View
0
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Jaarverslag 2015
Stichting Christelijk Speciaal
Onderwijs Apeldoorn,
te Apeldoorn
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Pagina:
4
19
22
30
36
38
39
40
46
Verantwoording subsidies 47
48
52
54
55
Ondertekening bestuur 57
59
60
61
63
65
66
68
Gesegmenteerde staat van baten en lasten 2015, vergelijkende cijfers 2014
INHOUDSOPGAVE
Grondslagen van waardering en resultaatbepaling
Balans per 31 december 2015, vergelijkende cijfers per 31 december 2014
Toelichting op de te onderscheiden posten van de staat van baten en lasten
Bestuursverslag:
Algemeen instellingsbeleid
Financieel beleid
Staat van baten en lasten 2015, vergelijkende cijfers 2014
Jaarrekening:
Kasstroomoverzicht 2015, vergelijkende cijfers 2014
Toelichting op de te onderscheiden posten van de balans
Kengetallen
Niet uit balans blijkende verplichtingen
Wet normering bezoldiging topfunctionarissen
Controleverklaring
Verbonden partijen
(Voorstel) bestemming van het resultaat
Overige gegevens:
Staat van baten en lasten 2015 per kostenplaats
Gebeurtenissen na balansdatum
Gegevens over de rechtspersoon
Bijlagen:
Specificatie balansposten
Reserves en voorzieningen per kostenplaats
Versie: definitief / 2 mei 2016 2
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
BESTUURSVERSLAG
Versie: definitief / 2 mei 2016 3
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
ALGEMEEN INSTELLINGSBELEID
Jaarrekening
Kernactiviteiten en Beleid
Brinnummer
De Prinsenhof 01FJ
De Zonnehoek 02VX
De Boog 15DN
Doelstelling van de organisatie (Missie en visie)
-
- Mensen met leer- of gedragsmoeilijkheden of een beperking moeten weten dat zij bij deze
samenleving horen, met gelijke rechten en kansen, zonder onderscheid van persoon of mate van
persoonlijkheidsontwikkeling, als mensen die individueel van elkaar verschillen.
De missie, visie en kernwaarden van CSO zijn geformuleerd in de visiediscussie van bestuur en directies
in het najaar van 2006. Voor de opstelling van het strategisch beleidsplan 2008-2012 zijn ze
geactualiseerd. De missie luidt:
“Uitgaande van de talenten en mogelijkheden van de leerlingen biedt CSO – vanuit Bijbels perspectief –
kwalitatief hoogwaardig christelijk speciaal onderwijs aan kinderen met een speciale hulpvraag. Wij bieden
een passende onderwijsomgeving voor onze leerlingen die stimulerend, uitdagend en veilig is. Deze
onderwijsomgeving moet bijdragen aan de ontwikkeling van een positief en reëel zelfbeeld, de
ontwikkeling van de talenten van de leerlingen in brede zin, zo optimaal mogelijke leerprestaties,
zelfredzaamheid en sociale competenties, zodat onze leerlingen zo zelfstandig mogelijk kunnen
functioneren als volwaardig lid van de maatschappij”.
Daartoe biedt CSO met hart en expertise leer- en ontwikkelingsmogelijkheden voor leerlingen van 4 t/m 19
jaar met een specifieke onderwijskundige en/of ondersteuningsbehoefte die op of binnen het SBO-, ZML-,
praktijkonderwijs een passend onderwijszorgarrangement geboden kan worden.
CSO wil haar missie uitvoeren vanuit een duidelijke visie op christelijk speciaal onderwijs. Centrale
elementen in de visie zijn:
Deze jaarrekening is gecontroleerd door accountantskantoor DVE accountants.
Inleiding
In dit jaarverslag wordt aandacht besteed aan de financiële activiteiten van de Stichting Christelijk Speciaal
Onderwijs Apeldoorn in het jaar 2015.
De in dit verslag opgenomen jaarrekening 2015 van de Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn
is opgesteld door Dyade Ede.
Onder het bevoegd gezag van de Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, met bevoegd gezag
nummer 72464, vallen de onderstaande scholen:
CSO heeft een richtinggevend voorbeeld in Jezus Christus, van waaruit wij dienstbaar willen zijn aan
de mensen om ons heen en een bijdrage leveren aan een rechtvaardige en vreedzame samenleving.
Daarom willen wij leerlingen onderwijzen en vormen en hebben daarbij veel aandacht voor kwetsbare
of kansarme groepen.
Versie: definitief / 2 mei 2016 4
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
-
-
-
-
-
-
-
-
Juridische structuur
Organisatiestructuur en personele bezetting
Dit geeft het volgende organigram:
De organisatiestructuur is in 2015 niet gewijzigd.
CSO heeft een breed onderwijs- en expertiseaanbod voor zowel leerlingen als collega-scholen:
- Onderwijs aan de in de missie beschreven doelgroepen.
- Zorgtrajectbemiddeling; dit betreft activiteiten als signalering, onderzoek en advisering.
- Ondersteuning; dit betreft het intern en extern inzetten van expertise van medewerkers van CSO
ten behoeve van leerlingen, ouders en samenwerkingspartners.
- Arbeidstoeleiding; dit betreft het begeleiden naar een, al dan niet betaalde, arbeidsfunctie in de
maatschappij.
- Netwerkfunctie; dit betreft het CSO als partner in het (regionale) netwerk van scholen in Apeldoorn
e.o. en het onderhouden van externe relaties met en bemiddeling naar instellingen voor
jeugdhulpverlening, jeugdgezondheidszorg, arbeidstoeleiding en het overige onderwijs.
De stichting werkt sinds het moment waarop de verenigingsstructuur is omgezet in een stichtingsstructuur
met een Raad van Bestuur en een Raad van Toezicht. De bestuurstaken worden uitgeoefend door de drie
directeuren gezamenlijk, samen vormen zij de Raad van Bestuur. Zij besteden ieder ongeveer een dag per
week aan de bestuurstaak en hebben daarnaast hun taak als directeur van de eigen school. Er is een
aparte Raad van Toezicht benoemd die toezicht op de Raad van Bestuur uitoefent en onafhankelijk
functioneert.
Raad van Toezicht
De rechtspersoonlijkheid van het bevoegd gezag is een stichting.
Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn is op 2 november 1982 opgericht en is ingeschreven bij
de Kamer van Koophandel te Apeldoorn onder dossiernummer 40103192.
De juridische structuur is in 2015 niet aangepast.
Raad van Bestuur
directeur
De Prinsenhof
directeur
De Zonnehoek
directeur
De Boog
In het strategisch beleidsplan 2015-2019 zijn de missie en visie niet gewijzigd. De identiteitsvraag, waar
staan wij voor, is wel uitgewerkt. De identiteit blijkt straks uit:
ons facilitair beleid draagt bij aan een duurzame samenleving
inspectierapporten over onze scholen laten op alle indicatoren tenminste een voldoende zien
leerlingen verlaten de school naar een passende, duurzame vervolgplek (arbeid of vervolgonderwijs)
ouders zijn uiterst tevreden over de informatievoorziening, communicatie en betrokkenheid bij de
school
leerlingen worden niet buitengesloten en voelen zich veilig binnen onze scholen
leerlingen laten een grote verantwoordelijkheid zien voor hun eigen leerproces
leerlingen behalen maximaal bij hun talenten en persoonlijkheid passende resultaten (diploma's,
certificaten, scores)
Versie: definitief / 2 mei 2016 5
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
wtf
totaal
wtf
Prinsenhof
wtf
Zonnehoek
wtf
Boog
wtf
bestuur
5,6805 1,3000 2,2460 1,5345 0,6000
67,7637 20,2413 30,6179 16,9045 0,0000
32,1753 3,2256 25,5119 3,4378 0,0000
105,6195 24,7669 58,3758 21,8768 0,6000
Bestuurssamenstelling
Voorzitter :
Lid :
Lid :
De Raad van Toezicht bestond op 31 december 2015 uit:
Voorzitter :
Lid :
Lid : P.J.H. Bouwsema
Code goed bestuur
Bestuurlijke organisatie
doelstelling progressie
Er is een plan opgesteld voor de wijze waarop de continuïteit en kwaliteit van
de Raad van Bestuur en de directie van de CSO-scholen wordt gewaarborgd.
Er is een overzicht
opgesteld mbt de
continuïteit.
Het strategisch beleidsplan CSO is geactualiseerd gerealiseerd
R.C.H. Steneker
L.K. van Oorspronk
De leden van de Raad van Bestuur hebben een dienstverband bij de stichting. Zij ontvangen bezoldiging
conform de CAO als directeur van hun school.
De leden van de Raad van Toezicht ontvangen een jaarlijkse onkostenvergoeding ter hoogte van € 1.000
per lid. Zij hebben geen dienstverband bij de stichting. Er zijn geen voornemens om de leden van de Raad
van Toezicht een dienstverband bij de stichting te geven.
In 2008 is het nieuwe besturingsmodel met een Raad van Toezicht en een Raad van Bestuur ingevoerd.
Met deze wijziging is de scheiding tussen bestuur en intern toezicht gerealiseerd, één van de belangrijkste
principes voor goed onderwijsbestuur.
De stichting heeft de Code Goed Bestuur van de PO-raad vastgesteld en werkt met het Raad van Toezicht-
model. Er zijn geen afwijkingen van de vastgestelde Code.
In het jaarplan 2014-2015 waren onderstaande doelstellingen op het gebied van de bestuurlijke organisatie
opgenomen:
Per 31 december 2015 waren 153 personen in dienst van het bestuur, samen hadden zij een aanstelling
van 105,6195 fte. In onderstaande tabel is de opbouw van het personeelsbestand per 31 december 2015
weergegeven. De formatieve inzet op 31 december 2015 is lager dan de formatieve inzet per 31 december
2014. Op dat moment hadden de personeelsleden een gezamenlijke aanstelling van 108,5287 fte. In het
overzicht zijn de vervangers niet opgenomen.
functie
directie
leerkrachten
ondersteunend personeel
totaal
De Raad van Bestuur bestond op 31 december 2015 uit:
C. de Winter
M.J. van Zanten
N.P. van Gemeren
Versie: definitief / 2 mei 2016 6
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Bekostigingsgrondslag
Het aantal leerlingen op 1 oktober vormt de grondslag voor de bekostiging. Eventueel kan door middel
van een groeitelling aanvullende bekostiging worden toegekend als het aantal leerlingen van een school
volgens daartoe vastgestelde normen is toegenomen.
In onderstaand overzicht wordt het aantal leerlingen vergeleken met de jaren 2014, 2013 en 2012.
1-10-2015 1-10-2014 1-10-2013 1-10-2012
De Prinsenhof 194 204 239 264
De Zonnehoek
- SO-ZMLK 82 87 88 91
- VSO-ZMLK 122 125 122 128
De Boog 169 152 138 134
567 568 587 617
Belangrijkste kenmerken van het gevoerde financiële beleid
-
-
- Vaststellen van het risicoprofiel van CSO.
- Ontwikkelen, invoeren en evalueren/ borgen van een financieel beleidsplan.
- Opstellen van het format voor de begroting van CSO.
-
- Ontwikkelen van beleid in het kader van alternatieve geldstromen.
-
-
-
-
-
-
-
-
Er is onderzoek gedaan naar organisatievormen van de CSO-scholen die de
identiteit en kwaliteit het meest waarborgen.
in uitvoering
Er is mbt het beheer van de scholen onderzoek gedaan naar de
mogelijkheden in het kader van “Maatschappelijk verantwoord ondernemen".
in uitvoering
De doelstellingen voor 2015-2016 zijn:
doelstelling progressie
risicoparagraaf
De hoofddoelstellingen voor het financiële beleid zijn:
CSO voert een gezond financieel beleid, waarbij de volgende kerncijfers een indicatie hiervoor zijn:
solvabiliteit, rentabiliteit en de ratio weerstandsvermogen.
CSO bewaakt permanent de mate waarin financiële middelen met name ten dienste van de leerlingen
worden aangewend, voor zowel de korte als de lange termijn.
In het strategisch beleidsplan waren de volgende kernactiviteiten opgenomen:
Ontwikkelen van beleid met betrekking tot financiële risico’s en het reduceren van financieringskosten
en ontwikkelen van een treasarystatuut.
ontwikkeling balansposities
liquiditeitsbegroting
De stichting stelt jaarlijks een financieel beleidsplan voor de komende vier jaar op. Hiermee wordt invulling
gegeven aan de kernactitiveiten. In 2015 is het plan voor 2016-2019 opgesteld. Dit is begin 2016 afgerond.
Het plan bevat standaard:
overkoepelende doelstellingen financieel beleid
meerjarenbegroting
investeringsbegroting
In het nieuwe strategisch beleidsplan zijn op het resultaatgebied financiën twee te realiseren resultaten
geformuleerd:
de administratieve kwaliteitsverantwoordingsprocessen zijn in alle scholen geoptimaliseerd
er is een continue gezond financieel beleid
Versie: definitief / 2 mei 2016 7
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Risicomanagement
- Onveiligheid, (sexuele) intimidatie, geweld in de school
- Onvoldoende in staat om onderwijsvernieuwing te realiseren
- Daling van leerlingenaantal
- Vermindering bedrag per leerling
- Een bestuurder/directeur valt uit door ziekte
- Schoolgebouw voldoet niet aan onderwijskundige eisen
Algemeen instellingsbeleid
Onderwijs
De Raad van Bestuur heeft onder begeleiding van het NAR een uitgebreid risicoprofiel opgesteld. Hierbij
zijn ruim 120 risico's in beeld gebracht met een daarbij behorende kans van optreden en de mogelijke
gevolgen die dit kan hebben op financieel gebied. In maart 2012 is de 'Rapportage Risicomanagement
Stichting CSO 2012' vastgesteld.
Het inventariseren van de risico's is een jaarlijks terugkerende activiteit bij het opstellen van het nieuwe
financieel beleidsplan. In december 2015 zijn alle risico’s opnieuw gekeken en geactualiseerd. De
belangrijkste financiële risico's zijn in volgorde van invloed:
Door middel van een risicosimulatie (volgens de zgn. Monte Carlo methode) is berekend hoeveel geld
benodigd is om de geïnventariseerde risico's financieel af te dekken. De uitkomst van deze risicosimulatie
laat zien dat voor CSO een bedrag van € 1.089.000 nodig zal zijn om de risico's te kunnen afdekken.
Gezien de op korte termijn nog voortdurende ontwikkelingen rondom Passend Onderwijs en de financiële
kwetsbaarheid van CSO doordat alle drie de scholen speciaal onderwijs, danwel een speciale vorm van
onderwijs aanbieden neemt de Raad van Bestuur de aanbeveling van het Nederlands Adviesbureau voor
Risicomanagement over om een ratio voor het weerstandsvermogen van 2 als streefgetal te hanteren.
Het algemeen instellingsbeleid op stichtingsniveau is beschreven in het strategisch beleidsplan. In 2015 is
een nieuw strategisch beleidsplan opgesteld. Voor 2015 waren hierdoor het vorige en het nieuwe
strategische beleidsplan van belang.
De doelstellingen per schooljaar op overkoepelend niveau zijn opgenomen in de jaarplannen van de
stichting. De doelstellingen per school zijn opgenomen in de schoolplannen en de jaarplannen van de
scholen. In onderstaande tekst wordt alleen ingegaan op het overkoepelende beleid.
De doelstellingen voor 2015 zijn opgenomen in de jaarplannen 2014-2015 en 2015-2016. In dit
bestuursverslag wordt met name ingegaan op de doelstellingen voor 2014-2015. De realisatie van de
doelstellingen voor 2014-2015 zal voor een groot deel in 2016 plaatsvinden.
De mogelijkheden voor verbreding van de onderwijsarrangementen door de
CSO-scholen en zo mogelijk de daarvoor benodigde samenwerking met
andere sbo-, so-, pro-scholen zijn verkend.
gerealiseerd
Het streefbeeld van het (zo nodig) op zeer korte termijn plaatsen van
leerlingen op de CSO-scholen is gerealiseerd (zowel tussen de CSO-scholen
onderling, als naar buiten).
gerealiseerd
St. CSO participeert in het probleemoplossend overleg rond uitwerking van de
regelgeving jeugdzorg/AWBZ.
is anders geregeld,
dus nvt
Voor 2014-2015 waren onderstaande doelstellingen op het gebied van onderwijs geformuleerd:
doelstelling progressie
Versie: definitief / 2 mei 2016 8
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Onderwijsprestaties
lln Gem. gem. onder- gem. onder-meetellend IQ vs grens vs grens
O 10 84,20 42,80 (29) 85,00 (78)
P 9 83,44 39,88 (28) 90,55 (77)
O+P 19 83,84 41,42 (29) 87,63 (78)
L* 15 70,80 13,28 (19) 49,20 (64)
allen 34 78,08 28,61 (24) 70,67 (72)
lln Gem. gem. onder- gem. onder-meetellend IQ vs grens vs grens
O 10 82,90 33,60 (28) 87,30 (77)
P 14 87,21 45,28 (31) 92,35 (83)
O+P 24 85,41 40,73 (29) 90,25 (79)
K2lln+L* 20 67,25 14,70 (19)# 45,90 (64)#
allen 44 77,15 29,67 (23) 70,09 (71)
In het jaarplan 2015-2016 zijn onderstaande doelstellingen op het gebied van onderwijs opgenomen.
doelstelling progressie
Voor de verschillende sectoren binnen onze stichting zijn de onderwijsresultaten als volgt:
Speciaal Basisonderwijs (De Prinsenhof)
Jaarlijks worden de leeropbrengsten van de schoolverlaters in kaart gebracht. Dit betreft de
uitstroomgegevens in samenhang met de eindresultaten.
