ÇEVRE VE TOPLUM

ÇEVRE VE TOPLUM

PROF.DR.ORHAN KURAL

KENTLEŞME, BETONLAŞMA VE YEŞİL ALANLAR, GÖÇ

HAZIRLAYANLAR

GİZEM BUĞDAY 110110202

GÖKHAN CELEP 050090119

OĞUZHAN ÇABUK 110100015

KENTLEŞME

Kentleşme nedir?

Kentleşmenin nedenleri nelerdir?

Kentleşmenin zararlı sonuçları nelerdir?

Kentleşmenin yararlı sonuçları nelerdir?

KIRSAL ALAN NEDİR? Kentin karşıtı olarak nüfusun büyük kısmının tarımla uğraştığı, demografik ve sosyo-kültürel açıdan kentlerden ayrılan küçük yerleşim birimleridir.

KENT NEDİR?Hem tarımsal hem de tarım dışı üretim dağıtım ve

denetim işlevlerinin toplandığı, teknolojik gelişme derecelerine göre belirli bir büyüklük, heterojenlik ve bütünleşme düzeyine varmış, ikincil toplumsal, toplumsal farklılaşma ve hareketliliğin yaygın olduğu yerleşim alanıdır”.

KENTLEŞME NEDİR?

SANAYİLEŞME VE EKONOMİK GELİŞMEYE KOŞUT OLARAK, KENT SAYISININ ARTMASI VE KENTLERİN BÜYÜMESİ SONUCUNU DOĞURAN, TOPLUM YAPISINDA, ARTAN ORANDA ÖRGÜTLEŞME, İŞBÖLÜMÜ UZMANLAŞMA YARATAN, İNSANLARIN DAVRANIŞ VE İLİŞKİLERİNDE  KENTLERE ÖZGÜ DEĞİŞİKLİKLERE YOL AÇAN BİR NÜFUS BİRİKİM SÜRECİDİR.

KENTLEŞMENİN NEDENLERİ? EKONOMİK NEDENLER

Tarım topraklarının parçalanmış olması, işsizlik, iklim durumu ve erozyonun tarıma zararları, entansif tarıma geçiş, toprak yetersizliği

SİYASAL NEDENLER

Köylerde tarım topraklarının parçalanması sonucu mirasçılardan yalnız biri tarafından toprağın bütünün yada büyük kısmının elinde tutulduğu kapalı veraset sisteminde, diğer çocuklar ya kendilerine özel çiftlik satın almak yada başka çiftlikte işçi olarak çalışmak zorunda kalacaklardır . Bu noktada kentin olumlulukları cazip olmaktadır

TEKNOLOJİK NEDENLER?

Elektrik enerjisinin sanayide artan oranda kullanılması kentlerde hızlı biçimde nüfusun yoğunlaşmasına etkide bulunmuştur . Bunun gibi hidroelektrik santrallerde kentlerin gelişmesi ve yaygınlaşmasında büyük rol oynamıştır . Hızla gelişen teknolojiyle birlikte iletişim ve bilgisayar teknolojisindeki ilerlemenin kentleşmeyi nasıl etkileyeceğini zaman gösterecektir.

SOSYO-PSİKOLOJİK NEDENLER?

Eğitim, sağlık olanaklarının fazla oluşu, yüksek gelir, şehir hayatının çekiciliği, hayat standartlarının yüksekliği, toplumsal ve kültürel olanaklar çeşitliliği

KENTLEŞMENİN SONUÇLARIİŞSİZLİK

Kentleşme sonucu  biriken nüfusun çoğu hizmet kesimine kaymakta, bunun sonucu olarak kentlerde işsizlik sorunu ortaya çıkmaktadır.

“Bugün dünyada ve Türkiye’de, kent ve çevre sorunlarının kökeni, hızlı ve çarpık sanayileşmeye, sürekli kar olgusuna, teknolojinin insan ve doğa yararına kullanılmamasına dayanmaktadır….Bu bağlamda, insan nüfusunun büyük yoğunluğunun yaşadığı kentler, tüketim toplumunun, sürekli kara dayanan “gelişmelerin” talan ve yağmanın sonucunda bir çok çevre ve alt yapı problemlerinin yaşandığı kentler halini almıştır.

