İZMİR EKO-VERİMLİLİK (TEMİZ ÜRETİM) PROGRAMI

İZMİR EKO-VERİMLİLİK (TEMİZ ÜRETİM) PROGRAMI

Ferda Ulutaş

Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı

11 Şubat 2014

EBSO, İzmir

EKO-VERİMLİLİK (TEMİZ ÜRETİM)VE UYGULAMA ÖRNEKLERİ

KAPSAM

Temiz Üretim (Eko-verimlilik) Nedir? TTGV ve Temiz Üretim (Eko-verimlilik)

Faaliyetleri Örnek Uygulamalar ve Kazanımlar

UNIDO Eko-verimlilik Programı TTGV Çevre Destekleri Programı

Temiz Üretim (Eko-verimlilik) Nedir?

Temiz Üretim (Eko-verimlilik) Nedir?

Seyreltme

Arıtma

Geri Dönüşüm

Temiz Üretim

1960

Kirlilik Kontrolü(Boru-sonu)

1990

Kirlilik Önleme(Temiz Üretim)

Kirlilik Kontrolu – Kirlilik Önleme

Temiz Üretim (Eko-verimlilik) Nedir?

PROSESKaynaklar Ürün

Atık AtıkBertarafı

PROSESKaynaklar Ürün

AtıkAtık

Bertarafı

TEMİZ ÜRETİM UYGULAMASI İLE

Boru sonu

Temiz Üretim (Eko-verimlilik) Nedir?

Temiz üretim: Bütünsel ve önleyici bir çevre stratejisinin ürün ve süreçlere sürekli olarak uygulanması ile insanlar ve çevre üzerindeki risklerin azaltılması (Birleşmiş Milletler Çevre Programı - UNEP)

Temiz üretim: Hammadde, su ve enerjinin etkin olarak kullanılarak olası en yüksek oranda ürüne/ hizmete dönüştürülmesi

Temiz Üretim: Atık miktarının azaltılarak verimliliğin artırılması

Temiz Üretim (Eko-verimlilik) Nedir?

- Temiz üretim kavramı, 1990’lı yıllardan bu yana, pek çok ülkenin gündeminde yer almaktadır.

- AB’de 1980’li yıllardan beri kirliliğin önlenmesi, vb. kavramlar ile temiz üretim ile ilgili konular gündemdedir.

- Özellikle son yıllarda “sürdürülebilirlik” yaklaşımı ile birlikte üretim boyutu kadar tüketim boyutu da ön plana çıkmış, “sürdürülebilir tüketim ve üretim” kavramı üzerinde yoğun olarak durulmaya başlanmıştır.

- Başta AB olmak üzere pek çok ülkede “temiz üretim” ve/veya “sürdürülebilir tüketim ve üretim”, vb. kavramları hedefleyen politikalar, stratejiler, eylem planları hayata geçmektedir.

Temiz Üretimin (Eko-verimlilik) Gelişimi

Hammadde kullanımının azaltımıKaynakta atık azaltımı

Enerji verimliliğinin artırılması(Tehlikeli) kimyasal tüketiminin azaltımı

Çevreye duyarlı tasarımÜrün dayanıklılığının ve ömrünün artırılması

Geri dönüşüm

çalışmalarını içeren

koruyucu/bütünsel/sürekli bir stratejinin

ÜRETİM SÜREÇLERİNE

ÜRÜNLERE HİZMETLERE

uygulanarak

Maliyetlerin azaltılması ve çevresel performansın geliştirilmesi ile

eko-nomik ve eko-lojik verimliliğinin arttırılması demektir.

VERİMLİLİK ARTIŞI

İLE

ÇEVRESEL PERFORMANS

VE

EKONOMİKKAZANÇ

Neden Temiz Üretim (Eko-verimlilik)?

Atıkların kaynağında azaltımı

Yeniden kullanım ve/veya geri dönüşüm

Ürün modifikasyonu

Temiz Üretimin (Eko-verimlilik) Nasıl Uygulanır?

