View
3
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
RAHMAN SÛRESİ
Mekke'de nâzil olmuştur. 78 âyet, 351 kelime, 1630 harften ibarettir. İlk kelime olan "Er Rahman" sûreye ad olmuştur. Bu sûrede ÂNâh'm nimetleri sayılır. Bunlar sayılırken "Şimdi Rabbimizin nimetlerinden hangisini yalanlıyorsunuz?" âyeti tekrar edilir.
Esma-i Hüsnâdandır. Rahmeti, bütün kâinata şâmildir.A* ./) j» * w ^
2- j iy d i^ ip
Kur'an'ı tâlim eden Rahmân'dır. Kur'an-ı Azimüşşân'ı, isteyene tâlim eden Errahman'dır.
Ni3- öLAj VI
İnsanı halkeden O'dur.
4- İ d i l d e
O'na beyânı, maksadını anlamayı öğretti.
102 • Tefsir Sohbetleri
Güneş de Ay da hesaplıdır. (Burçlar da menziller de mukadder ve malûm olan bir hesapla cereyan eder.)
6- d 'J
Necim; gövdesi üzerine durmayan bitkiler (kabak, kavun, karr puz, çilek.) Şecer ise; sapı, gövdesi üzerine duran bitki ve ağaçlar. Bunların hepsi Cenâb-ı Hak'ka secde ederler. Emr-i İlâhi'ye itâat, secde ediyor demektir.
7
Göğü yükseklere, O kaldırdı. Ve mizanı va'z etti. (Adaleti tesis eyledi veya muvâzene-i âlemi kurdu.)
Kendisine konuşma ve düşünme özelliği verilen insan, diğer canlılardan ayrılmıştır. Ay ve Güneş belirlenen ve bilinen bir ölçüye göre kendi yörüngelerinde akıp gitmektedir. Gök ve yer yaratılmış, aralarında denge ve düzen sağlanmıştır.
8- ıjl_/ -<j.Jl l V l
Sakın tartıda haksızlık etmeyin.' s ° ‘ i. * ° ' • ° -
9- ıjl_/ <j-Jl l V j İL> ojj-îl lj -o- Ij
Tartıyı doğru yapın k I k L hak üzerine. lj^—J o Te
razide eksiklik yapmayın. (Mizandan, muvazene-i akliyede anlaşı
lır. Cenâb-ı Hak sana akıl vermiştir. Aklınla muvazene yap da hal
ka zulüm yapma. Sen kendine neyi sever istersen, Müslümanlara
Rahman Sûresi • 103
da iste. Yine neyi sevmeyip istemiyorsan, Müslümanlara da onu
isteme. Bu muvazeneyi kaybetme.)
ıo-
Yeri de bütün mahlûkatın (menfaati) için, O yaydı. (Yer, bütün mahlûkatın hizmetine uygun hale getirilmiştir.)
11- fU S V l o lS «tg.S’l i
A § ^ s
Yerde halkediyor Allâh, U çeşit çeşit lezzetini aldığın
^LJoVl o ü J-J>3SVj meyveler ve salkımlı hurma ağaçları vardır.
12- jü A p 'j ı_c. 3 *Jl js c_»^Jlj
Yapraklı taneler ve hoş kokulu bitkiler vardır.
13- ö t t â U & j £ İS
Ey cinn-i ins, Allâh'ın hangi nimetini tekzip ediyorsunuz?
Bu âyet-i kerime otuz defa tekrar oluyor.
Bir insan yaptığı iyiliği verdiği nimeti başa kakmamalıdır. Bu iyiliği sana yaptım dese, o iyiliğin sevabını kat eder. Fakat üç yerde müstesnâdır. Biri Allâh'a karşı, diğeri ana-babaya karşı, üçün- cüsü de hocasına karşı. Hocası talebeye minneti yapabilir. "Oğlum sana filan kitabı okuttum, şunu bildirdim, niye anlamıyorsun?" diyebilir. Ana baba da "Evladım sana bu kadar iyilikler yaptım, niye düşünmüyorsun?" diyebilir. Âllâh-û Teâlâ da her şeyin sahibi olduğu için "Ey mahlûkum sana bunu da yaptım, verdim. Bunları niye düşünmüyorsun?" demektedir.
