รายงาน การจัดการความรู้...

1

รายงาน การจดการความร

โครงการพฒนาองคกรแหงการเรยนรโดยสรางชมชนอดมปญญา

ชอกจกรรม การจดการความรดานการเรยนการสอนและงานวจย (KM) รหส 02-05-04-001

หลกการและเหตผล

การจดการความรเปนเครองมอส าคญในการรวบรวมความรทงทเปนความรทฝงอยในตวบคคล (Tacit Knowledge) และความร ทชดแจง (Explicit Knowledge) มาพฒนาใหเปนระบบเพอใหทกคนในองคกร สามารถเขาถงความรและมการแบงปนแลกเปลยนเรยนร เพอพฒนาตนเองใหเปนผร รวมทงน าความรทไดรบไปใชในการปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ เสรมสรางศกยภาพขององคกรใหมความสามารถในการแขงขนระดบสง

คณะครศาสตร ไดตระหนกถงความส าคญของการพฒนาบคลากรใหมความคดสรางสรรค และมทกษะทจ าเปนในการพฒนาสความเปนมออาชพในการด าเนนการเพอใหบรรลเปาหมายดงกลาว วธการหนงทคณะใช คอการพฒนาผานการจดการความร (Knowledge Management) โดยเปนการน าจดแขง (Strengths) ดานบคลากร และการมเครอขายการปฏบตงานมาเสรมสรางศกยภาพในการปฏบตงาน ดงนน การแบงปนแลกเปลยนเรยนรของบคลากรเหลานและเครอขายการปฏบตงาน จะท าใหเกดการสรางความร อนจะน าไปสการมนวตกรรม (Innovation) การพฒนาขดความสามารถ (Competency) และการเสรมสรางประสทธภาพ (Efficiency) ดานการปฏบตงานของคณะครศาสตรตอไป

2

โครงการพฒนาองคกรแหงการเรยนรโดยสรางชมชนอดมปญญา

ชอกจกรรมการจดการความรดานการเรยนการสอนและงานวจย (KM) คณะครศาสตร วนพฤหสบดท 15 มนาคม 2561

เวลา 13.00 – 16.30 น. ณ หอง 7301 คณะครศาสตร

3

ชวงท 1

บรรยายพเศษ ในหวขอเรอง “ประสบการณการสอน : ครของครตนแบบครศาสตร” โดย ผศ.ดร.เปรมจตต ขจรภย ลาเซน ประวตการท างานการสอนและประสบการณการศกษาตอและการสอนทประเทศองกฤษ ท างานประถมมธยม ประถมทจบโทมาสอนภาษาองกฤษการท างาน เรากลาท าใครนนทาปลอยเขา แตวาบางคนอาจจะทอแท และดถกตนเองวาท าไปท าไมเราจบมาเราจะไปสอบครสามญกมคนวาถาเราไมมพวกไมคนรจกไมตองไปสอบ เลย เราเปนคนมาจากลพบร ไมมพวกคงอยยาก เราอยากสอบสอบคนกแสนกไมตองกลวบางทหลายปกวาจะบรรจ บางคนอยากสอบ กสอบคนกแสน กอยาไปกลวถามงานท ากท างาน บานสมเดจเจาพระยา เคยนอนดกไหม ดฉนนอนดกตลอดเลย เรยนกนอนดกเรยนกนอนดก อาจารทสอนเราบอกวาใหดมน า ดมน าแลวสดชน เราโอนมาอยทมหาวทยาลยเพชรบรวไลยอลงกรณ เสนอมาเลยรปแบบการสอน ของ ฟดฟอยตองการใหเราท า workshop ออกไป คนไทย สอนคนไทย เปน ผศ. กไมไดจะมาบรรยายฉนไมฟงหลอก เปนจบจฬากไมใช ไมอยากฟงหลอก พอดอาจารยจบประสานมตร กดหนอย ท า workshop ตองท าไง เรามความเชอในสงศกดสทธ เราบชาพระแม เราบอกวา สมเดจแม ใหลกสงไปถกดวยเถอะ ทานเลยยนดทจะอบรม ไดไปอบรม 1 เดอน เราตองกลาใครจะวา บาไมกลว เราบาวชาการทานกบอกใหไป ไปอยบานทาน อยบานทาน 1 เดอน ทานไมคดเงนเลย และทานบอกวาจะไปสอนทไทยดวย เรากคดวาจะเอาเงนทไหนให ตอนจบปรญญาโท มาอย ทกรงเทพ สอบสมภาษณ อยางเดยวเปนภาษาองกฤษ ขอเขยนไมตองสอบ เลย

