Ötekilerin Peşinde - Ahmet Yaşar Ocak'a Armağan

8/18/2019 Ötekilerin Peşinde - Ahmet Yaşar Ocak'a Armağan

http://slidepdf.com/reader/full/oetekilerin-pesinde-ahmet-yasar-ocaka-armagan 1/11

İstanbul 2015

8/18/2019 Ötekilerin Peşinde - Ahmet Yaşar Ocak'a Armağan

http://slidepdf.com/reader/full/oetekilerin-pesinde-ahmet-yasar-ocaka-armagan 2/11

ÖTEKİLERİN PEŞİNDE

 AHMET YAŞAR OCAK’A  ARMAĞAN

TİMAŞ YAYINLARI | 3803

Tarih İnceleme Araştırma Dizisi | 75

EDİTÖR 

 Adem KoçalZeynep Berktaş

KAPAK TASARIMRavza Kızıltuğ 

İÇ DÜZEN

Serhat Küçük 

1. BASKI

Mayıs 2015, İstanbul

ISBN

TİMAŞ YAYINLARI

Cağaloğlu, Alemdar Mahallesi, Alayköşkü Caddesi, No: 5, Fatih/İstanbul

Telefon: (0212) 511 24 24P.K. 50 Sirkeci / İstanbul

timas.com.trtimas@timas.com.tr

facebook.com/timasyayingrubutwitter.com/timasyayingrubu

Kültür Bakanlığı Yayıncılık Sertifika No: 12364

BASKI VE CİLT Elma Basım

Halkalı Cad. No: 164 B-4 Blok Sefaköy-Küçükçekmece / İSTANBUL

Tel: (0212) 697 30 30Matbaa Sertifika No: 12058

 YAYIN HAKLARI

 © Eserin her hakkı anlaşmalı olarak Timaş Basım Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi’ne aittir.

İzinsiz yayınlanamaz. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir.

8/18/2019 Ötekilerin Peşinde - Ahmet Yaşar Ocak'a Armağan

http://slidepdf.com/reader/full/oetekilerin-pesinde-ahmet-yasar-ocaka-armagan 3/11

ÖTEKİLERİN PEŞİNDE

AHMET YAŞAR OCAK’A ARMAĞANIN PURSUIT OF THE OTHERS

Festschrift in Honor ofAhmet Yaşar Ocak

A LA POURSUITE DES AUTRESMélanges en l`honneur

d’Ahmet Yaşar Ocak

HAZIRLAYANLAR

Mehmet Öz

Fatih Yeşil

8/18/2019 Ötekilerin Peşinde - Ahmet Yaşar Ocak'a Armağan

http://slidepdf.com/reader/full/oetekilerin-pesinde-ahmet-yasar-ocaka-armagan 4/11

8/18/2019 Ötekilerin Peşinde - Ahmet Yaşar Ocak'a Armağan

http://slidepdf.com/reader/full/oetekilerin-pesinde-ahmet-yasar-ocaka-armagan 5/11

Prof. Dr. Ahmet Yaşar  OCAK

8/18/2019 Ötekilerin Peşinde - Ahmet Yaşar Ocak'a Armağan

http://slidepdf.com/reader/full/oetekilerin-pesinde-ahmet-yasar-ocaka-armagan 6/11

8/18/2019 Ötekilerin Peşinde - Ahmet Yaşar Ocak'a Armağan

http://slidepdf.com/reader/full/oetekilerin-pesinde-ahmet-yasar-ocaka-armagan 7/11

İçindekiler 

Sunuş  ................................................................................................ XI 

Ahmet Yaşar Ocak: Tarihçi ve Entelektüel .................................. 1 

Ramazan ACUNSosyal Ağ Bakış Açısından Tarihçi Kimliğinin Oluşumu:  Ahmet Yaşar

Ocak Üzerine Bir Deneme .................................................................................. 1 

Fatih M. ŞEKER Türk Entelektüel Tarihi Araştırmalarının Aksakalı ................................ 29 

Tarih ve Tarihçilik.......................................................................... 41 

Teyfur ERDOĞDU 

Tarih Kelimesi Ne Anlama Gelir? ............................................................. 43 Fatma ACUN

Dipnotun Serüveni ...................................................................................... 53 

