View
8
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
1
Sayı : 2017/224 – 4
Tarih : 05.09.2017
Ö Z E L B Ü L T E N
DAMGA VERGİSİNDE;
-GENEL AÇIKLAMA
VE
-UYGULAMALAR
2
KONU:
Damga vergisi uygulaması, eskiye dayanan bir vergi türüdür. İşletmeler; işletme
ve yatırım kararlarını alırken iş ve işlemlerine esas olarak düzenledikleri kâğıtların,
Damga Vergisine tabi olup olmadıklarını da bilmek istemektedirler.
Bu nedenle damga vergisi konusunda genel anlamda müşterilerimizi
bilgilendirmek, yeni süreçler sırasında sözleşme hukuku çerçevesinde doğabilecek
damga vergisi ve muhtemel durumlarda karşılaşılabilecek vergisel işlemler
değerlendirilmiş ve bu çerçevede aşağıdaki açıklamalara yer verilmiştir.
1) Damga Vergisinde Genel Açıklamalar
Damga vergisinin amacı kâğıdı vergiye tabi tutmaktır. Damga vergisi günlük
hayatta kullanılan ve hukuki niteliğe sahip olan işlemlerin vergilendirilmesini sağlayan
işlem vergisidir. Bu işlemlerin vergilendirilmesi, işlemler için düzenlenen kâğıtların varlığını
zorunlu hale getirmektedir. Başka bir ifadeyle, hukuki niteliği olan işlemlerin kâğıda
dökülmesi, damga vergisine tabi tutulmasının birinci şartı olmaktadır.
Niteliği itibariyle damga vergisi işlemlerden değil, işlemlerle ilgili olarak
düzenlenen kâğıtlardan alınır. Bu anlamda, kâğıt gerek ticari ve medeni işlemlerde
kullanılan, gerekse resmi işlemlerde düzenlenen her nev’i belge demektir.
Tabiidir ki, bir kâğıdın damga vergisinin konusuna girmesi için, bir hususu ispat
veya belli edecek şekilde düzenlenmesi ve imzalanması yada imza yerine geçecek
bir işaret konulması gerekmektedir. kâğıdın imzalanmadığı takdirde sadece
düzenlenmiş olması vergilendirilmesi için yeterli değildir.
Kişiler arasında vergiye tabi bir işlem yapıldığı takdirde, bu işlem için kâğıt
düzenlenmezse vergileme yapılmaz. Vergileme bu işlem için kâğıt düzenlendikten
sonra söz konusu olacaktır.
Damga vergisinin mükellefleri, bu vergiye tabi kâğıtları, imza eden kişilerdir. Bu
kâğıtların, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ilişkin olarak düzenlenmesi
durumunda, damga vergisinin bu kişiler tarafından ödenmesi gerekmektedir.
Damga vergisinin doğabilmesi için düzenlenmiş bir kâğıdın varlığı
gerekmektedir. Ancak vergi alacağının doğması için, kâğıda bağlanmış hukuki işlemin
hüküm ifade eder hale gelmiş olması gerekmektedir. Kâğıt üzerinde birden fazla imza
bulunması halinde vergi bir defa alınır. Başka bir ifadeyle imza adedine göre vergi
alınmamaktadır.
Sözleşmenin damga vergisinin ödenmemiş olması veya eksik ödenmesi, o
sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. Sözleşmenin geçerli olması için yazılı olarak
düzenlenmesi, imzalanması ve hukuki hüküm ifade etmesi ispat için yeterlidir.
Sözleşmenin damga vergisinin ödenmemiş olması, o sözleşmenin ispat ve delil aracı
olarak kullanılmasına engel teşkil etmez. Hukuki yönden geçerliliğini ortadan kaldırmaz.
3
Sözleşmenin damga vergisinin ödenmemesinin yaptırımı, verginin mükellefi veya
sorumlusu tarafından gecikme faizli ve cezalı ödenmesidir.
Damga vergisinde vergilendirme yapılabilmesi için, öncelikle kâğıdın fiziki
yapısının varlığı tespit edilmelidir. Ancak varlığı kayden sabit olduğu halde mükellef
tarafından ibraz edilmemiş olması durumunda Danıştay, kâğıdın vergisinin ödenmemiş
olduğunun ispatını idareye yüklememektedir. Mükellefin ibraz edip vergisinin
ödendiğini ispat etmesi gerektiği, aksi halde vergileme yapılacağı şeklinde karar
verilmiştir.
