Gaat het nu wat beter, dokter? - Universiteit Twente · Uitgavenontwikkeling in de zorg tussen 1998...

Gaat het nu wat beter, dokter?

Oratie prof.dr.ir. Erwin W. Hans

Hoogleraar Operations Management in Healthcare

CTIT onderzoekscentrum CHOIR

Wachtlijsten

2

Heb jij geen wachtlijst??

… dan ben jij vast geen goede dokter!!

3

4

Toename zorguitgaven

5

Uitgavenontwikkeling in de zorg

tussen 1998 en 2011 (CBS, 2012)

Vergrijzing tussen nu en 2040

6

65+-ers:van 15% naar

26.5% in 2040

2040: dubbele

“grijze druk”

7

Bron: www.abvakabofnv.nl

8

Handhaven van minimaal huidige

kwaliteit van zorg

zonder extra uitgaven of personeel

Operations Management

Het management dat zich richt op

efficiënte en effectieve

procesorganisatie

9

Operations Management in de Zorg

10

Kwaliteit van zorg

Kwaliteit van arbeid

Productiviteit

Het hele proces geoptimaliseerd

e.w.hans@utwente.nl 11

Center for Healthcare Operations

Improvement & Research

12

Al vele mooie resultaten bereikt

13

Duitsland

België

UT

www.utwente.nl/choir

OVERZICHT

Ontwikkelingen

Wetmatigheden van (zorg)processen

Hoe pakken we het aan?

De UT

14

Ontwikkelingen

&

Uitdagingen voor het onderzoek

15

ONTWIKKELINGEN

Overheidsmaatregelen: marktwerking

16

ONTWIKKELINGEN

Overheidsmaatregelen: Specialisatie

17

18

ONTWIKKELINGEN

Overheidsmaatregelen: verschuiving

19

Zorgen voorjezelf

MantelzorgGGD

Consultatiebureau

ZiekenhuisGGZ instellingSpecialisten

Verpleeg-Verzorghuizen

Topklinische zorg

HuisartsApotheekTandarts

FysioThuiszorg

Verloskundigen

Optimalisatie van geïntegreerde spoedpost

20

ONTWIKKELINGEN

Overheidsmaatregelen: verschuiving

21

Zorgen voorjezelf

MantelzorgGGD

Consultatiebureau

ZiekenhuisGGZ instellingSpecialisten

Verpleeg-Verzorghuizen

Topklinische zorg

HuisartsApotheekTandarts

FysioThuiszorg

Verloskundigen

ONTWIKKELINGEN

Patiënten beter geïnformeerd

22

23

ONTWIKKELINGEN

Technologische ontwikkelingen

Vroegere, snellere en effectievere diagnostiek

Betere en snellere communicatie

Zorg op afstand (Tele-Medicine, Tele-monitoring)

Minimaal invasieve interventies

Big data, data visualisatie en data mining

24

25En vele anderen…

Wetmatigheden van (zorg)processen

26

Natuurlijke vs. onnatuurlijke variatie

27

Blokkenschema Operatiekamers

Invloed van OK op bezetting verpleegafdeling

28

Extra 6e OK met huidige

omvang verplegend personeel

Peter Vanberkel

Invloed van onzekerheidrelatie wachttijd – bezettingsgraad

29

Pollaczek-Khinchine

formule

Bezetting (%)

0.9 0.99

Wachttijd

10

Wachttijd =

10 x servicetijd

Van maximaliseren bezetting

Naar levellen werklast

30

werklast

Tijd

Capaciteit

Tegenstrijdige doelstellingen?

31

Personeel:

minimaliseer overwerk

Management:

maximaliseer bezetting

Patiënten:

minimaliseer toegangstijd /

wachttijd

Planning is variabiliteitsmanagement!

32

werklast

Tijd

Capaciteit

Hogere bezetting én minder kans op overwerk!

Voorbeeld:

Leeftink, A.G. (UMC Utrecht, pathologie) – From rapid diagnostics to a rapid diagnosis

Wet van Little (1961)

33

Gem.

aantal

patiënten in het

systeem

Gem.

productiviteit

Gem.

doorlooptijdX

Bijv.

9 patiënten

Bijv.

6 patiënten

per uur

9/6=1.5 uur

Wet van Little (1961)

34

Capaciteitsuitbreiding

in de keten

STAP 1 STAP 2

Meer onderhanden werk

Lagere productiviteit

Doorlooptijd groeit extra snel!

Meer patiënten

Gem.

aantal

patiënten in het

systeem

Gem.

productiviteit

Gem.

doorlooptijdX

Lokale optimalisatie in de keten

Variaties in een keten zorgen voor bullwhip effect

35

Lokale optimalisatie

Eed van Hippocrates (ca. 4 eeuwen BC):

36

Manuscript uit 12e eeuw

37

Hoe pakken we het aan?

38

Hoe optimaliseer je processen

in een organisatie?

39

BOTTOM UP:

Logistieke paradigma’s

40

TOP DOWN:

Optimaliseren planning en besturing

Integraal model van alle besturingsfuncties

omvat het gehele proces (ketenperspectief)

omvat alle besturingsgebieden

omvat alle besturingsniveaus (hiërarchisch)

41

42

Hiërarchisch besturingsraamwerk

Strategisch

Operationeel

offline

Tactisch

Resource

capaciteitsplanning

Materiaal

planningMedische

planning

Financiële

planning

Operationeel

online

besturingsgebieden

H

iëra

rchis

che d

ecom

positie

43

Onderbelicht: tactische planning

Strategisch

Operationeel

offline

Tactisch

Resource

capaciteitsplanning

Materiaal

planningplanning

Financiële

planning

Operationeel

online

ONDERBELICHT

besturingsgebieden

H

iëra

rchis

che d

ecom

positie

Medische

44

Onderbelicht: financiële planning

45

Zonder prestatie geen verbetering

Maar wat is prestatie?

46

Integrale kijk op prestatie

47

Doelmatigheid

Kwaliteit van zorg

Kwaliteit van arbeid Patiënt-

gerichtheid

Eerlijke

verdeling

Veiligheid

Valorisatie

48

49

De zorg

De UT

OnderwijslogistiekReal-time overzicht zalenbezetting

50

Professionele organisatie?

51

52

53

54

Hier ga ik het leren!

IEBIS collega’s

TBK / IEM opleidingsmanagement

(Oud-) Promovendi

Afstudeerders

e.v.a.

Ingrid Vliegen en Richard Boucherie

IRMA

Mark van Houdenhoven

Dank voor uw komst!

Prof.dr.ir. Erwin W. Hans

Hoogleraar Operations Management in de Zorg

www.utwente.nl/choir