Atıkların kaynağında azaltımı

a. Yönetsel önlemler:- Temiz üretimin en basit yöntemlerinden

biridir.- Ciddi bir yatırım maliyeti getirmez.- Olanakların belirlenmesinin hemen ardından

uygulamaya geçirilebilir.- Ör: Üretim planlaması, bakım onarım

programları, eğitim programları, enerji yönetimi

- Ör: Su vanalarının kapalı tutulması, ekipmanların, boşa çalıştırılmaması, kimyasal madde dozlarının optimizasyonu, vd. yoluyla su, enerji ve diğer kaynak kayıplarının önlenmesi

Atıkların kaynağında azaltımı Yeniden kullanım ve/veya geri

dönüşüm Ürün modifikasyonu

Temiz Üretimin (Eko-verimlilik) Nasıl Uygulanır?

Atıkların kaynağında azaltımı

b. Daha iyi proses kontrolü:

- Proses çalışma şartlarının kaynak tüketimi, üretim ve atık oluşumu bakımından optimum düzeye uygun olup olmamasının kontrol edilerek, gerekli ise uygun şekilde düzenlenmesini içerir.

- Sıcaklık, zaman, basınç, pH, proses hızı gibi parametrelerin izlenmesini ve olabildiğince optimum seviyelere yakın tutulmasını kapsamaktadır.

- Yönetsel önlemlere göre daha gelişmiş bir izleme ve yönetim (otomasyon, vb.) gerektirmektedir.

Atıkların kaynağında azaltımı Yeniden kullanım ve/veya geri

dönüşüm Ürün modifikasyonu

Temiz Üretimin (Eko-verimlilik) Nasıl Uygulanır?

Atıkların kaynağında azaltımı

c. Malzeme değişimi:

- Maliyet ve kaliteden ödün vermeden daha yüksek kalitede bir malzemenin kullanılmasıdır.

- Malzemelerin kalitesi ile ürünlerin kalite ve miktarlarını doğrudan etkiler.

- Malzeme değişimi malzemelerin daha iyi çevresel özelliklere sahip olanlarla değişimini de kapsar. (Ör: Tehlikeli kimyasal madde içeren bir boyanın çevre dostu alternatifi ile ikamesi, tehlikeli kimyasal maddenin neden olduğu arıtıma gereksinimleri ve maliyetlerinin ortadan kalkmasını/ azalmasını sağlar)

Atıkların kaynağında azaltımı Yeniden kullanım ve/veya geri

dönüşüm Ürün modifikasyonu

Temiz Üretimin (Eko-verimlilik) Nasıl Uygulanır?

Atıkların kaynağında azaltımı

d. Ekipman Modifikasyonu:

- Var olan ekipmanların daha az atık oluşması ve daha verimli üretim prosesleri sağlaması yönünde geliştirilmesidir.

- Motor devirlerinin ayarlanması, yüksek verimli motor kullanılması, reaktör, tank, vb. hacimlerinin optimizasyonu, sıcak ve soğuk yüzeylerin izole edilmesi, vb. ekipman modifikasyonuna verilebilecek örneklerden bazılarıdır.

Atıkların kaynağında azaltımı Yeniden kullanım ve/veya geri

dönüşüm Ürün modifikasyonu

Temiz Üretimin (Eko-verimlilik) Nasıl Uygulanır?

Atıkların kaynağında azaltımı

e. Proses Değişikliği:

- Modern ve daha verimli teknik ve teknolojilerin kullanılmasını kapsar.

- Diğer temiz üretim uygulamalarından daha yüksek bir ilk yatırım maliyeti gerektirir.

- Potansiyel kazanımlar ve kalitedeki artışlar yatırımın kısa süre içinde geri dönmesini sağlar, firmanın daha güncel ve çağdaş üretim proseslerine geçmesini kolaylaştırır.

