View
220
Download
0
Category
Preview:
Citation preview
WPŁYW OPRACOWAŃ
PLANISTYCZNYCH NA ROZPRASZANIE
SIĘ ZABUDOWY W STREFIE
PODMIEJSKIEJ WARSZAWY
DR INŻ. ARCH. MAŁGORZATA DENIS,
DR INŻ. JOANNA JAROSZEWICZ
DR INŻ. ARCH. ANNA MAJEWSKA
KATEDRA GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ I NAUK
O ŚRODOWISKU PRZYRODNICZYM
POLITECHNIKA WARSZAWSKA
PROCESY URBANIZACYJNE W STREFIE PODMIEJSKIEJ WIELKICH MIAST
SUBURBANIZACJA
POLEGA NA POWSTAWANIU NA OBSZARACH WIEJSKICH STRUKTUR
PRZESTRZENNYCH CHARAKTERYSTYCZNYCH DLA ZABUDOWY MIEJSKIEJ
PROCESY TE, WIĄŻĄ SIĘ ZE ZMIANAMI NA PŁASZCZYŹNIE SPOŁECZNO – KULTUROWEJ,
W TYM Z ROZPOWSZECHNIANIEM TZW. „MIEJSKIEGO STYLU ŻYCIA” NA OBSZARACH
NIEZURBANIZOWANYCH,. -
Cechą suburbanizacji jest rozlewanie się zabudowy („urban sprawl”) i
towarzyszące temu istotne zmiany w krajobrazie, prowadzące do zacierania się
granic między miastem a krajobrazem wiejskim
W WYNIKU PROCESÓW
URBANIZACYJNYCH NASTĘPUJE:
rozdrobnienie istniejących
małoobszarowych gospodarstw rolnych
likwidacja gospodarki rolnej i wyłączanie
gruntów z produkcji rolnej,
wprowadzenie na tereny rolne funkcji nie
związanych z rolnictwem,
obudowa dróg (gminnych, powiatowych,
regionalnych i krajowych) zabudową
mieszkaniową i usługową
Spadek gęstości zaludnienia poniżej
500osób/km2
wypływanie z centrów miast funkcji
centrotwórczych
W końcowej fazie rozpoczyna się proces budowy nowych dróg dojazdowych do nowych zespołów zabudowy.
Gęstość zaludnienia takich obszarów zurbanizowanych przekracza zazwyczaj 30 osób/ha i jest typowa dla miasteczek podmiejskich.
KANIE HELENOWSKIE KANIE HELENOWSKIE
Źródło: www.geoportal.gov.pl Źródło: PODGIK, Pruszków
PROCES, BĘDĄCY NASTĘPSTWEM SUBURBANIZACJI
POLEGAJĄCY NA ZANIKANIU TRADYCYJNYCH STRUKTUR
MIEJSKICH
Obrazuje zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym osadnictwa,
charakteryzujące się rozproszeniem zabudowy w strefach podmiejskich
miast, oraz powstawaniem amorficznych form zagospodarowania.
Chmielewski, J.M. (2002). Dezurbanizacja niweczy ład przestrzenny. Kwartalnik Urbanistyki i Architektury, nr 3
Regulski, J. (1986). Planowanie Miasta. Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Ekonomiczne
DEZURBANIZACJA
Według Regulskiego dezurbanizacja rozpoczyna się, gdy liczba mieszkańców miasta
centralnego zaczyna spadać do tego stopnia, że powoduje to absolutny spadek liczby
ludności całego miejskiego regionu funkcjonalnego.
