การบรรยายครั้งที่ 7¸าร... · สมมติฐาน...

การบรรยายครงท 7

สมมตฐาน ตวแปร และกรอบแนวความคด

ผศ.เอกณรงค วรสหะ

ตวแปร (Variables)ลกษณะหรอคณสมบตบางอยางทผวจยสนใจ ซงอาจจะ

เปนสงมชวตหรอไมมชวต และมคณสมบตหรอลกษณะทสามารถวดไดแลวเมอวดออกมาจะไดผลการวดทแตกตางกนออกไปหลายๆ คาหรอหลายๆ ลกษณะ และคณสมบตของตวแปรอยางนอยจะตองม 2 คณสมบต หรอ 2 คณลกษณะ เชนเพศ อาย เชอชาต ระดบการศกษา ทศนคต

นอกจากนคาวาตวแปร หมายถง สญลกษณของคาการเปลยนแปลง ซงมความผนแปรเปลยนแปลงไปตามปรากฏการณตางๆ เชนความสงของคน กอาจผนแปรเปลยนแปลงไปตามแตละบคคล หรอเปลยนแปลงไดตามกาลเวลาหรอเปลยนแปลงไปตามเผาพนธของคน ดงนนลกษณะคาเปลยนแปลงมอย 2 ลกษณะคอ

1. คาเปลยนแปลงทเปนปรมาณคาเปลยนแปลงซงสามารถแจงนบเปนตวเลขไดและแสดงความหมายในลกษณะทคนทวไปมการรบร ไดตรงกน หรอสอดคลองกน ลกษณะของลกษณะนเปนรปธรรม เชน เพศ, อาย,ระดบการศกษา, รายได, ความสง, ความยาว, คะแนนสอบ, ความถของการเผยแพรขาวสาร

2. คาเปลยนแปลงทเปนคณภาพคาเปลยนแปลงซงไมสามารถนบเปนตวเลขได และเปนการแสดงความหมายในลกษณะเฉพาะตวบคคล ซงคนโดยทวไปอาจจะรบรไดตรงกน หรอไมตรงกนกได ลกษณะของลกษณะนเปนนามธรรมเชนความวตกกงวล, ความเกรงใจ,ทศนคต, แรงจงใจ, ศาสนา, สถานภาพ,ฯลฯ

1. ตวแปรอสระ (Independent variable)

2. ตวแปรตาม (Depended variable)

3.ตวแปรแทรกซอน/ ตวแปรเกน(Extraneous variable)

4. ตวแปรสอดแทรก (Intervening variable)

ตวแปรอสระ (Independent variable)

ตวแปรทเกดขนกอนหรอตวแปรทเปนตนเหต มลเหต สาเหต ททาให

เกดผลอนๆ ตามมา

ตวแปรตาม (Depended variable)

เปนตวแปรทเกดขนสบเนองมาจากตวแปรอสระหรอเปนตวแปรทเปน

ผลเมอตวแปรอสระเปนเหต

คณสมบตของตวแปร

• ลาดบเวลา

• ความถาวร

• เหตผล

ตวแปรตน

• เกดกอน

• มากกวา/

เปลยนแปลงยาก

• เหต

ตวแปรตาม

• เกดหลง

• นอยกวา/

เปลยนแปลงงาย

• ผล

ความสมพนธระหวางการเหนคณคาใน

ตนเองกบผลสมฤทธทางการเรยน

• การเหนคณคาในตนเองตวแปรตน

• ผลสมฤทธทางการเรยนตวแปรตาม

ตวแปรตน (เกดกอน) ตวแปรตาม (เกดภายหลง)

