View
2
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
เรยบเรยงโดย
วชย โรมไธสงคอ.บ. (วศวกรรมเครองกล)
มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ
อาชวอนามยและความปลอดภย(Occupational Health and Safety)
รหสวชา 20001-1001
หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2562กลมสมรรถนะวชาชพพนฐาน ประเภทวชาอตสาหกรรม
สำานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา (สอศ.) กระทรวงศกษาธการ
บรษทวงอกษร จ�ำกด69/3 ถนนอรณอมรนทร แขวงวดอรณ เขตบางกอกใหญ กรงเทพฯ 10600
โทร. 0-2472-3293-5 โทรสาร 0-2891-0742 Mobile 08-8585-1521
e-Mail : wangaksorn9@gmail.com Facebook : ส�านกพมพ วงอกษร
www.wangaksorn.com ID Line : @wangaksorn
พมพครงท 1 พ.ศ. 2562 จ�านวนทพมพ 5,000 เลม
สงวนลขสทธตามพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537
โดยบรษทวงอกษร จ�ากด หามน�าสวนใดสวนหนงของหนงสอเลมนไปท�าซ�า
ดดแปลง หรอเผยแพรตอสาธารณชน ไมวารปแบบใด ๆ นอกจากไดรบอนญาต
เปนลายลกษณอกษรลวงหนาจากทางบรษทฯ เทานน
ชอและเครองหมายการคาอน ๆ ทอางองในหนงสอฉบบน
เปนสทธโดยชอบดวยกฎหมายของเจาของแตละราย
โดยบรษทวงอกษร จ�ากด มไดอางความเปนเจาของแตอยางใด
จดพมพและจดจ�ำหนำย โดย...
อาชวอนามยและความปลอดภย(Occupational Health and Safety)
ISBN 978-616-495-071-9
อาชวอนามยและความปลอดภย(Occupational Health and Safety)
รหสวชา 20001-1001
จดประสงครายวชา เพอให 1. เขาใจหลกการและกระบวนการจดการเกยวกบอาชวอนามยและความปลอดภยในการ
ปฏบตงานอาชพ
2. สามารถด�าเนนการเบองตนในการควบคมและปองกนมลพษ โรคและอบตภยทเกดจาก
การท�างาน
3. สามารถปรบปรงสภาพการท�างานตามหลกการยศาสตร อาชวอนามยและความปลอดภย
4. มจตส�านกและกจนสยทดในการปฏบตงานอาชพตามหลกอาชวอนามยและความปลอดภย
สมรรถนะรายวชา 1. แสดงความรเกยวกบหลกการจดการ ควบคม ปองกนและแกไขปญหาดานอาชวอนามยและ
ความปลอดภยในการปฏบตงานอาชพ
2. วางแผนการด�าเนนการเบองตนในการควบคม ปองกนมลพษ โรคและอบตภยทเกดจากการ
ท�างาน
3. วางแผนปรบปรงสภาพการท�างานตามหลกการยศาสตร อาชวอนามยและความปลอดภย
4. อานและปฏบตตามเครองหมายและสญลกษณความปลอดภย
5. เลอก ใชเครองปองกนอนตรายตามสถานการณ
6. ปฐมพยาบาลเบองตนตามหลกการและกระบวนการ
ค�าอธบายรายวชา ศกษาเกยวกบหลกอาชวอนามยและความปลอดภยในการปฏบตงานอาชพ ปญหามลพษ
โรคและอบตภย ทเกดจากการท�างานและการควบคมปองกน การปรบปรงสภาพการท�างานตามหลก
การยศาสตร การจดการอาชวอนามยและความปลอดภยเบองตน เครองหมายและสญลกษณความปลอดภย
เครองปองกนอนตราย การปฐมพยาบาลเบองตน กฎหมายและหนวยงานทเกยวของกบงานอาชวอนามย
และความปลอดภย
สมรรถนะรำยวชำ
หนวยท
แสดง
ควำม
รเกย
วกบห
ลกกำ
รจดก
ำร ค
วบคม
ปองก
นและ
แกไข
ปญหำ
ดำนอ
ำชวอ
นำมย
และ
ควำม
ปลอด
ภยใน
กำรป
ฏบตง
ำนอำ
ชพ
วำงแ
ผนกำ
รด�ำเ
นนกำ
รเบอ
งตนใ
นกำร
ควบค
ม
ปองก
น มล
พษ
โรคแ
ละอบ
ตภยท
เกดจ
ำกกำ
ร
ท�ำงำ
น
วำงแ
ผนปร
บปร
งสภำ
พกำ
รท�ำง
ำนตำ
มหลก
กำรย
ศำสต
ร อำ
ชวอน
ำมยแ
ละคว
ำมปล
อดภย
อำนแ
ละปฏ
บตตำ
มเคร
องหม
ำยแล
ะสญ
ลกษณ
ควำม
ปลอด
ภย
เลอก
ใชเค
รองป
องกน
อนตร
ำยตำ
มสถำ
นกำร
ณ
ปฐม
พยำ
บำล
เบอง
ตน
ตำม
หลก
กำรแ
ละ
กระบ
วนกำ
ร
บทท 1 ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมา
ของอาชวอนามย
บทท 2 การปองกนและควบคมสงแวดลอมทเปน
มลพษในการท�างาน
บทท 3 โรคทเกดจากการประกอบอาชพและการ
ดแลปองกน
บทท 4 อบตเหตและอบตภยทเกดจากการท�างาน
บทท 5 อบตเหตในงานกอสรางและการปองกน
บทท 6 อบตเหตจากอคคภยและการใชไฟฟา
บทท 7 การปรบปรงสภาพการท�างานตามหลก
การยศาสตร
บทท 8 การจดการอาชวอนามยและความปลอดภย
เบองตน
บทท 9 เครองหมายและสญลกษณเ พอความ
ปลอดภย
บทท 10 อปกรณปองกนอนตรายในการท�างาน
บทท 11 การปฐมพยายามเบองตน
บทท 12 กฎหมายและหนวยงานทเกยวของกบงาน
อาชวอนามยและความปลอดภย
ตารางวเคราะหสมรรถนะรายวชาวชา อาชวอนามยและความปลอดภย รหสวชา 20001-1001
ท - ป - น 2 - 0 - 2 จ�านวน 2 คาบ/สปดาห รวม 36 คาบ
วชา อำชวอนำมยและควำมปลอดภย รหสวชา 20001-1001 จดอยในกลมสมรรถนะวชาชพ
พนฐาน ประเภทวชาอตสาหกรรม ทกสาขาวชา ตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2562