ÜRETİM VE SANAYİLEŞME ORANI 2000-2012

ŞEHİR BÜYÜKLÜĞÜNE GÖRE BÖLGELERE GÖRE

Nüfus artış hızı, 2000 2012

-

KONUT YETERSİZLİĞİ

 “Kentlerdeki ve özellikle büyük kentlerdeki konut mülkiyeti oranları da  Türkiye ortalamasına göre oldukça düşüktür. Türkiye’de ortalama yüzde 70 dolayında olan konut mülkiyeti, kentlerde yüzde 50’ye büyük kentlerde ise yüzde 40’a düşmüş görünmektedir”

Konut yetersizliği ayrıca sağlıksız ve izinsiz konut yapımını ülkenin temel sorunlarından biri haline getirmiştir.

GECEKONDULAŞMA

Konut ihtiyacı olan, düşük gelirli insanların buldukları boş topraklarda, çok kısa bir süre içinde kendi imkânlarıyla yaptıkları derme-çatma evlere gecekondu diyoruz.

Gecekondulaşmanın sonuçları Sağlıksız yerleşim bölgeleri ve kentler oluşuyor. Plan yapmak zorlaşıyor. Devlet arazileri haksız bir şekilde ele geçirilmiş oluyor.

1.)KENTLEŞMENİN ÇEVREYE VERDİĞİ ZARARLAR

1.) Doğal Yaşam Alanlarının Yerleşim Alanlarına Dönüşmesi; Yani habitat üzerindeki etki. Plansız yapılan bir kentleşme hareketi sonunda verimli tarım arazileri yerleşim alanlarına dönüştürülmekte, zaten kıt olan tarım arazilerinin israfına yol açılmaktadır. Hayvanlara ait yaşam alanları da insanların istilasına uğramış, sonuç da bazı hayvan türleri yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır.

2.) Aşırı Doğal Kaynak Çıkarımı ve Tüketimi; Büyüyen şehirler genellikle yerel alanlardan sağlanandan daha fazla kaynağa gereksinim duyarlar. Bu yüzden şehirler sadece kendi sahalarından değil, kendilerinden çok uzakta bulunan doğal kaynakları da çıkarıp tüketmektedirler.

3.) Susuzluk; Kentleşme sonucunda ortaya çıkan en önemli problemlerden biri de su kaynaklarında meydana gelen kirlenme ve azalmadır. Özellikle büyük kentlerde yaşanan aşırı su tüketimi su kaynaklarını tehdit eder boyutlara ulaşmıştır.

2.)İKLİM DEĞİŞİMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Kentleşme sonucu ortaya çıkan yapılanma aşırı ısınmaya neden

olmaktadır. Örneğin yollar, binalar, kaldırımlar gün boyu depoladıkları enerjiyi geceleyin serbest bırakarak iklimin aşırı ısınmasına neden olmaktadır.

3.)HAVA VE SU KİRLİLİĞİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ Şehirlerdeki hava kirliliğinin ana nedenleri endüstriyel gazlar,

araçlar ve enerji üretiminin neden olduğu kirlenmedir. Hava kirliliği hava ortamındaki kirletici unsurların havanın kendini temizleme kapasitesini aşması sonucu meydana gelmektedir.

Kentleşme sonucunda ortaya çıkan en önemli problemlerden biri de su kaynaklarında meydana gelen kirlenme ve azalmadır. Özellikle büyük kentlerde yaşanan aşırı su tüketimi su kaynaklarını tehdit eder boyutlara ulaşmıştır.

