BÀI 1. CÁC NGUYÊN TẮC DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM

1

BÀI 1. CÁC NGUYÊN TẮC DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM

2

Những nội dung chính

Mục tiêu bài họcKết thúc bài học này học viên có thể:• Giải thích thị trường du lịch hiện nay trên toàn cầu cũng

như trong nước• Liệt kê và mô tả các loại hình du lịch và khách du lịch• Liệt kê và mô tả các tác động tích cực cũng như tiêu cực

của du lịch đối với môi trường, kinh tế và xã hội• Giải thích các nguyên tắc của du lịch có trách nhiệm và ba

mục tiêu cốt lõi trong phát triển bền vững• Liệt kê và mô tả những lợi ích của du lịch có trách nhiệm

đối với doanh nghiệp, khách du lịch và người dân địa phương

• Giải thích tầm quan trọng và nguyên tắc của Tuyên bố Cape Town về du lịch có trách nhiệm

Chủ đề1. Du lịch ngày nay2. Các tác động của du lịch3. Các nguyên tắc du lịch

có trách nhiệm4. Các lợi ích của du lịch

có trách nhiệm5. Những thực tiễn du lịch

có trách nhiệm: Tuyên bố Cape Town

3

CHỦ ĐỀ 1. DU LỊCH NGÀY NAYBÀI1. CÁC NGUYÊN TẮC DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM

4

Thảo luận: Anh (chị) hãy định nghĩa thế nào là du lịch.

Các thành phần chính của du lịch là gì?

5

Du lịch ……là sự di chuyển đến các quốc gia hay địa điểm khác ngoài nơi cư trú

thường xuyên của con người

…qua ít nhất một đêm…

…với các mục đích cá nhân hoặc do nhu cầu công việc, chuyên môn

6

Định nghĩa Du lịch của Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO)

“Du lịch là một hiện tượng xã hội, văn hóa và kinh tế phát sinh do sự di chuyển tới các quốc gia hay điểm đến ngoài nơi cư trú thường xuyên của con người với các mục đích cá nhân, hoặc do nhu cầu công việc, chuyên mônĐối tượng di chuyển được gọi là khách tham quan (khách du lịch) và những hoạt động của họ góp phần tạo ra các dịch vụ Du lịch và dẫn đến các khoản chi tiêu cho Du lịch”

7

Thảo luận: Du lịch bao gồm các loại sản phẩm và dịch vụ gì?

8

Du lịch có nhiều loại sản phẩm và dịch vụ

Dịch vụ thực phẩm và đồ uống

Công ty Du lịch và Đại lý lữ hànhDịch vụ vận chuyển

Dịch vụ lưu trú

Các điểm đến tự nhiên (thắng cảnh)

Các điểm đến văn hóa

9

Thảo luận: Có nhiều loại khách du lịch khác nhau.

Bạn đã thấy những loại khách du lịch nào?

10

Các loại khách du lịch

Khách nghỉ dưỡng

Khách thăm thân

Khách đi nghỉ hè, nghỉ lễ…

Khách công vụ

Khách hội họp, du lịch khuyến thưởng, Triển lãm và sự kiện

Công tác nói chung

11

Các loại hình du lịch nghỉ dưỡng thường gặp

Du lịch mạo hiểm Du lịch trọn gói Du lịch sinh thái

Du lịch văn hóa

12

Thảo luận: Con người còn đi du lịch vì những lý do nào khác?

13

Những loại hình du lịch khác

Du lịch chữa bệnh

Du lịch học tập

Du lịch tình nguyệnDu lịch tâm linh

Du lịch ẩm thực

14

Thông tin và đặt chỗ

Di chuyển tới điểm đến

Dỡ hành lý và tham quan

Ăn uống

Nghỉ ngơi và ngủ

Hoạt động và thể thao

Vui chơi

Giải trí và văn hóa

Tham quan và mua sắm

Thu dọn hành lý và ra

về

Chu trình du lịch

15

Thị trường du lịch toàn cầu

• Nguồn thu từ hoạt động xuất khẩu đối với khách du lịch Quốc tế = 3 tỉ USD/ngày

• Gần 1/3 thu nhập xuất khẩu của các dịch vụ thương mại do du lịch đem lại

• Du lịch là ngành công nghiệp lớn thứ 4 trên thế giới

Lượt khách du lịch Quốc tế (UNWTO)

NĂM LƯỢT KHÁCH DU LICH

1950 25 triệu

1980 277 triệu

1990 435 triệu

2000 675 triệu

Hôm nay 940 triệu

Ngày mai …?!