Damga vergisi nispi veya maktu olarak alınmaktadır. Nispi vergi, kâğıtların nev’i
ve mahiyetlerine göre, bu kâğıtlarda yazılı belli para üzerinden hesaplanmaktadır.
Maktu vergide ise kâğıtların mahiyetleri esas alınmaktadır.
Kâğıdın damga vergisinin konusuna girmesi, damga vergisine tabi tutulabilmesi
için, Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı olan kâğıtlardan olması gerekmektedir. (1) sayılı
tabloda sayılmayan kâğıtlar verginin konusuna girmemektedir. Dolayısıyla damga
vergisine tabi değildir. (2) sayılı tablo ise damga vergisinden istisna edilen kâğıtlara
ilişkindir.
Yukarıdaki açıklamalar neticesinde bir kâğıdın vergiye tabi olması için;
-Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı listede yer alması,
-Kâğıdın imzalanmış olması,
-Belli bir hususu tespit ve ispat etmesi,
şarttır.
Ayrıca, yurt dışında düzenlenen kâğıtlar;
-Türkiye’de resmi dairelere ibraz edilmesi,
-Üzerinde devir veya ciro işlemleri yürütülmesi,
-Herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanılması,
halinde vergiye tabi olacaktır.
Nispi vergileme yani oran üzerinden alınan vergi, sözleşmenin bedeli üzerinden
alınır. Kâğıtların mahiyeti üzerinden maktu vergi alınır. Bu vergilendirme biçiminde oran
söz konusu değildir. Yasada vergi miktarı tutar olarak belirlenmiştir. Bu tutarlar her yıl
tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında arttırılır. Örneğin 2016 yılı kurumlar
vergisi beyannamesi üzerinden 68,60 TL damga vergisinin alınması maktu vergileme
işlemidir.
4
2) Belli Bedel İçermeyen Sözleşmelerde Damga Vergisi
Damga Vergisi Kanunu’na ekli (1) sayılı tablonun “1/A” alt bendinde “belli
parayı ihtiva eden kâğıtlar”, “1/B” alt bendinde “belli parayı ihtiva etmeyen kâğıtlar”
şeklinde yer almaktadır.
Belli parayı ihtiva etmeyen kâğıtlar olarak sırasıyla; tahkimnameler, sulhnameler
ve turizm işletmeleri ile seyahat acentelerinin aralarında düzenledikleri kontenjan
sözleşmeleri sayılmıştır. Bu konuya ilişkin açıklamalara, 43 seri No’lu Damga Vergisi
Genel Tebliğinde yer verilmiştir.
Sözleşme taraflardan birinin yaptığı bir teklifin, karşı tarafça benimsenmesiyle
oluşur. Sözleşmede tarafların karşılıklı çıkarları söz konusudur. Sözleşme ek ve kabulleriyle
hüküm ifade etmektedir.
Konuya benzer, Ankara Vergi Dairesi Başkanlığının 04.12.2015 tarih ve 4452 sayılı
özelgesinde; “sözleşmede açık şekilde tutar içermese dahi, eklerinin içeriği itibariyle
belli bir bedel hesaplamaya imkan bulunduğundan nispi oranda damga vergisi
uygulanması gerekmektedir” denilmektedir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus, sözleşme içeriği ve eklerinden bir tutar
hesaplaması yapma imkanı bulunup bulunmadığıdır. Sözleşmenin; ek ve içeriğinden
belli bir bedel hesaplanması yapma imkanı bulunması durumunda, nispi oranda
damga vergisinin uygulanması gerekmektedir.
Sözleşmede sadece miktar belirtilmesi vergilemeyi gerektirmez. Bedele
sözleşmede yazılı bir fiyattan ulaşılmalıdır. Harici bilgilerle miktarın bedele dönüşmesi
kâğıdın vergilendirilmesini gerektirmez.
