหล-อไม+เพ�ยงิพอท�#จ้ะใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คได้�น��น หมายความว+าอย+างิไร

ผู)�สั� #งิจ้+ายออกัเชำ4คได้�ให�ผู)�อ-#นไปแล�วโด้ยม�จ้�านวนพอจ้+ายตั๋ามเชำ4คให� แตั๋+ตั๋+อมากั+อนว�นท�#ถ0งิกั�าหนด้ในเชำ4คผู)�ออกัเชำ4คถอนเงิ�นท��งิหมด้หร-อบุางิสั+วนออกัจ้ากับุ�ญชำ�จ้นท�าให�ม�เงิ�นในบุ�ญชำ�ไม+พอจ้+ายตั๋ามเชำ4ค

ห�ามธนาคารม�ให�ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คน��นโด้ยเจ้ตั๋นาท�จ้ร�ตั๋ม�#นสั�#งิซึ่-�อสั�นค�าจ้ากัแม�น ม�#นจ้+ายเชำ4คชำ�าระหน��ค+าซึ่-�อสั�นค�าให�แม�นไว�กั+อน

ท�#แม�นจ้ะสั+งิมอบุสั�นค�าให�ม� #น เม-#อถ0งิกั�าหนด้สั+งิมอบุสั�นค�าแล�ว แม�นไม+สั+งิมอบุสั�นค�าให�ม� #นตั๋ามกั�าหนด้ ม�#นจ้0งิแจ้�งิอาย�ด้เชำ4คกั�บุธนาคารห�ามจ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4ค ด้�งิน�� ม�#นจ้ะม�ความผู�ด้หร-อไม+

124

ม�#น ย+อมไม+ม�ความผู�ด้ เพราะกัารกัระท�าข้องิม�#นไม+ม�เจ้ตั๋นาท�จ้ร�ตั๋ในกัารสั�#งิห�ามธนาคารม�ให�จ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4ค (มาตั๋รา 4 พรบุ. ความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4ค พ.ศั. 2534)

การด�าเน่�น่ค้ำด�1.ผู)�เสั�ยหายในคด้�ความผู�ด้ทางิอาญาเกั�#ยวกั�บุกัารใชำ�เชำ4ค ได้�แกั+ ผู)�ท�#ได้�ร�บุ

ความเสั�ยหาย เม-#อธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�น เชำ+นผู)�ทรงิเชำ4ค2.ผู)�กัระท�าความผู�ด้ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4ค

นอกัจ้ากัผู)�สั� #งิจ้+ายเชำ4คแล�วบุางิกัรณ�ผู)�ร +วมกัระท�าผู�ด้ซึ่0#งิอาจ้เป�นตั๋�วกัารหร-อผู)�สัน�บุสัน�นกัารกัระท�าความผู�ด้

3.ความผู�ด้ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คเป�นความผู�ด้อ�นยอมความได้� ผู)�เสั�ยหายตั๋�องิร�องิท�กัข้�ภายใน 3 เด้-อน น�บุแตั๋+ว�นท�#ร) �เร-#องิความผู�ด้และร) �ตั๋�วผู)�กัระท�าความผู�ด้ ม�ฉัะน��นคด้�เป�นอ�นข้าด้อาย�ความ

4.กัารควบุค�มหร-อข้�งิผู)�ตั๋�องิหา หร-อจ้�าเลย ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คเป�นไปตั๋าม พรบุ. จ้�ด้ตั๋��งิศัาลแข้วงิและว�ธ�พ�จ้ารณาความอาญาในศัาลแข้วงิ พ.ศั. 2499 สั+วนกัารปล+อยชำ�#วคราวให�พน�กังิานสัอบุสัวน พน�กังิานอ�ยกัาร หร-อศัาลสั�#งิปล+อยชำ�#วคราวโด้ยม�ประกั�น แตั๋+ไม+ม�หล�กัประกั�น หร-อม�ประกั�นและหล�กัประกั�นไม+เกั�นหน0#งิในสัามข้องิจ้�านวนเงิ�นตั๋ามเชำ4ค

5.เน-#องิจ้ากัความผู�ด้ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คเป�นความผู�ด้อ�นยอมความได้�เม-#อผู)�เสั�ยหายถอนค�าร�องิท�กัข้� ถอนฟ้6องิ ยอมความ และคด้�เล�กักั�น สั�ทธ�น�าคด้�อาญามาฟ้6องิตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คฯ ย+อมระงิ�บุไป

ผู)�เสั�ยหายแด้งิออกัเชำ4คใชำ�เงิ�นให�ข้าว และข้าวสัล�กัหล�งิใชำ�หน��ให�เหล-องิ เหล-องิลงิ

