Introduction of marketing

េរកយពីករសិកស និសសតិអចយល់ដឹងបនអពំី ៖

I. េតម៉ឃធីីងជអវី? ( What is Marketing?)

II. េតម៉ឃធីងីមនទំនក់ទំនងជមួយនឹងផលតិកមម

េដយរេបៀបណ? េដយរេបៀបណ?

(How Marketing Relates to Production?)

III. សរៈសខំន់ៃនម៉ឃធីីង (The Importance of Marketing?)

IV. ករវិវតតន៍ៃនម៉ឃធីីង (The Evolution of Marketing?)

V. លក័ខខណ័ឌ ែដលនេំអយមនម៉ឃធីីង

(Requirement of Marketing to Occur )

VI. ទសសនៈជមលូដឋ នៃនម៉ឃតីធីង

(The marketing core concept)

VII. ទសសនៈម៉ឃធីីងេនកនងុរដឋ ភិបល នងិអងគករVII. ទសសនៈម៉ឃធីីងេនកនងុរដឋ ភិបល នងិអងគករមិនសេំដរបក់ចំេណញ (The marketing concept in government and non-profit organizations)

១. េតម៉ឃធីីងជអវី? (What is Marketing)

មនមតិជេរចនយល់ថ ម៉ឃីធីគឺសំេដេទេល “ ករលក”់ និង

“ករផសយពណិជជកមម” ប៉ែុនតម៉ឃីធីងមននយ័ទូលំទូលយជងេនះ

េទេទៀតែដលកនុងេនះវរមួមននូវសកមមភពជេរចនដូចជ ៖

១. ករសិកសវភិគវយតៃំល នងិប៉នរ់បមណេទេលតំរវូករ នងិ

ចំណងច់ំណូលចិតតរបស់អតិថជិនអំពីផលិតផល។

២. េធវករប៉នស់ម នពីទកីែនលង េពលេវល និងមេធយបយែបងែចក និងេរជសេរ សវធិសីរសតផសពវផសយផលិតផលដល់អតិថជិនេអយបនសមរសប។

៣. េធវករប៉នរ់បមណពីចំននួគូរបែជង ចំណុចខល ងំ ចំណុចេខសយ ទំហំទីផសរ ៃថលលកផ់លិតផលរបស់ពកួេគ ។ល។

៤. េធវករប៉នស់ម នពីករចំណយ កណំតៃ់ថលលក ់ចំណូល និងរបក់៤. េធវករប៉នស់ម នពីករចំណយ កណំតៃ់ថលលក ់ចំណូល និងរបក់ចំេណញ សកមមភពទងំអស់េនះេហយ គឺជចេំលយៃនសំណួរខងេល ែដលអនករគបរ់គងម៉ឃីធីងទងំអស់រតវូយកចតិតទុកដក ់េដយអនុវតតយ៉ងរបុងរបយត័ន េរពះវជមូលដឋ នរគឹះនមំកនូវេជគជយ័ៃនរកុមហ៊ុនរបស់េគ។

II. េតម៉ឃធីីងមនទំនក់ទំនងជមួយនឹងផលតិកមមេដយរេបៀបណ? (How marketing relates to production?)

– ម៉ឃីធីង និងផលិតកមម គឺជកតត សំខនែ់ដលមនទំនកទ់នំងគន កនុងរបពន័ធអជីវកមមមយួ សំេដបេំពញតំរវូករអតិថជិននូវទំនិញ រេឺសវកមមែដលខលួនមន ។កមមែដលខលួនមន ។– ម៉ឃីធីង និងេសវកមម បនផតល់នូវអតតរបេយជន ៍(តៃំល) សំខន ់៦ យ៉ងដូចខងេរកយ៖

១. របេយជនៃ៍នទរំង(់ផលិតផល) ៖ Form utility : គឺជករេរៀបចំផលិតផលជទំរងអ់ចេរបរបស់បន កនុងករបេំពញតំរវូកររបស់អតិថិជន។