- Bu tür uygulamalar genellikle ürün ve üretim kalitesinde de iyileşme sağlar.

- Ör: Fırın yakma teknolojisinin değiştirilerek verimli yanma ve kaliteli ürün elde edilmesi

Atıkların kaynağında azaltımı Yeniden kullanım ve/veya geri

dönüşüm Ürün modifikasyonu

Temiz Üretimin (Eko-verimlilik) Nasıl Uygulanır?

Yeniden Kullanım/ Geri Dönüşün

- Yerinde geri dönüşüm ya da yeniden kullanım, atıkların toplanması ve bunların üretimin aynı ya da farklı bölümlerinde yeniden kullanılmasını kapsar. (Ör: Bir prosesten kaynaklı yıkama suyunun diğer bir temizleme prosesinde yeniden kullanımı)

- Yan ürün, atıkların toplanması (gerekiyorsa belli bir işlemden geçirilmesi) sonrası diğer firmalara girdi olarak satılmasıdır. (Ör: bira fabrikasından kaynaklanan atık mayanın, hayvan yemi, balık üretimi ve gıda katkı maddesi olarak kullanılması; atıktan enerji üretilmesi)

Atıkların kaynağında azaltımı Yeniden kullanım ve/veya geri

dönüşüm Ürün modifikasyonu

Temiz Üretimin (Eko-verimlilik) Nasıl Uygulanır?

Ürün Modifikasyonu

- Geliştirilmiş ürün tasarımı, malzeme tüketimi ve tehlikeli maddelerin kullanımında azaltım sağlayabilir.

- Geri dönüştürülebilir ürünler, uzatılmış ürün ömrü, daha etkin ve daha az malzeme yoğun paketleme, zararlı madde içeren malzemelerin kullanılmaması

Atıkların kaynağında azaltımı Yeniden kullanım ve/veya geri

dönüşüm Ürün modifikasyonu

Temiz Üretimin (Eko-verimlilik) Nasıl Uygulanır?

- Ürünlerin hafifletilmesi, et kalınlıklarının azaltılması, ürünün daha kolay geri dönüştürülebilir olmasını sağlayan tasarımlar, vd.

- Ör: Ambalaj değişimi (Buradaki temel bakış açısı, ürünün korunmasını garanti ederken, ambalaj malzemesi miktarının minimize edilmesidir.)

- Ör: Kırılabilir malzemelerin korunmasına yönelik olarak plastik köpük yerine geri dönüştürülmüş karton kullanımıdır.

TTGV ve Temiz Üretim (Eko-verimlilik)

OTİM PROJESİ

ESİNKAP

UNIDO EKO-VERİMLİLİK

TTGV ÇEVRE DESTEKLERİ

ÇOB-TTGV – TEMİZ ÜRETİM PROJESİ

TTGV Kuruldu

AB 7. ÇERÇEVE: SÜRDÜRÜLEBİLİR TÜKETİM ÜRETİM PR.

GEF ENERJİ VERİMLİLİĞİ PROJESİ

İSKENDERUN KÖRFEZİNDE ENDÜSTRİYEL SİMBİYOZ PROJESİ

UNIDO TEKSTİL SEKTÖRÜ PROJESİ

YEŞİL GİRİŞİMCİLİK PROJESİ

AB ÇEVRESEL İŞBİRLİĞİ AĞLARI PROJESİ

İZMİR EKO-VERİMLİLİK TEMİZ ÜRETİM PROJESİ

1991 … 1994 … 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

İZMİR EKO-VERİMLİLİK (TEMİZ ÜRETİM) PROGRAMI

UNIDO EKO-VERİMLİLİK (TEMİZ ÜRETİM) PROGRAMI

BM Ortak Programı

Proje Süresi: 3 Yıl (2008-2011)

Ana Faydalanıcı: T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Proje Yürütücü Ortakları:

1. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP)

2. Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP)

3. Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO)

4. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO)