4

ภาพการบรรยาย ของ ผศ.ดร.เปรมจตต ขจรภย ลาเซน

5

ชวงท 2

การบรรยาย รปแบบการจดการศกษา วไลยอลงกรณส าหรบการศกษา ยค 4.0 การเรยนร เชงสรางสรรค และผลตภาพ

โดย 1. ผศ.ดร.เรขา อรญวงศอาจารย 2. อาจารย ดร.เลอลกษณ โอทกานนท 3. อาจารย ดร.กาญจนา เวชบรรพต 4. อาจารยวราพร อศวโสภณชย

6

เนอหา

1. ระยะกอนพฒนาผลตภาพ (Pre-production phase) เปนระยะทมการก าหนดผลตภาพหรอสาขาวชา ควรก าหนดเพอใหผเรยนมโอกาสเรยนรและพฒนาทกษะการคดระดบสงในกระบวนการพฒนาผลตภาพหรอผลงาน และควรพจารณาวาน าไปสการเผยแพรและใชประโยชนไดในบรบทจรง คณะกรรมการหลกสตรและหรออาจารยผสอนก าหนดผลตภาพหรอผลงาน ทเหมาะสมกบรายวชาหรอสาขาวชา และพจารณาความเปนผลตภาพเชงสรางสรรค เชน ความแปลกใหม ความหลากหลาย คณคาของผลตภาพดวยกจกรรมในกระบวนการเรยนการสอนในระยะน อาจจะมกจกรรมศกษาพนฐานทชมชนในบรบทจรงรวมกบรวบรวมขอมลดวยการสงเกต สมภาษณสอบถาม หรอรวมกจกรรม น าขอมลมาตงโจทย หรอปญหาหรอผลตภาพทตองการน ามาใชประโยชน กจกรรมทผเรยนไดมโอกาสลงพนทหรอรวมกจกรรมกบผใชประโยชนจะชวยใหการพฒนาผลตภาพถกน าไปใชประโยชนจรงไดมากกวา

การก าหนดผลตภาพหรอผลงานของรายวชาทสอน อาจก าหนดเปนสถานการณปญหาหรอโจทยทมเงอนไขส าคญทสอดคลองกบการเรยนรรายวชาและการพฒนาผลตภาพ กรณรายวชาทเรยนในชนปแรกอาจก าหนดคอนขางเจาะจงหรอชดเจน เมอผเรยนมความรและทกษะหลากหลายควรก าหนดสถานการณหรอโจทยทผเรยนมโอกาสใชความร ความคดอยางอสระ หรอออกแบบผลตภาพดวยตนเองมากขน ระดบความสรางสรรคของผลตภาพเรมแรกอาจไดผลตภาพทคลายแบบปกตทวไป แตผเรยนควรเสนอความพเศษหรอจดเดนของผลงานตนได ระดบทสงขนควรเปนผลตภาพทไมธรรมดา (Unusual) โดยผเรยนระบการดดแปลงความคดแปลกใหมทตนเองไดออกแบบหรอเพมเตมในการผลตผลงานได และระดบสงสดเปนผลตภาพทมความเปนนวตกรรมหรอเปนสงใหม (Original)

