D.T Mihailovi ć Poljoprivredni fakultet, Veterinarska medicina Univerzitet u Novom Sadu

D.T Mihailović

Poljoprivredni fakultet, Veterinarska medicinaUniverzitet u Novom Sadu

guto@polj.ns.ac.yu

JEDNOSMERNA ELEKTRIČNA

STRUJAOsnovni pojmovi

1

2

Jednosmerna struja

Usmereno kretanje naelektrisanja istog znaka pod dejstvom električnog polja odnosno razlike naelektrisanja koju ono stvara

Električno koloZatvoreni provodni put povezansa izvorom elektromotorne sile

R

I

E

3

Jačina struje

definisana je na sledeći način

t

qtq

I Itq

Gustina struje

I

količina naelektrisanja

vreme

SSI

j

j

površina

4

Omov zakon

definisana je na sledeći način

R

URU

I

Otpor

napon (V)

otpor ()

l

SSl

R

R

površina

specifičan otpor

dužina

5

Omov zakon

definisana je na sledeći način

R

URU

I

Otpor

napon (V)

otpor ()

l

SSl

R

R

površina

specifičan otpor

dužina

Zavisnost sprcifičnog otporaod temperature

t

0

0 t)1(

specifični otpor na 0 C

koeficijenat

temperatura

t

6

Vezivanje ampermetra u strujnom kolu

Ampermetar se u strujnom kolu vezuje redno

RI

E

A

Vezivanje voltmetra u strujnom kolu

Voltmetar se u strujnom kolu vezuje paralelno

7

R

I

E

V

Vezivanje voltmetra u strujnom kolu

Voltmetar se u strujnom kolu vezuje paralelno

I1

I2

8

Toplota oslobođena iz provodnika kroz koji protiče struja

IR

Q Q = RI2

vreme

D.T Mihailović

Poljoprivredni fakultet, Veterinarska medicinaUniverzitet u Novom Sadu

guto@polj.ns.ac.yu

MAGNETIZAM

Osnovni pojmovi

9

10

Magnetizam

Magnetizam je pojava kojom opisujemo privlačnu ili odbojnu silu između materijala.

Magnetska sila je "osnovna sila" koja nastaje usled kretanja električki nabijenih čestica.

11

Magnetno polje kod životinja

Kod velikog broja životinja utvrđeno je postojanje malih permanentnih magneta koje se ponašaju kao igle kompasa u magnetnom polju

12

Vektor magnetne indukcije

B

B

Vektor magnetne indukcije je vektor koji uvekima pravac tangente na linije sila magnetnogpolja. Jedinica 1T (Tesla)

Smer vektora magnetne indukcije magnetnog poljapravolinijskog provodnika

Određuje se pravilom desne ruke ili pravilomdesnog zavrtnja

I

13

Pravilo desne ruke

Prsti pokazuju smermagnetnog polja

Palac pokazuje smerstruje

14

Magnetni dipol

Magnetni dipol i magnetski moment na atomskoj veličini nastaje usled kretanja elektrona.

Svaki elektron ima magnetski moment.

Orbitalno kretanje elektrona oko jezgra možemo promatrati kao strujni krug koji stvara magnetsko polje duž osovine rotacije.

15

Magnetni dipol

Smer struje

Smer dipolnog momenta

m I

SVektor površine

Jačina struje kojateče kroz provodnik

m = IS

Intenzitet magnetnog dipola definisan je proizvodom jačine struje ipovršine obuhvaćene provodnikom kroz koji protiče ta struja pri čemuse smer dipola određuje pravilom desne ruke

16

Magnetne osobine sredine

Dijamagnetni materijaliMaterijali u kojima spoljašnje polje, koje prolazi kroz materijal, neznatno slabi

Paramagnetni materijaliMaterijali u kojima se spoljašnje polje, koje prolazi kroz materijal, neznatnopojačava

Feromagnetni materijaliMaterijali u kojima se spoljašnje polje, koje prolazi kroz materijal, znatnopojačava

r=B/ B0

r<1

r>1

r>>1

Magnetno polje u vakumu

D.T Mihailović

Poljoprivredni fakultet, Veterinarska medicinaUniverzitet u Novom Sadu

guto@polj.ns.ac.yu

FARADEJEVI ZAKONI ELEKTROLIZE

17