สรุปผลการสัมมนาเชิงปฏิบัติ การ...๒ ๓)...

สรปผลการสมมนาเชงปฏบตการ เรอง “การพฒนาการใหบรการทางวชาการดานนตบญญตของสานกวชาการ สานกกฎหมาย

และสานกรายงานการประชมและชวเลข ประจาป พ.ศ. ๒๕๕๗”

*********************************

เวลา ๘.๔๕–๙.๐๐ นาฬกา กลาวรายงาน และนาเสนอสาระสาคญของโครงการสมมนาเชงปฏบตการ เรอง “การพฒนาการใหบรการทางวชาการดานนตบญญตของสานก วชาการ สานกกฎหมาย และสานกรายงานการประชมและชวเลข ประจาป พ.ศ. ๒๕๕๗”

โดย นางพรพศ เพชรเจรญ ผอานวยการสานกวชาการ

๑. หลกการและเหตผล

สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร โดยเลขาธการสภาผแทนราษฎร มนโยบายทมงมนใหบคลากรของสวนราชการเกดการแลกเปลยนเรยนร เพอเปนพนฐานสาคญในการยกระดบขดความสามารถในการสงเสรมและสนบสนนกระบวนการนตบญญต และการควบคมการบรหารราชการแผนดนใหมประสทธภาพ ประสทธผล พฒนาฐานขอมลและใหบรการขอมลดานนตบญญตอยางถกตอง ทนสมย สามารถเขาถงไดอยางสะดวก รวดเรว โดยใชนวตกรรมเพมประสทธภาพในการบรหารอยางทวถง เพอพฒนาองคกรสการเปน SMART Parliament อนสอดคลองกบการบรหารทรพยากรบคคลของสวนราชการ สงกดรฐสภา ซงไดกาหนดใหมยทธศาสตรการพฒนาบคลากรใหปฏบตงานไดอยางมออาชพ โดยใหมการพฒนาในรปแบบตาง ๆ ภายในองคกร เสรมสรางการเปนองคกรแหงการเรยนร สรางสรรคและพฒนาองคความรใหม จดสภาพแวดลอมและสงจงใจทเออตอการถายทอด แบงปน แลกเปลยนความรและประสบการณทใชในการปฏบตงาน รวมทงสงเสรมการนาองคความรในวชาการดานตาง ๆ มาใชประโยชนในการปฏบตและพฒนางานใหกาวหนา มงสการเปนองคกรทมขดสมรรถนะสง (High Performance Organization) บคลากรมความพรอมและความสามารถในการเรยนร รเรม สรางสรรค เปลยนแปลง และปรบตวไดอยางเหมาะสมตอสถานการณตาง ๆ และเพอเสรมสรางใหหนวยงานมความตนตว ตอบสนอง และทนตอการเปลยนแปลง มการบรหารจดการทยดหยน คลองตว สามรถปรบตวทนตอสถานการณและความทาทายตาง ๆ ได เพอขบเคลอนยทธศาสตรและเกดผลสมฤทธ จงจาเปนตองสรางรปแบบกระบวนการเรยนรจากประสบการณจรงใหเกดขน โดยจดใหมการพฒนาองคความรภายในองคกร ใหบคลากรสามารถปฏบตงานเตมกาลงความสามารถและมความกระตอรอรนในการปฏบตงาน เพอผลสมฤทธตอภารกจของรฐสภาและเปนการตอบสนองวสยทศนของสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ในการเปนองคกรทเปนเลศในการสงเสรมและสนบสนนภารกจของสถาบนนตบญญตใหกาวหนา ทนสมย โปรงใส และเปนธรรมเพอประโยชนสงสดของปวงชน

๒. วตถประสงค

๑) เพอเสรมสรางความร ความเขาใจในยทธศาสตร แผนงาน และนโยบายของสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร พ.ศ. ๒๕๕๗–๒๕๖๐

๒) เพอพฒนาการใหบรการทางวชาการดานนตบญญต เพมพนทกษะและองคความรดานตาง ๆ และนามาพฒนาการปฏบตงานใหกบบคลากรของสานกวชาการ

๒

๓) เพอใหเกดการเรยนรจากการถายทอดและแลกเปลยนประสบการณรวมกนระหวางสานกวชาการ สานกกรรมาธการ สานกกฎหมาย และสานกรายงานการประชมและชวเลข

๓. กลมเปาหมาย

จานวนทงสน ๑๙๖ คน ประกอบดวย ผบรหาร ขาราชการของสานกวชาการ สานกกรรมาธการ ๑ ๒ และ ๓ สานกกฎหมาย และสานกรายงานการประชมและชวเลข

๔. วธดาเนนการ แบงออกเปน ๓ กจกรรม ประกอบดวย

๑) จดกจกรรมการถายทอดนโยบาย

จดใหมการถายทอดนโยบายและยทธศาสตรของสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร และถายทอดความเขาใจในหลกเกณฑ วธการเสรมสรางและพฒนาใหผใตบงคบบญชามวนยและปองกนมใหผใตบงคบบญชากระทาผดวนย โดย เลขาธการสภาผแทนราษฎร และรองเลขาธการสภาผแทนราษฎร

๒) จดกจกรรมการถายทอดความร

จดใหมการบรรยายหรอเสวนาเชงวชาการ หรอปาฐกถาโดยวทยากรผทรงคณวฒ หรอผมสวนเกยวของกบการพฒนางานดานวชาการ เพอถายทอดความรสความเปนมออาชพดานวชาการ และรวมแลกเปลยนเรยนร ถายทอดประสบการณเพอนาไปสองคกรแหงการเรยนรอยางยงยน

๓) จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร

จดใหมการสมมนาแลกเปลยนเรยนรเพอพฒนาบคลากรโดยการสรางรปแบบกระบวนการเรยนรจากประสบการณจรงใหเกดขนระหวางสานกวชาการกบสานกกรรมาธการ สานกกฎหมาย และสานกรายงานการประชมและชวเลข

๕. วน เวลา และสถานทจดกจกรรม

- วนพฤหสบดท ๖ มนาคม ๒๕๕๗ ณ หองประชมกรรมาธการหมายเลข ๒๑๓–๒๑๖

- วนศกรท ๗ และวนเสารท ๘ มนาคม ๒๕๕๗ ณ โรงแรมกรนเนอร รสอรท เขาใหญ

๖. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

๑) ขาราชการของสานกวชาการมความร ความเขาใจนโยบายและยทธศาสตรของสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรเพมขน

๒) ขาราชการของสานกวชาการ มความรความเขาใจในการแลกเปลยนเรยนรรวมกนระหวางสานกกรรมาธการ ๑ ๒ และ ๓ สานกกฎหมาย และสานกรายงานการประชมและชวเลข โดยการสรางรปแบบกระบวนการเรยนรจากประสบการณจรงได

๓) ขาราชการของสานกวชาการ สามารถนาความรทไดรบการถายทอดและแลกเปลยนไปประยกตใชกบการปฏบตงานได

๔) เปนแนวทางในการพฒนาสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรไปสองคกรแหงการเรยนรและพฒนาบคลากรใหมความเปนมออาชพในการสนบสนนงานของรฐสภา

๓

เวลา ๙.๐๐–๑๐.๐๐ นาฬกา พธเปด/ปาฐกถาพเศษเรอง นโยบายและยทธศาสตรสความเปนมอ อาชพดานวชาการเพอสนบสนนงานดานนตบญญต

โดย นายสวจกขณ นาควชระชย เลขาธการสภาผแทนราษฎร

นายสวจกขณ นาควชระชย เลขาธการสภาผแทนราษฎร ไดกลาวแสดงความยนดทไดรบเกยรตเปนประธานในพธเปดการสมมนาเชงปฏบตการในวนน โดยสรปสาระสาคญได ดงน

จากวสยทศนของสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรทกาหนดเปาหมายใหเปนองคกรทเปนเลศในการสงเสรมและสนบสนนภารกจของสถาบนนตบญญตใหกาวหนา ทนสมย โปรงใส และเปนธรรม สานกงานฯ จงไดกาหนดแนวนโยบายและยทธศาสตรของสานกงานฯ พ.ศ. ๒๕๕๗–๒๕๖๐ ใหเปน “องคกรมออาชพ” สนบสนนสมาชกรฐสภาใหมบทบาทนาในเวทประชาคมอาเซยนและรฐสภาระหวางประเทศ พฒนาองคกรมงสการเปน SMART Parliament และพฒนาบคลากรใหมขดสมรรถนะสง ซงในปจจบนบคลากรของสานกงานฯ หลายคนมความรความสามารถ แตไมกลาแสดงความคดเหน รวมถงไมมโอกาสในการแสดงความคดเหนดานวชาการ จงไมไดรบสนบสนนในสายงานอาชพ เปรยบไดวาคณลกษณะของบคคลนนเปรยบเสมอนภเขานาแขงทลอยอยในนา สวนของภเขานาแขงทจมอยใตนาคอ บทบาททแสดงออกตอสงคม ซงบางคนกไมแสดงออกมาใหเหน ดงนน จะทาอยางไรทจะสงเสรมใหบคลากรของสานกงานฯ แสดงออกถงสมรรถนะทมอยและนามาใชในการทางานไดอยางเตมทในเชงสรางสรรค รวมถงจะทาอยางไรในการใหบรการทางวชาการอยางมออาชพ โดยเฉพาะในปจจบนประเทศไทยเขาเปนสมาชกในศนยประชาคมอาเซยน (Asian Unit) รวมถงสรางเครอขายกบประเทศในกลมอาเซยน+๓ (จน ญ ปน และเกาหลใต) และอาเซยน +๖ (จน ญ ปน เกาหลใต ออสเตรเลย อนเดย และนวซแลนด) จงมความจาเปนอยางยงทรฐสภาไทยจะตองปรบเปลยนการปฏบตงานใหมมาตรฐานทางวชาการมากขน ซงมวธการพฒนาการทางานหลายวธ เชน การสงตวแทนของแตละสานก ๆ ละ ๒๐ คน เขารวมประชมและศกษาการยกรางและปรบปรงกฎหมายระหวางประเทศ การแกไขกฎหมายทเปนประโยชนตอประเทศในกลมอาเซยน เปนตน อกทงบคลากรของสานกงานฯ ควรมการพฒนางานในเชงรก โดยการจดทาเอกสารวชาการ และปรบรปแบบการทางานเปนทม สาหรบเตรยมขอมลเพอสนบสนนการปฏบตงานของสมาชกรฐสภา และคณะกรรมาธการในชวงยงไมมการเปดประชมสภา ซงผบงคบบญชากลมงานควรสนบสนนผใตบงคบบญชาใหจดทาผลงานทางวชาการ ๑ เรอง ตอ ๑ สปดาห ประกอบกบสานกตาง ๆ ควรสงบคลากรเขาไปมสวนรวมในงานของคณะกรรมาธการทมภาระงานเปนจานวนมาก ซงจะเปนการเพมพนประสบการณการทางานใหมากขน

ดงนน การทสานกงานฯ จะขบเคลอนยทธศาสตรใหดาเนนงานบรรลเปาหมายดงกลาวได จะตองอาศยฟนเฟองความรวมมอจากบคลากรในสานกงานฯ ขบเคลอนไปสเปาหมายนดวยกน ทามกลางสภาวการณความเปลยนแปลงของโลกและกระแสโลกาภวตนทโลกเปนยคไรพรมแดน และยคดจทลของขอมลขาวสารสารสนเทศตาง ๆ ทเขามาสเราไดอยางไรขดจากด ซงนามาสการเกดความรวมมอระหวางประเทศคอ ประชาคมอาเซยนและสหภาพยโรป ดงนน จาเปนทจะตองปรบปรงการทางานของรฐสภาใหมความทนสมยเพอรองรบการเปลยนแปลงตาง ๆ ดงกลาวขางตน

ทงน สถานการณบานเมองของไทยอยในชวงของการแตกแยกทางความคดดานการเมองในสงคมไทยอยางรนแรง ขาราชการรฐสภากควรปรบทศนคตในการทางานและปฏบตตนใหเปนกลางทางการเมองอยางแทจรง และทาหนาทเผยแพรขอมลขาวสารทเปนกลางผานเครอขายของสถานวทยและโทรทศนรฐสภา

๔

นาเสนอเฉพาะขอมลขาวสารทไดมาจากขอเทจจรงทเปนประโยชน และไมนาเสนอขอมลทางการเมองของฝายใดฝายหนง

ทงน ในชวงระยะเวลาเกอบ ๒ ปทดารงตาแหนงเลขาธการสภาผแทนราษฎร ไดนานโยบาย “Change” (การเปลยนแปลง) มาใชในการพฒนาองคกรมากมายหลายดาน อาท

๑. การจดตงสานกงานรฐสภาจงหวด ใหมอานาจหนาทเทยบเทาระดบสานก ซงขาราชการทปฏบตงานสานกงานรฐสภาประจาจงหวดจะมความกาวหนาในตาแหนงงานได โดยหนาทหลกของสานกงานรฐสภาประจาจงหวดคอ การสรางเครอขายความรวมมอกบหนวยราชการในจงหวดตาง ๆ อนจะทาใหการทางานมความคลองตวและเกดประสทธภาพมากขน เชน การจดสมมนาของคณะกรรมาธการในจงหวดทมสานกงานรฐสภาประจาจงหวด กจะไดรบความรวมมอจากหนวยราชการในจงหวดนน ๆ ทงน ในสวนของการเผยแพรงานวชาการใหกบสานกงานรฐสภาประจาจงหวดกควรมการดาเนนการ เพอเปนการเผยแพรองคความรและเสรมสรางการมสวนรวมทางการเมองใหกบประชาชนดวยคอ งานรบเรองราวรองทกข ทงน ภารกจสาคญทสานกงานรฐสภาประจาจงหวดทดาเนนการอยเกยวกบทดนทากนของประชาชนในพนท สานกงานรฐสภาประจาจงหวดกมสวนชวยเหลองานดงกลาวไดมาก อกทงยงมหนาทสาคญในการตรวจสอบการทางานของรฐบาลผานการดาเนนงานโครงการตาง ๆ วารฐบาลไดดาเนนงานและใชจายงบประมาณเปนไปตามทไดแถลงไวตอรฐสภาหรอไม อยางไร รวมทงยงเปนการสรางความรวมมอในการทางานระหวางฝายนตบญญตและฝายบรหารดวย รวมทงขาราชการทปฏบตงานในสานกงานรฐสภาประจาจงหวดยงมสวนชวยแกไขปญหาทเกดขนในเรองของความคดเหนทขดแยงกน หรอขอพพาทตาง ๆ ทางการเมองทเกดขนในจงหวดนนได

๒ . นโยบายการกระจายอานาจการตดสนใจในการบรหารจดการองคกรผานคณะ กรรมการนโยบายและแผนบรหารสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ซงในการประชมคณะกรรมการฯ จะเปดรบฟงความคดเหนของผบรหารในเรองตาง ๆ ซงเปนการสะทอนปญหาของแตละสานกและตดสนใจรวมกน โดยเปนการสอสารสองทางทงจากระดบบนสระดบลาง และระดบลางสระดบบน และถายทอดนโยบายตามลาดบชนการบงคบบญชาลงไปสขาราชการผปฏบตงานใหสามารถนาแนวทางดงกลาวนาไปปฏบตงานตอไป อนจะเปนการลดชองวางระหวางผบรหารกบขาราชการไดอกแนวทางหนง ดงนน หากขาราชการมขอเสนอแนะหรอปญหาใด ๆ กสามารถสะทอนเรองราวตาง ๆ ผานผอานวยการสานกขนมาพจารณาในคณะกรรมการนโยบายและแผนได