Voor het cursusjaar 2014-2015 en 2015-2016 is daarbij gebruik gemaakt van de normering die door de
Inspectie van het Onderwijs wordt gehanteerd. Bij deze normering is rekening gehouden met wat
gemiddeld genomen verwacht kan worden van scholen met een vergelijkbare leerlingenpopulatie qua
(cognitieve) capaciteiten. Het betreft de inzichtelijke vakgebieden Begrijpend Lezen en Rekenen-
Wiskunde.
Er is een plan van aanpak opgesteld voor het optimaliseren van de digitale
leeromgeving.
in uitvoering
Ouders zijn zeer tevreden over de communicatie- en informatievoorzieningen
en betrokkenheid bij de scholen.
in uitvoering
De meeste onderwijskundige doelstellingen zijn geformuleerd op schoolniveau. Door de verschillen tussen
de scholen zijn er weinig overkoepelende doelstellingen geformuleerd. Voor alle scholen geldt dat naast de
onderwijskwaliteit de verdere implementatie van het Passend Onderwijs het belangrijkste aandachtspunt
is.
Alle CSO-scholen hebben inzicht gevende leerlingvolgsystemen m.b.t. de
leeropbrengsten.
in uitvoering
2014-2015 vak BL vak R&W
groep
2015-2016 vak BL vak R&W
groep
* = Praktijkstroomgroep
BL = begrijpend lezen
R&W = rekenen & wiskunde
vs = vaardigheidsscore
# ondergrenzen normering stoppen bij gem. IQ van 71
Versie: definitief / 2 mei 2016 9
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Toelichting op bovenstaand overzicht
-
-
-
-
-
-
2012-2013 2013-2014 2014-2015
1
4
1 5 1
6 2
1
1
1
3 3 2
6 2 3
3 1 1
6
21 15 5
17 14 14
12 21 4
69 63 44
Voor elk schooljaar zijn de opbrengsten per groep in kaart gebracht. De laatste regel geeft steeds het
gemiddelde van deze 3 groepen weer.
Leerlingen die in het betreffende schooljaar of het schooljaar daarvoor zijn ingestroomd op De
Prinsenhof, zijn niet meegenomen in de berekening (zij hebben te kort deelgenomen aan het
onderwijsaanbod van onze school).
Wat betreft de vakgebieden Begrijpend Lezen en Rekenen-Wiskunde wordt het gemiddelde niveau
afgezet tegen het gemiddelde IQ van de betreffende schoolverlatersgroep. In een door de inspectie
aangeleverde tabel, zijn ondergrenzen van vaardigheidsscores aangegeven in relatie tot het
gemiddeld IQ.
In het cursusjaar 2015-2016 ligt het gemiddelde IQ van de groep binnen de P-stroom bijna 4 punten
(67,25) onder de ondergrens (71), die de Inspectie hanteert. Mede hierdoor wordt voor Begrijpend
Verhoudingsgewijs is er een afname van het totale aantal leerlingen binnen de Theoriestroom, de
Praktijkstroom blijft stabiel. Hierdoor wordt voor Rekenen & Wiskunde niet aan de inspectienorm
(m.b.t. de gemiddelde eindscore voor alle leerlingen) voldaan.
Tijdens het bezoek vorig schooljaar is met de onderwijsinspectie besproken dat de normering in
samenhang met de genoemde factoren niet valide is.
VWO
HAVO
VMBO GL-TL
VMBO KL-TL
Schoolverlaters
Totaal
VMBO TL
VMBO TL met LWOO
VMBO BL
VMBO BL met LWOO
VMBO BL-KL met LWOO
De Inspectie van het Onderwijs heeft op 16 februari 2015 een onderzoek uitgevoerd op de Prinsenhof naar
aspecten van de kwaliteit van het onderwijs en de naleving van wet- en regelgeving. De inspectie heeft
voor de Prinsenhof een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat er geen risico's
zijn met betrekking tot het niveau van uitstroom van de leerlingen naar het voortgezet onderwijs. Omdat er
voor het speciaal basisonderwijs nog geen sprake is van een vastgestelde beoordelingswijze van de
opbrengsten, heeft de inspectie een beperkt kort onderzoek uitgevoerd bij de school.
In het inspectierapport is het volgende algemene beeld opgenomen: "Dit korte onderzoek bevestigt dat het
eerder aan de school gegeven basisarrangement gehandhaafd kan blijven. De indruk over de
eindopbrengsten op basis van de voorlopige normen is gunstig. De school heeft voor de leerlingen
ontwikkelingsperspectieven opgesteld waarmee ze het onderwijsleerproces kan afstemmen op te bereiken
doelen en de onderwijsbehoeften van de leerlingen.
Ze evalueert de ontwikkelingsperspectieven voldoende en stelt deze zo nodig bij. De kwaliteitszorg heeft
een systematische en cyclische opzet. Van een aantal indicatoren heeft de inspectie vastgesteld dat die
nog steeds van goede kwaliteit zijn.
De school draagt met trots het predicaat Excellente School, dat de jury haar in januari heeft toegekend . In
het juryrapport Excellente Scholen 2014 staat een beschrijving van de onderwijsleerprocessen en
schoolkenmerken die een onderbouwing zijn van dit predicaat."
VMBO KL
VMBO KL met LWOO
VMBO KL-GL met LWOO
Praktijkonderwijs
VSO
Versie: definitief / 2 mei 2016 10
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Speciaal en Voortgezet Speciaal Onderwijs (cluster 3) (de Zonnehoek)
Uitstroom VSO
2012-2013 2013-2014 2014-2015
23 25 22
1 1 1
2 0 0
0 4 0
0 2 0
0 0 1
0 4 0
2 1 0
0 0 0
12 9 20
6 5 2
0 0 0
0 0 0
0 0 0
1 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 1 0
2012-2013 2013-2014 2014-2015
0 0 0
0 0 0
0 1 0
0 0 0
1 2 2
11 12 5
9 10 13
2 0 3
0 1 0
4 0 0
thuiszitter zonder leerplichtontheffing
buitenland (onderwijs over de grens en onderwijs in het buitenland als
gevolg van emigratie)
overleden
onbekend
zorg/behandeling zonder onderwijs al dan niet verbonden aan een
ambulante of (semi-) residentiële instelling (bijvoorbeeld jeugddetentie
vrijwilligerswerk
≥130
115-129
100-114
85-99
70-84
Uitstroomgegevens VSO naar IQ
IQ
55-69
geschat IQ 35-54
geschat IQ <35
onbekend
Uitstroom verbreed toegelaten
leerlingen die de VSO hebben verlaten, langer dan 2 jaar op ons VSO
leerlingen die de VSO hebben verlaten, korter dan 2 jaar op ons VSO
VSO dagbesteding al dan niet verbonden aan een ambulante of (semi)
residentiële instelling
VSO-school cluster 3
VSO-school cluster 4
VSO arbeid/ praktijkgericht onderwijs al dan niet verbonden aan een
ambulante of (semi-) residentiële instelling
reguliere arbeidsplaats al dan niet met een subsidie
sociale werkvoorziening/ sociale werkplaats/ beschermde
arbeidstrainingscentrum welke niet verbonden is aan een mbo (atc)
arbeidsmatige dagbesteding
activiteitengerichte dagbesteding
niet- bekostigd onderwijs
thuiszitter, niet meer leerplichtig
thuiszitter met leerplichtontheffing
Versie: definitief / 2 mei 2016 11
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Uitstroom SO
2012-2013 2013-2014 2014-2015
9 4 0
13 16 21
12 12 19
1 0 2
0 4 6
10 6 5
3 6 9
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 1
0 0 0
0 0 0
0 0 0
2012-2013 2013-2014 2014-2015
0 0 0
0 0 0
0 0 0
0 0 1
0 1 2
2 6 6
9 8 9
1 0 2
0 1 1
uitstroom verbreed toegelaten
leerlingen die het SO hebben verlaten
leerlingen die het SO hebben verlaten, langer dan 2 jaar op ons SO
speciaal basisonderwijs (sbo/ sbao)
praktijkonderwijs (pro)
niet- bekostigd onderwijs
thuiszitter met leerplichtontheffing
thuiszitter zonder leerplichtontheffing
leerlingen die het SO hebben verlaten, korter dan 2 jaar op ons SO
speciaal onderwijs, cluster 1 t/m 4 (so) al dan niet verbonden aan een
ambulante of (semi-) residentiële instelling
VSO dagbesteding al dan niet verbonden aan een ambulante of (semi)
residentiële instelling
VSO arbeid/ praktijkgericht onderwijs al dan niet verbonden aan een
ambulante of (semi-) residentiële instelling
regulier basisonderwijs (ba/ bao)
Uitstroomgegevens SO naar IQ
IQ
≥130
115-129
zorg/behandeling zonder onderwijs al dan niet verbonden aan een
ambulante of (semi-) residentiële instelling (bijvoorbeeld jeugddetentie,
buitenland (onderwijs over de grens en onderwijs in het buitenland als
gevolg van emigratie)
overleden
onbekend
geschat IQ <35
onbekend
100-114
85-99
70-84
55-69
geschat IQ 35-54
De Inspectie van het Onderwijs heeft op 9 april 2015 een onderzoek uitgevoerd op de Zonnehoek, afdeling
voortgezet speciaal onderwijs, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs en
over de naleving van wet- en regelgeving. De aanleiding van dit bezoek was het kwaliteitsonderzoek van
22 mei 2014, waarin de inspectie tekortkomingen vaststelde in de leerlingenzorg, het onderwijsleerproces
en de kwaliteitszorg. De inspectie heeft naar aanleiding van dat onderzoek met het bestuur afgesproken
om de in de eerste helft van 2015 een onderzoek naar kwaliteitsverbetering uit te voeren.
Versie: definitief / 2 mei 2016 12
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
2012-2013 2013-2014 2014-2015
8 7 8
7 4 10
3 4 1
2 1 1
0 3 2
2 5 0
2 1 1
0 0 0
6 6 3
0 2 4
30 31 261
Deze leerlingen zijn aan het werk gegaan (en daar meegeteld), maar volgen daarnaast een BBL-opleiding bij een ROC
Kwaliteitszorg
Praktijkonderwijs (de Boog)
Van de leerlingen die in 2014-2015 De Boog verlieten en voor wie deze school het eindonderwijs was, had
86% een passende werkplek.
Van de leerlingen die een jaar eerder De Boog hadden verlaten, was 77 % in juni 2015 nog op dezelfde
werkplek of opleiding, 14 % had inmiddels een andere werkplek of opleiding en 9 % was op dat moment
werkloos.
In het inspectierapport van 9 april is het volgende algemene beeld opgenomen: "De Zonnehoek, afdeling
voortgezet speciaal onderwijs, is erin geslaagd om de onderwijskwaliteit weer naar het basisniveau te
tillen. De school werkte zowel op het terrein van de leerlingenzorg als de kwaliteitszorg hard aan
verbeteringen. Het onderwijs bestaat niet langer uit een veelheid aan individuele trajecten, maar is
gestructureerd in vijf leerroutes. De school beschikt nog niet over een leerlingvolgsysteem dat
groepsoverzichten genereert, maar slaagt er toch in om op groepsniveau haar opbrengsten in beeld te
brengen en deze af te zetten tegen de schoolstandaarden. Dit vormt een belangrijke basis voor een
omslag naar sturend, opbrengstgericht onderwijs.
Ook wat betreft het onderwijsleerproces heeft de school haar kwaliteit verbeterd. Leraren plannen gerichte
instructiemomenten voor groepjes leerlingen en weten de leerlingen actiever bij het onderwijs te
betrekken."
De inspectie heeft de Zonnehoek, afdeling voortgezet speciaal onderwijs, weer het basisarrangement
toegekend.
geen werk
overig/onbekend
PRO
VSO
VMBO
regulier werk
regulier werk met subsidie
begeleid werk
doelstelling progressie
Het toezichtskader van de onderwijsinspectie is voor alle CSO-scholen op het
niveau van een basisarrangement
gerealiseerd
Er is personeelsonderzoek (work-ability) uitgevoerd Niet gerealiseerd;
volgt in 1e helft 2015-
ROC
Werk + BBL 1
Totaal
In het jaarplan 2014-2015 waren de onderstaande doelstellingen op het gebied van kwaliteitszorg
opgenomen.
Op alle scholen sluiten de opbrengsten tenminste in voldoende mate aan bij
het toezicht kader van de onderwijsinspectie.
in uitvoering
De doelstellingen voor 2015-2016 zijn:
doelstelling progressie
Er is een oudertevredenheidspeiling uitgevoerd. in uitvoering
De kwaliteit van het onderwijs is op alle scholen administratief geborgd. in uitvoering
Versie: definitief / 2 mei 2016 13
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Personeel
Maand Ziekte% Voort.
ziekte%
Ziekte% Voort.
ziekte%
Ziekte% Voort.
ziekte%5,75% 3,34% 7,74% 5,92% 10,55% 8,09%
8,41% 3,60% 6,20% 5,80% 8,28% 7,66%
7,84% 3,91% 6,95% 5,64% 9,41% 7,76%
5,98% 4,14% 6,87% 5,57% 8,10% 8,02%
5,55% 4,56% 6,12% 5,50% 8,16% 8,14%
6,80% 4,94% 7,23% 5,49% 8,20% 8,36%
4,48% 5,09% 4,57% 5,50% 7,29% 8,41%
4,83% 5,27% 3,43% 5,54% 6,07% 8,42%
5,95% 5,49% 5,72% 5,55% 5,54% 8,09%
6,36% 5,63% 6,79% 5,78% 6,59% 7,76%
12,75% 6,39% 10,25% 6,33% 11,15% 8,06%
20,23% 7,90% 8,39% 6,70% 8,86% 8,86%
CSO voert een integraal personeelsbeleid voor het huidige personeel en wil daar onder meer kwalitatief
goed onderwijs door garanderen in de vorm van voldoende en gekwalificeerd personeel in de toekomst.
De invoering van Passend Onderwijs heeft onder meer gezorgd voor een daling van de leerlingaantallen
en daarmee een daling van de inkomsten, wat betekent dat de formatieve inzet moet worden
De doelstellingen op het gebied van integraal personeelsbeleid waren voor 2014-2015:
doelstelling progressie
De leidinggevenden van de 3 CSO-scholen zijn getraind in het voeren van
verzuimgesprekken.
gerealiseerd
In onderstaande tabel is het ziekteverzuim van de scholen per maand weergegeven. Daarnaast het
voortschrijdend ziekteverzuim tot en met de maand opgenomen. Dit betreft een twaalf-maands-
gemiddelde. Het voortschrijdend gemiddelde van juli 2015 is het gemiddelde van augustus 2014 tm juli
2015. Uit onderstaand overzicht blijkt dat de doelstelling van het lagere ziekteverzuim niet is gerealiseerd.
Prinsenhof Zonnehoek Boog
De leerkrachten zijn zeer competent in het omgaan met verschillen en het
coachen van leerlingen.
in uitvoering
De personeelsleden zijn getraind in het geven, ontvangen en genereren van
feedback.
in uitvoering
Er is een personeelsonderzoek uitgevoerd mbt het werkvermogen. in uitvoering
De competenties voor het OOP zijn vastgesteld gerealiseerd
De doelstellingen voor 2015-2016 zijn:
doelstelling progressie
Het personeel beschikt over een handzame instructie w.b. de uitgangspunten
van het verzuimbeleid en een stappenplan in geval van ziekte.
gerealiseerd
Het CSO-ziekteverzuimpercentage is met 1% gedaald. niet gerealiseerd
De implementatie van de nieuwe CAO PO/VO per 1 augustus 2015 is
voorbereid.
gerealiseerd
Oktober 2015
November 2015
December 2015
Januari 2015
Februari 2015
Maart 2015
April 2015
Mei 2015
Juni 2015
Juli 2015
Augustus 2015
September 2015
Versie: definitief / 2 mei 2016 14
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Beleid inzake beheersing aanvragen uitkeringen na ontslag
Huisvesting
Toelating en toegankelijkheid
Horizontale verantwoording
-
-
-
-
Het beleid van het bestuur is erop gericht dat wordt voorkomen dat personeelsleden worden ontslagen.
Indien daarvan wel sprake is, zal het bestuur het betreffende personeelslid op een adequate en financieel
verantwoorde manier ondersteunen in het vinden van een andere betrekking. Hierbij kan ook worden
gedacht aan het aanbieden van een loopbaanbegeleidingstraject waarbij een nieuwe werkkring buiten het
onderwijs wordt gevonden.
In 2015 zijn tijdelijke dienstverbanden beëindigd en was er sprake van gedwongen ontslag na rddf-
plaatsing.
Voor 2015-2016 is geen doelstelling op huisvestingsgebied opgenomen in het jaarplan. In 2016 zullen op
het dak van de Zonnehoek zonnepanelen worden geplaatst.
De scholen streven naar een huisvestingssituatie die voldoet om de onderwijskundige doelstellingen te
realiseren. Hiervoor beschikken de scholen over een eigen schoolgebouw. In het jaarplan 2014-2015 was
onderstaande doelstelling op het gebied van huisvesting en facilitair beheer opgenomen.
doelstelling progressie
De huisvesting VSO De Zonnehoek is in gebruik. De afrondende
“ervaringsacties” zijn uitgevoerd.
gerealiseerd
issues die bij de stakeholders m.b.t. CSO leven
succesfactoren die van belang zijn in het omgaan met de stakeholders
de wensen van CSO naar de stakeholders (issues vanuit het CSO)
In het kader van de kwaliteitszorg worden jaarlijks tevredenheidsonderzoeken uitgevoerd. In 2013-2014
waren dit oudertevredenheidsonderzoeken. Op basis van de resultaten van de onderzoeken worden
verbeterpunten in kaart gebracht. De vervolgacties in de vorm van ontwikkeling van beleid, of directe
implementatie van de aanpassingen vinden plaats in het schooljaar na het onderzoek.
In 2015-2016 zal een werkvermogen-onderzoek onder het personeel worden gehouden.
