Türk Üniversiteleri ve Dünya Üniversiteleri Arasındaki Yeri

Türk Üniversiteleri ve Dünya Üniversiteleri

Arasındaki Yeri

11 Şubat 2006, Denizli

İnsanlık tarihi, Nereden nereye...

Avcılıktan bilgi çağına...

Bilgi, paylaşıldıkça büyür

Üniversiteler bilginin üretildiği ve paylaşıldığı yerlerdir.

Üniversitelerimizi tanıyalım:

Fakülte, Yüksekokul ve Meslek Yüksekokullarımız

669

262

490

Fakülte

YO

MYO

Öğretim elemanı sayısı: 89.056

14%7%

13%

7%

3%19%

37%

Prof. Doç.Yard.Doç. Ar.GörÖğr.Gör OkutmanDiğer

Öğr.Ü36%

Diğer61%

Öğretim Elemanı Dağılımı(2006)

7%42%

18%

33%

LisansüstüLisansÖnlisansAÖF

Öğrenci sayısı: 2.073.418

34%66%

Örgün Yaygın

Öğrenci Dağılımı (2006)

22 31

76

187167

138

0

50

100

150

200

Huk

uk Tıp

Müh

İktis

at

Eğiti

m

Fen

Ed

Fakülteler ve Öğrenci Kontenjanları(Bin öğrenci)

Üniversitenin üç hedefi:

1. Eğitim-öğretim2. Bilginin gelişmesine katkıda

bulunmak (Araştırma faaliyetleri)

3. Topluma hizmet etmek

Üniversiteye ne kadar önem veriyoruz?

Üniversitelere verilen hazine yardımı artış oranları (2005-2006)

11

17

9 10

26 34 28

8

00

10

20

30İs

tanb

ul

Mar

mar

a

İTÜ

Boğ

aziç

i

Pam

ukka

le

Z.K

arae

lmas

Adn

anM

ende

res

Gen

el

YÖK

Araştırma Faaliyetleri

Araştırmacı Sayısı(2003)

480500

15148757176

675330

26211157662

679430

200000

400000

600000

800000

Araştırma ve Kaynak

Bazı Dünya Üniversitelerinde, Araştırma Bütçesi/Genel Bütçe

Oranları

37 36

28

6,4

0

10

20

30

40

50Pu

rdue

Oxf

ord

Toho

ku

Bog

aziç

i

ABD İngiltere Japonya Türkiye

14,4 6,4

0,5 0,8 0,15

21

2

10

2,40

10

20

30

40

50

Afy

onK

ocat

epe

Ana

dolu

Boğ

aziç

i

Fıra

t

Hac

ette

pe

İsta

nbul

İTÜ

Mar

mar

a

OD

TÜ

Gen

el

Bazı Üniversitelerimiz İçin Araştırma Bütçesi/Genel Bütçe Oranları

Genel97.6%

Ar-Ge2.4%

Araştırma Bütçesi/Genel Bütçe

Genel97.2%

Ar-Ge2.8%

2004 2005

Araştırmaya Destek Veriliyor mu?

• 2003 Mali yılında araştırmaya ayrılan pay olan 110 Trilyon TL’a el konulmuş, bunun 20 Trilyon TL’si, 2004’e ek gelir kaydedilmiş, 90 Trilyonu verilmemiştir.

• 2003 Mali yılında üniversitelerin döner sermaye gelirleri hazineye aktarılmış, bu bütçeden Ar-Ge’ye ayrılan payın yarısı iade edilmemiştir.

Araştırmaya Destek Veriliyor mu?

• Son iki yıldır, araştırmacı kaynağı Araştırma Görevlileri kadrolarına atama izni üniversitelerin elinden alınmak istenmiş ve bu sorun yargı kararıyla çözülebilmiştir.

Araştırmaya Destek Veriliyor mu?