ส�านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา (สอศ.) กระทรวงศกษาธการ ผเขยนไดบรหารสาระการเรยนร
แบงเปน 12 บทเรยน ไดจดแผนกำรจดกำรเรยนร/แผนกำรสอนทมงเนนฐำนสมรรถนะ (Competency
Based) และกำรบรณำกำร (Integrated) ตรงตามจดประสงครายวชา สมรรถนะรายวชา และค�าอธบาย
รายวชา ในแตละบทเรยน มงใหความส�าคญสวนทเปนความร ทฤษฎ หลกการ กระบวนการ ตวอยาง
แบบฝกปฏบต และค�าถามเพอการทบทวน เพอฝกทกษะประสบการณ เรงพฒนำบทบำทของผเรยน
เปนผจดกำรแสวงหำควำมร (Explorer) เปนผสอนตนเองได สรางองคความรใหม และบทบำทของ
ผสอนเปลยนจำกผใหควำมรมำเปนผจดกำรชแนะ (Teacher Roles) จดสงแวดลอมเอออ�านวย
ตอความสนใจเรยนร และเปนผรวมเรยนร (Co-investigator) จดหองเรยนเปนสถานทท�างานรวมกน
(Learning Context) จดกลมเรยนรใหรจกท�างานรวมกน (Grouping) ฝกความใจกวางมงสรางสรรค
คนรนใหม สอนความสามารถทน�าไปท�างานได (Competency) สอนความรก ความเมตตา (Compassion)
ความเชอมน ความซอสตย (Trust) เปาหมายอาชพอนยงประโยชน (Productive Career) และชวตทม
ศกดศร (Noble Life) เหนอสงอนใด เปนคนดทงกาย วาจา ใจ มคณธรรม และมจรรยาบรรณตอวชาชพ
สงเสรมสนบสนนยทธศาสตรการพฒนาระบบคณวฒวชาชพ (Vocational Qualification System)
ใหสอดคลองตามมาตรฐานอาชพ (Occupational Standard) เพอสรางภมคมกนเพมขดความสามารถ
ในการแขงขนของประเทศ ก�าลงแรงงาน การพฒนามาตรฐานการปฏบตงานระดบชาต (National
Benchmarking) และการวเคราะหหนาทการงาน (Functional Analysis) เพอใหเกดผลส�าเรจในภาคธรกจ
อตสาหกรรมทกสาขาอาชพ เปนการเตรยมความพรอมของผเรยนเขาสสนามการแขงขนในประชาคมอาเซยน
ขอขอบพระคณทานอาจารยผสอน ผประสาทวชาความร เอกสาร หนงสอทใชประกอบในการ
เรยบเรยงไว ณ โอกาศน
วชย โรมไธสง
ค�าน�า
บทท 1 ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย 1
ความหมายของอาชวอนามย 2ขอบเขตงานอาชวอนามยและความปลอดภย 3ความส�าคญของอาชวอนามย 4พฒนาการของงานอาชวอนามยในตางประเทศ 6พฒนาการของงานอาชวอนามยในประเทศไทย 8การด�าเนนงานอาชวอนามยในประเทศไทย 10ค�าถามประจ�าบทท 1 12ใบงานบทท 1 แผนผงอาชวอนามย 14
บทท 2 การปองกนและควบคมสงแวดลอมทเปนมลพษในการท�างาน 15
สงแวดลอมในการท�างาน (Working Environments) 16สารพษและอนตรายทมตอรางกายมนษย 18ลกษณะของการรบสารพษเขาสรางกายของมนษย 19อนตรายของสารเคมทมผลตอสภาพแวดลอม 20การควบคมและปองกนอนตรายจากสารเคม 21ค�าถามประจ�าบทท 2 23ใบงานบทท 2 สารพษทเปนอนตรายกบรางกายมนษย 25
บทท 3 โรคทเกดจากการประกอบอาชพและการดแลปองกน 26
สาเหตและการปองกนโรคจากการท�างาน 29การสงเสรมสขภาพเพอปองกนโรคจากการท�างาน 33การเฝาระวงโรคจากการท�างาน 35ค�าถามประจ�าบทท 3 36ใบงานบทท 3 โรคทเกดจากการท�างานในอตสาหกรรมประเภทตาง ๆ 38
บทท 4 อบตเหตและอบตภยทเกดจากการท�างาน 39
สาเหตทท�าใหเกดอบตเหตและอบตภยจากการท�างาน 40ความสญเสยจากการเกดอบตเหต 43สถตการเกดอบตเหตในประเทศไทย 44การปองกนอบตเหตตามทฤษฎโดมโน 47ความสญเสยทางตรงและทางออมจากการเกดอบตเหต 49ประโยชนทไดรบจากการท�างานอยางปลอดภยและการปองกนอบตเหต 49ค�าถามประจ�าบทท 4 51ใบงานบทท 4 เปรยบเทยบความสญเสยในการเกดอบตเหตเสมอนกบภเขาน�าแขง 53
สารบญ
บทท 5 อบตเหตในงานกอสรางและการปองกน 54
อนตรายจากการใชเครองจกรกลในงานกอสราง 56อนตรายจากการปฏบตงานตอกเสาเขม 60อนตรายจากการปฏบตงานในทสง 62อนตรายในพนทกอสราง 63ค�าถามประจ�าบทท 5 65ใบงานบทท 5 อนตรายจากการใชเครองจกรกลในงานกอสรางและวธการปองกนอนตราย 67
บทท 6 อบตเหตจากอคคภยและการใชไฟฟา 68
ทฤษฎการเกดเปลวไฟ 70ประเภทของเพลง 72สาเหตทท�าใหเกดอบตเหตเพลงไหม 73การระงบอคคภย 75การหนไฟไหม 80อนตรายทเกดจากไฟฟา 81ขอควรระวงในการใชไฟฟา 82ค�าถามประจ�าบทท 6 86ใบงานบทท 6 องคประกอบของการเกดเปลวไฟ 88
บทท 7 การปรบปรงสภาพการท�างานตามหลกการยศาสตร 89
ความหมายดานการยศาสตร 90หลกการดานการยศาสตร 92ปฎสมพนธและจดเดนระหวางคนกบเครองจกร 96โรคทเกดจากการท�างานผดหลกการยศาสตร 98การยนและนงท�างานอยางถกวธ 100ค�าถามประจ�าบทท 7 102ใบงานบทท 7 องคประกอบของการยศาสตร 104
บทท 8 การจดการอาชวอนามยและความปลอดภยเบองตน 105
