View
1
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Infection Disease Nursing CareCHUTCHAVARN WONGSAREE
Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning)
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS โรคตดตอ โรคเขตรอน
โรคอบตใหม อบตซำ
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
1.โรคตดตอเปนโรคทสามารถปองกนได ถาไดรบการปองกนโรคและ
การสงเสรมสขภาพ
2. บทบาทในการใหคำแนะนำ การปองกนโรคจงเปนสงสำคญท
บคลากรสขภาพจะตองเรยนร ทงดานสาเหต อาการ การวนจฉย การ
รกษา และการใหคำแนะนำเพอการดแลสขภาพ
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
คอ โ รคทสามารถถายทอด ตดตอถงกนไดระหวางบคคล
โดยมเชอจลนทรยตาง ๆ เปนสาเหตของโรค
.......เชอโรคจะเปนตวกอเหต แตพฤตกรรมทไมเหมาะสม
ของมนษยเปนปจจยรวมทสำคญ เชน ..... ?
….. สภาพภมศาสตรและบรบทของประเทศ (ทตงอยในเขตรอน
: อากาศอบอนจนถงรอนจด มฝนตกชกมความชนสง มแมลงท
เปนพาหะนำโรค ทำใหมโรคตดตอตางๆ ชกชม)
โรคตดตอ
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
นยามศพท-โรคตดตอ (Communicable disease) คอ โ รคซงเกดจากตวเชอหรอพษ
ของเชอ แพรกระจายตดตอจากแหลงโรคไปสแหลงรบเชอได โดยตดตอทาง
ตรงหรอทางออม
-โรคเขตรอน (Tropical disease) คอ โรคทพบบอยในภมประเทศทตงอยใน
เขตรอน
-พาหะนำโรค (Carrier) หมายถง คนหรอสตวทมเชอโรคอาศยอย แตไม
ปรากฏอาการแตตดตอไปยงผอนได
-แหลงโรค (Host) หมายถง คนหรอสตวทเปนทอาศยของโรค
-การกกกนโรค (Quarantine) คอ การคมหรอกกผสมผสโรคไวไมใหออก
นอกบรเวณทกำหนด
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
นยามศพท ระยะของการตดเชอ
ระยะการรบเชอ (Entry of Pathogen) เชอจะเขาตามอวยวะตาง ๆ ตามระบบ
ระยะแบงตวของเชอ(Colonization) โดยทวไปจะอยในบรเวณทรบเชอ
ระยะฟกเชอ(Incubation Period) ระยะนเปนระยะทไมมอาการเปนระยะทเรมตงแตรบเชอจน
เรมมอาการ
ระยะทมอาการนำ(Prodomal Symptoms) เปนอาการทพบไดกอนมอาการอยางเตมท
ระยะลกลาม (Invasive Period) อาการในระยะนจะประกอบดวย อาการของโรคทรนแรงขนไข
สง
มรองรอยการอกเสบชดเจนขนอาจมการบวม เนอเยอจะถกทำลายมากขน การอกเสบอาจลกลาม
ไปอวยวะอนในรางกาย อาการจะเปนมากทสดในระยะน
ระยะการอกเสบลดลง(Decline of Infection) การอกเสบเรมลดลง อาการทวไปของผปวยจะดขน
ระยะพกฟน (Convalecscence) เมอการอกเสบลดลง ผปวยจะเรมฟนตวขนและคอยๆ
หายตามปกต
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
เขตรอน : อากาศอบอน รอนจดตลอดป ฝนตกชก
เชอโรคชนดตางๆ แมลงพาหะนำโรค เจรญเตบโต และแพรพนธไดเรว
อหวาตกโรค (Cholera)
ไขรากสาด (Thyphoid)
โรคเรอน (Leprosy)
โรคพษสนขบา (Rabies)
วณโรค (Tuberculosis)
โรคตาแดง
โรคไขหวดและไขหวดใหญ
โรคตดตอทางเพศสมพนธ
โรคพยาธใบไมในตบ
(Opisthorchiasis)
มาลาเรย (Malaria)
ไขเลอดออก (DHF)
ชคนกนยา (Chikun)
โรคฉหน
โรคตดตอ โรคเขตรอน
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
1.อหวาตกโรค !เชอตนเหต : แบคทเรย (V. Cholera )
ระยะฟกตว : 2-3 วน
ลกษณะอาการ : ทองเดนและอาเจยนอจจาระม ลกษณะคลายนำซาวขาว