สบบหร เปนโรคมะเรงในปอด

การวางแผนคมกาเนด จานวนบตร

วธการรกษา ผลของการรกษา

การอานหนงสอ ทาใหคนฉลาด

การเพมสสน ปกนตยสารจะทาให

ยอดขายสงขน

เปนตวแปรทผวจย ไมตองการศกษาในงานวจยของผวจย มลกษณะคลายกบตวแปรอสระ ตวแปรแทรกซอนจะสงผลมารบกวนโดยตรงกบตวแปรอสระทผวจยกาลงศกษาซงจะสงผลทาใหการวดคาอาจเกดคลาดเคลอนได แตทงนทงนน ตวแปรแทรกซอนผวจยสามารถคาดการไวไดวาจะมตวแปรแทรกซอนอะไรเกดขนบาง ดงนนผวจยจะตองทาการควบคม ใหเกดขนนอยทสด

การอานหนงสอทาใหคนฉลาดการเพมสสนปกนตยสารจะทาใหยอดขายสงขน

การอานหนงสอทาใหคนฉลาด

คณภาพของหนงสอ การทาความเขาใจกบเนอหา กคอ

“ตวแปรเกน”

การเพมสสนปกนตยสารจะทาใหยอดขายสงขน

คณภาพของหนงสอ จานวนคแขง เปนตน ดงนนเงอนไขตางๆกคอ

“ตวแปรเกน”

เปนตวแปรอกลกษณะหนงทสงผลกระทบตอตวแปรตามมลกษณะ

คลายกบตวแปรแทรกซอน แตมลกษณะทแตกตางกนตรงทตวและ

ลกษณะนผวจยไมสามารถคาดเดาหรอคาดคะเนไดกอนวาจะมอะไรบาง

ทจะมผลกระทบตอความสมพนธของตวแปรทงหลายเกดขน ดงนน

ผวจยจงไมสามารถควบคมได

รายการหนงทางโทรทศน มวตถประสงคเพอใหความรความบนเทงแกเยาวชน แต

ทงนทงนนอาจจะไมไดรบผลตามทคาดเอาไวกไดเพราะการสงสอนของผปกครองทด

อยดวย คอ ตวแปรสอดแทรก

ขอสมมตทใชเปนมลฐานแหงการหาเหตผลในการทดลอง หรอการวจย การตงสมมตฐานในการวจยจงเปนการวางกรอบของปญหาในแนวลกมากขน การเจาะลกของปญหาทาใหผวจยพอทราบแนวทางลวงหนาวา ผลการวจยในประเดนปญหาทสงสย นาจะออกมาในลกษณะใด

ดงนน สมมตฐานจงเปนขอความทแสดงถงการคาดการณผลการวจยทจะไดรบ และขอความนมกจะเขยนในอกลกษณะหนง จงเนนไปทการคาดการณหรอการอธบาย ปรากฏการณระหวางตวแปร 2 ตวหรอมากกวา 2 ตวขนไป วามความสมพนธเชอมโยงกนอยางไร(ธวชชย วรพงศธร, 2543,น.209)

ขอความทระบความสมพนธระหวางตวแปร (Variables) หรอแนวคด (Concepts) ซงผททาการวจยตองการจะทาการทดสอบวาเปนความจรงหรอไม หรอ ขอสมมตฐาน (assumption) หรอขอความ (statement) ทเกยวของกบประชากรหนงหรอหลายประชากร ซงกาหนดขนโดยขอสมมตฐานหรอขอความนน อาจเปนจรงหรอไมจรงกได ตวอยางของ สมมตฐาน หรอ การคาดคะเนคาตอบของปญหาการวจย

“การเกบภาษเงนฝากออกทรพยทาใหคนมแรงจงใจในการออมทรพยนอยลง”

“การเกบภาษเงนฝากออมทรพยทาใหประชาชนเสอมความนยมในการบรหารงานของรฐบาล”

ชวยกาหนดขอบเขตปญหาของการวจย

วตถประสงคมความชดเจน

ชวยในการกาหนดรปแบบในการวจย ชนด

ของตวแปร(ทสาคญ) การเกบรวบรวม

ขอมลและการวเคราะหขอมล

ทาใหผวจยสามารถเชอมโยงแนวความคด

และตวแปรในสมมตฐานกบแนวความคด

ในทฤษฎทเกยวของ

สามารถสรางทฤษฎใหมได รวมทงทดสอบทฤษฎเกาดวย

1. จาแนกตามคณสมบตของสมมตฐาน1.1สมมตฐานทางการวจย (Research Hypothesis)