การด�าเนนการจดการปองกนและควบคมอบตเหตจากการท�างาน 106จตวทยาอตสาหกรรมกบงานความปลอดภย 108คณะกรรมการความปลอดภย 111กจกรรมสรางเสรมความปลอดภยในการท�างาน 112การปลกจตสานกของความปลอดภยดวยกจกรรม KYT 114การวเคราะหงานเพอความปลอดภย 115การสอบสวนอบตเหต 117การประเมนผลอบตเหตจากการท�างาน 120การจดองคกรความปลอดภย 124การประเมนความเสยง 126
ค�าถามประจ�าบทท 8 129ใบงานบทท 8 องคประกอบส�าคญ 4 ประการเพอความส�าเรจของกจกรรม 5 ส 131
บทท 9 เครองหมายและสญลกษณเพอความปลอดภย 132
เครองหมายเพอความปลอดภย (Safety Signs) 133รปแบบของเครองหมายเพอความปลอดภย 134สและสญลกษณความปลอดภย 135ค�าถามประจ�าบทท 9 140ใบงานบทท 9 สเพอความปลอดภย 142
บทท 10 อปกรณปองกนอนตรายในการท�างาน 143
ความหมายและความส�าคญ 145อปกรณปองกนอนตรายชนดตาง ๆ 145อปกรณปองกนมอ นวมอ และแขน (Hand Fingers and Arm Protection) 150อปกรณปองกนเทาและขา 151 อปกรณปองกนอนตรายของระบบหายใจ (Respiratory Protective Devices) 153อปกรณปองกนพเศษทใชงานเฉพาะ 157การดแบบอนเตอรลอกและแบบควบคมดวย 2 มอ 159อปกรณนรภยปอนชนงานเขาเครองจกร 160ค�าถามประจ�าบทท 10 161ใบงานบทท 10 แถบสบอกคณสมบตในการปองกนกาซ 163
บทท 11 การปฐมพยายามเบองตน 164
ปจจยปฐมพยาบาลในสถานประกอบการ 165หลกการปฐมพยาบาล 167การชวยเหลอผถกไฟลวกหรอไฟไหม 172การปฐมพยาบาลชวยหายใจและนวดหวใจ 173การปฐมพยาบาลนวดหวใจ (Cardiae Massage) 175การเคลอนยายผปวย 176ค�าถามประจ�าบทท 11 180ใบงานบทท 11 การผายปอดดวยวธเปาลมเขาปาก 182
บทท 12 กฎหมายและหนวยงานทเกยวของกบงานอาชวอนามยและความปลอดภย 183
พระราชบญญตโรงงาน พทธศกราช 2535 186พระราชบญญตคมครองแรงงาน พทธศกราช 2541 189ประกาศกระทรวงมหาดไทยเรองความปลอดภยในการท�างานเกยวกบสารเคมอนตราย 190ประกาศกระทรวงมหาดไทยเรองความปลอยภยเกยวกบไฟฟา 192ค�าถามประจ�าบทท 12 195ใบงานบทท 12 กฎหมายทเกยวของกบงานอาชวอนามยและความปลอดภย 197บรรณานกรม 198
ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย
1 บทท
แนวคด
อาชวอนามย หมายถง งานทเกยวกบการสงเสรม ควบคม
ดแล การปองกนโรค ตลอดจนอบตเหต และด�ารงรกษา
สขภาพอนามยทงมวลของผประกอบอาชพใหมความปลอดภย
มสภาพรางกายและจตใจทสมบรณแขงแรง
สมาคมสงเสรมความปลอดภยและอนามยในการท�างาน
(ประเทศไทย)จดตงขนตงแตวนท20พฤษภาคมพ.ศ.2530
เปนตนมา เพอเผยแพรความร ความเขาใจ และประสบการณ
ดานความปลอดภยและอนามยในการท�างานโดยสรางความ
รวมมอระหวางภาครฐองคกรตางๆ ในการสงเสรมดานสวสดการ
กบผใชแรงงาน
สาระการเรยนร
1.ความหมายของอาชวอนามย
2.ขอบเขตงานอาชวอนามยและความปลอดภย
3.ความส�าคญของอาชวอนามย
4.พฒนาการของงานอาชวอนามยในตางประเทศ
5.พฒนาการของงานอาชวอนามยในประเทศไทย
6.การด�าเนนงานอาชวอนามยในประเทศไทย
สมรรถนะประจ�าบท
1. อธบายความหมายขอบเขตและความส�าคญของอาชวอนามย
2. สรปพฒนาการของงานอาชวอนามยทงในประเทศและ
ตางประเทศรวมทงการด�าเนนงานอาชวอนามยในประเทศไทย
จดประสงคเชงพฤตกรรม
1.อธบายความหมายของอาชวอนามย
2.ระบขอบเขตงานอาชวอนามยและความปลอดภย
3.บอกความส�าคญของอาชวอนามย
4.อธบายพฒนาการของงานอาชวอนามยในตางประเทศ
5.อธบายพฒนาการของงานอาชวอนามยในประเทศไทย
6.สรปการด�าเนนงานอาชวอนามยในประเทศไทย
2 บทท 1 ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย
ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย
บทท
ความหมายของอาชวอนามย
อาชวอนามย (Occupational Health) เปนวชาวทยาศาสตรในสาขาวชาสขศกษาทเกยวของ
กบการดแลสขภาพอนามยของผประกอบอาชพทกอาชพ และผลกระทบทเกดจากการท�างานทอาจกอ
ใหเกดอนตรายตอสขภาพ เพอการด�าเนนการใหผประกอบอาชพหรอแรงงานเกดความปลอดภยสงสด
ไดรบการคมครองและสทธประโยชนตามกฎหมาย
ค�าวาอาชวอนามย “Occupational Health”เปนค�าสมาสระหวางค�าวาอาชวะหรออาชพ
กบค�าวาอนามยหรอสขภาพ
อาชวะ (Occupation) หมายถงการเลยงชพการประกอบอาชพบคคลทประกอบสมมาชพ
หรอคนทประกอบอาชพทกสาขาอาชพ
อนามย (Health) หมายถงสขภาพอนามยความไมมโรคหรอสภาวะความสมบรณทงรางกาย
และจตใจของผประกอบอาชพ
จากค�าสองค�ารวมกนเปนอาชวอนามย จงหมายถงงานทเกยวกบการสงเสรมควบคมดแล
การปองกนโรค ตลอดจนอบตเหต และด�ารงรกษาสขภาพอนามยทงมวลของผประกอบอาชพใหม
1
3บทท 1 ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย
ความปลอดภยมสภาพรางกายและจตใจทสมบรณแขงแรงซงสอดคลองกบองคการแรงงานระหวาง
ประเทศ (ILO) ไดใหความหมายของอาชวอนามยไววาหมายถงงานทเกยวของกบการสงเสรม ธ�ารงไวซง
สขภาพทางกายทางจตใจและทางสงคมทดงามของผประกอบอาชพทงมวลสามารถรวมความไดดงรปท1.1
ขอบเขตงานอาชวอนามยและความปลอดภย
ขอบเขตงานอาชวอนามยและความปลอดภยเปนการด�าเนนการโดยหนวยงานทเกยวของเพอ
ดแลสขภาพอนามยและความปลอดภยของผปฏบตงาน ใหสามารถปฏบตงานไดอยางปลอดโรค ปลอดภย
มสภาวะทสมบรณทงทางรางกายและจตใจ และสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล
งานบรการทจดขนในสถานประกอบการโดยมจดมงหมายทจะสงเสรมและด�ารงไว ซงสขภาพอนามยทด
ของผประกอบอาชพ รวมทงการควบคมโรคตลอดจนอนตราย อนเกดจากอปกรณและเครองจกรในการ
ปฏบตงาน
ขอบเขตตามขอก�าหนดขององคการอนามยโลก (World Health Organization : WHO)
และองคการแรงงานระหวางประเทศ (International Labor Organization : ILO)ไดรวมกน
ก�าหนดขอบขายลกษณะงานอาชวอนามยอนประกอบดวยงานส�าคญ5ประการดงน
1. การสงเสรม (Promotion)หมายถงงานทเกยวกบการสงเสรมและธ�ารงรกษาไวซงสขภาพ
ทงรางกายและจตใจทแขงแรงสมบรณของผประกอบอาชพ ตลอดจนมความเปนอยทดรวมกนในสงคม
ของผประกอบอาชพตามสถานะทพงมได
2. การปองกน (Prevention) หมายถง การปองกนมใหผประกอบอาชพ หรอแรงงานมสขภาพ
อนามยเสอมโทรมหรอผดปกตเนองจากสภาพหรอสภาวะการท�างานทผดปกต
3. การปกปองคมครอง (Protection) หมายถงการด�าเนนการปกปองคมครองผประกอบอาชพ
หรอแรงงานในสถานประกอบการมใหมการกระท�างานทเสยงตออนตรายหรอการเกดโรคภยไขเจบ
4. การจดการท�างาน (Placing) หมายถง การจดการเกยวกบสภาพสงแวดลอมของการท�างาน
ใหมความเหมาะสมสอดคลองกบสภาพความตองการของรางกายจตใจของผประกอบอาชพหรอแรงงาน
มากทสดเทาทจะท�าได
5. การปรบงานและคนใหมความเหมาะสมกน (Adaptation)หมายถงการปรบสภาพของ
งานและคนท�างานใหสามารถท�างานไดอยางเหมาะสมมประสทธภาพ โดยค�านงถงสภาพทางสรรวทยา
และพนฐานความแตกตางทงทางดานรางกายและจตใจของคนท�างานใหมความสอดคลองมากทสด
เพอประสทธผลของงานนนๆ
4 บทท 1 ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย
อาชวอนามย
สภาพแวดลอมการท�างาน
อาชพ
-อตสาหรกรรม-เกษตรกรรม-พาณชยกรรม-การบรการ-อนๆ
-รางกาย-จตใจ-อารมณ-สงคม
อนามย
แผนผงของอาชวอนามยรปท 1.1
ขอบเขตในศาสตรและงานในสาขาวชาทเกยวของ
1. งานอาชวศาสตร ซงมนกอาชวสขศาสตร (Occupational Hygienist) ท�าหนาทสบคน
ตรวจประเมนเพอควบคมสงแวดลอมการท�างาน
2. งานอาชวนรภย (Occupational Safety) บคลากรประกอบดวยนกวทยาศาสตรอาชวอนามย
และความปลอดภยวศวกรความปลอดภย เจาหนาทความปลอดภยในการท�างานนกการยศาสตร
(Argonomist)มหนาทตรวจสภาพการท�างานและสงแวดลอมการท�างานเพอประเมนปองกนและ
ควบคมอบตเหต
3. งานอาชวเวชศาสตร (Occupational Medicine)บคลากรประกอบดวยแพทยอาชวอนามย
พยาบาลอาชวอนามยท�าหนาทในการตรวจสอบรางกายและรกษาโรคแกคนท�างาน
4. งานเวชกรรมฟนฟ (Rehabilitation) ประกอบดวยแพทยเฉพาะสาขานกกายภาพบ�าบด
นกวจยอตสาหกรรมท�าหนาทฟนฟสภาพความพการของท�างาน
ความส�าคญของอาชวอนามย
วถการด�าเนนชวตมการประกอบอาชพเปนกจกรรมส�าคญ เพอสรางฐานะทางเศรษฐกจและ
คณภาพชวตทดทงของตนเองและครอบครว ซงถอไดวาคนเปนทรพยากรทส�าคญและมคามากทสดใน
การจดการการท�างานขององคกร พฒนาอาชพและกอใหเกดการเปลยนแปลง ประเทศไทยพฒนาไปตาม
ยคสมยจากแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ตงแตอดตจนถงปจจบน สนบสนนใหมการพฒนา
ดานอตสาหกรรมการผลตเพอตอบสนองความตองการในการอปโภคบรโภคของประชากรทงในประเทศ
5บทท 1 ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย
รวมทงเพอการสงออก ท�าใหเกดการเคลอนยายแรงงานจากชนบทเขาสแรงงานอตสาหกรรมมากขน
ประกอบกบการพฒนาการทางดานเทคโนโลยทสงขน การผลตทมากขน เกดการเปลยนแปลงวธการ
ท�างาน มการน�าเขาวตถดบและการใชสารเคมอนตราย โดยมรายละเอยดดานความปลอดภยมาใชใน
การผลตมากยงขนถาคนท�างานในโรงงานอตสาหกรรมเกดการเจบปวยมอบตภยอบตเหตและเหตรายแรง
เกดขน จะสงผลกระทบทงในระบบและภายนอก การท�างานสงผลกระทบทงทางตรงและทางออมเกด
ปญหาสขภาพเสอมโทรม เปนโรคจากการประกอบอาชพ (Occupation diseases) กนมากขนถงขน
ทพพลภาพและเสยชวต ซงสามารถตรวจสอบขอมลทางสถตไดจากส�านกงานประกนสงคม กระทรวงแรงงาน