\| Û / 9 x o X O o ^
14- lj ro jL U V l jjJL>-
104 • Tefsir Sohbetleri
İnsanı halkettik ki Âdem Aleyhisselâm'dır. Pişmiş çamura benzeyen bir çamurdan yarattı.
15- -)}■* ü° Ü°4 w sûL£- cinleri de halkettik, jü> çj\J» dumansız olan ateş
ten (hâlis alevden) yarattı.
16- ö ü tâ U & j < jiS
Ey ins-i cin, siz hangi Nimeti İlâhiye'yi tekzip ediyorsunuz?
Anasır-ı Erbaa; Dört unsur var ki bütün mahlûkatta mevcutm tur. İnsan da bunların hepsi var, toprak fazladır. İnsanda; a) Topd rak b) Rutûbet c) Hava d) Hararet var. Cinlerde bu dört unsurun hepsi var, hava fazladır. Şeytan da ise ateş fazladır. Meleklerde nur fazladır.
o ^ o ° i ^ ° ° i
17- (j\jjk>Jl t-Jjj
Şark ve garp, doğu ile batı ikişerdir. O iki doğunun ve iki bâtının Rabbi'dir. (Yaz ve kış mevsimlerine göre doğu ve bâtının durumlarında değişiklik olduğu için "iki doğu" ve "iki batı" tabiri kullanılm ıştır.)
18- j d S u & j *sfı i l i
Ey ins-i cin, Âllâh-û Teâlâ'nın hangi nimetini tekzip ediyorsugnuz?
Ni 0
19- ıj lJ iıİ j çJo
(Biri tatlı, diğeri acı) iki denizi, birbirine kavuşmak üzere salıvermiştir.
Rahman Sûresi • 105
ikisinin arasında berzah, perde gibi bir şey var ki birbirine geçip karışmıyorlar. (Yine tatlısı tatlı, acısı acı olarak kalır.)
Mevlâna Celâleddin-i Rumi Kaddesallahû Sırrahûlaziz buyuruyor ki; "Aynı ana ve babadan doğmuş olan iki evlat, birisi salih, mütteki, temiz insan olur. Diğeri de fasık facir olur."
21-
O halde, Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlıyorsunuz?
22 ' (jt>-j-oJlj jpj_Ul Lo-gla
Bu iki denizden (büyük ve küçük) inci ve mercan çıkar. Bunlar, her iki denizden küçük ve büyük parçalar hâlinde çıkarlar.
Abdullah bin Mes'ud diyor ki Rasûl-û Ekrem Sallâllâhû Aley- hivesellem, Errahman sûresininin bu ayetlerini okurken Âshab-ı Kirama demiş ki; "Ben, bu âyetleri cinler içinde okudum. Sizden daha dikkatli baktılar. Her bir âyetin akabinde, ya Rabbi Le nûkez- zibû bi âyâtike ehad. Felekel hamdû illâ kâlû vele bişey'in min ni'metike rabbene nûkezzibû felekel hamd. (Ey Rabbimiz, nimetlerinden hiçbir şeyi tekzip etmeyiz. Hamdimiz sanadır.) dediler."
23- öL) J-Ssj LoSoj «Vl (jLS
Şimdi, Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlıyorsunuz?
24 ■ '^p'JlS' l o L ı lo J l 4İj
Denizde uzun dağlar gibi yükselen gemiler de O'nundur.
25-t'cjl).!.^î « Jl ci;LS'
106 • Tefsir Sohbetleri
Öyleyken Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlıyorsunuz?
26- j l i Ifcİp J T
Öyle ise biliniz ki yeryüzünde her ne varsa ruh sahibi canlı, yok olacak.
