View
35
Download
1
Category
Preview:
DESCRIPTION
Informacja to nie igła w stogu siana… …jeśli dobrze opracowana. Trochę niezbędnej historii czyli kartkowe kartoteki zagadnieniowe. „Od zawsze” były w:. układzie działowym z własną klasyfikacją przedmiotową nanoszoną ręcznie - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Informacja to nie igła w stogu siana…
…jeśli dobrze opracowana
Trochę niezbędnej historii
czylikartkowe kartoteki zagadnieniowe
„Od zawsze” były w:
• układzie działowym
• z własną klasyfikacją przedmiotową nanoszoną ręcznie
• w obrębie działów opisy porządkowano chronologiczne a w ramach chronologii alfabetycznie
• poszukiwania ułatwiał kartkowy indeks działowy
• korzystanie odbywało się pod opieką bibliotekarza
Nadchodzi nowe
czyli
pierwsza elektroniczna baza
bibliograficzna w programie ISIS
• 1996 rok - projekt o nazwie „Bieżąca bibliografia edukacji”
• wprowadzenie języka słów kluczowych
• 1998 rok – koniec współpracy i początek własnej bazy (48 tytułów)
• tylko artykuły z czasopism
• cztery indeksy (autor, tytuł artykułu, tytuł czasopisma, słowo kluczowe)
Rok 1999
Nowe idzie krok daleji następuje…
• udostępnienie bazy elektronicznej czytelnikom [224]
• poprawienie jakości pracy
• szybszy dostęp do informacji
• wzrost liczby udzielonych informacji
• wprowadzenie możliwości wydruku zestawień bibliograficznych [94]
Daty przełomowe
• styczeń 2002 rok – zamknięcie kartotek kartkowych
• rok 2003 – intensywna nauka jhp BN i przygotowanie do założenia nowej bazy ( m. in. stworzenie formularza do wprowadzania opisu z hasłem przedmiotowym i zdefiniowanie indeksu)
• styczeń 2004 rok –zamknięcie starej bazy (około 65 tysięcy rekordów)
Nowa baza
• zawiera opisy bibliograficzne artykułów ze 120 tytułów czasopism (głównie tych, których nie bibliografuje BN)
• posiada pięć indeksów (autor, tytuł artykułu, tytuł czasopisma, słowo kluczowe i hasło przedmiotowe)
Rok 2006 pożegnanie z ISIS-em
• zakup Promaxa
• przygotowanie bazy do konwersji
• udana konwersja bazy (12 tysięcy rekordów)
Typy dokumentów obecnie rejestrowanych w bazie
• artykuły z czasopism
• fragmenty prac zbiorowych
• recenzje
• wywiady
Jak opracowujemy informacje
• bibliografujemy z autopsji
• opracowujemy pod względem formalnym i rzeczowym
• stosujemy dwa języki informacyjno-wyszukiwawcze
Język swobodnych słów kluczowych
Zalety:
• jedyny sposób szukania informacji „na temat” jeżeli brak innego języka informacyjno -wyszukiwawczego
• „elastyczny”
• zbliżony do języka naturalnego - ważne dla czytelników
Wady:
• synonimy
• liczba pojedyncza i mnoga
• brak jednego obowiązującego powszechnie słownika
Słownik słów kluczowych w Promaxie
Rozwiązania pozwalające kontrolować zawartość
słownika słów kluczowych
Własne
• wydruk zawartości słownika bez nazw własnych
• uporządkowane synonimy i liczba pojedyncza i mnoga
• spisane zasady
• nowo tworzone słowa kluczowe zapisywane wraz z początkiem tytułu artykułu i weryfikowane
• własne rozwiązania wynikające z pracy z czytelnikiem
„Odwrócenia”
„Scalenie”
Systemowe
• możliwość pobierania terminów ze słownika
• możliwość tworzenia „pustych” terminów „na zapas”
• minus - brak możliwości jednorazowego poprawiania dużej
ilości rekordów (słownik nie jest relacyjny)
Język haseł przedmiotowych
Biblioteki Narodowej
• stosowany w kilkuset polskich bibliotekach (głównie publicznych i pedagogicznych)
• kontrolowany kartoteką wzorcową JHP BN
• „narzucony odgórnie” użytkownikom, zwalnia z odpowiedzialności za jego kontrolowanie
• dąży do dużej szczegółowości
• nie zawsze „nadąża” za rzeczywistością
• kartoteka jest frekwencyjna tzn. jest dokument – książka - jest hasło
Posługiwanie się JHP BN
• ustalanie przedmiotu głównego dokumentu lub przedmiotów równorzędnych oraz ujęcia przedmiotu
• stosowanie nieograniczonej liczby haseł
• stosowanie tematów ogólnych i jednostkowych (osobowych, geograficznych, korporatywnych, tytułowych). Tematy te możemy podzielić też na rzeczowe i formalne
• stosowanie określników: rzeczowych, geograficznych, chronologicznych i formalnych
Posługiwanie się JHP BN
• dostosowywanie stopnia szczegółowości opisu do charakteru zbiorów i potrzeb czytelników
• korzystanie z kartoteki wzorcowej JHP BN
• śledzenie na bieżąco zmian w JHP BN
• konsultowanie z Wydziałem Opracowania Zbiorów
• doskonalenie na co dzień swojej wiedzy na temat jhp BN (szkolenia wewnętrzne)
Dlaczego dwujęzyczność?Ponieważ słabe i mocne strony języków
nawzajem się uzupełniają• niedostateczną „elastyczność” JHP BN i jego problemy z
„nadążaniem za potrzebą chwili” możemy zminimalizować korzystając z języka słów kluczowych
• ograniczenia konstrukcyjne dotyczące słów kluczowych (zawierają mało informacji) zminimalizujemy korzystając z JHP BN, który umożliwia zaopatrzenie tematu w wiele określników
• w sytuacji pracy indywidualnej z czytelnikiem możemy wybrać ten z języków, który w danej chwili gwarantuje większą efektywność wyszukiwania informacji.