Kentleşmenin Faydaları

a) Daha Fazla Yaşam Alanı Sağlaması: Kentleşme yatay değil dikey gelişmeyi ifade eder. Kentleşme sonunda kentlerde yapılan yüksek katlı binalar bunun tipik örneğidir. Bu sayede canlılara daha fazla yaşam alanı sağlanmış olmaktadır.

b) Enerji Etkinliğinin Yükselmesi: Kentsel gelişme çeşitli açılardan enerjide etkinliğin artmasına neden olabilir. Örneğin müstakil bir evin ısınmasında harcanılan enerji bir apartmanı ısıtmak için harcanılan enerjiden çok daha fazladır. Burada önemli olan diğer bir nokta apartman dairelerinin optimal bir büyüklüğe sahip olmasıdır

c) Etkili Katı Atık Yönetim Sistemleri: Kentlerde oluşturulan geri dönüşüm merkezleri, çöpleri belirli bir alana yaymaktansa geri kazanma yollarını araştırarak ulusal kaynakların israfını önleyebilmektedir.

d) Daha İyi Sosyal Olanaklar: Eğitim seviyesinin yükselmesi kentleşmenin önde gelen faydaları arasındadır. Kentsel alanlarda doğum oranları, kırsal alanlardan daha düşüktür. Bu ise nüfus artışının neden olduğu çevresel bozulmaları azaltan bir etmendir. Bireylere kentlerde sunulan aile planlaması eğitimleri, kırsal alanlardan daha fazladır.Kentleşme yukarıda anılanlar yanında bireylere daha iyi sağlık hizmeti ve daha iyi bir sosyal yaşam da sağlayabilir.

BETONLAŞMA VE YEŞİL ALANLAR

• Betonlaşma nedir?• Betonlaşmanın nedenleri ve

zararları nelerdir?• Yeşil alanlar

BETONLAŞMA

Betonlaşma, betonlaşmak durumudur.

Doğal çevrenin yok edilerek yerini beton yapıların almasına denir.

BETONLAŞMA NEDENLERİ

BETONLAŞMAYA KARŞI VERİLEN MÜCADELELER

Nergiz Mahallesi’nde Betonlaşma

BETONLAŞMANIN ZARARLARI

Yapılan araştırma sonucunda bebek olarak tanımlanan 0 – 12 ay yaş grubundakiler arasında canlı doğup bir yıl geçmeden ölenlerin sayısının gecekondu bölgelerinde ve kentin betonlaşma yoğunluğunun fazla olduğu bölgelerinde kentin gelişmiş bölgelerine oranla daha fazla olduğu görülmüştür.

BETONLAŞMANIN ZARARLARI

Betonlaşma ile kent içerisinde yeşil alanların sınırlandırıldığı ve azaltıldığı, suyun toprak ile buluşamadığı, sağanak yağışların sel felaketine dönüştüğü bir dünya:

Bir yandan sağlıksız koşullarda yaşayan insanların sayısı her geçen gün artarken, diğer yandan da rant hırsı ile kent toprağına verilen zararlar geri dönülemeyecek noktalara geliyor. İnsanların yaşam kalitesi de gün geçtikçe düşüyor. Kentlerimizin yapılaşması ve bu yapılaşma üzerine kurulu yaşamı, kırılgan bir zemin üzerinde kurgulanıyor. Bu kırılganlığın oluşumunda en önemli aşamayı arazi kullanımını belirleyen imar planlama süreci oluşturuyor.

TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şube Başkanı Orhan Sarıaltun

YEŞİL ALANLAR

Bir kentin sahip olduğu açık alanların bitkisel

elemanlar ile kaplı olmasına veya bitkisel elemanlar ile

kombine edilmiş olmasına yeşil alan denir.

Yeşil Alan Kapmasına Giren Yerler

* Oyun bahçesi

* Çocuk bahçeleri

* Dinlenme, piknik, eğlence ve kıyılar

* Fuar, botanik ve hayvanat bahçeleri

* Bölgesel parklar

YEŞİL ALAN

worldcitiescultureforum.com 2009 raporuna göre

Kentlere olan hızlı ve düzensiz göç olayları, kentlerimizin plansız, altyapısız ve donatımsız gelişmelerine yol açarken, tarım arazileri de hızla yok olmaktadır. Kent alanlarının kenarlarındaki verimli alanlar yerlerini sanayi ve yerleşim merkezlerine terk etmektedirler. Kentlerimizin çeşitli nedenlerle aşırı yoğunlaşması, arsa rantlarını artırarak, yeşil alan gibi kamusal alanlara ayrılması gereken bölgeleri sınırlamaktadır. Sonuçta büyük kentlerimiz yeşil alan ve rekreaktif alanlardan yoksun kalmaktadır.