16

Số lượt khách du lịch quốc tế trên toàn cầu: quá khứ, hiện tại, tương lai

17

Dự báo của Hội đồng Du lịch Thế giới

2011 2020GDP toàn cầu 9%; US$ 6 ngàn tỷ 10%; US$ 10 ngàn tỷTuyển dụng 255 triệu việc làm 328 triệu việc làm; 1

trong 10

18

Du lịch Việt Nam

• Tổng số lượt khách du lịch Quốc tế là 2,1 triệu trong năm 2000 và 6,8 triệu trong năm 2012

• Khách du lịch nội địa: từ 11,7 triệu năm 2000 lên tới 23 triệu vào năm 2009

• Lượng khách Quốc tế vào Việt Nam tăng với mức 8.9% trong một thập kỷ qua.

• Cho tới năm 2023, du lịch và lữ hành sẽ– Cung cấp trực tiếp 2,3 triệu việc làm

tại Việt Nam– Hỗ trợ trực tiếp và gián tiếp 4,6 triệu

việc làm tại Việt Nam.

Các thị trường khách Quốc tế hàng đầu đến Việt Nam

THỨ HẠNG

QUỐC GIA LƯỢT KHÁCH

1. Trung Quốc 1.428.6932. Hàn Quốc 700.9173. Nhật Bản 576.3864. Mỹ 443.8265. Đài Loan 409.3856. Cam-pu-chia 331.9397. Malayxia 299.0418. Úc 289.8449. Thái Lan 225.86610. Pháp 219.721

Nguồn: Tổng cục Thống kê Việt Nam, 2013

20

Chiến lược phát triển Du lịch của Chính phủ Việt Nam (tầm nhìn 2020)

• Doanh thu từ hoạt động Du lịch sẽ tăng lên mức 18-19 tỷ USD

• Mức đóng góp của du lịch vào GDP sẽ tăng lên mức 6,5-7,0%

• Du lịch sẽ thu hút đầu tư thêm 42,5 tỷ USD

21

CHỦ ĐỀ 2. CÁC TÁC ĐỘNG CỦA DU LỊCH

BÀI 1. CÁC NGUYÊN TẮC DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM

22

Làm việc nhóm: Ngay cả khi được coi như một hướng đi thành công thì sự phát triển của du lịch cũng không thể tránh khỏi những tác động tiêu cực không mong muốn. Hãy nêu

các tác động tích cực và tiêu cực của du lịch đối với kinh tế, xã hội và môi trường.

23

Các tác động tích cực của Du lịch tới xã hội

Tăng nhu cầu đối với các sản phẩm địa phương

Sử dụng lao động nữ và thanh niên

Khôi phục các phong tục tập quán và truyền thống địa

phương

Bảo tồn các giá trị lịch sử Mang lại sự tiến bộ trong giáo dục và đời sống Các tác đông khác?

24

Các tác động tiêu cực của du lịch có thể xảy ra đối với xã hội

Sự căng thẳng trong các mối quan hệ xã hội do

chuyển đổi vai trò giới và sắp xếp công việc trong

gia đình

Thương mại hóa các nền văn hóa và truyền thống

Nghiêm trọng hóa các bất bình đẳng sẵn có trong xã hội, cũng như tạo ra các

bất bình đẳng mới

Xung đột văn hóaĐánh mất các giá trị và kỹ

năng truyền thống Các tác động khác?