1.1.1 สมมตฐานแบบมทศทาง (Directional hypothesis) 1.1.2 สมมตฐานแบบไมมทศทาง(Non-directional hypothesis)

1.2สมมตฐานทางสถต (Statistical Hypothesis)1.2.1 สมมตฐานเปนกลาง/สมมตฐานวาง (Null hypothesis)1.2.2 สมมตฐานไมเปนกลาง/สมมตฐานทางเลอก (Alternative

Hypothesis)2. จาแนกตามชวงเวลาการตงสมมตฐาน

2.1 สมมตฐานทตงกอนการวจย2.2 สมมตฐานทตงหลงการวจย

เปนสมมตฐานทเขยนอยในรปของขอความทระบวาตวแปรทสนใจ

นนมความสมพนธกนอยางไร โดยการใชภาษาเปนสอในการอธบาย

ความสมพนธของตวแปรทผวจยกาลงศกษาอย สมมตฐานลกษณะน

เปนสมมตฐานทจะเขยนอยในรายงานการวจย ลกษณะการเขยนสมมต

ฐานในรายงานการวจยมอย 2 ลกษณะ1.1. สมมตฐานแบบมทศทาง (Directional hypothesis)

1.2. สมมตฐานแบบไมมทศทาง(Non-directional hypothesis)

เปนการเขยนสมมตฐานทบอกวาตวแปรทงสองนนมความสมพนธกนอยางไร

โดยสามารถระบทศทางหรอแนวทางของความสมพนธของตวแปรวาจะเปนไปแนว

ทางใด (บวก-ลบ, ดกวา-เลวกวา,มากกวา-นอยกวา ฯลฯ) การเขยนสมมตฐานใน

ลกษณะนจะเปนการเขยน ซงแสดงใหเหนถงวาผวจยมความเชอมนในเหตผลและ

ขอมลทตนคนพบมานนมความถกตองและแมนยา

“นกอานขาวชายใหความเชอถอของขาวสารโดยการอานขาวสงกวานกอานหญง”

“นกเรยนในกรงเทพฯ จะมทศนคตทางวทยาศาสตรดกวานกเรยนในชนบท”

“เพศชายมพฤตกรรมการรบรขาวสารทางสอสงพมพนอยกวาเพศหญง”

เปนการเขยนสมมตฐานทบอกวาตวแปรทงสองนนสมพนธ

กนอยางไร โดยทผวจยไมตองระบทศทาง หรอแนวทางของ

ความสมพนธของตวแปรนนๆ

“เพศมความสมพนธตอความเชอถอของขาวสารโดยการอาน”

“การอบรมเลยงดดวยวธตางกน มความสมพนธกบวนยในตนเองของนกศกษา”

“ความถนดทางการเรยนมความสมพนธกบผลสมฤทธทางการเรยน”

“ระดบการศกษาทแตกตางกนมความสมพนธกบพฤตกรรมการเปดรบขาวสาร”

เปนการเขยนสมมตฐานทเขยนเปลยนรปมาจากการเขยนสมมตฐานทางวจยใหอยในรปของโครงสรางทางคณตศาสตร เพอใหอยในรปทสามารถทดสอบไดดวยวธการทางสถต โดยใชสญลกษณทแทนคณลกษณะของประชากรซงเราเรยกวา“Parameter” มาเขยนอธบายความสมพนธของตวแปร หรออธบาย ความแตกตางระหวางกลมทผวจยกาลงศกษา สญลกษณทใชเขยนสมมตฐานทางสถตทพบบอยๆไดแกµ (อานวา มว )แทน ตวกลางเลขคณต หรอคาเฉลยของกลมประชากรσ (อานวา ชกมา)แทน ความเบยงเบนมาตรฐานของกลมประชากรρ (อานวา โร)แทน สหสมพนธระหวางตวแปร

