View
2
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
บทที่ 16
อะมีน
อะมีนเปนอนุพันธของแอมโมเนียที่มีหมูอัลคิลหรือหมูอาริลหนึ่งหมูหรือมากกวาแทนที่
อะตอมไฮโดรเจน หรือเกิดพันธะกับอะตอมไนโตรเจน หมูฟงกชันของเอมีนคือ หมูอะมิโน (-NH2)
สามารถแบงสารประกอบอะมีนตามจํานวนหมูอัลคิลหรือหมูอาริลที่เกิดพันธะกับอะตอมไนโตรเจน ถา
สารประกอบอะมีนมีจํานวนหมูอัลคิลหรือหมูอาริล 1 หมูเกิดพันธะกับอะตอมไนโตรเจนเรียกวา
อะมีนปฐมภูมิ ถามีหมูอัลคิลหรืออาริล 2 หมูเรียกวา อะมีนทุติยภูมิ และถามีหมูอัลคิลหรืออาริล 3
หมูเรียกวา อะมีนตติยภูมิดังตัวอยาง
อะมีนปฐมภูมิ (primary amine, 1)
อะมีนทุติยภูมิ (secondary amine, 2)
อะมีนตติยภูมิ (tertiary amine, 3)
108
ถามีหมูอัลคิลหรืออาริลมาเกิดพันธะกับอะตอมไนโตรเจน 4 พันธะเรียกวาเกลือแอมโมเนียม
จตุรภาค (quaternary ammonium salt, 4) ทําใหอะตอมไนโตรเจนมีประจุเปนบวก ตัวอยางเกลือ
แอมโมเนียมจตุรภาค (4) แสดงดังรูป
tetramethylammonium chloride N – butylpyridinium bromide
16.1 การเรียกชื่ออะมีน
16.1.1 ชื่อสามัญ
ชื่อสามัญของอะมีนเรียกตามชื่อหมูอัลคิลหรือหมูอาริลที่มาเกิดพันธะกับอะตอม
ไนโตรเจนลงทายดวย –amine ถาหมูอัลคิลหรือหมูอาริลเหมือนกันใหใชคําวา di-, tri-, tetra–
นําหนาเพื่อบอกใหทราบวามีหมูที่เหมือนกัน 2, 3 หรือ 4 หมูตามลําดับดังตัวอยาง
propylamine diethylamine diisopentylamine
cyclohexyl dimethylamine benzylamine cyclohexylamine
การเรียกชื่ออะมีนที่มีโครงสรางซับซอนหรือโมเลกุลใหญจะเรียกหมู –NH2 วาอะมิโน
(amino) ซึ่งทําหนาที่เหมือนกับเปนหมูแทนที่ ในการเรียกชื่อจึงระบุตําแหนงหมูอะมิโนที่เกาะอยูกับ
วงหรือโซคารบอนดวยตัวเลขนอยที่สุด ดังตัวอยาง
109
2 – aminocyclohexanol 3 - aminocyclopentane
สําหรับอะมีนทุติยภูมิและตติยภูมิใหใชหมูอัลคิลขนาดใหญเปนโซหลัก สวนหมูอัลคิล
ขนาดเล็กที่เหลือใหเรียกวา อัลคิลอะมิโน (alkylamino) โดยตองระบุตําแหนงของหมูนี้ที่เกาะกับโซ
หลักดวยตัวเลขที่นอยที่สุด ดังตัวอยาง
3 – dimethylamino – 1 – hexanol 4 – (ethylmethylamino) cyclohexanone
16.1.2 ชื่อ IUPAC
การเรียกชื่อ IUPAC ของอะมีนคลายกับการเรียกชื่อแอลกอฮอลคือตองหาโซคารบอน
ที่ยาวที่สุดที่มีหมู –NH2 เกาะอยูเปนโซหลัก เรียกโซหลักนี้โดยตัด –e ทายชื่ออัลเคนออกแลวเติม
–amine ลงไปแทนพรอมระบุตําแหนงของหมู –NH2 ดวยตัวเลขที่นอยที่สุด ถามีหมูแทนที่อื่น ๆ มา
แทนที่อะตอมไฮโดรเจนของหมู –NH2 ใหใช N– นําหนาช่ือของหมูแทนที่เหลานั้น ดังตัวอยาง
