View
216
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
Workshop bouwdetails: van fundering tot dak
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Workshop bouwdetails: van fundering tot dak
1| koudebruggen
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: koudebruggenGEVAREN:
Oppervlaktecondensatie schimmelvorming
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: koudebruggen• THEORIE:
koudebruggen =temperatuursfactor < 0,7.
= verschil oppervlaktetemp. aan binnenzijde muur ie en buitentemperatuur e, indien verschil tussen binnentemperatuur i en buitentemperatuur e = 1K.
WTCB, Vochthuishouding in gebouwen, Brussel, WTCB, Technische voorlichting 153, 1984, p. 19.
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: koudebruggen
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
• REKENVOORBEELD 1:Oppervlaktetemptemperatuur
koudebrug = 12°Buiten = 0° / Binnen = 20°t = (12 - 0) / (20 - 0)
= 0.6 = KOUDEBRUG
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: koudebruggen• REKENVOORBEELD 2:
Oppervlaktetemptemp. koudebrug = 9°
Buiten = -10° Binnen = 20°t = (9 – (-10)) / (20 – (-10))
= 0.633 = KOUDEBRUG
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: koudebruggen
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
• Oppervlaktecondensatie VOORBEELD:• In auto 20°• In auto 90% RV• Autoruit 15°…
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: koudebruggen• Oppervlaktecondensatie voorkomen?
1. Binnentemperatuur verhogen door:Koudebrug vermijden / isolerenLokalen verwarmen = oppervlaktetemperatuur stijgt
(MAAR: achter kasten, gordijnen,… komt de warmte niet)
2. Vochtigheid verlagenventileren
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
• Term ‘ koudebruggen’– Negatieve connotatie
(door de vocht- en schimmelproblemen)– Duidt hoofdzakelijk op SLECHT ontworpen/slecht uitgevoerde bouwdetails
Isolatie in spouw TE LAAG GESTOPT
Bouwknopen: koudebruggen
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
• Term ‘ koudebruggen’
Indien koudebrug GOED is ontworpen/ goed uitgevoerd,is het eigenlijk geen ‘koudebrug’ meer!
Isolatie TOT BOVEN + aansluiting met ISOLERENDE STEEN
Bouwknopen: koudebruggen
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: koudebruggen• PROBLEEM:• Term ‘ koudebruggen’
– Negatieve connotatie (b.v. vocht- en schimmelproblemen)– Duidt hoofdzakelijk op slecht ontworpen/slecht uitgevoerde
bouwdetails
Indien koudebrug goed is ontworpen/ goed uitgevoerd,is het eigenlijk geen ‘koudebrug’ meer!
• OPLOSSING:• Vervangen door BOUWKNOPEN
– Positievere benadering– Geeft geen oordeel over goed of slecht
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Workshop bouwdetails: van fundering tot dak
2| bouwknopen_theorie
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definities
• BOUWKNOPEN– Positievere benadering– Geeft geen oordeel over goed of slecht
• BOUWKNOPEN= “Samenkomen van scheidingsconstructies”= “Doorboring van isolatielaag van
scheidingsconstructie”
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definities
• Wat is een SCHEIDINGSCONSTRUCTIE ?
verkorte benaming voor “scheidingsconstructie van het verliesoppervlak”(in wetgevende teksten)
• Wat is een SCHEIDINGSCONSTRUCTIE ?= bouwdeel dat het beschermd volume afschermt van
• Buiten• Grond/kelder/kruipruimte• AOR
•
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definitiesAanpalende woning BESCHERM
D VOLUME
AOR
- BUITEN
- GROND
- AOR
Scheidingsconstructies van het verliesoppervlak schermen het beschermd volume af van
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definitiesAanpalende woning BESCHERM
D VOLUME
AOR
- BUITEN
- GROND
- AOR
Scheidingsconstructies van het verliesoppervlak schermen het beschermd volume af van
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definitiesAanpalende woning BESCHERM
D VOLUME
AOR
- BUITEN
- GROND
- AOR
Scheidingsconstructies van het verliesoppervlak schermen het beschermd volume af van
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definitiesSchematische synthese
! Niet alle bouwknopen zijn aangeduid
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definities• Hulpmiddel om bouwknopen van dit type te
lokaliseren: Overal waar de uiterste grenslijnen van scheidingsconstructies samenkomen, ontstaan sowieso bouwknopen
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definities– LINEAIRE bouwknopen
• Type 1: Samenkomen van 2 scheidingsconstructies• Type 2: Doorboring van isolatielaag van éénzelfde
scheidingsconstructie
– PUNT bouwknopen• Doorboring van isolatielaag van éénzelfde scheidingsconstructie
