NEKROTİZAN ENTEROKOLİT

NEKROTİZAN ENTEROKOLİTNEKROTİZAN ENTEROKOLİT

Prof. Dr. Sema AYDOĞDUProf. Dr. Sema AYDOĞDU

EgeÜTF EgeÜTF

Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Bilim Dalı - 2006Beslenme Bilim Dalı - 2006

Sunum Yol HaritasıSunum Yol Haritası

NEK tanımıNEK tanımı Neonatal NEKNeonatal NEK Diğer nedenlerDiğer nedenler PatogenezPatogenez Klinik bulgularKlinik bulgular Tanı araçlarıTanı araçları TedaviTedavi Son sözlerSon sözler

Güzelim Güzelim KarşıyakaKarşıyaka

Nekrotizan Enterokolit (NEK)Nekrotizan Enterokolit (NEK)

Özellikle Özellikle İnce Barsağın Son Kısmıİnce Barsağın Son Kısmı

veveKolonun ProksimaliniKolonun Proksimalini

TutanTutanNekroz, Hemoraji, Perforasyon Nekroz, Hemoraji, Perforasyon

İle Gidenİle GidenCiddi Bir Tıbbi Süreç…Ciddi Bir Tıbbi Süreç…

Nekrotizan Enterokolit (NEK)Nekrotizan Enterokolit (NEK)

Pediatri PratiğindePediatri Pratiğinde

ÖncelikleÖncelikle

YD Yoğun Bakım ÜnitelerininYD Yoğun Bakım Ünitelerinin

ÖzellikleÖzellikle

Prematür Bebeklerin Sorunu…Prematür Bebeklerin Sorunu…

Nekrotizan Nekrotizan EnterokolitEnterokolit

Çok zorda! Çok zorda!

Normal KolonNormal Kolon

NEKNEK

Aman Tanrım Bu Ne ANARŞİ…Aman Tanrım Bu Ne ANARŞİ…

Nekrotizan Enterokolit (NEK)Nekrotizan Enterokolit (NEK)

Yenidoğan Döneminden İtibaren Sıklığı

Giderek Azalmakla BirlikteHer Yaşta Görülebilen Ciddi Bir Sorundur…

!

Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit

Literatürde; Neonatal NEK Seriler Halinde

Çocuk ve Erişkin Yaş GruplarındaTek Tek Olgu Sunumları

Kısıtlı Sayıdaki Olgu Serileri

!??

NEONATAL NEK

YD Yoğun Bakım Ünitelerinin En Sık Rastlanan

Tıbbi ve/veya Cerrahi Aciliyet Gösteren Gastrointestinal

Sorunlarından Biridir…

NEONATAL NEK

Akut Sürecin Yönetimi Pediatrik Gastroenterolojiden

çok Yenidoğan Bilim Dalının

ve İlgili Çocuk Cerrahlarının

Denetimindedir.

NEONATAL NEK

Pediatrik Gastroenterologlar Akut NEK’in Yönetiminden

çokKısa Barsak Sendromu

Barsak Striktürü gibi

Komplikasyonlarıyla Uğraşırlar…

NEK ve YD Dönemi NEK ve YD Dönemi

Barsak PerforasyonuBarsak Perforasyonu

Akkiz Akkiz

Kısa Barsak Sendromunda Kısa Barsak Sendromunda

En Sık Neden… En Sık Neden…

NEK ve YD Dönemi NEK ve YD Dönemi

YD Yoğun Bakım Ünitelerinde YD Yoğun Bakım Ünitelerinde Sıklık Sıklık

%%1-5 Arasında…

Ciddi Morbidite ve Mortalite (%30-50)

Nedeni….