Türk Üniversitelerinin Araştırma Performansı

Türk Üniversitelerinin Araştırma Performansı

1 735

50

128

231 249

0

50

100

150

200

250

1992 1995 1998 2000 2002 2003 2004

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesinin yıllara göre yayın sayısı

Türk Üniversitelerinin Araştırma Performansı

0

2841

115132

0

50

100

150

1995 1998 2000 2003 2004

Pamukkale Üniversitesinin yıllara göre yayın sayısı

Türk Üniversitelerinin Araştırma Performansı

23073571

5365

14387

1388

0

3000

6000

9000

12000

15000

1992 1995 1998 2000 2004

Tüm üniversitelerin yıllara göre yayın sayısı

Türk Üniversitelerinin Araştırma PerformansıBölgelere göre üniversitelerin yayın sayısı

karşılaştırması(2004)

16%20%

7%

50%

7%

İstanbulAnkaraİzmirDiğerVakıf

Araştırma Performansında Türk üniversitelerinin Dünya Üniversiteleri Arasındaki Yeri

Araştırma Performansında Türkiye’nin Yeri

• Türk Üniversiteleri Dünyanın ilk 500 üniversitesi arasında neden yok?

Türk Üniversiteleri ilk 500’de neden yok?Çin’de yapılan araştırmanın 6 ölçütü:

1. Üniversite mezunlarından kaçı Nobel ödülü aldı? 2. Üniversite öğretim üyelerinden kaçı Nobel ödülü

aldı? 3. Üniversite öğretim üyelerinden kaçı Nature ve

Science dergilerinde yayın yaptı?4. Üniversite büyüklüğüne göre akademik performans5. Öğretim üyeleri yayınları atıf yapılan indekslerde ne

kadar yer almakta?6. Üniversitede atıf alan öğretim üyelerinin sayısı

ISI

ISI (Institute for Scientific InformationBilimsel Bilgi Enstitüsü)

Dünyanın en önemli bilimsel araştırma

veritabanına sahip kuruluş

ISI Ülkeler Sıralaması

• Türkiye, makale sayısı bakımından 20.sırada,

• Kişi başına makale sayısı bakımından 34. Sırada,

• Asıl ölçüt ne olmalı?

1000 Araştırmacı başına yayın sayısı

140 170 136 111169

439

154108

0

100

200

300

400

500

34

ISI Sonuçları

Ülkeler ve Makale Sayıları

48,21240,287 27,13524,49932,124

50,89165,126

96,236101,85483,876

597,804664,316

2647,102

50,636

0

1000

2000

3000

US

Ger

man

y

UK

Fran

ce

Pol

and

Isra

el

Turk

ey

Gre

ece

Nor

way

Mex

ico

Hun

gary

Por

tuga

l

Irela

nd

Egy

pt

Binl

er

Türkiye, Dünyanın en fazla makale üreten 26. ülkesi.

35

Ülkeler ve Makale Sayıları

27,135 24,49932,12440,287

48,21250,891

45,178

65,126

96,236101,85

50,636

0

25

50

75

100

Pol

and

Isra

el

Turk

ey

Cze

ch

Gre

ece

Nor

way

Mex

ico

Hun

gary

Por

tuga

l

Irela

nd

Egy

pt

Bin

ler

Türkiye, Dünyanın en fazla makale üreten 26. ülkesi.ISI Sonuçları

36

ISI Sonuçları

Son 10 Yılda, Makale Hızındaki Artışta Türkiye'nin Yeri

0

100

200

300

400

Gün

eyKo

re

Türk

iye

Çek

Cum

h

Çin

Sing

apur

Porte

kiz

Brez

ilya

Mek

sika

Tayv

an

Yuna

nist

an

Türkiye, makale sayısındaki artış hızında, Güney Kore’den sonra dünyada ikinci ülke.

37

Türkiye ve İslam Ülkeleri Makale Sayıları

1,86 0,576

65,126

24,098

14,632 12,3186,163 5,289 4,654 4,151 3,67 0,491

0

25

50

75

Turk

ey

Egy

pt

Sau

di A

rabi

a

Iran

Pak

ista

n

Tunu

sia

Kuw

ait

Jord

an

Alg

eria

Leba

non

Syr

ea

Sud

an

Bin

ler

ISI Sonuçları

38

ISI Sonuçları

ISI yetkilileri Türkiye’yi, bu performansa göre, bir iç Avrupa bölgesi olarak son 10 yılın en dinamik, en hızlı gelişen ülkesi olarak değerlendirmektedir.

39

Araştırmalarımızın teknolojiye dönüşme oranı küçük

40

Türkiye’nin Bologna Karnesi

41

Bologna Süreci

Bologna Süreci, Avrupa Yükseköğretim alanının güçlü bir şekilde oluşmasını ve gelişmesini hedefler. Türkiye bu sürece 2001’de katıldı.