Gümeç KARAMUKTürk Tarih Yazıcılığında ve Kamuoyunda Avrupa Tarihine, Batı

Kökenli Kavramlara ve Avrupa’nın Türkler’e Bakışına Dair En YaygınYanılgılar ............................................................................................................ 75 

Mustafa KARAAbdülbaki Gölpınarlı’nın Bazı Tasavvufî Konulara Bakış Tarzı ........ 103 

Yahya AKYÜZ Hocam Nurettin Topçu’nun Öğretmene ve Öğretmen SorunlarınaBakışı ................................................................................................................. 125 

Kaynaklar ve Metodolojik Yaklaşımlar ................................... 133 

Gary LEISERAl-Dhahabī’s Taʾr ī kh al-Islām as a Guide to Arabic Literary Sources for

the History of the Seljuks of Anatolia ........................................................... 135 

Faruk BİLİCİ Une enquête scientifique sur Alexandrie à partir des archives

ottomanes ......................................................................................................... 157 Thierry ZARCONE

Haşim Veli’nin Semazen Dervişler   (Dervıches Tourneurs) Eseri (1913)Üzerine Değerlendirme .................................................................................. 163 

Ortaçağ’da İnanç ve Devlet ......................................................... 171 

Selim KARAKAŞ T’ang Çin’inde Maniheizm ....................................................................... 173 

Erkin EKREMEski Türklerin Dinî Şamanizm Mi Yoksa Tanrıcılık Mı?  ..................... 185

Sayime DURMAZHıristiyanlara Ait Buluntular Işığında Ortaçağda Yedisu Bölgesinde

Nasturilik ve Dini Hayat ................................................................................ 203 

Nagihan DOĞAN Erken Abbâsi Hilafetinde Zındık Avı ve Zendekaya Dair Algılar ..... 225 

8/18/2019 Ötekilerin Peşinde - Ahmet Yaşar Ocak'a Armağan

http://slidepdf.com/reader/full/oetekilerin-pesinde-ahmet-yasar-ocaka-armagan 8/11

Farhad DAFTARYThe Daʿwa-Dawla Relationship in Medieval Ismaili History ............... 247 

Ahmet KARAMUSTAFA

The Ghazālī Brothers and their Institutions ........................................... 265 

Michel BALIVETLa Muse et l’Amazone : Femmes inspiratrices et femmes guerrières en

monde turco-musulman médiéval ................................................................ 277 

Din, Tasavvuf ve Toplum ........................................................... 289 

Zahide AYŞii Teoloji Tesirindeki Orta Asya ve Anadolu Sözlü Geleneklerinde Hz.

Fatıma ................................................................................................................ 291 

Resul AY

Anadolu ve Rumeli’de Derviş Seyahatleri ve Kırsal Toplum İçinGördüğü İşlevler (13-15. yüzyıllar) ............................................................... 303 

Tuncer BAYKARAKesik-baş Türbeleri İlk Türk Fetihlerinin Yankısı Olabilir mi? ........... 315 

 Jean-Louis BACQUÉ-GRAMMONTLe Fleuve D’huile. Un Acte Charismatique sur le Liman du Dniestr

d’après Evliyâ Çelebî  ...................................................................................... 321 

Tarih ve Edebiyat .......................................................................... 329 

Turan ALPTEKİN Türk Halk İslâmlığında Mitoloji ve Edebiyat ........................................ 331

İlhan BAŞGÖZ Kerametlerin Kökeni ve Yayılması .......................................................... 353 

Semih TEZCANTahranʼda Derlenmiş  Farsça “Erinin Yerine Can Vermeye Hazır

Kadın” Hikâyesi .............................................................................................. 361 

Goncagül ERDOĞDU Bir 14. Yüzyıl Şairinin Biyografisini Yazmak: Nesimi Örneği ............. 371 

Nuran TEZCAN

“Er cömerdin er nâkesin ozan bilir”: Divan Edebiyatında Patrona Hitap veBeklenti ............................................................................................................. 397 

İsmail E. ERÜNSAL Türk Edebiyatında Endülüs’e İlginin Uyanmasında Ziya Paşa’nın

Endülüs Tarihi  adlı Tercümesinin Rolü ve Bu Tercümenin YapılışNedenleri .......................................................................................................... 417 