25

Các tác động tích cực của du lịch đối với môi trường

Cải thiện việc quản lý môi trường sống nhạy cảm

Tăng cường nhận thức về các giá trị và tầm quan trọng

của tự nhiênCủng cố các di sản thiên

nhiên

Khuyến khích các nguồn viện trợ bảo tồn các di sản tự nhiên

Các tác động khác?

26

Các tác động tiêu cực của du lịch có thể xảy ra đối với môi trường

Phát triển quá mức Hủy hoại môi trường Xáo trộn đời sống hoang dã

Sử dụng quá mức các nguồn tài nguyên thiên nhiên Ô nhiễm Các tác động khác?

27

Các tác động tích cực của du lịch đối với nền kinh tế

Tăng cường kinh tế địa phươngTăng việc làm và nguồn thu nhập

Cơ hội khởi nghiệp kinh doanh

Kích thích phát triển kinh doanh tại địa phương

Thu hút đầu tư vào cơ sở hạ tầng Các tác động khác?

28

Các tác động tiêu cực của du lịch có thể xảy ra đối với nền kinh tế

Chia sẻ lợi ích du lịch không đông đều

Căng thẳng do phân chia thu nhập và tiền lương

không đều

Sự phụ thuộc kinh tế vào một lĩnh vực ngày càng

tăng

Lạm phát giá nhà đất và chi phí sinh hoạt Rò rỉ kinh tế Các tác động khác?

29

Chúng ta nên làm gì?

• Du lịch mang lại nhiều lợi ích…

• … nhưng cũng có những thách thức đáng kể

• Chúng ta nên từ bỏ hay tìm cách giải quyết và phải giải quyết như thế nào?

• Nếu không giải quyết sẽ có thể đưa đến nhưng hệ quả lâu dài ra sao?

Tác động tiêu cực

Tác động tích cực

30

CHỦ ĐỀ 3. CÁC NGUYÊN TẮC DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM

BÀI 1. CÁC NGUYÊN TẮC DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM

31

Thảo luận: Giờ chúng ta đã hiểu du lịch gây ra nhiều tác động – cả tích cực lẫn tiêu cực .

Vậy theo bạn thế nào là “Du lịch có trách nhiệm” ?

32

Du lịch có trách nhiệm là gì?

• Là một cách tiếp cận mới trong quản lý và làm du lịch nhằm giảm thiểu các tác động tiêu cực và tăng cường các tác động tích cực.

• Là một quá trình liên tục• Tạo ra một nơi tốt đẹp hơn để

con người sinh sống và thăm quan• Thước đo thành công chính là

những mức thu nhập cao hơn, nhiều công việc mang lại sự hài lòng hơn và sự cải thiện các tiện nghi xã hội, văn hóa và tự nhiên

33

Cốt lõi của Du lịch có trách nhiệm: phát triển Du lich bền vững

• Sử dụng tối ưu các nguồn tài nguyên môi trường – yếu tố chính trong phát triển du lịch

• Duy trì các quá trình diễn thể sinh thái cần thiết và hỗ trợ bảo tồn di sản thiên nhiên và tính đa dạng sinh học

Môi trường

• Tôn trọng và bảo vệ tính xác thực của văn hóa xã hội và di sản

• Tôn trọng các giá trị truyền thống

• Góp phần tăng thêm sự hiểu biết và tôn trọng đối với các nền văn hóa khác

Xã hội

• Đảm bảo lợi ích kinh tế thiết thực và lâu dài cho tất cả

• Đảm bảo phân bổ lợi ích kinh tế một cách đồng đều bao gồm cả các dịch vụ xã hội

• Góp phần xóa đói giảm nghèo

Kinh tế

Phát triển du lịch đáp ứng nhu cầu hiện tại mà không làm ảnh hưởng tới khả năng đáp ứng nhu cầu của các

thế hệ sau.

34

Trách nhiệm này là của ai?