“TÜRKİYE’NİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE UYUM KAPASİTESİNİN GELİŞTİRİLMESİ”

BM ORTAK PROGRAMI

Faydalanıcı: T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı

Pilot Bölge: Seyhan Havzası (Kayseri, Niğde, Adana)

Proje Ekibi:

Yürütücü Kuruluşlar:

Birleşmiş Milletler Sınai Kalkınma Teşkilatı (UNIDO)

Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV)

Proje Danışmanı:

Prof. Dr. Göksel N. Demirer (ODTÜ)

UNIDO Eko-verimlilik Programı

Haziran 2008 – Aralık 2011

Program Süresi

Proje Uygulamaları

Gıda ve İçecek Sektörü Adana - PAKYÜREK Tarım San. ve Tic. A.Ş. Kayseri - GÜLSAN Gıda San. ve Tic. A.Ş. (MEYSU)

Metal İşleme ve Makine Sektörü

Niğde - DİTAŞ Doğan Yedek Parça İma. ve Tek. A.Ş. Ankara - BOSAN Boyama Ltd. Şti.

Adana - ADVANSA SASA Polyester Sanayi A.Ş

Bursa - ÖZEL TEKSTİL Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti

Kimya Sektörü

Tekstil Sektörü

Kullanılan Yöntemler ve Araçlar

Çevresel Performans Göstergeleri (EPI)• Birim ürün başına tüketim (su, enerji vb.)• Birim hammadde başına tüketim (su, enerji vb.) Kıyaslama (Benchmarking )• Uluslararası literatür ve uygulamalar• En iyi teknikler/teknolojiler (BATs) Hammadde Maliyet Analizi Malzeme Akış Analizi Su Kütle Dengesi• Proses bazlı su tüketim verileri• Atıksu üretim değerleri

PAKYÜREK Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Firma Bilgisi

Sektör:

Gıda Sektörü - Marine, füme ve dondurulmuş deniz ürünleri üretimi

Şehir:

Adana

Kuruluş yılı:

1960

Çalışan sayısı:

120

Proje öncesi yıllık su tüketimi:

75.000 m3

Proje Öncesinde Durum

Hamsi Çözdürme Tesise donmuş olarak kasalar halinde

gelen hamsiler su yardımıyla çözdürülüyor.

Yıllık su tüketim: 22.000 m3

Hamsi Temizleme (Ayıklama) Çözdürülmüş hamsiler işçiler

tarafından el ile temizleniyor. Temizlenme aşamasında sürekli

olarak su akışından faydalanılıyordu. Yıllık su tüketimi: 36.000 m3

PAKYÜREK Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Gerçekleştirilen Uygulamalar

Uygulama:

Hamsi Çözdürme ve Temizleme Sularının

Geri Kazanımı

Yöntem: Yeni bir çözdürme sistemi tasarımı

(Duşlama)Filtrasyon + Çöktürme + Ozonlama

(Arıtılmış suyun yeniden kullanımı)

Proje Bütçesi:

26.900 $ UNIDO Katkısı

50.000 $ Firma Katkısı

PAKYÜREK Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş.

PAKYÜREK Tarım Sanayi ve Ticaret A.Ş.

Sağlanan Kazanımlar

Proses

Proje Öncesi Su Tüketimi

Mevcut Su Tüketimi

Sağlanan Tasarruf

m3 / ton hamsi m3 / ton hamsi %

Hamsi Temizleme (Ayıklama)

46,5 16,4 64,7

Hamsi Çözdürme 28,4 15,4 45,8

İlgili Prosesler Toplamı

74,9 31,8 57,5

Toplam Su Tasarrufu: 33.400 m3/yıl Uygulamalar sonucu ürün kalitesi de artmıştır.