ทงน ในสวนของการแตงตงผดารงตาแหนงผบงคบบญชากลมงาน และผอานวยการสานก มการปรบเปลยนจากเดมตามมตของคณะกรรมการขาราชการฝายรฐสภา (ก.ร.) กาหนดใหแตงตงจากขาราชการระดบเชยวชาญเทานน ซงอาจเปนการจากดกรอบการพจารณาขาราชการทตาแหนงตากวาระดบเชยวชาญ แตมความรความสามารถในการทางานมากได

๓. นโยบายการพฒนาบคลากรใหมสมรรถนะสง นอกจากสานกงานฯ ดาเนนการปรบระบบเทคโนโลยสารสนเทศใหทนสมย โดยเฉพาะการจดหาคอมพวเตอรใหกบขาราชการทกคน ซงเปนการพฒนาองคกรสการเปน SMART Parliament แลว ในดานบคลากรของสานกงานฯ กจะตองไดรบการพฒนาใหเปน SMART Manpower ดวย ดงจะเหนไดจากการจดหลกสตรฝกอบรมนกกฎหมายนตบญญตซงมวตถประสงคใหขาราชการของสานกงานฯ มความร ความเชยวชาญดานกฎหมาย และสามารถใหคาแนะนา คาปรกษาดาน

๕

กระบวนการนตบญญตไดอยางอยางมออาชพ โดยสานกงานฯ อยระหวางการปรบปรงโครงสรางเพอรองรบบคลากรซงดารงตาแหนงนกกฎหมายนตบญญต ซงอยในขนตอนการพจารณาของ อ.ก.ร. ปรบปรงโครงสราง

ทงน ไดเปดโอกาสใหบคลากรของสานกงานฯ ไดรบการพฒนาโดยมอบหมายใหสานก ตาง ๆ เสนอโครงการสมมนาเชงปฏบตการหรอโครงการฝกอบรมขาราชการใหสอดคลองกบลกษณะงานทปฏบต และเปนประโยชนตอองคกร เพอใหบคลากรมการแลกเปลยนประสบการณและไดเรยนรสงใหม ๆ ใหมากขน ซงจะเปนประโยชนในการพฒนาบคลากรในระยะยาวเพอรองรบการสรางเครอขายความรวมมอทงในภมภาคอาเซยนและนานาอารยประเทศดวย อกทงสานกงานฯ ไดจดทาโครงการสรางจตสานกใหเยาวชนระดบมธยมตนใหเปนผมระเบยบวนย อนจะทาใหเยาวชนเปนพลเมองทดตอไปในอนาคต

สวนนโยบายทสาคญอกประการหนงคอ นโยบายการหมนเวยนงาน (Rotate) ซงมความสาคญอยางมากในการสงเสรมบคลากรของสานกงานฯ ใหเรยนรงานของสานกตาง ๆ ภายในสานกงานฯ ดงจะเหนไดจากการโยกยายหรอสบเปลยนตาแหนงของบคลากรในระดบตาง ๆ เพอใหเกดการพฒนา ขดความสามารถของบคลากรและสงเสรมใหบคลากรมประสบการณทางานทหลากหลายมากขน เกดการแบงปนองคความรในเรองตาง ๆ และนามาใชในการทางาน ทงน เลขาธการสภาผแทนราษฎรไดมอบนโยบายการศกษางานในสานกกรรมาธการ โดยสานกตาง ๆ ทปฏบตงานดานวชาการ สามารถสงบคลากรเขารวมปฏบตงานรวมกบบคลากรของสานกกรรมาธการได ซงการดาเนนงานดงกลาวควรมการหารอรวมกนระหวางสานกตาง ๆ และสานกกรรมาธการ เพอใหการทางานเกดประสทธภาพ โดยเลขาธการสภาผแทนราษฎรไดกลาวถงความสาคญของการเรยนรจากประสบการณจรงซงเปนสงทสาคญอยางมาก อนจะเปนการเพมพน ทกษะ ความรและประสบการณทหลากหลาย รวมทงยงเปนการสรางความรวมมอกบบคลากรในสานกตาง ๆ ไดมากขน สงผลใหการทางานเกดประสทธภาพสงสด

๔. นโยบายการดาเนนงานของหนวยงานในชวงระยะเวลาการยบสภา ทกสานกจะตองมการปรบแผนงาน โครงการและงบประมาณเพอใหสอดคลองและเปนไปตามตวชวดขององคกร ในชวงเวลาทยงไมสามารถเปดประชมสภาได จงนบเปนโอกาสดทกคนควรปรบการทางานในเชงรก ยกตวอยางเชน การปรบผงรายการโทรทศนและวทยใหมชองทางการเผยแพรขอมลขาวสารทเปนประโยชนและหลากหลายในชวงเวลาทเหมาะสม และเผยแพรผลงานวชาการผานชองทางวทยและโทรทศนของรฐสภา รวมถงเพอใหเกดความคลองตวของการใชจายงบประมาณในการดาเนนงานตามนโยบาย/โครงการตาง ๆ จงไดมการกาหนดระเบยบการเบกจายงบประมาณและพสดของสานกงานฯ ใหมความเปนอสระมากขน ภายใตกรอบอานาจหนาทของกฎหมายและระเบยบตาง ๆ ทถกตอง รวมถงในการทางานควรมความคลองตว และยดหยน ซงไมจาเปนตองปฏบตงานโดยมอบหมายงานอยางเปนทางการ หรอสงการเปนลายลกษณอกษรหรอตามสายงานบงคบบญชาเทานน ทงน ในชวงเวลาดงกลาวบคลากรของสานกงานฯ ควรแสวงหาโอกาสในการเรยนรใหตนเองเกดความรอบรและสามารถคดตอยอดประเดนปญหาตาง ๆ ทงดานสงคม เศรษฐกจ การเมองทเปนประโยชนในการพฒนางานและเปนการสนบสนนขอมลทางวชาการใหแกสมาชกรฐสภาและบคคลในวงงานรฐสภาดวย โดยเลขาธการสภาผแทนราษฎรไดใหความคดเหนทเปนประโยชนแกสานกตาง ๆ ดงน

- สานกวชาการ ควรประมวลเหตการณความเปลยนแปลงดานความขดแยงทางการเมองในสถานการณปจจบน เชน โครงการรบจานาขาวของรฐบาล เพอเสนอความเหนทางวชาการทเปนประโยชนในมมมองขององคกรนตบญญตใหแกสมาชกรฐสภา รวมทงการจดทาขอมลสารสนเทศทเกยวของกบประเทศ

๖

อาเซยนและการพฒนาทางดานเศรษฐกจ สงคมและการเมองในการเขาสประชาคมอาเซยน รวมทงปรบวธการทางานในเชงรก โดยมการตดตามความเคลอนไหวของขอมลขาวสารในทกเรอง และทาการศกษาวเคราะหขอมลขอเทจจรงในเชงวชาการ และคดตอยอดประเดนปญหาตาง ๆ พรอมนาเสนอความคดเหนทเปนประโยชนแกทกฝายทเกยวของอยางสรางสรรคและปราศจากอคต กจะเปนประโยชนอยางมากในชวงเวลายบสภา

- สานกกรรมาธการ เลขาธการฯ เหนดวยกบขอเสนอแนะของทานวระชย โควสรตน อดตรฐมนตรฯ ในการจดทาขอมลทเปนประโยชนและเผยแพรใหประชาชนทราบเกยวกบการประชมพจารณารางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาปงบประมาณขององคกรนตบญญตในการเปดประชมสภาวา การพจารณางบประมาณในปนมวตถประสงคสาคญเพอใชในการปฏรปประเทศในทกภาคสวนอยางไร โดยฝายเลขานการในทประชมคณะกรรมาธการจะตองเตรยมขอมลทเกยวของทงหมด และประมวลขอมลสารสนเทศทเกยวของกบคณะกรรมาธการเพอเผยแพรใหประชาชนทราบผานชองทางประชาสมพนธของสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรได

- สานกกฎหมาย ควรมการรวบรวมขอมลกฎหมายในทกเรอง ทงในสวนของการพจารณารางพระราชบญญตของคณะกรรมาธการวสามญ กระทและญตต รวมทงกฎหมายเกยวกบประชาคมอาเซยนดวย

ทงน นโยบายตาง ๆ ทกลาวทงหมดเปนการสะทอนใหบคลากรทราบ ใหเหนทศทางการทางานเพอบรรลเปาหมายขององคกร จงขอใหทกคนกาวไปพรอม ๆ กนโดยการพฒนาตนเอง และพฒนาสานกงานฯ ใหเปนองคกรทมศกยภาพ มความคลองตว ตอบสนองตอการเปลยนแปลงทงทางการเมอง เศรษฐกจ และสงคม มการบรหารจดการองคกรทยดหยน สามารถปรบตวใหทนตอสถานการณและความทาทายตาง ๆ โดยขบเคลอนยทธศาสตรขององคกรใหบรรลเปาหมายทตงไว โดยเลขาธการสภาผแทนราษฎรไดกลาวเปดการสมมนาเชงปฏบตการ เรอง การพฒนาการใหบรการทางวชาการดานนตบญญตของสานกวชาการ สานกกฎหมาย และสานกรายงานการประชมและชวเลข ประจาป พ.ศ. ๒๕๕๗ และขอใหการดาเนนงานจดสมมนาเชงปฏบตการสาเรจลลวง บรรลผลตามเปาหมายทกประการ

เวลา ๑๐.๓๐–๑๒.๐๐ นาฬกา การบรรยายเรอง หลก เกณ ฑ วธการเสรมสรางและพฒนาให ผใตบงคบบญชามวนยและปองกนมใหผใตบงคบบญชากระทาผดวนย โดย นายสมชาต ธรรมศร ทปรกษาดานกฎหมาย

นายสมชาต ธรรมศร ทปรกษาดานกฎหมาย ไดกลาวถงศกดศรและเกยรตภมของความเปนขาราชการ และไดเลาถงภมหลงของตนทไดเตบโตมาจากครอบครวทสมาชกในครอบครวประกอบอาชพรบราชการ ซงในตางจงหวดจะพบเหนขาราชการใสเครองแบบขาราชการสกาก ซงเปนการสะทอนใหเหนนยความสาคญของความเครงครดในระเบยบวนยและความภาคภมใจของขาราชการทจะตองประพฤตปฏบตงานใหเหมาะสมกบการเปนขาราชการ ซงเปนอาชพทมเกยรตและเปนทยอมรบของคนในสงคม ทงน ปจจบนจตสานกของขาราชการเปลยนไปตามสถานการณในแตละยคสมย และขาราชการรฐสภาถกมองจากสงคมวาทางานใกลชดกบสมาชกสภาผแทนราษฎร และไดรบเงนตอบแทนคอนขางมากกวาหนวยงานอน จงทาใหนกการเมองมทศนคตดถกขาราชการ ซงในอดตนกการเมองมกจะรบฟงความคดเหนและใหเกยรตขาราชการมากกวาน

๗

คาวา “ศกดศร” ของขาราชการเปนเรองของการปฏบตตนภายใตกรอบวนยและจตสานกและความรบผดชอบตอหนาท สวนคาวา “วนย” มทมาจากทฤษฎของนกวชาการทางรฐประศาสนศาสตร ไดแก ทฤษฎการจงใจของแมคเกรเกอร (McGregor’s Theory X and Theory Y) คอทฤษฎ X เปนการปกครองผใตบงคบบญชาในลกษณะเผดจการ และตองใชกาลงบงคบ สวนทฤษฎ Y เนนการมสวนรวมและการพฒนาตนเอง รวมทงทฤษฎแรงจงในของ Frederick Herzberg ทไดคนพบปจจยทจงใจใหคนทางาน ดงนน จะเหนวาทฤษฎทางรฐประศาสนศาสตร หลกการในการปฏบตตามกรอบกตกาและภาพสะทอนในอดต มความสอดคลองกน จงนามาสการกาหนด คาวา “วนย” ทมกระบวนการหลายอยาง ซงไมใชการลงโทษเพยงอยางเดยว โดยจะใหความสาคญกบการปราบปรามและการปองกนดวย รวมถงการสงเสรมและพฒนา หากผบงคบบญชาปฏบตงานอยางเครงครดตามระเบยบและวนยทกาหนดไว กจะสามารถประเมนผลการปฏบตงานผใตบงคบบญชาไดตามความเปนจรง โดยใชเกณฑการประเมนในลกษณะเดยวกน ไมมการเลอกปฏบต และสามารถอธบายเหตผลของการประเมนทชดเจนพรอมหลกฐานทเปนรปธรรม กจะไมเกดปญหาตามมาในภายหลง และสามารถนาหลกฐานดงกลาวมาใชอางเปนเหตบรรเทาโทษได ทงน ยงกอใหบคลากรเกดการพฒนาดวย เชน การประเมนผลการปฏบตงานไมเลอนขนเงนเดอน ในกรณทผใตบงคบบญชา ปฏบตตนไมอยในวนยเปนทประจกษอยบอยครง

นอกจากน หากจะมองเงอนไขทเกยวของกบพฤตกรรมการทางานในองคกรสามารถมองได ๒ สวน คอ ๑) ผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา และ ๒) การยดหลกธรรมในการทางาน โดยสามารถอธบายไดวา ผใตบงคบบญชาตองปฏบตตามหลกอทธบาท ๔ คอ ๑) ฉนทะ ความพอใจรกใครในสงนน ๒) วรยะ ความพากเพยรในสงนน ๓) จตตะ ความเอาใจใสในสงนน และ ๔) วมงสา ความหมนสอดสองในเหตผลของสงนน สาหรบผ บงคบบญชาจะตองยดท งหลกธรรมอทธบาท ๔ และพรหมวหาร ๔ ซ งพรหมวหาร ๔ ประกอบดวย ๑) เมตตา ความปรารถนาใหผอนไดรบความสข ๒) กรณา ความปรารถนาใหผอนพนทกข ๓) มทตา ความยนดเมอผอนไดด และ ๔) อเบกขา การรจกวางเฉย โดยหากผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชาสามารถปฏบตไดตามหลกธรรมดงกลาวขางตน กจะไมมปญหาการดาเนนการตามวนยและจะทาใหผใตบงคบบญชาเกดความรก ความนบถอในการปฏบตตนของผบงคบบญชาจงเปนวธการทดกวาการบงคบบญชาโดยใชอานาจบงคบ

อยางไรกตาม การดารงตาแหนงในระดบทสง ยอมตองมอานาจและความรบผดชอบมาก รวมทงการดแลผใตบงคบบญชาจานวนมาก ดงนน การปฏบตตนในฐานะผบรหารขององคกรและในฐานะผบงคบบญชา จาเปนจะตองมจตสานกและประพฤตตนเปนแบบอยางทด ภายใตกฎเกณฑและวนยและการใชอานาจของผบงคบบญชาในการมอบหมายงานตองอยภายใตกรอบงานตามอานาจหนาทความรบผดชอบเทานน ไมใชนาไปใชในกรณอนเปนการสวนตว และไมควรนามาเกยวของกบการพจารณาประเมนผลความดและความชอบ อกทงในการทางานใหมคณภาพ ทกคนควรปฏบตงานทไดรบมอบหมายใหมคณภาพและแลวเสรจตามกาหนดเวลากอนทจะไปชวยเหลองานของผอน และหากทกคนสามารถทางานไดเตมรอยเปอรเซนต กจะสงผลใหงานขององคกรบรรลผล รวมถงผทอาวโสนอยควรใหเกยรตผทดารงตาแหนงสงกวา หรอผทมอายงานหรออาวโสมากกวา ซงเปนวฒนธรรมของไทยทด