GÖÇ

.GÖÇ NEDİR?

.GÖÇÜN ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

.GÖÇLERİN NEDENLERİ NELERDİR?

.GÖÇLERİN SONUÇLARI NELERDİR?

GÖÇ NEDİR? Dini, iktisadi, siyasi, ve diğer sebeplerden dolayı insan

topluluklarının hayatlarının tamamı veya bir bölümünü geçirmek üzere bir yerden, bir başkasına yerleşmek suretiyle yaptıkları coğrafi yer değiştirme hareketidir.

GÖÇÜN ÇEŞİTLERİ NELERDİR?

Yapıldığı Yere Göre Göçler

-İç Göçler

-Dış Göçler

Yapıldığı Süreye Göre Göçler

-Sürekli Göçler

-Geçici Göçler

İÇ GÖÇLER

Herhangi bir ülkenin sınırları içinde oluşan göçlerdir. Bu yer değiştirme hareketi sırasında ülke nüfusunda herhangi bir değişme söz konusu değildir. Genellikle iç göçlere bağlı olarak kent nüfusları artarken, kırsal nüfus azalmaktadır.

.Kırsal alandan kırsal alana

.Kırsal alandan kentlere

.Kentlerden kentlere

.Kentlerden kırsal alana doğru

İç göçlerin en fazla görüleni kırsal alandan kentlere doğru olanıdır. Verimli tarım alanları, endüstrinin geliştiği bölgeler, ticaret merkezleri, maden yatakları bakımından zengin olan bölgeler ve turistik yöreler göçmen çekerler.

İÇ GÖÇÜN NEDENLERİ

Miras yoluyla tarım alanlarının daralması ve ailelerin geçimini karşılamaması

Tarım alanlarının yetersiz gelmesi ve erozyonun artmasıyla toprağın verimsiz hale gelmesi

Tarımda makineleşmenin artması ve buna bağlı olarak tarımsal işgücünün azalması

Kırsal kesimde iş imkanlarının sınırlı olması Ekonomik istikrarsızlık ve sosyal problemler Eğitim ve sağlık hizmetlerinin yetersizliği

İklim ve yerşekillerinin olumsuz etkileri Kentlerde sanayinin gelişmiş olmasından dolayı iş

olanaklarının fazlalığı Kentlerde eğitim ve sağlık hizmetlerinin yaygınlığı

İÇ GÖÇÜN SONUÇLARI

Ülke genelinde nüfusun dağılışında dengesizlik görülür. Yatırımlar dengesiz dağılır. Kırsal kesim yatırımlarında verimsizlik meydana gelir. Düzensiz kentleşme görülür. Sanayi tesisleri kent içinde kalır. Kentlerde konut sıkıntısı çekilir. Kent nüfusunda aşırı artış meydana gelir. Alt yapı hizmetlerinde (yol, su, elektrik) yetersizlik

görülür. Kentlerde işsiz insanların oranı artar.

DIŞ GÖÇLER

Bir ülkeden başka ülkelere olan göçlerdir. Göç veren ülkenin nüfusu azalır. Dış göçler, oluşum nedenlerine göre 5 gruba ayrılır:

Zorunlu Göçler (Sığınma Göçleri) : Savaş, baskı veya zulümden açarak başka ülkelere yapılan sığınma göçleridir.

Yer Değiştirme (Mübadele) Göçleri : Bir antlaşmanın esaslarına dayanılarak yapılan, ülke nüfuslarının karşılıklı olarak yer değişmesi ile oluşan göçlerdir. Örneğin Kurtuluş Savaşı sonrası Yunanistan ile yapılan anlaşmalarla ülkemizde yaşayan Rumlar ile Yunanistan’daki Türkler arasında yer değiştirme göçleri yaşanmıştır.

Gönüllü Göçler : İnsanların çeşitli nedenlerle, kendi istekleri doğrultusunda, sürekli yaşamak için başka ülke veya kıtalara gitmesiyle oluşan göçlerdir.