Om toegelaten te worden tot één van de scholen van CSO is een TLV nodig van het
Samenwerkingsverband voor plaatsing in het SBO, (V)SO en PrO.
Leerlingen zonder christelijke achtergrond zijn welkom op de scholen. Van de leerlingen en de ouders
wordt verwacht dat zij respect hebben voor de christelijke opvattingen volgens welke het onderwijs wordt
vormgegeven. CSO heeft een richtinggevend voorbeeld in Jezus Christus. Bijbelse waarden, zoals
respect, eerlijkheid, gelijkwaardigheid, eerbied, rechtvaardigheid worden door de school voorgeleefd en
overgebracht op de leerlingen.
De formele horizontale verantwoording is vormgegeven via de medezeggenschapsraden en de
gemeenschappelijke medezeggenschapsraad.
Ten behoeve van het strategisch beleidsplan is een stakeholder/issue analyse uitgevoerd. Er is bepaald:
wie de belangrijkste stakeholders zijn
Versie: definitief / 2 mei 2016 15
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Klachtenafhandeling
1 naar de interne vertrouwenspersoon
2 naar de externe vertrouwenspersoon
3 naar de landelijke klachtencommissie
Verbonden partijen
Samenwerking
De Stichting Vrienden van de Zonnehoek is verbonden aan de Stichting CSO. De Stichting Vrienden heeft
ten doel het verwerven en beheren van middelen ten behoeve van de ondersteuning van de activiteiten in
het belang van de Zonnehoek. Er zijn in 2015 geen ontwikkelingen geweest binnen de vriendenstichting
die van invloed zijn op de stichting en de scholen.
De scholen werken met diverse organisaties samen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om andere
onderwijsinstellingen of landelijke overkoepelende organisaties. Hierbij moet worden gedacht aan het
Landelijke werkverband speciaal basisonderwijs, Lecso (Landelijk Expertise Centrum Speciaal Onderwijs),
Landelijk Werkverband Praktijkonderwijs.
In 2015 is de Stichting Leerlingenzorg Apeldoorn en Regio (SLAR) failliet verklaard. De stichting had een
afgevaardigde in de Raad van Toezicht van SLAR en met SLAR werd inhoudelijk samengewerkt.
Er wordt tevens samengewerkt met ondersteunende organisaties zoals de IJsselgroep, zorginstelling
's-Heerenloo, de arbodienst en de landelijke besturenorganisaties.
Binnen de gemeente Apeldoorn wordt samengewerkt met de gemeente en met de andere scholen, onder
andere via het OOGO, op overeenstemming gericht overleg.
De scholen beschikken over een klachtenregeling. De kern van het klachtenbeleid is dat klachten over de
dagelijkse gang van zaken in de school in onderling overleg tussen ouders, leerlingen, personeel en de
schoolleiding op een adequate manier worden afgehandeld. Indien dat gelet op de aard van de klacht niet
mogelijk is of als afhandeling niet naar tevredenheid is verlopen, kan men een beroep doen op de
klachtenregeling.
Samengevat zijn de volgende stappen beschreven:
De scholen zijn aangesloten bij de Landelijke Klachtencommissie van de besturenraad PCO.
In 2015 zijn geen formele klachten ingediend.
Vanaf 1 augustus 2014 zijn de Zonnehoek (SO) en de Prinsenhof verbonden aan het
Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Apeldoorn PO. De Zonnehoek (VSO) en de Boog zijn
verbonden aan het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs Apeldoorn VO. Door de aangesloten
schoolbesturen wordt gezamenlijk vormgegeven aan een stelsel waarbij sprake is van flexibele inrichting
van de speciale onderwijszorg. Hierdoor zijn besturen en scholen in Apeldoorn en omstreken in staat aan
de zorgvraag en zorgplicht te voldoen.
Versie: definitief / 2 mei 2016 16
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Zaken met politieke of maatschappelijke impact
Stellige bestuurlijke voornemens
Het onderwijs heeft de afgelopen tijd meer op de politieke agenda gestaan. De afgelopen twee schooljaren
zijn de subsidies sterk verhoogd, hetgeen meer financiële ruimte gaf. In 2015 is het loonruimte-akkoord
afgesloten. Dit is nog niet verwerkt in de cao. De eerste salarisverhogingen zijn in november (VO) en
december 2015 (BO) al uitbetaald. Het is onbekend wanneer de volgende salarisverhogingen worden
geëffectueerd. Mogelijk dat hiermee wordt gewacht tot de nieuwe cao is afgesloten.
De Wet werk en zekerheid moet er onder andere voor zorgen dat werknemers eerder een vaste baan
krijgen i.p.v. een opvolging van tijdelijke contracten. Voor de school kan dit betekenen dat leerkrachten die
regelmatig invallen een vaste aanstelling moeten krijgen terwijl daar de financiële middelen voor
ontbreken. Hierdoor kan het noodzakelijk worden om met steeds andere invallers te gaan werken, wat de
kwaliteit van het onderwijs niet ten goede zal komen. Door het opzeggen van de cao is de werking van de
cao verlengd en geldt een overgangsregeling betreffende de Wet werk en zekerheid. Het is voor het
onderwijs van belang dat in de nieuwe cao voor het onderwijs werkbare afspraken komen te staan.
Het bestuur heeft voor 2016 geen stellige voornemens met grote financiële impact anders dan de
voornemens zoals zijn opgenomen bij de diverse onderdelen. Er zijn eveneens in 2016 nog geen
bestuursbesluiten genomen die een belangrijke wijziging van het beleid betekenen of die een grote
financiële impact hebben.
Versie: definitief / 2 mei 2016 17
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
INTERN TOEZICHT
- het vaststellen van de begroting 2015
- het vaststellen van het strategisch beleidsplan 2015-2019
- het vaststellen van het jaarplan 2015-2016
- het vaststellen van de jaarrekening en het jaarverslag 2014
- het vaststellen van het financieel beleidsplan 2015-2018
- het goedkeuren van de keuze van de accountant voor het controleren van de jaarrekening 2015
-
- het rapport excellente school Prinsenhof
- het onderzoek financiële buffer door de inspectie
- de continuïteit van het bestuur
Andere besproken onderwerpen waren:
De Raad van Toezicht is in 2015 vier keer bij elkaar geweest, in januari, april, juni en november. Bij alle
vergaderingen was de Raad van Bestuur aanwezig.
De Raad van Toezicht wordt via kwartaalrapportages geïnformeerd over de stand van zaken.
Terugkerende onderwerpen in de kwartaalrapportages zijn de progressie t.a.v. het jaarplan, de financiën
en de actuele zaken.
De Raad van Toezicht is van mening dat in 2015 een bijdrage is geleverd aan het realiseren van de
doelstellingen zoals zijn opgenomen in het strategisch beleidsplan. Voor de behaalde resultaten wordt
verwezen naar het algemeen bestuursverslag.
In 2015 heeft de Raad van Toezicht haar toezichthoudende taak uitgevoerd door:
de rapportages van de onderwijsinspectie betreffende de Prinsenhof en de Zonnehoek (VSO)
Het intern toezicht is in 2014 uitgebreid. De Raad van Toezicht heeft voor drie van de vergaderingen een
voorvergadering gehad met het managementteam van steeds één school. De Raad van Toezicht vond het
nuttig om ook op deze wijze een beeld te krijgen van het functioneren van de scholen. In 2015 heeft een
voorvergadering plaatsgevonden met het management van de Zonnehoek en de Prinsenhof.
Het intern toezicht wordt uitgevoerd door de Raad van Toezicht, bestaande uit drie personen.
Versie: definitief / 2 mei 2016 18
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
KENGETALLEN
Met betrekking tot de solvabiliteit, liquiditeit, rentabiliteit, kapitalisatiefactor en de ratio weerstandsvermogen
vermelden wij onderstaand de kengetallen:
2015 2014
Solvabiliteit (definitie 1) 80,4% 81,0%
Liquiditeit 4,7 5,2 tussen 0,5 en 1,5 kleiner dan 1
Rentabiliteit -0,2% 2,6% bovengrens van 5% laatste 3 jaar negatief
Kapitalisatiefactor 87,3% 87,2% tussen 35 - 60 % bovengrens 35 - 60 %
*) exclusief het kengetal Liquiditeit, aangezien dit geen percentage betreft is dit kengetal in deze grafiek niet
opgenomen.
Hieronder vindt u omschrijving van de kengetallen inclusief berekening.
Solvabiliteit:
De solvabiliteit geeft de verhouding tussen eigen en vreemd vermogen aan en verschaft dus inzicht in de
financieringsopbouw.
De solvabiliteit geeft ook aan in hoeverre de organisatie op langere termijn aan haar verplichtingen kan voldoen.
Definitie 1: Eigen vermogen gedeeld door het totale vermogen.
Kengetal 2015: 80,4%
Kengetal 2014: 81,0%
Aanbeveling commissie
Don:
Indicatoren
risicoanalyse
onderwijsinspectie
ondergrens van 30% kleiner dan 30%
80,4% 81,0%
-0,2%
2,6%
87,3% 87,2%
-10,0%
0,0%
10,0%
20,0%
30,0%
40,0%
50,0%
60,0%
70,0%
80,0%
90,0%
100,0%
2015 2014
Kengetallen* over 2015 en 2014
Solvabiliteit 1 Rentabiliteit Kapitalisatiefactor
Versie: definitief / 2 mei 2016 19
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Definitie 2: Eigen vermogen en voorzieningen gedeeld door het totale vermogen
De onderwijsinspectie hanteert een ondergrens van 30% (definitie 1).
Liquiditeit:
Definitie: De verhouding tussen de vlottende activa (som van liquide middelen, vorderingen en voorraden) en
de kortlopende schulden.
In bovenstaande berekening is geen rekening gehouden met de in de voorzieningen opgenomen verplichtingen.
De onderwijsinspectie hanteert thans een ondergrens van 1.
Rentabiliteit:
De rentabiliteit geeft aan of er sprake is van een positief dan wel negatief bedrijfsresultaat in relatie tot de
totale baten.
Definitie: Resultaat gedeeld door de totale baten (inclusief financiële baten).
De onderwijsinspectie hanteert thans een ondergrens van break-even (0,0%) voor de laatste 3 jaren.
In vergelijking met vorig jaar is de ratio afgenomen, hetgeen aangeeft dat in het jaar 2015 procentueel meer
kosten zijn verantwoord dan in het voorafgaande jaar 2014.
Deze bedragen zijn binnen één jaar opeisbaar, waardoor kan worden voldaan aan de openstaande schulden die
binnen één jaar voldaan moeten zijn, te weten € 892.431.
De liquiditeitspositie van de stichting is hierdoor goed te noemen.
Kengetal 2015: -0,2%
Kengetal 2014: 2,6%
De rentabiliteit geeft aan hoeveel procent van de totale opbrengsten omgezet wordt in het uiteindelijke resultaat.
De stichting heeft van de totale opbrengsten, te weten € 8.695.258, een resultaat behaald van
€ -14.255.
Dit houdt in dat er naast de inzet van elke euro die wordt ontvangen, € 0,002 wordt ingeteerd op de reserves.
De liquiditeit geeft aan in hoeverre de organisatie op korte termijn aan haar verplichtingen kan voldoen.
Kengetal 2015: 4,7
Kengetal 2014: 5,2
De liquiditeitsratio geeft aan dat 4,7 keer kan worden voldaan aan de uitstaande kortlopende schulden,
bestaande uit kortlopende verplichtingen aan crediteuren, nog te betalen posten en de overlopende passiva.
De stichting heeft op 31 december 2015 de beschikking over € 3.412.443 aan liquide middelen en heeft
daarnaast € 570.100 openstaan aan nog te ontvangen bedragen.
Hieruit kan worden geconcludeerd dat de vermogenspositie van de stichting goed is. De stichting is duidelijk in
staat om aan haar verplichtingen op langere termijn te kunnen voldoen.
Kengetal 2015: 88,4%
Kengetal 2014: 89,6%
Definitie 2 van de solvabiliteit geeft aan dat 88,4% van het totale vermogen uit eigen vermogen ofwel reserves
en voorzieningen bestaat, hetgeen inhoudt dat slechts 11,6% van het totale vermogen gefinancierd wordt met
vreemd vermogen.
Versie: definitief / 2 mei 2016 20
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Kapitalisatiefactor:
De kapitalisatiefactor geeft een indicatie hoe rijk een schoolbestuur is, dit om te signaleren of
onderwijsorganisaties misschien een deel van hun kapitaal niet of inefficiënt benutten voor de vervulling
van hun taken.
Definitie: De activazijde van de balans minus de materiële vaste activa betreffende gebouwen en terreinen
gedeeld door de totale baten (inclusief financiële baten).
De onderwijsinspectie hanteert een bovengrens van 35 - 60% (35% is de bovengrens voor grote besturen,
60% voor kleine besturen).
Ratio weerstandvermogen:
Definitie: beschikbare weerstandcapaciteit (reserves) gedeeld door de benodigde weerstandscapaciteit.
De benodigde weerstandscapaciteit is vastgesteld op € 1.089.000.
Gezien de op korte termijn nog voortdurende ontwikkelingen rondom Passend Onderwijs en de financiële
kwetsbaarheid van CSO doordat alle drie de scholen speciaal onderwijs, danwel een speciale vorm van
onderwijs aanbieden heeft de Raad van Bestuur de aanbeveling van het Nederlands Adviesbureau voor
Risicomanagement over om een ratio voor het weerstandsvermogen van 2 als streefgetal te hanteren.
Kengetal 2015: 87,3%
Kengetal 2014: 87,2%
Kengetal 2015: 5,7
Kengetal 2014: 5,8
De stichting kent een eigen financieel kengetal. Dit kengetal geeft aan in hoeverre de omvang van het eigen
vermogen voldoet aan de intern gestelde benodigde omvang van het eigen vermogen.
Versie: definitief / 2 mei 2016 21
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
FINANCIEEL BELEID
Financiële positie op balansdatum
31-12-2015 31-12-2014 31-12-2015 31-12-2014
Materiële vaste activa 970.059 767.622 6.219.897 6.234.152
Financiële vaste activa 2.532.324 2.813.203 619.798 666.928
Vorderingen 570.100 531.441 5.236 5.932
Effecten 252.438 0 892.431 793.470
3.412.443 3.588.214
7.737.362 7.700.482 7.737.362 7.700.482
Toelichting op de balans:
Activa:
- materiële vaste activa
- financiële vaste activa
- vorderingen
- effecten
Kortlopende schulden
Onderstaand treft u de balans aan per 31 december 2015. De balans is een momentopname van de
vermogensstructuur van een organisatie. Hierin vindt u een overzicht van de financiële situatie op 31 december
2015 in vergelijking met de situatie van een jaar daarvoor. Na de balans volgt een korte toelichting op de
belangrijkste wijzigingen in de balans.
Activa Passiva
Langlopende schulden
Voorzieningen
Eigen vermogen
Liquide middelen
Zoals bij de financiële vaste activa beschreven is voor € 252.438 overgeboekt van de financiële vaste activa
naar de effecten aangezien deze obligaties van de BNG in 2016 aflopen.
Totaal passivaTotaal activa
In 2015 is € 357.589 geïnvesteerd in materiële vaste activa. Van de investeringen had € 148.000 betrekking op
verbouwingen. Hiervan had € 116.000 betrekking op de Zonnehoek en € 32.000 betrekking op de Boog. In
meubilair is € 101.000 geïnvesteerd, in ICT € 94.000. Daarnaast hebben wat kleinere investeringen
plaatsgevonden in huishoudelijke apparatuur, leermiddelen e.d. De afschrijvingslasten bedroegen € 155.152.
Aangezien de investeringen € 202.437 hoger waren dan de afschrijvingslasten, is de waarde van de materiële
vaste activa met dat bedrag gestegen.
De omvang van de financiële vaste activa is met € 280.879 gedaald. Er is voor € 252.438 overgeboekt naar de
effecten aangezien deze obligaties van de BNG in 2016 aflopen. Daarnaast was er sprake van een boekverlies
van € 28.441.
De belangrijkste vordering is de vordering op het ministerie wegens het betaalritme van de personele
bekostiging en de prestatiebox bij het basisonderwijs. Deze vordering loopt in de periode januari - juli terug
naar € 0 en loopt vanaf augustus op tot het nieuwe balanssaldo. De rijksbijdrage 2015-2016 is ongeveer
€ 148.000 hoger dan de rijksbijdrage 2014-2015. De vordering op het ministerie is met slechts € 5.000 hoger
dan op 31 december 2014. Op die datum was de vordering relatief hoog. De rijksbijdrage personeel en de
subsidie pab 2014-2015 zijn in februari 2015 met terugwerkende kracht verhoogd. Van deze verhoging had
5/12 betrekking op 2015. Dit deel van de verhoging was in de vordering op het ministerie op 31 december 2014
opgenomen.
De vordering op de gemeente is hoger dan op 31 december 2014. De vordering bestaat uit onroerende
zaakbelasting en nog te ontvangen vergoedingen wegens schade aan het gebouw. De vordering op het
vervangingsfonds is eveneens hoger dan op 31 december 2014. De overige vorderingen zijn lager. Het gaat
hierbij om vorderingen op het samenwerkingsverband, het risicofonds en wat kleinere vorderingen. De omvang
van de nog te ontvangen rente is eveneens lager.
In totaal zijn de vorderingen met € 38.659 hoger dan op 31 december 2014. Aan de vorderingen zijn geen
risico's verbonden. Er is derhalve geen voorziening wegens mogelijke oninbaarheid opgenomen.
Versie: definitief / 2 mei 2016 22
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
- liquide middelen
Passiva:
- eigen vermogen
- voorzieningen
-
-
De omvang van de liquide middelen is in 2014 met € 175.771 gedaald. Deze daling wordt met name
veroorzaakt door de investeringen die hoger waren dan de afschrijvingslasten, de onttrekkingen uit de
voorzieningen en de hogere vorderingen. De hogere kortlopende schulden hebben de daling van de omvang
van de liquide middelen beperkt. Een nadere toelichting is te vinden in het kasstroomoverzicht.