2. ระยะพฒนาผลตภาพ (Production phase) เปนระยะทจดกระบวนการเรยนรทคดสรรอยางเหมาะสมกบรายวชา ผเรยนควรเปนผออกแบบ ผปฏบต ผด าเนนงานสรางสรรคผลงานอยางเปนกระบวนการ ควรมการปรบปรงกระบวนการผลงานเพอใหผเรยนมทศนคตในการสรางสรรคความแปลกใหมหรอความสมบรณ เพอใหประโยชนไดหลากหลายคณคา ฝกการท างานรวมกน (Work based Learning) ผสอนมบทบาทในการสงเสรมการกลาคดสงใหมทปรบปรงคดสรางสรรค การตดตามความกาวหนา รความกาวหนาทางดานการคด และความกาวหนาในการผลตผลงานของผเรยน อาจเปนทปรกษาผอ านวยความสะดวกหรอเปนผเชยวชาญในบางกรณ เพอท าใหการพฒนาผลผลตมความชดเจนมากยงขน

ในกระบวนการออกแบบผลตภาพผสอนความสงเสรมการใชความรทกษะและกระตนความคดหลากหลาย (Flexibility) และความแปลกใหม (Unusual) หรอความรเรม (Original) อ านวยความสะดวก และสงเสรมการใชเทคโนโลยในการศกษาและออกแบบ ในกระบวนการสรางหรอการทดลองควรเนนความถกตองตามหลกวชาและกระตนความคดเกยวกบคณคา (Valuable) หรอประโยชน (Useful) ของผลงานดวย บทบาทผสอนควรแสดงความคาดหวงเชงบวกเพอสรางความเชอดานบวกในการสรางสรรคผลตภาพของผเรยน ควรใหผเรยนตระหนกวาการปรบปรงในกระบวนการสรางสรรคเปนความคดสรางสรรคมใชปรบปรงเพราะผดพลาดหรอความบกพรองเทานน

3. ระยะหลงการพฒนาผลตภาพ (Post-production phase) เปนระยะทมการประเมนผลตภาพและประเมนกระบวนการ มกจกรรมใหผเรยนเสนอผลงานจดเดนหรอการใชผลงานใหเกดประโยชนและคณคา ใหผเรยนเสนอกระบวนการพฒนาผลงานอยางถกตองตามหลกวชา ผสอน ผเรยน ผทเกยวของใชขอมลทน าเสนอเพอใหขอมลยอนกลบหรอเสนอแนะซงจดวาเปนการประเมนกระบวนการ ส าหรบการประเมนผลงานเชงสรางสรรคควรมเกณฑทชดเจนเปนเกณฑทผเรยนรบรตงแตกอนเรมพฒนาผลงาน ควรมการก าหนดเกณฑทชดเจนเปนเกณฑทผเรยนรบรตงแตกอนเรมพฒนา