Sztywne reguły panowania przestrzennego i hierarchiczność planowania
ZAGRANICZNE DOŚWIADCZENIA SUBURBANIZACYJNE:
Powiązanie lokalizacji inwestycji budowlanych z infrastrukturą
przestrzenną
Tworzenie stref izolacyjnych wokół miast (zielone pierścienie)
Planowy rozwój suburbiów (miasta satelitarne)
Zapisy konstytucyjne - wyższość interesu publicznego nad prawem
własności, rozdzielenie prawa do zabudowy od prawa własności gruntu
Zapisy o konieczności koncentracji i spoistości zabudowy w ustawach
planistycznych
Konstytucja niemiecka:
„Własność jest gwarantowana jeśli nie
narusza praw innych i porządku
konstytucyjnego”
„własność zobowiązuje, jej
użytkowanie musi służyć dobru
społecznemu”
Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej: „
własność może być ograniczona tylko w
drodze ustawy i tylko w zakresie, w
jakim nie narusza istoty prawa
własności” art.64 ust. 3
INDUSTRIALNE MIASTO DZIWIĘTNASTOWIECZNE BYŁO MIASTEM ZWARTYM
Warszawa – druga poł. XIX w. – powierzchnia w obrębie fortyfikacji rosyjskich- ok. 40km²
Gęstość zaludnienia - 243 os/ha Bez placów i ogrodów – ok. 500 os/ha
Ludność Warszawy - - ok. 800 tys. osób
1916 r. – powiększenie granic administracyjnych miasta – inkorporacja przedmieść
POSTĘPUJĄCA INDUSTRIALIZACJA I WZROST ZATRUDNIENIA W SEKTORZE PRZEMYSŁOWYM TANIEJ SIŁY ROBOCZEJ ZE WSI ZAPOCZĄTKOWAŁA W XIX WIEKU, DYNAMICZNY ROZWÓJ MIAST.
PODŁOŻE HISTORYCZNE
DRUGA POŁOWA XIX WIEKU POCZĄTEK PROCESÓW URBANIZACYJNYCH NA GRUNTACH ROLNYCH WOKÓŁ WARSZAWY
PIERWSZE PARCELACJE BUDOWLANE TO:
LETNISKA MIASTA OGRODY OSIEDLA
PRZEKSZTAŁCENIA TERENÓW ROLNYCH WOKÓŁ WARSZAWY W WYNIKU PARCELACJI MAJĄTKÓW ZIEMSKICH W LATACH
1864-1939
I REFORMA ROLNA – 1864
II REFORMA ROLNA – 1920
III REFORMA ROLNA 1944
Rozpraszanie zagród na terenach rolnych w strefie podmiejskiej Warszawy
1924 1933
FOLWARK KSIAŻENICE k/ Grodziska Mazowieckiego
Źródło: Atlas Historyczny Warszawy
Plan szczegółowy 1961 r.
W OKRESIE PRL PRZESTRZEŃ NIE MIAŁA WYMIARU EKONOMICZNEGO
1951 rok -powiększono granice Warszawy do 446 km 2 –(1938 r. - 135 km 2 )
ROZWÓJ = ROZWÓJ POWIERZCHNIOWY
…w granicach Warszawy powstają wielkie, ekstensywnie zabudowane „blokowiska” ….
STRZENIÓWKA 1976 LATA 80. – PIERWSZE SYMPTOMY
DEZURBANIZACJI W STREFIE PODSTOŁECZNEJ
Upowszechnienie samochodu! -łatwość w uzyskania kredytów, niska cena
gruntów rolnych - wzrost budowy domów
jednorodzinnych na gruntach rolnych
(najczęściej, jako tzw. siedlisko”),
transformacja terenów rekreacyjnych na
mieszkaniowe
tereny osiedlowe, wskutek ignorowania potrzeb remontowych
zasobów mieszkaniowych, braku rozwoju infrastruktury usługowej,
dogęszczania zabudowy nowymi obiektami – ulegają degradacji
PO TRANSFORMACJI USTROJOWEJ W 1989 ROKU, MODEL OSIEDLA MIESZKANIOWEGO, OFERUJĄCEGO JEDNAKOWE WARUNKI BYTOWE DLA KAŻDEGO,, STAWAŁ SIĘ” AKCEPTOWALNY DLA CORAZ WĘŻSZYCH GRUP LUDNOŚCIOWYCH
…dla wielu osób atrakcyjną formą, będącą synonim wyższego statusu
społecznego stało się posiadanie własnego domu jednorodzinnego
Na obszarze warszawskiej metropolii ma miejsce wyjątkowo intensywna urbanizacja terenów wiejskich Zabudowa powstaje często na terenach pozbawionych infrastruktury technicznej i niedosłużonych transportem zbiorowym
Rozrost terenów budowlanych dokonuje się głównie kosztem zmniejszania użytków rolnych i obszarów cennych przyrodniczo
Udział gruntów
zabudowanych i
zurbanizowanych w
gminach
wchodzących w skład
OMW w 2008 r.
strona lewa: wzrost i
spadek w stosunku
do 2003 r.,
strona prawa udział
procentowy gruntów
zurbanizowanych do
powierzchni gminy)[1]
[1] Obszar Metropolitalny Warszawy –
analizy i diagnozy stanu istniejącego.