Du khách

Nhà quản lý

Nhân viên

Chính phủCác doanh nghiệp

Cộng đồng

35

Các thước đo trong Du lịch có trách nhiệm

Cộng đồng địa phương

• Quyền ra vào• Quyền tham gia /

hưởng lợi• Chất lượng cuộc sống• Quản lý di sản

Khách tham quan,

du lịch

• Số lượng• Các hoạt động• Thái độ• Chi tiêu

Các doanh nghiệp

• Thực hành/ quản lý bền vững

• Tương tác với cộng đồng địa phương/ điểm đến

• Lao động

Chính phủ

• Mục đích/ mục tiêu• Các chính sách• Quyền lực pháp lý• Cơ sở hạ tầng• Trang thiết bị• Quản lý di sản

DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM

36

Nguồn: Viện Kỹ thuật Dublin, 2014http://dit.ie/dit-achiev/dit-achievmodel/dit-achievmodeldiagram/

Mô hình DIT-ACHIEV trong quản lý Du lịch bền vững

37

Chìa khóa của Du lịch có trách nhiệm

• Hiểu và sẵn sàng nhận trách nhiệm: mỗi quyết định và hành động đều gây ra những tác động nhất định

Chịu trách nhiệm

• Tiếp thu kiến thức, kỹ năng và nguồn lực để hành động dựa trên những quy chuẩn đạo đức và pháp luật trong xã hội

Có khả năng

• Đưa ra những quyết định có thể mang lại lợi ích tích cực cho mọi người, môi trường và nền kinh tế

Đáp ứng để tạo ra những thay đổi tích

cực

38

CHỦ ĐỀ 4. LỢI ÍCH CỦA DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM

BÀI 1. CÁC NGUYÊN TẮC DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM

39

Làm việc nhóm: Nếu chúng ta tuân thủ nguyên tắc tiếp cận Du lịch có trách nhiệm để tạo nên sự bền vững hơn cho kinh tế, xã hội và môi trường thì doanh nghiệp, du khách và cộng đồng địa phương sẽ có lợi ích gì?

40

Lợi ích của du lịch có trách nhiệm đối với doanh nghiệp

Đáp ứng nhu cầu khách hàng

Tăng giá trị sản phẩm

Hỗ trợ cộng đồng

Tạo ra sự chú ý tích cực của truyền thông

Tiết kiệm tiền

Giữ chân nhân viên

41

Lợi ích của Du lịch có trách nhiệm đối với du khách

Du lịch có trách nhiệm đáp ứng được xu hướng sống ngày càng phổ biến của du khách như:

• Sự hiểu biết về môi trường và xã hội ngày càng tăng

• Nhu cầu quay lại với tự nhiên ngày càng tăng

• Nhu cầu trải nghiệm lại các giá trị nguyên bản ngày càng tăng

• Nhu cầu cho các trải nghiệm xanh ngày càng tăng

• Nhu cầu về những hoạt động du lịch có ý nghĩa sâu sắc ngày càng tăng

42

Lợi ích của Du lịch có trách nhiệm đối với cộng đồng địa phương

• Kích thích kinh doanh

• Tạo các cơ hội phát triển kinh tế

• Hỗ trợ Du lịch dựa vào cộng đồng

• Tăng giá trị các di sản văn hóa và môi trường

• Tạo doanh thu cho

việc bảo tồn di sản• Khuyến khích cải

thiện cơ sở hạ tầng• Thúc đẩy việc trao

quyền cho giới

43

CHỦ ĐỀ 5. THỰC HÀNH DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM: TUYÊN BỐ CAPE TOWN

BÀI 1. CÁC NGUYÊN TẮC DU LỊCH CÓ TRÁCH NHIỆM

44

Tuyên bố Cape Town

• Đại diện ngành du lịch từ 20 quốc gia cùng với tổ chức Du lịch Thế Giới UNWTO và chương trình Môi trường Liên hợp quốc UNEP

• Hội nghị Quốc tế đầu tiên về Du lịch có trách nhiệm trong các điểm đến tại Cape Town, Nam Phi, 2002

• Đại biểu tham dự đã tán thành một số nguyên tắc chỉ đạo trong việc triển khai Du lịch có trách nhiệm