3) Nüshalarda Damga Vergisi Uygulaması
Birden fazla nüsha olarak düzenlenen nispi(oransal) vergiye tabi kâğıtlarda
sadece tek nüsha damga vergisi alınmaktadır.
Maktu damga vergisine tabi kâğıtlarda ise her bir nüshadan ayrı ayrı aynı
miktarda vergi alınmaktadır.
4) Bir Kâğıtta Üçüncü Kişinin Akdinin Bulunması
Aynı kâğıtta asıl akit ve işlem yanında birden fazla adi kefil ve garantör
bulunması durumunda, asıl akit yanında bir kefalet ve bir garantör taahhüdü için
damga vergisi hesaplanması gerekir.
5) Bir Kâğıtta Birden Fazla Akit ve İşlem Bulunması
Asıl akit ve işlemle birlikte aynı kâğıtta yer verilen pey akçesi, cayma tazminatı,
ücret tevkifi, cezai şart gibi bir sözleşmenin yaptırımı olarak belirlenen taahhütlerden
damga vergisi alınmamaktadır.
5
Damga vergisi asıl akit konusu işlem üzerinden alınmaktadır. Ancak söz konusu
taahhütler, ayrı bir kâğıtta düzenlenmesi ve başlı başına bir sözleşmeye konu olması
durumunda damga vergisine konu teşkil etmektedir.
6) Azami Tutardan Vergi Alınması Uygulaması
Azami tutardan vergi alınan sözleşmelere ilişkin olarak, sözleşmenin diğer
hükümlerinde değişiklik olmaksızın sadece bedelin artırılmasına dair yeni bir kâğıt
düzenlenmesi halinde, değişikliğe ilişkin bu kâğıt için artan bedel nedeniyle tekrar
damga vergisi alınmamaktadır.
Sözleşmelerin bedeli dışında ilave iş ve miktar gibi unsurlarının da değiştirilmesi
halinde, değişikliğe ilişkin artan tutardan ayrıca damga vergisi alınmaktadır.
ÖRNEK: (Y)A.Ş ile (P) İnşaat A.Ş. arasında kampüs binalarının yapımına ilişkin sözleşme
imzalanmış ve azami tutardan damga vergisi ödenmiştir. Daha sonra, ilave bir iş artışı
olmaksızın birim maliyetlerdeki artış nedeniyle, sözleşme bedelinde meydana gelen
artışa ilişkin olarak ek bir sözleşme düzenlenmiştir.
Ana sözleşmenin azami tutardan vergilendirildiği dikkate alındığında, söz konusu
sözleşme bedeli artışına ilişkin düzenlenen ek sözleşmeden damga vergisi
hesaplanmaz.
Diğer taraftan her bir kâğıt için hesaplanacak nispi vergi tutarı, (1) sayılı tabloda
yer alan sınırlamalar saklı kalmak üzere 1.865.946,80 TL’yi(2017 yılı için) aşamaz.
7) Damga Vergisinin Beyanı ve Ödenmesi
Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde(43 No’lu) sürekli damga vergisi
mükellefiyeti tesis ettirmek zorunda olan kurum ve kuruluşlar sayılmıştır. Bu kapsamda
Anonim Şirketlerin sürekli damga vergisi mükellefiyeti bulunmak zorundadır.
Ancak kanuni süresi içerisinde beyan edilmeyi gerektiren damga vergisi
bulunmaması halinde, damga vergisi beyannamesi verilmesi veya durumun yazı ile
bildirilmesine gerek bulunmamaktadır.
Anonim şirketler tarafından bir ay içinde düzenlenen kâğıtların vergisinin, ertesi
ayın yirmiüçüncü günü akşamına kadar vergi dairesine bildirilmesi zorunludur.
Yirmialtıncı günü akşamına kadar da ödeme yapılmak durumundadır.
8) Elektronik Ortamda Damga Vergisi Beyannamesinin Verilmemesi
Durumu
Mükelleflerin elektronik ortamda göndermek zorunda oldukları beyannamelerini
kanuni süreler içerisinde göndermemeleri halinde, VUK mük.355. maddede belirtilen
özel usulsüzlük cezası kesilir.