27 ' j î d i.jj A-
Ancak azamet ve ikram sahibi olan, Rabbinin zâtı bâki kala
cak.
28- & & U & j <JİJ
Öyleyse Rabbinizin hangi nimetlerini yalanlıyorsunuz?
29- j l d iJ i jA J d (j^ jV lj Jl 4İL~j
Göklerde ve yerde ne varsa hepsi, O'na muhtaçtır. Hacetlerini O'ndan isterler. O, her an yaratma hâlindedir. (Varlıklar dilleri ve
hâlleriyle ibadet, rızık, affedilme ve benzeri konularda, Âllâh'tan yardım isterler. Âllâh CelleCelâlûhû diriltmek, öldürmek, değerli, değersiz kılmak, zengin, fakir yapmak, isteyene vermek ve ben
zeri işlerde her an kâinata tasarruf etmektedir.
30- U & j < jiS
O halde ey ins-i cin. Rabbinizin hangi nimetlerini yalanlıyor
sunuz?
31- Şka£ \Z \
Rahman Sûresi • 107
Ey insan ve cin! Yakında (hesap ve cezanız için) size teveccüh edeceğiz.
32- j l l j i S U id j «.'l ^ L i
Hâl bu iken Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlıyorsunuz?
\ »33- _. Jl jLkâ! j a ljJ_âij j l .«l jl, üS flj jjj>dl 'j.JL*.a l_>
jlİ3İ «.) ' 'if l j j ^jVl j
(Ayet-i Kerime, hadise mütenazırdır. Rasûl-û Ekrem Sallâl- lâhû Aleyhivesellem, hadis-i kutside emrediyor. Menlem yerda bi kazâi, velem yesbir alâ belâî. Fel yahruç tahtesse me-i, vel yecid Rabben sivâ-i. Âllâh-û Teâlâ'nın emri; hâkim ale'l ıtlak benim. Dünya, insan, mülk benimdir. İstediğim gibi tasarruf ederim.
Ey kul, senin elinden ne gelir? Sabr-ı tahammül etmezsen ne olur? Benim kaza ve kaderime razı olmayan kimse, verdiğim musibetlere sabr-ı tahammül etmeyen kimse, elinden gelirse benim yüklerimin altından çıksın başka bir yere gitsin. Benden başka bir mâbud bulsun. Mâbud, Rab benim, yerler ve gökler benimdir. Emrim de budur. Eğer sen bunlara razı değilsen. (Bela ve musibete sabr-ı tahammülün yoksa) başka bir mâbud bul, bulabilirsen.)
A O
Ayet-i kerime de bu mealde nâzil olmuştur. j_*J1 U0 ° 4 A ^
^ J l j Ey Cin ve insan cemaati. ^jJLkLI-I öl Eğer gücünüz yeterse,
j^ J I J jLkSI I j lU S öl göklerin ve yerin çevresindeni jl
çıkıp gitmeye gücünüz yeterse I jİd îli haydi çıkıp gidiniz. ö j ilS J£ ^ o Ü
JI Fakat asla çıkamazsınız. Ancak bir kuvvetle çıkabilirsi
J o.
niz. (Bu da bir emr-i muhaldir. Böyle bir kuvvetiniz yoktur.)
108 • Tefsir Sohbetleri
34- j L Ş j^ l^ j j S f l^ L i
Öyleyse Rabbinizin hangi nimetlerini yalanlıyorsunuz?
35- j l i jÜ ya i ? l l a - i j l p J-^oy
J_^y Gönderir Âllâh CelleCelâlûhû, L ^ İ İ p gönderir in
san ve cin üzerine j l i y.» ateşten alevler y l_> oj erimiş bakırlar
dan. û'^-^İS /_ ! Kimse size yardım etmez, azaptan kurtulamaz
sınız.
36- j lŞ j iS U İ j «Vl y l i
Öyleyken Rabbinizin hangi nimetini inkâr ediyorsunuz?