ลายม-อชำ-#อด้�านหล�งิเชำ4คและสั+งิมอบุเชำ4คให�ชำมพ)น�าไปเข้�าบุ�ญชำ�ข้องิชำมพ) แตั๋+ธนาคารตั๋ามเชำ4คปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�น ตั๋+อมาเชำ4คได้�กัล�บุมาอย)+ท�#ฟ้6า ด้�งิน�� ฟ้6าจ้ะม�สั�ทธ�ร�องิท�กัข้�และฟ้6องิคด้�ตั๋+อศัาลได้�หร-อไม+

ฟ้6าไม+ใชำ+ผู)�ทรงิเชำ4คในว�นท�#ธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�น อ�นเป�นว�นเกั�ด้เหตั๋�จ้0งิไม+ใชำ+ผู)�เสั�ยหายท�#จ้ะม�สั�ทธ�ร�องิท�กัข้�และไม+ม�อ�านาจ้น�าเชำ4คมาฟ้6องิ

125

ผู)�กัระท�าความผู�ด้แด้งิกั�บุด้�าเป�นหน��ข้าว แด้งิเข้�ยนกัรอกัข้�อความลงิในเชำ4ค ให�ด้�าเซึ่4นชำ-#อ

เป�นผู)�สั� #งิจ้+ายน�าเชำ4คไปชำ�าระหน��ข้าว ตั๋+อมาธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4ค ข้าวจ้0งิร�องิท�กัข้�และฟ้6องิคด้�หาว+าแด้งิ และด้�า ร+วมกั�นออกัเชำ4คโด้ยไม+ม�เงิ�นอ�นเป�นความผู�ด้ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คฯ แด้งิจ้ะอ�างิว+าตั๋นม�ได้�เป�นผู)�สั� #งิจ้+ายไม+ตั๋�องิร�บุผู�ด้ ได้�หร-อไม+

กัารกัระท�าข้องิแด้งิท�#เข้�ยนกัรอกัข้�อความในเชำ4คซึ่0#งิธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�นด้�งิกัล+าวย+อมม�ความผู�ด้ฐานเป�นตั๋�วกัารร+วมกัระท�าความผู�ด้ฐานออกัเชำ4คไม+ม�เงิ�น

กัารร�องิท�กัข้� อาย�ความร�องิท�กัข้� กัารฟ้6องิคด้� กัารควบุค�ม ข้�งิ ปล+อยชำ�#วคราว

แด้งิได้�ร�องิท�กัข้�ตั๋+อพน�กังิานสัอบุสัวนได้�ด้�าเน�นคด้�แกั+ด้�าในความผู�ด้ฐานออกัเชำ4คไม+ม�เงิ�น ในหน�งิสั-อร�องิท�กัข้�ม�ข้�อความให�เจ้�าพน�กังิานด้�าเน�นคด้�จ้นถ0งิท�#สั�ด้ ผู)�เสั�ยหายบุอกักั�บุตั๋�ารวจ้ว+าตั๋�องิกัารให�ได้�เงิ�นตั๋ามเชำ4คค-นเท+าน��น ไม+อยากัเอาโทษ ตั๋�ารวจ้จ้0งิย�งิไม+สัอบุสัวนด้�าเน�นคด้� ตั๋+อมาเม-#อด้�าไม+ใชำ�เงิ�น แด้งิจ้0งิมาแจ้�งิตั๋�ารวจ้จ้�บุด้�า ด้�งิน��พน�กังิานสัอบุสัวนจ้ะด้�าเน�นคด้�ได้�หร-อไม+

พน�กังิานสัอบุสัวนย+อมม�อ�านาจ้ท�ากัารสัอบุสัวนด้�าเน�นคด้�ได้� เพราะได้�ม�กัารร�องิท�กัข้�ท�#ชำอบุด้�วยกัฎหมายแตั๋+แรกัแล�ว สั+วนกัรณ�ท�#แด้งิบุอกักั�บุตั๋�ารวจ้ว+าตั๋�องิกัารได้�เงิ�นค-น ไม+อยากัเอาโทษน��นม�ใชำ�เป�นกัารแสัด้งิเจ้ตั๋นาว+าไม+ตั๋�ด้ใจ้ด้�าเน�นคด้�ด้�าแตั๋+อย+างิไรหร-อไม+

กัารถอนค�าร�องิถอนฟ้6องิ ยอมความและคด้�เล�กักั�นแด้งิผู)�เสั�ยหายได้�ร�องิท�กัข้�ในคด้�ความผู�ด้อ�นเกั�#ยวกั�บุกัารใชำ�เชำ4ค กัล+าว