İşgücü Göçleri : İnsanların, işsizliğin fazla olduğu geri kalmış ülkelerden, iş olanakları fazla olan endüstrileşmiş ülkelere gitmesiyle oluşan göçlerdir. Bu göçle işçi gönderen ülkeler döviz sağlar, ülkede işsizlik azalır, ülkeler arasındaki ekonomik, siyasi ve kültürel ilişkiler gelişir.

Beyin Göçleri : İyi eğitilmiş elemanların daha iyi çalışma olanakları sağlayan ülkelere gitmesiyle oluşan göçlerdir.

DIŞ GÖÇÜN NEDENLERİ

Ekonomik nedenlerle çalışmaya gidilmesi Tabii afetler Savaşlar Etnik nedenler Sınırların değişmesi Uluslararası anlaşmalarla sağlanan nüfus değişimi

DIŞ GÖÇÜN SONUÇLARI

Göç eden ülkede nüfus artar, göç veren ülkede ise azalır.

Ülkeler arasında ekonomik ilişkiler gelişir. Ülkeler arası kültürel ilişkiler gelişir.

GÖÇ ALAN YERLERDE OLUŞAN SORUNLAR

Genelde genç erkek nüfus göç ettiği için göç alan alanlarda erkek nüfusu artar.

Düzensiz kentleşme meydana gelir.( çarpık kentleşme, plansız kentleşme)

Önceleri dışında bulunan sanayi tesisleri kent içinde kalır.

Kentlerde konut sıkıntısı çekilir ve derme çatma yapılan konutlar gecekondulaşmaya neden olur.

Alt yapı hizmetlerinde (yol, su, elektrik) yetersizlik görülür.

Alt yapının yetersiz kalması sel, heyelan, sağlık sorunlarına yol açar.

Kentlerde insan sayısının fazla olmasından dolayı işsiz insanların oranı artar,

Göç alarak büyüyen merkezlerde ekonomik faaliyetler gelişir ve çeşitlenir.

Kentlerde hızla nüfus arştı trafik sorunları oluşmaktadır.

Göçler sonucu farklı yerlerden gelen insanların bir arada bulunması kültürel çeşitliliğe neden olur.

GÖÇ VEREN YERLERDE OLUŞAN SORUNLAR

Genelde genç erkek nüfus göç ettiği için göç veren alanlarda erkek nüfusu azalır. Kadın nüfusu fazla olur.

Kırsal kesim yatırımlarında verimsizlik meydana gelir. Kırsal alanlarda araziler boş kalmakta, bağ ve bahçeler

ile konutlar bakımsızlıktan bozulmaktadır. Göç veren yerlerde nüfus yaşlılardan oluşur ve iş

yapabilecek insan azalır.

KAYNAKÇA

http://nihann.blogcu.com/kent-ve-kentlesme-olgusu/4758800

http://www.yerelsiyaset.com/pdf/haziran2007/1.pdf

http://www.change.org/tr/kampanyalar/ibb-moda-sahil-park%C4%B1-projesinde-a%C5%9F%C4%B1r%C4%B1-betonla%C5%9Fmaya-dur-de

http://birgun.net/haber/betonlasmaya-karsi-duranlara-saldiri-10388.html

http://www.worldcitiescultureforum.com/cities/istanbul

http://www.yerelsiyaset.com/pdf/eylul2008/7.pdf

http://www.bilgiustam.com/goclerin-nedenleri-ve-sonuclari/

http://geograpy.blogcu.com/gocler-ve-goc-cesitleri/3060662

http://cografyabilim.wordpress.com/2011/05/29/goc-nedir-cesitleri-nelerdir/

http://www.cografya.gen.tr/egitim/beseri/turkiye-de-gocler.htm

http://www.spo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=3611&tipi=2&sube=1#.Uxxi3fl_vhw (TMMOB Şehir Plancıları Odası Ankara Şube Başkanı Orhan Sarıaltun)

http://www.yerelsiyaset.com/pdf/eylul2008/7.pdf http://www.bilgiustam.com/goclerin-nedenleri-ve-so

nuclari/ http://geograpy.blogcu.com/gocler-ve-goc-cesitleri/3

060662 http://cografyabilim.wordpress.com/2011/05/29/goc

-nedir-cesitleri-nelerdir/