37- jl.AjJlS' o ijj cujlSsi «.la- Jl c-JLtJl İSli
£U_İJI c..:a—zl>\ lSV_S Kıyâmet günü gökler parça parça olur,
û L ajJI^ fSjJ L_5/s3 gül renginde kırmızı sahtiyan gibi kızıllaştığı
zaman,
38- j lŞ j iS U İC j «Vl y L i
Rabbinizin hangi nimetlerini yalanlıyorsunuz?<Lf i s x
39- jU - V j y p j L y V j-Layi
Kabirlerinden çıktıkları zaman insan ve cine sual olunmaz tâ ki mahalline gelinceye kadar.
40- j d ^ U İ j j V l ^ Ü
O halde Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlıyorsunuz?
Rahman Sûresi • 109
41- IJSVIj g .o. j jj_«j>t_oJl _ j* j
Günâhkârlar (siyah yüzleriyle) simâlarından bilinir de perçemlerinden ve ayaklarından yakalanır. (Cehennem'e sürülür, baş aşağı ateşe atılırlar.)
42- ö ü A & u & j ^ i ı j i S
Ey ins-i cin Rabbinizin hangi nimetini yalanlıyorsunuz?f x
43- j \jjtj5>=_o-îl Lgj t JjJl oj-A
"işte bu, günâhkârların tekzip ettiği cehennemdir" denilir.
44- j l tjfijj L g*. ı j
Ehl-i cehennem tavaf ediyorlar. Onlar, o cehennem ateşiyle kaynar su arasında dönüp dolaşırlar.
45- j L ü iS LOİCjj «Sfl ^ L i
Şimdi Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlıyorsunuz?
46- jLi*^- 4jj Li« i_
(Hesap için) Rabbinin huzurunda durmaktan korkanlar için iki Cennet vardır.
Tefsir olunduğuna göre; Cennetlerin biri itikadı, biri de ameli için verilecektir. Yahut biri itâat işlediği diğeri muhalefetten kaçındığı içindir.
Öyleyken Rabbinizin nimetlerinden hangisini yalanlıyorsunuz?
110 • Tefsir Sohbetleri
48- j l l i l LjIj S
ik i cennet de çeşit çeşit ağaçlarla doludur.
49- t^LS
Rabbinizin hangi nimetlerini inkâr ediyorsunuz?<L o £ ^
50- j l ı lp U ^ J
İkisinde de akıp giden iki kaynak vardır.
51- j l İ j i S UİCJj «Sfl $LS
Rabbinizin hangi nimetlerini inkâr ediyorsunuz?
52- üW-j 3 ^ lS ^ ö* lM ^
Bu iki Cennette her meyveden çift çift vardır.
53- j d S UİC!j t>j\ $LS
Ey ins-i cin, Rabbinizin hangi nimetlerini inkâr ediyorsunuz?^ x s * ~ s s J* j
54- ota ö* jS
„ s' O ' O < o
l 3 j - » Onlar, (O Âllâh-û Teâlâ'dan
korkanlar!) Orada usturları, örtüleri atlastan döşemelere yaslanır-
!>-j İki cennetin devşirilecek meyveleri, onlaralar. DlS
yakındır.
55- j l l K Î UİC îj «.Sîl $LS
Ey ins-i cin Rabbinizin hangi nimetlerini inkâr ediyorsunuz?
Rahman Sûresi • 111
56 ' ül=r Sîj Jr^l ^ ^ j-^ l
■o l ^ U Oralarda, (Cennetin köşk ve saraylarında)
gözlerini yalnız eşlerine çevirmiş dilberler var ki J ._ il j_4iu. J
6l-^ J J onlardan evvel kendilerine ne ins ve ne cin dokun
mamış huriler vardır.
57- (İjiy io U İ C ! j £ L i
Ey ins-i cin Rabbinizin hangi nimetlerini inkâr ediyorsunuz?