กลาวโดยสรป หนาทของผบงคบบญชาทมตอผใตบงคบบญชา

๘

๑. ทราบความเคลอนไหวของผใตบงคบบญชา เพอใหเกดความเขาใจและสรางสมพนธทดระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา เชน ความทกขรอน การลาขาดงานตดตอกน และตดตามงานทไดมอบหมาย เปนตน

๒. ดแลงานของผใตบงคบบญชาใหทวถง และไมเลอกปฏบต ควรมอบหมายงานอยางเปนลายลกษณอกษร ตดตาม กากบ ดแลผลการปฏบตงานของผใตบงคบบญชา พรอมใหคาแนะนาและเสนอความคดเหนเปนลายลกษณอกษรเพอใหเกดความชดเจนในการปฏบตงานมากขน

๓. มความสามารถในการนา ผบงคบบญชาจะตองมความรความสามารถ มวสยทศน มความคดรเรม มความยตธรรมในการมอบหมายงานใหครบถวน ไมเลอกปฏบต สงเสรมใหผใตบงคบบญชามวนย สนบสนนสงเสรมใหเกดการพฒนา เขาใจและรบทราบจดเดน จดดอยของแตละบคคล รวมถงมการชมเชยและตาหนตามความเหมาะสม

นอกจากน ผบงคบบญชาจะตองเปนผนาในการเปลยนแปลง โดยจะตองเปนผมความสามารถใชภาวะผนา นาพาผใตบงคบบญชาใหกาวไปสจดสงสดตามศกยภาพของแตละบคคล และเมอสานกงานฯ กาหนดนโยบายในการสรางความกาวหนาในสายงาน เชน ตาแหนง “นกวชาการนตบญญต” ผบงคบบญชากควรสงเสรมและสนบสนนผใตบงคบบญชา โดยอาจสงไปฝกอบรมหรอมอบหมายงานทเหมาะสม รวมถงการนาเทคโนโลยททนสมยมาใชในการปฏบตงานดวย สงทสาคญคอ ควรหลกเลยงการมอบหมายงานในลกษณะเดมซงไมเปนการพฒนาใหเกดความเชยวชาญในงานใหมมากขน

ดงนน หากบคลากรทกคนปฏบตตนภายใตกรอบวนยและอานาจหนาทขององคกร เคารพในศกดศรของคนอน รหนาทของตนและไมกระทาตนใหผอนเดอดรอน รวมทงเรยนรทจะพฒนาตนเองกจะทาใหปฏบตงานในองคกรมความสข และจะสงผลใหเปาหมายขององคกรบรรลความสาเรจดวย ทงน วนยเปนเรองทสาคญมากเพราะ “วนย คอ เครองคมครองกาย หากละทงวนยกจะเปนหอกทมแทงตวเรา”

เวลา ๑๓.๐๐–๑๔.๐๐ นาฬกา การบรรยายเรอง แนวทางการพฒนางานของสานกวชาการเพอ สนบสนนงานของรฐสภา

โดย นางวจตรา วชราภรณ รองเลขาธการสภาผแทนราษฎร

นางวจตรา วชราภรณ รองเลขาธการสภาผแทนราษฎร ไดกลาวถงหนาทของสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรในการสนบสนนการปฏบตงานของสมาชกสภาผแทนราษฎร และบคคลในวงงานรฐสภา และมหนาทสาคญในฐานะเปนเลขานการในการประชมสภาผแทนราษฎรและการประชมคณะกรรมาธการในการทาหนาทดานนตบญญต ดงนน บคลากรของสานกงานฯ ตองมความรอบรงานของรฐสภา ไมใชมความรแตในงานทตนปฏบตอยเทานน โดยเฉพาะความรเกยวกบรฐธรรมนญ และขอมลวชาการเฉพาะสาขาทเกยวของกบของสานกตาง ๆ ดวย ทงน ในปจจบนหนวยงานภาครฐทกแหงไดกาหนด “แนวทางการพฒนางานทเปนเลศ” ซงสานกวชาการกตองชวยกนคดวา จะทาอยางไรทจะพฒนางานวชาการใหมความเปนเลศ เพอสรางความไววางใจใหกบผรบบรการ อนจะนามาซงความเจรญเตบโตขององคกรในอนาคต (๕ ป ขางหนา) มองคประกอบ ๓ สวนคอ ๑) ความนาเชอถอขององคกร ๒) การสรางสขสภาวะขององคกร และ ๓) ความยงยนขององคกร

๙

ดงนน การสรางความเปนเลศในการใหบรการขอมลทางวชาการของสานกวชาการจะตองมการนาเทคโนโลยสารสนเทศททนสมยมาใชในการปฏบตงานดวย และจะตองปลกฝงใหบคลากรของสานกงานมวฒนธรรมขององคกร

๑) จะตองพฒนาบคลากรใหมความร ทกษะ และความชานาญใหมากขน โดยการพจารณาจดเดนและจดดอยของแตละบคคล และพฒนาศกยภาพใหมความเหมาะสมกบลกษณะงานทปฏบต ซงถอเปนการบรหารจดการทรพยากรมนษยใหมประสทธภาพและจดหาเทคโนโลยสาหรบการทางานอยางมประสทธภาพไดอยางคมคา

๒) การดาเนนงานโครงการจะตองมความโปรงใส ชดเจน และตรวจสอบได

๓) รกษาศกดศรความเปนขาราชการ

๔) มงเนนการบรการประชาชน

๕) รกษาผลประโยชนของชาตภายใตหลกธรรมาภบาล

๖) ใชเงนภาษอากรอยางคมคาและเกดประโยชนสงสด

๗) ประสานงานกบหนวยงานทเกยวของภาคสวนไดอยางมประสทธภาพ

นอกจากการปฏบตงานโดยยดหลกการดงกลาวขางตนแลว ควรมการศกษาความรเพมเตมอยางสมาเสมอเพอใหตนเองมความรอบร และทนตอเหตการณ โดยศกษาความรใน ๓ ระดบ คอ ๑) ระดบสากล ๒) ระดบประเทศ และ ๓) ระดบทองถน เพอใหสามารถปฏบตงานไดอยางมออาชพ ซงหมายความถง การทางานถกตองโดยไมมขอผดพลาด มความแมนยา มความตงใจทางาน มศกยภาพในวชาชพ มศกยภาพในการบรหารจดการ และไดรบการนยมชมชอบจากการปฏบตงาน รวมถงรกษาสขภาพใหแขงแรง

คณสมบตของความเปนมออาชพ ประกอบดวย

๑. ความคดรเรม

๒. ปฏบตงานดวยตนเอง

๓. มความสขกบงานททา

๔. สงสมความรและเพมพนประสบการณ

๕. มความพากเพยร

ดงนน ในชวงยงไมมการเปดประชมสภา บคลากรทปฏบตงานดานวชาการในกลมงานบรการวชาการ ๑, ๒ และ ๓ และกลมงานวจยและพฒนา ควรหมนศกษาหาความรเพมเตม ฝกเขยนงานวชาการในหวขอเรองทมประโยชนและนาสนใจ สาหรบในสวนของกลมงานหองสมดและกลมงานพฒนาทรพยากรสารสนเทศ ควรมการปรบประบวนงานทงในสวนของกายภาพหองสมดรฐสภาและพฒนาบรรณารกษใหมความเปนมออาชพ ซงบรรณารกษทปฏบตงานในหองสมดรฐสภาของตางประเทศจะมความเชยวชาญเฉพาะสาขาทหลากหลาย อกทงมการจดหาทรพยากรสารสนเทศทหลากหลายจานวนมาก แตเนองจากขอจากดในเรองของงบประมาณของหองสมดรฐสภาไทย ทาใหการจดหาทรพยากรสารสนเทศของหองสมดรฐสภายงไม

๑๐

ครอบคลมทกสาขาวชา โดยเฉพาะการจดซอหนงสอตางประเทศ ซงในอดตการจดซอหนงสอตางประเทศจะตองเสนอความสาคญของหนงสอแตละเรอง เพอเสนอผบรหารพจารณาความคมคา โดยในปจจบนการจดซอหนงสอตางประเทศมความคลองตวมากขนกวาในอดต

ทงน นางวจตรา วชราภรณ รองเลขาธการสภาผแทนราษฎร ไดใหขอคดเหนเพมเตม

๑. ปจจยททาใหมนษยประสบความสาเรจ คอ ความรและทศนคต ซงทศนคตมความสาคญในการดาเนนชวต ทงในเรองสวนตวและการทางาน และในการทางานควรมการสรางความสมพนธทดตอกนในองคกร มงผลสมฤทธ มเปาหมายในการทางาน ศรทธาและจงรกภกดตอองคกร ใหความเคารพสมาชกสภา ผแทนราษฎร ไมดถกเหยยดหยามผอนทดอยกวา มคณธรรมและจรยธรรม ควรปรบปรงและเปลยนแปลงตวเองในทางทดขน เปดใจกวาง ยอมรบฟงความคดเหนแตกตาง มทกษะการสอสารทด และไมเหนแกประโยชนของตนเองมากกวาสวนรวม

๒. สมรรถนะหลกของผปฏบตงานวชาการ ม ๔ ประการ คอ ๑) ร ๒) เขาใจ ๓) ประยกต และ ๔) แสดงออก

เวลา ๑๔.๐๐–๑๖.๐๐ นาฬกา การบรรยายพเศษ (เฉพาะกลมตามภารกจ สานกวชาการ)

กลมท ๑ : แนวทางการพฒนางานดานบรการวชาการและการวจย โดย ผชวยศาสตราจารย ดร.เอกพร รกความสข

ผชวยศาสตราจารย ดร.เอกพร รกความสข ไดกลาวถงความสาคญของการทางานวชาการในการสนบสนนขอมลทเปนประโยชนใหกบสมาชกสภาผแทนราษฎรและคณะกรรมาธการ ซงเปรยบเสมอนเปนสมองของรฐสภา และในการปฏบตงานดานวชาการไมควรคานงแตปรมาณงานเทานน ควรใหความสาคญกบคณภาพของงาน สานกวชาการจะทาอยางไรใหจดทาผลงานวชาการในเรองตาง ๆ ทนาสนใจและเปนประโยชนในเชงวชาการ เชน โครงการรบจานาขาวของรฐบาล ทงน การจดทาเอกสารวชาการทมคณภาพ ควรมเนอหาทไดมาจากขอมลและขอเทจจรงทประจกษ จะทาใหสามารถวดและประเมนคณคาของงานวชาการได และอยาตกหลมดาของขอมลทเนนแตปรมาณขอมลมากเกนไป และไมไดใหความสาคญกบคณภาพของงานและทมาของขอมล ซงปญหาของงานวชาการสวนหนงคอ ขาดการศกษาวเคราะหเชงลก ทงน นกวชาการจะตองมการเรยนรอยางตอเนองไมหยดนง เพอใหเกดความรอบร ดงคาคมของเกอเต กวชาวเยอรมนไดกลาวถง ความรอบร : เรองเลาของมนษยชาต วา “คนทไมสามารถใชประโยชนสามพนปของมนษยชาตได กตองมชวตอยแบบหาเชากนคาไปวน ๆ”

สาหรบการจดทาเอกสารวชาการทเปนประโยชนในเชงวชาการอยางแทจรงนน นกวชาการจะตองสามารถทานาย (Predictable) สถานการณ หรอประเดนปญหาตาง ๆ ได เพอจะไดสามารถจดทางานวชาการเพอใหไดผลงานทสามารถนาไปประยกตไดจรง โดยนกวชาการจะตองสามารถกลนกรองและเลอกสรรเฉพาะขอมล ขอเทจจรง มประโยชน เนองจากขอมลจานวนมากและหลากหลายอาจไมมคณภาพมากพอในการนาไปใชในการศกษาได และหากเลอกศกษาเฉพาะขอมลทตรงประเดนและเปนประโยชนกจะทาใหไดผลงานทมคณภาพมากขนดวย ทงน จะเหนไดวา รฐสภามการจดทาเอกสารวชาการของสานกตาง ๆจานวนมาก แตงานวชาการตาง ๆ เหลานน สามารถนาไปใชใหเกดประโยชนเปนรปธรรมในเชงคณภาพไดมากนอยเพยงใด ดงนน จงไมตองการใหผปฏบตงานวชาการของสานกงานฯ ทาหนาทผลาเลยงขอมลขาวสารใหสมาชกรฐสภา

๑๑

เทานน ผปฏบตงานวชาการของรฐสภาจะตองสามารถกลนกรองขอมล ศกษาและวเคราะหเชงลกใหไดมาซงผลงานวชาการทสามารถนาไปใชประกอบการตดสนใจใหกบสมาชกรฐสภาได

ท งน การพฒนางานดานวชาการอกเรองทมความสาคญคอ การจดทาเอกสารวชาการประกอบการพจารณารางพระราชบญญตในวาระท ๒ (ขนกรรมาธการ) ซงผลการพจารณารางกฎหมายในวาระท ๒ มเนอหาสาระทเปนประโยชน ทาใหไดขอมลขอเทจจรงจากผมสวนไดเสยในมมมองทหลากหลายมากขน และสามารถใชเปนขอมลทโตแยงกบเนอหาของรางกฎหมายในวาระท ๑ ซงไดมาจากการตความของสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกาได

ปจจบนการพจารณารางกฎหมาย ไดนาแนวคดทฤษฎการบรการสาธารณะแนวใหม (New Public Service) มาปรบใช จงใหความสาคญในเรองของการเปนหนสวนทางตรง (เนนสาธารณประโยชน) กลาวคอ หากประชาชนมความคดเหนวา รางกฎหมายฉบบใดไมกอใหเกดประโยชนแกประชาชนอยางแทจรง กสามารถเสนอรางกฎหมายเขาสสภาได ดงนน การจดทาเอกสารประกอบการพจารณาควรพจารณาในประเดนเรองประโยชนทประชาชนควรไดรบดดวย

นอกจากน การจดทาเอกสารประกอบการพจารณา (อ.พ.) ควรมการนาเสนอความคดเหนโดยผเชยวชาญดานกฎหมายหรอนกวชาการของรฐสภาดวยมากกวาการนาเสนอขอมลความคดเหนเกยวกบรางกฎหมายจากสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกาเทานน เนองจากรฐสภาเปนองคกรนตบญญตทสาคญเทยบเทาฝายบรหาร (รฐบาล) ดงนน การจดทางานวชาการจะตองคานงถงองคประกอบทสาคญ ๓ เรองคอ ๑) การมองโลก ๒) การแสวงหาความร และ ๓) ความเปนศาสตร เพอใหไดมาซงผลงานวชาการทมคณภาพสาหรบบรการขอมลใหแกสมาชกรฐสภาทตองการขอมลทถกตองและสามารถนาไปใชไดทนเวลา โดยผปฏบตงานวชาการจะตองปรบทศนคตและใหความสาคญกบสมาชกรฐสภาเปรยบเสมอนหนสวนไมใชเปนลกคา (ผรบบรการ) สาหรบเรองความเปนศาสตรในการจดทาเอกสารวชาการนนเกยวของกบทฤษฎวาดวยความร (Epistemology) กลาวไววา “ความรเปนการอธบายความสมพนธระหวางชดของสงทเปนนามธรรม ซงใชแทนคาโลกแหงประสบการณของมนษย และมนษยสามารถแลกเปลยน” โดยผปฏบตงานวชาการจะเปนมอใหมหดขบไมได จะตองผลตผลงานวชาการทมคณภาพ และเชอถอได เนองจากสมาชกสภาผแทนราษฎรจะนาขอมลวชาการไปใชในการวเคราะหและใชประกอบการตดสนใจในเรองทสาคญ

