View
4
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Slides prepared by Thomas Bishop Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved.
Chapter 14
Döviz Kuruları ve
Döviz Piyasası:
Varlık Yaklaşımı
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-3
Önizleme
• Döviz kurlarının temelleri
• Döviz kuru ve ürün fiyatları
• Döviz piyasası (foreign exchange markets)
• Para ve diğer varlıklara olan talep
• Döviz piyasası modeli
Faiz oranlarının parasal mevduatlara etkisi
Beklentilerin döviz kuruna etkisi
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-4
Döviz Kuru (Exchange Rates) Tanımı
• Döviz kurları birim yabancı para başına yerli para ya da birim yerli para başına yabancı para olarak kota edilirler.
Bir dolar karşılığında ne kadar YTL alınabilir? 1,5 YTL/$1
Bir YTL karşılığında ne kadar dolar alınabilir? $1.5/YTL1
• Döviz kurları ürün ve hizmetlerin fiyatlarını aynı para birimi cinsinden ifade etmemize olanak sağlarlar.
Bir Honda’nın fiyatı nedir? $30,000
Ya da, $30,000 x YTL1.5/ $ = 45,000YTL
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-5
Tablo 14-1:
Döviz Kuru
Kotasyonları
14-6
Tablo 14-1: Döviz Kuru Kotasyonları
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-7
Değer Kaybı ve Değerlenme
(Depreciation and Appreciation)
• Değer Kaybı (Depreciation) bir paranın diğer bir paraya göre değerinin düşmesidir.
• Develüe edilmiş bir para daha az değerlidir ve o nedenle daha az yabancı para karşılığında değiştirilebilir (satın alabilir).
$1/€1 → $1.20/€.
Eskiden bir euro almak için 1 dolar gerekiyordu.
Artık bir euro almak için $1.20 gerekiyor, yani dolar daha az değerli.
Dolar euroya göre develüe oldu: daha az değerli
Euro dolara göre revalüe oldu: daha değerli
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-8
Değer Kaybı ve Değerlenme
(Depreciation and Appreciation) (devam)
• Değerlenme (Appreciation) bir paranın diğer bir paraya göre değerinin artmasıdır.
Revelüe edilmiş bir para daha çok değerlidir (daha pahalı) ve o nedenle daha çok yabancı para karşılığında değiştirilebilir (satın alabilir).
$1/€1 → $0.90/€1.
Eskiden bir euro almak için 1 dolar gerekiyordu.
Artık bir euro almak için sadece $0.9 gerekiyor, yani dolar daha değerli.
Dolar euroya göre revalüe oldu: daha değerli
Euro dolara göre develüe oldu: daha az değerli
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-9
Değer Kaybı ve Değerlenme
(Depreciation and Appreciation) (devam)
• Değeri düşmüş para (depreciated currency) daha az değerlidir, ve o nedenle yabancı para cinsinden satılan daha az yabancı ürün satın alabilir.
Bir Honda’nın fiyatı nedir? $30,000
$30,000 x YTL1.5/ $ = 45,000YTL iken artık
$30,000 x YTL1.8/ $ = 48,000YTL daha pahalı oldu.
$30,000 x YTL2.2/ $ = 66,000YTL daha pahalı oldu.
• Değeri düşmüş para: daha pahalı ithal malları, daha ucuz yerli ürünler ve ihraç malları anlamına gelir
• Değeri düşmüş para: ihraç malların ithal mallara oranla fiyatını düşürür.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-10
Değer Kaybı ve Değerlenme
(Depreciation and Appreciation) (devam)
• Değeri artmış para (appreciated currency) daha değerlidir, ve o nedenle yabancı para cinsinden satılan daha çok yabancı ürün satın alabilir.
Bir Honda’nın fiyatı nedir? $30,000
$30,000 x YTL1.5/ $ = 45,000YTL iken
$30,000 x YTL1.3/ $ = 39,000YTL daha ucuz olurdu.
• Değeri artmış para: daha ucuz ithal malları, daha pahalı yerli ürünler ve ihraç malları anlamına gelir
• Değeri artmış para: ihraç malların ithal mallara oranla fiyatını arttırır.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-11
Tablo 14-2: $/£ Döviz Kurları ve Amerikan
Kotları ile İngiliz Kotlarının Relatif Fiyatları
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-12
Değer Kaybı ve Değerlenme
(Depreciation and Appreciation) (devam)
• Euronun değer kaybı doların değer kazancıdır.