การตดตอ : กนอาหารหรอดมนำทมเชอโรค
การปองกน : ฉดวคซน
: การรกษาความสะอาดของมอ และรบประทานอาหารทสะอาด
โรคตดตอ
Hypovolumic shock : N/C - - Isolate pt. /ATB / Fluid replacement : Contact precaution
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
2.โรคไขหวดใหญ
Type A B & C
เชอตนเหต : ไวรส
ระยะฟกตว : 24-48 ชวโมง
ลกษณะอาการ : ไขสงมาก ออนเพลย ปวดศรษะ ปวดเมอยตามตว เบออาหาร
หวด นำมกไหล เจบคอไอแหง
การตดตอ : ทางการหายใจ
การปองกน : เมอมการระบาด จะตองรกษา อนามยใหสมบรณ
โรคตดตอFlue 2009 “H1N1”
อาการเหมอน Flue แตอาการจะรนแรงและรวดเรวกวา
CompH1N1.โรคปอดอกเสบ กลามเนอหวใจอกเสบรนแรง หวใจ
วาย และอาจเกดเยอหมสมองอกเสบ N/C : โอเซลทามเวยร"(ทามฟล) / Air-borne precaution
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
3. โรคพษสนขบา !เชอตนเหต : ไวรส
ระยะฟกตว : 1 เดอน-1 ป
ลกษณะอาการ : มไขตำๆ เจบคอ เบออาหาร คน บรเวณทถกสตวกด ตอมาจะกลน
อาหารไมลง เอะอะ โวยวาย ชก อมพาต
การตดตอ : ถกสตวทเปนโรคกด หรอขวน หรอ เลยทแผลหรอรอยถลอก
การปองกน : ฉดวคซนปองกน
โรคตดตอ- ผปวยสามารถทนสภาพหลงรบเชอ 1 สปดาห (ตาย)
- มแสดงอาการอกสบทสมองอยางรนแรง
- เฝาสงเกตอาการของสตวทกดอยางนอย 15 วน
: N/C 1. Ig + Toxiod + Nuero sign
2. แยกผปวยพกในหองสงบ (เปดไฟได)
3. ให TPN / PPN
4.ใสเสอมดชดขณะดแล+แวนตา
: Droplet + Contact precaution
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
4. ไขไทฟอยด (รากสาดนอย) เชอตนเหต : แบคทเรย (Salmonellae typhi )
ระยะฟกตว : 1-2 สปดาห
ลกษณะอาการ : เชอจะผานเยอบลำไสเลก ทำใหเกดเปนแผล ในระยะแรกผปวยจะม
อาการทองเสยเลกนอยและอาจมอจจาระปนเลอดได หลงจากนนเชอจะแพรกระจายเขาส
กระแสโลหต ทำใหเกดอาการไข และซมลง มรอยโรคทผวหนงเปนผนทมลกษณะเฉพาะท
เรยกวา rose-coloured spots ตามรางกาย ในผปวยบางคนจะทำใหเกดลำไสทะลได หลงจา
กนนเชอมกจะหลบเขาไปอยในถงนำด
การตดตอ : ตดมากบอจจาระโดยแมลงวน
การปองกน : รบประทานอาหารและนำทสะอาด ฉดวคซน
โรคตดตอPE : Skin pathechiae บรเวณหนาอกและทอง เรยกวา rose spot
Hx : ทองผก แตเมอถายจะมอจจาระลกษณะเหลว
Lab : AST , LST ขนแบบไมมอาการของโรคตบ
Severe complicate. : DIC Shock
N/C: ATB + ลดไข / Contact precaution
Lab. CBC - WBC < 7,000 /ลบ.มม , Widal test ใหผลบวก, Stool for Sallmonella Typhi
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
5.โรคคางทม (สอนในวชา การพยาบาลเดก)
!เชอตนเหต :ไวรส
ระยะฟกตว : ประมาณ 2 สปดาห
ลกษณะอาการ : มอาการไข ปวดศรษะ ปวดเมอตาม ตว
มความรสกคลายกบปวดห
การตดตอ : หายใจเอาเชอเขารางกาย
การปองกน : ฉดวคซน
โรคตดตอ
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
6. โรคเอดส
!เชอตนเหต : ไวรส
ระยะฟกตว : ขนอยกบผปวยแตละราย
ลกษณะอาการ : เปนอาการทเกดขนเนองจากมเชอ โรคอนๆฉวยโอกาสเมอรางกาย
ของ ผปวยมภาวะภมคมกนโรคลดตำลง
การตดตอ : เพศสมพนธ การใชเขมฉดยารวมกน แมสลก
การปองกน : หลกเลยงการสำสอนทางเพศ ไมใชเขมฉดยาทใชแลว
โรคตดตอ!
