View
418
Download
7
Category
Preview:
Citation preview
Hallgrímur Pétursson
Eftir: Lilju Benediktsdóttur
Hallgrímur Pétursson
• Fæddist árið 1614 í Gröf á Höfðaströnd
• Hann flutti ungur að Hólum í Hjaltadal
• Móðir hans hét Solveig Jónsdóttir og faðir hans hét Pétur Guðmundsson
Æskuár
• Sem barn var hann í skóla á Hólum
• Hann var óþekkur og kom illa fram við fólk
• Hann samdi níðingsvísur um fólk í kring um sig
Járnsmíði
• Hallgrímur var annað hvort sendur út eða fór að eigin vilja til að læra járnsmíði
• Hann hefur farið með erlendum sjómönnum
• Næst er vitað til hans í Lukkuborg eða Glückstadt
• Honum líkaði námið illa– Það var svo erfið vinna
• Húsbóndi hans lamdi hann og barði
Brynjólfur Sveinsson
• Nokkrum árum seinna hitti hann Brynjólf Sveinsson og hann kom honum í prestnám í Frúarskólanum í Danmörku
• Þar sinnti hann náminu vel og árið 1636 var hann í lokabekk
Lokaárið
• Á lokaárinu kom hópur frá Alsír sem hafði verið í ánauð í tæpan áratug
• Hallgrímur var fenginn til þess að rifja upp kristna trú með fólkinu og móðurmálið– Enda að læra að vera
prestur
• Í þessum hóp var Guðríður Símonardóttir.
• Hallgrímur og Guðríður urðu ástfangin og hún varð ófrísk eftir hann
• Þegar hópurinn var að fara til Íslands vildi Guðríður ekki bíða svo Hallgrímur ákvað að hætta námi og fara heim með hópnum og ófrískri konunni
• Hann kláraði því ekki námið
Barneignir
• Fyrsta barn þeirra var nefnt Eyjólfur eftir fyrri eiginmanni Guðríðar
• En Hallgrímur og Guðríður fengu sekt vegna þess að hún var gift kona og ófrísk eftir annan mann
• Þau eignuðust tvö önnur börn, Steinunni og Guðmund sem bæði dóu ung
Vígður til prests
• Árið 1644 losnaði embætti á Hvalsnesi fyrir prest
• Brynjólfur Sveinsson biskup í Skálholti ákvað að vígja Hallgrím til prests þar þótt að hann hafi ekki lokið prófunum í frúarskólanum.
• Torfi Erlendsson, nágranni Hallgríms, var ekki sáttur en Hallgrímur yrkti þá ljóð um Torfa en hann kvað:
Áður en dauður drepst úr hor drengur á rauðum kjóli,
feginn verður að sleikja slor slepjugur húsgangs dóli.• Torfa fannst mikið til ljóðsins
koma og urðu þeir vinir eftir þetta
Steinunn• Hallgrímur og Guðríður
bjuggu á Hvalnesi í nokkur ár og þar fæddist dóttir þeirra, Steinunn
• Steinunn dó ung og Hallgrímur syrgði hana mjög og orti Allt eins og blómstrið eina
• Hann gerði handa henni legstein sem lengi var talinn tíndur en fannst á miðri 20. öld þegar gert var við kirkjuna
• Nú er hann í Hvalneskirkju
Saurbær
• Árið 1651 fékk Hallgrímur starf sem prestur á Saurbæ á Hvalfjarðarströnd og hjónin fóru þangað og þar leið Hallgrími betur
• Hallgrímur orti þar miklu meira af ljóðum þ.e. Passíusálmana sem eru 50 talsins.Hann er talinn hafa skrifað þá árin 1656 - 1659 og marga aðra
Kvæði og sálmar
• Passíusálmarnir hafa verið þýddir á mörg tungumál og eru heimsfrægir
• Þeir eru 50 talsins
• Dæmi um önnur ljóð eftir Hallgrím má nefna:– Allt eins og blómstrið
eina eða sálmurinn um blómið, það er alltaf sungið í jarðarförum á Íslandi
Þjóðsögur• Það eru til þjóðsögur um
Hallgrím • Ein þjóðsagan segir frá því að
hann var við guðsþjónustu og hafi skyndilega litið út um litla trégluggann og sá tófu bíta fé. Þá orti hann þessa vísu:
• Þú sem bítur bóndans fé, bölvuð í þér augun sé, stattu nú sem stofnað tré, steindauð á jörðunné.
• Við þetta féll tófan niður dauð og segir sagan að þar hafi hann misst skáldgáfuna vegna þess að hann misnotaði hana með þessum hætti í miðri guðsþjónustu
• Samkvæmt sögunni fékk hann hana aftur þegar hann hóf að semja Passíusálmana 1656-1659
Kirkjan á Saurbæ• Árið 1662 brann kirkjan
á Saurbæ• Strax var hafist við að
endurbyggja hana• Þegar þetta gerist fer
heilsa Hallgríms að hraka
• Nokkrar kirkjur hafa verið nefndar við Hallgrím– Hallgrímskirkja í Saurbæ
á Hvalfjarðarströnd– Hallgrímskirkja í
Skólavörðuholti – Hallgrímskirkja
Vindárshlíðar í kjós
Síðustu ár Hallgríms
• Hallgrímur bjó síðustu ár sín á Kalastöðum og síðan á Ferstiklu á Hvalfjarðarströnd en hann lést þar 27. október árið 1674 úr holdsveiki
• Eina barnið sem komst upp var elsta barnið Eyjólfur
Recommended