Buna göre;
-Kesilmesi gereken özel usulsüzlük cezası, beyannamenin kanuni süresinin
sonundan başlayarak elektronik ortamda 30 gün içinde verilmesi halinde 1/10
oranında, (1.400x1/10=) 140 TL
6
-Bu sürenin dolmasını takip eden 30 gün içinde verilmesi halinde ise 1/5 oranında
uygulanır. (1.400x1/5=) 280 TL
-Sürelerin dolmasından sonra verilmesi halinde 1.400 TL
özel usulsüzlük cezası kesilir.
-E-Beyannamelerin düzeltilmesinde ceza kesilmez.
Cezalar için uzlaşma talebinde bulunulamaz. Vergi incelemesi ve takdir
komisyonu kararlarına dayanılarak yapılan vergi tarh işlemleri için uzlaşma talebinde
bulunulabilir.
Bu işlem verginin idarece tarh olunması işlemidir. Bu şekilde tarh olunan damga
vergisi ile cezalara, vergi dairesince vergi/ceza ihbarnamesi düzenlenir. İhbarnamenin
tebliğ tarihini takip eden günden itibaren 30 gün içinde dava açılabilir. Vergi/ceza
ihbarnameleri için yapılacak işlemler ve kullanılabilecek yasal haklar 18.08.2017 tarih
ve 2017/43 sayılı Özet Bültenimizde yer almaktadır.
Vergi Usul Kanunu’nun 376’ncı maddesinde yer alan indirim hakkından
yararlanılabilir.
Buna göre;
-Vergi ziyaı cezasında birinci defada yarısı, müteakiben kesilenlerde üçte biri,
-Usulsüzlük veya özel usulsüzlük cezalarının üçte biri,
talep edilmesi halinde indirilir.
Ayrıca sözleşmeye ait beyannamenin verilmesi gerektiği dönemden, ödeme
tarihine kadar aylık1,40 oranında gecikme zammı aranır.
9) Yurt Dışında Düzenlenen Sözleşmelerde Damga Vergisi
Yurt dışında düzenlenen kâğıtların Türkiye’de damga vergisine tabi tutulabilmesi
için, öncelikle Türkiye’ye getirilmiş olması gerekir. Kâğıdın Türkiye’ye getirilmiş olması ön
koşul olmakla birlikte vergileme için yeterli değildir.
Damga vergisinin hesaplanabilmesi için kâğıdın;
-Ya Türkiye’de resmi dairelere ibraz edilmesi,
-Ya üzerine devir ve ciro işlemleri yürütülmesi,
-Ya da herhangi bir suretle hükümlerinden Türkiye’de faydalanılması,
gerekmektedir.
7
Bu koşullardan herhangi birinin gerçekleşmesi halinde kâğıt, adeta Türkiye’de
düzenlenen kâğıt niteliğine bürüneceğinden, üzerinden damga vergisi hesaplaması
yapılması gerekmektedir.
Damga Vergisi Kanunu’na göre Türkiye’de düzenlenmeyen bir kâğıdın,
Türkiye’de damga vergisine tabi tutulabilmesi için, Türkiye’de kâğıdın hükmünden her
ne suretle olursa olsun faydalanılması yeterli olmaktadır.
Vergileme açısından kâğıdın nerede ve ne zaman düzenlendiğinin ya da söz
konusu kâğıdın nerede olduğunun bir önemi bulunmamaktadır.
Hükmünden Türkiye’de yararlanılması kavramıyla ilgili, çeşitli yargı kararları
mevcuttur. En son Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurul kararında aynen;
“Damga vergisinin konusunu oluşturan her kâğıt, taraflara haklar yaratan ya da
borç ve yükümlülükler getiren, böylelikle akit tarafların hukuki durumunu belli eden
veya ispat imkanı sağlayan belgedir. Kâğıdın hükmünden yararlanma da, onun
herhangi bir hukuki, ticari ya da benzer bir amaca bağlı olarak kullanılması sözleşmeyle
öngörülen hak ve yükümlülüklere işlerlik kazandırılması olarak tanımlanabilir. Yurt
dışında düzenlenen kâğıda Türkiye’de işlerlik kazandırılması sonucu vergiyi doğuran
olay gerçekleşmiş olmaktadır.” denilmektedir.(21.11.2008 tarih ve Karar No:734 Esas
No:2007/403)
Damga Vergisi Kanunu uygulamasında hüküm sözcüğü, bir kâğıt üzerinde yer
alan, yetkili merciler tarafından doğruluğu, kesinliği ve yasallığı onaylanmış bilgiyi ifade
etmektedir. Bu bilginin bir kâğıdın üzerinde yer alması, söz konusu kâğıdın
düzenlenmesindeki amaca uygun olarak bazı haklar ileri sürülmesine, işlemler
yaptırılmasına imkan sağlamaktadır.