Het negatieve exploitatieresultaat van € 14.255 is onttrokken aan het eigen vermogen. Het resultaat is verdeeld
over de algemene reserve en de bestemmingsreserve. Aan de algemene reserve is € 11.160 toegevoegd. De
algemene reserve bedraagt per 31 december 2014 € 6.141.763.
Naast de algemene reserve heeft de stichting een bestemmingsreserve nulmeting. Deze is ontstaan bij de
invoering van de lumpsumbekostiging. De op dat moment aanwezige materiële vaste activa is tegen
boekwaarde opgenomen in de administratie. Hier is de bestemmingsreserve nulmeting tegenover gezet. Deze
reserve is bedoeld ter dekking van de afschrijvingslasten van de bijbehorende materiële vaste activa en heeft
daarmee en eindig karakter. Deze bedroegen in 2015 € 25.415. Dit bedrag is in 2015 aan de reserve
onttrokken. De reserve bedraagt per 31 december 2015 € 78.134.
De stichting beschikt over twee personele voorzieningen, een jubileumvoorziening en een voorziening
wachtgeld.
De voorziening voor de jubileumgratificaties is bedoeld ter dekking van de gratificaties die worden uitbetaald bij
een 25- of 40-jarig ambtsjubileum. Uit de voorziening is in 2015 € 11.555 onttrokken wegens uitbetaalde
jubileumgratificaties. Aan de voorziening is € 19.205 toegevoegd ten behoeve van toekomstige gratificaties. De
voorziening bedraagt per 31 december 2015 € 156.231.
In 2010 is de voorziening wachtgeld ontstaan. Deze voorziening was bedoeld ter dekking van de te verwachte
te betalen uitkeringslasten. In 2015 is € 13.890 uit de voorziening onttrokken wegens betaalde uitkeringslasten.
Er hebben geen toevoegingen plaatsgevonden. De voorziening heeft op 31 december 2015 geen saldo meer.
Naast de personele voorzieningen is er sprake van een onderhoudsvoorziening. Deze voorziening is bedoeld
ter egalisatie van de lasten van het groot onderhoud. Aan de voorziening is in 2015 € 114.800 toegevoegd op
basis van de meerjarenonderhoudsplannen. Er is € 107.956 aan de voorziening onttrokken wegens uitgevoerd
onderhoud. Dit betrof voor het € 72.000 de herinrichting van het plein van de Prinsenhof. De rest betrof
schilderwerk en rioleringswerkzaamheden bij de Zonnehoek en zonwering bij de Boog. Er is € 47.734 uit de
voorziening vrijgevallen. De voorziening van de Prinsenhof was hoger dan noodzakelijk om het toekomstige
onderhoud te betalen. De voorziening bedraagt per 31 december 2015 € 463.567.
langlopende schulden
De langlopende schulden bestaan uit vooruit ontvangen investeringssubsidies. Deze subsidies zijn gebruikt om
materiële vaste activa aan te schaffen. Jaarlijks wordt een bedrag overgeheveld naar de kortlopende schulden
ter compensatie van de afschrijvingen van deze materiële vaste activa in het komende jaar. In 2015 is € 696
naar de kortlopende schulden overgeheveld, aangezien dit bedrag in 2016 zal vrijvallen.
kortlopende schulden
De totale omvang van de kortlopende schulden is met € 98.961 gestegen. De belangrijkste kortlopende
schulden zijn de salarisgebonden schulden, zoals de af te dragen loonheffing, pensioenpremie en het nog te
betalen vakantiegeld. Deze schulden worden eind januari en respectievelijk eind mei betaald. De
salarisgebonden schulden zijn € 25.000 hoger dan op 31 december 2014. Dit komt door hogere af te dragen
loonheffing, door de salarisverhoging bij het basisonderwijs die in december 2015 is uitbetaald.
Het crediteurensaldo is € 36.000 hoger dan op 31 december 2014, de overige schulden € 30.000. Het gaat
hierbij met name om de lasten van de overige geldstromen, ambulante begeleiding en uitbesteding aan
derden. De facturen zijn in 2016 ontvangen en betaald. De overlopende passiva zijn € 5.000 hoger dan op 31
december 2014. De omvang van de vooruitontvangen subsidie AWBZ is lager. Van de in 2015 ontvangen
lerarenbeurs is 7/12 op de balans gezet als vooruitontvangen subsidie.
Versie: definitief / 2 mei 2016 23
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Analyse resultaat
2015 begroot 2014
229.413€ 73.997-€ 180.728€
37.192-€ 73.850-€ 50.931€
100.892-€ 32.061€ 40.734€
1.637-€ -€ 5.395€
103.947-€ 49.500-€ 48.339-€
14.255-€ 165.286-€ 229.449€
Analyse realisatie 2015 versus realisatie 2014 en realisatie 2015 versus begroting 2015
Realisatie
2015
Begroting
2015
Verschil Realisatie
2014
Verschil
8.371.011 7.908.077 462.934 7.754.218 616.793
34.642 31.820 2.822 35.212 -570
225.159 156.500 68.659 943.687 -718.528
8.630.812 8.096.397 534.415 8.733.117 -102.305
7.246.823 6.965.986 280.837 7.142.493 104.330
155.152 138.535 16.617 141.382 13.770
476.392 593.562 -117.170 553.182 -76.790
830.142 665.100 165.042 762.085 68.057
8.708.509 8.363.183 345.326 8.599.142 109.367
-77.697 -266.786 189.089 133.975 -211.672
63.438 101.500 -38.062 95.474 -32.036
-14.255 -165.286 151.031 229.449 -243.704
Toelichting op de staat van baten en lasten:
- rijksbijdragen OCenW
Financiële baten en lasten
Overige instellingslasten
Huisvestingslasten
Saldo baten en lasten
Personele lasten
Lasten
Overige baten
Onderstaand een vergelijking van de staat van baten en lasten op basis van gerealiseerde en begrote baten en
lasten voor het kalenderjaar 2015 en gerealiseerde baten en lasten voor het kalenderjaar 2014:
Overige overheidsbijdragen
Afschrijvingen
Totaal lasten
Nettoresultaat
In 2015 is een negatief exploitatieresultaat van € 14.255 behaald. Er was een negatief exploitatieresultaat van
€ 165.286 begroot. In 2015 waren de baten veel hoger dan begroot. Deze zijn voor een belangrijk deel ingezet,
maar door de lagere huisvestingslasten, was het totaalresultaat hoger dan begroot.
Het resultaat was lager dan in 2014. Het eigen vermogen van de stichting is van meer dan voldoende omvang,
waardoor extra middelen ten behoeve van het onderwijs kunnen worden ingezet.
Het resultaat kan worden verdeeld in een resultaat per eenheid:
De Prinsenhof
De Zonnehoek
De Boog
Autismesteunpunt
Bestuur
totaal
Rijksbijdragen OCenW
Baten
De Prinsenhof en de Zonnehoek hebben in 2015 voor minder leerlingen rijksbijdrage ontvangen dan in 2014.
De Boog heeft voor meer leerlingen rijksbijdrage ontvangen. In totaal is voor minder leerlingen rijksbijdrage
ontvangen, desondanks waren de rijksbijdragen hoger dan in 2014.
De reguliere rijksbijdragen waren hoger doordat de normbedragen voor de personele bekostiging vanaf
augustus 2014 een aantal keer zijn verhoogd. Dit geldt met name voor de Prinsenhof en de Zonnehoek.
Daarnaast zijn deze scholen vanaf 1 januari 2015 ook verantwoordelijk voor het buitenonderhoud van de
gebouwen. De normvergoeding voor de materiële instandhouding is eveneens verhoogd. Bij de Boog was de
reguliere rijksbijdrage hoger dan in 2014 door het hogere leerlingenaantal en de verhoging van de
normvergoedingen.
Totaal baten
Versie: definitief / 2 mei 2016 24
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
-
-
-
-
-
-
-
De rijksbijdragen waren hoger dan begroot. De reguliere rijksbijdragen waren hoger door de verhoging van de
normbedragen. Bij het opstellen van de begroting waren de voorwaarden en bedragen voor de aanvullende
vergoeding voor het buitenonderhoud nog niet bekend. Deze vergoeding was niet begroot. Hierdoor waren de
niet-geoormerkte rijkbijdragen hoger dan begroot. De vergoeding van het samenwerkingsverband was
eveneens hoger door de niet begrote vergoedingen voor de Zonnehoek, o.a. voor autisme ondersteuning.
overige overheidsbijdragen
De structurele gemeentelijke bijdragen bestaan uit een vergoeding voor de gymzaal, vergoeding voor de
parkeergarage en de vrijval van investeringssubsidies. De vergoeding voor de gymzaal was hoger dan begroot,
de vrijval was niet begroot. De verschillen waren beperkt. De ontvangen vergoeding sloot redelijk goed aan op
de begrote vergoeding en de vergoeding in 2014.
overige baten
De overige baten waren hoger dan begroot, maar veel lager dan in 2014. Zoals bij de rijksbijdragen
aangegeven wordt de vergoeding van het samenwerkingsverband vanaf augustus 2014 opgenomen bij de
rijksbijdragen. In 2014 was nog € 431.000 opgenomen bij de overige baten. Daarnaast was in 2014 € 218.000
aan subsidie ESF ontvangen en in 2015 niets.
In de begroting was rekening gehouden met € 75.000 aan subsidie ESF, welke niet is ontvangen. De subsidie
voor de combinatiefunctionaris, de eindafrekening van het expertisecentrum, de leerlinggebonden financiering
via derden en de opbrengsten overige geldstromen waren niet begroot. Deze vergoedingen kennen een sterk
incidenteel karakter waardoor ze lastig te begroten zijn .
personele lasten
De formatieve inzet is in 2015 teruggebracht wegens het lagere leerlingenaantal en de verwachte verdere
daling. De salarislasten waren hierdoor in 2015 lager dan in 2014. Gezien het positieve resultaat van 2014, de
verhoging van de rijksbijdragen en de vermogenspositie van de stichting was een lagere dan begrote daling
van de formatieve inzet mogelijk. De salarislasten waren hierdoor hoger dan begroot.
De niet-salarisgebonden lasten waren hoger dan begroot en hoger dan in 2014. Met name de lasten
uitbesteding derden en de nascholingslasten waren hoger. De uitbesteding derden betrof gedeeltelijk
ziekververvanging. De toevoeging aan de jubileumvoorziening was vergelijkbaar met het begrote bedrag, maar
was hoger dan in 2014. In 2014 was er sprake van een vrijval.
afschrijvingen
De investeringen in het gebouw en met name in ICT waren hoger dan begroot. Hierdoor waren de
afschrijvingslasten hoger dan begroot. Het betrof voor een belangrijk deel uitbreidingsinvesteringen. Hierdoor
waren de afschrijvingslasten ook hoger dan in 2014.
overige instellingslasten
De overige instellingslasten waren hoger dan begroot en hoger dan in 2014. In vergelijking met de begroting
waren de ICT-lasten, de lasten bestuurs- en managementondersteuning, de lasten overige geldstromen, de
representatielasten en de lasten van de buitenschoolse activiteiten hoger. Het verschil met 2014 is kleiner
doordat de lasten overige geldstromen in 2015 en 2014 vergelijkbaar waren. In vergelijking met 2014 waren
met name de ICT-lasten, de representatielasten en de lasten buitenschoolse activiteiten hoger.
financiële baten en lasten
De rentebaten waren lager dan begroot en lager dan in 2014. Dit komt onder andere door het boekverlies op
de financiële vaste activa en de lage rentestand.
De niet-geoormerkte rijksbijdragen waren in totaal vergelijkbaar met 2014. Er zijn wel andere rijksbijdragen
ontvangen. In 2014 werd nog € 123.000 leerlingebonden financiering ontvangen van het ministerie. Vanaf 1
augustus 2014 wordt deze ontvangen van het samenwerkingsverband en/of de cluster-2-scholen. In 2015
hebben de Prinsenhof en Zonnehoek een aanvullende vergoeding ontvangen voor het buitenhoud van de
gebouwen. Deze vergoeding is gebaseerd op het bouwjaar van de scholen.
De vergoeding van het samenwerkingsverband wordt vanaf 1 augustus 2014 gerekend bij de rijksbijdragen. In
2014 had de bij de rijksbijdrage opgenomen vergoeding dus betrekking op slechts zeven maanden, in 2015 op
het hele jaar. De vergoeding was hierdoor in 2015 hoger dan in 2014. De totale vergoeding van het
samenwerkingsverband was lager door het lagere leerlingenaantal van de Prinsenhof.
huisvestingslasten
De toevoeging aan de onderhoudsvoorziening voor de Prinsenhof en de Zonnehoek had in 2014 alleen
betrekking op het binnenonderhoud. In 2015 heeft de toevoeging ook betrekking op het buitenonderhoud. In de
begroting was hier rekening gehouden. Op basis van de nieuwe onderhoudsplanning was er bij de Prinsenhof
vrijval uit de onderhoudsvoorziening. Hierdoor was er in totaal een veel lagere toevoeging dan begroot. De
toevoeging was ook veel lager dan in 2014. De andere huisvestingslasten sloten redelijk aan op de begrote
lasten en de lasten in 2014. De energielasten waren door de zachte winter lager. In de begroting was rekening
gehouden met € 52.000 overige huisvestingslasten. Deze zijn niet gerealiseerd. In totaal waren de
huisvestingslasten veel lager dan begroot en veel lager dan in 2014.
Versie: definitief / 2 mei 2016 25
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Investeringen en financieringsbeleid
Toekomstparagraaf
KengetallenRealisatie
2015
Begroting
2016
Begroting
2017
Begroting
2018
Leerling aantallen per 01-10 568 566 528 510
Personele bezetting in FTE per 31-12
- Bestuur / Management 5,7 5,7 5,7 5,7
- Personeel primair proces 67,8 66,0 62,5 59,0
- Ondersteunend personeel 32,2 32,2 32,2 32,2
Balans
Realisatie
31-12-2015
Prognose
31-12-2016
Prognose
31-12-2017
Prognose
31-12-2018
970.059 877.816 749.976 648.470
2.532.324 2.030.807 1.527.132 972.455
3.502.383 2.908.623 2.277.108 1.620.925
Vorderingen 570.100 570.100 570.100 570.100
Effecten 252.438 501.517 503.675 554.667
Liquide middelen 3.412.443 3.680.721 4.063.285 4.250.749
4.234.981 4.752.338 5.137.060 5.375.516
7.737.362 7.660.961 7.414.168 6.996.442
Realisatie
31-12-2015
Prognose
31-12-2016
Prognose
31-12-2017
Prognose
31-12-2018
Algemene reserve 6.141.763 6.165.940 5.926.269 5.532.335
Bestemmingsreserves 78.134 53.503 30.196 12.800
Totaal Eigen vermogen 6.219.897 6.219.443 5.956.465 5.545.135
619.798 544.547 561.428 555.728
5.236 4.540 3.844 3.148
892.431 892.431 892.431 892.431
7.737.362 7.660.961 7.414.168 6.996.442
Activa
Totaal activa
Passiva
Langlopende schulden
De stichting heeft als uitgangspunt dat de investeringen waarvoor geen bijdragen van derden worden ontvangen,
zoveel mogelijk met eigen middelen worden gefinancierd. Gezien de liquide positie van de stichting is er ook
geen reden voor het aantrekken van vreemd vermogen.
De investeringen van 2015 zijn dan ook met eigen middelen gefinancierd.
Onderstaande gegevens zijn afkomstig uit de meerjarenbegroting 2016-2019. De stichting stelt ieder jaar als
onderdeel van de planning- en controlcyclus een meerjarenbegroting op. De jaarbegroting 2016 maakt integraal
deel uit van de meerjarenbegroting. Deze is vastgesteld door de Raad van Toezicht.
Materiële vaste activa
Kortlopende schulden
Voorzieningen
Totaal passiva
Het leerlingenaantal zal de komende jaren verder teruglopen. Het gaat hierbij met name om het aantal van de
Prinsenhof en de Zonnehoek. Het aantal leerlingen van de Boog zal naar verwachting gelijk blijven.
Dat lagere leerlingenaantal zorgt voor lagere inkomsten. Om deze lagere inkomsten deels te compenseren zal de
formatieve inzet worden teruggebracht. Gezien de vermogenspositie van de stichting is het niet nodig de lagere
inkomsten volledig te compenseren door een lagere formatieve inzet.
Totaal vlottende activa
Totaal vaste activa
Financiële vaste activa
Versie: definitief / 2 mei 2016 26
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Staat van baten en lasten
Realisatie
2015
Begroting
2015
Begroting
2016
Begroting
2017
Begroting
2018
8.371.011 7.908.077 8.140.484 7.663.633 7.417.011
34.642 31.820 64.024 62.124 28.124
225.159 156.500 137.666 148.166 122.666
8.630.812 8.096.397 8.342.174 7.873.922 7.567.800
7.246.823 6.965.986 7.054.250 6.857.300 6.708.700
155.152 138.535 177.243 172.839 166.506
476.392 593.562 481.615 474.115 476.615
830.142 665.100 684.270 672.560 664.900
8.708.509 8.363.183 8.397.378 8.176.814 8.016.721
-77.697 -266.786 -55.204 -302.893 -448.920
63.438 101.500 54.750 39.915 37.590
-14.255 -165.286 -454 -262.978 -411.330
Onderstaande toelichting op de meerjarenbegroting is een toelichting op de cijfers, voor de inhoudelijke
achtergronden wordt verwezen naar het algemeen deel van het bestuursverslag.
De begrote rijksbijdragen zijn gebaseerd op de bij de kengetallen opgenomen leerlingaantallen. Gezien de
verwachte daling van het leerlingaantal, zullen de inkomsten de komende jaren dalen.
