ORTADOĞU BARIŞ SÜRECİ Hazırlayan: Bekir Ünal

Yahudi Yerleşim Birimleri Kudüs’ün Statüsü Filistinli Mültecilerin Durumu Filistin Devleti’nin Kurulması ve Yetkileri Filistin ve İsrail Devleti’nin Sınırları Yeraltı ve Yerüstü Kaynakların Kontrolü

1977 yılında yerleşimci sayısı 3,200.

1980’lerde 12,000 civarında olan yerleşimci nüfusu 1990’a gelindiğinde 100,000’e yaklaşmıştır.

Günümüzde ise, yerleşimci nüfusu beş kat artarak 600,000’in üzerine çıkmıştır.

Doğu Kudüs ve Batı Şeria’daki yerleşim birimleri Filistin-İsrail barışını imkansız kılmaktadır.

Batı Şeria’nın üç bölgeye ayrılması

İsrail’in Batı Şeria şehirlerinden çekilmesi

Ortak Güvenlik amaçları için bir İsrail-Filistin Güvenlik ve İşbirliği Konseyi kurulması

Kudüs, yerleşimciler, sınırlar ve mültecilerin ele alınacağı nihai statü görüşmelerinin devam ettirilmesi.

Bu anlaşma ile İsrail FKÖ’yü Filistinlilerin resmi temsilcisi olarak tanımıştır.

Barış karşılığında bazı topraklardan çekilmeyi kabul etmiştir.

Uzun vadede Filistinlilerin kendi yönetimlerini

kabul edeceğini vaat etmiştir.

Filistin tarafı ise İsrail’in varlığını ve güvenli sınırlar içinde yaşamasını kabul etmiştir.

Yitzhak Rabin, Bill Clinton ve Yasser Arafat 1993’te Oslo’da.

ABD

BM

AB

RUSYA

Ariel Şaron, George W. Bush ve Mahmut Abbas 2003’te Akabe’de.

ABD Başkanı Bill Clinton'ın gözetiminde Arafat ve Barak, 9 gün boyunca basına kapalı bir zirve yaptı.

Anlaşma çıkmadı, ancak iki lider görüşmeleri sürdürme kararını koruduklarını söyledi.

  Barış görüşmeleri devam etmeyince,

bölgedeki durum da kötüye gitmeye başladı.

İlk bölüm öncelikle İsrail’in 1967 savaşında işgal ettiği tüm topraklardan çekilmesini öngörmektedir.

İkinci olarak bu plan BM Güvenlik Konseyi 194 sayılı kararı çerçevesinde Filistinli mülteciler sorununa adil bir çözüm için çağrıda bulunmaktadır.

Son olarak Arap Barış Girişimi 1967 sınırlarında kurulacak ve başkenti Doğu Kudüs olacak bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını öngörmektedir.

Barış Sürecini Olumsuz Etkileyen Olaylar

ABD’nin arabuluculuğunda 2 Eylül’de Washington’da başlayan barış görüşmeleri, Batı Şeria’daki Yahudi yerleşim birimleri nedeniyle sekteye uğradı.

Filistin lideri Mahmut Abbas, yeni inşaatlar durmadığı sürece İsrail’le doğrudan görüşmelere devam etmeyeceklerini açıkladı.

Benyamin Netanyahu Barack Obama ve Mahmut Abbas 2010’ da Washington’da.

12 Temmuz 2011 yılında ABD, BM, AB ve Rusya'nın temsilcilerinin Washington'da düzenlediği toplantıda, barış görüşmelerine nasıl yeniden başlanacağı konusunda bir anlaşmaya varılamadı.

1991 yılında Madrid’de başlayan 1993 Oslo’yla derinleşen Barış Süreci’nden bugüne yirmi bir yıl geçmesine rağmen yukarıda verilen, tarafların temel görüş ayrılıklarında bir ilerleme sağlanamadığı görülmektedir.