NEK ve YD DönemiNEK ve YD Dönemi

Gestasyonel Yaş Küçüldükçe Gestasyonel Yaş Küçüldükçe

NEK NEK

Görülme Sıklığı Görülme Sıklığı

ArtmaktaArtmakta

NEK ve YD DönemiNEK ve YD Dönemi

NEK’li Bebeklerin NEK’li Bebeklerin %10’u%10’u

PolisitemiPolisitemiSiyanotik Kalp HastalığıSiyanotik Kalp Hastalığı

GastroşisizGastroşisizVolvulusVolvulus

Kronik Diyare vb. Sorunlu Kronik Diyare vb. Sorunlu Term Yenidoğanlar… Term Yenidoğanlar…

Neonatal NEKNeonatal NEK

Yaşamın Yaşamın

3-10. Günleri Arasında…3-10. Günleri Arasında…

İlk 24. saatte İlk 24. saatte

3. ayda 3. ayda

Bildirilen Olgularda Var… Bildirilen Olgularda Var…

Neonatal NEKNeonatal NEK

Neonatal NEK’li Neonatal NEK’li

olguların olguların

%95’i%95’i enteral beslenen bebekler…enteral beslenen bebekler…

Neonatal NEKNeonatal NEK

Prematüriteden Prematüriteden

Sonra Sonra

En Büyük Risk FaktörüEn Büyük Risk Faktörü

Enteral Beslenme Enteral Beslenme

Neonatal NEKNeonatal NEK

MotiliteMotilite

SindirimSindirim

EmilimEmilim

Kan DolaşımıKan Dolaşımı

Mukozal Permeabilite Mukozal Permeabilite

İmmatüritesiİmmatüritesi

NEK İçin Risk Faktörleri…NEK İçin Risk Faktörleri…

Neonatal NEKNeonatal NEK

Prematürelerde Prematürelerde

Yüksek Volümlü-Hipertonik BeslenmeYüksek Volümlü-Hipertonik Beslenme

Mukozal Kan AkımınıMukozal Kan Akımını

İntestinal Motiliteyi İntestinal Motiliteyi

Olumsuz EtkilerOlumsuz Etkiler

NEK’e Eğilim Yaratır…NEK’e Eğilim Yaratır…

Neonatal NEKNeonatal NEK

Anne Sütü İçeriği Anne Sütü İçeriği MakrofajlarMakrofajlarSalgısal IgASalgısal IgA

LizozimLizozimLaktoferrin Laktoferrin Hipotonik Hipotonik

NEK Riskini Önemli ÖlçüdeNEK Riskini Önemli ÖlçüdeAzaltır…Azaltır…

Neonatal NEKNeonatal NEK

Enteral beslenmeEnteral beslenme

Lokal hiperemi Lokal hiperemi

OO22 dağılımı ve tüketiminde artış dağılımı ve tüketiminde artış

Prematürlerde Prematürlerde

Beslenme ve lokal kanlanmaBeslenme ve lokal kanlanma

İmbalansıİmbalansı

Hipoksik Mukozal HasarHipoksik Mukozal Hasar

Neonatal NEKNeonatal NEK

Hipoksik Mukozal HasarHipoksik Mukozal Hasar

MalabsorpsiyonMalabsorpsiyon

Mukozal ÜlserasyonMukozal Ülserasyon

Mukozal Permeabilite ArtışıMukozal Permeabilite Artışı

Bakteriyel TranslokasyonBakteriyel Translokasyon

Neonatal NEKNeonatal NEK

Motilite BozukluğuMotilite Bozukluğu

Karbonhidrat Malabsorpsiyonu Karbonhidrat Malabsorpsiyonu

İntestinal Bakteriyel Gaz Oluşumuİntestinal Bakteriyel Gaz Oluşumu

DistansiyonDistansiyon

Neonatal NEKNeonatal NEK

Dilate Barsak Ansları Dilate Barsak Ansları

Lokal Kan Akımının AzalmasıLokal Kan Akımının Azalması

Mukozal Bütünlüğün BozulmasıMukozal Bütünlüğün Bozulması

Enteral Gaz Enteral Gaz

Lümenden Barsak Duvarına GeçerLümenden Barsak Duvarına Geçer

Pnömotosis İntestinalisPnömotosis İntestinalis

NEK ve YD DönemiNEK ve YD Dönemi

Yaşayan Yaşayan BüyüyenBüyüyen

veveBeslenen Beslenen

Prematürlerin Prematürlerin Sorunu… Sorunu…

YD’de Risk FaktörleriYD’de Risk Faktörleri

HipoksiHipoksi Hipotansiyon Hipotansiyon Kan Değişimi Kan Değişimi Doğum AsfiksisiDoğum Asfiksisi Respiratuvar Distres SendromuRespiratuvar Distres Sendromu Umbilikal KateterizasyonUmbilikal Kateterizasyon

Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit

Yenidoğan Dönemi Yenidoğan Dönemi

Dışında da Dışında da

Çok Farklı Nedenlerle Çok Farklı Nedenlerle

Karşımıza Karşımıza

Gelebilmektedir… Gelebilmektedir…

Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit

Yoğun Kemoterapi Alan Yoğun Kemoterapi Alan

Çocuk ve Erişkin Çocuk ve Erişkin

Kanser HastalarıKanser Hastaları

LösemililerLösemililer

Lenfomalılar Lenfomalılar

%3-5%3-5NEK Riski Taşırlar…NEK Riski Taşırlar…

Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit

Bu DurumBu Durum

Nötropenik TiflitisNötropenik Tiflitis

Nötropenik EnterokolitNötropenik Enterokolit

İleoçekal Sendrom İleoçekal Sendrom

OlarakOlarak

Adlandırılmaktadır. Adlandırılmaktadır.

Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit

İmmunsüpresif Hastalarda İmmunsüpresif Hastalarda

TİFLİTİS TİFLİTİS

NEK ile Sonuçlanabilir…NEK ile Sonuçlanabilir…

TİFLİTİSTİFLİTİS

NEK’in Bir Evresi…NEK’in Bir Evresi…

TİFLİTİSTİFLİTİS

İmmunsüpressif Tedavi Uygulananİmmunsüpressif Tedavi Uygulanan

Kemik İliği Kemik İliği

veya veya

Solid Organ Nakilleri Solid Organ Nakilleri

(Özellikle İnce Barsak Nakli)(Özellikle İnce Barsak Nakli)

Aplastik AnemiAplastik Anemi

AIDS AIDS

Gibi Süreçlerin Gibi Süreçlerin

Ciddi Komplikasyonu…Ciddi Komplikasyonu…

TİFLİTİSTİFLİTİS

En Önemli Risk FaktörüEn Önemli Risk FaktörüNÖTROPENİNÖTROPENİ

ViralViralFungalFungal

Bakteriyel AjanlarBakteriyel AjanlarSitotoksik AjanlarSitotoksik Ajanlar

TİFLİTİSTİFLİTİS

Mortalite Mortalite

%5-100 Arasında%5-100 Arasında

Ort. %40-50Ort. %40-50

TİFLİTİSTİFLİTİS

Uzun SüreliUzun Süreli Antipsikotik, Nöroleptik Kullanımı Antipsikotik, Nöroleptik Kullanımı

Buerger HastalığıBuerger HastalığıPolimyozitisPolimyozitis

Poliarteritis Nodosa Poliarteritis Nodosa NEK’e EğilimNEK’e Eğilim

Yaratır…Yaratır…

TİFLİTİSTİFLİTİS

Kardiyak Cerrahi Sonrası Kardiyak Cerrahi Sonrası

Sirozlu HastalarSirozlu Hastalar

Pasifikte Yaşayanlar Pasifikte Yaşayanlar

NEK Riski NEK Riski

Taşırlar…Taşırlar…

NEK PATOGENEZİSİNEK PATOGENEZİSİ

Temel SorumluTemel SorumluGastrointestinal KanalınGastrointestinal Kanalın

Toksik ve İskemik SüreçleriToksik ve İskemik Süreçleri

MukozalMukozalVaskülerVasküler

Myenterik Pleksus HasarıMyenterik Pleksus Hasarı

NEK PATOGENEZİSİNEK PATOGENEZİSİ

Çekum öncelikle tutulurÇekum öncelikle tutulur

Nedeni ???Nedeni ???