-
-Window period 3 mo. / HIV +ve ไมใชเอดส
- การตรวจคดกรอง Elisa ยนยน Western blot
- อาการ ไขสงไมทราบสาเหต ทองเสย นน.ลด 10%
- เสยงตอการตดเชอและจายยาตานเมอ CD4 < 250
- โรคแทรกซอน : TB + Cryptomeningitis
HIV: Positive
N/c ตามอาการ / ยาตานบางตวทำใหเกดอาการแพรนแรง / เมอผปวยนอน รพ. กรณาถามเวลารบประทานยาจากผปวยหามตงเวลาเอง ! เชอดอยา
Contact precaution
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
6. วณโรคปอด
!เชอตนเหต : Mycobacterium tuberculosis
ระยะฟกตว : หลงจากไดรบเชอ 2 -12 สปดาห
ลกษณะอาการ : อาการเดนชดในระยะแรก มกมไอเรอรง ลกษณะแบบไอแหงๆ
ไอเปนเสมหะเมอเปนมากขน เบออาหาร นาหนกลด มไขตอนเยน
เหงอออก ไอเปนเลอด หายใจขด ตอมนาเหลองบรเวณคอโต
การตดตอ : การแพรเชอมกเกดขนในชวงกอนทผปวยจะไดรบยารกษาวณโรค
การปองกน : BCG + การทำใหสขภาพแขงแรง
DX. Clinical sign + AFB + Film chest
Treat : INH, Rifam, ETB, PZA
S/E :
INH, ETB, PZA : LFT สง
(SGOT, SGPT สงเกน 3 เทาของคาปกต งดยาแลวให streptomycin, ethambutol,
และหรอ ciprofloxacin แทนไปกอนจนกวาคาจะปกต )
Rifam : หนาแดงและผวหนงคน นำตาไหล / ปสสาวะ นำตา
AFB +,++,+++ ??
MDR : Multiple Drug Resistant : N95 กยากทจะปองกน
INH, Rifam : drug sterilization
รบประทานครบ 2 wks. พนระยะตดตอ (... 6 mo. Cure )
ยารกษา TB ทำใหสของ urine
เปลยนส
SGOT ,SGPT
ขนใหเปลยนการรกษาเปน
Streptomycin
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
7. Melioidosis
!เชอตนเหต : Bac. Burkholderia (Pseudomonas) pseudomallei
ระยะฟกตว : ระยะฟกตวไมแนนอน ทพบบอย 2-20 วน
ลกษณะอาการ : โลหตเปนพษเฉยบพลน มอาการ 2 รปแบบคอการตดเชอเฉพาะท
และการตดเชอแบบแพรกระจายไปทว มกพบมอาการปอดบวม ตดเชอในกระแส
โลหตและฝในอวยวะภายใน
การตดตอ : การหายใจและการสมผสโดยตรงกบเชอทปนเปอนในดนและนำ
การปองกน : ผทมบาดแผลควรปองกนอยาใหแผลสมผสนำ
โรคตดตอ- อาการแสดงทางคลนกคลายกบ เลปโตสไปโรซส สครบไทฟส มาเลเรย
-แยกดวย Lab. Immune+Hemo C/S เทานน
- อาการเดน ตดเชอในกระแสเลอด+ตายอยางรวดเรว+ฝมากกวา 2 ระบบ
Treatment : Acute (2 wks) ... ceftazidime, imipenem IV.