De gemeentelijke vergoedingen zijn voor 2016 en 2017 hoger begroot dan de realisatie van 2015 i.v.m. de
subsidie voor de combinatiefunctionaris. De overige baten zijn lager begroot dan de realisatie van 2015. In 2015
zijn meerdere incidentele vergoedingen ontvangen waarvan onduidelijk is of ze in 2016 en verder ook worden
ontvangen.
Nettoresultaat
Totaal lasten
Overige lasten
Saldo baten en lasten
Overige baten
Overige overheidsbijdragen
Huisvestingslasten
De omvang van de balans zal de komende jaren kleiner worden. Dit past binnen het streven de kapitalisatiefactor
te verlagen.
De waarde van de materiële vaste activa zal de komende jaren afnemen. Er zal minder worden geïnvesteerd dan
de afschrijvingslasten. De waarde van de financiële vaste activa zal eveneens dalen. Een groot deel van de
obligaties loopt de komende jaren af. In de meerjarenbalans is ervan uitgegaan dat er geen nieuwe investeringen
in obligaties zal plaatsvinden. De obligaties zijn het jaar voordat ze aflopen overgeboekt naar de effecten.
De omvang van de vorderingen is lastig te voorspellen. Deze is afhankelijk van het moment waarop afrekeningen
worden ontvangen. Daarom is ervoor gekozen de omvang in de meerjarenbalans gelijk te houden. De effecten
bestaan uit de obligaties die binnen een jaar aflopen, zie hiervoor de financiële vaste activa. De omvang van de
liquide middelen zal de komende jaren sterk stijgen door de afname van de omvang van de financiële vaste
activa.
Totaal baten
Personeelslasten
Financiële baten en lasten
Afschrijvingen
Voor de komende jaren zijn negatieve exploitatieresultaten begroot. De omvang van het eigen vermogen zal
hierdoor dalen. Het resultaat zal worden verdeeld over de algemene reserve en de bestemmingsreserve
nulmeting. In 2017 en 2018 zal het grootste deel ten laste van de algemene reserve worden gebracht.
De omvang van de voorzieningen zal de komende jaren ook dalen. De onttrekkingen zullen de meeste jaren
hoger zijn dan de toevoegingen, Beide zijn gebaseerd op de meerjarenonderhoudsplannen.
Ieder jaar zal een deel van de investeringssubsidie vrijvallen. Hierdoor zal de langlopende schuld jaarlijks lager
worden.
Voor de kortlopende schulden geldt hetzelfde als voor de vorderingen. De omvang is afhankelijk van het moment
waarop de facturen worden ontvangen. Aangezien dit niet valt in te schatten, is de omvang in de
meerjarenbegroting gelijk gehouden.
Lasten
Baten
Rijksbijdragen OCenW
Versie: definitief / 2 mei 2016 27
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Treasuryverslag
De salarislasten zijn begroot o.b.v. de bij de kengetallen opgenomen formatieve inzet. De overige personele
lasten zijn gebaseerd op ervaringsgegevens.
De afschrijvingslasten zijn gebaseerd op de in de administratie aanwezige materiële vaste activa vermeerderd
met de geplande investeringen.
De huisvestingslasten zullen de komende jaren ongeveer gelijk zijn aan de lasten in 2015. De overige
instellingslasten zijn lager begroot dat de realisatie 2015. Er is geen rekening gehouden met indicentele lasten.
Hier staan meestal incidentele baten tegenover.
De financiële baten zullen de komende jaren dalen doordat de omvang van de financiële vaste activa zal
afnemen. De rentevergoeding over de liquide middelen is zeer beperkt.
De stichting heeft in 2010 een treasurystatuut opgesteld. Dit statuut is vastgesteld in de vergadering van de Raad
van Bestuur van 10 februari 2011.
Het statuut voldoet aan de richtlijn beleggen en belenen van het ministerie. De stichting streeft naar beleggingen
met partijen die een AAA-rating hebben, een strengere rating dan de rating uit de regeling beleggen en belenen.
Gezien de recente afwaarderingen van de ratings van de banken is beleggen bij partijen met de AAA-rating
nauwelijks meer mogelijk. In 2015 is conform het statuut gehandeld. Een overzicht van de beleggingsportefeuille
is opgenomen in bijlage D3.
In 2015 is een resultaat van 1,0% op de liquide middelen, de financiële vaste activa en de effecten behaald. In
2014 was dit 1,5%.
Versie: definitief / 2 mei 2016 28
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
JAARREKENING
Versie: definitief / 2 mei 2016 29
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING VAN ACTIVA, PASSIVA EN RESULTAATBEPALING
Algemeen
De grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn conform de Regeling voor de Jaarverslaggeving
Onderwijs (RJO). Op basis van de Regeling voor de Jaarverslaggeving Onderwijs worden Titel 9 Boek 2
BW en de Richtlijnen van de Raad voor de Jaarverslaggeving toegepast (behoudens afwijkingen
en aanvullingen in de Regeling voor de Jaarverslaggeving Onderwijs). De jaarrekening is opgesteld in
euro’s.
Activa en passiva (met uitzondering van het groepsvermogen) worden in het algemeen gewaardeerd
tegen de verkrijgings- of vervaardigingsprijs of de actuele waarde. Indien geen specifieke
waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingsprijs. In de balans, de
staat van baten en lasten en het kasstroomoverzicht zijn referenties opgenomen. Met deze referenties
wordt verwezen naar de toelichting.
Voor zover noodzakelijk worden op de vorderingen voorzieningen getroffen voor verwachte oninbaarheid.
Vergelijking met voorgaand jaar
De grondslagen voor waardering van activa, passiva en van resultaatbepaling zijn ongewijzigd ten
opzichte van voorgaand jaar.
Materiële vaste activa
De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen de verkrijgingsprijs plus bijkomende kosten of
de vervaardigingsprijs, verminderd met de afschrijvingen. De afschrijvingen vinden lineair en naar
tijdsgelang plaats op basis van de verwachte toekomstige gebruiksduur. Er wordt rekening gehouden
met de bijzondere waardeverminderingen die op balansdatum worden verwacht.
Versie: definitief / 2 mei 2016 30
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Onderstaand worden de afschrijvingstermijnen per categorie weergegeven.
Tevens zijn de activeringsgrenzen vermeld.
Categorie afschrijvings- afschrijvings- activerings-
termijn percentage grens
in maanden per jaar in €
Gebouwen
Permanent 480 2,5 n.v.t.
Semi-permanent 240 5,0 n.v.t.
Noodlokalen 120 10,0 n.v.t.
Installaties
Verwarming 180 6,7 1.000
Alarm 120 10,0 1.000
Liften 180 6,7 1.000
Kantoormeubilair en Inventaris
Bureau's 240 5,0 1.000
Stoelen 120 10,0 1.000
Kasten 240 5,0 1.000
Huishoudelijke apparatuur
Schoonmaakapparatuur 60 20,0 1.000
Schoolmeubilair en Inventaris
Docentensets 240 5,0 1.000
Leerlingensets 180 6,7 1.000
Schoolborden 240 5,0 1.000
Garderobe 240 5,0 1.000
Onderwijskundige apparatuur en machines
Kopieerapparatuur 60 20,0 1.000
Audio/video installatie 60 20,0 1.000
Beamer 60 20,0 1.000
Projectiemiddelen 60 20,0 1.000
ICT
Servers 48 25,0 1.000
Netwerk 120 10,0 1.000
Computers 48 25,0 1.000
Printers 48 25,0 1.000
Telefooncentrale 120 10,0 1.000
Digitale schoolborden 96 12,5 1.000
Leermiddelen
Methodes 96 12,5 n.v.t.
Spel- en sportmateriaal 96 12,5 1.000
Vervoermiddelen
Vervoermiddelen 48 25,0 1.000
De gebouwen en terreinen worden opgenomen indien sprake is van economisch eigendom. Hiervan is
sprake in het geval van eigen investeringen of van doordecentralisatie van de huisvesting.
Op terreinen wordt niet afgeschreven.
Voor de toekomstige kosten van groot onderhoud aan de bedrijfsgebouwen is een voorziening voor groot
onderhoud gevormd. De toevoeging aan de voorziening wordt bepaald op basis van het geschatte bedrag
van het onderhoud en de periode die telkens tussen de werkzaamheden van groot onderhoud verloopt.
Versie: definitief / 2 mei 2016 31
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Financiële vaste activa
Effecten
Effecten worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Vervolgens worden de onder
financiële vaste activa opgenomen effecten die:
- geen onderdeel zijn van de handelsportefeuille; en
- niet tot einde looptijd worden aangehouden;
gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.
Effecten die onderdeel zijn van de handelsportefeuille worden gewaardeerd tegen reële waarde.
Waardeveranderingen worden rechtstreeks in de staat van baten en lasten verwerkt.
Gekochte, rentedragende effecten die tot het einde van de looptijd worden aangehouden worden
gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs.
Transactiekosten die zijn toe te rekenen aan effecten die na de eerste verwerking worden gewaardeerd
tegen reële waarde met verwerking van de waardeveranderingen via de staat van baten en lasten worden
rechtstreeks in de staat van baten en lasten verwerkt.
Transactiekosten die zijn toe te rekenen aan effecten die na eerste verwerking worden gewaardeerd
tegen reële waarde met verwerking van de waardeveranderingen via het eigen vermogen worden in de
eerste waardering verwerkt. Bij verkoop van de effecten aan een derde of door opname in de effectieve
rente (in geval van een rentedragend actief) worden de transactiekosten in de staat van baten en lasten
verwerkt.
Vlottende activa
Vorderingen
Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Als
de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een verlengde overeengekomen betalingstermijn
wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte ontvangsten.
Voorzieningen wegens oninbaarheid dienen in mindering te worden gebracht op de boekwaarde van de
vordering.
Effecten
Voor de waarderings- en resultaatbepalingsgrondslagen van effecten, zie toelichting effecten financiële
vaste activa. Effecten als onderdeel van de vlottende activa hebben een looptijd korter dan één jaar.
Liquide middelen
Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito's met een looptijd korter dan 12 maanden.
Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde.
Eigen vermogen
Het eigen vermogen bestaat uit de algemene reserves en een bestemmingsreserve.
De bestemmingsreserve is een reserve met een beperktere bestedingsmogelijkheid, welke door het
bestuur is aangebracht.
Omschrijving Doel Beperkingen EUR
78.134 - Reserve nulmeting Dekking van de
afschrijvingslasten van
de materiële vaste activa
Formele beperking, ontstaan bij
de invoering van de
lumpsumbekostiging
Versie: definitief / 2 mei 2016 32
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Voorzieningen
Algemeen
Voorzieningen worden gevormd voor in rechte afdwingbare of feitelijke verplichtingen die op de
balansdatum bestaan, waarbij het waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en
waarvan de omvang op betrouwbare wijze is te schatten.
De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting van de bedragen die noodzakelijk zijn
om de verplichtingen per balansdatum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de
nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te
wikkelen, tenzij anders vermeld.
Wanneer de verwachting is dat een derde de verplichtingen vergoedt, en wanneer het waarschijnlijk is
dat deze vergoeding zal worden ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze
vergoeding als een actief in de balans opgenomen.
Voorzieningen worden onderscheiden naar aard en doel.
Toevoegingen aan de voorzieningen vinden plaats door dotaties ten laste van de staat van baten en lasten.
De onttrekkingen vinden rechtstreeks plaats ten laste van de betreffende voorziening.
Voorziening jubilea
De voorziening jubilea wordt opgenomen tegen de contante waarde van de verwachte uitkeringen
gedurende het dienstverband. Bij de berekening van de voorziening wordt onder meer rekening gehouden
met verwachte salarisstijgingen en de blijfkans.
Voorziening Onderhoud
Voor uitgaven voor groot onderhoud van gebouwen wordt een voorziening gevormd om deze lasten
gelijkmatig te verdelen over een aantal boekjaren. De toevoegingen aan de voorziening wordt bepaald op
basis van het geschatte bedrag van het groot onderhoud en de periode die telkens tussen de
werkzaamheden voor groot onderhoud verloopt.
Overige voorzieningen
De overige voorzieningen worden opgenomen tegen nominale waarde van de voor de afwikkeling van
de voorziening naar verwachting noodzakelijke uitgaven.
Langlopende schulden
Langlopende schulden worden bij de eerste waardering gewaardeerd tegen reële waarde. Schulden
worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag
rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.
Onder deze post valt onder meer vooruitontvangen investeringssubsidies. Deze subsidies moeten
zichtbaar in mindering gebracht worden op de materiële vaste activa of als schuld gepresenteerd worden
onder vooruitontvangen investeringssubsidies.
Leasing
Operationele leasing
Bij de stichting kunnen er leasecontracten bestaan waarbij een groot deel van de voor- en
nadelen die aan de eigendom verbonden zijn, niet bij de stichting ligt. Deze leasecontracten
worden verantwoord als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van operationele leasing worden,
rekening houdend met ontvangen vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de staat van
baten en lasten over de looptijd van het contract.
Versie: definitief / 2 mei 2016 33
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Kortlopende schulden
De overlopende passiva betreffen de vooruitontvangen bedragen die aan opvolgende perioden worden
toegerekend en/of nog te betalen bedragen, voor zover ze niet onder de andere kortlopende schulden
zijn te plaatsen.
Kortlopende schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde.
Kortlopende schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde
het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.
Dit is meestal de nominale waarde.
Baten en lasten
Het resultaat wordt bepaald als het verschil tussen de baten en lasten over het verslagjaar, met
inachtneming van de hiervoor reeds vermelde waarderingsgrondslagen.
Per school worden de baten en lasten toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Lasten
en risico's die hun oorsprong vinden vóór het einde van het verslagjaar, zijn in acht genomen als zij voor
het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Het resultaat van de staat van baten en lasten wordt toegevoegd aan de bestemde reserves die door
het bestuur zijn bepaald.
Rijksbijdragen worden als baten verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarop de
toekenning betrekking heeft.
Overheidssubsidies
Exploitatiesubsidies worden als bate verantwoord in de staat van baten en lasten in het jaar waarin de
gesubsidieerde kosten zijn gemaakt of opbrengsten zijn gederfd, of wanneer een gesubsidieerd
exploitatietekort zich heeft voorgedaan. De baten worden verantwoord als het waarschijnlijk is dat deze
worden ontvangen en de stichting de condities voor ontvangst kan aantonen.
Personeelsbeloningen
Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeidsvoorwaarden verwerkt in de staat
van baten en lasten voor zover ze verschuldigd zijn aan werknemers.
De stichting heeft de toegezegd-pensioenregeling bij het bedrijfstakpensioenfonds
in de jaarrekening verwerkt als verplichtingenbenadering.
Voor toegezegde-bijdrageregelingen betaalt de instelling op verplichte, contractuele of vrijwillige basis
premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Behalve de betaling van premies heeft
de instelling geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioenregelingen.
De premies worden verantwoord als personeelskosten als deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde
premies worden opgenomen als overlopende activa indien dit tot een terugstorting leidt of tot een
vermindering van toekomstige betalingen.
Afschrijvingen op materiële vaste activa
Materiële vaste activa worden vanaf het moment van ingebruikneming afgeschreven over de verwachte
toekomstige gebruiksduur van het actief. Over terreinen en vastgoedbeleggingen wordt niet
afgeschreven. Indien een schattingswijziging plaatsvindt van de economische levensduur, dan worden
de toekomstige afschrijvingen aangepast.
Boekwinsten en -verliezen bij verkoop van materiële vaste activa zijn begrepen onder de afschrijvingen.
Versie: definitief / 2 mei 2016 34
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Financiële baten en lasten
Rentebaten en rentelasten
Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening houdend met de effectieve rentevoet
van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening gehouden met
de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen leningen.
Toelichting kasstroomoverzicht
Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode. Bij de indirecte methode
wordt het resultaat als basis genomen.
Dit overzicht geeft weer waaraan de in de verslagperiode beschikbaar gekomen gelden zijn besteed.
In samenhang met de balans en de staat van baten en lasten moet het kasstroomoverzicht bijdragen
aan het inzicht in de financiering, de liquiditeit, de solvabiliteit en het vermogen van de instelling om
geldstromen te genereren.
Segmentatie
Een onderwijsinstelling die in meerdere onderwijssectoren activiteiten ontplooit dient de staat van baten
en lasten in de toelichting te segmenteren naar bedrijfssegmenten. Ten aanzien van de segmentering
van de staat van baten en lasten zijn de voorschriften van artikel 2:380 BW en hoofdstuk 350
Gesegmenteerde informatie van overeenkomstige toepassing. Segmentatie van de balans wordt daarbij
aanbevolen. RJ660 schrijft in ieder geval een verplichte segmentatie voor als de rechtspersoon
onderwijstaken uitvoert in meerdere onderwijssectoren (RJ660.308).
In de toelichting bij de staat van baten en lasten dient een staat van baten en lasten conform model B
(bijlage RJ 660) te worden opgenomen van ieder van de bedrijfssegmenten van de onderwijsinstelling.
Hierbij dient een cijfermatige aansluiting te worden opgenomen van het resultaat volgens deze staten
van baten en lasten met het totale resultaat van de instelling. In de jaarrekening dient te worden
toegelicht welke grondslagen gehanteerd zijn voor de indeling in bedrijfssegmenten. De
onderwijsinstelling houdt een bestendige gedragslijn aan ten aanzien van de grondslag voor de
segmentering. Slechts wegens gegronde redenen kan de grondslag voor segmentering worden
gewijzigd. De wijzigingen en de redenen dienen te worden toegelicht; de vergelijkende cijfers over
voorafgaande boekjaren dienen te worden aangepast aan de nieuwe grondslag.
Grondslagen van segmentering
In de jaarrekening wordt overeenkomstig de Richtlijn voor Onderwijsinstellingen een segmentatie van de
staat van baten en lasten gemaakt in de volgende segmenten: PO, VO
PO 78%
VO 22%
Deze percentages zijn gebaseerd op leerlingaantallen en aantal FTE's.