• (A depreciation of the euro is an appreciation of the
dolar.)
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-13
Döviz Piyasası
(Foreign Exchange Markets)
Döviz Piyasası: Yabancı para birimlerinin yerli para birimleri ile
takas edildiği piyasalar.
Kurumlar değişik para birimlerine üzerinden olan mevduatları
(deposit) ve diğer varlıkları yatırım amacıyla alıp satarlar.
• Nisan 2010 yılında döviz işlemlerinin günlük hacmi $4 trilyon.
• 2004’da $1.9 trilyon, 1989’da ise $500 milyar.
Türkiye’de $27 milyar (2010 verisi)
Döviz piyasasında işlemlerin çoğu ABD doları üzerinden yapılır.
(2010 Nisan verisine göre %85’i)
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-14
Döviz Piyasası
(Foreign Exchange Markets)
Döviz Piyasası Katılımcıları:
1. Ticari bankalar ve diğer mevduat kuruluşları (depository institutions): yatırım amacıyla farklı para birimleri cinsinden mevduat alım satım işlemleri yaparlar.
2. Banka dışı finansal kuruluşlar (yatırım fonları (mutual funds), hedge funds, menkul değer firmaları (securities firms), sigorta şirketleri, emeklilik fonları) yatırım amacıyla yabancı varlık alıp satarlar.
3. Finansal olmayan firmalar ürün, servis ve varlık alımı/satımı amacıyla döviz piyasası işlemleri yaparlar.
4. Merkez bankaları (central banks): resmi uluslararası rezerv işlemleri (international reserve transactions) yaparlar.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-15
Döviz Piyasası
(Foreign Exchange Markets) (devam)
• Döviz piyasasında en çok alım satım işlemleri en çok ticari ve yatırım bankaları tarafından yapılmaktadır.
Yabancı mevduatlardaki bankalar arası(Inter-bank) işlemler işlem başı $1 milyon ya da daha fazladır.
Merkez bankaları bazen müdahale ederler, ancak işlemlerinin direkt etkileri birçok ülkede küçük ve geçicidir.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-16
Döviz Piyasası
(Foreign Exchange Markets) (devam)
• Bilgisayar ve telekomünikasyon teknolojisi bilgiyi hızla ileterek piyasaları entegre etmişlerdir.
• Piyasaların entegrasyonu piyasalar arasında döviz kuru oranlarında belirgin farklılıklar olmamasını doğurur ( i.e. arbitraj (arbitrage) imkanı yoktur)
Arbitraj: kar amacıyla düşük fiyattan alıp yüksek fiyattan satmak.
1 Euro New York’ta 1.1 dolara Londra’da ise 1.2dolara satılıyor olsaydı , New York’tan ucuza dolar satın alıp Londra’da kar amacıyla satabilirdik.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-17
Döviz Piyasası
(Foreign Exchange Markets) (devam)
1 euro New York’ta 1.1 dolara Lonrda’da ise 1.2 dolara satılıyor olsaydı , New York’tan ucuza dolar satın alıp Londra’da kar amacıyla satabilirdik.
Dolar New York’ta Londra’dakinden ucuzsa, ne olmasını beklersiniz?
Diğer faktörler aynı ise, insanlar New York’tan varlık satın alırken Londra’dan alımı bırakırlar, böylece New York’takifiyatı artarken Londra’daki fiyatı düşer, taa ki iki piyasadaki fiyat eşitlenene kadar.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-18
Spot ve Forward Kurlar
• Spot kuru mevcut zamanda (“on the spot”)yapılan döviz değişimine ait kur.
• Forward kuru gelecek bir tarihte (future (“forward”) date) döviz değişimine ait döviz kuru.
Forward günleri genel olarak 30, 90, 180, ya da360 gün sonrası olarak tanımlanır.
Kurlar taraflar arasında bugünden pazaralık yapılır ancak işlem gelecekte gerçekleşir.
14-21
Şekil 14-1: Dollar/Pound Spot ve Forward Döviz
Kurları, 1981–2013
Source: Datastream. Rates shown are 90-day forward exchange rates and spot exchange rates, at end of month.