7

ผลงาน ควรมการก าหนดเกณฑการประเมนผลงานพรอมกบโจทยหรอเปาหมายผลงานตงแตระยะพฒนาผลผลต เพอใหผเรยนพฒนาใหไดคณภาพตามเกณฑ การประเมนคณภาพผลงานอาจประเมนดวยความคดรเรม (Original) ดานความคดยดหยน (Flexibility) ดานความถกตองครบถวนสมบรณตามหลกวชา (Elaboration) ดานคณคา (Valuable) ดานการใชประโยชน (Useful) ดานความคงทน (Durable) ดานประสทธภาพ (Effective) ดานการใชทนต า (low cost) หรอก าหนดเกณฑอนๆตามความเหมาะสมกบผลตภาพ ผมสวนรวมในการประเมนไดแกผสอนผเรยนผใชประโยชนผเชยวชาญ ถาเปนผลตภาพส าคญหรอเปนนวตกรรมของคณะของมหาวทยาลย ควรมการประเมนโดยผใชประโยชนหรอโดยชมชน จะท าใหเกดผลกระทบหรอชวยการขบเคลอนในการเผยแพรและน าไปใชประโยชนดวย การประเมนผลตภาพส าคญหรอโดยเดนอาจเปดโอกาสใหผใชประโยชนในชมชนหรอผเชยวชาญประเมนตามเกณฑอน ๆ อยางอสระ ซงจดวาเปนการประเมนแบบเปด (Open assessment) จะชวยใหผเรยน ผผลตผลงานมประสบการณส าคญสามารถพฒนาตนเองใหกาวหนาตอไปได 4. ระยะเผยแพรและน าไปใชประโยชน (Publication/cinnercuauzatuion phase) เปนระยะทขบเคลอนโดยมหาวทยาลยเพอน าผลตภาพของมหาวทยาลยออกเผยแพร น าไปใชประโยชนทงประโยชนสาธารณะและประโยชนเชงพาณชย เนองจากมหาวทยาลยมผลตภาพหลากหลายรปแบบและมหาวทยาลยมพนธกจและบทบาทหลายดาน สามารถด าเนนการขบเคลอนโดยบรณาการกบงานของมหาวทยาลยในโอกาสตาง ๆ ได การเผยแพรผลงานเชงวชาการ เชนผลงานวจย บทความวชาการนวตกรรมการศกษา เปนตน มหาวทยาลยควรขบเคลอนสงานประชมวชาการระดบชาตและนานาขาตการน าไปใชประโยชนมหลายแบบคณะมหาวทยาลยควรขบเคลอนสผใช ผประกอบการ และชมชนเปาหมาย 1. การใชประโยชนเชงสาธารณะ มหาวทยาลยสามารถขบเคลอนการใชผลตภาพในการบรการวชาการเชน การใชองคความรของมหาวทยาลยในการพฒนาคณภาพชวตของประชาชนพฒนาอาชพหรอสงเสรมความเขมแขงของชมชนท าใหมหาวทยาลยเปนทพงของสงคมได 2. การใชประโยชนเชงนโยบาย มหาวทยาลยควรเปนองคกรชวยขบเคลอนนโยบาย ดงนนจงควรมองคความรหรอนวตกรรมในการขบเคลอนนโยบายใหไดผล เชน การใชนวตกรรมทางการศกษาขบเคลอนนโยบายการศกษา 4.0 เปนตน 3. การใชประโยชนเชงพาณชย ถามหาวทยาลยมผลตภาพทเปนผลงานตนแบบ ผลงานทมสทธบตรตาง ๆ สามารถใชประโยชนเชงพาณชยได การพฒนาผลตภาพทมงใชประโยชนเชงพาณชยจ าเปนตองก าหนดผลตภาพทมาจากความตองการของผใชหรอสถานประกอบการ หรออาจรวมกนก าหนดผลตภาพทตองการใชประโยชนหรอตนแบบทตองการเพอการท าธรกจ 4. การใชประโยชนเชงพนท มหาวทยาลยมพนทบรการควรมบทบาทในการเพมศกยภาพของพนทโดยใชองคความรหรอนวตกรรมจากมหาวทยาลย ดงนนหนวยงานหรอบคลากรของมหาวทยาลยทมสวนรวมกจกรรมในพนทหรอคณาจารย ควรศกษาความตองการของพนทเพอก าหนดผลตภาพทใชประโยชนในพนทไดอยางเหมาะสม มความจ าเปนและบรบทมหาวทยาลยกบพนทมความสมพนธเชงสรางสรรคอยางโดยเดน 5. การใชประโยชนเขงวชาการ มหาวทยาลยเปนแหลงวชาการโดยตรงและมหาวทยาลยตาง ๆ เชอมโยงกนทางวชาการอยางชดเจน มหาวทยาลยทจะเปนทยอมรบของสงคมไดอยางมความเขมแขงทางวชาการมผลตภาพตามศาสตรของตนเองทกาวหนาอยางตอเนอง การเผยแพรและใชประโยชนอาจใชมหาวทยาลยหรอสถานทตาง ๆ เปนแหลงเผยแพรใหสถานการณและชองทางตาง ๆใชเทคโนโลยเครองมอและสอตาง ๆไดหลากหลายอยางไรกตามมหาวทยาลยจ าเปนตองมการวางแผนการด าเนนการและการขบเคลอนอยางเปนระบบและรอบดาน