២. របេយជនៃ៍នករងរ ៖ Task utility : គឺជផលរបេយជនែ៍ដលទទួលបនតមរយៈករបំេពញកិចចករ (ករងរ) រកឺរផតល់េសវកមមេទេអយនរណមន ក។់

៣. របេយជន៍ៃនេពលេវល ៖ Time utility : គឺធនេអយនូវផលិតផលរគបេ់ពលេវល ែដលអតិថិជនរតូវករវ។

៤. របេយជន៍ៃនទីកែនលង ៖ Price utility : គឺេធវយ៉ងណនំ៤. របេយជន៍ៃនទីកែនលង ៖ Price utility : គឺេធវយ៉ងណនំផលិតផលេទទីកែនលង ែដលអតិថិជនរតូវករ េរបរបស់។

៥. របេយជនៃ៍នពតម៌ន ៖ Information : វរតូវបនបេងកតេឡងតមរយៈករផតល់ពតម៌នដល់អតិថិជន េអយបនដឹងពីផលិតផល។ល។

៦. របេយជនៃ៍នកមមសិទធិ ៖ Possession : វេកតេឡងេនេពលែដលអតិថិជនទិញផលិតផល េហយភពជមច ស់រតូវបនេផទរេទឲយអនកទិញតមរយៈករេដះដូរ។

Type of Utility provided by marketing and production

Time

UtilityPlace

Form

Information

Possession

Task

Provided by production Guided by marketing

Provided by marketing

(The importance of marketing)III. សរៈសខំន់ៃនម៉ឃធីីង

(The importance of marketing)ម៉ឃីធីងមនតួនទីសំខនណ់ស់ េទេលអងគភពអជវីកមម អងគ

ភពមនិសំេដរបកច់េំណញ កដ៏ូចជជីវភពរស់េនរបស់មនុសសរគប់ៗរបូផងែដរ។ ១. និយមន័យម៉ឃីធីង ៖ Definition of Marketing១. និយមន័យម៉ឃីធីង ៖ Definition of Marketingម៉ឃីធីងរតវូបនកំណតន់ិយមនយ័ជពីរកំរតិ គកឺំរតិម៉រក ូនងិករំតិមរីក ូម៉ឃីធីង។ក. ម៉រកូម៉ឃីធីង ៖ Macro marketingជដំេណ រករេនកនុងសងគម េដយកំណតទ់ិសេដៃនចរនតេសដឋកចិចមយួ កនុងករនយំកទនំិញ និងេសវកមមពអីនកផលិតេទកនអ់នកេរបរបស់

េដមបេីអយតរំវូករ នងិករផគតផ់គងអ់ចបំេពញឲយគន របកបេដយរបសិទធិភពខពស់ និងសំេរចបនេគលេដៃនសងគមជតទិងំមូល។

ខ. មីរកូម៉ឃីធីង ៖ Micro Marketingគឺជករអនុវតតនស៍កមមភពទងំឡយ េដមបសីំេរចបននូវេគលេដរបស់អងគភពអជីវកមម គឺែសវងរកអតិថជិនែដលមនតំរវូករ និងនំរបស់អងគភពអជីវកមម គឺែសវងរកអតិថជិនែដលមនតំរវូករ និងនំយកទំនិញ ឬេសវកមមពអីនកផលិតេទបេំពញតំរវូករទងំេនះ។

សរបុមកតមទសសនៈរបស់េលក Kotler បនេអយនិយមនយ័ម៉ឃីធីងដូចខងេរកម៖“ម៉ឃីធីង គជឺដំេណ រសងគម នងិកររគបរ់គងែដលេនកនុងេនះបគុគលមន ក់ៗ នងិរកមុបគុគលបនទទួលនូវអវីែដលពួកេគរតវូករ និងចងប់ន