N – methyl – 2 – butanamine 4, N, N – trimethyl – 2 - hexanamine
2 – butanamine
110
สวนอะโรเมติกและเฮเทอโรไซคลิกอะมีน นิยมเรียกตามชื่อดั้งเดิมเชน ฟนิลลามีน
เรียกวาแอนนิลีน เปนตน และอนุพันธของฟนิลลามีนก็เรียกโดยถือวาเปนอนุพันธของแอนนิลีน
เชนเดียวกัน ดังตัวอยาง
aniline (phenylamine) 3 – ethylaniline N, N – diethylaniline
16.2 สมบัติทางกายภาพของอะมีน
อะมีนเปนโมเลกุลมีขั้ว มีคาโมเมนตขั้วคูคอนขางสูงเพราะมีอิเล็กตรอนคูโดดเดี่ยวบนอะตอม
ไนโตรเจน อะมีนสรางพันธะไฮโดรเจนได แตพันธะ N---H–N นั้นจะออนกวา O---H–O เพราะ
ไนโตรเจนมีคาอิเล็กโตรเนกาติวิตีนอยกวาออกซิเจน ดังนั้นอะมีนปฐมภูมิและอะมีนทุติยภูมิสามารถ
เกิดพันธะ N–H หรือพันธะไฮโดรเจนระหวางโมเลกุลได สวนอะมีนตติยภูมิไมสามารถเกิดไดเพราะไม
มีอะตอมไฮโดรเจนที่เกาะอยูกับอะตอมไนโตรเจนเหลืออยูเลย แตสามารถเกิดพันธะไฮโดรเจนกับสาร
ที่มีพันธะ O–H หรือ N–H อยูในโมเลกุลเชนโมเลกุลของน้ํา อะมีนปฐมภูมิและทุติยภูมิมีจุดเดือดต่ํา
กวาจุดเดือดของแอลกอฮอล แตสูงกวาจุดเดือดของอีเทอรที่มีมวลโมเลกุลใกลเคียงกัน สวนอะมีนชนดิ
ตติยภูมิไมมีพันธะไฮโดรเจนจึงมีจุดเดือดต่ํากวาจุดเดือดของอะมีนปฐมภูมิและอะมีนทุติยภูมิที่มีมวล
โมเลกุลใกลเคียงกัน ขอมูลเปรียบเทียบจุดเดือดแสดงในตาราง 16.1
ตาราง 16.1 จุดเดือดของอีเทอร แอลกอฮอลและอะมีนที่มีมวลโมเลกุลใกลเคียงกัน
สารประกอบ มวลโมเลกลุ ชนิดของสาร จุดเดือด (C)
(CH3)3N
CH3 – O - CH2CH3
CH3 – NH – CH2CH3
CH3CH2CH2 – NH2
CH3CH2CH2 - OH
59
60
59
59
60
อะมีนตติยภูม ิ
อีเทอร
อะมีนทุติยภูม ิ
อะมีนปฐมภูม ิ
แอลกอฮอล
3
8
37
48
97
อะมีนทุกชนิดสามารถเกิดพันธะไฮโดรเจนกับตัวทําละลายที่มีหมูไฮดรอกซิลอยูในโมเลกุลได
(hydroxylic solvent) เชน นํ้า แอลกอฮอล เปนตน ดังนั้นอะมีนจึงละลายไดในน้ําและแอลกอฮอล
โดยเฉพาะอะมีนที่มีมวลโมเลกุลต่ํามีคารบอนไมเกินหกอะตอมสามารถละลายไดดีในน้ํา ตาราง 16.2
แสดงจุดหลอมเหลว จุดเดือดและการละลายน้ําของอะลิฟาติกและอะโรเมติกอะมีน
111
ตาราง 16.2 จุดหลอมเหลว จุดเดือดและการละลายน้ําของอะมีนบางชนิด
ชื่ออะมีน จุดหลอมเหลว
(C)
จุดเดือด
(C)
การละลายนํ้า
(g/100 g H2O)
methylamine
ethylamine
n-propylamine
dimethylamine
benzylamine
trimetylamine
aniline
-94
-81
-83
-92
10
-117
-6
-6
17
49
7
185
2.9
184
ละลาย
ละลาย
ละลาย
ละลาย
ละลาย
ละลาย
3.7
ที่มา : T.W.Graham Solomons and Craig B. Fryhle, Organic Chemistry, 9rd Edition, 2007,
John-Wiley & Sons, Inc.