Zayıf lokal sirkülasyonZayıf lokal sirkülasyon

Fonksiyonel özellikleriFonksiyonel özellikleri

ÇEKUMÇEKUM

İleoçekal Valv İleoçekal Valv

Sağlam ise:Sağlam ise:

Biriken gaz, sıvı kolona geçemez Biriken gaz, sıvı kolona geçemez Kolon segmentlerinden genişKolon segmentlerinden geniş Yüksek basınç altında kalırYüksek basınç altında kalır İskemi kaçınılmaz olur… İskemi kaçınılmaz olur…

NEK PATOGENEZİSİNEK PATOGENEZİSİLokal SüreçlerLokal Süreçler

Çekumda distansiyonÇekumda distansiyon Lokal kan akımının bozulmasıLokal kan akımının bozulması Mukozal iskemiMukozal iskemi ÜlserasyonÜlserasyon Mukozal ve submukozal nekrozMukozal ve submukozal nekroz İntraluminal hemorajiİntraluminal hemoraji Bakteriyel invazyonBakteriyel invazyon Transmural penetrasyon ve perforasyonTransmural penetrasyon ve perforasyon PERİTONİT Tablosu…PERİTONİT Tablosu…

NEK PATOGENEZİSİNEK PATOGENEZİSİ

Karın içi basıncı artar Karın içi basıncı artar Mezenter arter perfüzyon bzk. Mezenter arter perfüzyon bzk. Sistemik direnç yükselir Sistemik direnç yükselir Kardiyak atım azalır Kardiyak atım azalır Böbrek perfüzyon bzk. Böbrek perfüzyon bzk.

Sistemik KomplikasyonlarSistemik Komplikasyonlar

NEK PATOGENEZİSİ NEK PATOGENEZİSİ Sistemik KomplikasyonlarSistemik Komplikasyonlar

BakteriyemiBakteriyemi Bakteri endotoksinleriBakteri endotoksinleri Proinflamatuvar sitokinlerProinflamatuvar sitokinler

(bradikinin, TNF, PAF)(bradikinin, TNF, PAF) Manifest SIYSManifest SIYS Vasküler permeabilite artışıVasküler permeabilite artışı Transkapiller sıvı kaybıTranskapiller sıvı kaybı HipotansiyonHipotansiyon HipoksiHipoksi Laktik asidozLaktik asidoz

NEK PATOGENEZİSİ NEK PATOGENEZİSİ Sistemik KomplikasyonlarSistemik Komplikasyonlar

Septik ŞokSeptik ŞokARDS ARDS

Böbrek YetmezliğiBöbrek Yetmezliği

Mortalite Kaçınılmaz Mortalite Kaçınılmaz

Olabilir…Olabilir…

Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit

DÜŞÜNDÜREN DÜŞÜNDÜREN

KLİNİK BULGULARKLİNİK BULGULAR

NELERDİRNELERDİR

??????

Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit

Abdominal Distansiyon Abdominal Distansiyon

NEK’in NEK’in

Üniversal Bulgusudur. Üniversal Bulgusudur.

Nekrotizan EnterokolitNekrotizan Enterokolit

Mide RetansiyonuMide Retansiyonu

Dışkıda Gizli Kan PozitifliğiDışkıda Gizli Kan Pozitifliği

Uyarıcı BulgularUyarıcı Bulgular

Neonatal NEKNeonatal NEK

Septik görünüm Septik görünüm Sağ alt kadranda duyarlılıkSağ alt kadranda duyarlılık Barsak seslerinde azalmaBarsak seslerinde azalma Ele gelen kitleEle gelen kitle ApneApne LetarjiLetarji BradikardiBradikardi HipotermiHipotermi

Riskli Büyük ÇocuklardaRiskli Büyük Çocuklarda

Sağ alt kadran ağrısı Sağ alt kadran ağrısı

KüntKünt Kramp Kramp

Ateş YüksekliğiAteş Yüksekliği

Sulu Dışkılama Sulu Dışkılama

Kanlı DışkılamaKanlı Dışkılama

Karın ŞişliğiKarın Şişliği

Bulantı, KusmaBulantı, Kusma

Riskli Büyük ÇocuklardaRiskli Büyük Çocuklarda

Septik görünüm Septik görünüm Sağ alt kadranda duyarlılıkSağ alt kadranda duyarlılık Barsak seslerinde azalmaBarsak seslerinde azalma Ele gelen kitle varlığındaEle gelen kitle varlığında