และสวสดการสงคม ซงในแตละปกองทนเงนทดแทนตองจายเงนใหแกลกจางผประสบอนตรายจากการ
ท�างานเปนจ�านวนเงนมากมายมหาศาลเปนเงนหลายรอยลานบาท
ความสญเสยทเกดขนนนสงผลถงการสญเสยประชากรวยท�างานทก�าลงไดรบการพฒนาความร
ความสามารถและฝมอแรงงาน สญเสยก�าลงงานเศรษฐกจ สงผลถงการผลตทตองหยดชะงก ผลผลตลดลง
ความเสยหายทเกดกบเครองมออปกรณตางๆ ในการท�างานวตถดบทเสยหายสญเสยเวลาเสยคารกษา
พยาบาลเสยขวญและก�าลงใจในการท�างานกอใหเกดปญหาครอบครวและเปนปญหาสงคมประเทศชาต
ตอไปอยางแนนอน แรงงานทไดรบความเสยหายหรอไดรบผลกระทบและองคกรทมสวนเกยวของ
ไดเรยกรองใหหนวยงานของรฐบาลใหตระหนกถงความส�าคญของความปลอดภยและสขภาพอนามยใน
การประกอบอาชพของประชาชน ท�าใหมการพฒนางานดานอาชวอนามยมากขน โดยเรมตงแตแผน
พฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 5 พ.ศ.2525-2529 จนถงแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
ฉบบท12พ.ศ.2560-2564ตามแผนยทธศาสตรกรมพฒนาฝมอแรงงานซงเปนเรองของการยกระดบ
ฝมอแรงงานเขาสมาตรฐานการท�างาน รวมทงสถานประกอบการและแรงงานทสามารถตรวจสอบ
ประเมนไดอยางเปนธรรม และยงสงเสรมการปฏบตงานโดยยดปรชญาแนวคดเศรษฐกจพอเพยง
ซงพระบาทสมเดจพระบรมชนกาธเบศรมหาภมพลอดลยเดชมหาราชบรมนาถบพตร ทรงพระราชทาน
แกปวงชนชาวไทย เพอการอยดกนดและการอยรอดปลอดภย ทามกลางปญหาภาวะเศรษฐกจของ
ประเทศชาต
นอกจากนนหนวยงานเอกชนทเหนถงความส�าคญและความปลอดภยของสขภาพอนามยในการ
ประกอบอาชพของประชาชนจงไดรวมกนจดตงสมาคมสงเสรมความปลอดภยและอนามยในการท�างาน
(ประเทศไทย)ขนตงแตวนท20พฤษภาคมพ.ศ.2530เปนตนมาเพอเผยแพรความรความเขาใจ
และประสบการณดานความปลอดภยและอนามยในการท�างาน โดยสรางความรวมมอระหวางภาครฐ
องคกรตางๆในการสงเสรมดานสวสดการกบผใชแรงงาน
6 บทท 1 ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย
พฒนาการของงานอาชวอนามยในตางประเทศ
งานอาชวอนามยเปนสงส�าคญและจ�าเปนอยางยงในการท�างานประกอบอาชพของประชากรทวโลก
ทงในภาคเกษตรกรรมอตสาหกรรมพาณชยกรรมการบรการการขนสงการกอสรางและอนๆ
กอนการปฏวตดานอตสาหกรรมเมอตนศตวรรษท18(ราวปพ.ศ.2243-2343)ประชากรสวนใหญของโลก
ยงเกยวของกบการใชทรพยากรธรรมชาตทมอยในประเทศและการใชแรงงานจากคนและสตวในการผลต
หลงจากนนความเจรญกาวหนาทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยเพมมากขน ท�าใหเกดการพฒนา
ระบบอตสาหกรรม เปลยนมาใชเครองจกรทมประสทธภาพสงในการผลต นอกจากนนยงมการคดคน
พฒนาเทคโนโลยตาง ๆ เพอตอบสนองความตองการของการบรโภคทเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวตลอดเวลา
มการใชแรงงานอยางไมถกตอง กอใหเกดอนตรายจากการท�างานทงอบตเหต การบาดเจบ พการ การตาย
และโรคจากการท�างานเพมมากขน ตอมามผสนใจและเหนความส�าคญของความปลอดภยในการท�างาน
จงเรมศกษาหาแนวทางในการแกไขปองกนโดยนายเบอรนาดโนแรมมาซซนแพทยชาวอตาลเปนคนแรก
ทไดเขยนและจดพมพหนงสอชอ“โรคของคนท�างาน”ขนเปนเลมแรกและถอไดวาเปนการเรมงาน
ดานอาชวอนามยเปนแรงผลกดนและความพยายามจากบคคลตางๆในการมงมนปรบปรงสภาวะการท�างาน
ใหปลอดภยมากทสด
ภาครฐไดเขามามบทบาทในการออกกฎระเบยบขอบงคบและกฎหมายเพอควบคมการท�างาน
สภาวะแวดลอมใหแรงงานท�างานอยางปลอดภยมสขภาพรางกายและจตใจทดมความเปนอยอยาง
เหมาะสมในสงคมและสรางผลผลตคณภาพไดอยางมประสทธภาพ
ในปค.ศ.1803(พ.ศ.2346)รฐบาลองกฤษไดจดใหมเจาหนาทตรวจสอบโรงงานอตสาหกรรมขน
เนองจากโรงงานอตสาหกรรมสวนใหญไดเปลยนมาใชเครองจกรไอน�ากนมากขน ท�าใหในป ค.ศ.1833
(พ.ศ.2376)มการออกกฎหมายปองกนการระเบดของหมอไอน�า(BoilerExplosionAct)และมการ
ประกาศใชกฎหมายโรงงาน(GreatFactoryAct)ขนในปค.ศ.1844(พ.ศ.2387)เปนกฎหมายเกยวกบ
ความปลอดภยในโรงงานอตสาหกรรม
อยางไรกตาม ยงคงมคนงานไดรบอนตรายและบาดเจบจากการท�างาน และมขอรองเรยนตอศาล
อยเสมอท�าใหรฐบาลองกฤษมการประกาศใชกฎหมายเงนทดแทน(CompensationAct)ในปค.ศ.1897
(พ.ศ.2440)จนถงปค.ศ.1970(พ.ศ.2513)ประเทศองกฤษประกาศใชกฎหมายความปลอดภยในการ
ท�างานในโรงงานอตสาหกรรมหลายฉบบพรอมทงตงคณะกรรมการโรเบนส(RobensCommittee)
เพอท�าหนาททบทวนกฎหมายและขอก�าหนดความปลอดภยในการท�างานในโรงงานอตสาหกรรม และ
รายงานผลการทบทวนกฎหมายอาชวอนามยใหรฐบาลทราบ ท�าใหมการออกกฎหมายสขภาพอนามย