อะมีนที่ระเหยไดจะมีกลิ่นเฉพาะตัวเชน เมทิลอะมีนมีกลิ่นคลายแอมโมเนีย ไตรเอทิลอะมีน
กลิ่นคลายปลาเนา ขณะที่อาริลอะมีนเชน แอนนิลีนจะเปนสารพิษ และเบตา-แนฟทิลอะมีน เปนสาร
กอมะเร็ง สําหรับเกลืออะมีนและเกลือแอมโมเนียมจตุรภูมิจะมีสมบัติทางกายภาพเชน จุดหลอมเหลว
สูง ละลายในน้ําไดและไมมีกลิ่น สมบัติทางกายภาพเหลานี้คลายเกลืออนินทรีย
16.3 ความเปนเบสของอะมีน
อะมีนเปนนิวคลีโอไฟล (Lewis base) เพราะมีคูอิเล็กตรอนโดดเดี่ยวที่ไมไดใชในการเกิดพันธะ
บนอะตอมไนโตรเจน ที่สามารถเกิดพันธะกับอิเล็กโตรไฟลได นอกจากนี้อะมีนแสดงสมบัติเปนเบส
โดยการรับโปรตอนจากกรด (Bronsted–Lowry base) ไดอีกดวย ปฏิกิริยาของอะมีนกับอัลคิลเฮไลด
แสดงดังรูป โดยอะมีนจะทําหนาที่เปนนิวคลีโอไฟล
nucleophile electrophile
ปฏิกิริยาของอะมีนเมื่อทําหนาที่เปนเบสรับโปรตอนจากกรดแสดงดังรูป
112
base acid protonated
เนื่องจากอะมีนเปนเบสแก สารละลายของอะมีนจึงมีสมบัติเปนเบส โดยอะมีนรับโปรตอนจาก
น้ําใหผลผลิตเปนแอมโมเนียมไอออน (ammonium ion) และไฮดรอกไซดไอออน ดังสมการ
ammonium ion hydroxide ion
คาคงตัวสมดุลของปฏิกิริยานี้เรียกวา คาคงตัวการแตกตัวของเบส (base–dissociation
constant) ใชสัญลักษณ Kb ดังสมการ และ pKb คือ –log Kb โดยคา Kb ของอะมีนสวนใหญนอยกวา
10-3 สารละลายอะมีนมีสมบัติเปนเบสสามารถเปลี่ยนสีกระดาษลิตมัสจากแดงเปนสีน้ําเงินได
Kb = [RNH3+] [OH-] / [RNH2]
16.4 เกลือของอะมีน
เมื่ออะมีนถูกเติมโปรตอนจะไดเกลืออะมีน (amine salt) ซึ่งประกอบดวยไอออนสองชนิดคือ
ไอออนบวกเกิดจากอะมีนถูกเติมโปรตอนเรียกวาแอมโมเนียม ไอออนและไอออนลบมาจากกรด
ชื่อของเกลืออะมีนเรียกเหมือนกับการแทนที่เกลือแอมโมเนียม โดยใชชื่อของอะมีนและกรดมารวมกนั
เปนช่ือของเกลืออะมีน ดังตัวอยาง
n – propylamine hydrochloric acid n – propylammonium chloride
16.5 การสังเคราะหอะมีน
16.5.1 ปฏิกิริยารีดักทีฟอะมิเนชัน
ปฏิกิริยารีดักทีฟอะมิเนชัน (reductive amination) เปนวิธีสังเคราะหอะมีนโดยการ
รีดิวซไอมีนหรือออกซีม ซึ่งเปนอนุพันธของคีโตนหรือแอลดีไฮดดวยลิเทียมอะลูมิเนียมไฮไดรดหรือ
113
โซเดียมไซยาโนโบโรไฮไดรด (NaBH3CN) หรือตัวเรงปฏิกิริยาไฮโดรจิเนชันเชน H2/Ni เปนตน ผลผลิต