8

เปนโครงการจตอาสาในเชงการทองเทยว ใหนกศกษาลงพนทตลาดน าให ไปสอนแมคาสอนเขยนภาษองกฤษ ใหเขยนชออาหารเปนภาษาองกฤษ และใหเดกนกศกษาไปสอน พอนกศกษากบไปอกครง แมคาขนปายชออาหารเปน ภาษาองกฤษ ไดใชความรในชนเรยนของเราไปใชในสงคม และใชไดจรงเปนโปดกในเชงความคดและการใหความร และมโครงการพฒนาคร การพฒนาครไปใชกบนกเรยน ในหลายๆวงการเรมท าแลว คณะของเราไดท าแลว

9

ภาพกจกรรม

10

11

ชวงท 3

ปฏบตการกลมแลกเปลยนเรยนรตามสาขาวชาในประเดน “การศกษา 4.0 การ เรยนรเชงสรางสรรคและผลตภาพ จากแนวคดสการปฏบต” แตละกลมแลกเปลยนเรยนรประสบการณโดยใชเทคนคการสนทนาเลาเรอง (Storytelling) ในประเดนเกยวกบการจดการเรยนรเชงผลตภาพโดยมกรอบสนทนาเลาเรองดงน

1. รายละเอยดวชาทสอน และผลงานทได

2. เทคนควธการจดการเรยนรทใช

3. ขนตอนการจดการเรยนร

4. เทคนคการประเมนผลทใช แรกเปลยนเรยนรเชงผลตภาพ ประเดนแรกคอ การจดการเรยนการสอน ขนตอน การสรปองคความร

ของสาขาของอาจารย เคยผลตภาพแบบน ทางนจะไดองคความรใหม เอารายละเอยดลงในกระดาษทแจกให และน าเสนอแตละกลม เพอแรกเปลยนเรยนรซงกนและกน แตละกลมสงตวแทนมาน าเสนองานหนาหอง ในกลมเพอ

กลมท 1 อาจารย ดร.นตกร น าเสนอหลกสตรเคมชวะ วทยาศาสตร ปฐมวย ยกตวอยางการสอนของนกศกษา ออกแบบ การออกขนตอนการตงเปาหมาย ตดตามและประเมนงาน เพอพฒนาแผนการสอน ของเรากใชแนวคดนมาใชโดยตลอด ขนตอนสดทาย ผลงานทใช การฝกออกแบบการสอน การออกแบบโดยการให ใหดการออกแบบ กอนและระหวางการสอน ในการวางแผนรวมกน เดกกลมน จะมาท างาน 3 คน สามารถทจะท างานเสรมชวยกนได การท างานรวมกนในการวางแผนในเทอมหนา เราใชแผนทมคณภาพ นกศกษา สอบ ในการด าเนนการสอน พอสอนเสรจจะตองดการตอบรบ และเดกจะไดรบการจบ

กลมท 2 อาจารยคนธรส สาขาปฐมวน แนะน าอาจารยประจ าหลกสตร รายวชาทผลตภาพ และมหลายวชาทบอกในสาขาปฐมวน มหลายวขาทออกในรปของผลตภาพ และจะไดทราบปญหาของ สาขา เชนปญหาของเดกไมอยากไปโรงเรยน ปญหาของเดกพดไมเพราะ ปญหาของเดกไมทานผก เปนโรงทาน และเดกไมชอบการพดบน หรอการวากลาวตกเตอนจากนน กใหครประจ าชน ในหลายวชา กจะพจารณาแผนคณภาพการสอน ทานอาจารยพนดา มอะไรเพมเตมไหมคะในสาขาของเรา ถาไมมจบการน าเสนอคะ

