lise madde v1 r2lise.tbm.org.tr › Content › Uploads › Dosyalar › lise_madde_v1_r...Siz ne...

uyuşturucumaddelerden

korunmak için

LİSE

Sunum içeriği

02

Madde bağımlılığı nedir?Bağımlılık yapıcı maddeler nelerdir?Bağımlılık kişide neleri değiştirir? Bağımlılık, bağımlıya ne gibi zararlar verir?Bir kişi ne zaman bağımlı sayılır?Bağımlılık nasıl ilerler?Madde kullanmaya nerede ve ne zaman davet ederler?Kullananlar hangi gerekçelere sığınıyorlar? Madde kullanımını reddeden genci bekleyen klişeler nelerdir?Ağa düşmemek için neler yapabiliriz?Arkadaşın kullanıyorsa ne yapmalısın? Okuldaki disiplin süreci nasıl işler, cezalar nelerdir?Türk Ceza Kanunu’nda madde bağımlılığının yeri nedir?

Madde bağımlılığınedir?Vücudun bir ya da birden çok işlevini olumsuzyönde etkileyen maddelerin kullanılması,

Bundan zarar görüldüğü hâlde bu maddelerinkullanımının bırakılamamasına verilen addır.

Madde bağımlılığından korunmanınen iyi yolu hiç başlamamaktır.

03

04

Bağımlılık yapanmaddeler nelerdir?

Çeşitli uyuşturucular

Uyarıcı ve hayal gördüren maddeler

Sigara ve alkollü içecekler

Reçeteyle alınması gerektiği hâldedoktor kontrolü dışında kullanılan ilaçlar

Bazı yapıştırıcılar, tiner veçakmak gazı gibi uçucu maddeler

05

Bağımlılığınzararları

Bağımlının kendine güveni azalır.

Bağımlının kontrolü zayıflar.

Bağımlının insani prensipleri ve değerleriyok olmaya başlar.

Kullandığı maddeler bağımlınınvücudundaki savunma mekanizmalarınıyok edip bağışıklık sistemini zayıflatır.

Bağımlının frengi, verem, AIDS, kanser,kangren, hepatit B ve hepatit C gibibirçok ölümcül hastalığayakalanma riski artar.

06

Bağımlılığınzararları

Korku ve Öfke (Bağımlılık yapıcı maddelerin kullanımıkişide zamanla kaygı, korku, düşmanlık ve paranoyameydana getirir.)

Dış Görünüşte Bozulma (Madde kullanıcılarındasolgun bir cilt, kendileri tarafından oluşturulanderin yaralar gözlenir. Bazı maddelerin yoğunkullanımı iştahı azaltır. Kullanıcılar âdeta biriskelet gibi çok ince ve zayıf görünürler).

Hafıza Kaybı, Nefes Darlığı, Ağız ve Gırtlak Kanseri,Diş Çürümeleri, Kalp Krizi, Kalp Atış GrafiğindeDüz Çizgi

Bağımlılığın belirtileriSon 12 Ay İçerisinde Aşağıdaki Belirtilerden En Az ÜçünüGösteren Kişi Bağımlıdır:

Aynı etkiyi sağlamak amacıyla kullanılan maddemiktarını sürekli arttırmak.

Madde kullanmayı bıraktığında veya azalttığında fizikselve ruhsal yoksunluk belirtileri yaşamak.

Düşünülenden daha fazla madde kullanmak.

Madde kullanımını denetlemek ya da bırakmak için gösterilen çabanınsürekli boşa çıkması.

Maddeyi sağlamak, kullanmak veya bırakmak için çok fazla zaman harcamak.

Sosyal, mesleki ve kişisel etkinliklerini madde kullanmak sebebiyle azaltmak veyatamamen terketmek.

Fiziksel veya ruhsal sorunlara yol açmasına rağmen madde kullanmayı sürdürmek.

07

Nasıl ilerler?

08

Bir keredenbir şey olmaz.