Yurt dışında düzenlenen kâğıtlar resmi dairelere ibraz edilmediği veya üzerine
devir veya ciro işlemleri yürütülmediği halde dahi, eğer Türkiye’de bu kâğıtların
herhangi bir suretle hükümlerinden yararlanılırsa damga vergisine tabi olmaktadır.
Bir kâğıdın hükmünden faydalanılması demek;
-O kâğıtla bir hakkın tayin ve ispatı,
-Bir işlem yaptırılması,
-Bir malın elde edilmesi,
-Bir meblağın ödenmesi,
-Lehine kredi açılması,
-Muhasebe kaydı altına alınarak mali tablo hesaplarında gösterilmesi,
gibi durumlar olarak nitelendirilebilir.
8
10) Sözleşmenin Taraf Değişikliğinde Damga Vergisi
Damga vergisi ödendikten sonra sözleşmenin;
-miktarında,
-taraflarında,
-süresinde,
değişiklikler olabilmektedir.
Belli parayı ihtiva eden mukavelenamelerin değiştirilmesi halinde, artan miktar
aynı nispette vergiye tabidir. Bunların devri halinde aslından alınan verginin ¼’ü alınır.
Mukavelenamelerin müddetinin uzatılması halinde aynı miktar veya nispette vergi
alınmaktadır.(D.V.K md:14)
Dolayısıyla sözleşmenin miktarında veya süresinde gerçekleşen değişiklikler
sonucu artan miktar, aynı oranda veya miktarda verginin doğmasına neden
olmaktadır. Sözleşmenin taraflarında yaşanan değişikliklerde ise daha önceden alınmış
olan damga vergisi tutarının 1/4’ü oranında damga vergisinin doğmasına neden
olmaktadır.
a) Hisse devir sözleşmeleri yönünden
Anonim ve Limited şirketlere ait ortaklık payı devirlerine ilişkin olarak düzenlenen
kâğıtlar damga vergisinden istisnadır.(6728 S.K md:29)
Anonim ve limited şirket ortaklık pay devrine yönelik işlemler Harçlar
Kanunundaki harçlardan da istisnadır.(6728 S.K md:33)
b) Birleşme(devir) sözleşmeleri yönünden
Kurumlar Vergisi Kanununda yer alan birleşme, devir ve bölünmeler nedeniyle
düzenlenen kâğıtlarda farklı bir durum bulunmaktadır. Bu çerçevede düzenlenen
kâğıtlar Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı tablonun IV/17 fıkrasında yer alan
hüküm gereğince damga vergisinden istisna edilmiştir.
c) Şirketlerin tür değiştirmeleri yönünden
Tür değiştiren şirketlerin taraf oldukları sözleşmeler, belli parayı ihtiva etmeyen
sözleşmelerdir. Şirketlerin taraf oldukları bu türden sözleşmelerden, damga vergisi
aranılmamaktadır.
d) Yabancı para üzerinden düzenlenen sözleşmelerde taraf değişikliği
Yabancı para üzerinden düzenlenen sözleşmelere ilişkin ödenmesi gereken
damga vergisi, sözleşmenin düzenlendiği tarihte geçerli olan T.C. Merkez Bankasınca
tespit ve ilan olunan cari döviz kuru üzerinden hesaplanmaktadır.
9
Yabancı para cinsinden düzenlenip devredilen sözleşmelere ait damga vergisi,
düzenlenmesi sırasında geçerli kurdan hareketle ödenmiş bulunan verginin ¼’ü
tutarında olmaktadır.