Maintenance (Late) ... Adding ATB รวมรกษา 2-3 ชนด
- การปองกน : ยงไมมวคซน / การควบคมทำไดยาก : ผปวยสวนใหญเปนชาวนาทตองสมผสดนและนำ
ขณะทำงาน
- N/C ตามอาการ....+ Contact precaution
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
8. Tetanus เชอตนเหต : Bac. Clostridium tetani
ระยะฟกตว : 3-21 วน เฉลย 8 วนหรอนานกวานนกได
ลกษณะอาการ : เกรงตวของกลามเนอ ขากรรไกรแขง
การตดตอ : การหายใจและการสมผสโดยตรงกบเชอทปนเปอนในดนและนำ
การปองกน : ผทมบาดแผลควรลางแผลใหสะอาดดวยสบลางดวยนำสะอาด เชด
ดวยยาฆาเชอ เชน แอลกอฮอล 70% หรอทงเจอรใสแผลสด
!
!พจารณาให tetanus toxoid (T) ปองกนโรคบาดทะยกใหครบและให TAT หรอ TIG ในรายทแผลใหญสกปรกมาก ในรายทเคยไดรบ
วคซนมาแลวครบ 4-5 ครง ในระยะ 5-10 ป ใหวคซน T 0.5 มล. เขากลามครงเดยว ในรายทได วคซนนานเกน 10 ป และมบาดแผลมา
นานเกน 24 ชวโมง ให T 0.5 มล. เขากลามครงเดยวพรอมกบให TAT ดวย
-เชอจะเจรญแบงตวไดดในแผลลก อากาศเขาไมไดด
-โรคบาดทะยกไมมการเปลยนแปลงในระดบการรสต (Level of conscious)
นอกจากในรายทชกมากจนสมองขาดออกซเจน
- ใหการพยาบาลตามอาการ + Contact precaution
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
9. SARs
!เชอตนเหต : SARS-associated coronavirus (SARS-CoV)
ระยะฟกตว : 2-7 วนสำหรบประเทศไทยใหระยะเวลา 14วนในการสงเกตอาการโรคดวย
ลกษณะอาการ : ไขสง ปวดศรษะ หนาวสน ปวดตามตว (เหมอนหวด 2-7 วน)
หลงจากนน ไอแหงๆ เจบหนาอก หายใจตนหรอหายใจหอบ และ
อาการแยลง ตองไดรบการใสทอชวยหายใจ
การตดตอ : การหายใจ
การปองกน : ?
!
- รกษาแบบประคบประคอง บางคนใหยาปฏชวนะ ยาตาน
ไวรส เชน oseltamivir ,ribavirin + Steroids
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
9. Ebola เชอตนเหต : Ebola virus
ระยะฟกตว : 2-21 วน (โดยเฉลย 4-10 วน)
ลกษณะอาการ : ไขสงเฉยบพลน หนาวสน ครนเนอครนตว ปวดเมอยกลามเนอ +
อาการระบบอนรวมภาวะเลอดออกจะเรมขนภายใน 5-7 วน นบแต
วนทแสดงอาการ เชน Pethechiae,Echymosis
+ เชอจะทำลายระบบภมคมกน
การตดตอ : การสมผสกบเชอ
การปองกน : ?
!
โรคตดตอ Lab.: Leukopenia (wbc <1000),Thrombocytopenia ,Clotting time over ,DIC
Lab investigative : ELISA, RT-PCR แยกเชอจากเลอดไดใน 3 วน
Px. Ribavirin (200 mg) 2 tab oral bid pc แบงตวของไวรสในเซลเมดเลอดขาว
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
. โรคเชอรา
!เชอราสามารถทาใหเกดโรคได 3 วธคอ
1. โดยการสรางสารพษ
2. โดยการกอใหเกดภมแพ
3. โดยการผานเขาสทางผวหนง
!.โรคจากสตวเซลลเดยว
เชน โรคบด โรคมาลาเรย !!