องคประกอบในการจดทาเอกสารวชาการหรอบทความวชาการ จะตองม ๕ องคประกอบสวนสาคญ คอ

๑. บทนา

๒. องคความร

๓. วเคราะห

๔. จดยนทางความคด

๕. สรป

ทงน การจดทาเอกสารวชาการควรศกษาและวเคราะหใหครอบคลมทกมต และนาเสนอเนอหาทตรงประเดนและกระชบ พรอมบทวเคราะหทใหในมมมองอนเปนประโยชน ทงในเชงเหนดวยและเชงโตแยง

๑๒

รวมถงควรอางองทถกตองตามหลกวชาการ และเสนอใหสานกงานฯ ควรจดทาคมอการอางองสาหรบใชเปนมาตรฐานในการจดทาเอกสารวชาการของรฐสภา โดยตรวจสอบความถกตองจากหลาย ๆ ฝายทเกยวของ และแจงเวยนใหถอปฏบตในแนวทางเดยวกน

นอกจากน ไดกลาวถงความรของคนตามหลกพทธศาสนา แบงออกเปน ๕ ระดบคอ

๑. ความรระดบการรบร (Consciousness)

๒. ความรระดบสญญา (Perception)

๓. ความรระดบความเหน (Conception)

๔. ความรระดบอภญญา (Extra Sensory Perception)

๕. ความรระดบญาณ

ดงนน ผปฏบตงานวชาการจะตองหมนศกษาความรในระดบตาง ๆ และฝกฝนการเขยนงานวชาการเปนประจา เพอใหสามารถผลตผลงานวชาการทมคณภาพ และควรมการรวบรวมผลงานวชาการทงหมดและจดทาฐานขอมลของรฐสภาใหเปนหมวดหมเพอสะดวกในการสบคน ซงจะเปนประโยชนอยางมาก โดยการจดทาฐานขอมลมวตถประสงค ๓ รปแบบ คอ

๑. In – in ฐานขอมลสาหรบการสบคนภายในหนวยงาน

๒. In – out ฐานขอมลสาหรบการสบคนจากผใชบรการภายนอกหนวยงาน

๓. Out – out การสบคนฐานขอมลจากภายนอกหนวยงาน

รวมถง ผศ.ดร.เอกพร รกความสข ไดเสนอใหมการจดทาสารานกรมของรฐสภาไทย โดยบคลากรของสานกงานฯ รวมกบผเชยวชาญดานกฎหมาย และผทรงคณวฒทมความรความชานาญเฉพาะสาขา กาหนดนยามความหมายของคาศพททเกยวของกบระบบงานรฐสภาและกระบวนการการนตบญญต โดยนาเสนอทงภาษาไทย และภาษาองกฤษ เพอใหไดผลงานวชาการของรฐสภาทจะเปนประโยชนอยางมากในการสรางองคความรทางวชาการ

ทงน การจดทาเอกสารประกอบการพจารณาควรมการปรบรปแบบตงแตในสวนของปก และเนอหาขอมลใหมการเสนอความคดเหนเชงวเคราะหดวย รวมทงการจดทาผลงานวจยของรฐสภา ควรศกษาวจยโดยใชเทคนคเดลฟาย (Delphi Technique) มาใชรวมดวย โดยการสอบถามผเชยวชาญประมาณ ๑๕–๑๗ คน ในการวเคราะหแนวโนมอนาคต การสมภาษณ การสนทนากลม และการสงเกตการณเพมเตม ซงจะทาใหไดผลงานวจยทเปนประโยชนมากขน ทงน รวมไปถงการจดทาเอกสารวชาการในประเดนสาคญตาง ๆ เพอใหสามารถตความหมายของปรากฏการณไดมากขน

รฐสภาในฐานะองคกรนตบญญตควรเปนองคกรทสามารถนาตนเอง (Leading) ในเรองตาง ๆ ทงในดานวชาการ และดานกฎหมาย และปรบโครงสรางเปนหอสมดรฐสภาแหงชาต (Digital Library) โดยมฐานขอมลทสมบรณครอบคลมทกสาขาวชา โดยไมตองศกษาขอมลจากหนวยงานอน ๆ เพอใหบคลากรของรฐสภาถอปฏบตเปนมาตรฐานเดยวกน

๑๓

กลมท ๒ : แนวทางการพฒนางานดานการใหบรการทรพยากรสารสนเทศหองสมดและแหลงการเรยนร

แนวทางการพฒนางานดานการใหบรการทรพยากรสารสนเทศดานหองสมดและแหลงการเรยนร โดย อ.บญเลศ อรณพบลย หวหนางานพฒนาและบรการสอดจตอล ฝายบรการความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลย สานกพฒนาวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงชาต (สวทช.)

วทยากรไดบรรยายถง หองสมด/แหลงเรยนร ณ วนน จะตองมการพฒนาเปลยนแปลงใน ๓ ดานหลก โดยยดความตองการของกลมผใชหองสมดเปนหลกในการพจารณา เพอนาไปสการกาหนดเปาหมาย วสยทศน พนธกจ และความรความสามารถของบคลากร ดงน

๑. ดาน Physical Space ซงจะมการเปลยนแปลงไปตามยคสมย คอตองมการปรบปรงพนทตามความตองการของผใช และยคสมยทเปลยนไป

๒. ดาน Virtual Space ตองศกษาดวาผใชตองการสารสนเทศในลกษณะทจบตองไดหรอเปนอเลกทรอนกสมากกวากน แลวจงกาหนดสดสวนในการจดซอทรพยากรตามความตองการของผใช รวมทงจะตองไมลมคานงถงประเดน กฎหมายลขสทธใหมากวาทาไดหรอไมโดยยดกฎหมายไทยเปนหลก บทยกเวนทาไดแคไหน ซงสวนมากพบวาแมจะมความตองการของผใชสงแตไมสามารถใหบรการในลกษณะ Virtual ไดเนองจากตดกฎหมายลขสทธ ฝาย IT ตองศกษาใหด

๓. ดาน Human Space ในสวนของบรรณารกษผใหบรการกตองปรบเปลยนทศนคตเพอใหตอบรบเทคโนโลยและพฤตกรรมของผใชบรการทเปลยนแปลงไปตามยคสมย การพฒนาความรความสามารถของบคลากรตองตอบรบกบความเปลยนแปลงทงทางดาน Physical และ Virtual

ลกษณะของหองสมดในศตวรรษท ๒๑ จะมดงน

๑. คลนวฒนธรรมขามชาต

๒. คน Gen x,y,z มพฤตกรรมทเปลยนไป

๓. สภาวะการเปลยนแปลงตลอดเวลา ดงนนตองเลอกเทคโนโลยใหเหมาะสมกบบรการทม ทสาคญ เทคโนโลยปจจบนลาสมยเรวมาก

๔. สภาวะไรพรมแดน อาจจะไมเกดขนจรง เนองจากยงตดขดในเรอง กฎหมายลขสทธและสทธสวนบคคล

หองสมด ณ วนน ตองมการวเคราะหผใชใหมหมดตองประเมนวาผใชคอใคร พฤตกรรมผใชเปลยนแปลงไปอยางไรบาง เชน การวเคราะหจานวนผใชหองสมดจะตองวเคราะหทงคนทเขามาใชจรงและใชผานอนเทอรเนต โดยตองคานงถงความทนสมยและความรวดเรวของการใหบรการวาเพยงพอหรอยง รวมทงตองดเทคโนโลยอบตใหม (Emerging Technology) ประกอบดวย เชน ผใชบรการใชสารสนเทศผานเครองมอชนดไหนโทรศพท หรอ IPAD เพราะจะสงผลตอการออกแบบเวบและการใส Content ตองวเคราะหวาในเวบทกหนาทเรามทงหมดผใชเขาไปหนาใดมากทสดเพราะอะไรจะตองจดเตรยมสารสนเทศใหตรงกบความตองการนน และเวบเรารองรบเทคโนโลยอบตใหม ประเภทใดบาง เชน Cloud Computing, Augmented Reality

๑๔

(AR) เครองมอการอานททาใหเกดภาพ ๓ มต, NFC การตดเงนจากโทรศพทมอถอ หรอ Virtual Reality การมองเหนภาพจรงสามารถนามาประยกตใชกบการสารวจทนงอานในหองสมด

Technology ณ วนน ทตองพจารณาวาเราควรนามาใชหรอไม

OpenSearch การพฒนาเวบใหสามารถฝงตวเองกบชองสบคนทมาพรอมเบราวเซอร

OpenURL URL ทโปรแกรมสามารถดงขอมลไปทาบรรณานกรมใหได

FriendlyURL URL ทสนและสามารถสอความหมายได SEO การทาใหเวบเราอยในอนดบตน ๆ ของ Search Engine ตาง ๆ

Data Mining การจดทาเหมองขอมล คอ กระบวนการทกระทากบขอมลจานวนมากเพอคนหารปแบบและความสมพนธทซอนอยในชดขอมลนน แลวนาขอมลไปวเคราะหเพอประโยชนในการทางาน เชน วเคราะห Tag Cloud วาคาคนทผใชปอนนนมคาไหนบางทใชบอยเหมาะจะนามาปรบเปนหวเรองได

Big Data ขอมลทมากมายมหาศาล ซงเปนปรากฏการณทเกดขนดวยพฒนาการของเทคโนโลยและระบบตาง ๆ

Open Access ระบบทยอมใหเครองมอตาง ๆ ในโลกนดดขอมลทงหมดไปไดอยางเสร ซงเสยงมาก

Metadata การจดการใหขอมลดจตอลเปนขอมลมาตรฐานและถายโอนไดงาย

Location-based การบอกตาแหนงทางภมศาสตร โดยใชอปกรณพกพาเคลอนท

Visualization เทคโนโลยการจาลองระบบหรอระบบเสมอนจรง

Integrated การรวมระบบการจดการตงแต ๒ มาตรฐานเขาเปนระบบเดยว เพอสามารถบรหารระบบไดอยางคลองตว

Embedded Technology ระบบฝงตว คอระบบประมวลผล ทใชชปหรอไมโครโพรเซสเซอร ทออกแบบมาโดยเฉพาะ เปนระบบคอมพวเตอรขนาดจวทฝงไวในอปกรณ เครองใชไฟฟา และเครองเลนอเลกทรอนกสตาง ๆ เพอเพมความฉลาด ความสามารถใหกบอปกรณเหลานนผานซอฟตแวร

จากนนวทยากรไดนาตวอยางของเทคโนโลยสมยใหมตาง ๆ เหลานมานาเสนอใหเหนภาพ โดยเนนวาในปจจบนนเปนเรองการสอสารระหวางเครองกบเครองถงกนหมดซงเปนความนากลวของโลกยคใหม หรอทเรยกวา “Internet of things” อยางไรกตามสามารถเลอกมาใชประโยชนกบการบรการหองสมดไดมาก โดยเฉพาะทพบบอยในเรองของการทาบรรณานกรมอตโนมต

สดทายวทยากรไดแนะนาใหคานงถงประเดนตาง ๆ เกยวกบลขสทธ ดงน

คดลอกมาโดยไมไดขออนญาต

คดลอกโดยไมไดขออนญาต แลวยงเผยแพรในชอตนเอง

คดลอกโดยไมไดขออนญาต แลวยงเผยแพรในชอตนเองรวมทงเปลยนแปลงสญญาอนญาต

๑๕

เผยแพรอยางไร ไมใหถกละเมดลขสทธ

มเนอหาอยากเผยแพร และอยากแสดง “สทธ” ใหทกคนเหนอยางชดเจน

ทงน สอดจตอลจะปรากฏสญลกษณเกยวกบลขสทธ ใน ๓ ระดบ คอ

๑. คอ ม การควบคมตามกฎหมายลขสทธ

๒. คอ ผลงานทไมคมครองดวยกฎหมายลขสทธ ใคร จะเอาไปใชอยางไรกได ถอวาผลงานนนเปนของ

สาธารณชนแลว ๓. คอ อนญาตใหผอนคดลอกไดหมดยกเวนเพอการคา

สมมนากลมยอย : กจกรรมแลกเปลยนเรยนรเพอรบฟงความคดเหนพฒนางานและหาขอสรปแนวทางการดาเนนงานรวมกน

กลมท ๒ การพฒนาการใหบรการทรพยากรสารสนเทศหองสมดกบระบบงานกรรมาธการ

ดาเนนการสมมนาโดย :

๑. นางวจตรา วชราภรณ รองเลขาธการสภาผแทนราษฎร

๒. นางศรพร โหตรภวานนท ผบงคบบญชากลมงานพฒนาทรพยากรสารสนเทศ สานกวชาการ

๓. นายบณฑต อทาวงค บรรณารกษชานาญการ สานกวชาการ

๔. นายบารง พนธอบล ผบงคบบญชากลมงานคณะกรรมาธการการศาสนา ศลปและวฒนธรรม

๕. นายสมบต จนทรไพจตร ผบงคบบญชากลมงานชวเลข ๕ สานกรายงานการประชม และชวเลข

๖. นายธรวฒน วงศาสวรรณ ผบงคบบญชากลมงานคณะกรรมาธการการสวสดการสงคม

๗. นายหรนทร สตะบตร นกพฒนาทรพยากรบคคลชานาญการ สานกพฒนาบคลากร

ผเขารวมการสมมนา : กลมงานหองสมด และกลมงานพฒนาทรพยากรสารสนเทศ

ประเดนทนาสนใจ

๑. นางวจตรา วชราภรณ กลาววา หองสมดรฐสภามการใหบรการใน ๒ รปแบบ คอ ผใชบรการสามารถเขามาใชบรการในหองสมดไดโดยตรง และใหบรการขอมลผานอนเทอรเนต หรอผานเวบไซตสานก

๑๖

วชาการ โดยปจจบนสามารถยมทรพยากรบางสวนผานอนเทอรเนตได สงสาคญทผใหบรการควรคานงถงคอวตถประสงคของหองสมดคอ เราทาหองสมดเพอบรการใคร ผใชของเราเปนใคร และทรพยากรสารสนเทศทมในหองสมดควรมความสอดคลองกบภารกจของสานกงานฯ

๒. นายบารง พนธอบล แสดงความคดเหนวา หองสมดเปนคลงความรดานกฎหมาย ควรเปน e-law และหองสมดควรมพนททใหญและกวางเชนเดยวกบหอสมดรฐสภาอเมรกน (Library of Congress) หรอหอสมดโลกสภา (Lok sabha) ของอนเดย ควรมการพฒนาบคลากรของหองสมดโดยใหไปดงานทหอสมดรฐสภาดงกลาว นอกจากนควรสรางเครอขายกบสหภาพรฐสภา (IPU) เพอการขอขอมลของประเทศตาง ๆ