หาข้าวตั๋+อ ร.ตั๋.ตั๋. เหล-องิ ซึ่0#งิเป�นพน�กังิานสัอบุสัวนไว�แล�ว ตั๋+อมาแด้งิได้�ข้อถอนค�าร�องิท�กัข้�ตั๋+อ ร.ตั๋.ตั๋. เหล-องิ ด้�งิน�� แด้งิจ้ะฟ้6องิคด้�น��ตั๋+อศัาลอ�กัได้�หร-อไม+

แด้งิย+อมน�าคด้�ไปฟ้6องิตั๋+อศัาลไม+ได้� เพราะกัารถอนค�าร�องิท�กัข้�ท�าให�สั�ทธ�น�าคด้�อาญามาฟ้6องิเป�นอ�นระงิ�บุไป ตั๋าม ปวอ. มาตั๋รา 39 (2)

แบบประเมิ�น่ผลัหน่�วยที่�� 15

126

1. กัรณ�ท�#ถ-อว+าเป�นกัารออกัเชำ4คเพ-#อกั+อให�เกั�ด้ความผู)กัพ�นในกัารชำ�าระหน�� อ�นเป�นความผู�ด้ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คได้�แกั+ กัารออกัเชำ4คล+วงิหน�าเพ-#อชำ�าระหน��

2. กัารออกัเชำ4คโด้ยกัารแกัล�งิเข้�ยนตั๋�วเลข้กั�บุตั๋�วอ�กัษรแสังิด้จ้�านวนเงิ�นตั๋+างิกั�น เม-#อผู %&ทรงิน�าเชำ4คข้0�นเงิ�นท�#ธนาคารๆ ปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�น กัารกัระท�าข้องิผู)�สั� #งิจ้+ายเข้�าล�กัษณะความผู�ด้ ออกัเชำ4คโด้ยเจ้ตั๋นาท�#จ้ะไม+ให�ม�กัารใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4คน��น

3. กั. ออกัเชำ4คโด้ยไม+ลงิว�นท�#ให� ข้. ข้. น�าเชำ4คไปย-#นให�ธนาคารใชำ�เงิ�น ธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�นด้�งิน�� ไม+ม�ความผู�ด้ เพราะไม+ม�ว�นท�#ท�#กัระท�าความผู�ด้

4. กัารออกัเชำ4คโด้ยในข้ณะท�#ออกัไม+ม�เงิ�นในบุ�ญชำ�อ�นจ้ะพ0งิใชำ�เงิ�นได้� หมายถ0งิ ผู)�สั� #งิจ้+ายเชำ4คไม+ม�เงิ�นอย)+ในบุ�ญชำ�ในว�นท�#ในว�นท�#ลงิในเชำ4ค

5. ความผู�ด้ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คฯ เกั�ด้ข้0�นเม-#อ ธนาคารปฏิ�เสัธกัารใชำ�เงิ�น

6. แด้งิ ออกัเชำ4คชำ�าระหน��ให�ด้�า ด้�าสัล�กัหล�งิสั+งิมอบุเชำ4คชำ�าระหน��เข้�ยว เข้�ยวน�าเชำ4คไปย-#นเข้�าบุ�ญชำ�ท�#ธนาคาร ธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�น เข้�ยวสั+งิมอบุเชำ4คชำ�าระหน��ให�เหล-องิ ด้�งิน�� ผู)�เสั�ยหายในกัารร�องิท�กัข้�ด้�าเน�นคด้�ค-อ เข้�ยว

7. แด้งิเป�นล)กัหน��ด้�า 5,000 บุาท ถ)กัด้�าทวงิหน��จ้0งิไปหาข้าวกั�บุเหล-องิ ให�ออกัเชำ4คใชำ� แล�วแด้งิน�าเชำ4คมาสัล�กัหล�งิให�ด้�าเป�นกัารชำ�าระหน�� ซึ่0#งิแด้งิ ข้าว เหล-องิ ร) �ว+าเงิ�นในบุ�ญชำ�ข้องิข้าวและเหล-องิท�#ธนาคารไม+พอจ้+าย ด้�งิน��บุ�คคลท�#ถ-อว+าเป�นผู)�กัระท�าผู�ด้ค-อ แด้งิ เหล-องิ และข้าว

8. ธนาคารได้�ปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�นตั๋ามเชำ4คเม-#อว�นท�# 10 มกัราคม 2536 ผู)�เสั�ยหายร) �ถ0งิกัารกัระท�าผู�ด้และร) �ตั๋�วผู)�กัระท�าผู�ด้ในว�นท�#ธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�น ผู)�เสั�ยหายจ้ะตั๋�องิร�องิท�กัข้�ตั๋+อพน�กังิานสัอบุสัวนหร-อย-#นฟ้6องิตั๋+อศัาลภายในว�นท�# 10 เมษายน 2536