อาจเปนอะมีนปฐมภูมิ อะมีนทุติยภูมิหรืออะมีนตติยภูมิก็ไดข้ึนอยูกับสารเริ่มตนที่ใชทําปฏิกิริยา
16.5.1.1 การสังเคราะหอะมีนปฐมภูมิ
อะมีนปฐมภูมิ เกิดจากปฏิกิ ริ ยาการรวมตัวระหวาง ไฮดรอกซิลามีน
(NH2–OH) กับคีโตนหรือแอลดีไฮดไดผลผลิตคือออกซีม ตามดวยปฏิกิริยารีดักชันออกซีมดวยตัวรีดิวซ
เชน LiAlH4, NaBH3CN หรือ H2/Ni ดังตัวอยาง
2 – pentanone 2 – pentanone oxime 2 – pentanamine
16.5.1.2 การสังเคราะหอะมีนทุติยภูมิ
อะมีนทุติยภูมิเตรียมไดจากปฏิกิริยาการรวมตัวระหวางอะมีนปฐมภูมิกับคีโตน
หรืออะมีนปฐมภูมิกับแอลดีไฮดไดผลผลิตไอมีน เมื่อรีดิวซไอมีนจะไดอะมีนทุติยภูมิ ดังตัวอยาง
acetone acetone – N – phenyl imine phenyl isopropylamine
16.5.1.3 การสังเคราะหอะมีนตติยภูมิ
การสังเคราะหอะมีนตติยภูมิไดจากปฏิกิริยาการรวมตัวระหวางอะมีนทุติย
ภูมิกับคีโตน หรืออะมีนทุติยภูมิกับแอลดีไฮดไดเกลือไอมิเนียม (iminium salt) ซึ่งไมเสถียรเมื่อถูก
รีดิวซดวย NaBH3CN จะไดผลผลิตเปนอะมีนตติยภูมิ ดังตัวอยาง
114
cyclohexanone iminium salt N, N – dimethyl cyclohexylamine
16.5.2 ปฏิกิริยาเอซิเลชัน–รีดักชัน
ปฏิกิริยาเอซิเลชัน–รีดักชัน (acylation-reduction) เปนปฏิกิริยาการเพิ่มหมูอัลคิล
หนึ่งหมูใหแกอะตอมไนโตรเจนของแอมโมเนียหรืออะมีนซึ่งเปนสารตั้งตน โดยใหทําปฏิกิริยากับเอซิด
คลอไรดและไดผลผลิตเปนอะไมด ตามดวยปฏิกิริยารีดักชันอะไมดดวยลิเทียมอะลูมิเนียมไฮไดรดได
ผลผลิตสุดทายเปนอะมีน ดังตัวอยางเมื่ออะมีนปฐมภูมิทําปฏิกิริยากับเอซิดคลอไรด
propanoyl chloride aniline N - phenylpropanamide
16.5.3 ปฏิกิริยารีดักชัน
อะมีนสามารถสังเคราะหไดจากการรีดิวซสารประกอบบางชนิดไดโดยตรงเชน
สารประกอบไนโตร สารประกอบไนไตรลและอะไมด ดังตัวอยาง
16.5.3.1 ปฏิกิริยารีดักชันสารประกอบไนโตร
หมูไนโตร (-NO2) ทั้งในอะโรเมติกและอะลิฟาติกสามารถถูกรีดิวซเปนหมู
อะมิโนไดงายโดยใชตัวเรงปฏิกิริยาไฮโดรจิเนชันเชน Ni, Pd, Pt หรือใชโลหะกัมมันต (active metal)
เชน Fe, Zn, Sn ในกรดใหผลผลิตเปนอะมีนปฐมภูมิ ดังตัวอยาง
115
o – nitrotoluene o – toluidine
16.5.3.2 ปฏิกิริยารีดักชันสารประกอบไนไตรล
เมื่อรีดิวซสารประกอบไนไตรลดวยลิเทียมอะลูมิเนียมไฮไดรดหรือตัวเรง
