Günümüz Türkiye’sinde Bilimsel Araştırmaların Geleceği

Günümüz Türkiye’sinde Bilimsel Araştırmaların Geleceği

A.Fuat KalyoncuXV. Türk Toraks Kongresi13 Nisan 2012 Antalya

Etik beyanı

- Nobel: Konuşmacı ve toplantı sponsorluğu

- Glaxo:Toplantı sponsorluğu

- Astra/Zeneca:Danışmanlık- Sanovel : Danışmanlık- MSD-Schering: Konuşmacı

ve toplantı sponsorluğu

- Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği yönetim kurulu üyesi

- Nöroimmünoloji Derneği- Kistik Fibrozis Derneği- Sağlık Bakanlığı ile ilişkim

yoktur.

Bardağın yarısı boş, yarısı dolu.

Ülkemizin dünyadaki yeri yükseliyor

• Dinamik, yükselen pazar (G20 üyesi)• Stratejik hedef: 2023’te ilk 10 ekonomi arasına

girmek (2009’da 16. sırada)• İmalat-ağırlıklı İnnovasyon-ağırlıklı “bilgi”

ekonomisine geçiş• Tarımda istihdam edilen nüfus gelecek 10 yılda

%24’ten %10’un altına inmeli

44 (1986)

18 (2009)

Genel Özellikler

• Nispeten genç nüfus, yüksek öğretim talebi yüksek (medyan yaş: 28)

• Üniversiteleşme oranı ~%39 (açık öğretim dahil), %25 (2005)

• Bilimsel yayın üretimi: Dünya 18’incisi (2009)

Bilimsel yayın performansındaki artış daha yakından incelenmeli...

44 (1986)

18 (2009)

Yayın-etki ilişkisi (1986-2007)

Kaynak: ISI-ULAKBIM

2007

Araştırma Tarzı…

• Biyomedikal araştırma ağırlıklıBatı Avrupa, İngiltere, ABD

• Mühendislik ağırlıklıJaponya, Tayvan, Kore

• Fizik-kimya ağırlıklıRusya, Eski Varşova Paktı

• Çevre-tarım ağırlıklıYeni Zelanda, İrlanda

Araştırma biçimi: Batı Avrupalı

Klinik Tıp & Sağlık Bilimleri

Temel Yaşam Bilimleri

Biyoloji

Tarım & Gıda Bilimleri

Yer & Çevre Bilimleri

Mühendislik

Kimya

Fizik & Astronomi

0

20

40

TürkiyeBritanyaJaponyaRusyaYeni Zelanda

Kaynak: ISI

1981-

1985

1982-

1986

1983-

1987

1984-

1988

1985-

1989

1986-

1990

1987-

1991

1988-

1992

1989-

1993

1990-

1994

1991-

1995

1992-

1996

1993-

1997

1994-

1998

1995-

1999

1996-

2000

1997-

2001

1998-

2002

1999-

2003

2000-

2004

2001-

2005

2002-

2006

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

0

5

10

15

20

25

30

Yayı

n Sa

yısı

Artış

Hız

ı (%

)

Yıl (Beşer yıllık dönemler) Kaynak: ISI-ULAKBIM

Türkiye: Bilimsel yayın sayısını en fazla arttıran ülkelerden birisi…

YÖK Kuruldu

Yükselme Kriterleri Yükselme

Kriterleri Değiştirildi

1981-1

985

1982-1

986

1983-1

987

1984-1

988

1985-1

989

1986-1

990

1987-1

991

1988-1

992

1989-1

993

1990-1

994

1991-1

995

1992-1

996

1993-1

997

1994-1

998

1995-1

999

1996-2

000

1997-2

001

1998-2

002

1999-2

003

2000-2

004

2001-2

005

2002-2

006

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

140000

0

5

10

15

20

25

30

35

40

YIL

ATIF

SA

YIS

I

AR

TIŞ

HIZ

I (%

)

Atıf sayısı da artıyor.

Kaynak: ISI-ULAKBIM

Sorun: Düşük “impakt”!

• Yayınların %80’i üniversitelerden geliyor• Bu bir sorun mudur?• Bilimsel araştırma sayısındaki artışın

sürdürülebilir olması mümkün müdür?