Spot ve forward döviz oranları tam eşit olmasa da
birbirine yakın hareket ederler.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-22
Diğer Döviz İşlemleri
• Döviz swapları (Foreign exchange swaps): spot satış ile forward geri alımın birleşimi.
Swaplar tarafların birbirlerinin ihtiyaçlarını geçici bir süreliğine karşılamasına izin verir
Genellikle iki ayrı işleme göre işlem masrafları daha düşüktür (iki işlemi birleştirdikleri için)
Örnek olarak, Toyota Amerika satışlarından 1 milyon dolar kazanıyor, 3 ay sonraki Kaliforniya’daki tedarikçilerine ödeme için kullanmayı planlıyor. Ancak bu süre içerisinde parasını euro bondlarda yatırmayı istiyor.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-23
Diğer Döviz İşlemleri
• Futures kontratları: üçüncü parti tarafından standartbir tarihte standart miktar yabancı para teslimi/ kabulüne göre düzenlenen bir kontrattır.
Kontratlar piyasada alınıp satılabilir, ve sadece halihazırdaki sahibi kontratı yerini getirmekle yükümlüdür.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-24
Diğer Döviz İşlemleri
• Opsiyon kontratları (Option contracts) : üçüncü
parti tarafından standart bir tarihte ya da öncesinde
standart miktar yabancı para teslimi/ kabulüne göre
düzenlenen bir kontrattır
Kontratlar piyasada alınıp satılabilir
Kontrat sahibine ihtiyaç olduğu takdirde dövizi alıp satma
hakkı verir, ama yükümlülük gerektirmez.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-25
Yabancı Mevduat Talebi
(The Demand of Currency Deposits)
• Yerli ve yabancı para cinsinden olan mevduatlara (deposit) olan talep (satın alma isteği) neye bağlıdır?
• Varlıkların getirisini (return) etkileyen faktörlervarlıklara olan talebi belirler.
• Getiri oranı
• Risk
• Likidite
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-26
Yabancı Mevduat Talebi (devam)
• Getiri oranı (Rate of return): belirli bir zaman içerisinde varlığın fiyatındaki yüzdesel değişim
2% faizli $100’lık yatırım mevduatının yıllık kazancı (getirisi)
$100 x 1.02 = $102, yıllık getiri oranı =($102 - $100)/$100 = 2%
• Reel getiri oranı (Real rate of return): enflasyona göre ayarlanmış getiri oranı,
O varlıktan elde edilen kazançla alınabilecek ilave ürün ve hizmet miktarını gösterir.
Enflasyon oranı 1.5% ise varlığın reel getiri oranı= 2%–1.5% = 0.5%.
Ürün ve hizmet fiyatlarındaki artış dikkate alındıktan sonra, varlık ile bir yılın sonunda 0.5% fazla ürün ve hizmet satın alınabilir.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-27
Yabancı Mevduat Talebi (devam)
• Fiyatlar sabitse
enflasyon oranı 0% dır
(nominal) getiri oranı = reel getiri oranı
• Farklı para üzerinden olan mevduat alım-satım
işlemleri günlük bazda geçekleştiği için çoğunlukla
fiyatların günlük olarak değişmediğini var sayarız.
Kısa vade için yapılabilecek iyi bir varsayım
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-28
Yabancı Mevduat Talebi (devam)
• Bir varlığın Riski varlık satın alma kararını etkiler.
• Bir varlığın Likiditesi (Liquidity), ya da varlığın ürün ve hizmet alımında kullanım kolaylığı, da varlık satın alma isteğini etkiler.
• Biz döviz piyasasındaki mevduatların risk ve likiditesini, para cinsine bakmaksızın, temel olarak eşit kabul ediyoruz.
Risk ve likidite döviz alıma ya da satma karalarında sadece ikinci derece önemli
İthalatçı ve ihracatçılar risk ve likiditeye önem verebilirler ancak onlar piyasanın küçük bir kısmını oluşturuyor.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-29
Yabancı Mevduat Talebi (devam)
O nedenle yatırımcıların temel olarak parasal mevduatlarının (currency deposits) getirisi (rates of return) ile ilgilendiğini kabul ediyoruz.