ปฏิกิริยาไฮโดรจิเนชันจะไดผลผลิตเปนอะมีนปฐมภูมิ ดังตัวอยาง
butanenitrile 1 – butanamine
16.5.3.3 ปฏิกิริยารีดักชันสารประกอบอะไมด
อะไมดใชเปนสารตั้งตนในการเตรียมอะมีนไดทั้งสามชนิดคือ อะมีนปฐมภูมิ
อะมีนทุติยภูมิและอะมีนตติยภูมิ โดยรีดิวซอะไมดปฐมภูมิ อะไมดทุติยภูมิและอะไมดตติยภูมิดวย
ลิเทียมอะลูมิเนียมไฮไดรด หรือตัวเรงปฏิกิริยาไฮโดรจิเนชัน แสดงดังตัวอยาง
butanamide butanamine
N – phenylbutanamide N – butylaniline
16.5.4 ปฏิกิริยาการแทนที ่
การสังเคราะหอะมีนอาจใชปฏิกิริยาการแทนที่ระหวางแอมโมเนียหรืออะมีนใน
ปริมาณมากเกินพอกับอัลคิลเฮไลด เพราะอะตอมไนโตรเจนมีอิเล็กตรอนคูโดดเดี่ยวจึงทําหนาที่เปน
นิวคลีโอไฟลสามารถเขาไปแทนที่เฮไลดในอัลคิลเฮไลด และไดผลผลิตเปนอะมีน ดังตัวอยาง
116
1 – bromopentane 1 – pentanamine
isopropyl bromide isopropylmethylamine
16.6 ปฏิกิริยาอะมีน
อะมีนเปนสารอินทรียที่มีสมบัติเปนเบสและเปนนิวคลีโอไฟลที่ดี จึงสามารถทําปฏิกิริยากับสาร
ตาง ๆ ไดหลายชนิด
16.6.1 ปฏิกิริยาอะมีนกับกรดไนตรัส
เนื่องจากกรดไนตรัสไมเสถียรถาตองการใชกรดนี้จะเตรียมจากสารละลายผสม
ระหวางโซเดียมไนไตรต (sodium nitrite, NaNO2) กับกรดไฮโดรคลอริกเจือจาง ดังสมการ
sodium nitrite nitrous acid
กรดไนตรัสสามารถทําปฏิกิริยากับอะมีนไดทั้งสามชนิดแตใหผลผลิตแตกตางกันดังนี้
16.6.1.1 ปฏิกิริยาอะมีนปฐมภูมิกับกรดไนตรัส
กรดไนตรัสสามารถทําปฏิกิริ ยากับอะมีนปฐมภูมิ ไดไม วาจะเปน
อะลิฟาติกหรืออะโรเมติกแตใหผลผลิตแตกตางกันดังนี้
ปฏิกิริยาของกรดไนตรัสกับอะลิฟาติกอะมีนปฐมภูมิ ผลผลิตที่ไดคือเกลือ
อัลคิลไดอะโซเนียมที่ไมเสถียร จะสลายใหคารโบแคตไอออนและไนโตรเจน ซึ่งคารโบแคตไอออนจะ
เกิดปฏิกิริยาตอไปได โดยถาคารโบแคตไอออนทําปฏิกิริยากับน้ําจะไดแอลกอฮอล ถาใหทําปฏิกิริยา
กับเฮไลดไอออนจะไดอัลคิลเฮไลด และถาทําการดึงโปรตอนจะไดอัลคีน และพบวาผลผลิตที่ไดจะเปน
ผลผลิตผสม ดังสมการทั่วไปดังนี้
117
ปฏิกิริยากับอะโรเมติกอะมีนปฐมภูมิ (primary arylamine) ไดเกลือ
อะรีนไดอะโซเนียม (arenediazonium salt) ซึ่งมีเสถียรภาพที่อุณหภูมิระหวาง 0 C-10 C ถา
อุณหภูมิสูงกวาน้ีจะสลายตัวได ดังสมการทั่วไปและตัวอยางดังนี้