42

Bologna Süreci Öncelik Alanları

1. Kalite Güvencesi (Quality Assurance)2. İki-üç aşamalı derece sistemi (Two-

cycle degree system)3. Yükseköğretim diploma ve

derecelerinin tanınması (Recognition of degrees and periods of study-ECTS)

43

Bologna Karnesi Renk Kodları:

Yeşil Mükemmel Performans

Açık Yeşil Çok İyi Performans

Sarı İyi Performans

Turuncu Gelişme Var

Kırmızı Az Gelişme Var

44

Türkiye’nin Bologna Karnesi

Öncelik Alanı Renk Not Kalite Güvencesi 2İki Aşamalı Derece Sistemi 4.67Diploma ve Derecelerin Tanınması 3.67GENEL SONUÇ 3.44

45

Bazı Ülkelerin Bologna Karnesi

0

1

2

3

4

5

Alm

anya

Arn

avut

luk

Bel

çika

Bul

garis

tan

Dan

imar

ka

Fran

sa

Hırv

atis

tan

İspa

nya

İsve

ç

İtaly

a

Lüks

enbu

rg

Port

ekiz

Rom

anya

Rus

ya

TÜR

KİY

E

Yuna

nist

an

Mak

edon

ya

Türk Yüksek Öğretiminin Sorunları

En büyük sorun giriş sınavı ve gelen öğrenci niteliğinde

(*) Türkiye İstatistik Kurumu, Milli Eğitim Bakanlığı, Yükseköğretim Kurulu ve ÖSYM kaynaklı 2000-2005 yıllarına ilişkin verilerin ortalamalarına göre hesaplanmıştır

Öğrenim çağındaki her 1.000 kişiden

389 kişi ortaöğretimi bitiriyor237 kişi Lise152 kişi Meslek Lisesi diploması alıyor

611 kişi ortaöğretime gitmiyor ya ta

bitiremiyor

307 kişi üniversiteye yerleştiriliyor103 kişi örgün-lisans programlarına 83 kişi örgün-önlisans programlarına121 kişi açık-öğretim programlarına

82 ortaöğretim mezunu

üniversiteye gitmiyor ya da gidemiyor

199 kişi üniversiteyi bitiriyor101 kişi örgün-lisans programlarını 56 kişi örgün-önlisans programlarını 42 kişi açık-öğretim programlarını

Üniversitelere yerleştirilen 108

kişi kayıt yaptırmıyor, ya da bitiremiyor

Ortaöğretim ve Yükseköğretime İlişkin Sayısal Bilgiler

ÖSYM 20051.851.618 Adaydan

198.509’u lisans programlarına yerleşti

10%

90%

Prof.Dr.A.Baykal

ÖSS 2005 sonuçları ne diyor?ÖSS 2005 sonuçları ne diyor?

• 2046 okul birincisi yerleşemedi,• Bunların %58’i Fenden, %23’ü

Matematikten sıfır puan aldı.• Yalnız 378’i (%18.5’i)

Matematikten 20 soru ve fazlasını çözebildi.

ÖSS 2005 sonuçları ne diyor?ÖSS 2005 sonuçları ne diyor?

• Fenden, Sınava girenlerin %72’si (1.187.984 aday),

• Matematikten 520.414 aday (Sınava girenlerin %31.4’), sıfır ve altında puan aldı.

• 45 Soruda çözülen net soru ortalamaları: Fen : 3.9 Matematik : 7.5 Türkçe : 20 Sosyal : 11

ÖSS 2005 sonuçları ne diyor?ÖSS 2005 sonuçları ne diyor?

Çözülen Net Soru OrtalamalarıÇözülen Net Soru Ortalamaları

ÖSS 2005, Son sınıfta okuyanlarÖSS 2005, Son sınıfta okuyanlar

Başvuran Matematik Fen Türkçe Sosyal

Genel 691.893 7.5 3.9 20 11Genel Lise 463.451 9.11 4.76 22.47 12.71

Meslek L. 135.705 2.38 1.10 12.72 6.72

End.Meslek L 40.501 0.98 0.33 6.04 3.11

Tic. Mes.L 23.760 0.36 0.23 10.69 6.14

Tekn L 4.965 5.41 2.54 8.64 2.38

Kız Mesl L 23.077 0.40 -0.03 14.27 7.06

Motor Meslek Lisesi Öğrencileri ve sınav başarıları

• Sınava giren öğrenci sayısı: 291,• 185 puan sınırını aşan öğrenci

sayısı: 5,• Çözülen net soru ortalamaları:

Matematik : + 0.19 Fizik : - 0.18

Kimya Meslek Lisesi Öğrencileri ve sınav başarıları

• Sınava giren öğrenci sayısı: 91,• 185 puan sınırını aşan öğrenci

sayısı: 3,• Çözülen net soru ortalamaları:

Matematik : 0.57 Kimya : 0.68 Fizik : 0.00

Uluslar arası göstergeler ne diyor?Uluslar arası göstergeler ne diyor?