តមរយៈករបេងកតករផគតផ់តង ់និងករេដះដូរផលិតផលមនតៃំលរវងគន េទវញិេទមក”។២. មុខងរម៉ឃីធីង ៖ Marketing Function

ក. មុខងរេដះដូរ ៖ Exchange Function : រមួមនករលក ់និងករទិញែដលមនមូលដឋ នរគឹះៃនម៉ឃីធីង។

ខ. មុខងរែបងែចក ករទិញែដលមនមូលដឋ នរគឹះៃនម៉ឃីធីង។

ខ. មុខងរែបងែចក ៖ Distribution Function : រមួមនករដឹកជញជូ ន នងិសតុកទនំិញ។

+ករដកឹជញជូ ន ៖ Transporting : វទកទ់ងេទនឹងករបេងកតឲយមនរបេយជន ៍(តំៃល) ៃនទីកែនលង (ដឹកជញជូ នផលិតផលពកីែនលងផលិតេទកែនលងែដលមនតំរវូករពតិរបកដ)។

+ករសតុក (បរំងុ) ៖ Storing (stock) : ករសតុកទនំិញបនសមរសបអចបេងកតឲយមនរបេយជនេ៍ពលេវល (អចបេំពញតំរវូករអតិថិជនបនរគបេ់ពលេវល)។

គ. មុខងរសំរបសំរួល ៖ Facilitate Function : រមួមន៖ + ករផតល់ហិរញញ វតថុ ៖ Financing : អជីវករ ររឺកមុហ៊ុនរតវូេរតៀម + ករផតល់ហិរញញ វតថុ ៖ Financing : អជីវករ ររឺកមុហ៊ុនរតវូេរតៀម

របភពហិរញញ វតថុសំរបប់េំរ កនុងករផលិត ដឹកជញជូ ន សតុក ករផសពវផសយ េសវលក ់នងិទិញទនំិញ ។ល។

+ ករផតល់ឥណទន ៖ Credit grading : ជទូេទផលិតករផតល់ឥណទនេទេអយអនកលកដ់ុ ំ� អនកលករ់យ �អនកេរបរបស់ (អចមន) ។

ឃ. មុខងររ$មូលពត៌មនអំពីទីផសរ៖ Marketing Information

Grathering : រមួមន៖

+ ករែសវងរក និងវភិគឱកសទីផសរ

+ េរៀបចំករសកលបងទផីសរ+ េរៀបចំករសកលបងទផីសរ

+ កររបមូលពតម៌នអពំីគូរបកតួរបែជង

+ េធវរបយករណ៍ជូនអនកេធវេសចកតសីំេរចចតិត

ង. ករកំណត់ៃថល ៖ Pricing

ៃថលរតូវកំណតយ់៉ងណឲយបនសមរសបែដលអចទទួល

យកបនទងំអនកលក ់និងអនកទិញ។

ច. កររ$ថុយេរគះថន ក់ ៖ Risk takingច. កររ$ថុយេរគះថន ក់ ៖ Risk taking

អជីវកមម ររឺកមុហ៊ុនរតវូទទលួយកកររបថុយនឹងេរគះថន ក ់

កនុងករផតល់ឥណទន សតុកទំនិញ នងិបញហ ែដលអចេកតេឡង

ជយថេហតុ។

ជទូេទម៉ឃីធីងរតវូបនវវិតតន ៍េដយឆលងកតប់ដីណំកក់ល ៖១. ដំណក់កលេផត តេទេលផលិតកមម៖ Production orientation stage:

– ជដំណកក់លែដលេកតេឡងមនុទសសវតសរទ៍ី ៣០ ែដលថិតេនកនុងសមយ័កលបដវិតតៃនឧសសហកមម។

The evolution of MarketingIV. ករវិវតតន៍ៃនម៉ឃធីីង

The evolution of Marketing

សមយ័កលបដវិតតៃនឧសសហកមម។– ជសមយ័កលែដលតរំវូករធំជងករផគតផ់គង ់ទផីសរចំណុះឲយផលិតករ– ទសសនៈរបស់ផលិតករ គឺយកចតិតទុកដករ់គបរ់គងេទេលករផលិត