Ortak yayınlar

1981-1985

1982-1986

1983-1987

1984-1988

1985-1989

1986-1990

1987-1991

1988-1992

1989-1993

1990-1994

1991-1995

1992-1996

1993-1997

1994-1998

1995-1999

1996-2000

1997-2001

1998-2002

1999-2003

2000-2004

2001-2005

2002-2006

0

5

10

15

20

25

30

35

Yıl

Ort

ak y

ayın

yüz

desi

Kaynak: ISI-ULAKBIM

İşbirliği Yapılan Ülkeler (1981-2006)

1. AB (%55-58)1. İngiltere (Toplamın %12-20'si)2. Almanya (Toplamın %9-20'si)

2. ABD (%34-37)

Bardağın yarısı boş.

Doktoralı araştırıcı sayısı ile, bilimsel araştırma ve refah

arasında bir ilişki vardır.

Cumhuriyet döneminde bilim:Kültür cumhuriyetin temeli

31.8.1900-İstanbul Darülfünunu kuruluşu, 1923 - 7 adet doktoralı hoca(sadece bir tanesi araştırmacı). Türkiye’de okuma-yazma oranı %9. Yurtdışına öğrenci gönderiliyor.1925 – Ankara Hukuk Mektebi kuruluşu

1933 - Üniversite reformu

1933-1945 –Atatürk ve sonra İnönü’nün insiyatifiyle Nazi rejiminden kaçan 1202 bilimadamı, doktor ve sanatçı Türkiye’ye geliyor!

1946 – Ankara Üniversitesi kurulusu

100 kişi başına düşen doktoralı mezun sayısı

2005: 72.6 milyon toplam nüfus, toplam 2838 doktoralı mezun Kaynak: OECD

Araştırma ortamı

Citation intensity: Toplam atıf sayısı/GSMHWealth intensity: Satın alma paritesi olarak kişi başına düşen GSMH

Kaynak: Reichert Consultants

Türkiye’de öğrenci başına ayrılan miktar diğer ülkelere göre çok düşük (2010)

• ABD 24.370 USD• İsveç 15.946 USD• İngiltere 13.506 USD• Japonya 12.326 USD• İsrail 10.999 USD• Türkiye 4231 USD

En iyi 100 üniversite sıralamasına •ABD 54, •İngiltere 11, •Almanya 6, •İsveç-Kanada-Japonya 4, •İsrail ve Rusya birer üniversite ile giriyor!

19739 Kamu

198119 Kamu

2009102 Kamu52 Vakıf

2011105 Kamu61 Vakıf

Üniversite eğitimine talep yüksek

Nüfus: 38 Million5,7 yayın/milyon nüfus

Nüfus: 73 Million366,8 yayın/milyon nüfus

Doktoralı Mezunlar

Kaynak: YÖK

1980-84

1981-85

1982-86

1983-87

1984-88

1985-89

1986-90

1987-91

1988-92

1989-93

1990-94

1991-95

1992-96

1993-97

1994-98

1995-99

1996-

2000

1997-01

1998-02

1999-03

2000-04

2001-05

2002-06

2003-07

2004-08

2005-09

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

Fen BilimleriTıpta UzmanlıkSosyal BilimlerSağlık Bilimleri

Türk Yüksek Eğitim Alanı

• 3.5 Milyon Öğrenci• ~140 Bin Yüksek Lisans• ~45 Bin Doktora• >105 Bin Öğretim Elemanı

(42 000 Doktoralı)

Doktoralı mezunlar yüksek öğretimden mezun olanların %10’undan azdır.

Bitirebilme oranı düşüktür.

2009-2010 Öğrenci Sayısı Mezun Sayısı Yeni/Mezun Oranı

Yüksek Öğretim (Toplam) 3 493 819 498 325 59%

Yüksek Lisans 140 043 33 697 49%

Doktora 44 768 4253 39%

Tıpta Uzmanlık 21 964 3721 64%

• Başarı oranı: Doktora en düşük Tıpta Uzmanlık en yüksek

www.ulakbim.gov.tr/cabim/yayin/bilimsel_yayin_haritasi.pdf

• İ. H. Demirel, C. Saraç, E. Akıllı, Ö. Büyükçınar, S. Yetgin, E. A. Gürses

• TÜBİTAK-ULAKBİM, 2008

Yayınlar ve Üniversite Şehirlerinin Dağılımı

Population Density Export Volume (2009)

Türkiye’de Yayın Sayısına Şehirlerin Katkısı (1981-2006)