กลมท 3 ผศ.ดร.สวรรณา หลกสตรปรญญาโท ปรญญาเอก การเรยนการสอน บรหารการศกษา ประกาศนยบตรวชาชพบณฑต และจตวทยา สาขาหลกสตรและการสอนใหนองเลาใหฟงเรองการสอนเรองเกยวกบ พนธไมงานทกงานใหนกศกษา ซงในทน เรองการใหการสนใจ เปนอนดบแรก และใหความรในเชงทลก ใหนองเลาใหฟงวา สอนอยางไร วาสอนอยางไรใหเปนโพดกออกมา ใหอาจารยวภาวด เลาใหฟง นะคะวา คอเปาหมายของเรา ทจะพดถงทฤษฎทเรยนในหอง ทเราจะจ าแนกของพนธไมออกมาได ใหไอเดย ในการพดใหความสนใจเชนรปภาพของพนธไม และชวยกนถายทอดในเชง และพดใหความสนใจ และใหขอมลสบคนเพอใหความสนใจและน าขอมลนนมาน าเสนอกอนวาทจะไปลงภาคสนามจรง ลงไปท าไรบางคยกนกอน วาทหามาถกตองตามทฤษฎ และเปนองคความร และในขนตอนทใหนกเรยนลงภาคสนามจรง

12

ใหมการประเมน และมความถกตองในทฤษฎ ไหม และอยในขนตอน และอยในขนตอนและเขาไดน าความรน าไปใช และทฤษฎ ในรปภาพ ภาพจรงใหนกศกษาลงพนทลงเกบภาพถาย จรงเปนพชจรงเขาสขนตอนในการเผยแพร ในงาน KM ของเขาแลว ใหเขาออกคาย ในการฝกสอน หรอการท างาน เขากไปใชได นกศกษาทกคนสามารถน าผลงานทแตกตางกนมา และสามารถมาใชทโรงเรยนและสามารถสบคนได กลมท 4 อาจารย ชยพล สาขาภาษาไทย ภาษาจน กราบเรยนผบรหาร ทเราพดคยกน สาขาทงหมด 3 สาขา เนองจากกระผม ไมไดจบสาขาครศาสตร อาจจะพดไมคลองเทาทควร ผมจะน าเทคนคความร เดมของผม น ามาใชผมเรยน ป.ตร วศวกรรม ยอนรอย ผมกเอาหนงสอเดกทไดรบการยกยองน ามา ใช กระบวนการม 3 ขนตอน ขนตอนแรก คอการด ไซจนตนาการ ใน 3 งาน เดกไทย มแนวคดสรางสรรค เราไดรองใหเคาไดฝก และประสบการณชวต ทสรางใหเดก ไดค าแนะน าจากอาจารยแตงโม วานาจะเอาไปขายไดนะ ผมเคยเปนบรรณาธการหนงสอมากอนและผมกผลกดน ใหนกศกษาของผม เขยนหนงสอไปขาย เพอเปนการสรางประสบการณ และฝกการเรยนรมากขน อาจารยพชรนทร น าเสนอ เปนตวแทนของกลมหนา ในกลมของเราไดคยกนไดแลกเปลยนและไดน าเสนอ ในรายวชาคอมพวเตอรชวยสอน คณตศาสตร คอเราจะเนนโปรแกรมชวยสอนเอาไปจบโปรแกรมการสอน ในรายวชาคณตศาสตรระดบปฐมและมธยมศกษา ตอนนเรามาดกระบวนการทเราใชนะคะ จรงๆแลวงานชนนนะคะ เราไดทดลองใช มาแลว 5 ป ตามกระบวนการ พ 1 และโปรแกรมทใช การพฒนากระบวนการเรยนการสอน ในเบองตนกจะสอนใหนกเรยนรจกโปรแกรมการสอน กอนครอบคลมทกสาระในศาสตรคณตศาสตรของเรามทงหมด 6 สาระ ซงเราจะใชโปรแกรมอนนสอน แนวคดวธการสรางทงเกณฑ งานศลปะ ทกอยางกจะรวมในรายวชาน

13

ภาพตอนเขากจกรรมกลมแตละกลม

14

15

16

17

18

19

20

21