េដយេផត តេទេលករចណំយ នងិរបសិទធិភពផលិតកមមេដយពុំបរមភពីករខវះអនកេរបរបស់េឡយ។

២. ដំណក់កលេផត តេទេលករលក់ ៖ Sale orientation stage:– េរកយកឡំុងទសសវតសរទ៍ ី៣០ មកេនះឧសសហកមមជេរចនបន ផលិតេលសពីេសចកតរីតវូករេរបរបស់។– េពលេនះផលិតករបនបែងវរករយកចិតតទុកដកព់ីករផលិត េទេលករបេងកនករលកេ់នេលទីផសរ ែដលមនកររបកួតកនែ់តខល ងំេលករបេងកនករលកេ់នេលទីផសរ ែដលមនកររបកួតកនែ់តខល ងំេឡងៗ។– េនះជដណំកក់លផលិតករចណំុះេអយទីផសរវញិ។– រកុមហ៊ុនជេរចនបនយកចិតតទុកដកផ់សពវផសយពណិជជកមម និងជំរញុករលកត់មរយៈករេលកទឹកចតិតដល់អនកេរបរបស់។

៣. ដំណក់កលេផត តេទេលែផនកម៉ឃីធីង៖Marketing department orientation stage:

– េនេពលែដលតំរវូករផគតផ់គង ់នងិកររបកតួរបែជងបនេកនេឡងយ៉ងឆបរ់ហ័ស េនះសកមមភពម៉ឃីធីងជេរចនបនេដរតួនទីឈនមខុកនុងផលិតកមម អជីវកមម។ឈនមខុកនុងផលិតកមម អជីវកមម។

– រកុមហ៊ុនរតូវេធវករសិកសរសវរជវជមុន រកេអយេឃញនូវអវីែដលអតថិិជន រទឺីផសររតវូករ េហយអនុវតតរគបស់កមមភពេដមប ីបំេពញតរំវូករេនះ ។

– រល់សកមមភពម៉ឃីធីងទងំេនះ រតូវដកឲ់យសថិតេនេរកមករ

ទទួលខុសរតវូរបស់ែផនកម៉ឃីធីង។

– ែផនកម៉ឃីធីងរតវូេធវករសំរបសំរលួជមយួែផនកេផសងៗេទៀត កនុង

ករេរៀបចែំផនករយុទធសរសតរយៈេពលខលី រយៈេពលមធយម និងរយៈករេរៀបចែំផនករយុទធសរសតរយៈេពលខលី រយៈេពលមធយម និងរយៈ

េពលែវងរបស់រកមុហ៊ុន េដយេរបនូវទសសនៈម៉ឃីធងីជមូលដឋ ន។

V. លក័ខខណ័ឌ ែដលនេំអយមនម៉ឃធីីង(Requirements of marketing to occur)

េដមបេីអយសកមមភពម៉ឃីធីងមយួ អចដេំណ រករបនេនះ រតវូ

មនល័កខខណ័ឌ មយួចំនួនដូចខងេរកម៖

១. រតវូមនភគីពរី ឬេរចន (អចជបគុគល ឬជអងគភពអជីវកមម) ១. រតវូមនភគីពរី ឬេរចន (អចជបគុគល ឬជអងគភពអជីវកមម)

ែដលមនតរំវូករមនិទនប់នបេំពញ ដូចជអនកេរបរបស់រតូវករ

ឱសថសំរបព់យបលជំងរឺកពះពីអនកលក ់រឯីអនកលកក់រ៏តវូករអនក

ទិញផលិតផលរបស់ខលួនផងែដរ។

២. រតវូមនតរំវូករ េហយទងំលទធភពរគបរ់គនក់នុងករបំេពញតំរវូ

ករេនះ។ ឧទហរណ៍ខងេល ............