11) Sipariş Mektubu, Sipariş Formu ile Proforma Faturalarda Damga Vergisi
Uygulamada firmalar sipariş mektubu veya sipariş formu adı altında
düzenledikleri belgeleri imzalayıp, kaşeledikten sonra satıcı ya da alıcılara
göndermektedirler. Amaç satın alınacak veya satılacak malları talep etmek ya da
teklifte bulunmaktır.
Proforma faturalar ise daha çok ihracat safhasında karşımıza çıkmaktadır.
İçeriğinde ürün cinsi, adedi, tahmini fiyatı, satış koşulları vs. bulunan fiyat teklifi
niteliğinde, ön bilgi amaçlı faturalardır.
a) Sipariş mektubu ve sipariş formu
Sipariş mektubu; satın alma yolu ile alıcı tarafından, emtia imalatçısına belli vasıf
ve niteliklerde mal imal etmesi veya satması için yazılan mektuptur. Sipariş formu ise
özellikle elektronik ticarette yaygın olarak kullanılan ve kullanıcısı tarafından internet
ortamında ürün alınırken kişisel bilgilerin girilerek doldurulduğu form olarak
tanımlanabilir.
Günümüz ticari hayatında sipariş mektupları ve sipariş formları, aslında satım
veya alım öncesinde ilgilisine yapılan öneri mahiyetindeki ticari mektuplardır. Bu türden
sipariş formu veya sipariş mektupları damga vergisine tabi değildir.
Diğer taraftan sipariş mektupları ve sipariş formları, sözleşme özelliğine kavuştuğu
veya akit haline dönüştüğünde damga vergisinin aranılması gerekir. Keza bu sipariş
mektupları veya sipariş formlarına dayanılarak, ayrı bir sözleşme düzenlenmesinde de
damga vergisinin hesaplanması gerekmektedir.
b) Proforma fatura
Proforma fatura için kanunlarımızda yasal bir tanımlama yapılmamıştır. Proforma
fatura; bir malın kesin satışından önce, fiyat ve vasfını göstermek üzere, satıcı veya
imalatçı işletme tarafından malı satın almak isteyen firmaya verilen bir belge olarak
nitelendirilebilir.
Proforma fatura bir nev’i teklif mektubu, teklifname niteliği taşımaktadır. Zira
Damga Vergisi Genel Tebliğlerinde(17 ve 43 no’lu) proforma faturaların teklifname
mahiyetinde olduğu açıkça belirtilmiştir. Proforma faturalar ve bunların resmi dairelere
ibraz edilecek özet, suret ve tercümeleri de damga vergisine tabi tutulmamaktadır.
Proforma fatura; satışa konu olacak malın nihai satış işleminden önce, satıcının
alıcıya yapmış olduğu teklifi içeren fatura durumundadır. Satıcı ne miktardaki malı ne
kadar ücret karşılığında satmak istediğini normal satış gerçekleşiyormuş gibi bu
faturaya işlemekte ve göndermektedir.
10
Ancak proforma faturada belirtilen rakamlar alıcı tarafından kabul edildiği
takdirde, proforma faturadaki bilgiler dikkate alınarak V.U.K’da belirtilen fatura
düzenlenebilecektir.
12) İnternet Ortamında Düzenlenen Mesafeli Satış Sözleşmelerinde Damga
Vergisi
Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a göre mesafeli sözleşmeler; yazılı, görsel,
telefon ve elektronik ortamda veya diğer iletişim araçları kullanılarak ve malın veya
hizmetin tüketiciye anında veya sonradan teslimi veya ifası kararlaştırılan
sözleşmelerdir.
Mesafeli satış sözleşmesi ön bilgilendirme formunda bulunan bilgilerin yanı sıra
ilave bilgileri de içeren, geniş kapsamlı sözleşmedir. Bu sözleşmeler e-ticaret sitesinin
ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilir. Özelliği itibariyle detaylı iletişim bilgileri, satışa konu
mal ve hizmet ile ilgili detaylar, iade ve caymaya ilişkin bilgilerde yer almaktadır.
Mesafeli satış sözleşmeleri hakkında yönetmelik düzenlenmiştir. Bu sözleşmenin
onaylanmış halinin satıcı tarafından 3 yıl süre ile saklanması zorunlu hale getirilmiştir.