MAAR:– Lineaire en puntvormige onderbrekingen EIGEN AAN EEN
SCHEIDINGSCONSTRUCTIE en over het oppervlak ervan verdeeld, zijn GEEN bouwknopen
• In te rekenen in U-waarde van scheidingsconstructie• b.v. houtskeletbouw, spouwankers, aansluiting raamprofiel+glas,
…
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definities• LINEAIRE bouwknoop
– TYPE 1: waar 2 scheidingsconstructies samenkomen
• Dakopstand (dak+gevel)• Raam- en deuraansluitingen (raam+gevel)• Funderingsaanzet (gevel + vloerplaat)• …
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definities• LINEAIRE bouwknoop
– TYPE 1: waar 2 scheidingsconstructies samenkomen
• VOORBEELD: Gemene muur tegen onderdak= isolatie onderbroken
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definities• LINEAIRE bouwknoop
– TYPE 2: daar waar de isolatielaag van een bepaalde scheidingsconstructie lijnvormig onderbroken wordt
• Balkons• Kolommen• Regenpijpen…Enkel kijken in het vlak van de scheidingsconstructie zelf
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definities• LINEAIRE bouwknoop
NIET:Wat zijn geen lineaire bouwknopen?– Lijnvormige onderbrekingen eigen aan scheidingsconstructie
in te rekenen in U-waarde– Bouwknopen in scheidingsconstructie volledig in contact met
grond Moeten niet ingerekend worden wegens verwaarloosbaar warmteverlies
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definities• PUNTBOUWKNOOP
– daar waar isolatielaag van bepaalde scheidingsconstructie puntvormig onderbroken wordt door materiaal met hogere warmtegeleidbaarheid
• Kolom parkeergarage bij isolatie tegen plafond
• Bevestigingspunten van b.v. zonnecollector op plat dak, borstwering, …
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definities• PUNTBOUWKNOOP
– daar waar isolatielaag van bepaalde scheidingsconstructie puntvormig onderbroken wordt door materiaal met hogere warmtegeleidbaarheid
• VOORBEELD:Metalen kolom draagstructuur op thermische onderbreking
! Nog steeds puntkoudebrug!
WANT: metalen draadstangendoor de isolatie
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: definities• PUNTBOUWKNOOP
NIET:Wat zijn geen puntbouwknopen?– Puntvormige onderbrekingen eigen aan scheidingsconstructie
b.v. spouwankers, … in te rekenen in U-waarde
– Ventilatiekanalen, rookgasafvoerkanalen etc. die isolatielaag doorboren
– Snijpunt van 2 of 3 lineaire bouwknopen Verwaarloosbaar warmteverlies
– Bouwknopen in scheidingsconstructie in volledig contact met de grond b.v. paalfunderingen
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: berekening• Lijnwarmtedoorgangscoëfficiënt
= uitgedrukt in Ψe [W/mK]• = de extra warmtestroom t.o.v. de ééndimensionale
referentie bij een temperatuursverschil van 1K tussen de omgevingen aan weerszijden van de bouwknoop
Ti
Te
Q2D/3D 2D/3D 1De
i e
Q Q WT T mK
*Lengte bouwknoop = 1m
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: berekening• Lijnwarmtedoorgangscoëfficiënt Ψe [W/mK]
= het extra warmteverlies t.o.v. de ééndimensionale referentie bij een temperatuursverschil van 1K tussen de omgevingen aan weerszijden van de bouwknoop
Ti
Te
Ψe
Q1D-dak
Q1D-wand
2D/3D 1De
i e
Q Q WT T mK
*Lengte bouwknoop = 1m
OP BASIS VAN BUITENAFMETINGEN
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Ψe
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: berekening
FOUT: spouwisolatie stopt te laag
FOUT: koudebrug boven draagvloer
Ψe = 0.304 W/mK
knooppunt KOUDEBRUGVRIJ !!
= “warmtebrug”
Ψe = -0.034 W/mK
Uwand = 0.370 W/m2K
Udak= 0.271 W/m2K
VOORBEELD
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: berekening• VEREENVOUDIGDE WAARDEN
voor de lineaire warmtedoorgangscoëfficiënten zijn vastgelegd in:
NBN 62-002(2008) bijlage H
= waarden bij ontstentenis Ψ die het maximale koudebrugeffect benaderen van de in de praktijk voorkomende gevallen,
d.w.z. dat zij de warmteoverdracht doorheen de koudebrug niet onderschatten.
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: in EPB• HUIDIG: • VOLGENS bijlage IV v.d. energieprestatieregelgeving, wijziging dd
20/03/2009
• ‘EPB-aanvaarde bouwknopen’ waarvoor forfaitaire toeslag geldt:
Hoofdzakelijk a.d.h.v. databank met EPB-aanvaarde bouwknopen• Eigen detail moet binnen strikte toepassingsvoorwaarden overeenkomen
met detail uit databank
Maar ook• detail uit databank aanpassen in KOBRA• numerieke berekeningen volgens EN ISO 10211
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: in EPB• VANAF 1 januari 2010: koudebruggen verplicht inrekenen
in K-peil
• 3 opties (besluiten nog niet goedgekeurd door regering!):A. Het effect van alle koudebruggen wordt ‘exact’ ingerekend,
hetzij 3D hetzij 2D.