Yatırımcıların kazanmayı bekledikleri getiri aşağıdaki iki faktöre bağlıdır:
1. Varlıkların kazanacağı faiz oranı
2. Mevduatların yatırıldığı paranın değer kazancı/kaybına ait beklentiler
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-30
Yabancı Mevduat Talebi (devam)
• Bir para üzerinden mevduatın faiz oranı (interest rate) bir kişi ya da kurumun bir birim parayı bir yıllığına borç vererek kazanacağı para miktarıdır.
• Yerli para cinsinden bir mevduatın getirisi o mevduatın kazanacağı faiz oranına eşittir.
• Yerli para cinsinden mevduatların getirilerini yabancı para cinsinden olanlarla karşılaştırırken dikkat edilmesi gereken:
yabancı para cinsinden mevduatların faiz oranı
yabancı paranın yerli paraya göre beklenen değer kaybı/kazancı oranı
14-33
Şekil 14-2: Dolar ve Yen Üzerinden
Mevduatların Faiz Oranı, 1978–2013
Source: Datastream. Three-month interest rates are shown.
Dolar ve Yen üzerinden mevduatların faiz oranı farklı
para birimi üzerinden ifade edildiği için oldukça farklı
hareket edebilirler.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-34
Yabancı Mevduat Talebi (devam)
• Dolar mevduatların fazi oranı 2%.
• Euro mevduatların fazi oranı 4%.
• Euro mevduat daha fazla beklenen getiri mi sağlıyor?
Bugünkü döviz kuru $1/€1, ve bir yıl sonra gelecekte beklenen kur $0.97/€1.
$100 bugün €100 ile takas edilebilir.
Bu €100 bir yılın sonunda €104 kazandırır.
Bu €104’nın bir yılın sonunda $0.97/€1 x €104 = $100.88 olması bekleniyor.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-35
Yabancı Mevduat Talebi (devam)
• Euro mevduatlara yatırım yapmanın dolar cinsinden getiri oranı ($100.88-$100)/$100 = 0.88%.
• Bu getiri oranını dolar mevduatların getiri oranı ile karşılaştıralım:
Dolar mevduatların dolar cinsinden getiri oranı faiz oranına eşit.
1 yılın sonunda $100’ın $102 getirmesi bekleniyor: ($102-$100)/$100 = 2%
• Euro mevduatların beklenen getiri oranı daha düşük:
(0.88% < 2%)
• O nedenle, tüm yatırımcılar dolar mevduat tutmak ister ve hiçbiri euro mevduat tutmak istemez.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-36
Yabancı Mevduat Talebi (devam)
• Dikkat: Euro’nun beklenen değer kazanma oranı
($0.97- $1)/$1 = -0.03 = -3%’idi.
Bu analizi şu şekilde kolaylaştırıyoruz:
• Euro mevduatların dolar cinsinden getirisi ortalamaolarak
Euro mevduatın faiz oranı
+ Euro mevduatların beklenen değer kazanma oranına eşittir.
4% + - 3% = 1% ≈ 0.88%
R€ + (Ee$/€ - E$/€)/E$/€
14-37
Yabancı Mevduat Talebi (devam)
Euro mevduatların beklenen getirisinin hesaplanması:
(R€ + (Ee$/€ – E$/€)/E$/€ ) =
R€ + (Ee$/€ – E$/€)/E$/€
euro
mevduatların
faiz oranı
euro mevduatların beklenen getiri oranı
(expected rate of return on euro deposits)
beklenen
döviz kuru
Mevcut
döviz kuru
Euronun beklenen değer
kazanma oranı (expected
rate of appreciation)
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-38
Yabancı Mevduat Talebi (devam)
• Dolar ve euro mevduatların getiri oranları farkı
• R$ - (R€ + (Ee$/€ - E$/€)/E$/€ ) =
R$ - R€ - (Ee$/€ - E$/€)/E$/€
beklenen
getiri oranı =
dolar
mevduatların
faiz oranı
euro
mevduatların
faiz oranı
euro mevduatların beklenen getiri oranı
beklenen
döviz kurumevcut
döviz kuru
Euronun beklenen değer
kazanma oranı
(expected rate of
appreciation)
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-39
Tablo 14-3: Dolar ve Euro Mevduatların Dolar
Üzerinden Getiri Oranlarının Karşılaştırması
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-41
Döviz Piyasası Modeli
Döviz piyasası modeli kurmak için Dolar üzerinden mevduatların talebini (getiri oranı) ve
Yabancı para üzerinden mevduatların talebini (getiri oranı)
kullanıyoruz.