๓. นายธรวฒน วงศาสวรรณ แสดงความคดเหนวา ขอมลทางดานกฎหมาย ไมวาจะอยในรปของหนงสอ งานวจย รายงานการประชม เจตนารมณของกฎหมาย หรอคาวนจฉยของศาลนน มการกระจดกระจายกนอยมาก ควรมการรวบรวมขอมลใหอยในทเดยวกน หรอทาการเชอมโยงขอมลระหวางกน

๔. นายสมบต จนทรไพจตร แสดงความคดเหนวา หองสมดควรใชเทคโนโลยสารสนเทศหรอ ไอทเขามาพฒนางาน เพราะหองสมดมขอจากดดานพนท และมความเหนเรองการเชอมโยงขอมลจากฐานขอมลตาง ๆ มาไวทหองสมด เชนเดยวกบนายธรวฒน วงศาสวรรณ

นอกจากนยงขอใหหองสมดเตรยมพนทสาหรบจดเกบเอกสารรายงานการประชมทสานกรายงานการประชมและชวเลขไดจดทาขนมาใหดวย

๕. นายหรนทร สตะบตร แสดงความคดเหนเพมเตมวา จากการทตนเคยไปศกษาทตางประเทศ และไดมโอกาสไปฝกปฏบตงานทหอสมดรฐสภาอเมรกน พบวา หอสมดรฐสภาอเมรกนมทนงหรอโตะวางหนงสอใหบรการระหวางชนหนงสอ ซงอานวยความสะดวกใหผใชทชอบเดนดตามชนหนงสอไดหยบออกมาอานและคดเลอกหนงสอเลมท ตองการไดโดยงาย และหองสมดของมหาวทยาลยแคลฟอรเนย (University of California) สามารถใหบรการยมหนงสอระหวางหองสมดของแตละวทยาเขต (Campus) ได นอกจากนในเรองฐานขอมล Nexis Lexis ทหองสมดมไวใหบรการถอวาเปนฐานขอมลทดและมประโยชนมาก แตในขณะเดยวกนตนกยงชอบเดนดหนงสอตามชนหนงสอ และชอบเปดดหนงสอทเปนตวเลมมากกวาหนงสอทเปน e-book

๖. นายบณฑต อทาวงค ไดกลาวถงการใหบรการของหองสมดรฐสภา จะใหบรการ ๒ รปแบบ คอบรการตวเลม และบรการเปนเอกสารอเลกทรอนกสจากฐานขอมลของสานกวชาการ การใหบรการทรพยากรสารสนเทศ โดยเฉพาะรายงานการประชมนน ในเวบไซตของสานกวชาการจะมฐานขอมลรายงานการประชม ซงเปนการเชอมโยงรายงานการประชมครบทง ๓ วาระ แตทหองสมดไมมเอกสารหรอขอมลใดๆ คอรายงานการประชมของคณะกรรมาธการวสามญพจารณารางพระราชบญญต ซงตองแนะนาผใชใหไปขอขอมลจากสานกกรรมาธการทรบผดชอบหรอไปขอผานกลมงานขอมลขาวสารทางราชการ นอกจากนทางกลมงานหองสมดยงมการใหบรการกฤตภาคขาวแกคณะกรรมาธการอกดวย

นางศรพร โหตรภวานนท ไดกลาววา หองสมดมทรพยากรสารสนเทศทใหบรการหลากหลายเกอบจะครบถวน แตยงขาดขอมลทผลตจากหนวยงานภายในของสานกงานฯ จงขอความรวมมอจากสานกตางๆใหนาสงหนงสอหรอเอกสารทผลตขนมาไวใหหองสมด เชน รายงานการประชมของคณะกรรมาธการ รายงานการศกษาดงานของคณะกรรมาธการ ซงหองสมดจะไดนามาจดการทงในรปแบบตวเลม (Hard Copy) และรปแบบเอกสารดจตอล ซงกลมงานหองสมดจะนาตวเลมมาจดหมวดหมใหบรการในสวนของสงพมพ

๑๗

รฐบาลในหมวดของ สผ. หรอสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร และกลมงานพฒนาทรพยากรสารสนเทศ จะจดทาในรปแบบของเอกสารดจตอลในฐานขอมลผานเวบไซตสานกวชาการเพอความสะดวกในการสบคนและใหบรการตอไป

กลมท ๓ : แนวทางการพฒนางานดานพพธภณฑและจดหมายเหต

ดานพพธภณฑ วทยากร นายพนมบตร จนทรโชต ผอานวยการพพธภณฑสถานแหงชาตอทอง จงหวดสพรรณบร และกากบดแลพพธภณฑลกหลานพนธมงกร

วทยากรบรรยายโดยเนนการใชกรณศกษาจากพพธภณฑทอยในกากบดแล ทง ๒ แหง คอ พพธภณฑสถานแหงชาตอทอง และพพธภณฑลกหลานพนธมงกร เปนหลก

พพธภณฑสถานแหงชาตอทอง

ปญหาทพบในพพธภณฑสถานแหงชาตอทอง คอผเขาชมพพธภณฑมจานวนนอย วทยากรเรมตนแกปญหาดวยการหาสาเหตโดยการใชแบบสอบถามเพอตองการทราบวาคนทวไปสนใจพพธภณฑแบบไหน และทาไมจงไมมาพพธภณฑสถานแหงชาตอทอง และไดรบคาตอบวา เพราะพพธภณฑสถานแหงชาตอทองนน ยากแกการเรยนรและเขาใจ มคาศพททยากจานวนมาก เชน กอนประวตศาสตร พทธศตวรรษท ๑๕ ทหลายคนสงสยวานานแคไหนเกาขนาดไหน สมฤทธ คอ สวนผสมของอะไร เปนตน

วธการทใชในการแกปญหาน คอ มการจดทานยามศพทขนเปนคมอในการเดนชมพพธภณฑ โดยจะใหผชมยมใชในระหวางการเยยมชมพพธภณฑ การใชวธดงกลาวปรากฏวาจานวนผเขาชมมปรมาณเพมขน ไมมาก แตมการใชเวลาในการชมมากขน

ตอมาจงมการปรบปรงอาคารสถานท นา wifi มาใชและเอาเทคโนโลยสมยใหมมาใชรวมโดยใชระบบ AR Code โดยผชมสามารถอานขอมลผาน Smart Phone ได คลายกบระบบ QR Code รวมถงปรบปรงเพมเตมสวนจาหนายของทระลก รานกาแฟ เพอใหผเขาชมมความสะดวกสบายและใชเวลากบพพธภณฑมากขน

การนาเสนอ/รปแบบการจดแสดงพพธภณฑ วทยากรยกตวอยางหอเกยรตยศ ฯพณฯ บรรหาร ศลปะอาชา ซงตองมการนาขอมลวชาการทมอยเขยนใหออกมาเปนบทจดแสดง เปนบทสครปกอนไมใชจดแสดงของทกอยางลงไปในพนท

พพธภณฑลกหลานพนธมงกร

การจดพพธภณฑนเรมตงแตโจทกทถกกาหนดวาตองเลาเรองราวประวตศาสตรจนเมอประมาณ ๑,๐๐๐ ป ใน ๒๐ ราชวงศ ซงปกครองจนทผานมา โดยใชเวลาเขาชม ๑–๑.๓๐ ชวโมง และมรปลกษณภายนอกทมความหมายโดดเดน และสงทผานกระบวนการคดวเคราะห กคอรปทรงภายนอกเปนมงกรสตวมงคลของจนขนาดใหญ ภายในใชเรองราวของคนสาคญของแตละยคสมยมาเลาเรองราวเปนหลก รวมถงสงประดษฐตาง ๆ อาท เขมทศ อาหาร

ประเดนทตองสนใจและเขาใจ คอ การทาพพธภณฑสมยใหมซงใชงบลงทนสง นาเทคโนโลยสมยใหมเขาไปใชเพอใหมความนาสนใจ จานวนมากเทาใด งบประมาณในการดแลรายปจะตองสงตามไปดวยเชนกน

๑๘

กลมลกคาหรอผเขาชมพพธภณฑ แบงเปน ๔ กลมหลก คอ

๑. ผเขาชมจากสถานศกษา

๒. ผเขาชมจากสวนราชการ

๓. ผเขาชมจากบรษททวร

๔. ผเขาชมทเขามาชมเอง (walk in)

ประเดน/แนวคดทวทยากรเสนอแนะ

๑. การจดพพธภณฑตองเนนใหผเขาชมไดรบทงความรและความสข “ความรตองมาคกบความสข”

๒. การทาพพธภณฑตองมวตถประสงคทชดเจนจะบอกเลาเรองอะไรตองชดเจน

๓. ไมควรคาดหวงวาผชมจะจาเรองของพพธภณฑไดทงหมด แคใหเคาจดจาเพยงชนเดยวทประทบใจกเพยงพอแลว แตตองทาใหเคากลบมาอกเพอจดจาของชนอน ๆ ตอไปอก

๔. การปรบปรงการจดแสดงพพธภณฑโดยปกตประมาณ ๕ ป ควรปรบปรงครงหนง แตระหวางปอาจจดนทรรศการชวคราว นทรรศการหมนเวยนตาง ๆ โดยอาจทาหนงสอเชญหรอแผนพบแจงใหทราบวาเราไดปรบปรงอะไรบางในปน ถามาชมแลวจะไดอะไรบางเพอใหผชมกลบมาชมพพธภณฑอก

๕. รานกาแฟ รานขายของทระลก หองนาทไดมาตรฐาน มสญญาณ wifi ใหบรการ สงเหลานเหมอนเปนผงชรส เปนเสนหอยางหนงของพพธภณฑ

๖. บคลากรพพธภณฑสาคญทสดในการขบเคลอนองคกร และตองมจตบรการ และจตอาสา มใจรกทจะทาพพธภณฑ อาท วนหยด สงกรานต ปใหม พพธภณฑไมควรปดเพราะเปนชวงเวลาทคนหยดงาน และใชเวลาในการทองเทยวกบครอบครว หรอเพอน

๗. การทาพพธภณฑตองไมมงเนนดานธรกจเปนหลก เพราะพพธภณฑเปนแหลงเรยนรทอยนอกรวโรงเรยนทสาคญ

๘. การจดพพธภณฑตองยดหลก

“คนรนอย ตองดรเรอง

คนรปานกลาง ตองดสนก

คนรเยอะ ตองไดรมากกวานนอก”

๙. กรณสงของจดแสดงไมมาก เราอาจยกคณคาดวยการจดต หรอแทนฐานวางสงของจดแสดงชวยใหสงของโดดเดน และอาจใชภาพถายประวตศาสตรทมอยมาจดแสดง จดทาวดทศนนาเสนอรปแบบ ตาง ๆ ทดแทนสงของทมนอยนนได

ดานจดหมายเหต วทยากร นางสาวนยนา แยมสาขา ผอานวยการหอจดหมายเหตแหงชาต

นางจฑาทพย องศสงห หวหนากลมบรหารเอกสาร

๑๙

๑. ความสาคญของเอกสารจดหมายเหต

เอกสารเปนหลกฐานสาคญทใชในการดาเนนงานและการตดตอซงกนและกน ปจจบนเอกสารไดขยายขอบเขตกวางขวางขน โดยมไดหมายถงเฉพาะสงพมพหรอกระดาษทใชในการบนทก โตตอบ ในหลากหลายรปแบบเทานน แตรวมถงวสดและสออน ๆ เชน ภาพถาย แผนท แผนผง สออเลกทรอนกส ฯลฯ

เอกสารมความสาคญตอองคกรทงในดานการบรหารและการจดการ ระบบงานและการปฏบตงาน ดงน

๑) ความสาคญตอการบรหารและการจดการองคกร

เอกสารเปนเครองมอและหลกฐานของการบรหารและดาเนนงาน เปนทรพยากรหรอองคความรขององคกร และเปนแหลงขอมลประกอบการตดสนใจ การวางแผน การวนจฉย การสงการของผบรหารอยางมประสทธภาพ รวมทงการใชประโยชนทางกฎหมายดวย

๒) ความสาคญตอระบบงาน

เอกสารชวยใหการดาเนนงานของทกสวนขององคกรเปนไปอยางมระบบ โดยเฉพาะการประสานงาน การอานวยความสะดวก สนบสนนการปฏบตงานในสายงานตาง ๆ

๓) ความสาคญตอการปฏบตงาน

เอกสารหลกฐานการดาเนนการในเรองตาง ๆ ซงเกยวของกบองคกร ใชเปนบรรทดฐานในการปฏบตงาน เพอการคนควา อางอง เรองเดม

นอกจากเอกสารจะมความสาคญตอองคกรแลว ยงมความสาคญตอสงคมและประเทศชาต เนองจากเอกสารทองคกรผลตขนเพอใชในการดาเนนงาน จะมเอกสารบางสวนเปนเอกสารทมคณคาทางประวตศาสตรสะทอนใหเหนถงหนาท ความรบผดชอบ ภารกจ และพฒนาการขององคกร สมควรนามาประเมนคณคาเปนเอกสารจดหมายเหตและจดเกบไวถาวรตลอดไป เพอใชเปนหลกฐานในการดาเนนงานขององคกรและเพอเปนประโยชนตอการศกษา คนควา วจยของผคนควาตอไป

๒. การประเมนคณคาเอกสาร

การทหนวยงานจดหมายเหตจาเปนตองมการประเมนคณคาเอกสาร เนองจากไมสามารถจดเกบเอกสารทงหมดทหนวยงานไดผลตขน ถงแมวาหนวยงานแตละแหงมวธการในการลดปรมาณเอกสารทมอยระหวางการใชปฏบตงานอยางสมาเสมอ แตปรมาณเอกสารทมคณคาสมควรจดเกบเปนเอกสารจดหมายเหตจะมเพยงรอยละ ๕ ของเอกสารทจดทาขนทงหมด ดงนน การตดสนใจเลอกวาเอกสารใดควรเกบรกษาและเอกสารใดควรทาลาย จงเปนขนตอนสาคญของการดาเนนงานดานจดหมายเหต ทงน ตามทฤษฎวงจรชวตเอกสาร เอกสารจะมการเคลอนไหวตามลาดบขนเปนกระบวนการ ดงน

๒๐

ใช ไมคอยใชไมมคณคา มคณคา

ประเภทของเอกสาร เอกสารอยระหวาง เอกสารอยระหวาง เอกสารสนกระแส กระแสการใช กงกระแสการใช การใช กระบวนการ

๓. การจดเรยงเอกสารจดหมายเหต (Arrangement)

หมายถง กระบวนการในการจดเรยงเอกสารประเภทตาง ๆ โดยยดหลกตามแหลงทมา (Respect des Fonds) ของเอกสารและหลกการจดเรยงตามลาดบเดมของเอกสาร เพอรกษาไวซงความสมพนธและ การเชอมโยงของเอกสาร รวมถงการควบคมกายภาพ คณคาและเนอหาสาระของเอกสารนน การจดเรยงตามโครงสรางและลาดบของเอกสารแตละเรองภายในชดเอกสารกระบวนการดงกลาวประกอบดวย การคดแยกเอกสาร (sorting) การบรรจเอกสาร (packing) การตดปาย (labelling) และการจดเกบขนชน (storing)

หอจดหมายเหตแหงชาต มไดใชวธการจดหมวดหมของหองสมด ทางวชาการจดหมายเหตจะใชคาวาการจดเรยงเอกสาร เพอใหสามารถจดวางเอกสารบนชนเกบเอกสารใหเปนระเบยบเหมาะสมตามลกษณะทางกายภาพของเอกสาร และสามารถเขาถงเอกสารไดอยางถกตองและรวดเรว ประกอบดวย