58J v JI ' v ^ t
(O huriler) sanki her biri yakut ve mercandırlar.
59- j l ^ U £ j * f l £ l i
Öyle iken Âllâh-û Teâlâ'nın hangi nimetlerini inkâr ediyorsunuz?<L ^
60- j l l — }l Vl j U — }l i l j r
(Amelde) ihsânın mükâfatı ancak (sevâpla) ihsândır.
61- j L ^ U S L j *Vl £ l i
Ey ins-i cin Rabbinizin hangi nimetlerini inkâr ediyorsunuz?L- jt
62- öL ir- j - 55
Bu iki cennetten başka iki cennet daha vardır.
63-
Âllâh-û Teâlâ'nın hangi nimetini inkâr ediyorsunuz?
112 • Tefsir Sohbetleri
64- (jLLaL&J_«
(Bu iki cennet siyaha mâil) koyu yeşil renklidir.
65- ^ t â \ ^ j
Ey ins-i cin Rabbinizin hangi nimetlerini inkâr ediyorsunuz?
66- jlı>-Lsü jb lp Li^Jj
£ ^
L l^ J Herkesin iki cenneti var. O cennetlerde O'—
iki pınar, çeşme vardır. Su, yukarıya fıskiye gibi yükseliyor. Hem
ferah verir hem ziynet, sürur verir.
Ey cinn-i ins, ÂNâh'ın bu nimetlerini düşünün. Hangi nimetini
inkâr ediyorsunuz?<L
68- L*-foJ?
Yine bu iki cennette yemek, içmek her çeşit meyveler, hurma
ve nar vardır. (Hurma hem yemiştir. Zekât için vaciptir, gıda olur.
Nar ise iyi bir gıda meyvedir, aynı zamanda devadır.)
69- Ej d & u & j *S?\ &LJ
Öyleyken Rabbinizin hangi nimetlerini inkâr ediyorsunuz?c.* , „ O ,0 £
70- öL1j>- jj£*i
Rahman Sûresi • 113
O cennetlerde hayrat var. Ahlâkları hayırlı, içlerinde güzel huylu, güzel yüzlü huriler vardır.
71- (İjiy io U İ C Î j ^ l i
Rabbinizin hangi nimetlerini inkâr ediyorsunuz?
^ t x * t | * ^ o« ^
72-
Çadırlar içinde, gözlerini yalnız zevclerine hasretmiş huriler vardır.
73-Ej d & U & J *S?l ^ L i
Öyleyken Rabbinizin hangi nimetlerini yalanlıyorsunuz?<L
Bunlara, onlardan önce ne bir insan ne bir cin dokunmamıştır.
75- j d & UİC!j «.Sîl ^ l i
Ey ins-i cin Rabbinizin hangi nimetlerini inkâr ediyorsunuz?
76- ^jiL-Pj j - > _ i j i j
Dayanıyorlar, L rJs- yastıklara dayanıyorlar. ^_İp
J e i- Cs'Jij Koltuk var, yanında da yumuşak yeşil yastık konulmuş.s *
( i j - î lp j Güzel (nefis) döşeklere yaslanırlar.
77- d j id s i ı; & j «.Sîı f j iS
Öyleyken Rabbinizin hangi nimetlerini inkâr ediyorsunuz?
78- f j W i j j^ U J ı 1 j p ı tS jiâ
114 • Tefsir Sohbetleri
Azamet, saltanat ve ikram sahibi Rabbinin adı çok yücedir, münezzehtir.
Bir hadis-i şerifte "Ye Zelcelâli vel-ikram 'a devam edin, duâ- nızda çok söyleyin." buyrulmuştur.
Âişe RadıyâNâhû Anhâ, Aleyhisselât-û Vesselâm efendimizin namazdan çıktıktan sonra; ÂNâhûmme entesselâmû ve m inkes- selâm. Tebârekte yâ zelcelâli vel'ikram " diyecek kadar oturdukları mervidir.
Recommended