โรคตดตอ
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
สรปโรค/ ชองทางการตดตอของโรคตดตอโรคตดตอ
1. หายใจหรอสดดม นำมก นำลาย เสมหะ ไ อหรอจาม เกดละอองฝอย
กระจายอยในอากาศ การสดดมละอองเชอโรค ทำใหตด
เชอ Ex…วณโรค ไขหวด ไขหวดใหญ ไขคอตบ ไอกรน
และหด
2. ทางการกน กนอาหารหรอนำดมทปนเป อน เชอโรคจะเขาไปเพม
จำนวนในลำไส ออกมากบอจจาระแลวปนเปอนกบอาหาร
หรอเครองดม ตดตอสผอน Ex…อหวาตกโรค บด ไ ข
ไทฟอยด หรอไขรากสาดนอย โ ปลโอ ตบอกเสบ พยาธ
ใบไมในตบ พยาธตดหม พยาธตดวว พยาธใบไมในปอด
และพยาธตวจด
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
สรปโรค/ ชองทางการตดตอของโรคตดตอโรคตดตอ
3. ผวหนง 3.1 ทางบาดแผล รอยถลอกหรอฉดยา เชน โ รคพษสนขบา
บาดทะยก และหนองฝ !3.2 แมลงพาหะนาโรค เชน ยง หมด เหบ เหา และไร จะกน
เลอดทมเชอโรคเขาไป เชอโรคไปเพมจานวนในตวแมลง
เมอไปกดผอนกจะปลอยเชอ เชน มาลาเรย ไ ขเลอดออก ไ ข
สมองอกเสบ !3.3 บางชนดเปนพาหะนำโรคโดยเปนสอกลางนำเชอจากท
หนงไปอกทหนง แตไมเพมจำนวนเชอ เชน ไวรสตบอกเสบ
บ
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
สรปโรค/ ชองทางการตดตอของโรคตดตอโรคตดตอ
4. เพศสมพนธ โรคตดตอทางเพศสมพนธ เชน หนองใน ซฟลส หดหงอนไก
เรม และแผลรมออน
5. รกและชองคลอด 5.1 มารดาตดเชอโรคขณะตงครรภ ทำใหทารกตดเชอ เกด
ความพการแตกำเนด แทง หรอตายตงแตแรกคลอด เชอท
สำคญไดแก ซฟลส หดเยอรมน !5.2 ถามารดาตดเชอบรเวณชองคลอด ทารกจะไดรบเชอโดย
การกลนกน สดดมหรอสมผสขณะคลอด ทำใหเกดโรคอาการ
รนแรง เชน ตาอกเสบจากหนองใน หนองในเทยม โรคเรม
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
พรบ. โรคตดตอ (ทบทวนทกประกาศ 58/18/03)โรคตดตอ
โรคตดตออนตราย 6 โรค - อหวาตกโรค - ไขทรพษ - ไขเหลอง - กาฬโรค - SAR - อโบลา
โรคตดตอตามประกาศกระทรวงสาธารณสข ทงหมด 48 โรค
โรคตดตอตองแจงความ 21 โรค
โรคตดตอ (ทวไป) 27 โรค
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
Concept Infection Tropical Nursing Care
Knowledge of Infection Tropical
Disease
สาเหตของ
โรค
ชอง
ทางการ
ตดตอ
พาหะ
นำโรค
ระยะฟกตว/
ระยะตดตอ
การปองกน/
การทำลายเชอ
การใหการพยาบาลโดยตรงตามอาการแสดง / การปองกนการแพรกระจายเชอ
การดแลทางกาย !
- สขวทยาสวนบคคล
- อาหารและนา
- การขบถาย
- ใหการพยาบาลในแตละอาการ
-ตรวจวดและบนทกสญญาณชพ
อยางเครงครด
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
การใหการพยาบาลโดยตรงตามอาการแสดง
การดแลดานจตใจ
!-ใหการประคบประคองจตใจ
(อาการเหงา วาเหว วตกกงวล)
- พจารณาระยะเวลาการแยกผปวย
- ประสานความชวยเหลอ (เศรษฐกจ)
-ใหขอมล สนบสนน ชวยเหลอ ครอบครว
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
การปองกนการแพรกระจายเชอ
- หาสาเหตของเชอเพอชวยในการวนจฉย การแยกผปวย -ทางเดนหายใจ -ระบบทางเดนอาหาร -ทางเลอด บาดแผล ผวหนง
- การใหยาในการปองกนและรกษาโรค - ปองกนประชาชนและผสมผสโรคใหปลอดภยจากเชอ
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
การปองกนการแพรกระจายเชอ 3 วธ ทพยาบาลตองเครงปฏบต
1. Air-borne precaution
2. Droplet precaution
3. Contact precaution
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
การปองกนการแพรกระจายเชอ 3 วธ ทพยาบาลตองเครงปฏบต
1. Air-borne precaution : ปองกนการแพรกระจายทางอากาศจากฝอย ละอองนามก < 5 ไมครอน
Disease !