๑. กระบวนการวเคราะหโครงสราง ภารกจหนาท และเนอหาสาระของเอกสาร (Intellectual) เพอการคดแยกและการจดเรยงเอกสาร

๒. กระบวนการทางกายภาย (Physical) เปนการเยบปกเอกสาร การนาเอกสารเขาแฟมใสกลองหรอบรรจภณฑทเหมาะสม รวมถงการบนทกรหสทปกเอกสาร แฟม กลอง หรอบรรจภณฑทใสเอกสารและ การนาไปเกบบนชนหรอตเกบ

๔. การจดทาเครองมอชวยคนเอกสารจดหมายเหต (Finding Aids)

เครองมอชวยคน หมายถง เครองมอทอานวยความสะดวกในการคนควาขอมลของเอกสาร จดหมายเหต เชน ทะเบยนเอกสาร บญชเอกสาร คมอแนะนาเอกสาร เปนตน ซงจะชวยใหผใชเอกสารสามารถเขาถงเอกสารไดงายขน

การจดทาเครองมอชวยคนแตละประเภทจะมรายละเอยดและวธการทแตกตางกน หอจดหมายเหตแตละแหงจะเลอกจดทาเครองมอชวยคนประเภทใด ขนอยกบความเหมาะสมและความพรอมในดานตาง ๆ การจดทาเครองมอชวยคนเอกสารจดหมายเหตจะตองทาความรจกกบเอกสารกลมนน โดยการศกษาประวตของหนวยงานเจาของเอกสาร รวมถงเนอหาของเอกสาร ในบางครงอาจลงลกรายละเอยดของเอกสารแตละแฟมภายในกลองเอกสาร เพอใหสามารถนาขอมลทไดมาจดทาเครองมอชวยคนทสามารถอานวยความสะดวกในการเขาถงเอกสารไดอยางมประสทธภาพ

ผลต/จดทาขน เกบในสานกงานเกบในศนย เกบเอกสาร

ทาลาย

เกบรกษาทจดหมายเหต

๒๑

วนศกรท ๗ มนาคม ๒๕๕๗ เวลา ๑๓.๓๐–๑๔.๓๐ น. การสมมนากลมยอย กลมท ๑ การพฒนางานทางวชาการและวจยกบ ระบบงานกรรมาธการ ผรวมสมมนาประกอบดวย กลมงานบรหารทวไป กลมงานบรการวชาการ ๑ กลมงานบรการวชาการ ๒ กลมงานบรการ วชาการ ๓ สานกวชาการ ตวแทนจากสานกกรรมาธการ ๑ สานก กรรมาธการ ๒ สานกกรรมาธการ ๓ สานกกฎหมาย และสานกรายงานการ ประชมและชวเลข

นางพรพศ เพชรเจรญ ผอานวยการสานกวชาการ ไดกลาวเปดการสมมนากลมยอยกลมท ๑ และทประชมไดรวมกนระดมความเหนในประเดนตาง ๆ เพอพฒนาการปฏบตงาน ดงน

นางพรพศ เพชรเจรญ (ผอานวยการสานกวชาการ) : กลาวถงประเดนทผชวยศาสตราจารย ดร.เอกพร รกความสข ไดตงประเดนไวในการบรรยายพเศษ กลมท ๑ ในหวขอแนวทางการพฒนางานดานบรการวชาการและการวจย ในวนพฤหสบดท ๖ มนาคม ๒๕๕๗ ดงน

๑. การใหบรการทางวชาการและการวจยนน ผใหบรการจะทาตวเปนเพยงแคพนกงานลาเลยงขอมลเทานนใชหรอไม

๒. ตองไมใชมอใหมหดขบ

๓. ตองปรบเปลยนกระบวนทศนในการทางาน เพอพฒนาไปสการเปนนกบรหารนตบญญต นกวชาการนตบญญต และนกกฎหมายนตบญญต

๔. สามารถใหคาแนะนาหรอความเหนทางวชาการแกสมาชกรฐสภาและสมาชกสภาผแทนราษฎรในเรองตาง ๆ ได อกทงตองมองวาผรบบรการคอหนสวน และควรทจะตองเปลยนแปลงการใหบรการเปนการใหบรการเชงรก นาเสนอขอมลใหแกสมาชกรฐสภาและสมาชกสภาผแทนราษฎร แทนทจะรอใหผรบบรการรองขอมากอนแลวจงใหบรการ

๕. การใหบรการขอมลทางวชาการและงานวจยของสานกวชาการนน ควรทจะพฒนาการใหบรการทงในระดบ IN–IN คอการใหบรการขอมลวชาการระหวางสานกตาง ๆ ภายในสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรดวยกนเอง ระดบ IN–OUT คอการใหบรการขอมลวชาการแกหนวยราชการอน ๆ ภายนอกสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร และระดบ OUT–OUT อกทงควรทจะเผยแพรเอกสารวชาการออกไปสสากล โดยใชภาษาตางประเทศ เชน ภาษาองกฤษหรอภาษาจนเพมเตมดวย

นอกจากนนแลวสงทนาจะเกดขนในอนาคตมอย ๓ ประการ ไดแก

๑. สารานกรมรฐสภาไทย เพอเปนองคความรเกยวกบรฐสภาไทย เปนไปไดหรอไมทจะดาเนนการใหแลวเสรจเพอเผยแพรใหทนวนเปดรฐสภาแหงใหม

๒. รฐสภาควรทจะตองมระบบอางองและเลขมาตรฐานสากลประจาหนงสอเปนของตนเอง

๓. หนาปกเอกสารประกอบการพจารณา (อ.พ.) เปนไปไดหรอไมทจะปรบเปลยนรปแบบเพอใหนาสนใจมากยงขน

๒๒

ทงน ไดกลาวถงการปรบเปลยนการทางานของสานกวชาการในเชงรกซงจะตองมการปรบทศนคตในการปฏบตงาน และมจดมงหมายรวมกนภายใตแนวคด “SMART WORK PLACE” การทางานอยางฉลาด โดยทางานรวมกน มงความสาเรจขององคกรเปนหลกในสภาวะแวดลอมทเออตอการทางานใหเกดประสทธภาพ

นายจนทมร สหาบญล (วทยากรชานาญการพเศษ กลมงานวจยและพฒนา สานกวชาการ) : ควรเรงรบจดทาสารานกรมรฐสภาไทย เพอใหเกดความคดเหนและความเขาใจทตรงกนเกยวกบรฐสภา เชนเดยวกบทสถาบนพระปกเกลาดาเนนการไว

นายมาณช อนทฉม (ผบงคบบญชากลมงานบรการวชาการ ๑ สานกวชาการ) : ไดใหความเหนไวใน ๓ ประเดน คอ

๑) การทาสารานกรมเปนเรองใหญ ควรทจะตองมาพจารณากนวาจะเรมตนดาเนนการกนอยางไร เปนเรองทดทจะทาเพราะในปจจบนมเพยงนายคนน บญสวรรณ เพยงคนเดยวทเขยนเกยวกบคาศพทรฐสภาไว แตไมมคนอนทอยในแวดวงสภาเขยนไวเลย

๒) ปกหนาและปกหลงเอกสารประกอบการพจารณา จะเปลยนแปลงในรปแบบใดเปนเรองทจะตองพจารณากนตอไป ประเดนสาคญคงเปนเนอหาในเอกสารประกอบการพจารณามากกวา ซงในการเสนอเนอหานนควรตองมความเหน ๒ ดาน ทงจากฝายทสนบสนนและฝายทคดคาน อกทงควรมความเหนของผจดทาเอกสารประกอบการพจารณาเพมเตมเขาไปดวย สาหรบความเหนของสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกานน ควรใสไวในตอนทายเลมเปนความเหนประกอบของฝายบรหาร

๓) ควรจะมการจดตงทมงานยอย ๆ เชน ทมงานดานกฎหมายมหาชน ทมงานกฎหมายรฐธรรมนญ และทมงานกฎหมายอาญา เปนตน เพอตดตามประเดนทางวชาการทสาคญ ๆ ทเกดขน หรออยในความสนใจของประชาชน พดคยแลกเปลยนความคดเหนกนจนตกผลกแลวสรปความเหนและเผยแพรสปดาหละ ๑ เรอง

๔) ควรมการรวบรวมขอมลพนฐานทเกยวของกบรฐสภาเผยแพรผานทางเวบไซดของสานกวชาการ

นายฐากร จลนทร (วทยากรชานาญการพเศษ กลมงานวจยและพฒนา สานกวชาการ) : ประเดนเรองระบบการอางองนนมอยในคมอมาตรฐานงานวชาการแลว การทบทวนวาควรจะใชระบบการอางองแบบใดนน ควรจะตองหารอกบกลมงานหองสมดและกลมงานพฒนาทรพยากรสารสนเทศดวย

สาหรบการจดทาเอกสารประกอบการพจารณานน เปนเรองดทจะเพมเตมความเหนของผจดทาเขาไปดวย หากเปนการรวบรวมความคดเหนของผอนมาตองมการอางองทมาดวย

นางอารยะหญง จอมพลาพล (ผบงคบบญชากลมงานคณะกรรมาธการปองกนและปราบปรามการทจรตประพฤตมชอบ สานกกรรมาธการ ๓) : เนองจากระยะเวลาในการจดทาเอกสารประกอบการพจารณามนอย การวเคราะหใหความเหนจงเปนเรองททาไดลาบาก แตอยางไรกตามหากเปนไปไดควรตดตามประเดนทเปนทสนใจหรอเปนเรองทนาจะมการเสนอเขาสการพจารณาของสภาผแทนราษฎร

๒๓

และเตรยมศกษาขอมลตาง ๆ ไวลวงหนา เพอวาเมอมการเสนอเรองนนเขาสการพจารณาของสภาผแทนราษฎร จะไดวเคราะหขอมลเสนอความคดเหนเพมเตมในเอกสารประกอบการพจารณาไดทนเวลา

ในประเดนเรองระบบอางองนน ในปจจบนมคมอในการจดทาเอกสารวชาการซงไดมการกาหนดรปแบบของการอางองไวแลว จงควรนาระบบการอางองดงกลาวมาทบทวนดวาสอดคลองกบระบบอางองของมหาวทยาลยธรรมศาสตร ซงเปนระบบอางองทสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรใชในการเสนอผลงานในการประเมนเลอนระดบเปนเชยวชาญหรอไม นอกจากนนแลวควรจะตองหาวธการในการประชาสมพนธคมอในการจดทาเอกสารวชาการและคมอมาตรฐานของสานกอน ๆ เพอใหทกองคกรในสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรทราบและนาไปปฏบต

สาหรบการวเคราะหขอมลทางวชาการนน ควรนาวธการเดลฟาย (Delphi method) มาใชดงเชนทผชวยศาสตราจารย ดร. เอกพร รกความสข ไดใหขอแนะนาไว

นางพรพศ เพชรเจรญ (ผอานวยการสานกวชาการ) : สาหรบเรองเอกสารอเลกทรอนกส (e-doc) นน ในปจจบนมโครงการพฒนาฐานขอมลดานวชาการ เพอพฒนาการใหบรการดานวชาการใหดยงขน โครงการดงกลาวนอยในระหวางการวางระบบ จะมการกาหนดระดบการเขาถงขอมลวาใครบางทสามารถเขาถงขอมลไดบาง และสามารถเขาถงไดในระดบใด ในปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๖ สานกวชาการมจดเกบขอมลเพอบรรจเขาฐานขอมลดานวชาการ จานวนประมาณ ๑,๓๘๐ กวาเรอง ซงโครงการดงกลาวนนมสานกสารสนเทศเขามาเปนคณะทางานดวย

นายสาธต ประเสรฐศกด (ผอานวยการสานกกรรมาธการ ๓) : สานกกรรมาธการ ๑ สานกกรรมาธการ ๒ และสานกกรรมาธการ ๓ มการจดทาระเบยบวาระการประชม สรปการประชม บนทกการประชม และเอกสารประกอบการประชมของคณะกรรมาธการตาง ๆ เปนเอกสารอเลกทรอนกสเผยแพรทางเวบไซดของแตละสานกเชนเดยวกน แตปญหาทพบคอผใชบรการมกตดตอประสานขอขอมลจากเจาหนาทคณะกรรมาธการโดยตรง ไมสบคนขอมลจากระบบเอกสารอเลกทรอนกสดวยตวเอง อกทงงานของคณะกรรมาธการคอนขางมาก การนาเขาเอกสารจงเปนการสแกนเอกสารทงหมดรวบรวมไวโดยไมไดคดแยกเอกสาร นานวนเขาจงเกดการสะสม ไมสามารถนาขนเผยแพรทางเวบไซดไดอยางตอเนอง

นายสเทพ เอยมคง (วทยากรชานาญการพเศษ กลมงานบรการวชาการ ๓ สานกวชาการ) : นอกจากการปรบปรงการใหบรการในดานอน ๆ แลว ควรปรบปรงดานกายภาพของจดใหบรการขอมลสารสนเทศ (e-knowledge) และประชาสมพนธจดบรการดงกลาวใหเปนทรจกมากขน

สาหรบประเดนในเรองของการเขาถงขอมลทใหบรการทางอนเตอรเนตไมควรเขาถงยากเกนไป และควรกาหนดวาใครจะเขาถงขอมลไดบาง ในระดบใด

นางสภปภา หนองพงษ (ผบงคบบญชากลมงานบรหารทวไป สานกรายงานการประชมและ ชวเลข) และนางสตมา จนทรไพจตร (ผบงคบบญชากลมงานชวเลข ๔ สานกรายงานการประชมและ ชวเลข) : สานกรายงานการประชมและชวเลขไดมการจดทาฐานขอมลหรอเอกสารอเลกทรอนกสเชนเดยวกน เปนเอกสารเกยวกบการประชมสภาผแทนราษฎรและการประชมรวมกนของรฐสภา เชน รายการประชม บนทกการประชม เปนตน เผยแพรทางอนเตอรเนต แตอยางไรกตาม แมจะมการใหบรการขอมลทางอนเตอรเนตแตปญหาทเกดขนคอผรบบรการมกไมสบคนขอมลดวยตวเอง แตใชวธการประสานขอ

๒๔

ขอมลมายงเจาหนาทโดยตรง เชนเดยวกบกรณของสานกกรรมาธการทง ๓ สานก จงควรทจะตองมการประชาสมพนธฐานขอมลตาง ๆ ใหมากขน

นางสภาวด ขดขน (ผบงคบบญชากลมงานคณะกรรมาธการการสาธารณสข สานกกรรมาธการ ๓) : สานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรมโครงการเพอพฒนาการใหบรการของสานกงานฯ มการนาระบบ SOA มาใชเพอใหเหมาะสมกบความตองการของผรบบรการ ในปจจบนมฐานขอมล ๒๖ ระบบ ซงเมอสานกวชาการมฐานขอมลในเรองตาง ๆ ไวแลว กสามารถทจะนาขอมลดงกลาวมาเขาในระบบ SOA และสงตอใหกบผขอรบบรการได สาหรบระบบการอางองควรกาหนดมาตรฐานการอางองใหชดเจนวาจะใชแบบใดเปนมาตรฐาน เพอใหเปนระบบเดยวกนทงสานกงาน ทงในการเสนอผลงานวชาการทวไปและการเสนอผลงานวชาการประกอบการประเมนเพอเลอนระดบ และในสวนของเอกสารประกอบการพจารณานน เมอมขอจากดในเรองเวลาทาใหไมสามารถทจะวเคราะหและเสนอความเหนไดทนในการจดทาตนฉบบ มความเปนไปไดหรอไมวาจะมการจดทาวเคราะหประเดนหรอเสนอความเหนตามมาภายหลง และเผยแพรแกสาธารณตอไป