1

3

5

7

9

11

13

15

17

19

21

23

25

27

29

31

33

35

37

39

TIMSS PIRLS PISA

FENMATEMATİK

OKUMA

PROBLEM ÇÖZME

OKUMA

FEN

MATEMATİK

Uluslararası göstergelere göre ortaöğretimimizUluslararası göstergelere göre ortaöğretimimiz

Bazı EleştirilerBazı Eleştiriler

Bazı Eleştiriler*Bazı Eleştiriler*Giriş Sistemimiz eleştiriliyorGiriş Sistemimiz eleştiriliyor

• ÖSS Eğitim Sisteminde kaliteyi azaltıyor.

• ÖSS ile müfredat uyuşmuyor. • ÖSS düşük gelirlilerin aleyhine

işliyor,• Genel ve meslek liselerine eşit

davranılmıyor.• .......

Bazı Eleştiriler*Bazı Eleştiriler*Giriş Sistemimiz eleştiriliyor ama...Giriş Sistemimiz eleştiriliyor ama...

İyi işleyen bir sistemin, daha iyisini bulmadan değiştirilmesinin doğru olmayacağı, Türkiye’de çoğunluğun benimsediği ortak bir görüştür.

Sorun sadece giriş sınavında mı?Sorun sadece giriş sınavında mı?

• Talep ile mevcut kontenjanlar arasındaki farkı azaltmak ve işgücü piyasasının ihtiyacına uyan becerilere sahip mezunlar yetiştirmek için bir yükseköğretim reformu zorunludur.

Bazı Eleştiriler*Bazı Eleştiriler*

*Andrew Vorkink, Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi

• Üniversiteler bünyesinde, sağlam bir kalite güvence sistemi geliştirilmelidir.

• Üniversitelere, kendi bütçeleri üzerinde daha fazla yönetsel ve mali özerklik tanınmalıdır.

• MYO’lar, yerel işverenler ve yüksek öğretim kurumlarıyla bağlantılı temel yüksek okullar ve teknik yüksek okullara dönüştürülmelidir.

Bazı Eleştiriler*Bazı Eleştiriler*

*Andrew Vorkink, Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi

• YÖK, genel eğitim politikasını belirleyen stratejik bir organ haline getirilmelidir.

• YÖK, orta öğretim sonrası eğitimin finansmanı için bir formül geliştirmek ve uygulamaya geçirmek için Hükümetle işbirliği yapmalıdır.

Bazı Eleştiriler*Bazı Eleştiriler*

*Andrew Vorkink, Dünya Bankası Türkiye Temsilcisi

• YÖK Bünyesinde, Stratejik Gelişme Komisyonu Kuruldu.

• 14-15 Kasım 2005’de Uluslar arası Yükseköğretim Konferansı düzenlendi.

• İkinci konferans Mart 2006’da.

YÖK ne yapıyor?

• “Biz, tüm çalışmalarımızda, Dünya üniversitelerinin yaptıklarının taklitçisi olmak istemiyoruz. Dünyanın belli başlı üniversitelerini inceleyerek mevcuda katkı getirecek çalışmalar içinde bulunmayı hedefliyoruz.

Türk yükseköğretim sisteminde yeni yapılanma arayışı çalışmalarımızda, başka ülkelere de model olabilecek bir yükseköğretim sisteminin yaratıcısı olmayı arzulamaktayız”.

YÖK ne yapıyor?

• “Yapacağımız çalışmalarla elde edeceğimiz sonuçları, merkeziyetçi bir yaklaşımla üniversitelere kabullendirmek gibi bir tutum içinde olmayacağız.

Üniversiteler, tasarladığımız değişimi, tartışarak kendi iradeleriyle belki yeni açılımlara da giderek uygulayacaklardır”.

YÖK ne yapıyor?

69

Sonuç

Cumhuriyetin aydınlanma temelleri olan üniversitelerimiz iyi yoldadır.

Yeniden buluşmak umuduyla...