และความปลอดภยในการท�างานขน(TheHealthandSafetyatWorkact)และปค.ศ.1978(พ.ศ.2521)
7บทท 1 ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย
มการตงผแทนท�าหนาทสบสวนหาอนตรายทอาจเกดขนไดในทท�างานและประสานงานกบเจาหนาท
ตรวจสอบความปลอดภยฝายรฐบาลเพอท�าหนาทดแลความปลอดภยในทท�างาน(WorkplaceSafety
Representative) ซงตอมามการจดตงสมาคม สถาบนและสภาความปลอดภยในการท�างานขนอก
หลายแหงดงน
1.ราชสมาคมเพอปองกนอบตเหต(TheRoyalSocietyforthePreventionofAccidents
-RSPA)
2.ราชสมาคมเพอสงเสรมสขภาพ(TheRoyalSocietyforthePromotionofHealth)
3.สถาบนอาชวอนามย(TheInstituteofOccupationalHealth)
4.สภาความปลอดภยแหงสหราชอาณาจกรองกฤษ(BritishSafetyCouncil)
5.คณะกรรมการสมาคมแพทยอาชวอนามยแหงสหราชอาณาจกร (TheBritishwithMedical
AssociationOccupationalHealthCommittee)
สวนในสหรฐอเมรกามการจดด�าเนนการงานอาชวอนามยมานานกวา120ปและมการจดตง
สถาบนตรวจสอบโรงงาน(Institutefactoryinspection)กบส�านกงานสถตแรงงานและสถตสาเหต
ชนดอบตเหต โดยผานกฎหมายบงคบใหมอปกรณในการปองกนอนตรายแกเครองจกรในรฐเมสาจเสต
ตงแตปค.ศ.1877(พ.ศ.2420)ตอมาในปพ.ศ.1985(พ.ศ.2428)กไดมการผานกฎหมายทดแทนคนงาน
(EmployersliabilityLaw)ในรฐอลาบามาและปค.ศ.1911(พ.ศ.2454)รฐนวเจอรซเปนแหงแรกท
ผานกฎหมายเงนทนทดแทน พรอมกบการผานกฎหมายบงคบการรายงานโรคจากการประกอบอาชพ
ของรฐแคลฟอรเนยเชนกนนอกจากนนยงมการจดตงสมาคมวศวกรรมความปลอดภย(TheAmerican
SocietyofSafetyEngineers)เมอปค.ศ.1912(พ.ศ.2455)มการจดประชมความรวมมอในความ
ปลอดภยเปนครงแรก(FirstCo-operativeSafetyCongress)และผลจากการประชมท�าใหมการ
จดตงสภาความปลอดภยในอตสาหกรรม(NationalCouncil for IndustrialSafety)ตอมาไดเปลยน
เปนสภาความปลอดภยแหงชาต (Nation Safety Council) ในป ค.ศ.1913 (พ.ศ.2456) ซงมโรงงาน
อตสาหกรรมเปนสมาชกและมการจดประชมรวมกนทกป
คณะกรรมการบรหารงานความปลอดภยและสขภาพอนามยการประกอบอาชพ (Occupational
SafetyandHealthAdministration-OSHA)ของสหรฐอเมรกาเปนคณะท�างานในสถาบนมาตรฐาน
แหงชาต(TheAmericanNationalStandardInstitute)ซงกอตงมาจากคณะกรรมการมาตรฐาน
วศวกรรมอเมรกาซงตอมาเปลยนชอเปนสมาคมมาตรฐานอเมรกา(AmericaNationalStandard
Institute) ตงแตป ค.ศ.1918 (พ.ศ.2461) ท�าใหมการตระหนกถงความส�าคญของความปลอดภยในสขภาพ
และการประกอบอาชพกนมากยงขน สมาคมความปลอดภยในอตสาหกรรมจงไดรวมตวกนเปนสมาคม
ปองกนอบตเหตในอตสาหกรรม (The IndustrialAccidentPreventionAssociation - IAPA) โดย
ความรวมมอจากคนงานจากหลากหลายอาชพเขาเปนสมาชก เพอรวมกนศกษาถงสาเหตของอบตเหต
8 บทท 1 ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย
เพอเสนอแนะวธปองกนพรอมทงจดใหมหลกสตรฝกอบรมโดยมศนยกลางอยทเมองโทรอนโท(Toronto)
ในประเทศแคนาดา
การพฒนางานความปลอดภยและสขภาพอนามยในการประกอบอาชพเปนสวนส�าคญของงาน
อาชวอนามยในสหรฐอเมรกาทส�าคญดงน
1. การตดตงเครองปองกนอนตรายแกเครองจกร (Machine guarding of Safety Devices)
คอการบงคบใหมเครองปองกนอนตรายแกเครองจกรซงยง(Young)ไดก�าหนดเปนประเดนส�าคญเพอ
ลดอบตเหตในการท�างานอตสาหกรรมอยางมประสทธภาพ
2. กลมสวสดศกษาและสงเสรมความปลอดภย (Group Safety Education and Promotion)
ไดจดหลกสตรอบรมการท�างานอยางปลอดภยดวยการจดการใหคนงานมความรความเขาใจในการ
ท�างานมากยงขนเพอชวยใหท�างานไดอยางปลอดภย
3. การฝกอบรมความปลอดภยสวนบคคล (Individualized Safety Training)โดยการ
ฝกอบรมหวหนางานและผบรหารดวยการนเทศความปลอดภย จะชวยเนนย�าใหทกคนตระหนกถง
ความส�าคญของความปลอดภยในการท�างานมากยงขน
4. ความรบผดชอบของผจดการเรองความปลอดภย (Safety Responsibility of managers)
การฝกอบรมความปลอดภยและการวเคราะหความปลอดภย เปนโครงการฝกอบรมเพอน�าไปสการท�างาน
ทปลอดภยมประสทธภาพรวมทงการผลตทมคณภาพและลดตนทนการผลต
5. ระบบวศวกรรมความปลอดภย (Safety Engineering) เนองจากมการเปลยนแปลงพฒนา
ทางเทคโนโลย และการยอมรบการท�างานแบบประสานความรวมมอกนมากขน ท�าใหเกดการท�างาน
รวมกนของระบบวศวกรรมความปลอดภย(SystemSafetyEngineer)ระบบวเคราะหความปลอดภย