เวลา ๑๕.๐๐–๑๖.๐๐ นาฬกา การเสวนาเรอง แนวทางการสรางรปแบบกระบวนการเรยนรจาก ประสบการณจรง

โดย นางพรพศ เพชรเจรญ ผอานวยการสานกวชาการ

นายสรศกด เพยรเวช ผอานวยการสานกกฎหมาย

นายสาธต ประเสรฐศกด ผอานวยการสานกกรรมาธการ ๓

ดาเนนการเสวนา : นายสเทพ เอยมคง

นายสเทพ เอยมคง ผดาเนนการเสวนา ไดกลาวถงการจดการความรในองคการ (KM) เปนการถายทอดความรโดยการสรางรปแบบกระบวนงานรวมกน ซงในการเสวนาวนนทง ๓ สานกคอ สานกวชาการ สานกกฎหมาย และสานกกรรมาธการ ๓ จะดาเนนการรวมกนเพอใหการทางานภายในองคกรมประสทธภาพมากขน โดยในความเปนจรงสานกวชาการกไดเขาไปมสวนเกยวของกบภารกจงานของหลายสานก

นางพรพศ เพชรเจรญ ผอานวยการสานกวชาการ ไดกลาวถงปาฐกถาพเศษของเลขาธการสภาผแทนราษฎรในชวงพธเปดการสมมนาเมอวนพฤหสบดบท ๖ มนาคม พ.ศ. ๒๕๕๗ เรอง การบรหารงานโดยมงเนนการเปลยนแปลง (Change) ซงทานไดดาเนนนโยบายไวจานวนมากทเปนประโยชนตอสานกงานฯ และการทางานสนบสนนขอมลระหวางสานกวชาการกบสานกกรรมาธการ โดยการเขารวมสงเกตการณในการประชมคณะกรรมาธการ จะทาใหไดประสบการณจรงอยางมาก รวมถงขอคดเหนของ ผศ.ดร.เอกพร รกความสข ซงใหความสาคญกบการพฒนาความเปนมออาชพดานวชาการ

นายสเทพ เอยมคง ผดาเนนการเสวนา ไดกลาวถงความสาคญของการทางานวชาการ ซงมหลายสานกทงสานกวชาการ สานกกฎหมาย และสานกกรรมาธการ ปฏบตงานดานวชาการสนบสนนขอมลใหสมาชกรฐสภา

นายสรศกด เพยรเวช ผอานวยการสานกกฎหมาย ไดกลาวถงความสาคญของการเรยนรจากประสบการณจรง ซงเปนเรองทบคลากรและสานกงานฯ ควรสงเสรมนอกเหนอจากการศกษาอบรมและการ

๒๕

ถายทอดความร ทงน รปแบบของการถายทอดและเรยนรจากประสบการณจรงมหลายรปแบบ อาท การมสวนรวมในการปฏบตงาน การสอนงาน การฝกคดและวเคราะหประเดนปญหา โดยนาประสบการณจรงมาประยกตใช รวมถงการเขารวมสมมนาเชงปฏบตการในครงนดวย

ในปจจบนสานกกฎหมายมภารกจมากในการรางกฎหมาย กระท และญตต การดาเนนงานเกยวกบคดความตาง ๆ ซงทานเลขาธการสภาผแทนราษฎรกไดมอบนโยบายใหบคลากรของสานกวชาการ และสานกกฎหมาย ทดารงตาแหนงนตกร และวทยากรมาชวยงานและแลกเปลยนประสบการณการทางานรวมกนกจะเปนการเพมพนความเปนมออาชพเชงวชาการมากขน รวมทงสานกกฎหมายไดปรบกระบวนการทางานเชงรกในชวงปดสภา โดยการศกษาขอมลเพมเตมรางกฎหมายทไมไดรบความเหนชอบจากรฐสภาเพอเปนขอมลใหกบสมาชกสภาผแทนราษฎรทมความประสงคจะเสนอรางกฎหมายดงกลาวเขาสการพจารณาของรฐสภา และไดมอบหมายใหบคลากรของสานกกฎหมายทางานรวมกบสานกตาง ๆ ในการรวบรวมขอมลเกยวกบกฎหมายระหวางประเทศและสนธสญญาตาง ๆ และขอความรวมมอหนวยงานราชการทเกยวของกบประชาคมอาเซยน

นายสาทตย ประเสรฐศกด ผอานวยการสานกกรรมาธการ ๓ ไดกลาวถงการเชอมโยงขอมลวชาการรวมกนของทง ๓ สานกคอ สานกกฎหมาย สานกวชาการ และสานกกรรมาธการ ในรปแบบของศนยขอมลความร เพอใหการปฏบตงานดานวชาการมความเปนมาตรฐานเดยวกน ซงสามารถกระทาไดโดยการแลกเปลยนเรยนรในระหวางพดคยกนอยางไมเปนทางการ หรอสงตวแทนของแตละสานกมาประชมรวมกนเปนประจา ทาใหบคลากรของสานกตาง ๆ มประสบการณมากขน ทงน ทปรกษาดานกฎหมาย (นางพรรณภา เสรมศร) ไดพจารณาเหนชอบใหสานกกรรมาธการดาเนนการดงกลาวแลว

ทงน นอกจากการแลกเปลยนเรยนรและเสรมสรางประสบการณโดยการศกษาดงานในการประชมคณะกรรมาธการแลว ยงมรปแบบในการเรยนร ไดแก

๑) การแฝงตว เปนการปฏบตงานจรงในคณะกรรมาธการตงแตตนจนจบกระบวนงาน

๒) การสงเกตการณ เปนการศกษาลกษณะงานของคณะกรรมาธการซงอาจไมเกดประสทธภาพมากเทาใดนก

๓) การสนบสนนขอมลใหคณะกรรมาธการ โดยตามโครงสรางใหบรการของสานกวชาการแบงเปน ๓ ดานคอ ดานการเมอง ดานเศรษฐกจ และดานสงคม ซงสอดคลองกบการแบงงานของคณะ กรรมาธการสามญประจาสภาผแทนราษฎร และไดมการสนบสนนและแลกเปลยนขอมลกนอยแลว

ทงน เพอเพมประสทธภาพในการปฏบตงานระหวางสานกวชาการ และสานกกรรมาธการใหมากขน จงเสนอใหบคลากรของสานกวชาการศกษาและเตรยมขอมลท เกยวของกบการดาเนนงานของคณะกรรมาธการสามญแตละคณะโดยไมตองรองขอเพอใหคณะกรรมาธการไดรบขอมลทรวดเรวและทนเวลามากขน โดยสามารถสนบสนนขอมลไดใน ๒ ลกษณะ ไดแก การสบคนขอมลเสนอประธานคณะกรรมาธการ และการจดทาเอกสารวชาการตามคมอมาตรฐานทางวชาการทสานกงานฯ กาหนดไว

นายสเทพ เอยมคง ผดาเนนการเสวนา ไดสรปสาระสาคญในการเรยนรจากประสบการณจรงของสานกวชาการ สานกกฎหมาย และสานกกรรมาธการ ใน ๓ รปแบบตามทผอานวยการสานกกรรมาธการ

๒๖

เสนอไว รวมทงควรมการคดรเรมเชงรก และการมสวนรวมในการทางานรวมกน โดยควรมการประชมแลกเปลยนขอมลรวมกนเปนประจาทก ๑ เดอน หรอ ๓ เดอน จะทาใหทราบผลการดาเนนงานของสานกตาง ๆ

นางวจตรา วชราภรณ รองเลขาธการสภาผแทนราษฎร ไดกลาวเสรมวา เปนแนวความคดทดในการเรยนรแลกเปลยนขอมลระหวางสานกวชาการ สานกกฎหมาย และสานกกรรมาธการ ซงจะทาใหสนบสนนขอมลวชาการใหแกสมาชกรฐสภาและคณะกรรมาธการมากขน

ทงน ควรมการเพมพนความรและประสบการณใหมากขนอยางสมาเสมอ โดยทางานรวมกบสานกตาง ๆ กจะทาใหสามารถปฏบตงานสนบสนนดานวชาการมคณภาพมากขน

วนเสารท ๘ มนาคม พ.ศ. ๒๕๕๗ เวลา ๐๙.๓๐–๑๐.๓๐ นาฬกา นาเสนอรายงานผลการสมมนาและรบฟงความคดเหน

กลมท ๑ การพฒนางานทางวชาการและวจยกบระบบงานกรรมาธการ (กลมงานบรหารงานทวไป) กลมงานบรการวชาการ ๑, ๒ และ ๓ กลมงานวจยและพฒนา ตวแทนสานกกรรมาธการ ๑๕ คน สานกกฎหมาย ๒ คน และสานกรายงานการประชมและชวเลข ๓ คน

นายวรยะ คลายแดง วทยากรชานาญการพเศษ กลมงานบรการวชาการ ๒ กลาวถงการประชมกลมยอยเกยวกบการพฒนางานวชาการ ซงนางพรพศ เพชรเจรญ ผอานวยการสานกวชาการ เนนใหความสาคญของนโยบายของนายสวจกขณ นาควชระชย เลขาธการสภาผแทนราษฎร นางวจตรา วชราภรณ รองเลขาธการสภาผแทนราษฎร และความคดเหนทเปนประโยชนของ ผศ.ดร.เอกพร รกความสข ในการพฒนางานวชาการใหมคณภาพมากขนใน ๓ เรองคอ ๑) การทบทวนภารกจและบทบาทหนาทของสานกวชาการ ๒) การสรางความเปนมออาชพดานวชาการ และ ๓) อนาคตการพฒนางานวชาการในเชงรก ซงการสรางความเปนมออาชพดานวชาการควรมการจดทางานเอกสารวชาการทมมาตรฐานตามคมอมาตรฐานงานดานวชาการ โดยมการตรวจสอบความเหมาะสมและถกตองจากสานกตาง ๆ ทปฏบตงานวชาการและผทรงคณวฒภายนอก และการพฒนางานดานวชาการในอนาคตใหมมาตรฐานเปนทยอมรบในเชงวชาการจะตองมการพฒนาศกยภาพบคลากรอยางไรทจะนาไปสการสรางความกาวหนาในสายอาชพตาแหนง นกกฎหมายนตบญญต และนกวชาการนตบญญต อาท การจดทาเอกสารประกอบการพจารณา (อ.พ.) ใหมคณภาพทงในสวนของรปแบบการนาเสนอและเนอหาวชาการทมการวเคราะหตามหลกวชาการมากกวาการรวบรวมขอมลพนฐานเพอใหสมาชกรฐสภา คณะกรรมาธการและบคคลในวงงานรฐสภาไดรบขอมลขอเทจจรงทเปนประโยชนมากขน และหากบคลากรของสานกวชาการมการพฒนาความเปนมออาชพดานวชาการกจะทาใหเกดความภาคภมใจในการทางานและเกดความกาวหนาในสายงานทปฏบตดวย ในอนาคตสานกวชาการจะดาเนนการพฒนางานวชาการตามขอคดเหนทเปนประโยชนของ ผศ.ดร.เอกพร รกความสข เกยวกบการจดทางานวชาการและรวบรวมจดเกบในรปแบบฐานขอมล หรอการจดทาสารานกรมรฐสภาไทยเพอประโยชนแกผใชบรการทงภายในและภายนอกองคกร

นายมาณช อนทฉม ผบงคบบญชากลมงานบรการวชาการ ๑ ไดกลาวถงการจดทาสารานกรมรฐสภาไทย จะตองจาแนกเปนหมวดหมเพอใหสะดวกในการสบคน โดยอาจมการจดทาในรปแบบของคลปภาพเหตการณทนาสนใจในรฐสภา เชน การอภปราย หรอกจกรรมของรฐสภาในวาระตาง ๆ และใหบรการผานระบบเครอขายสารสนเทศ

๒๗

ทงน ในสวนของการพฒนาระบบฐานขอมลควรใหความสาคญกบการจดทาฐานขอมลกฎหมายเมอรางกฎหมายฉบบใดไดรบความเหนชอบจากรฐสภา และการปรบปรงรปแบบการนาเสนอเอกสารประกอบการพจารณาในเชงคณภาพโดยเฉพาะการเสนอความคดเหนเกยวกบรางกฎหมาย จะตองมการศกษาคนควาและอางองอยางถกตองตามมาตรฐานทางวชาการทไดรบการยอมรบ สาหรบการพฒนางานวชาการกบระบบคณะกรรมาธการจะตองมการสรางความรวมมอและเชอมโยงขอมลกนเพอใหการทางานมประสทธภาพมากขน และการใหทนอดหนนการวจยแกขาราชการของสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎรดาเนนงานวจยทเปนประโยชนแกรฐสภา

นางพรพศ เพชรเจรญ ผอานวยการสานกวชาการ ไดกลาวเสรมเกยวกบขอคดเหนของ ผศ.ดร.เอกพร รกความสข ในเรองการจดทางานวชาการโดยการเกบขอมลจากการสงเกตการณ ซงเปนเรองทนาสนใจและเปนประโยชน เชน บคลากรของสานกรายงานการประชมและชวเลขสามารถจดทาสรปเหตการณสาคญทเกดขนในการประชมสภา ซงงานชวเลขมความสาคญมากถงแมวาในประเทศญ ปนจะมการนาเทคโนโลยถอดเสยงมาใช แตกยงมการบนทกเสยงไว ซงเรองตาง ๆ ทเกดขนในการประชมสภาสามารถนามาใชเปนหวขอวจยตอยอดได

กลมท ๒ : แนวทางการการพฒนางานดานการใหบรการทรพยากรสารสนเทศ

นายบณฑต อทาวงค บรรณารกษปฏบตการ กลมงานหองสมด สานกวชาการ ไดนาเสนอผลการสมมนากลมยอยกลมท ๒ การพฒนาการใหบรการทรพยากรสารสนเทศหองสมดกบระบบงานกรรมาธการ โดยไดความคดเหนจากบคลากรของกลมงานหองสมด กลมงานพฒนาทรพยากรสารสนเทศ ตวแทนจากสานกกรรมาธการ สานกกฎหมาย และสานกรายงานการประชมและชวเลข โดยไดกลาวถงการดาเนนงานรวมกนของหองสมดและกลมพฒนาทรพยากรสารสนเทศ เพอใหบรการทรพยากรสารสนเทศและการใหบรการสบคนขอมลจากฐานขอมลคลงสารสนเทศ สถาบนนตบญญต ซงจะเปนประโยชนอยางมากแกสมาชกรฐสภาและคณะกรรมาธการ โดยเฉพาะการสบคนรายงานการประชมสภาผแทนราษฎร รายงานการประชมวฒสภา และรายงานการประชมรฐสภา ตงแตเรมตนการพจารณาวาระท ๑ จนจบกระบวนการพจารณารางกฎหมาย รวมถงไดขอความรวมมอจากคณะจากคณะกรรมาธการสงรายงานการพจารณาของคณะกรรมาธการดวย