De stichting bestaat uit twee PO-scholen en één VO-school. De baten en lasten zijn toegerekend aan de
scholen waar ze betrekking op hebben. De baten en lasten van het bestuur zijn volgens een verdeelsleutel
verdeeld over PO en VO:
Versie: definitief / 2 mei 2016 35
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
BALANS PER 31 DECEMBER 2015, VERGELIJKENDE CIJFERS PER 31 DECEMBER 2014
(na verwerking resultaatbestemming)
1 Activa
€ € € €
VASTE ACTIVA
1.2 Materiële vaste activa
1.2.1 Gebouwen en terreinen 143.877 291
1.2.2 Inventaris en apparatuur 773.590 704.418
1.2.3.1 Leermiddelen (PO) 45.436 50.451
1.2.3.2 Overige materiële vaste activa 7.156 12.462
970.059 767.622
1.3 Financiële vaste activa
1.3.6 Overige effecten 2.532.324 2.813.203
2.532.324 2.813.203
TOTAAL VASTE ACTIVA 3.502.383 3.580.825
VLOTTENDE ACTIVA
1.5 Vorderingen
1.5.2 OCW/EZ 340.516 340.460
1.5.6 Overige overheden 76.599 18.621
1.5.7 Overige vorderingen 92.910 97.644
1.5.8 Overlopende activa 60.075 74.716
570.100 531.441
1.6 Effecten 252.438 -
1.7 Liquide middelen 3.412.443 3.588.214
TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA 4.234.981 4.119.655
TOTAAL ACTIVA 7.737.362 7.700.482
31-12-2015 31-12-2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 36
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
2 Passiva
€ € € €
VERMOGEN
2.1 Eigen vermogen
2.1.1 Algemene reserve 6.141.763 6.130.603
2.1.2 Bestemmingsreserve (publiek) 78.134 103.549
6.219.897 6.234.152
2.2 Voorzieningen
2.2.1 Personeelsvoorzieningen 156.231 162.471
2.2.3 Overige voorzieningen 463.567 504.457
619.798 666.928
2.3 Langlopende schulden
2.3.5.2 Vooruitontvangen investeringssubsidies 5.236 5.932
5.236 5.932
2.4 Kortlopende schulden
2.4.3 Crediteuren 113.647 77.211
2.4.7 Belastingen en premies sociale verzekeringen 324.810 285.762
2.4.8 Schulden terzake pensioenen 74.822 86.574
2.4.9 Overige kortlopende schulden 113.957 83.839
2.4.10 Overlopende passiva 265.195 260.084
892.431 793.470
TOTAAL PASSIVA 7.737.362 7.700.482
31-12-2015 31-12-2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 37
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2015, VERGELIJKENDE CIJFERS 2014
€ € € € € €
3 Baten
3.1 Rijksbijdragen OCW 8.371.011 7.908.077 7.754.218
3.2 Overige overheids-bijdragen en
-subsidies 34.642 31.820 35.212
3.5 Overige baten 225.159 156.500 943.687
Totaal baten 8.630.812 8.096.397 8.733.117
4 Lasten
4.1 Personeelslasten 7.246.823 6.965.986 7.142.493
4.2 Afschrijvingen op immateriële en
materiële vaste activa 155.152 138.535 141.382
4.3 Huisvestingslasten 476.392 593.562 553.182
4.4 Overige lasten 830.142 665.100 762.085
Totaal lasten 8.708.509 8.363.183 8.599.142
Saldo baten en lasten * -77.693 -266.786 133.975
5 Financiële baten en lasten 63.438 101.500 95.474
Nettoresultaat * -14.255 -165.286 229.449
*(-/- is negatief)
2015 Begroot 2015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 38
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
KASSTROOMOVERZICHT 2015, VERGELIJKENDE CIJFERS 2014
€ € € €
Kasstroom uit operationele activiteiten
Saldo baten en lasten -77.693 133.975
Aanpassingen voor:
- Afschrijvingen 155.152 141.382
- Mutaties voorzieningen -47.130 -132.599
Veranderingen in vlottende middelen:
- Vorderingen -38.659 -25.446
- Effecten -252.438 -
- Kortlopende schulden 98.961 -146.531
-84.114 -163.194
Kasstroom uit bedrijfsoperaties
Ontvangen interest 75.463 96.010
Betaalde interest -1.008 -1.132
74.455 94.878
Totaal kasstroom uit operationele activiteiten -87.352 65.659
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Investeringen in materiële vaste activa -357.589 -142.765
Overige investeringen in financiële vaste activa 280.879 120.359
-76.710 -22.406
Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten -76.710 -22.406
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Aflossing langlopende schulden -696 -999
-696 -999
Totaal kasstroom uit financieringsactiviteiten -696 -999
Kasstroom uit overige balansmutaties
Overige mutaties eigen vermogen -11.017 596
-11.017 596
Totaal kasstroom uit overige balansmutaties -11.017 596
Mutatie liquide middelen -175.771 42.848
Het verloop van de geldmiddelen is als volgt:
€ € € €
Stand liquide middelen per 1-1 3.588.214 3.545.366
Mutatie boekjaar liquide middelen -175.771 42.848
Stand liquide middelen per 31-12 3.412.443 3.588.214
2015 2014
2015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 39
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN DE BALANS
1 Activa
Vaste activa
1.2 Materiële vaste activa
Schoolgebouwen
De door de stichting beheerde schoolgebouwen zijn juridisch wel, doch economisch geen eigendom van de stichting.
Deze gebouwen zijn volledig gesubsidieerd en dienen, wanneer ze niet meer conform de bestemming worden gebruikt,
om niet te worden overgedragen aan de Gemeente.
Voor een overzicht van de onder ons bestuur staande scholen verwijzen wij naar het bestuursverslag.
Aanschaf- Afschrij- Boek- Investe- Boekwaarde Afschrij- Aanschaf- Afschrij- Boek-
prijs vingen waarde ringen desinves- vingen prijs vingen waarde
teringen
1-1-2015 1-1-2015 1-1-2015 2015 2015 2015 31-12-2015 31-12-2015 31-12-2015
€ € € € € € € € €
1.2.1.1 Gebouwen 77.000 76.709 291 147.747 - 4.161 224.747 80.870 143.877
1.2.2.1 Inventaris en apparatuur 2.084.893 1.380.475 704.418 204.020 - 134.848 2.288.913 1.515.323 773.590
1.2.3.1 Leermiddelen 323.714 273.263 50.451 5.822 - 10.836 329.535 284.099 45.436
1.2.3.2 Ov. materiële vaste activa 57.759 45.297 12.462 - - 5.307 57.759 50.603 7.156
Totaal materiële vaste
activa 2.543.366 1.775.744 767.622 357.589 - 155.152 2.900.954 1.930.895 970.059
1.3 Financiële vaste activa
Boek- Investe- Desinves Boek-
waarde ringen teringen waarde
1.3.6 Overige effecten 1-1-2015 2015 2015 31-12-2015
€ € € €
1.3.6.1 Obligaties 2.813.203 - 280.879 * 2.532.324
Totaal overige effecten 2.813.203 - 280.879 2.532.324
*
Voor een specificatie verwijzen wij u naar bijlage "Specificatie balansposten".
Boek- Verstrekte Aflossingen Resultaat Boek-
waarde leningen en en desin- waarde
investeringen vesteringen
1-1-2015 2015 2015 2015 31-12-2015
€ € € € €
2.813.203 - 280.879 - 2.532.324
Vlottende activa
1.5 Vorderingen
1.5.2 OCW/EZ
€ € € €
1.5.2.1 Personeel 340.516 335.604
1.5.2.2 Uitkeringen ziektewet/WIA - 4.856
Totaal OCW/EZ 340.516 340.460
31-12-2015
In de kolom desinvesteringen is een bedrag ad € 28.441 als boekverlies verantwoord. Het resterende bedrag ad € 252.438 betreft de
overheveling naar de overlopende activa.
Totaal financiële vaste activa
31-12-2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 40
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
1.5.6 Overige overheden
€ € € €
1.5.6.2 OZB en heffingen 61.755 12.745
1.5.6.3 Additionele aanvragen 14.844 5.876
Totaal overige overheden 76.599 18.621
1.5.7 Overige vorderingen
€ € € €
1.5.7.3 Vervangingsfonds 27.948 12.694
2.4.9.4 Netto salarissen - 1.159
Totaal personeel 27.948 13.853
1.5.7.12 Overige vorderingen * 64.962 83.791
Totaal overig 64.962 83.791
Totaal overige vorderingen 92.910 97.644
* Betreft de volgende vorderingen:
€ € € €
Risicofonds, vergoeding salariskosten 17.962 7.562
UWV, vergoeding salariskosten 5.178 -
REC, vergoeding salariskosten - 22.549
Samenwerkingsverband 18.502 16.516
Kentalis, leerlinggebonden financiering 5.600 -
Accres, combinatiefunctionaris 8.333 -
VSO Mariëndael, begeleiding 5.000 -
Harry de Winkel, teveel betaald - 16.126
Essent, ten onrechte betaald - 13.097
Overige vorderingen 4.386 7.941
64.962 83.791
1.5.8 Overlopende activa
€ € € €
1.5.8.1 Vooruitbetaalde posten - 46
Totaal vooruitbetaalde kosten - 46
1.5.8.5 Rente 60.075 74.670
Totaal overige overlopende activa 60.075 74.670
Totaal overlopende activa 60.075 74.716
1.6 Effecten
Boek- Investe- Desinveste- Boek-
waarde ringen ringen waarde
1-1-2015 2015 2015 31-12-2015
€ € € €
1.6.2 Obligaties - 252.438 * - 252.438
Totaal effecten - 252.438 - 252.438
* In de kolom investeringen is de overheveling van financiële vaste activa verantwoord.
Voor een specificatie verwijzen wij u naar bijlage "Specificatie balansposten".
31-12-2015 31-12-2014
31-12-2014
31-12-2015 31-12-2014
31-12-2015
31-12-2015 31-12-2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 41
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
1.7 Liquide middelen
€ € € €
1.7.1 Kasmiddelen 656 1.525
1.7.2 Tegoeden op bank- en girorekeningen 3.411.787 3.586.689
Totaal liquide middelen 3.412.443 3.588.214
De liquide middelen staan ter vrije beschikking van de stichting.
31-12-2015 31-12-2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 42
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
2 Passiva
2.1 Eigen vermogen
Stand per Resultaat Overige Stand per
2.1.1 Algemene reserves 1-1-2015 2015 mutaties 31-12-2015
€ € € €
2.1.1 Algemene reserve 6.130.603 11.160 - 6.141.763
Totaal algemene reserve 6.130.603 11.160 - 6.141.763
Stand per Resultaat Overige Stand per
2.1.2 Bestemmingsreserves (publiek) 1-1-2015 2015 mutaties 31-12-2015
€ € € €
2.1.2.10 Reserve nulmeting 103.549 -25.415 - 78.134
Totaal bestemmingsreserves publiek 103.549 -25.415 - 78.134
Stand per Resultaat Overige Stand per
1-1-2015 2015 mutaties 31-12-2015
€ € € €
Totaal eigen vermogen 6.234.152 -14.255 - 6.219.897
Voor een specificatie per kostenplaats verwijzen wij u naar bijlage "Reserves en voorzieningen per kostenplaats".
2.2 Voorzieningen
Stand per Dotatie Onttrekking Vrijval Rente mutatie Stand per Kortlopende Langlopende
1-1-2015 (bij contante 31-12-2015 deel deel
2.2.1 Personeelsvoorzieningen waarde) < 1 jaar > 1 jaar
€ € € € € € € €
2.2.1.5 Voorziening Jubileum 148.581 19.205 11.555 - - 156.231 21.820 134.411
2.2.1.4 Voorziening wachtgeld 13.890 - 13.890 - - - - -
Totaal personeelsvoorzieningen 162.471 19.205 25.445 - - 156.231 21.820 134.411
Stand per Dotatie Onttrekking Vrijval Rente mutatie Stand per Kortlopende Langlopende
1-1-2015 (bij contante 31-12-2015 deel deel
2.2.3 Overige voorzieningen waarde) < 1 jaar > 1 jaar
€ € € € € € € €
2.2.3.1 Voorziening Onderhoud 504.457 114.800 107.956 47.734 - 463.567 106.327 357.240
Totaal overige voorzieningen 504.457 114.800 107.956 47.734 - 463.567 106.327 357.240
Stand per Dotatie Onttrekking Vrijval Rente mutatie Stand per Kortlopende Langlopende
1-1-2015 (bij contante 31-12-2015 deel deel
waarde) < 1 jaar > 1 jaar
€ € € € € € € €
Totaal voorzieningen 666.928 134.005 133.401 47.734 - 619.798 128.148 491.650
Voor een specificatie per kostenplaats verwijzen wij u naar bijlage "Reserves en voorzieningen per kostenplaats".
Versie: definitief / 2 mei 2016 43
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
2.3 Langlopende schulden
Stand Ontvangen Toegerekende Stand Looptijd Looptijd
per investerings subsidies per > 1 jaar > 5 jaar
2.3.5.2 Vooruitontvangen investeringssubsidies 1-1-2015 subsidies -/- * 31-12-2015
€ € € € € €
2.3.5.2.2 Vooruitontv. investeringssubs. Gemeente 4.386 - 530 3.856 2.078 1.777
2.3.5.2.3 Vooruitontv. investeringssubs. Overige 1.546 - 166 1.380 663 718
Totaal vooruitontvangen investeringssubsidies 5.932 - 696 5.236 2.741 2.495
* Betreft de overheveling naar de overlopende passiva.
Stand Aangegane Aflossingen Stand Looptijd Looptijd
per lening in in per > 1 jaar > 5 jaar
1-1-2015 2015 2015 31-12-2015
€ € € € € €
Totaal langlopende schulden 5.932 - 696 5.236 2.741 2.495
2.4 Kortlopende schulden
2.4.3 Crediteuren
€ € € €
2.4.3 Crediteuren 113.647 77.211
Totaal Crediteuren 113.647 77.211
2.4.7 Belastingen en premies sociale verzekeringen
€ € € €
2.4.7.1 Loonheffing 289.884 251.998
2.4.7.3 Premies sociale verzekeringen 34.926 33.764
Totaal belastingen en premies sociale verzekeringen 324.810 285.762
2.4.8 Schulden terzake pensioenen
€ € € €
2.4.8 Schulden terzake van pensioenen 74.822 86.574
Totaal schulden terzake van pensioenen 74.822 86.574
2.4.9 Overige kortlopende schulden
€ € € €
1.5.6.4 Overige 37.033 36.926
Totaal overige overheden 37.033 36.926
2.4.9.4 Netto salarissen 2.295 -
2.4.9.8 Overige schulden * 74.629 46.913
Totaal Overige 76.924 46.913
Totaal overige kortlopende schulden 113.957 83.839
* Betreft de volgende schulden:
€ € € €
Overige geldstromen 23.802 36.147
Reproductiekosten 7.251 -
Accountantscontrole 1.978 3.957
Administratiekantoor 4.879 4.424
Ambulante begeleiding 15.750 -
Uitbesteding derden 15.120 -
Overige schulden 5.848 2.385
74.629 46.913
31-12-2015 31-12-2014
31-12-2015 31-12-2014
31-12-2015 31-12-2014
31-12-2015 31-12-2014
31-12-2015 31-12-2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 44
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
2.4.10 Overlopende passiva
€ € € €
2.4.10.2 Vooruitontvangen subsidies OCW niet-geoormerkt 19.188 -
2.4.10.5 Vooruitontvangen investeringssubsidies 696 999
2.4.10.3 Vakantiegeld en -dagen 222.602 224.969
2.4.10.10 Vooruitonvangen subsidie AWBZ 5.846 17.171
2.4.10.11 Overige overlopende passiva 16.863 16.945
Totaal overlopende passiva 265.195 260.084
31-12-2015 31-12-2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 45
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE VERPLICHTINGEN
School
Bedrag per
maand
€
De Prinsenhof
4 machines 1-11-10 30-04-16 4 793
De Zonnehoek
3 machines 11-11-15 11-11-20 59 1.301
2.093
School
Bedrag per
maand
€
De Boog
1 machine 19-03-14 19-03-20 51 360
Praktijkschool De Boog is een huurcontract aangegaan met Canon voor kopieerapparatuur.
Restant
looptijd in
maanden na
afloop 2015Periode van t/m
De Prinsenhof en De Zonnehoek zijn huurcontracten aangegaan met Ricoh voor kopieerapparatuur.