Bir dahakullanmam.

Ben bağımlıolmam.

İstersembırakırım.

vesonra...

09

Bu meretbırakılmaz ki… Bırakmak

zorundayım.

Artıkbırakacağım

Bıraktım,bir daha dabaşlamam.

10

Madde kullanmaya neredeve ne zaman davet ederler?

11

Kullananlarhangi gerçekleresığınıyorlar?

Sorunlarımı çözemedim, madde kullanarakunuturum yahut çözerim diye düşündüm.İddialı biri diye tanınıyordum, imajımıkorumak istedim.Grupça karar aldık, dışında kalamazdım.

12

Kullananlarhangi gerçekleresığınıyorlar?

Merak ettim, denedim.Sınırlarımı aşmak istiyordum.İçimdeki asi dürttü beni.Arkadaşlarıma fark atmak istedim.Arkadaşlara uydum.

13

Kullananlarhangi gerçekleresığınıyorlar?

Madde kullananların bir kısmının itiraflarınıokudunuz. Sizce bunlar geçerli, doğruveya anlamlı olabilir mi? Sığınılangerekçeleri tek tek ele alıptartışınız.

14

İnsanın sosyal çevresinin genişlemesine yardımcı olur.

Madde kullanımı arkadaşlık ilişkilerimi arttırıyor.

Benim iradem güçlüdür, ben bağımlı olmam.

Ben kendimi kontrol edebilirim.

Ottur, zararı yoktur. Bağımlılık da yapmaz.

Bir kere kullanmaktan bir şey çıkmaz.

Sadece zayıf insanlar bağımlı olur.

Herkes kullanıyor, bir şey olmuyor.

Madde, sadece kullanan kişiye zarar verir.

Nasıl kandırıyorlar?

Yağcılık“Sen olmazsan buranın tadı tuzu kaçar.”Yalnız Bırakma“Eğer gidersen bir daha yüzüne bakmam.”Yalvarma, Acındırma“Ne olur, hatırım için bir kez… Beni kırma!”Tehdit“Kesinlikle seni bırakmayız!”Aşağılama“Hadi süt çocuğu sen de! Ana kuzusu…”

15

Madde kullanımını reddeden gencibekleyen klişeler

Ağa düşmemekiçin neleryapabiliriz?

16

Bağımlılık yapıcı bir maddenin kullanılmaolasılığı olan ortamlardan uzak kalarakkendinizi madde kullanımı ve bağımlılıkriskinin dışında tutabilirsiniz.

17

Uzak kalmak

Size madde kullanma teklifinde bulunankişiyi görmezden gelerek, ondan yüzçevirerek, onunla iletişime geçmeyerekve onun yanından uzaklaşarak tavrınızınet olarak gösterebilirsiniz.

18

Soğuk davranmak

Riskli yer ya da ortamlarda bulunmakzorunda kaldığınızda olumlu alışkanlıklarasahip arkadaşlarınızla birlikte olarakortamın riskinden korunabilirsiniz.

19

Uygun kişiler

Herhangi bir madde kullanma teklifiyle karşıkarşıya kaldığınızda “Hayır!” dedikten sonrakarşınızdaki kişinin ısrar etmesini önlemeküzere konuyu değiştirip farklı bir şeydenbahsetmeye başlayabilirsiniz.

20

Konu değiştirmek

Bağımlılık yapıcı maddelerle ilgili herhangibir teklif geldiğinde verebileceğiniz enkısa ve net cevap “Hayır!” demektir.

21

Hayır diyebilmek

“Hayır!” demek, güvenli davranışın birgöstergesidir. İstenmeyen taleplere vetekliflere karşı “Hayır!” demeye başladıkçakişinin hayatı üzerindeki kontrol duygusuve kendine olan güveni artar.

22

Hayır demek nedenbu kadar önemli?