แทนดวยสญลกษณ H0 เปนสมมตฐานทางสถตทเขยนอธบายถงความสมพนธของตวแปรวา 2 ตวแปรทผวจยกาลงศกษาอยนนไมมความสมพนธกน หรอคณลกษณะใดคณลกษณะหนงของสองกลมตวแปรนนไมแตกตางกน

H0 = µ1 = µ2(หมายความวา คาเฉลยของประชากรไมแตกตางกน)

H0 = σ1 = σ2(หมายความวา คาความแปรปรวนของประชากรไมแตกตางกน)

H0 = ρ1 = o(หมายความวา คาสหสมพนธของประชากรเปนศนย)

แทนดวยสญลกษณ H1เปนสมมตฐานทางสถตทเขยนอธบายถง ความสมพนธ

ของตวแปร โดยระบทศทางหรอแนวทางของความสมพนธของตวแปรวามความสมพนธกนในลกษณะใด (บวก – ลบ) หรออธบายถงคณลกษณะใดคณลกษณะหนงของสองกลมตวแปรวากลมใดมคณลกษณะนนหรอสงนน ดกวา-เลวกวา,หรอมากวา-นอยกวาH

1 : µ1 > µ2(หมายความวา คาเฉลยของประชากรกลมท 1มากกวากลมท 2)

µ1 < µ2(หมายความวาคาเฉลยของประชากรกลมท1นอยกวากลมท2)

µ1 ≠ µ2(หมายความวา คาเฉลยของประชากรกลมท 1 และกลมท 2ไมเทากน)

เวลาตงสมมตฐานทางสถตนจะเขยนทงสมมตฐานวาง (Null Hypothesis) และสมมตฐานทางเลอก (Alternative Hypothesis) ควบคกนไปเสมอ

สมมตวาการวจยเรองหนงมวตถประสงคการวจยไววาเพอเปรยบเทยบความสามารถในการจงใจทางการโฆษณาระหวางวทย

โทรทศนกบวทยกระจายเสยงดงนนเพอตอบวตถประสงคการวจยขอน ผวจยจะตงสมมตฐานทางการวจย และ

ตงสมมตฐานทางสถตเพอทดสอบวาสมมตฐานทต งไวเปนจรงหรอไม ดงนสมมตฐานทางการวจย

“โฆษณาทางวทยโทรทศนสามารถจงใจผบรโภคสงกวาโฆษณาทางวทยกระจายเสยง”สมมตฐานทางสถตH

0 = µ1 = µ2H

1 = µ1 > µ2µ1 : คาเฉลยของระดบการจงใจผบรโภคโฆษณาทางวทยโทรทศนµ2 : คาเฉลยของระดบการจงใจผบรโภคโฆษณาทางวทยกระจายเสยง