• Các nguyên tắc chỉ đạo đó ngày nay đã trở thành nền tảng cho Du lịch có trách nhiệm

45

Du lịch có trách nhiệm …1. … giảm thiểu các tác động tiêu cực lên nền kinh tế, môi trường và xã hội;2. … tạo ra các lợi ích kinh tế lớn hơn và nâng cao chất lượng sống của cộng

đồng địa phương, cải thiện điều kiện làm việc và tăng khả năng tiếp cận của cộng đồng đối với nền công nghiệp Du lịch;

3. … tăng cường sự tham gia của cộng đồng địa phương trong việc đưa ra các quyết định có ảnh hưởng tới cuộc sống và cơ hội của họ

4. … mang đến sự đóng góp tích cực trong việc bảo tồn thiên nhiên và các di sản văn hóa cũng như duy trì sự đa dạng của thế giới;

5. … mang lại những trải nghiệm thú vị cho du khách thông qua mối quan hệ ý nghĩa với người dân địa phương và giúp họ hiểu hơn về các vấn đề văn hóa, xã hôi, môi trường ở địa phương

6. … tạo điều kiện cho người khuyết tật tham gia; và7. … là sự nhạy cảm về văn hóa, sự tôn trọng lẫn nhau giữa khách và chủ nhà từ

đó hình thành lòng tự hào và tự tin về địa phương mình.

46

Phát triển bền vững “ba điểm cốt lõi”: các nhóm hành động chủ đạo trong du lịch có trách nhiệm

• Sử dụng tối ưu các nguồn tài nguyên môi trường

• Tôn trọng tính nguyên vẹn của nền văn hóa, xã hội địa phương

• Đảm bảo các lợi ích kinh tế thiết thực và lâu dài cho tất cả các bên liên quan

Kinh tế

Môi trườngXã hội

47

Các nguyên tắc chỉ đạo về môi trường

• Đánh giá các tác động môi trường

• Sử dụng bền vững các nguồn tài nguyên địa phương, tránh lãng phí hay tiêu thụ quá mức

• Duy trì và khuyến khích đa dạng sinh học tự nhiên

• Thúc đẩy giáo dục và nhận thức về phát triển bền vững

• Tăng cường năng lực cho các bên liên quan

48

Các nguyên tắc chỉ đạo về kinh tế

• Đánh giá các tác động kinh tế trước khi phát triển du lịch

• Tối đa hóa lợi ích kinh tế địa phương bằng cách tăng cường kết nối và giảm thiểu sự thất thoát

• Đảm bảo cộng đồng được tham gia và hưởng lợi từ du lịch

• Hỗ trợ hoạt động marketing và phát triển sản phẩm

• Thúc đẩy kinh doanh công bằng và cạnh tranh lành mạnh

49

Các nguyên tắc chỉ đạo về xã hội

• Kêu gọi sự tham gia của cộng đồng địa phương vào quá trình lập kế hoạch và ra quyết định

• Đánh giá tác động xã hội của các hoạt động du lịch

• Duy trì và khuyến khích đa dạng văn hóa, xã hội

• Tôn trọng và nhạy cảm với nền văn hóa bản địa

50

Du lịch cho mọi người

LĨNH VỰC TRỌNG TÂM

YÊU CẦU CỤ THỂ

Thông tin du lịch và quảng bá

Đưa ra những chỉ số cụ thể về các dịch vụ và tiện nghi hiện có và có thể cung cấp cho khách

Sự chuẩn bị về nhân viên Đào tạo kỹ năng giao tiếp và hỗ trợ khách hàng là người khuyết tật với các dịch vụ và trang thiết bị hiện có

Tiện nghi phục vụ hoạt động thăm quan tại điểm đến

Cung cấp các sản phẩm và dịch vụ dành riêng cho người khuyết tật…

Tiện nghi dịch vụ lưu trú Sắp xếp cho khách ngồi xe lăn hay đi lại khó khăn ở trong những phòng khách có thiết kế đặc biệt, phù hợp với tình trạng của họ…