GÜLSAN Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. (MEYSU)

Firma Bilgisi

Sektör:

İçecek Sektörü - Meyve suyu ve süt ürünleri üretimi

Şehir:

Kayseri

Kuruluş yılı:

1970

Çalışan sayısı:

100-130

Proje öncesi yıllık su tüketimi:

851.500 m3

GÜLSAN Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. (MEYSU)

Proje Öncesinde Durum

Meyve Konsantresi Üretimi Tesise gelen meyveler yıkandıktan ve ön işlemden geçirildikten

sonra pastörize edilerek konsantre haline dönüştürülüyor. Konsantre üretimi aşamasında yer altı suyu soğutma amaçlı

kullanılıyor (Once-through Cooling). Yıllık soğutma suyu tüketimi: 346.000 m3

Meyve Suyu Üretimi Meyve konsantresi su ve diğer katkı maddeleri ile birleştirilerek

meyve suyuna dönüştürülüyor. Meyve suyu üretimi aşamasında yer altı suyu soğutma amaçlı

kullanılıyor (Once-through Cooling). Yıllık soğutma suyu tüketimi: 173.000 m3

GÜLSAN Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. (MEYSU)

Gerçekleştirilen Uygulamalar

Uygulama:

Meyve konsantresi ve meyve suyu üretim hattında soğutma suyu geri kazanımı

Yöntem:

İki ayrı soğutma kulesi ve pompalama sistemi ile soğutma sularının sistemde yeniden kullanılması

Proje Bütçesi:

28.600 $ UNIDO Katkısı

28.300 $ Firma Katkısı

GÜLSAN Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. (MEYSU)

Sağlanan Kazanımlar

ProsesProje Öncesi Su Tüketimi

(m3 /yıl)

Mevcut Su Tüketimi(m3 /yıl)

Tasarruf miktarı

(%)

Meyve konsantresi üretimi – Soğutma Hattı

346.000 18.000 94,8

Meyve suyu üretimi – Soğutma Hattı

173.000 28.000 84,0

Toplam Soğutma Prosesleri 519.000 46.000 91,2

Firma Toplam Su Tüketimi 851.500 378.500 55,6

Yıllık su kazancı: 473.000 m3

OSB’ye gönderilen atık su miktarı azalmıştır.

GÜLSAN Gıda Sanayi ve Ticaret A.Ş. (MEYSU)

Çevresel Performans Göstergeleri (EPI) - Kıyaslama

Referans DeğerlerSu Tüketimi

(m3 / m3 içecek)

Binnie, 1987b (cited in Gumbo et. al., 2003) 2.3

Gumbo et. al., 2003 3.5

Hsine et. al., 2005 2.5 – 3.5

Environment Report, 2006 1.5

IFC, 2007 6.5

ETBPP, 2009 2.3 – 6.1

Proje Öncesi 23,6

Proje Sonrası 10,6

ÖZEL TEKSTİL Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.

Firma Bilgisi

Sektör:

Tekstil Sektörü – Tekstil boyama ve apreleme

Şehir:

Bursa

Kuruluş yılı:

1940

Çalışan sayısı:

150

Proje öncesi yıllık su tüketimi:

300.000 – 350.000 m3

ÖZEL TEKSTİL Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.

Proje Öncesinde Durum

Tekstil Boyama ve Apreleme Prosesleri Yaklaşık olarak yıllık 260.000 m3 su bu

prosesler için kullanılmakta olup bu tüketim değeri firmanın toplam tüketiminin % 80-85’ini oluşturmaktadır.

Su Yumuşatma Sistemi Proseslerde kullanılan distile su eski teknoloji

bir su yumuşatma ekipmanı ile üretilmekte olup bu ekipman manüel olarak çalıştırılmadadır. Su yumuşatma cihazının rejenerasyonu sırasında tüketilen su miktarı 15 m3 /rej iken tüketilen tuz miktarı 450/kg/rej’dur.

ÖZEL TEKSTİL Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.