วตถประสงคการวจย

1. เพอศกษาลกษณะทางประชากรศาสตร และลกษณะรายการวทยกระจายเสยงท

ชมชนในจงหวดชลบรตองการ

2. เพอศกษาความสมพนธระหวางลกษณะทางประชากรศาสตร กบลกษณะ

รายการวทยกระจายเสยงทชมชนในจงหวดชลบรตองการ

ผฟงรายการวทยกระจายเสยงทมลกษณะทางประชากรศาสตร

(เพศ อาย การศกษา อาชพ รายได) ทแตกตางกน จะมความ

ตองการลกษณะรายการวทยกระจายเสยง (ชวงเวลาท

ออกอากาศ ความยาวของรายการเนอหารายการ รปแบบ

รายการ และ ลกษณะผดาเนนรายการ) ทแตกตางกน ดงม

รายละเอยดดงตอไปน

ผฟงทมเพศแตกตางกน

1. จะมความตองการชวงเวลาทออกอากาศแตกตางกน

2. จะมความตองการความยาวของรายการแตกตางกน

3. จะมความตองการเนอหารายการแตกตางกน

4. จะมความตองการรปแบบรายการแตกตางกน

5. จะมความตองการลกษณะของผดาเนนรายการแตกตางกน

ผฟงทมเพศแตกตางกน จะมความตองการชวงเวลาทออกอากาศ

แตกตางกน

H0 : ผฟงทมเพศแตกตางกน จะมความตองการชวงเวลาการออกอากาศ

ไมแตกตางกนH1 : ผฟงทมเพศแตกตางกน จะมความตองการชวงเวลาการออกอากาศแตกตางกน

H0 : µ1 = µ2

H1 : µ1 ≠ µ2

ผฟงทเปนเพศชายมคาเฉลยชวโมงการฟงรายการนอยกวา

ผฟงทเปนเพศหญง

H0 : µ1 = µ2

H1 : µ1 < µ2

ผฟงทมเพศแตกตางกน จะมความตองการความยาวของรายการ

แตกตางกนH0 : ผฟงทมเพศแตกตางกน จะมความตองการความยาวของรายการไมแตกตางกน

H1 : ผฟงทมเพศแตกตางกน จะมความตองการความยาวของรายการแตกตางกน

H0 : µ1 = µ2

H1 : µ1 ≠ µ2

ผฟงทมเพศแตกตางกน จะมคาเฉลยชวโมงการฟงรายการแตกตางกน

H0 : µ1 = µ2

H1 : µ1 ≠ µ2

2.1 สมมตฐานทต งกอนการวจย2.2 สมมตฐานทต งหลงการวจยการตงสมมตฐาน1. แหลงของความรทใชในการตงสมมตฐานจากทฤษฎ จากผลงานวจยในอดต2. จากการทบทวนวรรณกรรมอน3. จากความเชอทางวฒนธรรม ขนบธรรมเนยมประเพณหรอความเชอทสบทอดมาจากอดต

1. จะตองสอดคลองกบปญหาการวจย2. จะตองมความเฉพาะเจาะจง

สมมตฐานทตงนนจะตองมขอบเขตทชดเจนไมกวางเกนไป และสามารถนาไปพสจนได เชน คาวา “ฐานะทางเศรษฐกจ” ซงยากทจะระบชดวาใครจะมฐานะเศรษฐกจทเรยกวา “ด” “เลว” หรอ “รวย” “ยากจน” จากตวอยางนอาจใชคาวา “รายได”

แทน ซงรายไดนนสามารถวดกนไดวาไดเทาไรตอเดอนตอป

3.ใชภาษาทงายชดเจนไมคลมเครอและไมใชภาษาทผวจยหรอกลมของผวจยเขาใจกนเทานน4. จะตองยนบนพนฐานความร5. จานวนตวแปรตามและตวแปรอสระในสมมตฐาน

อยางไรกตามสมมตฐานไมจาเปนจะตองเปนขอความทระบความสมพนธระหวางตวแปร 2 ตวเทานน ตวแปรอสระอาจจะมตวเดยวหรอหลายตวกได ในทานองเดยวกนตวแปรตามอาจจะมตวเดยวหรอหลายตวไดเชนกน

“ผลสมฤทธทางการศกษาขนอยกบสตปญญา ความขยนหมนเพยรและ

การไมขาดเรยนของนกเรยน”

ตวอยางของสมมตฐานทมตวแปรตามหลายตว

และตวแปรอสระตวเดยวคอ

“การตดไมในปามผลทาใหเกดความแหงแลง ขาดแคลนนา

นาทวม ชาระลางของผวดน”

การสรางกรอบแนวคด(Formulation of Conceptual Framework) เปนการสรางขอบเขตเชอมโยงแนวคดของงานวจยในแตละเรอง ซงปญหาของงานวจยแตละปญหาจะมสวนในการกาหนดขอบเขตของแนวคดทแตกตางกนออกไป

การสรางกรอบแนวคด เปนการสรปโดยภาพรวมใหผอนทอานรายงานการวจยของเรามองเหนวา งานวจยนนมแนวคดทสาคญอะไรบาง มการเชอมโยงเกยวของกนอยางไร มลกษณะความสมพนธแตละตวแปรเปนเชนไร ซงงานวจยบางเรองกเรยกการเชอมโยงของแนวคดนวา "รปแบบหรอตวแบบ(Model)" กได (ธวชชย วรพงศธร, 2543, น. 233)