TB, Measles, Chicken pox
!!
อปกรณ
Mask if close up or move
-Hand washing
-isolation room/area
-ใชนายา 0.5% Hypochlorite
!
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
การปองกนการแพรกระจายเชอ 3 วธ ทพยาบาลตองเครงปฏบต
2. Droplet precaution : ปองกนการแพรกระจายทางอากาศจากฝอยละอองนามก > 5 ไมครอน
Disease !
Rubella, Mumps, pneumonia, pertussis
!!
อปกรณ
Mask if = or less 3 feet
-Mask for Pt. if move
-Gown if necessary
-Hand washing
-ใชนายา 0.5% Hypochlorite
!
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
การปองกนการแพรกระจายเชอ 3 วธ ทพยาบาลตองเครงปฏบต
3. Contact precaution : ปองกนการแพรกระจายทางสมผสทงทางตรง และ ทางออม
General Disease
!!
อปกรณ
Gloves & Gown if necessary
-Hand washing
- 0.5% Hypochlorite
- แยกของใช
Tropical Disease Nursing CareCHUTCHAVARN WONGSAREE
Lecturer, RN, MN.S. Adult, Ph.D. Nursing management (Learning)
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
หมายถง โรคซงพบบอยในเขตรอน เชน ไทย มาเลเซย กมพชา
Tropical Disease
สาเหต เกดจากแบคทเรย ไวรส โปรโตซว หนอนพยาธ สไปโรขด และรคเกตเซย
!โรคหลก
1. มาเลเรย 2. Leptospirosis 3. Rickettsioses -Scrub& Murine typhus 4. ไขเลอดออก (เรยนวชาเดก) 5. โรคผวหนง (เรยนในระบบผวหนง)
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
!!เชอตนเหต : สวนใหญ P.falciparum, P.vivax (ยงกนปลองตวเมย )
ระยะฟกตว : 10-14 วน
ลกษณะอาการ :
มาเลเรย -พบมากในเขตรอน ในประเทศไทย มอยทวไป
ยกเวนกรงเทพฯ สวนมากพบในพนทปาเขา
ระยะหนาว ระยะรอน ระยะเหงอออก
15-60 นาท 2 ชวโมง 1 ชวโมง
มหนาว สนเกรง ชพจรเบาเรว
ผวหนงเยน ซด คลนไส อาเจยน
ปสสาวะออกนอย
อณหภมกายจะสงขน ชพจรแรง ลม
หายใจรอน หนา ผวหนงแดงและ
แหง คลนไส อาเจยน กระหายนา
กระสบกระสาย รสกตวนอยลง ปวด
ศรษะ กระบอกตา
เหงอเรมออก ชพจรและความดน
ปกต จะรสกเหนอย เพลย
-การตรวจเชอมาลาเรย โดย Thin blood film หรอThick blood film
-ประวตการไปสมผสเชอ + อาการแสดง... สำคญตอการรกษาระยะเรมแรก
-ควนน คอ ยาหลกในการรกษา มผลตอไต
-ตวโรคเองมผลตอไต.....BUN,Scr, Urine out put
N/C ตามอาการ
- มาลาเรยขนสมอง / ชก/ไขสง/ซด/เหลอง/ลมเลอด
Tropical Disease
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
Leptospirosis
เชอตนเหต : Leptospira Bac. (พบเชอมากในหนและอาจพบไดใน โค กระบอ)
ระยะฟกตว : ระยะฟกตวใชเวลา 1-2 สปดาห แตไมเกน 3 สปดาห
ลกษณะอาการ : 2 ระยะ คอ anicteric & severe
1. Anicteric Leptospirosis (ไมเหลอง)
!
!!
Tropical Disease
ระยะ อาการเดน อาการรวม
leptospiremic
(ถาหายเองตองใน 1 wk.)