Restant
looptijd in
maanden na
afloop 2015Periode van t/m
Versie: definitief / 2 mei 2016 46
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
VERANTWOORDING SUBSIDIES
G1 Verantwoording van subsidies zonder verrekeningsclausule
(Regeling ROS art. 13, lid 2 sub a en EL&I regelingen betrekking hebbend op de EL&I subsidies)
Omschrijving Kenmerk Datum Bedrag Ontvangen t/m Prestatie afgerond
van toewijzing 2015 Ja / Nee
€ €
Lerarenbeurs 707284-1 27-08-2015 5.693 5.693 Nee
Lerarenbeurs 707067-1 27-08-2015 17.517 17.517 Nee
Lerarenbeurs 708171-1 27-08-2015 9.684 9.684 Nee
Totaal 32.894 32.894
Toewijzing
Versie: definitief / 2 mei 2016 47
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
TOELICHTING OP DE ONDERSCHEIDEN POSTEN VAN DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN
3 Baten
3.1 Rijksbijdragen
€ € € € € €
3.1.1.1 Rijksbijdrage OCW/EZ 7.421.906 7.118.346 7.195.308
Totaal Rijksbijdrage OCW/EZ 7.421.906 7.118.346 7.195.308
3.1.2.1.3 Overige subsidies OCW/EZ 271.575 159.247 283.391
Totaal overige subsidies OCW/EZ 271.575 159.247 283.391
3.1.4 Ontvangen doorbetalingen rijksbijdrage
SWV 677.530 630.484 275.519
Totaal Rijksbijdragen 8.371.011 7.908.077 7.754.218
3.2
Overheidsbijdragen en –subsidies
overige overheden
€ € € € € €
3.2.2 Overheidsbijdragen en –subsidies overige overheden * 34.642 31.820 35.212
Totaal overheidsbijdragen en
–subsidies overige overheden 34.642 31.820 35.212
*
Vergoeding gymzaal 23.351 21.314 23.314
Vergoeding parkeergarage 10.523 10.506 10.506
Vrijval investeringssubsidies gemeente 767 - 964
Overige gemeentelijke bijdragen - - 428
34.642 31.820 35.212
3.5 Overige baten
€ € € € € €
3.5.1 Verhuur 21.158 15.000 10.033
3.5.5 Ouderbijdragen 18.199 7.000 18.787
3.5.6.1 Opbrengst kantine 5.156 5.000 6.328
3.5.6.2 Overige * 180.646 129.500 908.539
Totaal overige baten 225.159 156.500 943.687
* Betreft de volgende baten:
Premiedifferentiatie 14.648 3.500 7.593
Project ESF - 75.000 218.201
Pakketmaatregel AWBZ 11.325 10.000 73.761
Autisme Steunpunt - - 5.395
Samenwerkingsverband 3.922 - 431.274
Opbrengsten overige geldstromen 17.977 - 30.789
Eindafrekening liquidatie expertisecentrum 21.912 - -
Subsidie combinatiefunctionaris 33.333 - 38.618
Vrijval investeringssubsidie overige 232 - 750
Leerlinggebondenfinanciering via derden 18.127 - 7.695
Overige personeelsgebonden opbrengsten 27.356 16.000 35.646
Overige opbrengsten 31.814 25.000 58.817
180.646 129.500 908.539
Totaal baten 8.630.812 8.096.397 8.733.117
Betreft de volgende gemeentelijke
bijdragen en subsidies:
2014Begroot 2015
Begroot 2015
2015
Begroot 2015
2014
2015
2015
2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 48
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
4 Lasten
4.1 Personeelslasten
€ € € € € €
4.1.1.1 Brutolonen en salarissen 5.336.678 6.685.486 5.267.240
4.1.1.2 Sociale lasten 742.027 - 738.897
4.1.1.2.2 Premies Participatiefonds 162.054 - 144.181
4.1.1.2.3 Premies Vervangingsfonds 233.846 - 292.842
4.1.1.3 Pensioenpremies 654.398 - 743.585
Totaal lonen en salarissen 7.129.003 6.685.486 7.186.745
4.1.2.1 Dotaties personele voorzieningen 7.650 5.000 -13.667
4.1.2.2 Personeel niet in loondienst 3.738 - -
4.1.2.3 Overig * 416.433 275.500 252.782
Totaal overige personele lasten 427.821 280.500 239.115
4.1.3.2 Uitkeringen van het Vervangingsfonds 169.841 - 149.913
4.1.3.3 Overige uitkeringen 140.160 - 133.453
4.1.3 Af: Uitkeringen (-/-) 310.001 - 283.367
Totaal personele lasten 7.246.823 6.965.986 7.142.493
* Betreft de volgende personele lasten:
(Na)scholing 123.058 70.000 60.758
Kosten BGZ 35.995 50.000 52.205
Kosten uitbesteding derden 208.671 108.500 94.904
Personeels-arbeidsmarktbeleid 14.310 20.500 17.472
Overige personele lasten 34.399 26.500 27.442
416.433 275.500 252.782
Gemiddeld aantal werknemers
Gedurende het jaar 2015 waren gemiddeld 108 werknemers in dienst op basis van een volledig dienstverband (2014: 118).
Het gemiddeld aantal werknemers bedraagt 172 in 2015 (2014: 176).
4.2 Afschrijvingen
€ € € € € €
4.2.2.1 Gebouwen en terreinen 4.161 750 500
4.2.2.2 Inventaris en apparatuur 134.848 120.187 124.651
4.2.2.3 Leermiddelen en Overige materiële vaste
activa 16.143 17.598 16.231
Totaal afschrijvingen 155.152 138.535 141.382
4.3 Huisvestingslasten
€ € € € € €
4.3.1 Huur 6.028 - 5.984
4.3.3 Klein onderhoud en exploitatie 65.043 57.500 58.208
4.3.4 Energie en water 139.972 155.000 160.451
4.3.5 Schoonmaakkosten 148.664 149.300 150.694
4.3.6 Heffingen 36.914 36.000 30.099
4.3.7 Dotatie onderhoudsvoorziening 67.066 117.262 124.162
4.3.8.1 Tuinonderhoud 6.605 16.000 14.278
4.3.8.2 Bewaking/beveiliging 6.100 10.500 9.306
4.3.8.3 Overige huisvestingslasten - 52.000 -
Totaal huisvestingslasten 476.392 593.562 553.182
2015 2014Begroot 2015
2015 2014Begroot 2015
Begroot 20152015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 49
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
4.4 Overige lasten
€ € € € € €
4.4.1.1 Administratie en beheer 121.879 114.100 110.912
4.4.1.2 Reis- en verblijfkosten 11.931 12.000 13.850
4.4.1.3 Telefoon- en portokosten 37.309 27.900 34.777
4.4.1.4 Kantoorartikelen 1.382 6.750 6.264
Totaal administratie- en beheerslasten 172.501 160.750 165.803
4.4.2.1 Inventaris, apparatuur en leermiddelen 256.810 214.800 213.958
4.4.2.2 Bibliotheek/mediatheek 1.377 1.400 1.679
Totaal inventaris, apparatuur en
leermiddelen 258.187 216.200 215.637
4.4.4.1 Wervingskosten 364 3.000 858
4.4.4.2 Representatiekosten 34.876 17.750 21.757
4.4.4.3 Huishoudelijke kosten 22.767 18.700 22.720
4.4.4.5 Buitenschoolse cq bijzondere activiteiten 46.612 35.500 25.441
4.4.4.7 Contributies 19.800 8.900 8.355
4.4.4.8 Abonnementen 4.218 4.700 6.163
4.4.4.9 Medezeggenschapsraad 2.307 2.550 2.520
4.4.4.10 Verzekeringen 35.455 31.800 26.083
4.4.4.11 Overige * 167.124 114.750 203.286
4.4.4.12 Reproductiekosten, drukwerk, schoolgids 50.317 37.500 51.128
4.4.4.13 Toetsen en testen 12.805 6.000 8.389
4.4.4.14 Culturele vorming 2.809 7.000 3.945
Totaal overige 399.454 288.150 380.645
Totaal overige lasten 830.142 665.100 762.085
€ € € € € €
4.4.1.1.a Controle van de jaarrekening 3.957 6.800 4.259
3.957 6.800 4.259
Bovenstaande honoraria betreffen uitsluitend de werkzaamheden die bij de stichting zijn uitgevoerd door
accountantsorganisaties en externe accountants zoals bedoeld in art. 1, lid 1 Wta (Wet toezicht accountantsorganisaties).
De kosten voor de controle zijn inclusief bekostiging en omzetbelasting.
* Betreft de volgende lasten:
Schoolzwemmen 31.060 31.000 30.942
Kantinekosten 8.889 5.000 6.703
Examenkosten 3.726 4.000 2.465
Netwerk interne begeleiding - - 5.911
Public relations 4.744 6.250 16.193
Uitgaven overige geldstromen 43.429 - 40.747
Kosten ESF - - 14.047
Pakketmaatregel AWBZ 1.251 - 6.590
Kwaliteitsprojecten - - -4.834
Overige kosten 74.025 68.500 84.525
167.124 114.750 203.286
Totaal Lasten 8.708.509 8.363.183 8.599.142
Saldo baten en lasten * -77.693 -266.786 133.975
20142015
2014
Begroot 2015
Begroot 20152015
In het boekjaar zijn de volgende bedragen aan accountantshonoraria (reeds onderdeel van 4.4.1.1) ten laste van het resultaat
gebracht:
Versie: definitief / 2 mei 2016 50
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
5 Financiële baten en lasten
€ € € € € €
5.1 Rentebaten 75.463 113.000 96.010
5.4 Overige opbrengsten financiële vaste
activa en effecten -11.017 -10.000 596
5.5 Rentelasten -1.008 -1.500 -1.132
Totaal financiële baten en lasten 63.438 101.500 95.474
Nettoresultaat * -14.255 -165.286 229.449
*(-/-) is negatief
20142015 Begroot 2015
Versie: definitief / 2 mei 2016 51
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
GESEGMENTEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2015, VERGELIJKENDE CIJFERS 2014
PO
€ € € € € €
3 Baten
3.1 Rijksbijdragen OCW 6.400.508 5.946.842 6.002.934
3.2 Overige overheids-bijdragen en
-subsidies 34.642 31.820 35.212
3.5 Overige baten 176.638 139.582 776.121
Totaal baten 6.611.787 6.118.244 6.814.267
4 Lasten
4.1 Personeelslasten 5.521.953 5.366.566 5.600.973
4.2 Afschrijvingen op immateriële en
materiële vaste activa 121.656 102.943 106.457
4.3 Huisvestingslasten 353.756 476.062 437.190
4.4 Overige lasten 554.397 438.300 544.767
Totaal lasten 6.551.762 6.383.871 6.689.387
Saldo baten en lasten * 60.025 -265.627 124.880
5 Financiële baten en lasten 49.481 79.170 74.470
Nettoresultaat * 109.506 -186.457 199.350
* (-/- is negatief)
2015 Begroot 2015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 52
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
GESEGMENTEERDE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2015, VERGELIJKENDE CIJFERS 2014
VO
€ € € € € €
3 Baten
3.1 Rijksbijdragen OCW 1.970.502 1.932.153 1.751.284
3.5 Overige baten 48.521 46.000 167.567
Totaal baten 2.019.024 1.978.153 1.918.851
4 Lasten
4.1 Personeelslasten 1.724.869 1.599.420 1.541.520
4.2 Afschrijvingen op immateriële en
materiële vaste activa 33.496 35.592 34.925
4.3 Huisvestingslasten 122.634 117.500 115.993
4.4 Overige lasten 275.743 226.800 217.318
Totaal lasten 2.156.742 1.979.312 1.909.756
Saldo baten en lasten * -137.718 -1.159 9.095
5 Financiële baten en lasten 13.958 22.330 21.004
Nettoresultaat * -123.761 21.171 30.099
* (-/- is negatief)
Resultaat op bedrijfsniveau:
Nettoresultaat PO 109.506 -186.457 199.350
Nettoresultaat VO -123.761 21.171 30.099
-14.255 -165.286 229.449
2015 Begroot 2015 2014
Nettoresultaat op bedrijfsniveau
(zie Staat van baten en lasten)
Versie: definitief / 2 mei 2016 53
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
VERBONDEN PARTIJEN
Naam Code Eigen Resultaat Verklaring Conso-
Juridische Statutaire activi- vermogen jaar art. 2:403 lidatie
vorm 2015 zetel teiten 31-12-2015 2015 BW ja/nee ja/nee
€ €
Stichting Vrienden van de Zonnehoek Stichting Apeldoorn 4 1.012 -40 nee nee
Code activiteiten: 1. contractonderwijs, 2. contractonderzoek, 3. onroerende zaken, 4. overige
nee nee
¹ De Stichting Vrienden van de Zonnehoek heeft ten doel: het verwerven en beheren van middelen ten behoeve van de ondersteuning
van activiteiten in het belang van de Zonnehoek. Er hebben geen transacties plaatsgevonden tussen de Stichting Vrienden van de
Zonnehoek en de Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn.
² De aard van de verbondenheid met de samenwerkingsverbanden is dat door de schoolbesturen gezamenlijk vorm wordt gegeven aan
een stelsel waarbij sprake is van een flexibele inrichting van de speciale onderwijszorg, waardoor besturen en scholen in Apeldoorn e.o.
in staat zijn aan de zorgplicht te voldoen. De samenwerkingsverbanden hebben zorgmiddelen betaald aan de Stichting Christelijk
Speciaal Onderwijs Apeldoorn.
Samenwerkingsverband Passend
Onderwijs Apeldoorn VO Stichting Apeldoorn 4 - -
- nee nee
Samenwerkingsverband Passend
Onderwijs Apeldoorn PO Stichting Apeldoorn 4 -
Versie: definitief / 2 mei 2016 54
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
WNT: WET NORMERING BEZOLDIGING TOPFUNCTIONARISSEN PUBLIEKE EN SEMIPUBLIEKE SECTOR
Leidinggevend topfunctionaris
Echte of fictieve dienstbetrekking Aanhef Voorletters Tussenvoegsel
Ja, echte dienstbetrekking De heer M.J. van Zanten
Ja, echte dienstbetrekking De heer C. de Winter
Ja, echte dienstbetrekking De heer N.P. van Gemeren
Dienstbetrekking in verslagjaar
Naam Functie(s) Aanvang functie Einde functie Taakomvang (fte)
M.J. van Zanten 01-07-1997 1
C. de Winter 01-09-1997 1
N.P. van Gemeren 01-08-1997 0,9
Bezoldiging
Naam Beloning
Belastbare
onkosten-
vergoeding
Beloning
betaalbaar op
termijn Totale bezoldiging
Herrekend WNT
maximum
Motivering overschrijding
bezoldigingsnorm
€ € € € €
M.J. van Zanten 74.293 11.515 85.808 165.901 Niet van toepassing
C. de Winter 80.280 11.515 91.796 165.901 Niet van toepassing
N.P. van Gemeren 70.237 10.322 80.559 149.311 Niet van toepassing
De hierboven opgenomen bezoldiging betreft de volledige aanstelling. Hiervan heeft per persoon 0,2 fte betrekking op bestuurszaken.
Toezichthoudend topfunctionaris
Echte of fictieve dienstbetrekking Aanhef Voorletters Tussenvoegsel Achternaam
Ja, fictieve dienstbetrekking De heer R.C.H. Steneker
Ja, fictieve dienstbetrekking De heer L.K. van Oorspronk
Ja, fictieve dienstbetrekking De heer P.J.H. Bouwsema
Dienstbetrekking in verslagjaar
Naam Functiecategorie Aanvang functie Einde functie
R.C.H. Steneker
L.K. van Oorspronk
P.J.H. Bouwsema
Bezoldiging
Naam Beloning
Belastbare
onkosten-
vergoeding
Beloning
betaalbaar op
termijn Totale bezoldiging
Herrekend WNT
maximum
Motivering overschrijding
bezoldigingsnorm
€ € € € €
R.C.H. Steneker 1.000 - - 1.000 24.885 Niet van toepassing
L.K. van Oorspronk 1.000 - - 1.000 16.590 Niet van toepassing
P.J.H. Bouwsema 1.000 - - 1.000 16.590 Niet van toepassing
Gewezen Topfunctionaris
Niet van toepassing, geen gewezen topfunctionarissen met een echte of fictieve dienstbetrekking.
Achternaam
Lid Raad van Bestuur
Voorzitter Raad van Bestuur
Lid Raad van Bestuur
Voorzitter
Lid
Lid
Versie: definitief / 2 mei 2016 55
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
WNT: WET NORMERING BEZOLDIGING TOPFUNCTIONARISSEN PUBLIEKE EN SEMIPUBLIEKE SECTOR
Niet-topfunctionarissen boven de norm
Niet van toepassing, geen niet-topfunctionarissen boven de norm
Versie: definitief / 2 mei 2016 56
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
ONDERTEKENING
Plaats, datum
Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn
Bestuur,
Voorzitter : C. de Winter
Lid : M.J. van Zanten
Lid : N.P. van Gemeren
Raad van Toezicht : R.C.H. Steneker (Voorzitter)
Raad van Toezicht : L.K. van Oorspronk
Raad van Toezicht : P.J.H. Bouwsema
Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn
Statutaire adres Meester van Hasseltlaan 57, 7316 DK Apeldoorn
Statutaire vestigingsplaats Apeldoorn
Versie: definitief / 2 mei 2016 57
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
OVERIGE GEGEVENS
Versie: definitief / 2 mei 2016 58
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
(VOORSTEL) BESTEMMING VAN HET RESULTAAT
Statutaire regeling inzake bestemming resultaat
Er is statutair niets geregeld inzake de bestemming van het resultaat.
(Voorstel) Bestemming van het resultaat
€ € €
2.1.1 Algemene reserve (publiek) 11.160
2.1.2 Bestemmingsreserves (publiek)
2.1.2.10 Reserve nulmeting -25.415
2.1.2 Totaal bestemmingsreserves publiek -25.415
Totaal bestemmingsreserves -25.415
Totaal resultaat -14.255
Resultaat 2015
Versie: definitief / 2 mei 2016 59
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM
Er zijn geen gebeurtenissen na balansdatum die hier dienen te worden toegelicht.