Tüm para birimleri cinsinden mevduatlar aynı beklenen getri oranını verdiklerinde model dengededir:
Faiz Oranı Paritesi (interest parity)’ne göre:
• Her para cinsi mevduat eşit oranda cazip bir varlıktır.
• Her para cinsi mevduatın getirisi aynı para cinsinden hesaplandığında eşittir.
• Döviz piyasasında arbitraj mümkün değildir.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-42
Döviz Piyasası Modeli (devam)
Faiz oranı paritesi der ki:
R$ = R€ + (Ee$/€ - E$/€)/E$/€
• Neden bu durum geçerli olmalıdır?
Olmadığını varsayalım. Farz et ki R$ > R€ + (Ee
$/€ - E$/€)/E$/€
O zaman hiç bir yatırımcı euro mevduat tutmak istemez, euronun talebini ve fiyatını düşürür.
Tüm yatırımcılar dolar mevduat tutmak ister, bu da dolara olan talebi ve dolayısıyla doların fiyatını arttırır.
Dolar değer kazanırken euro değer kaybeder, eşitlik sağlanana kadar sağ taraf artar :
R$ > R€ + (Ee$/€ - E$/€)/E$/€
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-43
Döviz Piyasası Modeli (devam)
• Şu anki döviz kuru değişimleri yabancı para
cinsinden mevduatların beklenen getiri oranını
nasıl etkiler?
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-44
Döviz Piyasası Modeli (devam)
• Yerli paranın bugün değer kaybetmesi yabancı para cinsinden mevduatların beklenen getiri oranını azaltır. Neden?
Yerli para değer kaybederse, yabancı mevduatlara yatırım yapmanın ilk maliyeti artar. Böylece yabancı para cinsinden mevduatların beklenen getiri oranı azalır.
• Yerli paranın bugün değer kazanması yabancı para cinsinden mevduatların beklenen getiri oranını arttırır. Neden?
Yerli para değer kazanırsa, yabancı mevduatlara yatırım yapmanın ilk maliyeti azalır. Böylece yabancı para cinsinden mevduatların beklenen getiri oranı artar.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-45
Tablo 14-4: Bugünkü Dolar/Euro Döviz Kuru ve Euro
Mevduatların Dolar Cinsinden Beklenen Getiri Oranı (Beklenen dolar/euro kuru Ee
$/€ = $1.05 / Euro ise)
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-46
Şu Anki Dolar/Euro Döviz Kuru ve Mevduatların Dolar
Üzerinden Beklenen Getiri Oranları Arasındaki İlişki
• Mevcut dolar/euro döviz kuru ile euro mevduatların dolar cinsinden beklenen getiri oranı arasındaki ters bir ilişki vardır. Mevcut dolar/euro döviz kuru arttıkça (dolar değer
kaybettikçe) euro mevduatların dolar üzerinden beklenen getirsi azalır.
Mevcut dolar/euro döviz kuru düştükçe (dolar değer kazandıkça) euro mevduatların dolar üzerinden beklenen getirsi artar.
• Dolar mevduatların dolar cinsinden beklenen getiri oranı faiz oranına eşit olduğu için mevcut döviz kurundan etkilenmez.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-50
Döviz Piyasası Modeli (devam)
Değişen faiz oranlarının etkisi:
Belirli bir para cinsi üzerinden olan mevduatların faiz oranlarının artması o mevduatların getiri oranını arttırır.
Bu da o paranın değer kazanmasına yol açar.
• Dolar üzerinden olan varlıklardaki yüksek faiz oranıdoların değer kazanmasına neden olur.