Tiện nghi dịch vụ ăn uống Thiết kế dễ dàng cho khách tiếp cận và đi lại xung quanh nhà hàng, quán cà phê, quầy bar…

Bảo tàng và các công trình khác phục vụ nhu cầu du lịch

Thiết kế dễ dàng cho khách tiếp cận và đi lại xung quanh. đào tạo nhân viên, có dịch thuật ngôn ngữ tín hiệu cho người mù và người điếc…

Các chuyến tham quan Xe buýt du lịch dành cho các khách có khuyết tật về di chuyển, dịch thuật ngôn ngữ tín hiệu cho người mù và điếc, một hoặc nhiều nhân viên biết ngôn ngữ tín hiệu…

51

Kết quả của Du lịch có trách nhiệm

“Những địa điểm tốt hơn cho mọi người sinh sống

và thăm quan” Nơi tốt hơn để sống

Nơi tốt hơn để tham quan

Chu trình thúc đẩy

52

Bài tập nhóm: Theo bạn, khách du lịch cần phải làm gì để được coi là một vị du khách có

trách nhiệm?

53

Hãy là một khách du lịch có trách nhiệm với môi trường

•Không xả rác•Tự mang túi của mình•Không được lãng phí quá mức•Giữ gìn sự nguyên vẹn của tự nhiên•Không gây ảnh hưởng tới cuộc sống hoang dã•Dập thuốc lá đúng cách•Giảm sử dụng, tái sử dụng, và tái chế•Giảm hiệu ứng nhà kính•Tiết kiệm năng lượng•Không mua hay ăn các loài có nguy cơ tuyệt chủng•Các ý kiến khác?

54

Hãy là một khách du lịch có trách nhiệm với nền kinh tế

•Sử dụng dịch vụ từ các nhà cung cấp uy tín•Mua đồ lưu niệm được sản xuất tại địa phương•Ăn tại các nhà hàng địa phương•Ở tại các nơi nghỉ do người địa phương sở hữu•Mua các sản phẩm hàng hóa thật/ không mua hàng lậu•Ủng hộ các tổ chức du lịch có trách nhiệm•Các ý kiến khác?

55

Nghiên cứu điển hình: du khách Bắc Âu đến thăm Văn Miếu

Một nhóm du khách Bắc Âu đến Hà Nội vui mừng tránh được mùa đông lạnh lẽo ở quê nhà. Sau khi đăng ký xong phòng khách sạn, họ thay đồ mùa hè mát mẻ và tập trung ở sảnh khách sạn chờ được đưa tới điểm du lịch đầu tiên là Văn Miếu.Không khí ấm áp ở Việt Nam làm du khách rất vui và quần áo mùa hè thực sự rất phù hợp. Thật tuyệt vì họ không phải mặc những chiếc áo to và nặng nữa. Cả du khách nam và nữ mặc nhiều loại quần áo khác nhau – kể cả mini juyp hợp thời và quần soóc thời trang nhất.Nhân viên khách sạn nhìn thấy họ thì đều cảm thấy không hài lòng, nhưng không nói gì vì họ không muốn du khách phiền lòng và họ không phải là người phụ trách.Sau khi du khách rời khỏi khách sạn, nhân viên còn nghe thấy du khách nói chuyện với nhau về “mặc quần áo mát mẻ thật dễ chịu làm sao” hay “tôi cảm thấy thực sự thoải mái vì không phải mặc mấy cái áo dầy cộp”

56

Hãy là một khách du lịch có trách nhiệm với xã hội

•Tôn trọng cộng đồng địa phương bạn tham quan•Đóng góp từ thiện thông qua các cơ sở có uy tín•Không đưa tiền cho trẻ em và người ăn xin•Tôn trọng sự khác biệt về văn hóa•Không ủng hộ mua bán chất kích thích và mại dâm•Sử dụng dịch vụ của các doanh nghiệp du lịch có trách

nhiệm•Sử dụng dịch vụ của các đơn vị áp dụng chính sách du

lịch có trách nhiệm•Các ý kiến khác?

5757

Xin trân trọng cảm ơn!Thank you!