เหมอนไขหวดใหญ+ ปวดนอง หลง และหนาทอง ปวด
ศรษะมากโดยเฉพาะดานหนาหรอหลงเบาตา เจบคอ ไอ เจบหนาอก ผน สบสน ไอเปนเลอด
leptospiruric phase
(เกดขนหลง
Immune complex)
- Unknown aseptic meningitis มานตาอกเสบ จอตาอกเสบ
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
2. Severe Leptospirosis (Weil’s Syndrome )
****มอตราการตาย 5-15%
icterohaemorrhagiae/
copenhageni รนแรงใน 4-9 วนหลง
เรมมอาการ
อาการ
ผปวยจะเหลองมากจนแทบเปนสสม
ตบมาม โต ARF CHF Clotting
time prolong – Bleeding in organ /
กลามเนอลายสลาย / RWC แตก /
สมองอกเสบ/หวใจอกเสบ---!
multiple organ failure
!!
Tropical Disease
ขอสงเกต ไขระยะแรก 4-9 วน เปนระยะทเชอกระจายเขาสกระแสเลอด ทา
ใหมไขสงขนอยางรวดเรว หลงจากนนไขจะลดลง เขาสระยะพก
ประมาณ 1-3 วนกอนเขาสระยะทสอง (Weil 's Syndrome )
!การรกษา
ใช pennicillin ฉดขนาดประมาณ 6-20 ลาน ยนต
ตอวน
!N/C ตามอาการ
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
Scrub& Murine typhus
เชอตนเหต :
O.tsutsugamushi (พาหะคอไรออน)
ระยะฟกตว : 1-2 สปดาห (อาจตาง
กนไดตงแต 6-21วน)
ลกษณะอาการ : ไขสง (96-100%)
ปวดศรษะ คลนไส อาเจยน หออ
เหงอออก หนาวสน ตาแดง อาการไม
รนแรงไขลงเองสปดาหท 2 อาการจะ
ดขน ...อาการรนแรงไขอาจอยนาน 3
สปดาห การทำงานอวยวะตางๆลม
เหลวได
การตดตอ : ไรออนกด
การปองกน : ?
!
Tropical Disease
แผล
รอยบมสดำ คลายบหรจ(Eschar) พบ 6-18 วนแผลชวงแรกเปน papule เลกๆ ขยายใหญขน 2-5 mm เปนหนอง
ตรงกลางมเนอตาย เปนสะเกดแขงดำตรงกลาง แผลรอบๆแดง ไม
บวม ไมเจบมาก แผลสามารถพบไดทกสวนของรางกายทถกกด
ตอมาสะเกดหลดแผลคอยๆหายเปนแผลเปน แผลอาจมมากกวา 1
กได
LAB CBCชวงแรก WBC อาจปกตหรอตำ เกรดเลอดอาจตำ
30000-125000cell/mm2 /***AST,ALT,bilirubin อาจสงได Serology: -indirect immunofluorescence(IFA)and idirect
immunoperoxidase(IIP)พบ antibody ได 50% ของผปวยใน
สปดาหแรก
รกษา : Doxycyclin100 mg oral bid * 7day
CHUTCHAVARN WONGSAREE Lecturer, RN, MN.S. Adult
Faculty Of Nursing WESTERN UNIVERSITY CHANCHANABURI CAMPUS
คำชแจง ใหนสตเขยน 1.ปญหาทางการพยาบาล 2. ความคาดหวงทางการพยาบาล
และเกณฑการประเมน 3. กจกรรมการพยาบาลเดนๆทชวยลดและปองกนการเกด
ปญหาดงกลาวตามรายโรคตอไปน ( สงงาน 20 มนาคม 58 : ในรปแบบ Concept
mapping )
!เลขท 1-20 : อหวาตกโรค ไขหวดใหญ ไขไทฟอยด โรคพษสนขบา
เลขท 21-40 : เอดส วณโรคปอด เมดดออยด บาดทะยก
เลขท 41-60 : SARs Ebola ไขหวดนก Scrub& Murine typhus
เลขท 61-76 : มาเลเรย Leptospirosis กาฬโรค !!!
ใบงานท 5
37
Recommended