Şehir Yayın Sayısı

Yüzde X Kat Kümülatif Toplam

Ankara 61458 34,3

İstanbul 40006 22,3 1,5 56,6

İzmir 12772 7,1 3,1 63,7

Erzurum 4305 2,4 3,0 66,1

Adana 3905 2,18 1,1 68,3

Kocaeli 3442 1,92 1,1 70,2

Elazığ 3422 1,91 1,0 72,1

Eskişehir 3100 1,73 1,1 73,8

Trabzon 3062 1,71 1,0 75,6

Antalya 2978 1,66 1,0 77,2

Bursa 2702 1,51 1,1 78,7

Mersin 1875 1,05 1,4 79,7

TÜRKİYE 179179 100 100Kaynak: ULAKBİM

TIBBİ ARAŞTIRMALAR

Klinik Tıp (1981-2006)Üniversite Şehir Yayın Sayısı Katkı Oranı

Hacettepe Ankara 8288 14,0

İstanbul İstanbul 6698 11,3

Ankara Ankara 3785 6,4

Ege İzmir 2797 4,7

Başkent Ankara 2125 3,6

GATA Ankara 2102 3,6

Gazi Ankara 2043 3,5

Marmara İstanbul 1923 3,5

Dokuz Eylül İzmir 1890 3,2

Akdeniz Antalya 1339 2,3

Sağlık Bakanlığı Türkiye 6384 10,8

Kaynak: ULAKBİM

Klinik tıp bilimleri (Nörolojik Bilimler hariç) toplam 59198 adet yayınla Türkiye’deki yayınların %33,0’ünü oluşturmaktadır.

Klinik Tıp-Sağlık Bakanlığı Kurumları (1981-2006)

Kurum Şehir Yayın Sayısı Katkı Oranı

Numune EAH Ankara 1147 18,0

Yüksek İhtisas EAH Ankara 555 8,7

Ankara EAH Ankara 508 8,0

Şişli Etfal EAH İstanbul 377 5,9

Haydarpaşa Numune EAH İstanbul 364 5,7

Dışkapı EAH Ankara 280 4,4

Dr. Sami Ulus ÇH EAH Ankara 245 4,2

Kartal Koşuyolu EAH İstanbul 209 3,8

Dr. A. Yurtarslan EAH Ankara 207 3,3

Atatürk EAH Ankara 176 2,3

TÜRKİYE (S.B) 6384 10,8

Kaynak: ULAKBİM

Nörolojik Bilimler alanında Sağlık Bakanlığı katkısı %7,0’dır. Ankara Numune EAH (15,1), Bakırköy Dr. Sadi Konuk EAH (10,1), Bakırköy Ruh Sinir EAH (9,6) ilk üç sıradadır

Seçilmiş Alanlarda Türk Tıp Araştırmaları ve Etki Faktörü Sıralaması (2000-2007)

Kaynak: ISI-ULAKBIM

Ayağımız yere basmalı…

The Magnificent Migrants, Dulce Pinzón| Foreign Policy, 2010

TIBBİ ARAŞTIRMALAROdak; Bölgemiz.

Bölgesel bir karşılaştırma

YAYIN SAYISI TOPLAM ATIF SAYISI

YAYIN BAŞINA ORTALAMA

ATIF

H-INDEKSİ

YUNANİSTAN 1099 12224 11,12 44

IRAN 1220 7552 6,19 29

İSRAİL 3092 71538 23.14 102

RUSYA 1487 84361 56.73 32

TÜRKİYE 3062 22091 7,21 43

AD=(Turkey SAME Pharmacol)Refined by: Document Type=( ARTICLE OR REVIEW )Timespan=All Years. Databases=SCI-EXPANDED, SSCI, A&HCI.

1000 yıldan uzun zaman

Bardağın yarısı hala boş.