สาหรบการใหบรการขอมลสงพมพรฐบาลไดมการจดแบงเปนหมวดหม ซงสามารถสบคนไดในลกษณะของเอกสารและสออเลกทรอนกส ทงน ไดมบรการคนควาทรพยากรสารสนเทศใหดวยในกรณทผใชบรการสบคนทรพยากรสารสนเทศไมพบ เนองจากขอจากดของพนทจดเกบเอกสาร และการแนะนา แนวทางการสบคนจากฐานขอมล ซงเปนการอานวยความสะดวกใหผใชบรการมากขน และจะดาเนนการจดหาทรพยากรสารสนเทศดานกฎหมายใหมมากขน โดยสามารถจดทาฐานขอมลเชอมโยงเครอขายกบหองสมดตางประเทศดวย ซงผเขารวมสมมนาหลายทานไดใหความคดเหนเกยวกบการอานวยความสะดวกทางดานกายภาพของหองสมดรฐสภาตางประเทศ เชน หองสมดของประเทศสหรฐอเมรกา มความกวางขวางและจดหมวดหมหนงสออยางเปนระบบ และสะดวกในการสบคน รวมถงความเปนสดสวนในการจดวางทนงสาหรบผใชบรการ การใหบรการยมคนทรพยากรสารสนเทศระหวางหองสมด เปนตน และหองสมดรฐสภาอนเดยมหนงสอดานกฎหมายเปนจานวนมาก

ทงน เลขาธการสภาผแทนราษฎรไดมอบนโยบายใหมการปรบปรงภาพลกษณกายภาพของหองสมดใหมความสมบรณมากขน ขณะนไดดาเนนการตามโครงการทกาหนดไว โดยในระยะแรกปรบปรง

๒๘

ชนลางกอน และจดสรรพนทการใชอนเทอรเนต หองสมดกฎหมาย และมมหนงสอทเกยวของกบอาเซยน รวมถงการดาเนนการบรณาการฐานขอมลใหเชอมโยงกนระหวางสานกตาง ๆ ซงกลมงานพฒนาสารสนเทศไดดาเนนการอยางตอเนองภายใตโครงการพฒนาบรการหองสมดดจทล (SMART LIBRARY) เกยวกบการจดหาเทคโนโลยสารสนเทศสาหรบสบคนขอมลทางคอมพวเตอร ใหผใชบรการไดรบความสะดวกมากขน โดยปรบขนาดของจอภาพคอมพวเตอรใหใหญขน และปรบปรงหนา Webpage และการจดหาโปรแกรมสาเรจรป ตาง ๆ สาหรบการสบคนขอมลตาง ๆ ใหสะดวก รวดเรวในการทางานมากขน

กลมท ๓ การพฒนางานจดหมายเหตกบระบบงานกรรมาธการ : กลมงานพพธภณฑและจดหมายเหต ตวแทนสานกกรรมาธการ ๑๓ คน สานกกฎหมาย ๑ คน และสานกรายงานการประชมและ ชวเลข ๒ คน

นางสาวสรย ขวญบว ผบงคบบญชากลมงานพพธภณฑและจดหมายเหต ไดนาเสนอประเดนสาคญของงานจดหมายเหตซงเกยวของกบการปฏบตงานเอกสารของทกสานก ซงงานจดหมายเหตถอเปนงานจดเกบขอมลทางประวตศาสตร และเปนความภาคภมใจทเกดจากการปฏบตงาน แตปญหาทพบคอการสงมอบเอกสารตาง ๆ มายงกลมงานจดหมายเหต ซงควรมการสรางเกณฑรวมกนในการสงมอบเอกสารของสานก ตาง ๆ ใหเปนแนวทางเดยวกน ทงน ในสวนของงานพพธภณฑในปจจบนมสถานทจดแสดงคอนขางจากด

นางสาวอรพรรณ สนธศรมานะ วทยากรชานาญการ กลมงานจดหมายเหต ไดกลาวถงการดาเนนงานตามระเบยบเกยวกบกบจดหมายเหตของรฐสภา พ.ศ. ๒๕๔๓ เกยวกบการสงมอบประเภทเอกสารของสานกตาง ๆ ซงกลมงานจดหมายเหตจะดาเนนการประเมนประเภทและคณคาของเอกสาร รวมถงการจดหาพนทในการจดเกบเอกสาร

ซงบคลากรกลมงานจดหมายเหตและสานกตาง ๆ ควรสารวจเอกสารทเปนการปฏบตงานตามภารกจรวมกน และกาหนดหลกเกณฑในการจดเกบเอกสารในรปแบบตารางกาหนดอายของเอกสารทจะจดเกบ ซงในทางปฏบตเอกสารของสานกตาง ๆ อาจมลกษณะแตกตางกนจะทาใหกลมงานจดหมายเหตทราบขอมลเวลาการสงมอบและประเภทของเอกสาร ซงเอกสารบางสวนทไมไดถกจดเกบกจะสามารถดาเนนการทาลายตอไป สาหรบพนทการจดเกบเอกสารในปจจบนทมจากดมาก ทางกลมงานจดหมายเหตจะดาเนนการเชาพนทจดเกบเอกสาร ซงจะตองเปนพนททปลอดภยและเหมาะสมในการรกษาเอกสาร

เวลา ๑๑.๐๐–๑๒.๐๐ นาฬกา การนาเสนอบทบาทภารกจและผลงานของสานกวชาการ

นางพรพศ เพชรเจรญ ผอานวยการสานกวชาการ ไดกลาวนาเกยวกบการจดทาสรปผลงานของสานกวชาการ ซงมาจากดารของเลขาธการสภาผแทนราษฎรใหทกสานกนาเสนอขอมลบทบาทภารกจและผลงานของสานกวชาการทางหนา Webpage ของทกสานก เพอเปนการประชาสมพนธและเผยแพรการปฏบตงานของสานกดวย

นางสาวปรยวรรณ สวรรณสนย วทยากรชานาญ กลมงานวจยและพฒนา สานกวชาการ ไดนาเสนอขอมลของสานกวชาการ ประกอบดวย วสยทศน พนธกจ เปาหมาย หนาทความรบผดชอบ โครงสรางการบรหารงานและการแบงสวนราชการ จานวนบคลากร และประเดนยทธศาสตรของสานกวชาการ

๒๙

นางอรณช รงธปานนท วทยากรชานาญการพเศษ กลมงานบรการวชาการ ๑ สานกวชาการ ไดนาเสนอขอมลการใหบรการของสานกวชาการในชวงปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๖–มกราคม ๒๕๕๗ โดยแบงการใหบรการของสานกวชาการออกเปน ๖ ประเภท ดงน

๑) การใหบรการทางวชาการ

๒) การใหบรการทรพยากรสารสนเทศ

๓) การนาเยยมชมและศกษาดงาน

๔) งานดานนทรรศการการเผยแพร

๕) การสรางเครอขายและความรวมมอระหวางประเทศ

๖) การสนบสนนภารกจตาง ๆ ของสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร

๑) การใหบรการทางวชาการ ไดแก

๑.๑ การจดทาเอกสารประกอบการพจารณารางพระราชบญญต ญตต และเอกสารทตองไดรบความเหนขอบจากรฐสภาตามมาตรา ๑๙๐ แหงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐

๑.๒ ใหบรการขอมลทางวชาการตามทสมาชกรองขอ

๑.๓ ฐานขอมลวชาการ

๑.๔ จดทาเอกสารวชาการ

๑.๕ แปลเอกสาร

๑.๖ เขยนบทความออกอากาศทางสถานวทยรอยเรอง...เมองไทย

๑.๗ งานดานการใหทนสนบสนนการวจย

๑.๘ งานเผยแพรผลงานวจยและขอมลทางวชาการ

๑.๙ การใหบรการทางวชาการของหอสมดรฐสภา

๑.๑๐ การใหบรการทางวชาการดานพพธภณฑและจดหมายเหต

๒) การใหบรการทรพยากรสารสนเทศ ไดแก

๒.๑ การใหบรการทรพยากรหองสมด

๒.๒ การพฒนาทรพยากรสารสนเทศ

๒.๓ การใหบรการเอกสารจดหมายเหต

๓) การนาเยยมชมและศกษาดงาน

๓.๑ ศกษาดงานหอสมดรฐสภา

๓.๒ ศกษาดานบรการวชาการและงานวจย

๓๐

๓.๓ การใหบรการเยยมชมพพธภณฑและหองจดแสดงนทรรศการถาวรรฐสภาไทย อาคาร ราไพพรรณ

๓.๔ ศกษาดงานดานจดหมายเหต

๔) งานดานนทรรศการการเผยแพร ในปงบประมาณ ๒๕๕๖ กลมงานพพธภณฑและจดหมายเหต ไดดาเนนการจดนทรรศการวชาการ จานวน ๕ เรอง

๕) การสรางเครอขายและความรวมมอระหวางประเทศ ในระหวางปงบประมาณ ๒๕๕๖ สานกวชาการไดประสานความรวมมอและสรางเครอขายความรวมมอระหวางประเทศกบหนวยงานวจยและวชาการของสถาบนนตบญญตและหอสมดรฐสภาของประเทศตาง ๆ จานวน ๔ ครง

๖) การสนบสนนภารกจตาง ๆ ของสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร ในระหวางปงบประมาณ ๒๕๕๖–ปจจบน บคลากรของสานกวชาการไดปฏบตงานเพอสนบสนนการดาเนนงานตามภารกจของสภาผแทนราษฎรและรฐสภาทงในประเทศและตางประเทศ จานวน ๑๔ คณะ

ตอจากนน นายสเทพ เอยมคง วทยากรเชยวชาญ กลมงานบรการวชาการ ๓ สานกวชาการ ไดสรปการพฒนางานดานวชาการ เปนการปฏบตงานเพอตอบสนองเปาหมายขององคกรทสาคญม ๓ ประการคอ

๑. สนบสนนกระบวนการนตบญญตอยางมออาชพ

๒. สนบสนนงานรฐสภาดานตางประเทศใหมบทบาทนาในเวทอาเซยนและระหวางประเทศ

๓. สงเสรมการมสวนรวมทางการเมองของประชาชนและพฒนาประชาธปไตย

ทงน ในการปฏบตงานใหบรรลเปาหมายของสานกงานเลขาธการสภาผแทนราษฎร บคลากรทปฏบตงานดานวชาการตองพฒนาความเปนมออาชพ ซงความหมายของการพฒนาความเปนมออาชพดานวชาการ หมายถง ผปฏบตงานไดรบการพฒนาความร ความสามารถ และนาไปประยกตใชสนบสนนกระบวนการนตบญญต โดยการศกษา คนควา และวเคราะห เพอยกรางพระราชบญญต ญตต กระทถาม การจดทาเอกสารประกอบการพจารณา การวเคราะหเปรยบเทยบรางพระราชบญญต การจดทารายงานของคณะกรรมาธการ หรอการวเคราะหเจตนารมณของกฎหมาย

สาหรบคารบรองการปฏบตราชการประจาปงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๗ ไดกาหนดประเดนสาคญไว ดงน

๑. การพฒนาความเปนมออาชพ

๑.๑ บคลากรมความเปนมออาชพ

๑.๒ ความพงพอใจทมตอการปฏบตงาน

๑.๓ บคลากรสายงานสนบสนนมความเปนมออาชพ

๒. การพฒนาระบบการปฏบตงาน

๓. สนบสนนการเขารวมประชาคมอาเซยน

๓๑

๔. สนบสนนสานกงานรฐสภาประจาจงหวด

๕. ดาเนนการตามมาตรฐานความโปรงใส

๖. ดาเนนการตามประมวลจรยธรรมของขาราชการ

๗. ลดตนทนตอหนวยผลต/เพมประสทธภาพงาน

๘. การพฒนาองคกรอยางตอเนองตามเกณฑคณภาพ

๘.๑ ระดบความสาเรจของการพฒนา

๘.๒ ระดบคะแนนของผลลพธ

ดงนน ทกคนในองคกรจะตองชวยกนปฏบตงานและพฒนาสมรรถนะของตนเอง เพอใหองคกรมความเปนมออาชพและบรรลตามเปาหมายขององคกรทกาหนดไว

นางวจตรา วชราภรณ รองเลขาธการสภาผแทนราษฎร ไดกลาวถงสรปสาระสาคญของการสมมนาและกลาวปดการสมมนา โดยไดแสดงความชนชมผเขารวมสมมนาทกคนทมความตงใจในการปฏบตงานเพอใหบรรลเปาหมายขององคกร และไดกลาวถงการพฒนางานของงานตาง ๆ ภายในสานกวชาการเพมเตม ดงน

งานหองสมด ควรมการจดทาฐานขอมลใหเปนศนยขอมลกลางของสานกงานฯ สาหรบใหบรการสมาชกรฐสภา คณะกรรมาธการ และบคคลในวงงานรฐสภา เชนเดยวกบในรฐสภาหลาย ๆ ประเทศ เชน รฐสภาของประเทศอตาล มหองสมดรฐสภา ๒ แหง แตสามารถสรางเครอขายเชอมโยงขอมลกน ซงภายในสานกงานฯ ไดจดทาฐานขอมลจานวนมาก จงควรมการบรณาการเชอมโยงฐานขอมลระหวางกน โดยเฉพาะการเชอมโยงฐานขอมลกบสานกสารสนเทศและสานกตาง ๆ ซงสามารถดาเนนการไดโดยกลมงานพฒนาสารสนเทศดาเนนการสรางขอตกลงและความเขาใจรวมกน และการเพมประสทธภาพการใหบรการงานวชาการของหองสมดซงในรฐสภาประเทศสงคโปรจะมบรรณารกษทมความร ความเชยวชาญดานกฎหมาย ทาใหเกดประโยชนในการใหบรการขอมลแกสมาชกรฐสภามากขน

งานพพธภณฑและจดหมายเหต มกระบวนการทางานดานจดหมายเหตทตองอาศยความรวมมอจากสานกตาง ๆ ในการสงมอบเอกสารหลกฐานการปฏบตงาน ซงเปนงานทมความสาคญอยางมากในการรกษาเอกสารทางประวตศาสตร ทาใหทราบความเปนมาและผลงานของรฐสภาในอดต โดยจะตองสรางความรความเขาใจและขอตกลงรวมกนกบสานกตาง ๆ เพอใหงานจดหมายเหตมประสทธภาพมากขน

งานบรการวชาการและวจย ซงสามารถจาแนกงานวชาการของสานกวชาการออกเปน ๓ ประเภทคอ

๑. งานจดทาขอมลทางประวตศาสตร (กลมงานพพธภณฑและจดหมายเหต)

๒. งานจดทาขอมลปจจบน (กลมงานหองสมด)

๓. งานจดทาขอมลใหม (กลมงานบรการวชาการ ๑, ๒, ๓ และกลมงานวจยและพฒนา)

๓๒

โดยสรปการจดทาเอกสารงานวชาการมความสาคญเปนอยางมากในการใชเปนขอมลสนบสนนการตดสนใจของสมาชกรฐสภาและคณะกรรมาธการ และไดกลาวถงแนวคดของ ผศ.ดร.เอกพร รกความสข เกยวกบการจดทาสารานกรมรฐสภาไทย ซงแนวคดดงกลาวเปนประโยชนอยางมากในการพฒนางานวชาการ ของสานกงานฯ โดยเปนการประมวลความรจากผมความร ความเชยวชาญเฉพาะสาขาทเกยวกบของกบวงงานรฐสภา ดงนน การดาเนนงานดงกลาวจะตองอาศยบคลากรทมความร ความสามารถ และมใจรกในงานวชาการ จงจะทาใหงานสาเรจและไดผลงานทมคณภาพ