(SystemSafetyAnalysis)และระบบวศวกรรมความปลอดภยในการผลต(ProductSafetyEngineering)
เพอการควบคมความสญเสยรวมกน(TotallossControl)
พฒนาการของงานอาชวอนามยในประเทศไทย
พนฐานความเปนอยของคนไทยดงเดมสวนใหญประกอบอาชพเกษตรกรรม สวนงานดาน
อตสาหกรรมนนไดเรมมการพฒนามากขนตามแผนพฒนาชาตมการสงเสรมการลงทนอตสาหกรรมมากขน
แรงงานอพยพเขาสโรงงานอตสาหกรรมมากขนสภาพสงคมความเปนอยการท�างานประกอบอาชพ
เปลยนแปลงกอใหเกดปญหามลพษจากสงแวดลอมในการท�างานสงแวดลอมทวๆไปเกดอบตเหต
การบาดเจบพการโรคจากการท�างานและเสยชวต
หนวยงานตางๆทเกยวของเรมผลกดนใหรฐบาลดแลเอาใจใสควบคมใหท�างานไดอยางปลอดภย
โดยมการออกพระราชบญญตโรงงานขนเมอป พ.ศ.2475 เปนกฎหมายดานอตสาหกรรมฉบบแรกทคมครอง
9บทท 1 ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย
ความปลอดภยของคนงานในโรงงานอตสาหกรรม
พ.ศ.2477 มการก�าหนดพระราชบญญตสาธารณสขเกดขน มการปรบปรงและบงคบใชในป
พ.ศ.2484
พ.ศ.2499มการประกาศใชพระราชบญญตแรงงานคมครองสขภาพอนามยและความปลอดภย
แกผประกอบอาชพ
พ.ศ.2509มการเสนอโครงการอาชวอนามยไวในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมฉบบท2โดย
สภาพฒนาเศรษฐกจแหงชาต
พ.ศ.2510มการสงบคลากรไปศกษาดงานตางประเทศสภาพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต
ไดมการบรรลโครงการดานอาชวอนามยเขาไวในแผนฯฉบบท2ทประกาศใชตงแตปพ.ศ.2510ถง
พ.ศ.2514ซงตอมาไดตงกองอาชวอนามยขนในปพ.ศ.2515สงกดกรมสงเสรมสาธารณสขหรอกรมอนามย
ปจจบน
พ.ศ.2512 ไดมการปรบปรงและออกพระราชบญญตโรงงานเพอบงคบใชในการควบคมโรงงาน
อตสาหกรรม ในดานความปลอดภยเกยวกบการออกแบบกอสรางโรงงาน การควบคมสภาพของโรงงาน
การก�าหนดใหโรงงานจดหาและตดตงอปกรณคมครองความปลอดภยในการท�างาน การก�าหนดมาตรการ
และวธการควบคมสภาพแวดลอมในการท�างานใหปลอดภย นอกจากนนรฐบาลเหนความส�าคญของ
อาชวอนามยมากขน จงไดมอบหมายใหมหาวทยาลยแพทยศาสตร หรอมหาวทยาลยมหดลในปจจบน
จดหลกสตรการเรยนการสอนดานอาชวอนามยและความปลอดภยในระดบปรญญาตร ท�าใหงานอาชวอนามย
ไดมการด�าเนนไปอยางเปนรปธรรมมากยงขน
พ.ศ.2515ไดมประกาศคณะปฏวตฉบบท103เมอวนท16มนาคม2515ใหการคมครอง
ความปลอดภยสขภาพอนามยและสวสดการของคนงานโดยมการบงคบใชในปพ.ศ.2517ตอมาป
พ.ศ.2519 กระทรวงมหาดไทย ไดมประกาศขอก�าหนดเกยวกบสขภาพอนามยและความปลอดภยส�าหรบ
ลกจางจนถงปพ.ศ.2526 ไดมการจดตงสถาบนความปลอดภยในการท�างานขนโดยกรมแรงงานของ
กระทรวงมหาดไทย เพอท�างานดานสงเสรมวชาการและเทคโนโลยทางดานอาชวอนามยและความ
ปลอดภยของประเทศไทย
พ.ศ.2528 กระทรวงมหาดไทยไดออกประกาศเรองการบงคบใหสถานประกอบการทมคนงาน
เกน100คนตองมเจาหนาทความปลอดภย(SafetyOffice)ปฏบตงานเตมเวลาโดยรบผทไดรบการ
รบรองหลกสตรจากกระทรวงหรอผานการอบรมตามหลกสตรของกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม
ท�าใหเกดการพฒนางานอาชวอนามยเกยวกบเรองการคมครองความปลอดภยของคนงานมากยงขน
และตอมาไดมประกาศคณะปฏบตฉบบท103เรองเกยวกบความปลอดภยรวมทงสน17ฉบบดวยกน
พ.ศ.2533 ตามพระราชบญญตประกนสงคมมการจดตงส�านกงานประกนสงคม โดยขนอยกบ
กระทรวงมหาดไทยตอมาไดโอนยายไปอยในการดแลของกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม
10 บทท 1 ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย
พ.ศ.2536ไดมการจดตงกระทรวงแรงงานและสวสดการสงคมขนและโอนยายงานทเกยวของ
มาจากกระทรวงมหาดไทย เชน กรมพฒนาฝมอแรงงาน กรมการจดหางาน กรมประชาสงเคราะห ส�านกงาน
ประกนสงคม และกรมสวสดการและคมครองแรงงาน ในระหวางป 2537-2545 ไดมการตราพระราชบญญต
เงนทดแทนขนในพ.ศ.2537มการจดท�าแผนพฒนาแรงงานและสวสดการสงคมฉบบท1พ.ศ.2538-2544
เรองคณะกรรมการความปลอดภย อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการท�างาน ในป พ.ศ.2541
กระทรวงแรงงานและสวสดการสงคม ไดตราพระราชบญญตคมครองแรงงาน เพอใชแทนประกาศคณะปฏวต
ซงชวยสรางภาพพจนดานการคมครองแรงงานของประเทศ และมการปรบปรงกฎหมายใหสอดคลอง
กบความตองการ ความจ�าเปน และความกาวหนาทางวชาการกบเทคโนโลยทเกยวของกบอาชวอนามย
ตามทกระทรวงอตสาหกรรม ไดออกมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม ดานการจดการอาชวอนามย
และความปลอดภยขนคอมอก-18000ซงใหการรบรองโดยส�านกงานมาตรฐานอตสาหกรรม(สมอ.)