(06.03.2011 tarih ve 27886 sayılı R.G)
Elektronik ortamda düzenlenen mesafeli satış sözleşmelerinde, taraflarca
“Elektronik İmza Kanununda” tanımlanan elektronik imza ile imzalanan ve belli parayı
içerenler damga vergisine tabidir.
Bunun yanı sıra aynı sözleşmelerin anılan Kanunla tanımlanan elektronik imza ile
imzalanmamış olanları ile bu imza ile imzalanmış olmamakla birlikte belli parayı
içermeyenler damga vergisine tabi değildir.(İstanbul Vergi Dai. Bşk. 23.05.2013 tarih ve
97895701-002.01-765 sayılı özelge)
13) Garanti Belgesinde Damga Vergisi
Garanti belgesi kanunen tüketiciye verilmesi zorunlu belgelerdendir. Esas
itibariyle mevzuatta çerçevesi çizilen garanti yükümlülüğünün beyan olunmasıdır.
a) İdarenin görüşü
İdare sözleşme konusu ürünlerin tesliminden önce düzenlenmesi istenen garanti
belgesini, taahhütname olarak nitelendirmektedir. Harçlar Kanunu gereğince de
taahhüt içeren garanti belgesinin bedel içermesinin zorunlu olduğu, bu nedenle bedel
ihtiva eden taahhütnamenin de nispi damga vergisine(1 sayılı tablonun I/A-1fıkrası)
tabi olması gerektiğini ifade etmektedir.
b) Danıştay’ın görüşü
Danıştay Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun uyarınca; garanti belgesinin
zaten düzenlenmesinin ve tüketiciye verilmesinin zorunlu olduğunu, taahhütname
niteliği taşımadığını, sadece anılan Kanunla sınırları çizilen ve garanti yükümlülüğünü
11
gösteren belge olduğunu belirterek damga vergisine tabi tutulmaması görüşündedir.
(Danıştay 7.Dairesi E:2009/3269, K:2012/856 sayılı kararı)
14) İş Sözleşmelerinde Damga Vergisi
İş Kanunu(4857 sayılı Kanun) gereği; iş sözleşmesi, bir tarafın (işçi) bağımlı olarak
iş görmeyi, diğer tarafın (işveren) da ücret ödemeyi üstlenmesinden oluşan
sözleşmedir. İş sözleşmesi, Kanunda aksi belirtilmedikçe, özel bir şekle tâbi değildir.
Süresi bir yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur. Bu
belgeler Damga Vergisi ve her çeşit resim ve harçtan muaftır.
15) Damga Vergisinden İstisna Edilen Bazı Kâğıtlar
Damga Vergisi Kanunu’na ekli (2) sayılı tablo, istisna edilen kâğıtları
belirlemektedir. Tablo aşağıdaki şekilde beş bölüme ayrılmıştır.
I-Resmi işlerle ilgili kâğıtlar,
II-Öğrenciler ve askerlerle ilgili kâğıtlar,
III-İşçiler, çiftçiler ve göçmenlerle ilgili kâğıtlar,
IV-Ticari ve medeni işlemlerle ilgili kâğıtlar,
V-Kurumlar ile ilgili kâğıtlar,
Özelliği itibariyle damga vergisinden istisna olunan bazı kâğıtlar aşağıya
çıkarılmıştır.
-Öğrenciler ve velileri tarafından okul idarelerine verilen beyannameler ile okul
idareleriyle öğrenciler veya velileri arasında düzenlenen kâğıtlar,(09.08.2016 tarihi
itibariyle)
-Hisse senetleri ve her türlü tahvillerin temettü ve faiz kuponları,
-Sigorta, reasürans ve koasürans sözleşmeleri, bireysel emeklilik, gruba bağlı
bireysel emeklilik, işveren grup emeklilik sözleşmeleri, diğer kâğıtlarda yer alan sigorta
yaptırma taahhütleri ile sigorta primleri ve bireysel emeklilik katkı paylarının
ödenmesine ilişkin kâğıtlar ve sigortanın tecdit ve temdidi ile temin olunan meblağın
tezyidi halinde verilen beyanname ve avönanlar,
-Müstahsil makbuzunun tüccar veya alıcı çiftçi tarafından müstahsile verilen
nüshası,
-Gider pusulasının tüccar, serbest meslek erbabı ve çiftçiler tarafından işi
yapana veya malı satana verilen nüshası,
12
-Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketler ile yatırım fonlarının kuruluşlarına,
pay devirlerine, sermaye artırımlarına ve süre uzatımlarına ilişkin olarak düzenlenen
kâğıtlar, (09.08.2016 tarihi itibariyle değişiklik yapılmıştır.)
