iyot yetersizliği hastalıkları

İYOT

Kimyasal bir maddedir.

İyot vücuda yeterli iyot bulunan toprakta yetişen besinler, su ve deniz ürünlerinden sağlanır.

İyot ihtiyacı yetişkinler için günlük150 mcg dir.

• Normal büyüme ve gelişme,

• Beyin ve sinir sisteminin normal çalışması için gereklidir.

Yetişkin bir insan vücudunda ortalama 20-30 mg iyot bulunur.

Bunun %75’i troid bezindedir.

İyot triodotironin (T3) VE Troksin (T4) hormonlarının bileşiminde bulunur.

• *Vücut ısısı ve enerjisinin düzenlenmesi için gerekli olan troid hormonlarının ( T3 , T4 ) yapımı için gerekmektedir.

Guatr en fazla Karadeniz bölgesinde ve Bolu, Kastamonu, Malatya, Rize, Ordu, Zonguldak, Artvin, Kütahya ve Konya illerinde görülmüştür.

Ülkemizde her 3 kadına karşın 1 erkekte guatr görülmektedir.

İYH (İyot Yetersizliği Hastalıkları) ile İLGİLİ SORUNLAR YAŞAMIN DÖRT

EVRESİNE İLİŞKİNDİR;

1- FETÜS* Fetüsteki iyot yetersizliği, annedeki iyot yetersizliğinin bir sonucudur.

* İyot yetersizliği;

Ölü doðumlar

Düşükler

Doğuştan anomaliler,

Endemik kretinizm, (kretinizm günlük iyot tüketimi 25 mcg’dan az olduğunda ortaya çıkmaktadır).

Kretinizm genellikle iki şekilde görülmektedir:

1- Miksödem kretinizm (Cücelik, mental bozuklukla kendini gösterir ve az görülür.)

2-Nörolojik kretinizm ise mental gerilik, sağırlık ve dilsizlik, spastik dipleji ile belirlenmektedir.

2-Neonatal Dönem

*Düşük doğum ağırlığı ve doğuştan anomaliler çocukluk döneminde daha belirgin bir risk oluşturmaktadır.

*Tiroid fonksiyonunun önemi bebeklerde beynin (doğum sırasında tam büyüklüğünün 1/3 ü kadar olması ve iki yaş döneminin sonuna kadar hızla büyüyerek) tam büyüklüğüne ulaşmasıyla ilişkilidir.*Nenatal hipotiroidizm vakaları görülmekte, mental bozukluk riski artmaktadır.

3-Çocukluk Dönemi

*Çocuklarda iyot yetersizliği guatr ile ilişkilidir.Guart oranı yaş ile artış göstermekte ve adölesan dönemde maksimum düzeye ulaşmaktadır.

*Kızlarda prevelans erkeklerden daha yüksektir.

*İyot yetersizliği olan bölgelerde, çocukların başarıları ve IQ değerlerinin, iyot yetersizliği olmayan bölgelere oranla daha düşük olduğu gösterilmiştir.

*Yaşları 6-12 olan okul çocuklarında guatr prevelansının saptanması, iyot yetersizliğinin toplumdaki en iyi göstergesidir.

4-Yetişkin

*Yetişkinlerde iyot yetersizliğinin sonucu guatr dır.*Mental fonksiyonlarda azalma görülmektedir.*İyot yetersizliği bulunan toplumlarda, insanların düşünme ve karar verme yetenekleri olumsuz etkilenmektedir

*İnsanların sosyal gelişimi engellenmektedir.

GUATR

Tanım olarak normaldan büyük tiroid bezi demektir.

İYOT YETERSİZLİĞİ

Yeterli tiroid hormonu yapılamaz

Kanda tiroid hormonu düzeyi düşer

Pituiterden TSH Salınımı artar

Troid bezi daha fazla çalışır

GUATR

HİPOTİROİDİZM

Vücudun yeterince tiroid hormonu sağlayamadığı anlamına gelmektedir.Hipotiroidizmde;

*Hareketlerde yavaşlık, *Soğuğa intolerans,

*Kuru deri, *Kabızlık

*Uyku hali görülür.

*Küçük çocuklarda bunlara bağlı olarak;mental gerilik ve büyümede gerrilik oluşur.

Tiroid hormonları beyin ve sinir sisteminin normal gelişimi için elzemdir.

IYH TANI YÖNTEMLERİ

1- Klinik yöntemler

2- Biyokimyasal yöntemler

*İdrarda iyot analizi: İdrardaki iyot miktarı, diyetle alınan iyot miktarının iyi bir göstergesidir.

İdrarla iyot atımının; < mcg/dl veya < 50 mcg kreatinin/gün altında olması iyot yetersizliğini gösterir.

3-Kan Örnekleri

IYH ‘nı ortadan kaldırmak için çözüm yolları1- İyotlu tuz

2- İyotlu yağ

3- Ağızdan iyot tabletleri

Ekmek, şeker, yağ ve suyun iyotlanması gibi yöntemler olmakla beraber

IYH’IN ortadan kaldırılmasında tek çözüm

ülke çapında tüm tuzların iyotlanmasıdır.