เมอปพ.ศ.2542และไดมการพฒนาในระดบทสงขนเรอยๆ
พ.ศ. 2547 กระทรวงแรงงานไดออกกฎกระทรวง ดานความปลอดภย อาชวอนามย และ
สภาพแวดลอมในการท�างานเพอใหนายจางมการด�าเนนงานดานความปลอดภยในการท�างานอก๙ฉบบ
และมพระราชบญญตความปลอดภยอาชวอนามยและสภาพแวดลอมในการท�างานพ.ศ.2554ใชมา
จนถงปจจบน
การด�าเนนงานอาชวอนามยในประเทศไทย
ประเทศไทยมการด�าเนนงานเกยวกบการดแลสขภาพอนามยของผประกอบอาชพทกอาชพ
โดยมจดมงหมายในการสงเสรมสขภาพอนามย การปองกนโรคและการตดตอของโรคจากการประกอบ
อาชพ รวมทงอบตเหตและอบตภยจากการท�างาน หรอใหผประกอบอาชพทกอาชพมสขภาพอนามย
ทแขงแรง สมบรณ ปราศจากโรคภยไขเจบสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผลใน
การผลต ซงจะสงผลในการพฒนาเศรษฐกจและสงคมของชาตตอไป ซงการด�าเนนการนนตองเกยวของ
สมพนธกบกฎหมายและหนวยงานทเกยวของ เชน กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสข กระทรวง
อตสาหกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงมหาดไทย กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ
สงแวดลอม กฎหมายทองถนตาง ๆ สวนการบรการงานอาชวอนามย (Occupation Health Services) นน
เปนงานเกยวกบการสงเสรมและธ�ารงไวซงสขภาพอนามยทด ทงทางรางกาย จตใจและสงคมของ
ผประกอบอาชพ รวมทงการควบคมปองกนโรคภยไขเจบ ซงเกดจากการทคนท�างานตองสมผสกบสงท
เปนพษภยในการปฏบตงาน โดยมวตถประสงคเพอใหผประกอบอาชพมความพงพอใจในฐานะการงาน
ทมนคง มสขภาพอนามยทแขงแรงสมบรณ มความปลอดภย ไดรบสวสดการทเหมาะสม ซงจะมผลตอ
11บทท 1 ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย
การปฏบตงานทมประสทธภาพและประสทธผลสงผลดตอเศรษฐกจทงของตนเองและประเทศชาตตอไป
ขอบเขตของการด�าเนนงานอาชวอนามยประกอบดวยงานหลก2ดานดงน
1. การปองกนและควบคมโรคจากการประกอบอาชพ (Prevention and Control of
Occupational Disease) มการปฏบตเกยวกบการควบคมปองกนโรคอนเนองมาจากการท�างาน
(OccupationalDiseaseหรอWorkRelatedDisease)เปนปญหาทสงผลกระทบในระยะยาวจากการ
สะสมของพษภยหรอโรคในระดบหนงจะแสดงอาการออกมาใหเหน(LongTermEffects)หรออาจเกด
อาการเฉยบพลนถาหากไดรบในปรมาณทสง(AcuteEffect)
2. การปองกนและควบคมอบตเหตจากการประกอบอาชพ (Prevention and control of
Occupational Accidents)มการปฏบตงานเกยวกบการควบคมปองกนอบตเหตการบาดเจบการพการ
หรอเสยชวตจากการท�างานทไมปลอดภยของคนงานในการประกอบอาชพ ซงสวนมากมกเปนปญหา
อยางเฉยบพลนทนท(AcuteหรอShortTermEffects)เนองจากมสภาพการท�างานทตองเสยงตอ
อนตรายจากสภาพการออกแบบโรงงานทไมถกตอง การเลอกใชเครองจกรทไมเหมาะสมมสภาพเกา
ขาดการดแลรกษา
12 บทท 1 ความหมาย ความส�าคญ และความเปนมาของอาชวอนามย
ค�ำถำมประจ�ำบทท 1
ตอนท 1 อธบาย(หมายถงการใหรายละเอยดเพมเตมขยายความถามตวอยางใหยกตวอยางประกอบ)
1. อธบายความหมายของอาชวอนามย
2. องคการอนามยโลกและองคการแรงงานระหวางประเทศไดรวมกนก�าหนดขอบขายลกษณะงาน
อาชวอนามยไวอยางไร
3. งานอาชวศาสตรซงมนกอาชวสขศาสตรมหนาทท�าอะไร
4. บคลากรของงานอาชวนรภยประกอบดวยใครบาง
5. งานเวชกรรมฟนฟท�าหนาทเกยวกบอะไร
6. อาชวอนามยมความส�าคญอยางไร
7. การพฒนางานความปลอดภยและสขภาพอนามยในการประกอบอาชพในสหรฐอเมรกาทส�าคญ
มอะไรบาง
8. สรปพฒนาการของงานอาชวอนามยในประเทศไทย
9. ขอบเขตของการด�าเนนงานอาชวอนามยประกอบดวยงานหลกดานใดบาง
10.ขอบเขตของการด�าเนนงานอาชวอนามยเกยวกบการปองกนและควบคมอบตเหตจากการประกอบ
อาชพตองท�าอยางไร
ตอนท 2 อธบายค�าศพท (หมายถงการแปลค�าศพทขยายความอธบายเพมเตมถามตวอยางใหยก
ตวอยางประกอบ)
1. OccupationalHealth
2. Promotion
3. Prevention
4. Protection
5. Placing
6. Adaptation
7.OccupationalHygienist
8. OccupationalSafety
9.OccupationalMedicine
10.Rehabilitation
Recommended