NEK NEK

Şiddetle Düşünülmelidir…Şiddetle Düşünülmelidir…

NEK’te AYIRICI TANINEK’te AYIRICI TANI

Pseudomembranöz enterokolit Pseudomembranöz enterokolit ((dışkıda klostridium diffisil toksini +) dışkıda klostridium diffisil toksini +)

Barsak duvarına lösemikBarsak duvarına lösemiklenfomatöz infiltrasyonlenfomatöz infiltrasyon

İnfeksiyöz kolit İnfeksiyöz kolit

(bakteriyel, CMV enf.)(bakteriyel, CMV enf.)

NEK’te AYIRICI TANINEK’te AYIRICI TANI

Akut apandisitAkut apandisit İnvaginasyonİnvaginasyon

Akut kolonik pseudo-obstrüksiyon Akut kolonik pseudo-obstrüksiyon

İnflamatuvar barsak hastalığıİnflamatuvar barsak hastalığı

NEK ve TANI ARAÇLARINEK ve TANI ARAÇLARI

Direk Karın Grafisi Direk Karın Grafisi Karın USGKarın USG Karın tomografisiKarın tomografisi

(İmmunsüpresif hastalarda)(İmmunsüpresif hastalarda) SigmoidoskopiSigmoidoskopi KolonoskopiKolonoskopi

NEK ve TEDAVİNEK ve TEDAVİ

Bu Hastalığın Bu Hastalığın

Mortalitesini Azaltmada Mortalitesini Azaltmada

En Önemli EtkenEn Önemli Etken

ERKEN TANI…ERKEN TANI…

NEK ve TEDAVİNEK ve TEDAVİ

IV sıvı tedavisiIV sıvı tedavisi Volüm replasmanıVolüm replasmanı Renal perfüzyonun devamlılığıRenal perfüzyonun devamlılığı Oral beslenmenin sonlandırılmasıOral beslenmenin sonlandırılması Nazogastrik drenajNazogastrik drenaj Antibiyoterapi Antibiyoterapi Parasentez Parasentez Cerrahi tedaviCerrahi tedavi

NEK ve KOMPLİKASYONLARNEK ve KOMPLİKASYONLAR

NEK’li Olguların NEK’li Olguların

%50-75’i %50-75’i

Yaşamda Kalmaya Devam Ederler. Yaşamda Kalmaya Devam Ederler. Ancak Ancak

Bunların %50’sinde Bunların %50’sinde

Uzun Dönem KomplikasyonlarUzun Dönem Komplikasyonlar

Gelişir. Gelişir.

NEK ve KOMPLİKASYONLARNEK ve KOMPLİKASYONLAR

En Sık En Sık

İki Komplikasyon İki Komplikasyon

İntestinal Striktürlerİntestinal Striktürler

(%25-30) (%25-30)

ve ve

Kısa Barsak Sendromu Kısa Barsak Sendromu

NEK ve KOMPLİKASYONLARNEK ve KOMPLİKASYONLAR

Striktürler Striktürler

Cerrahi girişim gerekebilir…Cerrahi girişim gerekebilir… Kısa barsak sendromu Kısa barsak sendromu

Uzun süreli EN ve PNUzun süreli EN ve PN

Komplikasyonları ???Komplikasyonları ???

Hayatta kalanlarıHayatta kalanları

zorlu bir süreç beklemektedir.zorlu bir süreç beklemektedir.

SON SÖZLERSON SÖZLER

NEK NEK

Sadece PrematürelerSadece Prematüreler

YenidoğanlarlaYenidoğanlarla

SınırlıSınırlı

Değildir…Değildir…

Her Yaşta Görülebilir…Her Yaşta Görülebilir…

SON SÖZLERSON SÖZLER

Sağlıklı Yaşam Hakkı İçin Sağlıklı Yaşam Hakkı İçin

Erken Tanının Erken Tanının

Kaçınılmaz OlduğuKaçınılmaz Olduğu

Çok Ciddi Bir Çok Ciddi Bir

Tıbbi Süreçdir.Tıbbi Süreçdir.