-Kurumlar Vergisi Kanunu’na göre yapılan birleşme, devir ve bölünmeler
nedeniyle düzenlenen kâğıtlar,
-Bankalar veya aracı kurumların taraf olduğu ya da bunlar aracılığıyla yapılan,
belirli bir vadede önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte, ekonomik veya finansal
göstergeye dayalı olarak düzenlenenler de dahil olmak üzere, para veya sermaye
piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma, satma, değiştirme hak ve/veya
yükümlülüğünü veren vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri ile bu sözleşmelere ilişkin
düzenlenen diğer kâğıtlar, (09.08.2016 tarihi itibariyle değişiklik yapılmıştır.)
-Faktoring şirketlerinin müşterileriyle yaptıkları faktoring sözleşmeleri ile bu
sözleşmelere ilişkin olarak düzenlenen diğer kâğıtlar,
-Gayrimenkul yatırım ortaklıklarının ve gayrimenkul yatırım fonlarının, münhasıran
gayrimenkul porföylerine ilişkin alım satım sözleşmeleri ile gayrimenkul satış vaadi
sözleşmeleri, (09.08.2016 tarihi itibariyle değişiklik yapılmıştır.)
-Bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak
kredilere, bunların teminatlarına, geri ödemelerine, devrine ve krediden doğan
alacakların temlikine ilişkin kâğıtlar ile bu kâğıtlar üzerine konulacak şerhler,(kredilerin
kullanımları hariç) (09.08.2016 tarihi itibariyle değişiklik yapılmıştır.)
-Kredi kartı üyelik sözleşmeleri,
-Finansman şirketlerince kullandırılacak kredilere, bunların devrine, teminatlarına
ve geri ödenmelerine ilişkin kâğıtlar ile bu kâğıtlar üzerine konulacak şerhler,(kredilerin
kullanımları hariç)
-Gerçek kişilerce mesken olarak kullanılmak üzere kiralanan ve iktisadi
işletmelere dahil olmayan taşınmazlara ilişkin kira mukavelenameleri ile bu
mukavelenameler üzerine konulacak kefalet şerhleri ve teminatlar, (işyerleri ile
işletmeye dahil olan taşınmazlar ”konut, işyeri ve diğerleri” için düzenlenen
sözleşmelerde damga vergisi aranılacaktır.) (09.08.2016 tarihi itibariyle değişiklik
yapılmıştır.)
-Ekici ve alıcı arasında düzenlenen tütün alım satımı mukavelenameleri ile Tarım
Kanunu çerçevesinde, üretici ve alıcı arasında düzenlenen tarımsal üretim sözleşmeleri
ve bunlara ilişkin rehin senetleri,
-Kira sertifikası ihracına dayanak teşkil eden her türlü varlık ve hakların devri,
alımı, satımı, kiralanması, vekaleten yönetimi, kira sertifikası ihracı amacıyla bir ortak
girişime ortak olunması, iş sahibi sıfatıyla bir eser veya işin yaptırılması ve bu iş veya
eserin kiralanması veya satılması nedeniyle düzenlenen kâğıtlar ile kira sertifikaları ve
kira sertifikası ödemelerine ilişkin her türlü garanti ve teminatlar için düzenlenen kâğıtlar,
(09.08.2016 tarihi itibariyle değişiklik yapılmıştır.)
13
-Organize sanayi bölgeleri, serbest bölgeler, endüstri bölgeleri, teknoloji
geliştirme bölgeleri ve sanayi sitelerinde bulunan arsaların tahsisine yönelik olarak
düzenlenen sözleşmeler ve taahhütnameler, (01.07.2017 tarihi itibariyle Kanuna
eklenmiştir.)
Saygılarımızla,
Hasan Zeki Süzen (YMM) – Ekrem Kayı (YMM)
Recommended