Gerçekleştirilen Uygulamalar

Tekstil Boyama ve Apreleme Prosesleri Her bir proses için su tüketim değerlerinin daha iyi kontrol

edilmesi ve bu proseslerdeki optimum su tüketim değerlerinin belirlenmesi

Yıkama sürelerinin azaltılması, terbiyede kullanılan taşarlı yıkamadaki taşar yıkama vanalarının kapatılması

Boyama makinelerinin soğutma suyu bölümlerindeki giriş-çıkış vanalarının yenilenmesi.

Kurutma makinesi soğutma sularının toplanarak yeniden kullanılmak üzere yumuşak su havuzuna gönderilmesi

Kumaş açma makinesinde kullanılan suyun optimum debisinin belirlenmesi

Kumaş tüy yakma makinesi soğutma suyunun yeniden kullanılmak üzere yumuşak su havuzuna gönderilmesi

ÖZEL TEKSTİL Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.

Gerçekleştirilen Uygulamalar

Su Yumuşatma Sistemi Proje kapsamında eski teknoloji olan su

yumuşatma cihazı tam otomatik ve üretilen suyun kalitesini de artıran yeni sistem bir su yumuşatma ünitesi ile değiştirilmiştir.

Proje Bütçesi:

10.000 $ UNIDO Katkısı

12.000 $ Firma Katkısı

ÖZEL TEKSTİL Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.

Sağlanan Kazanımlar

Kazanım Miktar

Enerji %22 (3,17 kWh/kg)

Su % 54 (61,5 L/kg)

(TL/yıl)Yatırım MaliyetleriSu yumuşatma üniteleri ve hidrofor 34.659

Toplam 34.659

Ekonomik Kazanımlar (TL/yıl)

Enerji (Pompa) 17.435Enerji (ısıtma) 327.726

Toplam 345.161

Toplam Yatırım Tutarı Yıllık Mali Kazanç Geri Ödeme Süresi

34.659 TL 345.161 TL 2 aydan kısa

ADVANSA SASA Polyester Sanayi A.Ş.

Firma Bilgisi

Sektör:

Kimya Sektörü – Elyaf ve Polyester üretimi

Şehir:

Adana

Kuruluş yılı:

1968

Çalışan sayısı:

1.200

Proje öncesi yıllık su tüketimi:

2.300.000 - 3.000.000 m3

ADVANSA SASA Polyester Sanayi A.Ş.

Proje Öncesinde Durum

Proje öncesi süreçte, kızgın yağ iletimi için kullanılan pompalar iyon değiştirici sistemi ile üretilen yumuşak su ile soğutulmaktaydı.

Kızgın Yağ İletim Pompaları

(Su soğutmalı)

Su Tüketimi(m3/yıl)

Pompa D2 27.726Pompa D5 13.368Pompa D6 13.368Pompa D7 4.555Pompa D8 27.726Pompa D10 5.849

Toplam 93.088

ADVANSA SASA Polyester Sanayi A.Ş.

Gerçekleştirilen Uygulamalar Gerçekleştirilen proje ile su soğutmalı

(yumuşak su) ısı transfer pompalarının yerine hava soğutmalı yeni nesil pompalara geçiş sağlanmıştır. Bu sayede üretimin bu aşamasında su tüketimi ortadan kaldırılmıştır.

Proje Bütçesi:

24.300 $ UNIDO Katkısı

25.000 $ Firma Katkısı

ADVANSA SASA Polyester Sanayi A.Ş.

Sağlanan Kazanımlar

Kazanım Açıklama Miktar Yıllık Mali Kazanç

EnerjiPompaların motorlarının verimli motorlar olmasından kaynaklanan enerji tasarrufu

44.170 kWh/yıl Elektrik 7.014 TL

Enerji Permutit suyun soğutulması için kulelerde harcanan enerji

77.000 kwh/yıl Elektrik 12.228 TL

Su Permutit (yumuşak) su tasarrufu 93.000 m3/yıl 74.470 TL

Diğer Su soğutmalı pompaların keçe değişim maliyeti 21.743 TL/yıl 21.743 TL

TOPLAM KAZANÇ 115.455 TL

ADVANSA SASA Polyester Sanayi A.Ş.