(2006). Warszawa: Mazowieckie Biuro
Planowania Regionalnego.
1961 1974
1999 2009
Zmiany ustrojowe w 1989 roku i
załamanie produkcji rolnej,
spowodowały wypieranie
funkcji rolniczej i zmiany
funkcjonalne strefy
żywicielskiej Warszawy
FOLWARK SOKOŁÓW.
Plan Zagospodarowania gminy
Michałowice z 1974. Przeznacza
obszar sołectwa, jako teren rolny,
chroniony przed zabudową.
Studium UiKZP gminy
Michałowice z 1999 wpisuje ten
teren w obszary rolne,
Studium z 2009 r. tereny rolne w
okolicach wsi Sokołów
przeznaczone są częściowo pod
zabudowę mieszkaniową,
częściowo pod inwestycje
usługowo produkcyjne
NIEWŁAŚCIWE PARAMETRY DZIAŁEK I DRÓG
BRAK IZOLACJI WZROKOWEJ
PRZESŁANIANIE SŁONECZNE
BRAK WYSTARCZAJĄCEJ POWIERZCHNI BIOLOGICZNIE CZYNNEJ NA DZIAŁCE
BRWINÓW
1961 1999
2008
W DOKUMENTCH PLANISTYCZNYCH GMINY
PRZEZNACZAJĄ CORAZ WIĘCEJ TERENÓW
POD ZABUDOWĘ MIESZKANIOWĄ
HALINÓW WARSZAWA
Analizowane obszary:
Gmina Żabia Wola – wieś Osowiec
Gmina Halinów – wieś Hipolitów
ŻABIA WOLA
Osowiec - tereny zabudowy
mieszkaniowej porównanie lat 60-tych i 80-
tych i 2011 roku oraz tereny przeznaczone
na mieszkaniowe w SUiKZP
SUiKZP ZAKŁADA WZROST TERENÓW MIESZKANIOWYCH O
OKOŁO 500%
Przy obecnej intensywności zaludnienia gminy – 16os/ha
Ilość ludności musiałaby wzrosnąć z 400 do 7500 osób
Hipolitów tereny zabudowy mieszkaniowej porównanie z wytycznymi
SUiKZP i z mapą ewidencyjną
SUiKZP ZAKŁADA WZROST TERENÓW
MIESZKANIOWYCH O OKOŁO 150%
1. Rozwój przestrzenny suburbiów jest procesem nieuniknionym, wynikającym z konieczności zaspokojenia niezbędnych potrzeb współczesnego człowieka, ale należy pamiętać o pogodzeniu procesów urbanizacyjnych z zachowaniem zasobów przestrzennych
4. W DOKUMENTACH PLANISTYCZNYCH GMINY PRZEZNACZAJĄ CORAZ WIĘCEJ TERENÓW POD ZABUDOWĘ MIESZKANIOWĄ, BEZ RZETELNYCH PROGNOZ DEMOGRAFICZNYCH. PROCES TEN POGŁĘBIA TENDENCJE ROZPRASZANIA ZABUDOWY I SKUTKUJĘ WZROSTEM KOSZTÓW UKRYTYCH (INFRASTRUKTURA, CZAS DOJAZDU ITP.)
3. Żywiołowy rozwój suburbanizacji skutkuje pogłębiającym się chaosem
przestrzennym (forma zabudowy , parametry techniczne obszarów parcelacyjnych)
WNIOSKI KOŃCOWE
2. Na gruntach rolnych wokół wielkich miast powstały rozległe tereny budowlane najczęściej bez odpowiedniej sieci dróg lokalnych i dojazdowych oraz infrastruktury technicznej
Recommended