View
2
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Starten met GebiedstransformatiesRichting geven en verbinden in een complexe omgeving
dr. Wouter Jan Verheuldr. ir. Tom Daamen
Jaarcongres Stedelijke Transformatie14 februari 2019 - Eindhoven
Foto: Wikimedia Commons
Processtrategieën
Product outcomes
Personenactoren
Plekgebieden
Gebieds-ontwikkeling
Gebiedsontwikkelingin 4 P’s
Bron: Verheul & Daamen, 2014
Twee uitdagingen voor gebiedstransformaties
3
1. Plek en product: integraliteit van opgave
2. Proces en personen: kwaliteit van de interacties
Integrale opgave
Woningen
Infrastructuur(OV)
Voorzieningnen
Werkgelegenheid
• In elkaar grijpende raders: vraag en aanbod van woningen, banen, onderwijs, infrastructuur (OV) en voorzieningen
• Zorgen voor ‘roltrapfunctie’ en vitaliteit van de stad
Onderwijs
5
Shaping places
6
Shaping places…• ‘Beyond default urbanism’
• Voorbij woon-, werk- en winkelgebieden met gebrekkige samenhang
7
Default urbanism = mislukte integratie…
1. tussen ontwikkelkavels (makkelijker kavel geïsoleerd ontwikkelen)
2. tussen publieke en private ruimte (in eigen domein investeren loont beter)
3. tussen gebruiks-, investerings- en ontwikkelwaardes (tenzij lange termijn)
4. tussen kavel en benodigde infra / maatschappelijke voorzieningen (free riding)
5. tussen heden en toekomst (voorkeur voor directe cash flow)Gebaseerd op Adams & Tiesdell, 2013
Stimuleren:
Sturen op afstand(representatief/generiek)
Sturen in overleg(participatief/specifiek)
Harde sturing (juridisch/financieel)
Verbinden:
Richting geven: Reguleren:
Zachte sturing (communicatief/relationeel)
Bron: Verheul, Daamen, Hobma & Heurkens, 2017
Instrumenten die de keuzes van partijen
beïnvloeden(‘Shaping’)
Instrumenten die de mogelijkheden van
partijen beperken (of verruimen/dereguleren)
Instrumenten die de organisatie en
samenwerking van partijen bespoedigen(‘Capacity building’)
Instrumenten die (in)direct kosten/risico’s voor partijen verlagen
Meervoudig sturen
8. Bijlagen1. Richting geven en verbinden
Gebiedsontwikkeling
Source: Mintzberg, Ahlstrand & Lampel (1998)
Gepland én emergent
12
Dudok (1949)
OMA (2006)
Sinds 2011
Eigendom
Clusters en lifecycles
Richtlijnenkaart
RondeTafelBinckhorst,initiatiefStichtingI’MBINCKi.s.mdegemeenteDenHaag
Binckse Belofte (promiseoftheBinckhorst),workbeer,designedbydesigncompanyWeAreAMP,2013
Foto:Martijn vanDam
“Hâh ut râh”
22
• Geen vooraf geplande, geïmplementeerde strategie maar meanderend proces van geplande en emergente strategieën
• Ontwikkelrichting gebied stabiel, maar interactie van gemeente met stakeholders veranderlijk (n.a.v. markt, politiek)
• Inhoud van plannen ontwikkeling zich óók gepland en emergent, waarin lokale geluid (blijvers) verweven raakt met de stem van nieuwkomers
Inzichten uit Den Haag
2. Van betoog naar beton
24
Eindhoven: transformaties in een post-industriestad
Eindhoven
27
29
30
Thirdparties
35
36
37
38
39
40
• Geen allesomvattende plannen vanaf de tekentafel bedacht, maar emergente strategieën
• In lokaal DNA verankerde vernieuwing
• Stadsdebatten en lokale verhaalvorming
Inzichten uit Eindhoven
Verhalenstromen en verhaalcoalities
Bron: Verheul, 2014
Inhoud 1. Gebaseerd op inhoudelijke analyse sociaal-economische trends2. Gebaseerd op begrip van marktfunctioneren en overheidsbeleid
Gezag 3. Plan maker / communicator heeft juridisch gelegitimeerde macht /
ondersteuning van (hogere) overheid4. Gecommuniceerd vanuit charisma en pakkende framing
Middelen5. Significante (mogelijkheden tot) inzet middelen voor uitvoering
Draagvlak 6. Grote betrokkenheid stakeholders in de omgeving7. Representeert voorkeuren van de lokale gemeenschap
42
7 principes van overtuigende gebiedsplannen
Gebaseerd op Adams & Tiesdell, 2013
Zwolle en ‘De Woonkeuken’
Arena’s
GemeenteraadStadsdebatten
BestuurskamersExpertmeetings
(Social) MediaPlace making
events
Tête-à-têteToevallige
ontmoetingen
Formeel
Informeel
Openbaar Besloten
Bron: Verheul, 2015
Nieuwe arena’s…
3. Conclusies en reflecties
Stimuleren:
Sturen op afstand(representatief/generiek)
Sturen in overleg(participatief/specifiek)
Harde sturing (juridisch/financieel)
Verbinden:
Richting geven: Reguleren:
Zachte sturing (communicatief/relationeel)
Bron: Verheul, Daamen, Hobma & Heurkens, 2017
Instrumenten die de keuzes van partijen
beïnvloeden(‘Shaping’)
Instrumenten die de mogelijkheden van
partijen beperken (of verruimen/dereguleren)
Instrumenten die de organisatie en
samenwerking van partijen bespoedigen(‘Capacity building’)
Instrumenten die (in)direct kosten/risico’s voor partijen verlagen
Meervoudig sturen
48
Vijf leidraden
1. Begrijp de bestaande situatie
2. Bouw vertrouwen door voortgang
3. Deel dilemma’s en spanningen
4. Denk door schalen heen
5. Durf te experimenteren
Bron: Daamen, 2017
Twee uitdagingen voor de gebiedstransformatie
49
1. Plek en product: integraliteit van opgave
2. Proces en personen: kwaliteit van de interacties
4. Vragen en discussie
Tot slot
51
TU Delft Urban Development Management is pleitbezorger en partner in procesbegeleiding van stedelijke transformaties:
• Experimenteerruimte
• Kennisnetwerkvorming
Voor vragen of suggesties: w.j.verheul@tudelft.nl of t.a.daamen@tudelft.nl
Copyrights: inhoud en figuren uit deze presentatie mogen alleen gebruikt worden na bronvermelding en consultatie van de auteurs: t.a.daamen@tudelft.nl of w.j.verheul@tudelft.nl. Bronvermelding van foto’s in deze presentatie is zoveel mogelijk door ons opgenomen. Waar onbekend kunnen fotografen zich melden bij de auteurs.
Recommended