Sağlanan Kazanımlar

Yatırım MaliyetleriPompalar 76.124,00

Ekonomik Kazanımlar (TL/yıl)

Pompalardaki verimli motorlar ile elektrik tasarrufu 7.014,12 TL

Soğutma kulesinde pompa soğutma su çevriminin ortadan kalkması ile oluşan elektrik tasarrufu 12.227,60 TL

Eski pompalarda keçe değişim maliyeti 21.743,00 TL

Pompa soğutmasında kullanılan permutit su üretim azaltılması ile oluşan tasarruf 74.470,40 TL

Toplam 115.455,12 TL

Toplam Yatırım Tutarı Yıllık Mali Kazanç Geri Ödeme Süresi

76.124 TL 115.455 TL 8 ay

Pilot Projeler Sonucunda Toplam Kazanımlar

Su Tasarrufu 784.550 m3/yıl(%22)Kimyasal Tasarrufu • 192 ton/yıl Tuz (NaCl)

• 7,7 ton/yıl Tiner• 5,2 ton/yıl Sodyum Siyanür (NaCN)• 1,2 ton/yıl Kadmiyum Oksit (CdO)• 1,7 ton/yıl Diğer

Enerji tasarrufu 4.681.000 kWh/yıl Doğalgaz (425.545 m3) 265.970 kWh/yıl Elektrik

CO2 salımında azalma* 978 ton/yıl CO2

Diğer Kazanımlar • Üretim sürecinde ve ürün kalitesinde iyileşme • Proses süresinin kısalması • İş gücünden tasarruf • Bakım-onarım maliyetlerinin azalması • Atıksu arıtma maliyetlerinde azalma • vb.

Yatırım Tutarı UNIDO Katkısı: 139.800 $Firmaların Katkısı: 125.000 $Toplam: 264.800 $

Yıllık Mali Kazanç 1.357.792 $Geri Ödeme Süresi Yaklaşık 3 ay

Pilot Projeler Sonucunda Toplam Kazanımlar

TTGV Çevre Destekleri

TEMEL YAKLAŞIM:

Sanayicimizin çevre dostu teknoloji ve teknikleri

uygulayarak,

çevre performanslarını ve aynı zamanda rekabet güçlerini

artırmalarını/maliyetlerini düşürmelerini sağlamak.Teknoloji Geliştirme Sürdürülebilirlik Politikaları

Ekonomik büyüme

Çevre performansının iyileşmesi

EKO-VERİMLİLİK/ TEMİZ ÜRETİM

ENERJİ VERİMLİLİĞİ

TTGV Çevre Destekleri Yaklaşımı

ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ

Çevre Destekleri Değerlendirme

Portföy: 28 Proje Toplam Kullandırım: 11,5 Milyon ABD Doları Sektörler: Tekstil, Seramik, Alüminyum, Enerji, Kağıt, Plastik,

Gıda, Çelik, Gazbeton, Hayvan Yemi, Kimya, Geri Kazanım,

İzolasyon Bölgeler: Marmara, İç Anadolu, Karadeniz, Akdeniz, Ege,

Doğu Anadolu Firma Büyüklüğü: Büyük + KOBİ

İzleme/ değerlendirme çalışmaları, başarı öyküleri…

Projenin İçeriğiProje

Bütçesi ($)

Projenin Geri Dönüş

Süresi

Gazbeton üretim sürecinde oluşan firenin, üretime geri kazandırma sürecinin geliştirilip, atık azaltımı ve hammadde tasarrufu 230.100 0,7 yıl

Enerji santralı gaz türbini giriş havası soğutulması yöntemi ile sıcak sezondaki olumsuz etkinin ortadan kaldırılması sonucu enerji üretim verimliliğinin arttırılması, doğal gaz tüketiminin azaltılarak birim elektrik üretim maliyetinin düşürülmesi