៣. រតវូមនមេធយបយកនុងករទំនកទ់នំងរវងភគីទងំពរី៖

ឧទហរណ៍ខងេល......ឧទហរណ៍ខងេល......

៤. រតវូមនរបស់អវីមយួសំរបក់រេដះដូវរវងភគទីងំពរី ៖

ឧទហរណ៍ខងេល......

ែផអកតមនិយមនយ័ម៉ឃីធីងរបស់េលក Kotler ខងេល េនះទសសនៈជមូលដឋ នៃនម៉ឃីធីង គេឺផត តេទេលជំហនសំខន់ៗ មយួចនំួនដូចខងេរកម៖១. តំរូវករចបំច់, ចំណងច់ំណូលចិតត និងតំរូវករ

VI. ទសសនៈជមលូដឋ នៃនម៉ឃធីីង(The marketing core concept)

១. តំរូវករចបំច់, ចំណងច់ំណូលចិតត និងតំរូវករ(Needs, Wants and Demands)ក. តំរូវករចបំច់ ៖ Needs : រមួមនមហូបអហរ, េសលៀកពក,់ ជរំក

សុវតថិភពសនតិសុខ, កមមសិទធ , ករេគរព.....។ល។

ខ.ចំណងច់ំណូលចិតត ៖ Wants: គឺជបណំងែដលចងប់នរបស់ បុគគលមន ក់ៗ ដូចជ ៖ ទំរងរ់បូរង គុណភព មុខងរេរបរបស់ លកខណៈពិេសសរបស់ផលិតផលណមយួ។ល។គ. តំរូវករ ៖ Demands: គឺជចំណងច់ំណូលរបស់បុគគលេទេលផលិតផលណមយួ េហយេគមនលទធភពទិញ។ផលិតផលណមយួ េហយេគមនលទធភពទិញ។២. ផលិតផល (ទំនិញ, េសវ និងគំនិត) ៖

Production (Goods, services and ideas)ផលិតផល គសឺំេដេលអវីៗ ទងំអស់ែដលរតវូបនផតល់េដមបបីេំពញ តំរវូករ និងចណំងច់ំណូលចិតត។ វរមួមនទំនិញេសវកមម នងិគំនតិ៖

ក. ទំនិញ ៖ goods?ខ. េសវកមម ៖ services?គ. គំនិត ៖ ideas?៣. តំៃល (អតតរ$េយជន៍), ៃថលេដម និងករបំេពញចិតតអតិថិជន

Value, Cost and SatisfactionValue, Cost and Satisfactionក. អតតរ$េយជន៍ (តំៃល) ៖ Value : គឺសំេដេលតៃំល រគឺុណ

សមបតតិៃនករេរបរបស់ផលិតផលែដលខលួនបនទញិ។ ខ. ៃថលេដម ៖ Cost : រ ួមមនករចំណយកនុងករផលិតទំនិញ រ ឺ

េសវកមម និងៃថលឱកស (opportunity cost) ែដលជតំៃលៃនករចំណយ (ខតបង)់ នូវេពលេវល រឱឺកសកនុងករសំេរចចតិតកនុង

ករេរជសេរ សដំេណះរសយអវីមយួ។គ. ករបំេពញចិតតអតិថិជន៖ Satisfaction : គឺជករផតល់នូវទំនិញ

និងេសវកមមែដលអចបេំពញតំរវូករ នងិចំណងច់ណំូលចិតតរបស់អតថិិជន។ ៤. ករេដះដូរ ៖ Exchange : គឺជករផល ស់បតូរផលិតផលមនតៃំលឲយគន េទវញិេទរវងភគពីរី រេឺរចន។ឲយគន េទវញិេទរវងភគពីរី រេឺរចន។៥. ទំនក់ទំនង និងបណត ញ ៖ Relationships and networks