“Hayır!” demeyi öğrenemeyen kişi,madde kullanan arkadaşının maddeteklifini de reddedemeyecek ve onuçta bağımlılığın ilk adımı olandeneme basamağıyla karşı karşıyakalacaktır.

23

Hayır demek nedenbu kadar önemli?

Hayır diyebiliyormusunuz?Siz ne zaman ve nasıl “Hayır!” demeniz gerektiğinidüşünüyorsunuz? Örnek cümlelerimizi inceleyinizve kendi “Hayır!” cümlelerinizi oluşturunuz.

24

Hayır, teşekkür ederim.

Hayır, bana göre değil.

Hayır dostum, sağ ol. Ben böyle iyiyim.

Hayır, eğer annem babam beni bu durumda

görse gerçekten çok üzülürdü.

Hayır, insanda yaptığı etkiyi sevmiyorum.

Hayır diyebiliyormusunuz?Siz ne zaman ve nasıl “Hayır!” demeniz gerektiğinidüşünüyorsunuz? Örnek cümlelerimizi inceleyinizve kendi “Hayır!” cümlelerinizi oluşturunuz.

25

Hayır, sağlıklı kalmak için çabalıyorum.

Hayır, ben bir sporcuyum, böyle şeyler yapamam.

Hayır, teşekkürler, ben eve gitmeliyim.

Hayır, ben okula gidiyorum. Bunu riske

atmak istemem.

Hayır, yapamam. Ben işin kolayına kaçamam.

Bu konu uzmanlık isteyen bir alanolduğu için öncelikle okulunuzun rehberöğretmenine danışmanız gerekir.

Böyle bir durumda yapabileceğiniz enönemli şey madde kullanan arkadaşınızasıcak bir ilgi sunmak ve onu doğrukişilere yönlendirmektir.

Unutmayın, madde kullanan birkişiyi siz tedavi edemezsiniz.

26

Arkadaşın kullanıyorsa

Bağımlılık tedaviedilebilir

Kullanıcılar arasında “bu hastalığın tedavisi olmadığı” yolundabir kanı yerleşmiştir. Oysa uyuşturucu madde kullanan kişilertedavi olabilir. Tedavi ilkelerini eksiksiz yerine getiren kişilerdeuyuşturucu maddeyi bırakma ve “temiz kalma davranışı”sıklıkla görülmektedir.

Bunun yanı sıra temiz kalma davranışını gösteren kişileri bekleyenen büyük risk, tekrar madde kullanımına başlamaktır. Kişi bu maddeleribıraktıktan sonra, bir daha hiçbir zaman tekrar kullanmamalıdır. Bir kez kullanması,onun eski günlerine dönmesine ve yıkıcı sonuçlar yaşamasına neden olabilir.

27

28

Okuldaki disiplinsüreci ve cezalar

Tütün ve tütün mamüllerini bulunduranveya içen öğrencilere kınama,

Sarhoşluk veren zararlı maddeleri bulunduranveya kullanan öğrencilere okuldan kısa süreli uzaklaştırma.

29

Okuldaki disiplinsüreci ve cezalar

Bağımlılık yapan zararlı maddeleri bulunduranveya kullanan öğrencilere okul değiştirme,

Bağımlılık yapan zararlı maddelerin ticaretiniyapan öğrencilere örgün eğitim dışınaçıkarma cezaları verilir.

30

TCK’da maddebağımlılığının yeri

Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleriruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal,ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldanotuz yıla kadar hapis ile cezalandırılır.

31

TCK’da maddebağımlılığının yeri

Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri satan,satışa arz eden, başkalarına veren, sevk eden,nakleden, depolayan, satın alan, kabul eden,bulunduran kişi, on yıldan az olmamak üzerehapis ile cezalandırılır.

32

TCK’da maddebağımlılığının yeri

Kullanmak için uyuŞturucu veya uyarıcı maddesatın alan, kabul eden veya bulunduran ya dauyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi,iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıile cezalandırılır.

teşekkür ederiz

uyuşturucumaddelerden

korunmak için