• Euro üzerinden olan varlıklardaki yüksek faiz oranıeuronun değer kazanmasına ve doların değerinin düşmesine neden olur.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-53
Gelecekte Euronun Değer Kazancağı
Beklentisinin Etkisi
• İnsanlar euronun gelecekte değer kazanacağı beklentisine girerlerse, euro bazlı varlıklar daha değerli euro ödeme yapacak demektir, böylece gelecekte o eurolar daha çok dolar ve daha çok dolar bazlı ürün satın alabilir. O nedenle euronun beklenen getiri oranı artar
- Beklenen bir değer artışı, gerçekleşen değer artışına neden olur.
- Beklenen bir değer kaybı, gerçekleşen değer kaybına neden olur.
- Kendi kendini doğrulayan kestirim (self-fulfilling prophecy)
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-55
Faiz Oranları Paritesi
(Covered Interest Parity “CIP”)Kaspanmamış Faiz Paritesi
Unovered Interest Parity (UIP) : ülkeler arası faiz oranı ile gelecek döneme ait beklenen döviz kuru ve spot döviz kuru arasındaki değişim oranını ilişkilendirir:
R$ = R€ + (Ee$/€ - E$/€)/E$/€
Örtük Faiz Paritesi
Covered Interest Parity (CIP) ülkeler arası faiz oranı ile forward döviz kuru ve spot döviz kuru arasındaki değişim oranını ilişkilendirir:
R$ = R€ + (F$/€ - E$/€)/E$/€
Ee$/€ : Gelecek dönem olması beklenen spot döviz kuru
F$/€ : forward döviz kuru.
Copyright © 2009 Pearson Addison-Wesley. All rights reserved. 13-56
Örtük Faiz Oranları Paritesi
(Covered Interest Parity “CIP”)CIP ülkeler arası faiz oranı ile forward döviz kuru ve spot
döviz kuru arasındaki değişim oranını ilişkilendirir:
R$ = R€ + (F$/€ - E$/€)/E$/€
‘Forward premiun on euros against dollars’
ya da ‘Forward discount on dollars against euros’
F$/€ : forward döviz kuru.
Der ki: Dolar mevduatları ile yabancı para cinsinden “covered” mevduatların getiri oranları aynıdır.
Eğer CIP geçerli olmasaydı döviz kuru piyasasında nasıl risksiz getiri elde edebilirdiniz?
Forward oran içeren kapalı pozisyonlar çok az risk içerir.
14-57
Özet
1. Döviz kuru bir ülkenin para biriminin (currency)
başka bir ülkenin para birimi cinsinden fiyatıdır.
• Döviz kurları farklı ülkelerin fiyatlarını mukayese edilebilir
birimlerden ( aynı para birimi cinsinden) ifade etmemize
olanak sağlarlar
14-58
Özet (devam)
2. Bir paradaki değer kaybı (depreciation) o paranın daha az değerli ve o para üzerinden olan ürünlerin daha ucuz olması anlamına gelir: ithal malları daha pahalı, ihraç malları daha ucuz
3. Bir paradaki değer artışı (appreciation) o paranın daha değerli ve o para üzerinden olan ürünlerin daha pahalı olması anlamına gelir: ithal malları daha ucuz, ihraç malları daha pahalı
14-59
Özet (devam)
4. Döviz piyasasında en çok işlem yapanlar farklı para
birimleri üzerinden mevduatlara (deposits) yatırım
yapan ticari ve yatırım bankaları dır.
- Beklenen getiri oranları (expected rates of return) bu
mevduatları tutma isteğinde en önemli belirleyicidir.
5. Döviz piyasasındaki döviz mevduatların getiri
oranları faiz oranları ve beklenen döviz kurlarından
etkilenir.
14-60
Özet (devam)
6. Döviz piyasasında denge yerli ve yabancı para cinsi
mevduatların getirisi eşitlenince olur: Faiz oranları
paritesi (interest rate parity)
7. Belirli bir para cinsi üzerinden olan mevduatların faiz
oranlarının artması o mevduatların beklenen getiri
oranının artmasına ve o paranın değer kazanmasına
(appreciation) yol açar.
14-61
Özet (devam)
8. Bir para biriminde beklenen bir değer artışı, o para üzerinden beklenen getiri oranının artmasına ve o paranın değer kazanmasına (appreciation) neden olur.
9. Örtük Faiz Oranları Paritesi’ne göre (Covered interest parity) yerli mevduatların ile forward döviz kuru ile “kapalı” yabancı para mevduatların getirileri aynıdır.
Recommended