WŁAŚNIE DLATEGO
• niedostateczna elastyczność jhp
• ograniczenia konstrukcyjne słów kluczowych
• możliwość wyboru jednego z narzędzi
Z myślą o maturzystach
Opór materii…
Docieramy do scenariuszy zajęć
Docieramy do scenariuszy zajęć
Docieramy do scenariuszy zajęć
Lokalna KartotekaHaseł Wzorcowych
… to już standard
Dlaczego warto?
ponieważ pozwala…
tworzyć hasła formalne i przedmiotowe
dzięki kreatorom wprowadzania danych
Kreator nazwy osobowej
Kreator hasła przedmiotowego
• kontrolować poprawność i spójność języka informacyjno-wyszukiwawczego
• korzystać z indeksu formalnego i przedmiotowego
• pobierać potrzebne hasła i wiązać je relacjami z rekordem bibliograficznym
Nasza LKHW
• liczy 17.031 rekordów i ciągle się powiększa (statystyki pozwalają kontrolować ilość autoryzowanych i nieautoryzowanych rekordów kartoteki)
• stanowi podstawowe narzędzie pracy przy opracowaniu przedmiotowym
• jest na bieżąco aktualizowana i meliorowana, możliwe jest poprawianie „globalne”, zmiana w rekordzie wzorcowym powoduje zmiany we wszystkich podwiązanych do niego rekordach bibliograficznych
Nasza LKHW
• „zwraca” nakład pracy bo unikamy błędów (odsyłacze całkowite widoczne w indeksie przedmiotowym)
• pozwala na kontrolowanie poprawności zaklasyfikowania określników (ponieważ rekordy LKHW nie autoryzują się automatycznie wraz z autoryzacją rekordu bibliograficznego)
Trzeba kontrolować
Trzeba kontrolować
Nasza LKHW
• umożliwia tworzenie relacji dzięki kreatorowi
Nasza LKHW • umożliwia tworzenie relacji dzięki opcji „Rozwiń do pól”
Tak nas widzą… czyli ProWeb
Proweb czyli OPAC Promaxa
• pozwala na przeglądanie bazy bibliograficznej zarówno
zarejestrowanym jak i anonimowym użytkownikom systemu
• wyszukiwanie za pomocą indeksów, słowników i
zapamiętanych strategii
• tworzenie bibliografii roboczej
• przechowywanie zapamiętanych strategii
• zapisywanie pliku z danymi na dysku lokalnym lub wysyłanie
go za pomocą poczty elektronicznej
Co może administrator bazy (nie bibliotekarz systemowy)
• definiować samodzielnie indeksy
• nadawać uprawnienia operatorom i analizować ich aktywność
• analizować statystykę bazy
• generować licznik odwiedzin widoczny na stronie on-line
• generować raporty wykorzystania indeksów
• kasować rekordy tymczasowe
Nasze indeksy
Statystyka wykorzystania indeksów
Statystyka bazy danych
• Informacje - "txt/bb_info.htm” - informacje o bibliotece i udostępnianych bazach danych
• Inne instalacje „txt/bb_links.htm” - połączenie z systemem w innych miejscach WWW (linki)
Bibliotekarz/użytkownik Proweba powinien zadbać o wypełnienie treścią plików:
Przed Promaxem i ProWebem brakowało możliwości:
• rejestrowania różnych typów dokumentów
• autoryzacji danych
• kontrolowania jhp (LKHW)
• monitorowania stopnia wykorzystania bazy (licznik)
• generowania indeksów i analizy stopnia ich wykorzystania
• udostępnienia bazy on-line
• efektywnego wyszukiwania
• zapisu wyniku wyszukiwania
I byłoby zupełnie dobrze, gdyby nie ...
• brak w haśle przedmiotowym w PROWEB myślników
rozdzielających temat od określników
• brak nazw ikonek : zaznacz, odznacz, zapisz, wyślij pocztą podczas korzystania z przeglądarki Mozilla
• wyświetlanie się fragmentu kodu HTML tzw. twardej spacji przy korzystaniu z odsyłaczy całkowitych w KHW
• brak możliwości wyszukiwania po początku
Dziękujemy za uwagę
Recommended