Antropologische reflecties op ziekte en zorg. Sociaal-culturele dimensies chronische pijn

Antropologische reflecties op ziekte en zorg

Sociaal-culturele dimensies chronische pijn

• Chronische Pijn• Turkse Nederlanders met chronische pijn• Culturele factoren• Sociaaleconomische factoren• Gezondheidsvaardigheden

Chronische Pijn ?

Een sensatie op zoek naar een interpretatie?

• Een symptoom van?• Betekenis• Identiteit

Wat is chronische pijn?

• Een aandoening die volgens sommigen thuishoort in de “public health sector” ofwel de sociale geneeskunde.

• Hart en vaatlijden, obesitas, HIV, kanker• Preventieve aanpak

• Bronnen: Blyth, van der Windt, Croft 2010.

Antropologen over pijn

• Zborowski People in Pain 1969• Scarry The Body in Pain 1985• Kleinman ea. Pain as a Human Experience• An Anthropological Perspective 1992• Driessen Pijn en Cultuur 2002• Sloots ea. Drop out rates… 2010

Turkse Nederlanders met chronische pijn

• 384.000 Turken meesten

met de NL. nationaliteit• 51% 1e generatie• 90% van de 1e generatie is

laag opgeleid• Werkloosheid 11,3%

tegenover 4,5% autochtoon (Bron: CBS 2010).

Onderzoeksvraag

• Hoe ervaren Turkse Nederlanders hun chronische pijnklachten en hoe communiceren ze deze pijn naar de buitenwereld?

• Somatiseren, externaliseren, vasthouden aan biomedische diagnose

Subvragen

• Zijn er sociaaleconomische factoren (SES) aan te wijzen die een rol spelen in de pijnbeleving en het pijngedrag van Turkse Nederlanders met chronische pijn

• Zijn er culturele factoren aan te wijzen…

Conclusies

• Vasthouden biomedische diagnose• Somatisatie• Externalisatie; externe locus of control,

passieve copingstrategieën• “overdreven” pijnbeleving en pijngedrag.

Het “John Wayne Model”

• “Staring illness in the face and not backing down”

• Cameron Hay : 2010

Biomedische cultuur

• Zeynep: “tot de jaren `90 waren de ziekenhuizen in Turkije heel slecht. Zeg maar onder de nul zo slecht…. Nu zijn ze één van de besten in de hele wereld”

Conclusies

• Gezondheidssituatie van niet-westerse migranten in Nederland kenmerkt zich door vervlechting van sociaaleconomische en culturele facetten.

Bron: Knipscheer & Kleber 2005

Cultuur

Conclusies: Sociaaleconomische factoren

• Opleidingsniveau• Taalbeheersing• Beroep• Inkomen• Woonomgeving• Psychosociale stressoren• Etc.

Wat kunnen we met deze conclusies?

• Inzetten op vergroten culturele competenties. • Inzetten op vergroten “Health Literacy”;

gezondheidsvaardigheden: de vaardigheden van individuen om informatie over gezondheid te verkrijgen, te begrijpen en te gebruiken bij gezondheidsgerelateerde beslissingen.

Geletterdheid

• Combinatie van de vaardigheden lezen, schrijven, rekenen, spreken en spraakbegrip

• Contextspecifiek bv. laaggeletterd in een digitale omgeving of in de gezondheidszorg

• Mensen met lage geletterdheid hebben slechte gezondheidsuitkomsten, consumeren meer en soms onnodige zorg.

Risicogroepen

• Een lager opleidingsniveau

• Ouderen• Vrouwen• Als eerste taal geen

Nederlands

• Bron: Fransen, Stronks, Essink-Bot 2011.

Patiëntenfolder CMP behandelprogramma

Klinimetrie?

• In VS ontwikkeld en nu een aantal bijna vertaald door AMC afd. Sociale Geneeskunde.

• Objectief meetinstrument: bv. Leesvaardigheid REALM-S (1993 Davis).

• Subjectief meetinstrument: ervaren problemen bij het begrijpen en toepassen van informatie.

• Staat nog in de kinderschoenen

Conclusies

• Werken aan culturele competenties voor onze groep allochtone pijnpatiënten.

• Gezondheidsvaardigheden op de kaart zetten voor mensen met lagere gezondheidsvaardig-heden zowel autochtoon als allochtoon.

• - nader onderzoek• - samenwerking

PREPGO

Vragen/opmerkingen?

• h.popma@heliomare.nl