Osmanlı I: Sultan ve Siyaset ....................................................... 425 

Halil İNALCIK 

Kaynakların Eleştirisi Sonucu Osman Gazî’nin Faaliyetleri ve OsmanlıBeyliği’nin Kuruluşu ....................................................................................... 427 

Mehmet İPŞİRLİ Muasır Üç Enderunlu Tarihçinin Kaleminden IV. Mehmed’in

Enderunu Üzerine Bazı Gözlemler ............................................................... 433 

8/18/2019 Ötekilerin Peşinde - Ahmet Yaşar Ocak'a Armağan

http://slidepdf.com/reader/full/oetekilerin-pesinde-ahmet-yasar-ocaka-armagan 9/11

Butrus ABU-MANNEHFrom Conquering Sultan to Sultan-Caliph: Feyzullah Efendi and Sultan

Mustafa II ......................................................................................................... 451 

İsmail KARA Halife, Sultan, İmparator II. Abdülhamit Devrinde Din ve Siyaset

Meselelerine Dair Birkaç Not ......................................................................... 463 

Osmanlı II: Devlet, Toplum ve Düşünce ................................. 487 

Saim SAVAŞ İstimâlet: Bir Osmanlı Yönetim Klasiği .................................................. 489 

Mehmet ÖZ The Limits of Religous Tolerance: The Ottoman Experince from the

14th to the 18th Century ................................................................................. 509 

Feridun M. EMECEN“İhtilalci Bir Mehdilik”  Hareketi mi? Şahkulu Baba Tekeli İsyanı

Üzerine Yeni Yaklaşımlar ............................................................................... 521 

Fatih YEŞİL Tedbir den  Adalete: Tursun Bey ve Hasan Kâfî el-Akhisârî’nin

Kaleminden Osmanlı Siyaset Düşüncesinin Evrimi ................................... 535 

Oktay ÖZEL Osmanlı Anadolu’sunda Terkedilmiş/Kayıp Köyler Sorunu (17-19.

Yüzyıllar) .......................................................................................................... 557 

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e I: Alevilik ve Bektaşilik ........... 593 

Haşim ŞAHİN Hacı Bayrâm-ı Veli’nin Halifesi Emir Sikkini ve Bayrami Melâmiliğinin

Oluşum Süreci ................................................................................................. 595 

Markus DRESSLERThe Discovery of the Alevis’ Shamanism and the Need for Scholarly

Accuracy ........................................................................................................... 605 

Martin van BRUINESSENDersim and Dalahu: Some Reflections on Kurdish Alevism and the

Ahl-i Haqq Religion ........................................................................................ 613 

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e II: İlimler ve Âlimler ................. 631 

Hulusi LEKESİZ Osmanlı Sünnîliği ve Ulemâ .................................................................... 633 

Mehmet GELXVIII. Yüzyılın İlk  Yarısında Osmanlı İlim Geleneğindeki “Hâkim

Çizgi”ye “Felsefe” Odaklı Bir Eleştiri: Saçaklızâde Muhammed el-Mar‘aşî  ........................................................................................................................... 643 

Hamid ALGARThe Sufi Affiliations of Erzurumlu İbrahim Hakkı ............................... 665 

Serhat KÜÇÜK Erken Cumhuriyet Dönemi Bilim-Din Tartışmaları Literatürüne Bir

Katkı: Mütefenninler Dindar Olabilir Mi? ................................................... 691 

8/18/2019 Ötekilerin Peşinde - Ahmet Yaşar Ocak'a Armağan

http://slidepdf.com/reader/full/oetekilerin-pesinde-ahmet-yasar-ocaka-armagan 10/11

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e III: Fikirler ve Kurumlar ........... 705 

Ali BİRİNCİ Meşrutiyet’in Arapçası .............................................................................. 707 

Esra YAKUT-Kemal YAKUTMütareke Dönemi’nde Cemaat-ı İslâmiye Teşkilatı’nın Kurulması

Çalışmaları ........................................................................................................ 733 

Rüya KILIÇ 1925: Tekkelerin Kapanış Güncesi ........................................................... 749 