9. แด้งิผู)�เสั�ยหายได้�ร�องิท�กัข้�ภายในเวลาท�#กัฎหมายกั�าหนด้แล�ว แด้งิจ้ะตั๋�องิฟ้6องิคด้�ภายในกั�าหนด้เวลาพร�อมกั�บุได้�ตั๋�วผู)�กัระท�าผู�ด้มาด้�วยอย+างิชำ�าท�#สั�ด้ ภายใน 5 ป@ คด้�จ้0งิจ้ะ ไม+ข้าด้อาย�ความ

10. ความผู�ด้ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คฯ เล�กักั�น เม-#อผู)�กัระท�าความผู�ด้น�าเงิ�นตั๋ามเชำ4คฯไปชำ�าระแกั+ผู)�ทรงิเชำ4ค ภายในกั�าหนด้ 30 ว�น น�บุแตั๋+ว�นท�#ผู)�ออกัเชำ4คได้�ร�บุหน�งิสั-อบุอกักัล+าวจ้ากัผู)�ทรงิเชำ4คว+าธนาคารไม+ใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4ค

11. กัรณ� กัารออกัเชำ4คใหม+แทนฉับุ�บุเกั+า เพ-#อชำ�าระหน��เด้�ม ถ-อว+าเป�นกัารออกัเชำ4คเพ-#อกั+อให�เกั�ด้ความผู)กัพ�นในกัารชำ�าระหน��อ�นเป�นความผู�ด้ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4ค

12. นายชำมออกัเชำ4คสั�#งิจ้+ายเงิ�นให�นายชำ-#นจ้�านวน 1,000 บุาท แตั๋+นายชำมไม+ตั๋�องิกัารให�นายชำ-#นได้�ร�บุเงิ�น จ้0งิแกัล�งิเข้�ยนตั๋�วหน�งิสั-อเป�นหน0#งิร�อยบุาทถ�วน เม-#อผู)�ทรงิ

127

น�าเชำ4คไปข้0�นเงิ�นจ้ากัธนาคาร ๆ ปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�น ด้�งิน��ผู)�สั� #งิจ้+ายเชำ4คม�ความผู�ด้ฐาน ออกัเชำ4คโด้ยเจ้ตั๋นาท�#จ้ะไม+ให�ม�กัารใชำ�เงิ�นตั๋ามเชำ4ค

13. แด้งิออกัเชำ4คสั�#งิจ้+ายโด้ยระบุ�ชำ-#อด้�าเป�นผู)�ร �บุเงิ�นและข้�ด้ฆ+าค�าว+า หร-อผู)�“

ถ-อ” ออกั เน-#องิจ้ากัแด้งิไม+ม�เงิ�นในบุ�ญชำ�ท�#จ้ะจ้+ายให�ด้�า กัารกัระท�าข้องิแด้งิเข้�าล�กัษณะ ออกัเชำ4คในข้ณะท�#ท�#ออกัไม+ม�เงิ�นในบุ�ญชำ�จ้ะพ0งิใชำ�เงิ�นได้�

14. นายสั�เข้�ยนเชำ4คในว�นท�# 1 กั�นยายน 2535 สั�#งิเงิ�นจ้+ายเงิ�นให�นายสั�ม 50,000 บุาท โด้ยลงิว�นท�#ในเชำ4คว�นท�# 10 กั�นยายน 2535 ตั๋+อมาว�นท�# 11 กั�นยายน 2535

นายสั�มน�าเชำ4คไปย-#นตั๋+อธนาคาร แตั๋+ธนาคารปฏิ�เสัธกัารจ้+ายเงิ�น ด้�งิน��ความผู�ด้เกั�ด้ข้0�นเม-#อ ว�นท�# 11 กั�นยายน 2535

15. กัรณ�ความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คเกั�ด้ข้0�นแล�ว ผู)�เสั�ยหายในกัารร�องิท�กัข้�ได้�แกั+ ผู)�ทรงิเชำ4ค

16. ความผู�ด้ตั๋าม พรบุ. ว+าด้�วยความผู�ด้อ�นเกั�ด้จ้ากักัารใชำ�เชำ4คฯ ผู)�เสั�ยหายตั๋�องิร�องิท�กัข้�ภายในระยะเวลา 3 เด้-อน น�บุตั๋��งิแตั๋+ว�นท�#ร) �ถ0งิกัารกัระท�าความผู�ด้และร) �ตั๋�วผู)�กัระท�าความผู�ด้

17. ผู)�เสั�ยหายได้�ร�องิท�กัข้�ภายในกั�าหนด้เวลาแล�วตั๋�องิฟ้6องิคด้�ภายใน กั�าหนด้เวลา 5 ป@

******************************

128