primary arylamine arenediazonium salt
aniline benzenediazonium chloride
เกลืออะรีนไดอะโซเนียมสามารถเกิดปฏิกิริยาการแทนที่หมูไดอะโซเนียม
กับรีเอเจนตตาง ๆ ไดหลายชนิดใหผลผลิตแตกตางกัน ดังสมการและตัวอยางดังนี้
118
p – toluenediazonium hydrogen sulfate p - cresol
o – toluidine o - chlorotoluene
m – chloroaniline m – bromochlorobenzene
o – nitroaniline o - nitrobenzonitrile
วงอะรีนไดอะโซเนียมไอออน (Ar-N2+X-) สามารถทําปฏิกิริยากับสาร
อะโรเมติกที่มีหมูใหอิเล็กตรอนสูงเกาะอยูที่วงเชน –OH, -NH2, -NHR1, -R2 เปนตน ไดผลผลิตเรียกวา
สารประกอบอะโซ (azo compound) ที่มีโครงสรางเปน Ar–N=N–Ar และปฏิกิริยานี้เรียกวา diazo
coupling ดังสมการทั่วไปและตัวอยางดังนี้
119
N N
X-X-
N
G
- HXG = - NR
2, - OH
an azo compound
+
GN
H
N GN
benzenediazonium phenol p - (phenylazo) phenol
chloride
benzenediazonium N, N - dimethylaniline N, N – dimethylaniline – p –
chloride (phenylazo) aniline
16.6.1.2 ปฏิกิริยาอะมีนทุติยภูมิกับกรดไนตรัส
กรดไนตรัสทําปฏิกิริยากับอะมีนทุติยภูมิทั้งอะลิฟาติกหรืออะโรเมติกให
ผลผลิตเหมือนกันคือ N–nitrosoamine หรือเรียกอีกอยางหนึ่งวา nitrosamine ดังตัวอยาง
120
diethylamine N – nitroso diethylamine
dimethylamine N – nitroso dimethylamine
N – methylaniline N – nitroso – N – methylaniline
16.6.1.3 ปฏิกิริยาอะมีนตติยภูมิกับกรดไนตรัส
กรดไนตรัสสามารถทําปฏิกิริยากับอะมีนตติยภูมทิั้งอะลิฟาติกหรือ
อะโรเมติกแตใหผลผลิตแตกตางกัน
ปฏิกิริยากับอะลฟิาติกอะมีนตติยภูมิ ใหผลผลิตเปน N – nitrosoamine
และมีแอลดีไฮดหรือคีโตนเกิดขึ้นดวย ดังตัวอยาง
N, N – diethylbenzylamine N – ethyl – N – nitrosobenzylamine acetaldehyde
ปฏิกิริยากับอะโรเมติกอะมีนตติยภูมิ ตําแหนงพารา (p-) ที่วางของวง
อะโรเมติกจะเกิดปฏิกิริยากับกรดไนตรัสไดสารที่มีหมูไนโตรโซ (-NO) เกาะที่ตําแหนงพารา
เรียกวา p – nitrosoamine ดังตัวอยาง
N, N – diethyl aniline N, N – diethyl p – nitrosoaniline
121
16.6.2 ปฏิกิริยากับคีโตนและแอลดีไฮด
เมื่ออะมีนปฐมภูมิทําปฏิกิริยากับคีโตนและแอลดีไฮดจะไดผลผลิตเปนไอมีนปฏิกิริยา