การสรางกรอบแนวคด เปนการสรางกรอบความคดในสมองของผวจย

โดยแสดงความเชอมโยงเชงความเปนเหต – เปนผลใหเหนเปนกรอบได

อยางชดเจน การสรางกรอบแนวคด เปนขนตอนทผวจยจะตองนาขอมล

จากหลายแหลงมาวเคราะห และสงเคราะห เพอใหไดขอมลทสาคญและ

เกยวของกบปญหาวจยจรง ๆ มาสรางกรอบแนวคดสาหรบงานวจยนน

แหลงขอมลทสาคญ ไดแก ทฤษฎ (Theory) หรอขอสรปเชงประจกษ

(empirical generalization) รวมทงขอมลจากสมมตฐาน และงานวจยท

เกยวของกบปญหาวจยนน

ผลงานวจยทเกยวของ

ทฤษฎตางๆ ทเกยวของ

แนวความคดของผวจยเอง

ความตรงประเดน

ความงายและไมสลบซบซอน

ความสอดคลองกบความสนใจ

ความมประโยชนเชงนโยบาย

ผทจะทาวจยควรเลอก จะตองเปนกรอบแนวความคดทตรงกบประเดน

ของการวจย กลาวคอมความตรงประเดนในดานเนอหาสาระซง

พจารณาไดจากเนอหาสาระของตวแปรอสระหรอตวแปรทใชควบคม

และระเบยบวธทใชในการศกษา ในกรณทมแนวความคดหลายๆ แนว

ทตรงกบหวขอเรองทตองการะศกษา ผทจะวจยควรเลอกแนวความคด

ทตนเองคดวาตรงกบประเดนทตองการศกษามากทสดและหากไมอาจ

ตดสนใจเลอกแนวความคดหลายๆ แนวทตรงประเดนได ผททาการ

วจยจะตองใชหลกเกณฑอนประกอบ หรอกาหนดแนวความคดของตน

ขนมา โดยการผสมผสานแนวความคดตางๆ ทมอยแลวเขาดวยกน

ควรเปนกรอบทงายแกการเขาใจ ไมยงยากซบซอน ถาหากมทฤษฎ

หลายทฤษฎทจะนามาใชเปนกรอบแนวความคด ผทจะทาการวจย

ควรเลอกทฤษฎงายทสดทสามารถอธบายปรากฏการณทตองการ

ศกษาไดพอๆ กน ความงายและความงดงามของทฤษฎดไดจาก

จานวนตวแปรและรปแบบของความสมพนธระหวางตวแปรทมอยใน

ทฤษฎๆ ทงายกวาจะสลบซบซอนนอยกวาทฤษฎทยากมากกวา

ควรมเนอหาสาระเกยวกบตวแปร หรอความสมพนธระหวางตวแปรท

สอดคลองกบความสนใจของผทจะทาการวจย เชนในเรองของ

การศกษาพฤตกรรมการลงคะแนนเสยงเลอกตง หากผทจะทาการวจยสนใจทจะศกษาวาดวยจตสานกทางชนชน (Class Consciousness) ม