1.150.000 2,3 yıl

Tekstil üretiminde doğalgaz ile çalışan ramöz makinesinde atık ısı geri kazanımı ile taze havanın ve proses suyunun ısıtılması 240.000 1,3 yıl

Metal dövmesi öncesi malzemeyi hazırlayan tavlama (ısıtma) işleminde d. gazlı fırınlar yerine indüksiyon ısıtma teknolojisinin kullanılması, daha kaliteli ürün

1.380.000 2,2 yıl

Seramik üretiminde enerji etüdü ve enerji yönetimi de dahil olmak üzere, enerji izleme ve otomasyon sistemi, ısı geri kazanım sistemi, basınçlı hava sistemleri verimliliği uygulamaları 745.000 2,6 yıl

Proseste kullanılan mevcut fırın teknolojisindeki kayıpların ve problemlerin ortadan kaldırıldığı yeni ve güncel teknolojiye sahip bir ergitme sistemine geçiş ile enerji tasarrufu ve daha kaliteli ve ekonomik üretimin sağlanması 210.000 1,1 yıl

Kazan sistemlerinde ekonomizer uygulaması, fire taşıma sistemleri revizyonu, buhar hatları kapalı kondens geri kazanımıyla su ve enerji tasarrufu sağlanması 525.000 1,2 yıl

Yüksek verimli yakma sistemi ile buhar üretimi; distilasyon kondens ünitesinde ısı ve su geri kazanımı ile sıcak suyun ısısından yararlanılarak, eşanjör vasıtasıyla kazan besi suyunun ısıtılması 365.000 3,3 yıl

Çevre Destekleri – Örnek Projeler

Çevre Destekleri – Örnek Projeler

15 Seçilmiş Proje:

Parametre Tasarruf/ azaltım miktarı

Yaklaşık neye denk geliyor?

Doğal gaz tüketimi 6,85 milyon m3/yıl 3750 hanenin yıllık doğal gaz tüketimiElektrik tüketimi 2,25 milyon kWh/yıl 750 hanenin yıllık elektrik tüketimiCO2 salımı 54.750 ton/yıl 20 MW’lık rüzgar santralinin sağladığı

azaltımBertaraf edilmesi gereken atık miktarı

62.000 ton/yıl Türkiye’de düzenli depolama sahasına giden atıkların yaklaşık ‰5’i

Çevre Destekleri – Örnek Projeler

15 Seçilmiş Proje:

Parametre Kazanım

Geri ödeme süresi 0,5 – 4,7 yıl (Ortalama: 2,4 yıl)Teknoloji ve ekipmanların yerlilik oranı (ortalama)

%70

Yaratılan yeni istihdam 35 kişi

Yaratılan nitelikli istihdam 8 kişi

Çevre Destekleri – Örnek Projeler

15 Seçilmiş Proje – Kazanım Alanları: Firmanın rekabet gücüne etki Karlılık artışına etki Ürün / üretim kalitesindeki iyileşmeye etkisi Firmanın ihracat potansiyeline etki Üretim kapasitesindeki artışa etki Standart ve mevzuat yükümlülüklerinin yerine getirilmesi ile ilgili etki İş gücü verimliliğine etki Doğal gaz tüketiminde azalma Elektrik tüketiminde azalma CO2 salımında azalma Katı atık azaltımı SOx, NOx, vb. hava kirletici emisyonlarında azalma Su tüketiminde azalma Gürültü probleminin önüne geçilmesi Koku probleminin önüne geçilmesi Bakım-onarım maliyetlerinde azalma Atıksu arıtma maliyetlerinde azalma Nakliye/depolama maliyetinden tasarruf Çalışma ortamının iyileştirilmesi İstihdam artışı

TEŞEKKÜRLER

Ferda Ulutaşfulutas@ttgv.org.tr

Cyberplaza B Blok Kat: 5-6Bilkent / Ankara

Tel: (312) 265 02 72 / 353www.ttgv.org.tr