Versie: definitief / 2 mei 2016 60
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Pagina voor de controleverklaring
(beslaat twee pagina's)
CONTROLEVERKLARING
Versie: definitief / 2 mei 2016 61
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Pagina voor de controleverklaring
(beslaat twee pagina's)
Versie: definitief / 2 mei 2016 62
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
Naam:
Adres:
Telefoon:
Fax:
Bestuursnummer:
Contactpersoon:
Telefoon: 055-5889889
Fax: 055-5889888
E-mailadres:
BRIN-nummers: 01FJ De Prinsenhof
02VX De Zonnehoek
15DN De Boog
de heer M.J. van Zanten
m.j.vanzanten@cso-deprinsenhof.nl
GEGEVENS OVER DE RECHTSPERSOON
055-5889889
Meester van Hasseltlaan 57, 7316 DK Apeldoorn
Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn
055-5889888
72464
Versie: definitief / 2 mei 2016 63
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
BIJLAGEN
Versie: definitief / 2 mei 2016 64
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
SPECIFICATIE BALANSPOSTEN
1.3 Financiële vaste activa
1.3.6 Obligaties
coupon nominale aankoop markt boek
Omschrijving datum waarde waarde waarde waarde %
4,625% EIB MTN 04/20 15-apr 250.000 264.250 299.338 255.182 4,625
7,5% Nederland 93/23 15-jan 45.379 64.302 67.971 52.948 7,5
3% Rabo var coupon 10/17 19-feb 250.000 256.250 257.775 251.786 3
1,011% rabobank infl.08/18 30-mei 250.000 253.750 251.525 251.875 1,011
4,25% rabobank 07/17 16-jan 250.000 248.925 260.888 249.731 4,25
0% rabo rente clicker 10/20 117.000 126.360 135.580 123.686 0
0,85% BNG Valuta 12/18 9-mei 250.000 253.000 250.150 251.800 0,85
3% BNG 11/21 24-okt 500.000 554.200 576.250 540.650 3
3,875% BNG 09-19 4-nov 500.000 582.000 573.450 554.667 3,875
2.412.379 2.603.037 2.672.926 2.532.324
1.6 Effecten
1.6.2 Obligaties
coupon nominale aankoop markt boek
Omschrijving datum waarde waarde waarde waarde %
0% BNG 09/16 250.000 259.750 251.450 252.438 0
250.000 259.750 251.450 252.438
Versie: definitief / 2 mei 2016 65
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
2.1 Reserves
Mutaties 2015
2.1.1 Algemene reserve (publiek) Stand Resultaat Overige Stand
01-01-2015 mutaties 31-12-2015
€ € € €
01 De Prinsenhof 2.829.240 241.769 - 3.071.009
02 De Zonnehoek 2.192.966 -30.350 - 2.162.616
04 De Boog 551.451 -96.312 - 455.138
99 Bestuur 556.947 -103.947 - 453.000
Totaal Algemene reserve 6.130.603 11.160 - 6.141.763
Bestemmingsreserves
2.1.2 Bestemmingsreserves (publiek)
Mutaties 2015
2.1.2.10 Reserve nulmeting Stand Resultaat Overige Stand
01-01-2015 mutaties 31-12-2015
€ € € €
01 De Prinsenhof 51.741 -12.356 - 39.385
02 De Zonnehoek 36.139 -8.479 - 27.660
04 De Boog 15.670 -4.580 - 11.090
Totaal Reserve nulmeting 103.549 -25.415 - 78.134
RESERVES EN VOORZIENINGEN PER KOSTENPLAATS
Versie: definitief / 2 mei 2016 66
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
2.2 Voorzieningen
2.2.1 Personeelsvoorzieningen
Mutaties 2015
2.2.1.4 Voorziening Wachtgeld Stand Dotatie Onttrekking Vrijval Stand
01-01-2015 31-12-2015
€ € € € €
04 De Boog 13.890 - 13.890 - -
Totaal Voorziening Wachtgeld 13.890 - 13.890 - -
2.2.1.5 Voorziening Jubileum Stand Mutatie Stand
01-01-2015 2015 31-12-2015
€ € €
01 De Prinsenhof 38.479 1.998 40.477
02 De Zonnehoek 75.383 5.131 80.514
04 De Boog 34.719 521 35.240
Totaal Voorziening Jubileum 148.581 7.650 156.231
2.2.3 Overige voorzieningen
Mutaties 2015
2.2.3.1.1 Voorziening Gebouwen Stand Dotatie Onttrekking Vrijval Stand
01-01-2015 31-12-2015
€ € € € €
01 De Prinsenhof 473.458 - 72.204 47.734 353.520
02 De Zonnehoek -68.081 87.885 19.804 - -
04 De Boog 99.080 26.915 15.948 - 110.047
Totaal Voorziening Gebouwen 504.457 114.800 107.956 47.734 463.567
Versie: definitief / 2 mei 2016 67
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
D6 STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2015 PER KOSTENPLAATS
Kpl 01FJ/De Prinsenhof
3 Baten
3.1 Rijksbijdragen
€ € € €
3.1.1.1 Rijksbijdrage OCW 1.623.088 1.732.277
Totaal Rijksbijdrage OCW 1.623.088 1.732.277
3.1.2.1.3 Niet-geoormerkte subsidies OCW 68.311 133.461
Totaal overige subsidies OCW 68.311 133.461
3.1.4 Ontvangen doorbetalingen rijksbijdrage SWV 621.339 275.519
Totaal Rijksbijdragen 2.312.738 2.141.257
3.2 Overige overheidsbijdragen en -subsidies
€ € € €
3.2.2 Overige overheidsbijdragen en -subsidies 33.874 33.820
Totaal overige overheidsbijdragen en -
subsidies 33.874 33.820
3.5 Overige baten
€ € € €
3.5.1 Verhuur 11.622 3.801
3.5.5 Ouderbijdragen 7.403 5.960
3.5.6.2 Overige 28.286 429.201
Totaal overige baten 47.311 438.962
Totaal baten 2.393.923 2.614.039
2015 2014
2015 2014
2015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 68
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
4 Lasten
4.1 Personeelslasten
€ € € €
4.1.1.1 Brutolonen en salarissen 1.868.744 2.013.405
Totaal lonen en salarissen 1.868.744 2.013.405
4.1.2.1 Dotaties personele voorzieningen 1.998 -5.822
4.1.2.3 Overig 79.000 52.192
Totaal overige personele lasten 80.998 46.370
4.1.3 Af: Uitkeringen (-/-) 73.918 73.607
Totaal personele lasten 1.875.824 1.986.168
4.2 Afschrijvingen
€ € € €
4.2.2.2 Inventaris en apparatuur 38.288 45.221
4.2.2.3 Leermiddelen en Overige materiële vaste activa 8.464 8.560
Totaal afschrijvingen 46.752 53.781
4.3 Huisvestingslasten
€ € € €
4.3.3 Klein onderhoud en exploitatie 19.245 33.661
4.3.4 Energie en water 52.215 62.625
4.3.5 Schoonmaakkosten 60.462 60.133
4.3.6 Heffingen 12.316 12.247
4.3.7 Dotatie onderhoudsvoorziening -47.734 77.262
4.3.8.1 Tuinonderhoud 2.957 12.702
4.3.8.2 Bewaking/beveiliging 340 2.624
Totaal huisvestingslasten 99.801 261.254
2015 2014
2015 2014
2015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 69
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
4.4 Overige lasten
€ € € €
4.4.1.1 Administratie en beheer 24.911 30.270
4.4.1.2 Reis- en verblijfkosten 257 -
4.4.1.3 Telefoon- en portokosten 10.401 9.378
4.4.1.4 Kantoorartikelen 974 4.435
Totaal administratie- en beheerslasten 36.543 44.083
4.4.2.1 Inventaris, apparatuur en leermiddelen 44.792 41.945
4.4.2.2 Bibliotheek/mediatheek 570 383
Totaal inventaris, apparatuur en leermiddelen 45.362 42.328
4.4.4.2 Representatiekosten 10.303 1.634
4.4.4.3 Huishoudelijke kosten 5.739 5.938
4.4.4.5 Buitenschoolse cq bijzondere activiteiten 2.072 1.090
4.4.4.7 Contributies 2.870 1.291
4.4.4.8 Abonnementen 2.714 2.879
4.4.4.9 Medezeggenschapsraad - 865
4.4.4.10 Verzekeringen 934 1.169
4.4.4.11 Overige 12.632 12.481
4.4.4.12 Reproductiekosten, drukwerk, schoolgids 16.498 14.065
4.4.4.13 Toetsen en testen 6.462 3.884
4.4.4.14 Culturele vorming - 401
Totaal overige 60.224 45.697
Totaal overige lasten 142.129 132.108
Totaal Lasten 2.164.506 2.433.311
Saldo baten en lasten 229.417 180.728
5 Financiële baten en lasten
€ € € €
5.5 Rentelasten -5 -
Totaal financiële baten en lasten -5 -
Nettoresultaat 229.412 180.728
2015 2014
2.015 2.014
Versie: definitief / 2 mei 2016 70
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
D6 STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2015 PER KOSTENPLAATS
Kpl 02VX/De Zonnehoek
3 Baten
3.1 Rijksbijdragen
€ € € €
3.1.1.1 Rijksbijdrage OCW 3.911.641 3.793.591
Totaal Rijksbijdrage OCW 3.911.641 3.793.591
3.1.2.1.3 Niet-geoormerkte subsidies OCW 119.938 68.085
Totaal overige subsidies OCW 119.938 68.085
3.1.4 Ontvangen doorbetalingen rijksbijdrage SWV 56.190 -
Totaal Rijksbijdragen 4.087.769 3.861.676
3.2 Overige overheidsbijdragen en -subsidies
€ € € €
3.2.2 Overige overheidsbijdragen en -subsidies 767 1.392
Totaal overige overheidsbijdragen en -
subsidies 767 1.392
3.5 Overige baten
€ € € €
3.5.1 Verhuur 810 -
3.5.5 Ouderbijdragen 4.169 3.748
3.5.6.2 Overige 120.347 333.051
Totaal overige baten 125.326 336.799
Totaal baten 4.213.862 4.199.867
2015 2014
2015 2014
2015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 71
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
4 Lasten
4.1 Personeelslasten
€ € € €
4.1.1.1 Brutolonen en salarissen 3.631.808 3.621.638
Totaal lonen en salarissen 3.631.808 3.621.638
4.1.2.1 Dotaties personele voorzieningen 5.131 -9.127
4.1.2.2 Personeel niet in loondienst 3.738 -
4.1.2.3 Overig 103.160 69.543
Totaal overige personele lasten 112.029 60.416
4.1.3 Af: Uitkeringen (-/-) 165.398 135.616
Totaal personele lasten 3.578.439 3.546.438
4.2 Afschrijvingen
€ € € €
4.2.2.1 Gebouwen en terreinen 3.522 500
4.2.2.2 Inventaris en apparatuur 64.280 45.613
4.2.2.3 Leermiddelen en Overige materiële vaste activa 7.102 6.562
Totaal afschrijvingen 74.904 52.675
4.3 Huisvestingslasten
€ € € €
4.3.1 Huur 6.028 5.984
4.3.3 Klein onderhoud en exploitatie 20.849 2.723
4.3.4 Energie en water 54.377 64.700
4.3.5 Schoonmaakkosten 62.445 63.576
4.3.6 Heffingen 15.374 11.328
4.3.7 Dotatie onderhoudsvoorziening 87.885 20.000
4.3.8.1 Tuinonderhoud 1.238 944
4.3.8.2 Bewaking/beveiliging 5.760 6.682
Totaal huisvestingslasten 253.956 175.937
2015 2014
2015 2014
2015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 72
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
4.4 Overige lasten
€ € € €
4.4.1.1 Administratie en beheer 42.930 47.713
4.4.1.2 Reis- en verblijfkosten 11.662 13.657
4.4.1.3 Telefoon- en portokosten 13.160 13.715
4.4.1.4 Kantoorartikelen 408 533
Totaal administratie- en beheerslasten 68.160 75.618
4.4.2.1 Inventaris, apparatuur en leermiddelen 89.175 72.857
4.4.2.2 Bibliotheek/mediatheek 808 1.296
Totaal inventaris, apparatuur en leermiddelen 89.983 74.153
4.4.4.1 Wervingskosten 364 858
4.4.4.2 Representatiekosten 3.639 14
4.4.4.3 Huishoudelijke kosten 11.593 12.939
4.4.4.5 Buitenschoolse cq bijzondere activiteiten 23.746 16.455
4.4.4.7 Contributies 2.434 1.117
4.4.4.8 Abonnementen 1.504 3.284
4.4.4.9 Medezeggenschapsraad 2.307 1.596
4.4.4.10 Verzekeringen 1.153 767
4.4.4.11 Overige 111.954 155.740
4.4.4.12 Reproductiekosten, drukwerk, schoolgids 23.211 22.041
4.4.4.13 Toetsen en testen 5.168 3.911
4.4.4.14 Culturele vorming 177 -
Totaal overige 187.250 218.722
Totaal overige lasten 345.393 368.493
Totaal Lasten 4.252.692 4.143.543
Nettoresultaat * -38.830 56.324
*(-/- is negatief)
2015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 73
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
D6 STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2015 PER KOSTENPLAATS
Kpl 15DN/De Boog
3 Baten
3.1 Rijksbijdragen
€ € € €
3.1.1.1 Rijksbijdrage OCW 1.887.177 1.669.439
Totaal Rijksbijdrage OCW 1.887.177 1.669.439
3.1.2.1.3 Niet-geoormerkte subsidies OCW 83.325 81.845
Totaal overige subsidies OCW 83.325 81.845
Totaal Rijksbijdragen 1.970.502 1.751.284
3.5 Overige baten
€ € € €
3.5.1 Verhuur 8.726 6.232
3.5.5 Ouderbijdragen 6.627 9.079
3.5.6.1 Opbrengst kantine 5.156 6.328
3.5.6.2 Overige 26.884 145.826
Totaal overige baten 47.393 167.465
Totaal baten 2.017.895 1.918.749
2015 2014
2015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 74
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
4 Lasten
4.1 Personeelslasten
€ € € €
4.1.1.1 Brutolonen en salarissen 1.547.793 1.485.891
Totaal lonen en salarissen 1.547.793 1.485.891
4.1.2.1 Dotaties personele voorzieningen 521 1.283
4.1.2.3 Overig 219.947 109.207
Totaal overige personele lasten 220.468 110.490
4.1.3 Af: Uitkeringen (-/-) 62.485 74.143
Totaal personele lasten 1.705.776 1.522.238
4.2 Afschrijvingen
€ € € €
4.2.2.1 Gebouwen en terreinen 639 -
4.2.2.2 Inventaris en apparatuur 32.280 33.816
4.2.2.3 Leermiddelen en Overige materiële vaste activa 576 1.109
Totaal afschrijvingen 33.495 34.925
4.3 Huisvestingslasten
€ € € €
4.3.3 Klein onderhoud en exploitatie 24.949 21.823
4.3.4 Energie en water 33.381 33.127
4.3.5 Schoonmaakkosten 25.756 26.986
4.3.6 Heffingen 9.224 6.524
4.3.7 Dotatie onderhoudsvoorziening 26.915 26.900
4.3.8.1 Tuinonderhoud 2.410 633
Totaal huisvestingslasten 122.635 115.993
2015 2014
2015 2014
2015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 75
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
4.4 Overige lasten
€ € € €
4.4.1.1 Administratie en beheer 33.438 22.098
4.4.1.2 Reis- en verblijfkosten 12 193
4.4.1.3 Telefoon- en portokosten 13.748 11.684
4.4.1.4 Kantoorartikelen - 1.296
Totaal administratie- en beheerslasten 47.198 35.271
4.4.2.1 Inventaris, apparatuur en leermiddelen 121.436 98.738
Totaal inventaris, apparatuur en leermiddelen 121.436 98.738
4.4.4.2 Representatiekosten 12.014 14.107
4.4.4.3 Huishoudelijke kosten 5.435 3.783
4.4.4.5 Buitenschoolse cq bijzondere activiteiten 5.710 5.073
4.4.4.7 Contributies 13.039 5.947
4.4.4.9 Medezeggenschapsraad - 59
4.4.4.10 Verzekeringen 364 347
4.4.4.11 Overige 37.270 22.376
4.4.4.12 Reproductiekosten, drukwerk, schoolgids 10.607 15.022
4.4.4.13 Toetsen en testen 1.175 594
4.4.4.14 Culturele vorming 2.632 3.543
Totaal overige 88.246 70.851
Totaal overige lasten 256.880 204.860
Totaal Lasten 2.118.786 1.878.016
Nettoresultaat * -100.891 40.733
*(-/- is negatief)
2015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 76
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
D6 STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2015 PER KOSTENPLAATS
Kpl 99/Bestuur
3 Baten
3.5 Overige baten
€ € € €
3.5.6.2 Overige 5.129 461
Totaal overige baten 5.129 461
Totaal baten 5.129 461
4 Lasten
4.1 Personeelslasten
€ € € €
4.1.1.1 Brutolonen en salarissen 80.657 65.811
Totaal lonen en salarissen 80.657 65.811
4.1.2.3 Overig 14.326 21.840
Totaal overige personele lasten 14.326 21.840
4.1.3 Af: Uitkeringen (-/-) 8.200 -
Totaal personele lasten 86.783 87.651
2015 2014
2015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 77
Jaarrekening 2015
72464 / Stichting Christelijk Speciaal Onderwijs Apeldoorn, te Apeldoorn
4.4 Overige lasten
€ € € €
4.4.1.1 Administratie en beheer 20.600 10.831
Totaal administratie- en beheerslasten 20.600 10.831
4.4.2.1 Inventaris, apparatuur en leermiddelen 1.407 417
Totaal inventaris, apparatuur en leermiddelen 1.407 417
4.4.4.2 Representatiekosten 8.919 6.002
4.4.4.3 Huishoudelijke kosten - 60
4.4.4.5 Buitenschoolse cq bijzondere activiteiten 15.084 2.823
4.4.4.7 Contributies 1.456 -
4.4.4.10 Verzekeringen 33.004 23.800
4.4.4.11 Overige 5.268 12.689
Totaal overige 63.731 45.374
Totaal overige lasten 85.738 56.622
Totaal Lasten 172.521 144.273
Saldo baten en lasten * -167.392 -143.812
5 Financiële baten en lasten
€ € € €
5.1 Rentebaten 75.463 96.010
5.4 Overige opbrengsten financiële vaste activa en
effecten -11.017 596
5.5 Rentelasten -1.003 -1.132
Totaal financiële baten en lasten 63.443 95.474
Nettoresultaat * -103.949 -48.338
*(-/- is negatief)
2015 2014
2015 2014
Versie: definitief / 2 mei 2016 78
Recommended