Tanıl BORA “Ebleh ve Ahmak” –  “İnsaniyet Hizmetkârı” Erken Cumhuriyet

Döneminde Türkiye’nin Aydınlarında Gandi İmgesi ................................ 763 

Osmanlı’dan Cumhuriyet’e IV: Diplomasi ve Siyaset .......... 779 

Kate FLEETFlorence and the Ottoman Empire in the Second Half of the Fifteenth

Century ............................................................................................................. 781 

Hacer TOPAKTAŞ Bir Leh Diplomatın Raporunda İstanbul Diplomasi Camiası (1789) .. 795 

Kemal KARPATThe Balkans: The Shared Homeland of the Turks and other Nations 807 

Bayram KODAMAN1916 Türkistan İsyanı’nın (Ürkün Olayı) Sebepleri: 1916 Soy Kırımı  . 815 

8/18/2019 Ötekilerin Peşinde - Ahmet Yaşar Ocak'a Armağan

http://slidepdf.com/reader/full/oetekilerin-pesinde-ahmet-yasar-ocaka-armagan 11/11

Sunuş 

Mehmet ÖZ 

Prof. Dr. Ahmet Yaşar Ocak için, öğrencileri ve meslektaşları tarafındanhazırlanan bu armağan kitabı, ilmî ve fikrî mesaisini ülkesinin, milletinin veinsanlığın  hakikat yolundaki arayışına  hasreden bir âlime olan minnet veşükran borcumuzun mütevazı bir ifadesidir.

1970’lerde Prof. Dr. İ. Ercümend Kuran tarafından kurulan HacettepeÜniversitesi Tarih Bölümünün kurucu kadrosu içinde, önce asistan, Fran-sa’daki doktora tahsilinden sonra da öğretim görevlisi ve öğretim üyesi ola-

rak yer alan Prof. Dr. Ahmet Yaşar Ocak hiç şüphesiz Cumhuriyet tarihimi-zin en önde gelen tarihçileri arasındadır. Lisans döneminde hocam, yükseklisans tez danışmanım olan Prof. Dr. A. Yaşar Ocak’ın Bölümümüzün eği-tim-öğretim faaliyetlerine katkısı son derecede yüksek olmuştur. Yetiştirdiğiçok sayıdaki öğrencisi bugün değişik üniversitelerde  hocalık yapmaktadır.O artık, Hocaların Hocası’dır. 

Bu armağan kitaba, pek çok öğrencisi, yurt içinden  ve dışından akade-misyen dostları katkıda bulundular. Yakından bakıldığında, belki diplomasive uluslararası ilişkiler bahsi dışında, kitabın bölüm başlıklarının tamamı

hocamızın ilgi alanlarını yansıtır. Bu ise onun ne denli geniş bir yelpazedeilmî üretim faaliyetinde bulunduğunun bir göstergesidir. Aynı şekilde Halilİnalcık’tan Kemal Karpat’a, İsmail Kara’dan Tanıl Bora’ya, Farhad Daf-tary’den Martin van Bruinessen’e kadar değişik ilgi alanları olan ilim ve fikirinsanlarını aynı kitapta buluşturmayı Ahmet Yaşar Ocak’ın bu geniş çalışmayelpazesi kadar farklı kesimlere hitap edebilen bir tarihçi-entelektüel gerçek-leştirebilirdi.

Armağan kitabının hazırlanmasında Hacettepe Üniversitesi Tarih Bölü-mü bütün kadrosuyla büyük bir gayret göstermiş ve Bölümümüzün ve Türk

tarihçiliğinin medar-ı iftiharı Ahmet Yaşar Ocak’a şükran borcunu ifaya ça-lışmıştır. Özellikle, bu çalışmanın başından sonuna kadar en büyük pay, üs-tün bir gayretle projeyi yöneten Doç. Dr. Fatih Yeşil’e aittir.  Yrd. Doç. Dr.Serhat Küçük dizgi ve mizanpaj aşamasında büyük bir titizlikle çalıştı. Araş-tırma görevlileri Ömer Gezer ile Rumeysa Kalem yazıların son şeklini alma-sında ve yazarlarla haberleşmede büyük katkıda bulundular. Hepsine en iç-ten teşekkürlerimi sunarım. Hocamıza bundan sonraki yaşantısında sağlıkve esenlik, çalışmalarında başarılar dilerim.