ក. ករទំនក់ទំនង ៖ Relationship : សំេដេលករេធវទំនកទ់នំង ម៉ឃីធីងលអ និងយូរអែងវងជមយួអតិថជិន អនកែចកចយលក ់និងអនកផគតផ់គងផ់លិតផល។

ខ. បណត ញ ៖ Networks: គឺសំេដេលបណត ញម៉ឃីធីង

ែដលចូលរមួមនរកុមហ៊ុន និងអនកគរំទទងំអស់ ដូចជមច ស់ភគ

ហ៊ុន បុគគលិក អតិថជិន អនកលកដ់ុំ អនកលករ់យ។ល។

៦. ទីផសរ ៖ Markets : គឺសំេដេលរកុមអតិថិជនែដលមនកលំំង៦. ទីផសរ ៖ Markets : គឺសំេដេលរកុមអតិថិជនែដលមនកលំំង

ទិញ និងតំរវូករមនិទនប់នបេំពញ។ ទផីសរែចកចយជពីរគ៖ឺ

ក. ទីផសរអនកេរ$រKស់ ៖ Consumer market?

ខ. ទីផសរជំនួញ ៖ Business market?

៧. អនកទីផសរ និងអតិថិជន ៖ Marketers and prospectsក. អនកទីផសរ ៖ Markets : គឺសំេដេលអនកែដលែសវងរកអតិថិ

ជនែដលអចចូលរមួកនុងករេដះដូរផលិតផល។ ខ. អតិថិជនែដលសងឃមឹ (អនកែដលរ$ែហល) ៖ Prospects : គឺ

សំេដេទេលបុគគលទងំឡយ ែដលអនកទីផសរកណំតថ់មនសំេដេទេលបុគគលទងំឡយ ែដលអនកទីផសរកណំតថ់មនសកត នុពលកនុងករេដះដូរទនំិញ។***េដមបេីអយងយយល់ េនះេយងអចសេងខបនូវទសសនៈជមូលដឋ នៃនម៉ឃីធីងដូចរបូបងហ ញខងេរកម៖

ទសសនៈទនម៉ឃីធីង ៖ The marketing concepts

១. រដឋ ភិបល (សថ ប័នរដឋ ភិបល) ៖ Government : រមួមនែផនកអបរ់សំុខភបិល កសិកមម ឧសសហកមម ពណិជជកមម េទសចរណ៍ ។ល។ ែដល

VII. ទសសនៈម៉ឃធីីងេនកនងុរដឋ ភិបល នងិអងគករ

មិនសេំដរបក់ចំេណញ (The marketing concept in government and non-profit organization)

ខភបិល កសិកមម ឧសសហកមម ពណិជជកមម េទសចរណ៍ ។ល។ ែដលបនេរបរបស់នូវទសសនៈទនម៉ឃីធីង េដមបកីសង និងអភវិឌឍន ៍េទមុខជនចិចេដយេធវទំនកទ់នំង ទកទ់ញករគរំទឧបតថមភ និងចូលរមួពីមជឍដឋ នជត ិនងិអនតរជតិ។២. អងគភពមិនសំេដរKក់ចំេណញ ៖ Non-profit organization : រមួមនអងគករសុខភពសធរណៈ អងគករសបបរុសជន អងគករសិទធមិនុសស

សសន នន គណបកសនេយបយ ។ល។ កប៏នអនុវតតនទ៍សសនៈ ម៉ឃីធីងេដមបេីអយសកមមភព និងេគលបំណងរបស់េគមនកររកីចំេរ ន នងិអភវិឌឍនេ៍ទមុខជនិចចេដយេធវករទំនកទ់នំង ទកទ់ញករគរំទឧបតថមភ និងចូលរមួពីមជឍដឋ នជត ិនងិអនតរជតិ។