EPS Uluslar arası KongreleriDeğerli meslekdaşlarım, Son 2 yıldır bana ve bazı arkadaşlarıma Çin’den konuşmacı olarak kongre davetleri gelmekteydi. Davetler genellikle sizin bir süre önce yayınladığınız bir makalenin başlığı ile gönderiliyordu. Bu, EPS isimli ve bir ayağı da Montreal’de olan firma. İnternetten baktığınızda her konuda sayısız kongre düzenliyor, her konuşmacıdan 800 ABD doları veya 600 Euro alınıyordu. Karşılığında da siz bir toplantıda konuşuyorsunuz, resimler filan çekiliyor ve bir belge alıp ülkenizde dosyanıza koyuyorsunuz. Ama benim anladığım kadarıyla bütün bunlar bir illüzyondan ibaret. Neticede demek ki ülkemizden belli bir sayıda katılımcı buralara gitti ki, bu Çin firması ülkemizde de toplantı düzenlemeye başladı. Yine bizlere gelen davetlerden 9-11 Eylül tarihlerinde Tekirdağ Üniversitesi ile ortak olarak (benim bilebildiğim kadarıyla) dört adet uluslar arası forum (patoloji, klinik farmakoloji, anestezi vs) düzenlendiğini öğrendik. Ben bunun üzerine bugün Tekirdağ Tıp Fakültesi Dekanını arayarak bu durumu sordum. Kendisi, gelen şikayetler üzerine bu toplantıları iptal ettiklerini ve tüm toplantıların düzenleyicisi olan bir Yrd.Doç.Dr hakkında soruşturma açtıklarını söyledi. Bunları bilginiz olsun diye yazıyorum, her şeyin kolay ulaşılabilir ve ucuzladığı günümüzde her daveti de kabul etmemek gerekir. Umarım akademisyenlik dosyalarında bu tür belgeler görmeyiz. Merak edenler için link: http://www.epsglobal.ca/index.html. Hepinize selamlar. 11 Ağustos 2011.

• The 3rd EPS International Forum on Neuroscience• July 6-8, 2012• Nanjing,China

Theirpart：UpcomingConferences• Tokyo Internationalconference on neuroscience 2012• March 15-16, 2012• Tokyo, Japan

Theirpart：UpcomingConferences• Hong Kong InternationalStemCell Forum

• February 23-24, 2012• Hong Kong

TheirMarch 1-2, 2012• Istanbul, Turkey

• international Hormone

Ülkemizde Bilim Alanında ana sorunlar

• Ülkenin genel eğitimi• Bilim bilinci• Kısıtlı bütçe• Maliye kanunları• Personel ek kanunu• İleri teknoloji enstitüleri• Başarı düzeyi

değerlendirilmesi• Bilimsel yayınlar• Doktora ve sonrası

• Öğretim üyeleri bilim adamı mı lise öğretmeni mi?

• Ödüller• Denetleme• Bilimsel toplantılar• Bilimin finansmanı• Özel sektörün rolü• Şeffaflık• Patentler

OECD Educational Policy Evaluation-2003

Üniversite Puanlaması1.Kendi bina/tesisi olmak2.Kaynak edinme özgürlüğü3. Bütçesini belirleyebilme4. Akademik yapıyı düzenleme5. Akademik personeli atama

ve atma yetkisi6. Personel ücretini belirleme7. Öğrenci sayısını belirleme8. Öğrenci harçlarını belirleme

• Meksika, Hollanda ve Avustralya üniversiteleri 7 puan,

• İngiltere 6.5 puan,• Güney Kore 2.5 puan,• Türkiye 1.5 puan.

Türklerin “evrim”e bakış açısı…Miller JD et al. Science (313): 11. Ağustos.2006: 5788.

• Türkiye, ABD, Japonya ve 32 Avrupa ülkesinde evrimle ilgili bir kamuoyu araştırması (2002-2005)

• Katılımcılara evrimle ilgili değişik ifadeler verilip bunların doğru olup olmadıkları soruluyor

• Evrim en fazla Türkiye'de reddedilmiş (yüzde 51)!!!• Türkiye'yi ABD izliyor (yüzde 39). • Evrimi doğru kabul edenlerin oranının en az olduğu ülke

Türkiye (yüzde 27) , sonra ABD geliyor (yüzde 40). • Evrimi en fazla kabul eden ülkeler; İzlanda, Japonya,

İskandinavya ülkeleri olmak üzere daha çok Kuzey Avrupa ülkeleri (yaklaşık %80)

Bizim özel sorunlarımız

• Performans• Tam Gün• Mecburi hizmet• Ötekileştirilmek, değersizleştirilmek• Nobel Ödülü: 1000 puan, her puan 14 kuruş

yani 140 YTL. • Uluslar arası konuşma 30 puan, saygın dergide

makale 1000 puan (ortak)

Teşekkür• Sn.Prof.Dr.Hakan Orer: Hacettepe Üniversitesi

• Sn.Prof.Dr.Cezmi Akdiş: EAACI Başkanı

• Sn.Prof.Dr.Metin Balcı : ODTÜ

• TÜBİTAK

• TÜBA

• YÖK

Timeo hominem unius libri (Tek kitabı olandan korkarım)

Teşekkürler…

Sorular??