เกิดจากอะตอมไนโตรเจนของอะมีนไปแทนที่อะตอมออกซิเจนในคีโตนและแอลดีไฮด ดังตัวอยาง
cyclohexanone methylamine cyclohexanone methyl imine
16.6.3 ปฏิกิริยากับอัลคิลเฮไลด
เมื่ออะมีนทําปฏิกิริยากับอัลคิลเฮไลดปฐมภูมิ หมูอัลคิลจะเขาไปแทนที่อะตอม
ไฮโดรเจนที่เกาะอยูกับอะตอมไนโตรเจน ทําใหแอมโมเนียเปลี่ยนไปเปนอะมีนปฐมภูมิ อะมีนปฐมภูมิ
เปลี่ยนไปเปนอะมีนทุติยภูมิ และอะมีนทุติยภูมิเปลี่ยนไปเปนอะมีนตติยภูมิได เรียกปฏิกิริยานี้วา
อัลคิลเลชัน สมการทั่วไปและตัวอยางมีดังนี้
ตัวอยางแอมโมเนียทําปฏิกิริยากับอัลคิลเฮไลดปฐมภูมิ แอมโมเนียจะเปลี่ยนไปเปน
อะมีนปฐมภูมิ ดังตัวอยาง
ammonia ethyl bromide ethyl ammonium bromide
ethyl ammomium ammonia ethylamine
ตัวอยางอะมีนปฐมภูมิทําปฏิกิริยากับอัลคิลเฮไลดปฐมภูมิ อะมีนปฐมภูมิจะเปลี่ยนไป
เปนอะมีนทุติยภูมิ ดังตัวอยาง
122
propylamine (1) ethyl bromide ethyl propylamine (2)
ตัวอยางอะมีนทุติยภูมทิําปฏิกิริยากับอลัคิลเฮไลด อะมีนทุตยิภูมิจะเปลี่ยนไปเปนอะมีนตติยภูมิ ดัง
ตัวอยาง
diisopropylamine (2) methyl iodide methyl diisoproypl amine (3)
16.6.4 ปฏิกิริยากับเอซิดคลอไรด
อะมีนปฐมภูมิและอะมีนทุติยภูมิทําปฏิกิริยากับเอซิดคลอไรดใหผลผลิตเปนอะไมด
เรียกวาปฏิกิริยาเอซิเลชัน ดังตัวอยาง
dimethylamine propanoylchloride N, N – dimethylpropanamide
16.6.5 ปฏิกิริยากับซัลโฟนิลคลอไรด
ซัลโฟนิลคลอไรดเปนเอซิดคลอไรดของกรดซัลโฟนิก (sulfonic acid) เชนเดียวกับ
เอซิดคลอไรดของกรดคารบอกซิลิก ซัลโฟนิลคลอไรดเปนอิเล็กโตรไฟลที่ดี โครงสรางเปรียบเทียบกรด
คารบอกซิลิก เอซิดคลอไรด กรดซัลโฟนิก และซัลโฟนิลคลอไรด แสดงดังรูป
carboxylic acid acid chloride sulfonic acid sulfonyl chloride
อะมีนปฐมภูมิและอะมีนทุติยภูมิเกิดปฏิกิริยาการแทนที่คลอไรดไอออนของซัลโฟนิล
คลอไรด ใหผลผลิตเปนอะไมดของกรดซัลโฟนิกเรียกวาซัลโฟนาไมด (sulfonamide) แสดงดัง
ตัวอยาง
123
1 – butanamine benzenesulfonyl chloride N – butyl benzene sulfonamide
16.6.6 ปฏิกิริยากับกรด
อะมีนทุกชนิดทําปฏิกิริยากับกรดทั้งกรดแร และกรดคารบอกซิลิกใหเกลืออะมีนที่
ละลายไดในน้ําดังตัวอยาง
trimethylamine hydrobromic acid trimethylammonium bromide
Recommended