Instrumenty dęte blaszane

historia, budowa, odmiany

orkiestra symfoniczna, kapele ludowe, zespoły jazzowe

metalowa zwinięta piszczałka zakończona rozszerzoną czarą dźwiękową

dysponuje wyłącznie skalą naturalną (szereg harmoniczny 2, 3, 4, 5, 6, 8)

jest to tzw. instrument niepełny, mała menzura sprawia, że pierwszy ton szeregu harmonicznego nie odzywa się

odmiany: trąbka sygnałowa, ligawka, trembita

wyposażona w trzy wentyle obrotowe (obniżenie dźwięku o pół tonu, o cały ton, o półtora tonu)

krąglik pozwala na przestrojenie instrumentu

najczęściej używana trąbka w stroju B

trąbka mała (D, Es) trąbka altowa (F, Es)

wyposażona w wentyle tłokowe, spokrewniona z kornetem

bardziej smukła

jaśniejsza barwa dźwięku

zadęcie - zależy od napięcia warg grającego

tryle - wykonywano dawniej wargami, obecnie raczej za pomocą wentyla

zmniejszenie siły dźwięku i zmiana barwy= włożenie tłumika do czary głosowej

wzmocnienie siły dźwięku = skierowanie trąbki ukośnie ku górze

nisko strojone trąbki wyposażone w suwaki

10 dźwięków szeregu

harmonicznego – każdy z nich można obniżać za pomocą suwaka

suwak można przesuwać w

sposób ciągły (glissando) lub skokami (6 pozycji obniża strój każdorazowo o półton)

odmiany: puzon altowy Es, tenorowy B, basowy F, kontrabasowy (E, Es, C, B) z podwójnym suwakiem

rogi z otworami palcowymi

pochodzą z Persji, spotykane w Europie już we wczesnym średniowieczu

kształt: proste (białe) lub

wygięte (czarne)

materiał: kość słoniowa, drewno, metal

wielkość: od sopranowej do basowej (serpenty)

olifanty rogi sygnałowe

wykształciła się z rogu leśnego (Waldhorn)

waltornie naturalne dysponują 11 dźwiękami szeregu harmonicznego

dźwięk ciepły, silny i przenikliwy

do przestrajania używa się krąglików (zawinięte rurki dołączone między ustnikiem i wlotem kanału) oraz inwencji (przyłączane w środkowych odcinkach zwojów kanału)

począwszy od XIX wieku w waltorniach stosowane są także wentyle

dźwięki zakryte obniżenie i przyciemnienie dźwięku uzyskuje się poprzez włożenie prawej ręki do czary głosowej skierowanej w dół

dźwięki zatkane podwyższenie i stłumienie dźwięku uzyskuje się przez silne wciśnięcie pięści w otwór czary dźwiękowej

do czary można włożyć także tłumik

powstawały w XIX wieku poprzez wbudowanie wentyli obrotowych do rogów naturalnych lub klapowych

pełne, miękkie brzmienie instrument niepełny (mała

menzura, nie można wydobyć pierwszego tonu szeregu harmonicznego)

nazwa pochodzi od nazwiska Adolpha Saxa, który udoskonalił te instrumenty w I poł. XIX wieku we Francji

odmiany: piccolo, sopranowa, altowa, tenorowa

czara głosowa skierowana ku górze

większe rozmiary niski strój instrument pełny

(szeroka menzura, można wydobyć pierwszy ton szeregu harmonicznego)

odmiana barytonowa, basowa i kontrabasowa

tuba podwójna (kombinacja basowej i kontrabasowej, wentyl przełączający)