ความสมพนธอยางไรกบพฤตกรรมการลงคะแนนนนผวจยควรใช

กรอบแนวความคดดงกลาวแทนทจะใชกรอบแนวความคดทเกยวกบ

เรองวธการหาคะแนนเสยงของผสมครรบเลอกตง ซงตนเองไมสจะ

สนใจมากนก

ควรสะทอนลกษณะของพนฐานทางศาสตรและมเ นอหาสาระทเปนประโยชนตอนโยบายหรอโครงการพฒนาทางสงคม ผทจะทาการวจยจงควรเลอกกรอบแนวความคดทมตวแปรทเปนลกษณะของประชากรหรอตวแปรทเกยวของกบกระบวนการทางสงคม ทง นเพราะเมอเกบขอมลเกยวกบตวแปรเหลานและนามาวเคราะห ขอสรปทไดจากการวเคราะหตวแปรเหลานทจะสามารถนามาใชประโยชนกาหนดเปนนโยบายหรอโครงการพฒนาตางๆ ได ตวอยางของตวแปรทไมมความเปนนโยบายในตวของมนเองคอ อาย และเพศ เพราะทงสองตวแปรนไมสามารถเปลยนแปลงไดดวยการกระทาของรฐหรอของพรรคการเมองโดยการใหความรเกยวกบสทธหนาทของผลเมองด ตวแปรเกยวกบอายและเพศ อาจจะมประโยชนในขนการคดเลอกและการปฏบตการกบกลมประชากรเปาหมายของการใหความรและการฝกอบรม

1. ข นตอนของการเกบรวบรวมขอมล2. ข นตอนการออกแบบ3. ข นตอนการวเคราะหขอมล4. ข นตอนการตความหมาย

1. กรอบแนวความคดกบการวจยเชงพรรณนา

2. กรอบแนวความคดกบการวจยเชงอธบาย

สาหรบงานวจยบางประเภททมงแตเพยงพรรณนาคณสมบตของปรากฏการณหรอสงทตองการศกษา ซงเรยกวา การวจยเชงพรรณนา (Descriptive research) การวจยประเภทนจะมแตการระบวา มตวแปรอะไรบางทจะนามาศกษา เชน ในการวจยเกยวกบพรรคการเมองไทย ผวจยอาจจะศกษาคณสมบตทางดานเศรษฐกจสงคม การศกษาและประเภทของคาขวญทใชหาเสยง ในการวจยเชงธรกจการตลาด เชน การบรโภคสนคาอตสาหกรรมบางประเภท ผวจยอาจจะตองเกบขอมลเกยวกบคณสมบตของประชากรทสารวจ ทางดานเศรษฐกจ การศกษา สงคม การรบขาวสารและการตดสนใจตางๆ เกยวกบสนคานนๆ การทผวจยเกบขอมลเกยวกบตวแปรตางๆ เหลานหากมองในภาพรวมจะสะทอนใหเหนถงแนวความคดของผวจยทใชในการศกษา แมวาจะไมเขยนออกมาอยางเปนทางการวาเปนกรอบแนวความคดสาหรบการวจย กรอบแนวความคดในลกษณะดงกลาวสาหรบงานวจยประเภทพรรณนาจงเปรยบเสมอนขอบเขตทางดานเนอหาสาระของการวจย ซงจะชอใหเหนวาผวจยตองทาการเกบตวแปรหรอขอมลอะไรบาง แตเมอไมเขยนออกมาเปนทางการนกวชาการบางคนจงตความไดวาผวจยไมมกรอบแนวความคด

โดยทวๆ ไป กรอบแนวความคดมความหมายกวางมากกวาการระบวามตวแปรอะไรบางทจะใชในการวจย กลาวคอ กรอบแนวความคดจะตองระบวามตวแปรอะไรบาง และตวแปรเหลานมความสมพนธกนอยางไร กรอบแนวความคดในลกษณะดงกลาวนมความสาคญมากสาหรบการวจยประเภทอธบาย (Explanatory research) เนองจากการวจยเชงอธบาย มจดมงหมายทจะอธบายการเกดขนหรอการเปลยนแปลงเชงสาเหตและผลของปรากฏการณทตองการศกษา

การมกรอบแนวความคดดงกลาวในการวจยเชงอธบายสาคญมาก ทงนเพราะการศกษาในเรองเดยวกนมทฤษฎตางๆ หรอแนวคดในการมองปญหามากมายหลายรปแบบ ดงนนหวขอปญหาและประเดนของการวจยแตกตางกนได การระบกรอบแนวความคดจงเปนการชวยใหนกวจยเองและผอนไดทราบวาผวจยมแนวคดอยางไรเกยวกบสงทตองการศกษาและคดวาอะไรสมพนธกบอะไรในรปแบบใดและทศทางใด