B. Zoveel mogelijk te voldoen aan de voorschriften van koudebrugarm detailleren (basisregels,Ψlimiet) waardoor een kleine forfaitaire toeslag volstaat.Wat niet voldoet, wordt extra ingerekend.
C. Er wordt geen moeite gedaan, met als gevolg een hoge, forfaitaire bestraffing.
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Workshop bouwdetails: van fundering tot dak
3| bouwknopen_databanken
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: databank WTCB• Huidige databank raadpleegbaar:• www.wtcb.be/go/koudebruggen
– Niet meer als officieel beoordelingsinstrument !– Wél als voorbeelddatabank en als ‘bibliotheek’ voor beschikbare, in KOBRA
aan te passen details
• Databank = moeilijk werkbaar als officiële basis voor ‘goede’ details• Heroriëntering noodzakelijk!
• Ander criterium nodig voor EPB-aanvaarde bouwknopen• basisregels voor koudebrugarm detailleren • in opmaak, moeten nog worden goedgekeurd door regering
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: databank WTCB• Huidige databank raadpleegbaar:• www.wtcb.be/go/koudebruggen
• TETRA-project Koudebrug-IDEE• = 150 oplossingensuggesties• = lambda-waarden aanpasbaar in KOBRA-software (gratis!)•• Overzicht koudebrug-projecten uit het verleden/heden• - IAKOB• - EP-bridge & PAThB 2010• - …•• KOBRA-software• - voor het aanpassen van de IDEE-details• - gratis te downloaden op www.wtcb.be/go/KOBRA (onderaan site)
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: databank WTCB• Opgaande muur in hellend dak• Voorbeeld uit databank: - Snelbouw loopt door tot onderdak
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: databank WTCB
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
• Opgaande muur in hellend dak• Voorbeeld uit databank: - In dakisolatielaag: ytong ipv snelbouw- Verbetering: - 0.03 ipv 0.00
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: databank WTCB
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
• Opgaande muur in hellend dak• Aanpassing aan praktijk:- Isolatie op draagmuur- verbetering: - 0.059 ipv - 0.03
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: databank WTCB• Muurisolatie naar vloerisolatie• Voorbeeld uit databank: - Snelbouw loopt door tot op fundering
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: databank WTCB• Muurisolatie naar vloerisolatie• Voorbeeld uit databank: - Aansluiting isolatie: perinsul ipv snelbouw- Verbetering: - 0.02 ipv 0.02
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Bouwknopen: databank WTCB• Muurisolatie naar vloerisolatie• Voorbeeld uit databank: - Aansluiting isolatie: ytong ipv snelbouw- Verbetering: - 0.04 ipv 0.02
Opmaak: Arch. Christophe Debrabander, 2009
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Workshop bouwdetails: van fundering tot dak
4| bouwdetails_stad gent
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
http://www.energiesparen.be/epb/bouwknopen
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
muurvoet - fundering
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
muurvoet - fundering a| bouwfolies ≠ doorbreking… = cementering => berekenen? of 0,20 W/mK
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
muurvoet - fundering b| tussenvoeging isolerend deel - lambda ≤ 0,2 W/mK ytong = 0,120 - R ≥ min (R/2 , R/2 , 2) = 0.25/0.12 = 2.08 - dcont ≥ min (dins/2, dx/2) ext = 25 cm = OK int = 17 cm = OK bij folie
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
buitenschrijnwerk
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
buitenschrijnwerk a| bouwfolies ≠ doorbreking (waarom folie?)
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
buitenschrijnwerk b| tussenvoeging isolerend deel - lambda ≤ 0,2 W/mK PUR = 0,040 - R ≥ min (R/2 , 1,5) = 0.08/0.04 = 2 - dcont ≥ min (dins/2, dx/2) 5 cm @ iso = OK
volledig @ raam = OK
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
buitenschrijnwerk c| beperkte doorboring
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
buitenschrijnwerk x| multiplex tegen raam? - lambda ≤ 0,2 W/mK MPX = 0,170 - R ≥ min (R/2 , 1,5) = 0.32/0.17 = 1.88 - dcont ≥ min (dins/2, dx/2) dcont = OK (PU extra opl.)
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
buitenschrijnwerk a| bouwfolies ≠ doorbreking b| tussenvoeging isolerend deel - lambda ≤ 0,2 W/mK - R ≥ min (R/2 , 1,5) - dcont ≥ min (dins/2, dx/2) c| beperkte doorboring
x| multiplex telt niet mee dagkantisolatie telt niet mee
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Workshop bouwdetails: van fundering tot dak
6| oefening in groep
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
• bedankt voor uw aandacht!
Arch. Christophe Debrabander
Donderdag 31 januari 2013
Recommended